Dzieci ryzyka dysleksji

Transkrypt

1 Literka.pl Dzieci ryzyka dysleksji Data dodania: :29:28 Autor: Marzena Zych Pierwsze objawy dysleksji u uczniów w klasach I III szkoły podstawowej Dzieci ryzyka dysleksji 1. Objawy dysleksji u uczniów klas I III szkoły podstawowej W klasach I III szkoły podstawowej można mówić o ryzyku dysleksji, ponieważ nie jesteśmy pewni, czy symptomy trudności nie są skutkiem wyłącznie okresowych braków rozwojowych i dydaktycznych, czy zaniedbań środowiskowych, które można szybko wyrównać odpowiednimi zabiegami pedagogicznymi. Jednak nauczyciel zauważa już objawy dające podstawy do rozpoznania dysleksji rozwojowej. Są to: 1. Zaburzenia w zakresie dużej motoryki: dziecko wykazuje małą sprawność ruchową całego ciała słabo biega, skacze ma trudności z nauczeniem się jazdy na hulajnodze, rowerze niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych ma trudności z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych, jak chodzenie po linii, stanie na jednej nodze oraz ćwiczeń wymagających uczenia się sekwencji ruchowych 2. Zaburzenia w zakresie małej motorki: dziecko nie opanowało w pełni czynności samoobsługowych zawiązanych z ubieraniem się, myciem, jedzeniem ma małą sprawność manualną trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w czasie zajęć szkolnych, używaniem nożyczek[1] 3. Zaburzenia koordynacji wzrokowo ruchowej: dziecko ma trudności z rzucaniem do celu i chwytaniem brzydko i niechętnie rysuje, pisze, nie mieści się z pismem w liniaturze nieprawidłowo trzyma ołówek lub długopis w palcach, zbyt mocna go przyciska i ręka szybko się męczy

2 ma trudności z rysowaniem szlaczków w liniaturze zeszytu 4. Zaburzenia funkcji wzrokowo przestrzennej: dziecko wykazuje trudności z wyróżnianiem elementów z całości lub z ich syntetyzowaniem w całość, na przykład podczas budowania według wzoru konstrukcji z klocków, układania mozaiki ma trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki z trudem odróżnia podobne kształty, na przykład liter m n, l t z trudem odróżnia identyczne kształty,, inaczej położone w przestrzeni, na przykład liter p g b d myli wyrazy od i do 5. Zaburzenia funkcji słuchowo językowej: dziecko ma wadliwą wymowę przekręca złożone wyrazy, na przykład sosa lub szosza ma trudności z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów używa sformułowań błędnych pod względem gramatycznym, na przykład nad pod, za przed, wewnątrz na zewnątrz ma zaburzenia słuchu fonemowego, dlatego też myli nazwy zbliżone fonetycznie, czyli różniące się jedną głoską oraz słuchu fonematycznego, czyli trudności z różnicowaniem głosek, dokonywaniem analizy i syntezy[2] 6. Zaburzenia pamięci fonologicznej, sekwencyjnej: dziecko z trudem zapamiętuje sekwencje nazw, na przykład dni tygodnia, pory roku, sekwencje czasowe, na przykład wczoraj dziś jutro ma trudności z zapamiętywaniem wierszy, piosenek, więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie ma trudności z zapamiętywaniem kolejności liter w alfabecie, cyfr ma trudności z szybkim wymienieniem serii nazw, na przykład wszystkich owoców jakie znasz ma trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia 7. Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni: dziecko ma trudności ze wskazywaniem na sobie części ciała i określaniem ich

3 terminami: prawe lewe wykazuje trudności z określeniem położenia przedmiotów względem siebie zdarza się, że pisze wyrazy od prawej do lewej strony u dziecka utrzymuje się oburęczność lub słaba przewaga jednej z rąk[3] 2. Symptomy dysleksji rozwojowej w nabywaniu umiejętności szkolnych a) Czytanie Dzieci ryzyka dysleksji mają trudności w nauce czytania, przejawiające się w jednej z form: czytają wolno głoskując lub sylabizując, robią mało błędów przy czytaniu i słabo rozumieją tekst jest szybkie tempo czytania, lecz z wieloma błędami, domyślają się treści na podstawie kontekstu, często niewłaściwie i słabo rozumieją przeczytany tekst[4] Występuje niewłaściwe tempo czytania oraz nieodpowiednia do poziomu edukacji technika czytania. b) Pisanie 1. Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni, u dzieci ryzyka dysleksji, związane z opóźnieniem rozwoju funkcji wzrokowych, przejawia się jako: popełnianie błędów podczas przepisywania tekstów ze wzoru trudności z zapamiętaniem alfabetu trudności z zapamiętaniem kształtu rzadziej występujących liter lub liter o skomplikowanej strukturze, na przykład F, H, Ł, G mylenie liter podobnych pod względem kształtu, na przykład u y, o a e 2. Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z opóźnieniem rozwoju funkcji słuchowo językowych: nasilone trudności w pisaniu ze słuchu dyktanda mylenie liter odpowiadających głoskom podobnym pod względem słuchowo artykulacyjnym, na przykład głoski z s, w f, d t, k g trudności z zapisywaniem zmiękczeń, mylenie głosek i j trudności z zapisywaniem głosek nosowych ą om, ę en

4 częste opuszczanie, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter i sylab pisanie wyrazów bezsensownych[5] 3. Trudności z opanowaniem poziomu graficznego pisma związane z opóźnieniem rozwoju ruchowego i koordynacji wzrokowo ruchowej: nieprawidłowe trzymanie narzędzia graficznego nadmierne ściskanie ołówka, czy długopisu podczas pisania oraz nieprawidłowy nacisk na papier wolne tempo pisania, szybkie męczenie się ręki niekształtne litery nieprzestrzeganie liniatury nieprawidłowe łączenie liter mało czytelne pismo Dyslektyk popełnia typowe błędy ortograficzne z ó u, rz ż, ch h, ale w większym natężeniu. Są one bardziej uporczywe już sto razy pisał i widział słowo «król» a nigdy nie można przewidzieć, jak go w danym momencie zapisze. Popełnia błędy w dziwnych miejscach, na przykład nie ma wyrazu, w którym pisałoby się «ó» na końcu a dziecko pisze. Te typowe błędy ortograficzne są związane ze słabym utrwalaniem obrazów wzrokowych.[6] Dysleksja nie musi objawiać się wszystkimi, wymienionymi powyżej symptomami. Nie ogranicza się tylko do problemów w nauce, ale niesie ze sobą także ryzyko zaburzeń na tle rozwoju osobowości. Kiepskie rezultaty w nauce przyczyniają się niejednokrotnie do niskiego poczucia własnej wartości i wtórnie demotywują uczniów do dalszych wysiłków. Słabe oceny zniechęcają do nauki i potwierdzają dodatkowo negatywną opinię o sobie jako uczniu. [1] M. Bogdanowicz, A. Adryjanek: Uczeń z dysleksją w szkole. Gdynia Wydawnictwo Operon, s. 38. [2] Tamże, s. 39. [3] Tamże, s. 41. [4] A. Rentflejsz Kuczyk: Jak pomóc dzieciom dyslektycznym? Warszawa Wydawnictwo Juka, s. 34. [5] M. Bogdanowicz, A. Adryjanek: Uczeń z dysleksją w szkole. Gdynia Wydawnictwo Operon, s. 42. [6] A. Rentfejsz Kuczyk: Jak pomóc dzieciom dyslektycznym? Warszawa 1999.

5 Wydawnictwo Juka, s.34. Opracowała: Marzena Zych Literka.pl Literka.pl