Problemy logistyczne związane z EURO 2012

Transkrypt

1 ZAMKOWSKA Stanisława 1 WIECZOREK Maciej 2 Problemy logistyczne związane z EURO 2012 WSTĘP Jednym z obszarów logistyki społecznej, który współcześnie stwarza zapotrzebowanie na wysoki poziom obsługi logistycznej, jest organizacja międzynarodowych imprez masowych, do których zaliczają się także międzynarodowe imprezy sportowe. Zarządzanie logistyką tego typu imprez masowych wymaga rozwiązania szeregu różnorodnych problemów, które z logistycznego punktu widzenia dotyczą głównie działań na rzecz transportu, bezpieczeństwa, łączności i przepływu informacji. Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO to impreza mega events, która była wielkim wyzwaniem logistycznym dla Polski oraz Ukrainy, jako państw - gospodarzy tej międzynarodowej imprezy sportowej, a także dla wytypowanych do jej obsługi miast oraz wielu podmiotów publicznych i innych interesariuszy. Przebieg Mistrzostw obejmował okres od 8 czerwca do 1 lipca, natomiast ich przygotowanie trwało 5 lat. Zorganizowanie międzynarodowej imprezy sportowej tego typu wymaga bardzo rozbudowanego projektu logistycznego, obejmującego fazę przygotowawczą, fazę trwania samej imprezy oraz działania po jej zakończeniu. Wstępny etap przygotowań jest najbardziej rozciągnięty w czasie, ponieważ dotyczy realizacji planów strategicznych, obejmujących ważne inwestycyjne związane z przygotowaniem niezbędnej infrastruktury stadionowej i infrastruktury transportowej oraz szeregu innych obiektów towarzyszących (np. bazy noclegowej, gastronomicznej). Wysoki poziom obsługi logistycznej, zwłaszcza w odniesieniu do międzynarodowych imprez sportowych, wymaga także znacznego zaangażowania środków materialnych, instytucji i ludzi na rzecz ich przygotowania i przebiegu. Szczególnie ważnym problemem było zapewnienie odpowiedniej obsługi transportowej, umożliwiającej swobodne przemieszczanie się uczestników EURO 2012 między miastami, w których rozgrywane były mecze, między miastami pobytowymi, w samych miastach gospodarzach oraz usprawnienie połączeń transgranicznych. Ponieważ wielkie imprezy nie odbywają się często, stąd też występują w krótkim czasie szybkie zmiany w zapotrzebowaniu na przewozy, co wymaga sprawnego sterowania potokami ruchu oraz przekazywania bieżących informacji o aktualnej sytuacji transportowej. Kolejnym, ważnym wyzwaniem logistycznym było zapewnienie bezpiecznego przebiegu samej imprezy sportowej, w której uczestniczyła duża liczba osób z kraju i z zagranicy, a także zapewnienie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych problemów i obszarów działań logistycznych związanych obsługą Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 oraz przyjętych rozwiązań mających zapewnić sprawny przebieg tej międzynarodowej imprezy sportowej. Ze względu na ograniczenia edycyjne w niniejszym artykule omówione zostały w szczególności te problemy logistyczne, które odnoszą się do obsługi transportowej Turnieju oraz systemu bezpieczeństwa na obszarze Polski. 1 Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Transportu i Elektrotechniki; Radom; ul. Malczewskiego 29. Tel: , konf.logitrans@uthrad.pl 2 Uniwersytetu Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Wydział Mechaniczny ; Radom; ul. Krasickiego 54. Student III roku. kierunku Logistyka w motoryzacji, konf.logitrans@uthrad.pl 7010

2 1. UWARUNKOWANIA WSTĘPNE ZWIĄZANE Z ORGANIZACJĄ EURO Regulacje prawne Przygotowanie obsługi logistycznej dla każdego rodzaju imprezy masowej wymaga znajomości regulacji prawnych, określających warunki bezpiecznego i sprawnego przeprowadzenia imprezy oraz obowiązki i zasady odpowiedzialności jej uczestników. Przy organizacji imprezy o charakterze międzynarodowym mają zastosowanie zarówno przepisy prawa krajowego, jak też przepisy i ustalenia organizacji międzynarodowych. Do krajowych aktów prawnych w tym zakresie należy zaliczyć m.in: Ustawę o bezpieczeństwie imprez masowych z dn r, która określa: zasady postępowania konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa imprez masowych; warunki bezpieczeństwa imprez masowych; zasady i tryb wydawania zezwoleń na przeprowadzanie imprez masowych; zasady gromadzenia i przetwarzania informacji dotyczących bezpieczeństwa imprez masowych; zasady odpowiedzialności organizatorów za szkody wyrządzone w związku ze zorganizowaniem imprez masowych [7, art. 1]. Ustawę o przygotowaniu finałowego Turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012, która określiła zasady przygotowania finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012, a w szczególności warunki realizacji: przedsięwzięć w zakresie projektowania, budowy, przebudowy lub remontu stadionów i innych obiektów budowlanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niezbędnych do przeprowadzenia turnieju oraz innych przedsięwzięć niezbędnych do przeprowadzenia turnieju a także zasady tworzenia spółek celowych [8]. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu przedsięwzięć Euro 2012, w którym zawarta została lista inwestycji przygotowanych do obsługi EURO 2012, objętych zobowiązaniami i gwarancjami udzielonymi przez Rząd lub jednostki samorządu terytorialnego i zaakceptowanymi przez Europejską Centralę Piłkarską, co zapewniało ich realizację [4]. Ponadto, do samej organizacji Turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 w odniesieniu do sposobów przeprowadzania kwalifikacji państw oraz drużyn, a także do procedur prowadzania samych rozgrywek piłkarskich, mają zastosowanie przepisy Unii Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA), w tym Regulamin UEFA. Wydanych było także szereg wytycznych w postaci regulaminów działań operacyjnych, w tym m.in. Regulaminy obsługi lotnisk na czas EURO 2012, a także specjalne procedury odpraw na granicy z Ukrainą, przyspieszające ich przebieg Wybór lokalizacji, wybór drużyn oraz miejsc oglądalności przebiegu rozgrywek piłkarskich EURO 2012 Uwarunkowaniem wstępnym dla organizowanych Mistrzostw Europy w piłce Nożnej UEFA EURO 2012 był wybór miejsca lokalizacji dla przebiegu rozgrywek Finału oraz wytypowanie drużyn. Wybór Polski i Ukrainy na EURO 2012 został dokonany zgodnie z Regulaminem UEFA, w którym wyznaczona została data 1 lutego 2004 r. dla rozpoczęcia procedury przyjmowania zgłoszeń poszczególnych państw, a następnie wytypowanie kandydatów. Na początku do finałów EURO 2012 zgłoszonych zostało 12 państw, ale w wyniku selekcji zgłoszonych kandydatur, podczas II fazy, przyjęta została wspólna oferta Polski i Ukrainy [3]. Ostateczna decyzja zapadła w 2007 roku. Natomiast w trakcie fazy eliminacyjnej drużyn do rozgrywek Finału UEFA EURO 2012 zakwalifikowanych zostało ostatecznie 16 drużyn piłkarskich, pochodzących z Polski, Grecji, Rosji, Czech, Holandii, Danii, z Niemiec, Portugalii, Hiszpanii, Włoch, Irlandii, Chorwacji, Ukrainy, Szwecji, Francji i Anglii. W sumie rozegranych zostało 31 spotkań, w których średnia liczba widzów na meczu wynosiła Do przeprowadzenia rozgrywek piłkarskich, które odbyły się w dniach od 8 czerwca do 1 lipca 2014 r. wyznaczonych zostało 8 stadionów, w tym po cztery w miastach Polski i na Ukrainie. Wykaz stadionów Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012 przedstawia tabela

3 Tab.1. Stadiony Mistrzostw Europy w piłce Nożnej UEFA EURO 2012 [1] Lp Miasto Stadion Pojemność Rok otwarcia Mecze EURO Stadiony główne w Polsce 1 Warszawa Stadion Narodowy mecze grupowe (mecz otwarcia) ćwierćfinał, półfinał 2 Gdańsk PGE Arena Gdańsk mecze grupowe ćwierćfinał 3 Wrocław Stadion Miejski mecze grupowe 4 Poznań Stadion Miejski mecze grupowe Stadiony główne na Ukrainie 1 Kijów Stadion Olimpijski mecze grupowe, ćwierćfinał, finał 2 Donieck Donbas Arena mecze grupowe ćwierćfinał, półfinał 3 Dniepropetrowsk Dnipro Arena b.d. 3 mecze grupowe 4 Lwów Arena Lwów mecze grupowe Ogółem wszystkie mecze na stadionach obejrzało około 1,4 mln osób, w tym na polskich stadionach 650 tys. kibiców. Największa frekwencja była na meczu Szwecja-Anglia w Kijowie 64 tys. natomiast w Polsce na meczu otwarcia w Warszawie ponad 59 tys. kibiców. Niezależnie od oglądalności rozgrywek piłkarskich, przez kibiców przebywających na stadionach, znaczna część kibiców, w wielu miastach, udawała się do zorganizowanych stref kibica. Frekwencja we wszystkich strefach kibiców w Polsce i na Ukrainie wynosiła ponad 7 mln osób, w tym w Polsce 3 mln: w Warszawie ponad 1,4 mln mieszkańców, w Poznaniu i Wrocławiu po około 700 tys., w Gdańsku blisko 350 tys.[2]. Był to największy dotychczasowy rekord podczas rozgrywek piłkarskich EURO Organizacja i współpraca w realizacji zadań związanych z obsługą EURO 2012 Ponieważ organizacja międzynarodowej imprezy sportowej jest szeroko rozbudowanym projektem logistycznym, stąd też wymaga długiego okresu przygotowań, trwających nawet kilka lat, w czasie którego zbierane są informacje, opracowywane strategie działania, warianty rozwiązań i ich oceny, harmonogramy działań, w tym harmonogramy realizacji obiektów infrastrukturalnych, kształtowane są struktury organizacyjne i współpraca różnych podmiotów, analizowane są koszty i realizowane różne obszary zadaniowe. Dla sprawnego przebiegu Mistrzostw duże znaczenie ma organizacja, sposób zarządzania oraz koordynowania realizowanych zadań. Ponieważ o nominację do przeprowadzenia Mistrzostw ubiegają się różne państwa, dlatego w jej przygotowaniu i przeprowadzeniu zaangażowane są zarówno organy administracji publicznej (władze państwowe, władze miast i regionów), a także wiele innych podmiotów. Koordynacja realizowanych zadań związanych z EURO 2012 obejmowała w Polsce ścisłą współpracę m.in. z następującymi podmiotami: Ministerstwami, w tym: z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych, Skarbu Państwa, Administracji i Cyfryzacji, Obrony Narodowej, Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Finansów, Rozwoju Regionalnego, Zdrowia, Gospodarki, Spraw Zagranicznych, Edukacji Narodowej, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Sprawiedliwości, Pracy i Polityki Społecznej, Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Komendami Głównymi: Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Straży Granicznej, Agencją Bezpieczeństwa Publicznego i Biurem Ochrony Rządu, Narodowym Centrum Sportu, Władzami i operatorami transportu oraz zarządami dróg (szerzej punkt 3), Władzami miast gospodarzy i innymi, które stanowiły centra pobytowe dla uczestników, Placówkami służby zdrowia, Podmiotami realizującymi inwestycje ujęte w terminie realizacji na EURO 2012, 7012

4 Wieloma władzami i podmiotami odpowiedzialnymi za organizację EURO 2012 na Ukrainie, Unią Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA), Innymi podmiotami. Po stronie publicznej, tak samo, jak po stronie sportowej, była pełna współpraca zarówno wszystkich ministerstw, jak i samorządów oraz wielu różnych instytucji. W sumie we współpracę na rzecz organizacji EURO 2012 zaangażowanych było ponad 170 instytucji rządowych i samorządowych, których praca koordynowana była przez Ministra Sportu i Turystyki, za pośrednictwem Spółki celowej PL2012 Sp. z o.o. Podjętych zostało ponad 250 koordynowanych projektów organizacyjnych, 25 tysięcy zadań nadzorowanych w ramach systemu przygotowań, a także przygotowanych zostało 114 planów operacyjnych [2, s.11]. Jedną z instytucji do obsługi Turnieju był Krajowy Sztab Operacyjny (KSO), powołany do koordynacji działań oraz przepływu informacji pomiędzy podmiotami oraz strukturami zarządczymi, związanymi z organizacją EURO 2012 w Polsce [6]. KSO miał swoją siedzibę w centrum Olimpijskim i składał się z: 1. Centrum Operacyjnego odpowiedzialnego za zbieranie, analizę oraz przetwarzanie danych i informacji na potrzeby Krajowego Sztabu Operacyjnego, 2. Centrum Medialnego obsługującego KSO, Komitet do Spraw Koordynacji Organizacji Finałowego Turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 oraz radę Ministrów w zakresie komunikacji zewnętrznej (do środków masowego przekazu) związanej z Turniejem. 2. ZAKRES PODJĘTYCH DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH ZWIĄZANYCH Z OBSŁUGĄ LOGISTYCZNĄ EURO 2012 Przygotowanie i przeprowadzenie imprezy, jaką są Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej, stanowi ogromne zadanie nie tylko w sferze sportu, lecz także w sferze transportu. Jest również, jak wspomniano wcześniej, poważnym zadaniem logistycznym, w którym na plan pierwszy wysuwają się zadania odnoszące się do rozwiązań w zakresie przewozu osób. Jednakże wcześniej, wymagane jest wykonanie na określony termin zadań inwestycyjnych i modernizacyjnych, zarówno w infrastrukturze stadionowej, jak też w strukturze dróg i punktów transportu drogowego, kolejowego, lotniczego i miejskiego. W procesie przygotowań Polski do UEFA EURO 2012 zaplanowano wykonanie 219 inwestycji, w tym 83 inwestycje określono, jako kluczowe. W wyniku ich realizacji powstały nowoczesne wielofunkcyjne stadiony, lotniska, dworce kolejowe, autostrady i drogi ekspresowe, które nie tylko mogły sprostać wymogom obsługi logistycznej nowoczesnej masowej imprezy międzynarodowej, ale stanowią obecnie znaczący wkład w rozbudowę i modernizację infrastruktury transportowej w Polsce, zmieniając wizerunek naszego kraju. Dzięki tym inwestycjom zostało zmodernizowanych i rozbudowanych 36 dworców kolejowych i 783,5 km zmodernizowanych linii kolejowych. Przebudowano i zmodernizowano m.in. następujące dworce kolejowe: Warszawa Centralna, Warszawa Wschodnia, Warszawa Gdańska, Warszawa Stadion, Wrocław Główny, Wrocław Stadion, Poznań Główny, Poznań Stadion Expo, a także wiele stacji i przystanków kolejowych. Jedną z ważnych inwestycji kolejowych było oddanie przed Turniejem połączenia kolejowego z centrum Warszawy na Lotnisko Chopina, a także nowej stacji przy Lotnisku, na którą wjechały pociągi Kolei Mazowieckich. Oprócz inwestycji w zakresie infrastruktury poczynionych zostało szereg inwestycji w taborze, poprawiających jakość obsługi pasażerów. Spośród najważniejszych inwestycji drogowych zrealizowanych w ramach przygotowań do EURO 2012 należy wymienić zwiększenie i modernizację sieci dróg krajowych, co spowodowało zwiększenie komfortu jazdy, bezpieczeństwa oraz skrócenie czasu przejazdu. Drogi te stanowiły: Połączenia w obszarze całego kraju oraz połączenia międzynarodowe, tym: 7013

5 Autostrada A-2 wraz z drogą ekspresową S8 podróż pomiędzy Warszawą a Berlinem w całości przebiega autostradą, co umożliwiło skrócenie czasu przejazdu z ok. 7h do ok. 4,50h, Autostrada A-4 podróż pomiędzy Wrocławiem a Dreznem w całości przebiega autostradą, co spowodowało skrócenie czasu przejazdu z ok.3.05h do ok. 2.2h, Autostrada A-1 połączenie Warszawa Gdańsk i Poznań Gdańsk, na której nastąpiło skrócenie przejazdu o ok.1.20h, a wraz z drogą ekspresową S5 czas przejazdu na trasach Berlin Gdańsk i Wrocław Gdańsk uległ skróceniu o ok h. Połączenia obwodnicowe, umożliwiające bezkolizyjne ominięcie wielkich aglomeracji, m.in. aglomeracji śląskiej, wrocławskiej, poznańskiej, gdańskiej i innych. W porównaniu ze stanem wyjściowym z 2007 r. sieć dróg szybkiego ruchu uległa znacznemu wydłużeniu. Łączna długość sieci autostrad zwiększyła się w tym czasie o 72%, natomiast dróg ekspresowych o 14% [3, s.154]. Rys.1 Docelowy układ dróg na Euro 2012 [10]. W ramach intensywnych przygotowań na Euro 2012 ważnymi stawianymi celami były: rozwój sieci portów lotniczych i wzrost jakości obsługi pasażerów na lotniskach. Modernizacja i rozbudowa objęła wszystkie znaczące porty lotnicze, dzięki czemu wzrosła ich przepustowość. Liczba maksymalnych możliwych operacji przylotów na lotniskach miast gospodarzy zwiększyła się o 79%, natomiast operacji odlotów o 12%. Nowoczesna infrastruktura lotniskowa spowodowała, że zagraniczni przewoźnicy zapowiedzieli uruchomienie 154 nowych połączeń lotniczych do końca 2012 roku. Chociaż nie wszystkie projekty infrastrukturalne, zwłaszcza dotyczące sieci drogowej i niektórych obiektów dworcowych, zostały w całości zakończone, to jednak dzięki dużemu zaawansowaniu budów można było z nich korzystać. 3. ROZWIĄZANIA W ZAKRESIE OBSŁUGI TRANSPORTOWEJ EURO 2012 W POLSCE Na EURO 2012 przybyło do Polski około 600 tysięcy gości ze 110 krajów świata. Również w czasie trwania Turnieju znacznie częściej podróżowali Polacy między polskimi miastami gospodarzami. 7014

6 W obsłudze transportowej EURO 2012 zaangażowany był transport kolejowy, drogowy, lotniczy, a także częściowo morski. Natomiast wewnątrz miast gospodarzy realizowane były podróże do stadionów, jak też do wydzielonych stref kibica. Ze względu na uwarunkowania lokalizacyjne krajów gospodarzy Mistrzostw oraz skład drużyn finałowych Turnieju, kluczowe znaczenie w rozwiązaniach logistycznych w relacjach krajowych i międzynarodowych miał jednak transport kolejowy i transport lotniczy. Ogromne trudności w przewidywaniu zapotrzebowania na przewóz wielu tysięcy kibiców miały terminy poszczególnych meczów, aktualne warunki pogody, możliwość śledzenia rozgrywek poprzez ogólnie dostępną telewizję i przez specjalnie ustawione wielkie ekrany w strefach kibica. Rozrzucenie rozgrywek sportowych w osiem miejsc, w dwóch krajach, stwarzało kolejne wielkie trudności w przewidywaniu, które z osób będą zainteresowane meczami odbywającymi się w Polsce, a które odbywającymi się na Ukrainie, korzystając z wolności poruszania się i swobody wykorzystania dostępnych środków transportu. Tylko dla pierwszej fazy rozgrywek Mistrzostw określone było, jakie drużyny spotkają się w określonym dniu i na danym stadionie. Natomiast pary drużyn, które spotkały się w następnych fazach mistrzostw, były dopiero wyłonione w wyniku wcześniej rozegranych meczów. A zatem, nie było wiadomo, jakie drużyny spotkają się później, wiadomo było natomiast, kiedy odbędzie się mecz potencjalnych zwycięzców. Znajomość dat i miejsc ma duże znaczenie dla organizatorów mistrzostw, a zwłaszcza dla organizacji transportu. Kibice poszczególnych reprezentacji i przypadkowi widzowie nie wiedzieli z góry, które drużyny przejdą do następnej fazy rozgrywek. Istniała więc konieczność przygotowania kilku wersji rozwiązań logistycznych, aby móc sprostać kształtowanym się na bieżąco wielkościom potrzeb przewozowym. Przygotowanie rozwiązań w zakresie obsługi transportowej EURO 2012 wymagało także ścisłej współpracy pomiędzy wieloma kluczowymi partnerami zaangażowanymi w obsługę transportową, w tym: z GDDKiA, PKP S.A., PKP PLK S.A, przewoźnikami kolejowymi (m.in. PKP Intercity S.A., Przewozy Regionalne sp. z o.o.) z Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Urzędem Transportu Kolejowego, portami lotniczymi, władzami miast gospodarzami UEFA EURO 2012, które były odpowiedzialne za organizację transportu publicznego w czasie trwania meczów piłkarskich. Obsługa zwiększonej liczby pasażerów wymagała zwiększenia częstotliwości połączeń oraz rozszerzenia i poprawy oferty usług przewozowych. Przygotowane zostały specjalne plany operacyjne w obszarze transportu kolejowego, obejmujące liczbę uruchomionych pociągów kursujących w trakcie Turnieju między miastami gospodarzami, a Krakowem. Dodatkowo uruchomionych zostało: Z Gdańska 1137 pociągów, Z Poznania 2523 pociągi, Z Warszawy 2532 pociągi, Z Wrocławia 1830 pociągów, Z Krakowa 1927 pociągów [3, s.9]. Łącznie, dworce w miastach gospodarzach i Krakowie podczas Mistrzostw obsłużyły ponad 10 tys. pociągów, z czego niecałe 12% miało spóźnienie do 30 minut, a zaledwie 3% nieco ponad 30 minut. Ciekawą alternatywą były uruchamiane dodatkowe połączenia kolejowe przez koleje zagraniczne. Największym powodzeniem cieszyły się pociągi dowożące kibiców z Czech w fazie grupowej do Wrocławia, gdzie nie było wcześniej połączeń rozkładowych oraz na ćwierćfinał w Warszawie. Koleje czeskie uruchomiły pociągi już na kilka miesięcy przed UEFA EURO 2012, prowadząc akcję promocyjną pod hasłem Vlakem na Euro" (pociągiem na Euro). Kluczową rolę w całym procesie obsługi logistycznej UEFA EURO 2012 spełniał transport lotniczy, zwłaszcza w obsłudze gości zagranicznych. Prowadzone wcześniej prace inwestycyjne i modernizacyjne w portach lotniczych w miastach gospodarzach miały na celu przygotowanie lotnisk do przyjęcia zwiększonego ruchu lotniczego na poziomie operacji na godzinę. Dodatkowo, przygotowane zostały na czas Turnieju lotniska wspomagające, które stanowiły odpowiednie 7015

7 zabezpieczenie przyjęcia i obsługi spodziewanej w kraju liczby samolotów i pasażerów. Były to lotniska w Bydgoszczy, Zielonej Górze Babimoście, Łodzi Lublinku, Modlinie, Katowicach Pyrzowicach i Szczecinie Goleniowie. Dzięki przeprowadzonym inwestycjom lotniskowym możliwe było zachowanie płynności ruchu na lotniskach, a przez to zagwarantowanie wysokiej jakości obsługi i bezpieczeństwa. Przeprowadzono łącznie na lotniskach ponad 30 tysięcy operacji lotniczych, w tym blisko 4 tysiące operacji dedykowanych specjalnie dla gości EURO Łączną liczbę operacji lotniczych podczas EURO 2012 w głównych miastach gospodarzach w Polsce przedstawia tabela 2. Tab.2. Łączna liczba operacji lotniczych podczas UEFA EURO 2012 w Polsce [3,s. 8] Liczba operacji Gdańsk Poznań Warszawa Wrocław Łączna liczba operacji lotniczych podczas Turnieju Łączna liczba operacji EURO Najwięcej operacji lotniczych obsłużyło Lotnisko Chopina w Warszawie ponad 17,7 tysiąca. Poza wymienionymi w tabeli portami, operacje lotnicze przeprowadzane były, jak wcześniej wspomniano, także w innych portach lotniczych w Polsce, przygotowanych do tej obsługi. W czasie UEFA EURO 2012 wykorzystywany był także transport morski, głównie obsługiwany przez porty Trójmiasta. Główne porty morskie, do których pływają promy to Gdańsk i Gdynia. Promy kursowały na trasach Gdańsk-Nynäshamn, Gdynia-Karlskrona, Gdynia-Rostock oraz Gdynia- Helsinki. Kolejnym obszarem zarządzania logistycznego był tzw. transport turniejowy, w ramach którego używane były samochody w kilku kategoriach; ponad 300 samochodów i 49 obrandowanych jednakowo autokarów. Logistyka transportu obejmowała także wiele rozwiązań w zakresie publicznego transportu zbiorowego na terenie miast gospodarzy. Podobnie, jak w przypadku transportu na poziomie krajowym, również w miastach gospodarzach i w Krakowie przygotowane zostały specjalne Plany Operacyjne, które podlegały uzgodnieniu z podmiotami mającymi wpływ na funkcjonowanie transportu w czasie EURO Np. w Gdańsku jedna z przyjętych propozycji dotyczyła bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej (w tym SKM) od północy w dniu meczu, do godz następnego dnia, dla posiadaczy biletów na mecze. Ważnym zadaniem było także zapewnienie obsługi parkingowej, ponieważ każdy stadion miał od 4 do 7 wydzielonych parkingów, dla których należało zapewnić stewardów, którzy czuwali, żeby dobrze, właściwie, szybko wjechać, zaparkować i po meczu wyjechać. 4. SYSTEM ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS EURO 2012 W POLSCE Zapewnienie bezpieczeństwa Mistrzostwom Europy w Piłce Nożnej EURO 2012 należało do strategicznych zadań organizacyjnych Polski, jako kraju gospodarza i miało na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom (kibicom. drużynom, działaczom, sędziom. VIP-om, dziennikarzom, sponsorom oraz turystom) w czasie ich pobytu na terenie Polski oraz zagwarantowanie niezakłóconego przebiegu imprezy, w oparciu o najwyższe standardy bezpieczeństwa, z minimalną ingerencją w wolność osobistą wszystkich uczestników UEFA EURO W tym celu Prezes Rady Ministrów powołał w 2010 r. Komitet ds. Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012, skupiający ponad 30 instytucji zaangażowanych w system zabezpieczenia, którego prace były kontynuowane w 2012 r. przez Komitet ds. Koordynacji Organizacji Turnieju Finałowego, w którym rolą kluczową spełniał Minister Spraw Wewnętrznych. Jednym z najważniejszych zadań, które zostały zrealizowane w ramach prac Komitetu, było opracowanie Zintegrowanej Koncepcji Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012 (dokument przyjęto w dniu 6 września 2010 r), określającej wszystkie obszary, zakres odpowiedzialności oraz działania 7016

8 poszczególnych podmiotów w celu zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa podczas Turnieju. Głównym jej założeniem było połączenie w jedną harmonijną całość: Przyjaznej przestrzeni publicznej, w tym niezbędnej infrastruktury, informacji i obsługi, Efektywnego i dostępnego systemu opieki medycznej i ratownictwa, opartej na najlepszych wzorcach i doświadczeniach strategii działania służb porządku publicznego. Istotnym celem przygotowań organów administracji publicznej w ramach zapewnienia bezpieczeństwa podczas UEFA EURO 2012 w Polsce i na Ukrainie było zminimalizowanie ryzyka zaistnienia sytuacji kryzysowej podczas rozgrywek, a także szybkie i skuteczne przeciwdziałanie niekorzystnemu rozwojowi wydarzeń. Cel ten uzyskano poprzez zidentyfikowanie zagrożeń, określenie szczegółowych zadań dla podmiotów reagujących, zapewnienie sprawnego obiegu informacji, przetestowanie procedur i planów postępowania oraz zapewnienie koordynacji polityki informacyjnej w sytuacji kryzysowej. W procesie przygotowań do Mistrzostw przeprowadzonych zostało szereg zmian legislacyjnych, gwarantujących bezpieczeństwo na UEFA EURO Kluczowa z nich to ustawa z dnia 31 sierpnia 201 l r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła rozwiązania, zapewniające sprawne i bezpieczne przeprowadzenie Turnieju oraz mające istotny wpływ na poprawę bezpieczeństwa na imprezach masowych, w szczególności na imprezach sportowych w przyszłości [9]. Liczby zaangażowanych funkcjonariuszy w dniu odbywania rozgrywek piłkarskich podane zostały w tabeli 3. Tab.3. Łączna liczba funkcjonariuszy policji w polskich miastach gospodarzach oraz w Krakowie [3, s.12) Liczba funkcjonariuszy policji Gdańsk Poznań Warszawa Wrocław Kraków Średnia liczba funkcjonariuszy w dzień meczowy Średnia liczba funkcjonariuszy policji w dzień bez meczów Jak wynika z danych zawartych w tabeli 3 nad zapewnieniem prawidłowego przebiegu Mistrzostw w ciągu dnia meczowego, we wszystkich miastach gospodarzach, zaangażowanych było ponad 9 tys. policjantów. Natomiast w dniach bez prowadzonych rozgrywek piłkarskich liczba była nieco mniejsza i wynosiła ponad 5 tys. funkcjonariuszy. Największa liczba policjantów zaangażowana była w ochronę Mistrzostw w Warszawie. 5. USPRAWNIENIE ODPRAW GRANICZNYCH W czasie trwania EURO 2012 musiała być również zapewniona płynność ruchu granicznego, aby z jednej strony skrócony został czas oczekiwania na przekraczane granicy, z drugiej zaś zapewniony był wysoki poziom kontroli granicznej, zapewniający bezpieczeństwo. Rozwiązano tę kwestię dzięki: Wzmocnieniu obsady kadrowej na przejściach granicznych, Zoptymalizowaniu systemu odprawy granicznej, zwłaszcza dzięki wprowadzeniu tzw. polskoukraińskiej odprawy granicznej i celnej w jednym miejscu na przejściach granicznych w Dorohusku, Hrebennem. Korczowej i Medyce, Otwarciu tymczasowego drogowego przejścia granicznego Dołhobyczów-Uhrynow, Uruchomieniu tzw. Pasów EURO" dla podróżnych, którzy nie deklarowali niczego do oclenia, Wprowadzeniu mieszanych patroli funkcjonariuszy Służby Granicznej i Państwowej Słuzby Granicznej Ukrainy. W odprawach lotniczych przyjęto minimalny czas kontroli 70 osób na godzinę na jednego funkcjonariusza, a na przejściach lądowych mniej niż 15 minut na osobę. Służby Graniczne we współdziałaniu z innymi właściwymi służbami zapewniały priorytet dla uczestników Mistrzostw. W praktyce czas prowadzenia odprawy granicznej na przejściach lądowych me przekraczał 2 minut na osobę, a na lotniskach mieścił się w oczekiwanych normach. 7017

9 W czasie Mistrzostw, w dniach r., granicę państwową ogółem przekroczyło osób, w tym na kierunku do Polski l osób, a na kierunku z Polski osób. Najwięcej odprawiono cudzoziemców, którzy stanowili około 66.7% wszystkich odprawionych w tym okresie osób [2]. WNIOSKI Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 były trzecią pod względem wielkości imprezą sportową na świecie oraz największym i najbardziej złożonym pod względem organizacyjnym przedsięwzięciem zrealizowanym w Polsce. Była to także jedna z najbardziej kompleksowych operacji logistycznych, prowadzona wspólnie z Ukrainą. W ramach polskich przygotowań związanych z obsługą logistyczną Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 zostało podjętych i zrealizowanych szereg projektów technicznych i organizacyjnych, zapewniających sprawną organizację, a w szczególności sprawny przepływ ludzi, informacji oraz bezpieczeństwo i porządek publiczny. Mimo ogromnego katalogu zadań wyznaczonych dla różnych służb, dzięki sprawnemu zarzadzaniu projektami i pełnej koordynacji działań wielu osób i instytucji, począwszy od instytucji odpowiedzialnych za sprawy po stronie publicznej, za sprawy transportowe, bezpieczeństwa, serwisu, udało się przeprowadzić tę międzynarodową imprezę z zapewnieniem wymagań stawianych przez Unię Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA) oraz wymagań stawianych przez jej uczestników oraz opinię społeczną. Był to projekt logistyczny wymagający wielu lat przygotowań. Dzięki organizacji EURO 2012 została w Polsce rozbudowana i zmodernizowana infrastruktura stadionowa i transportowa na niespotykaną dotychczas skalę. Transportowe projekty inwestycyjne miały na celu skrócenie czasu przejazdu między miastami gospodarzami oraz dojazdu do nich z miejsc przekroczenia granicy. Nastąpiła znaczna poprawa komfortu podróży, a przede wszystkim znacząco został skrócony czas przejazdu między największymi polskimi miastami oraz na trasach międzynarodowych. Jednocześnie podniesiony został poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego. Streszczenie Artykuł przedstawia wybrane problemy związane z obsługą logistyczną Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012, które odbyły się w Polsce i na Ukrainie. Zarządzanie logistyczne międzynarodową imprezą sportową stanowi nie tylko integralną jej część, ale także warunkuje sprawny jej przebieg. Jednakże, ze względu na obszerność tematu, przedstawione zostały rozwiązania logistyczne odnoszące się głównie do obszaru Polski. W szczególności uwaga została zwrócona na wstępne uwarunkowania organizacji EURO 2012 oraz na zakres podjętych działań logistycznych, stanowiących obszary wsparcia dla przebiegu Mistrzostw. Analizą zostały objęte główne przedsięwzięcia inwestycyjne w zakresie infrastruktury stadionowej i transportowej, a także zakres obsługi transportowej, zapewniającej sprawne i płynne przemieszczenia wszystkim uczestnikom EURO Obsługa ta obejmuje krajowy transport lądowy, transport lotniczy oraz publiczny transport w miastach gospodarzach. Ponadto, zwrócona została również uwaga na kolejne zadanie logistyczne, związane z zapewnieniem bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom Mistrzostw oraz z zapewnieniem porządku jej przebiegu. Logistical problems associated with EURO 2012 Abstract This article presents some selected problems associated with logistical support of the 2012 UEFA European Championship held Poland and Ukraine. Logistics management of an international sporting event not only constitutes its integral part, but also determines the smooth course of the event proceedings. However, because of the breadth of the subject, the presentation of logistic solutions has been limited to embrace only the solutions utilized in Poland. In particular, attention has been paid to the initial conditions for the organization of EURO 2012, as well as the scope of logistics activities undertaken to support the course of the Championships. Major investment projects in the field of stadium infrastructure and transport have been analyzed, as well as the range of transport services that ensured the smooth and seamless movement of all participants of EURO This support included national land transport, air transport and public transport 7018

10 in the host cities. In addition, attention has also been paid to the next logistics task that is the one related to ensuring the safety of all participants and the smooth course of the Championships. BIBLIOGRAFIA 1. Piłce Nożnej ( ) 2. Kancelaria Sejmu, Biuro Komisji Sejmowych, Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. (nr 38) z dnia 26 lipca 2012 r. 3. Ministerstwo Sportu i Turystyki, Sprawozdanie z realizacji przedsięwzięć EURO 2012 oraz wykonywanych działań dotyczących realizacji przygotowań Polski do Finałowego Turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO Warszawa, lipiec Regulamin UEFA. 5. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu przedsięwzięć Euro 2012.Dz. U. z 2010r. Nr 8, poz. 52, z póź. zm. 6. Uchwała Nr 4 Komitetu do Spraw Koordynacji Organizacji Finałowego Turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Dz.U nr 62 poz. 504, z póź. zm. 8. Ustawa z dnia 7 września 2007 r.o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO Dz.U z późn. zm. Dz.U.z 2010r. nr Ustawa z dnia 31 sierpnia 201 l r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw. Dz. U Nr 217. poz Załącznik do uchwały nr 163/2007 Rady Ministrów z dnia 25 września 2007 r. Program Budowy Dróg Krajowych na lata , październik,