Ryc. 3 Wyznaczone odcinki z siedliskiem pachnicy dębowej, oraz miejsce instalacji pułapek feromonowych.

Transkrypt

1 Ryc. 3 Wyznaczone odcinki z siedliskiem pachnicy dębowej, oraz miejsce instalacji pułapek feromonowych. 24

2 Ryc. 1 Zakres inwestycji część I Ryc. 2 Zakres inwestycji część II 23

3 Fot.7 Larwa i samiec pachnicy dębowej stwierdzone w trakcie inwentaryzacji. Fot.8 Martwa wypalona wierzba. 22

4 Fot.5 Aleja wierzbowa widok ogólny Fot.6 Otwarta dziupla kominowa w jednej z wierzb. 21

5 Fot. 3 Samica pachnicy dębowej tuż przed wypuszczeniem. Fot.4 Samica ciołka matowego stwierdzona w trakcie inwentaryzacji. 20

6 4. Dokumentacja fotograficzna Fot.1 Instalacja pułapki feromonowe na jesionie (odcinek II) Fot. 2 Pułapka feromonowa z odłowioną pachnicą dębową. 19

7 W chwili wykonywania inwentaryzacji nie był znany ostateczny zakres wycinki drzew rosnących przy kanałach. Jako że inwentaryzacja próchniwisk pozwala na wykrycie ok. 30 % całej populacji, w przypadku wycinki drzew w siedlisku pachnicy dębowej, należy na nią uzyskać zgodę Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, oraz prowadzić ją pod nadzorem entomologa. A owady z próchnowiskiem należy przenieść do innych wierzb rosnących w sąsiedztwie pozostawianych w trakcie modernizacji. W przypadku stwierdzenia owadów prawem chronionych w wyciętym drzewie zaleca się ich przesiedlenie (konieczność uzyskania zgody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska) do innych wierzb pozostawianych przy kanałach. Zdecydowana większość drzew posiada próchnowiska i możliwe jest wsiedlenie dodatkowych larw z próchnowiskiem. W trakcie badań nie stwierdzono porostów prawem chronionych. 18

8 Tabela 3 prezentuje wykaz drzew zinwentaryzowanych na drugim odcinku ze stwierdzonym siedliskiem pachnicy dębowej. Tab. 3 L.p Nazwa polska 1. Robinia akacjowa Robinia pseudacacia L Stwierdzone gatunki chronione Nie stwierdzono Obecność próchnowiska Nie stwierdzono Nie stwierdzono Zasiedlona przez pachnicę dębową Nie stwierdzono Zasiedlona przez pachnicę dębową Zasiedlona przez pachnicę dębową Zasiedlona przez pachnicę dębową Drzewa zasiedlone przez pachnicę dębową (Osmoderma eremita): 4 drzewa, nr 5, 7, 9, 10, Drzewa prawdopodobnie zasiedlone przez pachnicę dębową (Osmoderma eremita) : 4 drzewa, nr 2, 8, 11, 12, Obserwacja drzew rosnących nad kanałami pozwoliła stwierdzić, iż są to drzwa regularnie ogławiane. W związku z czym zamiast usuwać część drzew pochylonych nad kanałem, możliwym jest ich silne ogłowienie. 17

9 Lipa drobnolistna Tilia cordata Mill. Jesion wyniosły Fraxinus excelsior L. Próchnowisko zanieczyszczone Drzewa zasiedlone przez pachnicę dębową (Osmoderma eremita): 1 drzewo, nr 78. Drzewa prawdopodobnie zasiedlone przez pachnicę dębową (Osmoderma eremita) : 88 drzew, nr 7, 10, 11, 16, 17, 19, 20, 21, 23, 24, 27, 28, 29, 30, 33, 36, 37, 39, 46, 47, 48, 49, 50, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 62, 63, 64, 69, 70, 76, 77, 79, 80, 81, 90, 91, 93, 97, 98, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 114, 115, 126, 128, 129, 130, 132, 138, 139, 140, 141, 153, 154, 169, 170, 205, 206, 207, 208, 209, 212, 226, 232, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 245, 246, 247, 248. Drzewa zasiedlone przez ciołka matowego (Dorcus parallelipipedus): 1 drzewo, nr

10 Klon zwyczajny Acer platanoides L Robinia akacjowa Robinia pseudoacacia L. Klon zwyczajny Acer platanoides L Klon zwyczajny Acer platanoides L Klon zwyczajny Acer platanoides L Lipa drobnolistna Tilia cordata Mill. Lipa drobnolistna Tilia cordata Mill. Lipa drobnolistna Tilia cordata Mill. Lipa drobnolistna Tilia cordata Mill. Klon zwyczajny Acer platanoides L Lipa drobnolistna Tilia cordata Mill. Śliwa domowa Prunus domestica L. Drzewo wypalone Karpina Karpina 15

11 Klon zwyczajny Acer platanoides L. Klon zwyczajny Acer platanoides L. 14

12 Jabłoń domowa Malus domestica Borkh. Młode, nasadzone drzewa 13

13 A Klon zwyczajny Acer platanoides L. Dwa pnie Dwa pnie Spróchniałe, przewrócone drzewo 12

14 Drzewo wypalone Karpina z odroślami 11

15 Złamane drzewo Karpina z odroślami Możliwe wsiedlenie pachnicy dębowej Młode, nasadzone drzewa 10

16 A Dziupla zanieczyszczona Karpina Drzewo wypalone Nie stwierdzono Karpina z odroślami 9

17 Odrośla na karpinie, Nie stwierdzono Nie stwierdzono Odrośla korzeniowe Zasiedlone przez pachnicę dębową 8

18 Brak 26. Drzewo wypalone Topola czarna Populus nigra L

19 Tab. 2 Lp Nazwa polska Nazwa łacińska Topola czarna Populus nigra L. Stwierdzone gatunki chronione UWAGI Gniazdo os Karpina, Nie stwierdzono gatunków objętych ochroną prawną. Występowanie ciołka matowego (Dorcus parallelipipedus) Obecność próchnowiska 6

20 3. Wyniki badań Po wykonaniu wizji terenowej wyznaczono dwie strefy potencjalnych siedlisk pachnicy dębowej. Były to dziuplaste ogławiane wierzby przy kanale F i E. Na tych odcinakach kanałów wywieszono pułapki feromonowe które potwierdziły obecność gatunku chronionego w badanym siedlisku. Umiejscowienie pułapek i wyniki odłowów prezentuje tabela nr 1. Tab. 1 Lp. Położenie koordynaty GPS I kontrola II kontrola III Kontrola N E N E N E N E N E Chrząszcze odłowione do pułapek wypuszczano na pobliskie drzewa, jako że badanie miało na celu jedynie wykazanie gatunku chronionego chrząszczy nie znakowano. W trakcie inwentaryzacji próchnowisk drzewa ponumerowano w terenie zgodnie z tabelami zamieszczonymi poniżej. W tabeli 1 zestawiono drzewa z dłuższego odcinka kanałów na których zdiagnozowano siedlisko pachnicy dębowej. W trakcie inwentaryzacji próchnowisk stwierdzono również ciołka matowego (Dorcus paralellipipedus). 5

21 probówce o pojemności 10 ml. Probówka za pomocą drutu była przymocowana do ekranu pułapki. W trakcie prowadzonych badań wykorzystano jeden rodzaj pułapek. Pułapki były złożone z pojemnika na owady: butelka PET o poj. 5l pomalowanego na biało. W pojemnikach pozostawiono przeźroczyste dno, które pozwalało stwierdzić obecność chrząszczy w pułapce bez konieczności jej demontażu. Do pojemnika zamontowano lejek z ekranem, na którym zawieszano fiolkę z feromonem. Ekran stanowiły czarne płyty PCV o grubości 3 mm o wymiarach 20 x 25 cm. Lejki o średnicy 25 cm zakupiono w firmie Biowin z Włoch lub wykonany został z pleksi o grubości 0,3 mm. Porosty W trakcie prac terenowych notowano gatunki drzew oraz biotę porostów chronionych występujących na nich. Określano stopień obfitości za pomocą cztero stopniowej skali (Tab. 1). Nazewnictwo dla porostów przyjęto za Fałtynowiczem (2003). Kategorie zagrożenia przyjęto według Cieśliński i in. (2006). Gatunki chronione wyróżniono zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną; (Dz. U. Nr 168 z 2004 r., poz.1765). Tabela 1. Skala obfitości inwentaryzowanych gatunków porostów chronionych. Stopień obfitości Liczba osobników > 20 4

22 2. Metodyka badań Owady Badanie rozpoczęto od ogólnych oględzin miejsca przyszłej inwestycji w celu wytypowania potencjalnych siedlisk owadów prawem chronionych, oględzinami objęto wszystkie drzewa rosnące w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji. Drzewa badano jednokrotnie. Sprawdzano obecność dziupli, ich dostępność, a następnie w przypadku obecności próchnowiska pobierano próbę (wielkość próby zależała od dostępności i wielkości próchnowiska). Po dokonaniu analizy próby, pobrane próchno wsypywano z powrotem do dziupli. Dokładnie sprawdzono również bezpośrednie otoczenie drzewa, zwracając szczególną uwagę na charakterystyczne dla występowania pachnicy niskie ujścia dziupli, przez które wycieka woda wynosząc z dziupli odchody larw. Często również odchody larw oraz szczątki owadów doskonałych wynoszone są przez mrówki, bądź też samoistnie wypadają z dziupli podczas żerowania larw. Sprawdzano również martwice boczne i zabidki gdzie poszukiwano otworów wylotowych, jak również szczątków owadów doskonałych. Poszukiwano także osobników dorosłych na obrzeżach wlotu dziupli. W celu pewnego stwierdzenia bądź wykluczenia zasiedlenia drzew przez pachnicę dębową na wytypowanych potencjalnych siedliskach zastosowano odłowy feromonowe. Badanie prowadzono na podstawie zgody Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, pismo z dnia r. Znak sprawy: DOPoz JRO. W badaniach metodą odłowów do pułapek feromonowych wykorzystano syntetyczny (R)()γdecalakton (feromon płciowy wytwarzany przez samce pachnicy) zakupiony od firmy SigmaAldrich, Niemcy. Jako dyspensera użyto knota ligninowego, umieszczonego w 3

23 1. Wstęp Badania śladów bytowania owadów oraz porostów prawem chronionych i rzadkich prowadził mgr Bartłomiej Bujnik i mgr Marta Świdecka w dniach lipca Badania obejmowały sprawdzenie w terenie wszystkich drzew pod kątem występowania w ich obrębie gatunków roślin zwierząt i grzybów Badaniem objęto otoczenie kanałów podstawowych polderu 23 w Majkowie, gm. Gronowo Elbląskie przewidzianych do przebudowy, według przekazanych podkładów mapowych. W trakcie badań przeglądano pnie drzew pod kątem występowania organizmów prawem chronionych. Pachnica dębowa (Osmoderma eremita) jest gatunkiem podlegającym ścisłej ochronie gatunkowej (Dz. U. z 2004 r., Nr 220, poz. 2237). Na zniszczenie siedliska gatunku chronionego należy uzyskać pozwolenie służb ochrony przyrody. Pachnica została również objęta ochroną w prawie europejskim (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia tzw. Dyrektywa Siedliskowa), gdzie została ujęta w Załączniku II jako gatunek priorytetowy, którego zachowanie jest przedmiotem szczególnej troski wspólnoty europejskiej oraz konwencją Berneńską (Appendix II). W przypadku porostów w trakcie prac terenowych notowano gatunki drzew oraz biotę porostów chronionych występujących na nich. Określano stopień obfitości za pomocą cztero stopniowej skali (Tab. 1). Nazewnictwo dla porostów przyjęto za Fałtynowiczem (2003). Zleceniodawcą opracowania jest Przedsiębiorstwo Elprojekt sp. z o.o. z Elbląga. 2

24 Spis treści: 1. Wstęp.. str Metodyka badań. str Wyniki badań... str Dokumentacja fotograficzna... str. 6 1

25 ZAMAWIAJĄCY: PRZEDSIĘBIORSTWO ELPROJEKT sp. z o.o. ul. Junaków 3, Elbląg TEL./FAX , elprojekt@wp.pl WYKONAWCA: BB CONSULTING BARTŁOMIEJ BUJNIK Ul. Wojska Polskiego 2/2, Elbląg TEL b.bujnik@pkwe.pl ZADANIE: DOKUMENTACJA PROJEKTOWA WRAZ Z NADZOREM AUTORSKIM DLA ZADANIA PN.: PRZEBUDOWA ISTNIEJĄCYCH KANAŁÓW PODSTAWOWYCH POLDER 23 MAJKOWO, GM. GRONOWO ELBLĄSKIE. NAZWA OPRACOWANIA: INWENTARYZACJA DRZEW ROSNĄCYCH PRZY KANAŁACH OBJĘTYCH MODERNIZACJĄ, POD KĄTEM MOŻLIWOŚCI WYSTĘPOWANIA W ICH OBRĘBIE CHRONIONYCH GATUNKÓW ZWIERZĄT, ROŚLIN, GRZYBÓW. Stanowisko Imię i Nazwisko Podpis Kierownik opracowania mgr Bartłomiej Bujnik ELBLĄG, Lipiec 2012 r.