MODUŁ 22 MIKROBIOLOGIA 3 WYKORZYSTANIE SYSTEMU KODÓW KRESKOWYCH 4 OBSŁUGA PROGRAMU 4

Transkrypt

1 MODUŁ 22 MIKROBIOLOGIA 3 PROCES WYKONYWANIA BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH 3 WYKORZYSTANIE SYSTEMU KODÓW KRESKOWYCH 4 OBSŁUGA PROGRAMU 4 WPROWADZANIE WYNIKÓW BADANIA 6 WPROWADZANIE WYNIKU - WARTOŚĆ BADANA - ANTYBIOGRAM 7 WPROWADZANIE WYNIKU UJEMNEGO LUB OBOJĘTNEGO 8 WPROWADZANIE WYNIKU DODATNIEGO 8 OKREŚLANIE ORGANIZMÓW 9 OKREŚLANIE WRAŻLIWOŚCI ORGANIZMÓW 9 POPRAWIANIE WYNIKU 11 PODZIAŁ PRÓBKI 11 DODANIE PRÓBKI PRZEZ WPROWADZENIE DANYCH 11 DODANIE PRÓBKI Z WYKORZYSTANIEM SKANERA KODÓW KRESKOWYCH 12 WPROWADZANIE WYNIKÓW DLA PRÓBKI MIKROBIOLOGICZNEJ 13 OBSERWACJA 13 OBSŁUGA PARAMETRÓW BADANIA 14 DODAWANIE PARAMETRU BADANIA 14 USUWANIE PARAMETRÓW BADANIA 15 REJESTRACJA WSTĘPNA 15 ZATWIERDZANIE WYNIKÓW 15 ZATWIERDZANIE WYNIKÓW BADANIA 15 SERYJNE ZATWIERDZANIE WYNIKÓW WYKONANYCH BADAŃ 16 ANULOWANIE ZATWIERDZENIA 16 AUTOMATYCZNE ZATWIERDZANIE 16 WERYFIKACJA WSTĘPNA (AUTOMATYCZNA) WYNIKÓW 16 USUWANIE BADAŃ 17 USUWANIE BADANIA 17 ODRZUCANIE BADAŃ 17 ODRZUCANIE BADANIA 17 PRZYWRACANIE BADAŃ 18 PRZYWRÓCENIE BADANIA 18 POWTARZANIE BADANIA 18 KLASYFIKACJA BADAŃ LABORATORYJNYCH 18 PRZEGLĄD BADAŃ 19 OBSZAR PREZENTACJI BADAŃ 24 PRZEGLĄD BADAŃ ODRZUCONYCH I USUNIĘTYCH 25 BADANIA ODRZUCONE 25 BADANIA USUNIĘTE 25 PREZENTACJA WYNIKÓW BADANIA 25 PRZEGLĄD WYNIKÓW BADANIA 26 PRZEGLĄD WYNIKÓW - WYNIK ANTYBIOGRAM 28 SZCZEGÓŁOWY PRZEGLĄD ANTYBIOGRAMU 29 ARCHIWUM WYNIKÓW BADANIA 31 PRZYWRACANIE POPRZEDNIEGO WYNIKU 32 HISTORIA WYNIKÓW BADANIA 32 FUNKCJE DODATKOWE PRZEGLĄDU BADAŃ 32 KARTA ZLECENIA 32 ODŚWIEŻANIE PREZENTOWANYCH DANYCH 33 OPIS ZLECENIA I MATERIAŁU BADANEGO 33 SPOSÓB PREZENTACJI WYNIKÓW 33 OPCJE 35 SPORZĄDZANIE WYDRUKÓW /INSTR-22 MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 1

2 WYDRUKI I WYDRUKI SERYJNE WYNIKÓW BADAŃ 35 WYDRUKI DANYCH TABELARYCZNYCH 35 KONFIGURACJA WYDRUKÓW 36 WYKORZYSTANIE SKANERA KODÓW KRESKOWYCH 36 WSPOMAGANIE WPROWADZANIA WYNIKÓW 37 WYSZUKIWANIE ZLECEŃ 37 MODUŁ 41 ZAKAŻENIA 39 DODATEK A 41 PODSTAWOWE ZASADY PRACY Z SYSTEMEM 41 URUCHOMIENIE SYSTEMU 41 URUCHOMIENIE MODUŁU 41 OBSŁUGA SYSTEMU 41 SKRÓTY KLAWIATUROWE 41 KOMBINACJE PRZYCISKÓW I KLAWISZY 42 PASKI PRZEWIJANIA 42 PORUSZANIE SIĘ PO POLACH W OKNACH SYSTEMU 42 PRZYCISKI ORAZ STRZAŁKI 42 IKONY PRZEGLĄDANIA POZYCJI UKRYTYCH 44 PRZESZUKIWANIE I ZAWĘŻANIE LISTY POZYCJI 44 WYKORZYSTANIE KOLOROWYCH PÓL 44 WSKAZÓWKI KONTEKSTOWE 44 MENU KONTEKSTOWE 44 WPROWADZANIE DATY 45 OBSŁUGA KALENDARZA ZA POMOCĄ MYSZKI 45 WYKORZYSTANIE KLAWIATURY DO OBSŁUGI KALENDARZA 45 DODATKOWE SPOSOBY USTAWIANIA DATY 46 ZAKOŃCZENIE PRACY Z SYSTEMEM 46 ZAKOŃCZENIE PRACY Z KOMPUTEREM 47 PRZEKAZYWANIE PYTAŃ I UWAG DOTYCZĄCYCH PROGRAMU KS-SOLAB POCZTĄ ELEKTRONICZNĄ 47 WYDRUK DANYCH TABELARYCZNYCH /INSTR-22 MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 2

3 MODUŁ 22 MIKROBIOLOGIA Moduł Mikrobiologia stanowi część Zintegrowanego Systemu Wspomagania Obsługi Laboratoriów KS- SOLAB odpowiedzialną za wspomaganie procesu obsługi wszystkich badań mikrobiologicznych wykonywanych w laboratorium. W ramach wykonywania badań mikrobiologicznych moduł zapewnia następującą funkcjonalność: inicjowanie procesu wykonywania zleconych badań, sporządzanie i drukowanie listy roboczej zarejestrowanych badań, wprowadzanie wyników badań laboratoryjnych wykonywanych w pracowniach mikrobiologicznych, obsługę procesów zatwierdzania i weryfikacji otrzymanych wyników, przeglądanie danych z zakresu wszystkich zarejestrowanych badań mikrobiologicznych, niezależnie od stanu ich wykonania (badania przed, w trakcie i po wykonaniu), przeglądanie i edycję wyników wykonanych badań, automatyczne rozliczanie kosztów wykonanych badań, drukowanie wyników wykonanych badań. Istotnym elementem modułu Mikrobiologia jest główne okno modułu, zapewniające: przegląd wszystkich zarejestrowanych badań mikrobiologicznych oraz przyporządkowanych do nich próbek materiałów badanych, wyświetlanie badań z uwzględnieniem wielu kryteriów prezentacji obejmujących np. status realizacji badania, typ skierowania, tryb i sposób wykonania, rodzaj wykorzystanego urządzenia laboratoryjnego, rozbudowane wyszukiwanie danych z uwzględnieniem rozmaitych kryteriów, jak np. pacjent, data rejestracji, typ badania, urządzenie, mechanizmy umożliwiające pełne zarządzanie wprowadzonymi danymi - poprawianie, dodawanie lub usuwanie danych badań i próbek. Każde zlecenie laboratoryjne może być w całości obsługiwane za pomocą dokumentów identyfikowanych unikalnym zestawem kodów kreskowych. Zestaw składa się z kodu określającego zlecenie oraz kodów do oznaczenia próbek materiału badanego. Każdy kod kreskowy wchodzący w skład zestawu wiąże jednoznacznie pacjenta z zarejestrowanym dla niego zleceniem wykonania badań laboratoryjnych oraz dostarczonymi przez pacjenta próbkami materiału do badań. Przydzielone do zlecenia kody umieszczane są również na wydrukach towarzyszących wykonaniu badań - np. na wydruku wyników czy na wydruku listy roboczej. Stosowanie systemu kodów w zauważalny sposób wpływa na organizację i wydajność pracy, jednocześnie zmniejszając ilość pomyłek wynikających z błędnego wprowadzania danych czy nieprawidłowego przyporządkowania poszczególnych elementów. Sposób działania całego modułu, jak i poszczególnych funkcji zależny jest od parametrów konfiguracyjnych i administracyjnych. Parametry konfiguracyjne obejmują definicje wszelkich wartości słownikowych, wykorzystywanych w procesie obsługi badań laboratoryjnych, takich jak np. typów badań i grup badań, typów numeracji generowanych zleceń. Parametry administracyjne odpowiadają za konfigurację opcji wpływających na sposób przebiegu wykonywanych czynności oraz zarządzanie uprawnieniami decydującymi o zakresie wykonywanych czynności przy obsłudze modułu. Uwaga: Szczegółowe omówienie konfiguracji danych słownikowych oraz opis konfiguracji opcji zamieszczono w instrukcji Zarządzanie. Uruchomienie modułu następuje po kliknięciu ikony reprezentującej moduł 22 Mikrobiologia, znajdującej się w głównym oknie systemu KS-SOLAB. Rysunek 1 Ikona modułu 22 Mikrobiologia PROCES WYKONYWANIA BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Wykonywanie badań przebiega według następującego schematu: wyszukanie i zaznaczenie badania do wykonania, wprowadzenie wyników badania, zapis danych, weryfikacja i zatwierdzenie wyników, opcjonalnie: wydruk listy roboczej, dodanie wymaganych lub usunięcie niepotrzebnych parametrów badań, sporządzenie wydruków dotyczących uzyskanych wyników. 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 3

4 Ze względu na sposób wykonania, możliwe jest zastosowanie rozróżnienia na: badania wykonywane automatycznie - badanie przeprowadzane przy pomocy odpowiedniego urządzenia, badania wykonywane manualnie - badanie wykonywane przez człowieka. Biorąc pod uwagę sposób wprowadzania wyników wykonywanego badania, możliwe jest zastosowanie następującego podziału: manualne - wyniki badania wprowadzane są przez operatora w oknie Wprowadzanie wyników, półautomatyczne - po wykonaniu badania urządzenie automatycznie zapisuje wyniki do bazy danych systemu; rola operatora sprowadza się jedynie do powiązania otrzymanych wyników z odpowiednią próbką, automatyczne - urządzenie odczytuje kod kreskowy umieszczony na próbce. Po wykonaniu badania automatycznie zapisuje wyniki do bazy danych systemu. Uzyskane wyniki są automatycznie przyporządkowane do odpowiedniego badania. Uwaga: Dokładny mechanizm automatycznego lub półautomatycznego wykonywania badań, wraz z towarzyszącym mu wprowadzaniem wyników, zależny jest od specyfiki konkretnego urządzenia - oznacza to, że czynności wykonywania badań z wykorzystaniem różnych urządzeń mogą się nieznacznie różnić, schemat działania zostaje jednak niezmienny. Konfigurację urządzeń wykorzystywanych do wykonywania badań laboratoryjnych opisano w instrukcji Zarządzanie. Przedmiotem wykonywanych badań są próbki materiału pobranego od pacjentów lub wymazy ze środowisk zarejestrowane podczas procesu rejestracji zlecenia laboratoryjnego. Dzięki wykorzystaniu systemu kodów kreskowych, każda zarejestrowana próbka posiada oznaczenie, unikalne w obrębie wszystkich wykonywanych przez laboratorium badań, wiążące ją zarówno z zarejestrowanym zleceniem, jak i konkretnym pacjentem. WYKORZYSTANIE SYSTEMU KODÓW KRESKOWYCH Proces wykonywania badań może być wspomagany systemem obsługi kodów kreskowych. W obrębie wykonywania badań mikrobiologicznych system obsługi kodów kreskowych pozwala na łatwą identyfikację zleceń i materiałów badanych oraz wyszukiwanie badań i próbek materiałów badanych. Szczegółowe omówienie wykorzystania systemu obsługi kodów kreskowych przy wykonywaniu badań mikrobiologicznych znajduje się w podrozdziale Wykorzystanie skanera kodów kreskowych. Ogólną zasadę działania systemu kodów kreskowych opisano w instrukcji Moduł 11 Rejestracja. OBSŁUGA PROGRAMU Bezpośrednio po uruchomieniu modułu wyświetlane jest okno Pracownia mikrobiologii, z poziomu którego poprzez przycisk Wykonaj (F6) wywoływane jest okno przeznaczone do wprowadzania wyników wykonanych badań laboratoryjnych: Wprowadzanie wyników. Uwaga: Wywołanie okna wprowadzania wyników badań laboratoryjnych dostępne jest po wcześniejszym zaznaczeniu badania, dla którego wprowadzane będą wyniki. Warunkiem koniecznym wprowadzenia wyników badania, jest przyporządkowana do badania próbka materiału badanego. Uwaga: Wykonanie badania, do którego nie przydzielono próbki jest niemożliwe. Tło kolumny Numer, reprezentującej takie badanie, oznaczone jest kolorem czerwonym. Przy próbie wykonania badania wyświetlany jest odpowiedni komunikat informacyjny. Rysunek 2 Informacja o braku przypisania materiału badanego Rysunek 3 Okno wprowadzania wyników 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 4

5 W budowie okna wyróżnić można następujące obszary funkcjonalne: (1) obszar prezentacji badania do wykonania, (2) obszar prezentacji wyników badania, parametrów badania oraz wprowadzania wyników poszczególnych parametrów badań, (3) obszar przycisków funkcyjnych. W pasku informacyjnym znajdującym się w górnej części okna umieszczony jest numer zlecenia nadany w chwili jego rejestracji oraz czas wykonania badania. Rysunek 4 Pasek informacyjny Numer zlecenia W obszarze prezentacji badania widoczne jest badanie oraz próbka materiału przydzielona do wykonania badania. Rysunek 6 Obszar prezentacji i wprowadzania wyników Poniżej obszaru prezentacji wyników parametrów badania, widoczne są: opis zlecenia, próbki oraz opis wyników. Rysunek 5 Obszar prezentacji badania zlecenia Dane o badaniu, widoczne w tabeli obejmują: Data data i godzina wykonania ostatniej operacji na danych wyniku badania wprowadzenie, edycja, zatwierdzenie, cofnięcie zatwierdzenia, Stat. status badania, określający fazę jego realizacji, Typ typ wprowadzenia wyniku, Uwaga: Omówienie statusów oraz typów wprowadzania wyników wraz z objaśnieniem ich graficznej reprezentacji zawiera podrozdział Przegląd badań. Próbka oznaczenie próbki materiału badanego przyporządkowanej do wykonania badania, Pacjent imię i nazwisko pacjenta, Nazwa nazwa badania, Materiał nazwa materiału badanego. Znajdujący się poniżej obszar prezentacji oraz wprowadzania wyników badania składa się z trzech sekcji: (A) prezentacji i wyboru zestawu wyników bieżących oraz archiwalnych, (B) prezentacji i wyboru poszczególnych parametrów badania wraz z wprowadzonymi wynikami, (C) wprowadzania wyniku dla wybranego parametru badania / prezentacji Historii wyników. Uwaga: Widokiem domyślnym obszaru (C) jest sekcja wprowadzania wyniku - za przełączanie aktualnego widoku odpowiada przycisk Historia/Wynik (F10). Przegląd Historii wyników omówiono w podrozdziale Historia wyników badania. Rysunek 7 Opisy zlecenia, próbki i wyniku w oknie wprowadzania wyników Przeznaczenie przycisków funkcyjnych, znajdujących się w dolnej części okna, jest następujące: Dodaj par. (F2) dodanie nowego parametru badania, Opis (SF3) wywołuje okno edycji opisu wyniku badania; w przypadku wyniku zatwierdzonego wywołuje kartę Wyniki dodatkowe informacje, opis, Drukuj (F5) umożliwia wydruk wyników badań, Usuń par. (F8) usunięcie zaznaczonego parametru badania, Usuń niew. (CF8) usunięcie niewykonanych parametrów badania, dla których wynik nie będzie wprowadzony, Przywróć archiwum (CF7) zastąpienie wszystkich wyników bieżących zestawem wyników archiwalnych - przywrócenie zestawu wyników archiwalnych wszystkich parametrów, Kod ICD9 (AF6) przypisywanie metod do badania oraz sposobów pobrania i zabezpieczenia materiału, Historia/Wynik (F10) przycisk służący do przełączania pomiędzy widokiem wyników badań oraz widokiem historii wyników dla wybranego badania, Zatwierdź (F12) zatwierdzanie wyników badania. 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 5

6 Nie możn a wyśw ietlić połąc zone go obraz u. Plik Rysunek 8 Obszar przycisków funkcyjnych Przyciski: Usuń par. (F8), Historia/Wynik (F10) oraz Zatwierdź (F12) posiadają menu kontekstowe, co symbolizuje ikonka mó. Menu kontekstowe wywoływane jest kliknięciem prawym przyciskiem myszy na przycisku. Menu przycisku Usuń par. (F8) wygląda następująco: Rysunek 9 Menu kontekstowe przycisku Usuń par. (F8) Usuń parametr (F8) usunięcie zaznaczonego parametru badania, Usuń wszystkie parametry (Shift+Ctrl+F8) usunięcie wszystkich widocznych parametrów badania. Menu kontekstowe przycisku Historia/Wynik (F10) przedstawia się następująco: Rysunek 10 Menu kontekstowe przycisku Historia/Wynik (F10) Historia wyniku (F10) polecenie służące do przełączania pomiędzy widokiem wyników badań oraz widokiem historii wyników dla wybranego badania, Historia wyniku pełny widok (Shift+F10) polecenie pozwalające wywołać historię wyników badania w nowym oknie. Na menu kontekstowe przycisku Zatwierdź (F12) składają się następujące polecenia: Zatwierdź (F12) zatwierdzanie wyników badań, Zatwierdź wstępnie (F11) możliwość zatwierdzania wstępnego wyników badania, Cofnij zatwierdzenie (Shift+Ctrl+F12) polecenie służące do anulowania zatwierdzenia wyników badania. WPROWADZANIE BADANIA WYNIKÓW Każde badanie składa się z przynamniej jednego parametru. Wynik wprowadzany jest odrębnie dla każdego z nich. Wykonanie badania równoznaczne jest z określeniem wartości wszystkich parametrów badania widocznych w tabeli. Dodatkowo podczas wykonywania badania - przy manualnym wprowadzaniu wyników - operator ma możliwość dodawania potrzebnych lub usuwania niepotrzebnych parametrów badania. Uwaga: Definiowanie oraz wprowadzanie zmian w definicjach badań, parametrów oraz wartości badanych obsługiwane jest przez uprawnionego administratora systemu. Wynik parametru badania określany jest odpowiednią wartością badaną. Dla większości parametrów badań wykonywanych w laboratorium mikrobiologicznym domyślną wartością badaną jest Antybiogram - informacja o typie wyniku widoczna jest w polu Wartość badana - (AN). Poniżej pola wyboru wartości badanej widoczne są szczegółowe wyniki badania - wygląd sekcji zależny jest od typu wartości badanej. W przypadku antybiogramu prezentowana jest struktura badania mikrobiologicznego, zawierająca wyniki badania (główny i dodatkowy), wykaz wyhodowanych organizmów (dla wyników dodatnich) oraz informację o próbkach wykorzystanych do wykonania badania. Rysunek 11 Sekcja prezentacji wyniku badania mikrobiologicznego Dla wartości badanej typu słownikowego, wygląd sekcji jest następujący: 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 6

7 Rysunek 12 Sekcja wyniku badania dla wartości typu słownikowego Dla wartości badanej typu tekstowego, słownikowego, liczbowego, zdjęcie, grupa zdjęć oraz wyliczanego sekcja wyniku służy zarówno do prezentacji, jak i wprowadzania wyników. Wynik badania dla wartości badanej typu Antybiogram jest wprowadzany z poziomu okna Badanie mikrobiologiczne, wywoływanego przyciskiem Bad. mikrobiol. (F6). Uwaga: Po wprowadzeniu wyników wszystkich parametrów badania, jego status zmienia się na Wykonane, co sygnalizowane jest zmianą ikony statusu badania. Omówienie funkcji statusów zleceń zawiera podrozdział Przegląd badań. Przy wprowadzaniu wyników badań z więcej niż jednym parametrem badanym, po zapisie kursor automatycznie przechodzi do kolejnego parametru. Jeśli brak kolejnego parametru kursor pozostaje na swojej bieżącej pozycji. Zapis wprowadzonego wyniku dla wartości badanej typów: tekstowego, liczbowego, słownikowego, wyliczanego następuje po użyciu kombinacji klawiszy (Ctrl+Enter) lub kliknięciu przycisku Zapisz par. (CENT). W przypadku wartości badanej typu zdjęcie oraz grupa zdjęć, zapis wyniku następuje po dodaniu zdjęcia lub zdjęć. Jeśli typem wartości badanej jest antybiogram, zapis wprowadzonych wyników następuje z chwilą zamykania okna Badanie mikrobiologiczne. Uwaga: Szczegółowe omówienia sposobów wprowadzania wyników dla pozostałych typów wartości: liczbowej, tekstowej, słownikowej, wyliczeniowej, zdjęcia, grupy zdjęć zamieszczone zostały w instrukcji Moduł 21 Analityka i Moduł 32 Diagnostyka. Rysunek 13 Wprowadzanie wyników Mikrobiologia (Antybiogram) Dla każdego parametru badania można zdefiniować kilka wartości badanych oraz oznaczyć wybraną jako domyślną - która podczas wprowadzania wyniku proponowana będzie w pierwszej kolejności. Dodatkowo zdefiniowane dla parametru wartości badane mogą być reprezentowane przez różne typy wyników oraz różne jednostki badania - np. barwę płynu można określić wynikiem słownikowym lub tekstowym, natomiast przyrost w jednostkach: mg/dobę lub tys./dobę. Uwaga: Definiowanie wartości badanych dla parametrów badań (jednostka, przedział, norma, sposób interpretacji, parametry) opisano w instrukcji Zarządzanie. WPROWADZANIE WYNIKU - WARTOŚĆ BADANA - ANTYBIOGRAM Głównym typem wartości badanej uzyskiwanej po wykonaniu badania mikrobiologicznego jest antybiogram. W ramach określania wyniku badania mikrobiologicznego możliwe jest określenie: wyniku podstawowego: dodatniego, ujemnego, obojętnego, wyniku dodatkowego, Uwaga: Wyniki: podstawowy oraz dodatkowy są wartościami słownikowymi - istnieje możliwość określenia wprowadzenia innych wartości: Posiewy moczu ujemne, Posiew mykologiczny dodatni, itd. definicji i charakterystyk wyhodowanych organizmów, wrażliwości organizmów na wybrane antybiotyki (antybiogram), dokonanie podziału próbek celem wykorzystania przy więcej niż jednej próbie, prowadzenie zapisu wyników obserwacji hodowli organizmów. 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 7

8 określenie wyników sprowadza się do oznaczenia wyniku jako ujemnego. Jeśli natomiast powstały organizmy, podczas wprowadzania wyniku wymagane jest oznaczenie go jako dodatniego oraz scharakteryzowanie powstałych organizmów oraz określenie ich reakcji na antybiotyki. W przypadku niemożności jednoznacznego określenia uzyskanego wyniku badania, oznaczany jest on jako obojętny. WPROWADZANIE WYNIKU UJEMNEGO LUB OBOJĘTNEGO Rysunek 14 Okno wprowadzania wyniku badania mikrobiologicznego Znajdująca się w górnej części sekcja zawiera dane informacyjne - datę i godzinę wprowadzenia lub ostatniej zmiany wyniku parametru badania, ikonę statusu badania oraz nazwę badania wraz z nazwą parametru badania. Wprowadzenie zarówno wyniku negatywnego, jak i obojętnego sprowadza się do określenia wartości pola Wynik badania (Alt+W) odpowiednią wartością: wynik ujemny - w przypadku, gdy organizm lub organizmy nie zostały wyhodowane, wynik obojętny - jeśli niemożliwe jest jednoznaczne określenie wyniku. Rysunek 15 Sekcja informacyjna badania mikrobiologicznego Po lewej stronie okna widoczna jest struktura badania (wyniki, próbki i obserwacje) widoczna również z poziomu okna Wprowadzanie wyników. Uwaga: Wyświetlanie sekcji prezentacji struktury badania uzależnione jest od stanu odpowiedniej opcji konfiguracyjnej. Rysunek 17 Określanie wyniku wynik ujemny W celu określenia dodatkowego wyniku badania, należy uzupełnić pole Wynik dodatkowy (Alt+D). Zamknięcie okna Badanie mikrobiologiczne powoduje zapisanie wyniku badania. Wprowadzony wynik widoczny jest w obszarze prezentacji parametrów badania oraz w sekcji wyniku - Struktura badania okna Wprowadzanie wyników. Rysunek 18 Wynik badania mikrobiologicznego Rysunek 16 Okno wprowadzania wyniku badania mikrobiologicznego z wyłączoną sekcją struktury badania Sposób określenia rezultatów badania zależy od samego wyniku jeśli podczas przeprowadzania badania nie udało się wyhodować organizmów, Uwaga: Wprowadzenie wyniku badania może być poprzedzone obserwacją próbek materiału badanego. Prowadzenie obserwacji próbek mikrobiologicznych opisane zostało w podrozdziale Prowadzenie obserwacji. WPROWADZANIE WYNIKU DODATNIEGO Wynik dodatni oznacza, że zostały wyhodowane organizmy, co z kolei stwarza potrzebę ich scharakteryzowania oraz zapisu wyników przeprowadzonych prób wrażliwości na wybrane 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 8

9 antybiotyki. Wymagane jest określenie następujących parametrów: dodatniej wartości wyniku badania pole Wynik badania (Alt+W), wyniku dodatkowego (Alt+D) opcjonalnie, wyhodowanych organizmów obszar Organizmy, wyników prób wrażliwości organizmów na antybiotyki obszar Wrażliwość organizmu na antybiotyki. Uwaga: Określenie organizmów oraz wyników prób ich wrażliwości na antybiotyki jest dostępne jedynie dla dodatniego wyniku badania. Dla pozostałych typów przyciski pozwalające zdefiniować organizmy oraz wrażliwości są nieaktywne. OKREŚLANIE ORGANIZMÓW Obsługa procesu wprowadzania i przeglądu wyhodowanych organizmów, odbywa się w obszarze Organizmy: Patogen alarmowy po włączeniu tej opcji fakt wyhodowania danego organizmu będzie odnotowany w module 41 Zakażenia, Organizm opis (Alt+S), Mechanizm opis pole informacyjne wyświetla opis dla zaznaczonego mechanizmu oporności, Mechanizmy oporności obszar zawierający listę mechanizmów oporności do zaznaczenia. W ramach obsługi zdefiniowanych wcześniej organizmów, dostępne jest wykonywanie następujących operacji: przeglądanie parametrów organizmów przycisk Pokaż (CF3), poprawianie danych organizmów przycisk Popraw (CF4), usunięcie wybranego organizmu z listy przycisk Usuń (CF8). Uwaga: Wraz z usuwanym organizmem kasowane są wszystkie wprowadzone informacje o wrażliwości na wybrane antybiotyki. OKREŚLANIE WRAŻLIWOŚCI ORGANIZMÓW Rysunek 19 Lista wyhodowanych organizmów Dodawanie organizmu odbywa się w Karcie antybiogramu - organizm, wywoływanej przyciskiem Dodaj (CF2). Procesy wprowadzania antybiotyków oraz określania wrażliwości organizmów na antybiotyki odbywają się w obszarze Wrażliwość organizmu na antybiotyki. Przy odpowiedniej konfiguracji systemu, po dodaniu organizmu w obszarze Wrażliwość organizmu na antybiotyki automatycznie pojawi się zestaw antybiotyków (zestaw podstawowy). Rysunek 21 Zestaw antybiotyków Rysunek 20 Dodawanie organizmu Przy dodawaniu organizmu możliwe jest wprowadzenie następujących danych: Organizm (Alt+O) - wyhodowany organizm; jeżeli jest to drugi szczep wprowadzonego już gatunku, należy w polu obok jego nazwy wpisać kolejny numer (domyślnie ustawiony na 1), Wzrost (Alt+W) wzrost organizmu, Ilość (Alt+I) - ilość organizmu, Liczba płytek wartość tego pola jest domyślnie ustawiona na 1, Uwaga: jeżeli antybiotyki należące do zestawu podstawowego zostaną usunięte, nie trzeba usuwać i dodawać organizmu, aby zestaw pojawił się ponownie. Należy wywołać go przyciskiem Zestaw (SF7). Jeżeli organizm nie jest uwzględniony w konfiguracji lub istnieje potrzeba uzupełnienia antybiogramu o dodatkowe antybiotyki (spoza zestawu podstawowego), należy dodać je ręcznie. Po naciśnięciu przycisku Dodaj... (SF2) pojawi się następująca karta: 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 9

10 Rysunek 23 Karta dodawania antybiotyków Rysunek 22 Karta dodawania antybiotyków Należy zaznaczyć właściwe antybiotyki i nacisnąć przycisk (OK). Antybiotyki będą dostępne w obszarze Wrażliwość organizmu na antybiotyki. W celu oznaczenia poziomu wrażliwości organizmu na antybiotyk, należy wypełnić pole Strefa dla każdego antybiotyku i nacisnąć klawisz (Enter). W przypadku gdy strefy zahamowań dla antybiotyków zostały wcześniej skonfigurowane, automatycznie zostanie zaznaczone pole: Oporny, Śr.wrażl. lub Wrażliw. Jeżeli strefy nie są skonfigurowane, można ręcznie zaznaczyć odpowiednie pole, klikając w nie jednokrotnie lewym przyciskiem myszy. Organizm pole informacyjne antybiotyk dodawany dla określonego organizmu, Antybiotyk wybór z listy, Strefa wartość liczbowa, Wrażliwość wybór z listy poziomu wrażliwości (w przypadku, gdy strefy nie są skonfigurowane), MIC dodat. MIC dodatkowy nie przychodzący automatycznie z urządzenia. Uwaga: Wrażliwość na antybiotyki określana jest odrębnie dla każdego wyhodowanego organizmu. Wrażliwość na wybrany antybiotyk może być określona tylko jeden raz w obrębie jednego organizmu. Przy próbie dodania do listy antybiotyku, który już się na niej znajduje, wyświetlony zostaje odpowiedni komunikat: Uwaga: Konfiguracja przedziałów stref oporności odbywa się podczas definiowania antybiotyków w module 62 Konfiguracja Systemu. W obszarze Wrażliwość organizmu na antybiotyki są widoczne wartości: MIC, SIQ, UIQ, BIQ i CIQ przesyłane z analizatorów. Istnieje możliwość ręcznego wpisania wartości MIC w polu DMIC. Aktualny poziom wrażliwości na antybiotyk oznaczony jest graficznym symbolem -. Inną metodą wprowadzania antybiogramu jest dodawanie antybiotyków pojedynczo z jednoczesnym określaniem ich wrażliwości. Aby dodać nowy antybiotyk tym sposobem należy kliknąć przycisk Dodaj (SCF2) i wypełnić pola karty: Rysunek 24 Ostrzeżenie o istnieniu wprowadzanych informacji W obszarze określania wrażliwości organizmów na wybrane antybiotyki, dostępne są następujące funkcje: przeglądanie danych zaznaczonego antybiotyku - przycisk Pokaż (SF3), poprawianie zdefiniowanych wcześniej antybiotyków - przycisk Popraw (SF4), usunięcie z listy wrażliwości wybranego antybiotyku - przycisk Usuń (SF8), zaznaczenie, które antybiotyki mają być widoczne na wydruku wyników przycisk Ustaw. druk. (Alt+U). Uwaga: domyślnie wszystkie antybiotyki na liście w obszarze Wrażliwość organizmu na antybiotyki są 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 10

11 zaznaczone do wydrukowania. Jednak istnieje możliwość odpowiedniej konfiguracji antybiotyków, tak aby domyślnie nie były one drukowane na wyniku badania - zawsze lub dla wybranych organizmów. Zapis wprowadzonych wyników odbywa się w chwili zamknięcia okna Badanie mikrobiologiczne. Uwaga: Opis mechanizmu wprowadzania pozostałych typów wartości badanych: liczbowej, tekstowej, słownikowej, wyliczanej zamieszczono w instrukcji Moduł 11 Analityka. POPRAWIANIE WYNIKU Biorąc pod uwagę typ wyniku, zmiana typu wyniku z dodatniego na ujemny lub obojętny wiąże się z koniecznością usunięcia uprzednio wprowadzonych danych o wyhodowanych organizmach, a wraz z nimi informacji o ich wrażliwości na wybrane antybiotyki. Wynika to z faktu, iż dane o organizmach i ich oporności na antybiotyki określane są jedynie w przypadku dodatniego wyniku badania mikrobiologicznego. Rejestracja nowej próbki uzyskanej po podziale, może nastąpić w drodze: dodania próbki z manualnym wprowadzeniem danych, automatycznego dodania próbki w wyniku zeskanowania nowego kodu kreskowego lub manualnego wprowadzenia nowego kodu kreskowego z klawiatury. Uwaga: Do oznaczania próbek uzyskanych w drodze podziału próbki głównej wykorzystywane są tzw. wolne kody kreskowe. DODANIE PRÓBKI PRZEZ WPROWADZENIE DANYCH Operacje z zakresu obsługi próbek mikrobiologicznych powstałych z podziału próbki głównej przeprowadza się w obszarze Struktura badania. Rysunek 26 Struktura badania Rysunek 25 Zmiana z wyniku dodatniego ostrzeżenie o usunięciu organizmów PODZIAŁ PRÓBKI Podział próbki materiału do badań mikrobiologicznych oraz możliwość oznaczania utworzonych po podziale próbek, ma na celu umożliwienie wykonania wielu prób mikrobiologicznych w różnych warunkach przy wykorzystaniu jednej próbki materiału badanego pobranego od pacjenta. Po dokonaniu podziału dla każdej nowo powstałej próbki można zdefiniować wyhodowane organizmy, określić listę antybiotyków wykorzystanych do oznaczeń wrażliwości oraz wprowadzać dane z zakresu przebiegu obserwacji mikrobiologicznej. Uwaga: Opis prowadzenia obserwacji próbki mikrobiologicznej zamieszczony został w podrozdziale Obserwacja. Każdej nowej próbce uzyskanej po podziale przydzielany jest identyfikator unikalny w obrębie danego antybiogramu. W celu dodania próbki należy poprzez przycisk Dodaj (F2) wywołać Kartę podziału materiału badanego, w której należy określić unikalny identyfikator rejestrowanej próbki. Dodatkowo w polu Data można wprowadzić datę i godzinę utworzenia próbki. Rysunek 27 Dodawanie próbki Uwaga: Identyfikatorem próbki może być zarówno tekst - np. PRÓBKA-A, numer - np , jak i dowolna kombinacja cyfr i liter - np. Próbka /INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 11

12 Uwaga: W celu zapewnienia jednoznacznej identyfikacji dodawanej próbki, identyfikator musi być unikalny w obrębie całego systemu KS-SOLAB - zarówno dla próbek do badań analitycznych, jak i mikrobiologicznych. W przypadku próby oznaczenia próbki identyfikatorem wcześniej już wykorzystanym, wyświetlony zostaje komunikat informujący o konieczności zmiany identyfikatora. Rysunek 28 Ostrzeżenie o konieczności zmiany identyfikatora Po wykonaniu operacji nowa próbka staje się widoczna w strukturze badania. jest inny element struktury, przyciski nie są dostępne i wykonanie operacji nie jest możliwe. DODANIE PRÓBKI Z WYKORZYSTANIEM SKANERA KODÓW KRESKOWYCH Podczas rejestracji nowej próbki mikrobiologicznej otrzymanej w wyniku podziału materiału próbki głównej, zamiast manualnego wprowadzania danych, nową próbkę można dodać automatycznie - skanując kod zawierający identyfikator, którym oznaczana będzie próbka mikrobiologiczna. W przypadku braku skanera istnieje możliwość manualnego wprowadzenia kodu kreskowego odczytanego z etykietki lub dowolnego innego identyfikatora, np. nazwy, którym oznaczona zostanie dodawania próbka. W tym celu należy przy pomocy skrótu klawiaturowego (Ctrl+Enter) wywołać okno Kod kreskowy i wprowadzić ciąg identyfikatora próbki. Rysunek 30 Manualne wprowadzanie identyfikatora próbki mikrobiologicznej Po zatwierdzeniu wprowadzonego identyfikatora wywoływana jest Karta podziału materiału badanego, w której możliwe jest określenie daty i godziny rejestracji próbki. Rysunek 29 Dodana próbka mikrobiologiczna Obok nadanego identyfikatora próbki widoczna jest data i godzina jej utworzenia. Do każdej dodanej próbki dołączona zostaje informacja o liczbie wpisów wprowadzonych w procesie obserwacji próbki np. Brak obserwacji lub Obserwacje (3). Pozostałe przyciski obsługują wykonanie następujących operacji: Popraw (F4) poprawienie identyfikatora zaznaczonej próbki, Usuń (F8) usunięcie zaznaczonej próbki. Uwaga: Operacje poprawiania lub usunięcia próbki dostępne są po zaznaczeniu odpowiedniego wiersza zawierającego identyfikator próbki - jeśli zaznaczony Rysunek 31 Karta podziału materiału badanego Uwaga: W chwili dodawania próbki zmiana identyfikatora jest niemożliwa - poprawianie dostępne jest dopiero po utworzeniu próbki - w trybie poprawiania - przycisk Popraw (F4), po wcześniejszym zaznaczeniu identyfikatora próbki, który będzie zmieniany. Informacja o nowo utworzonej próbce staje się widoczna w strukturze badania: 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 12

13 Rysunek 32 Dodane próbki mikrobiologiczne Uwaga: W przypadku zeskanowania lub manualnego wprowadzenia kodu dla identyfikatora, który został już wcześniej wprowadzony w obrębie danego badania, próbka ta zostaje zaznaczona. WPROWADZANIE WYNIKÓW DLA PRÓBKI MIKROBIOLOGICZNEJ Dla każdej dodanej próbki istnieje możliwość wprowadzenia następujących danych: antybiogramu określenia oporności wyhodowanych organizmów na wybrane antybiotyki, obserwacji opisu poszczególnych faz hodowli organizmów. Dostępne są następujące sposoby wprowadzania wyników badania mikrobiologicznego: po zaznaczeniu identyfikatora próbki mikrobiologicznej - po prawej stronie okna pojawiają się obszary: wprowadzania wyników, definiowania organizmów i oznaczania ich wrażliwości na wybrane antybiotyki, zaznaczenie obserwacji przyporządkowanej do próbki pozwala na wprowadzanie wpisów obserwacji próbki - po prawej stronie okna widoczny jest wtedy obszar wprowadzania obserwacji. Uwaga: Proces definiowania wyhodowanych organizmów oraz określania ich wrażliwości na wybrane antybiotyki jest identyczny, jak dla próbki głównej - bez podziału. Opis zamieszczony jest we wcześniejszym podrozdziale Wprowadzanie wyniku dodatniego. Uwaga: Prowadzenie obserwacji wykonywane jest z poziomu obszaru prezentacji struktury badania, w związku z czym obszar ten musi być widoczny. Konfiguracja opcji włączania i wyłączania widoku obszaru odbywa się w module 91 Administrator. Uwaga: Wprowadzanie obserwacji możliwe jest tylko dla próbek mikrobiologicznych uzyskanych w wyniku podziału próbki głównej. Proces obserwacji próbki może składać się wielu wpisów - pojedynczych obserwacji. Wprowadzenie obserwacji możliwe jest po zaznaczeniu w obszarze Struktura badania w oknie Badanie mikrobiologiczne wiersza reprezentującego wprowadzone dla próbki obserwacje. Wiersz ten umieszczony jest bezpośrednio pod identyfikatorem próbki mikrobiologicznej. Uwaga: Jeśli dla próbki jeszcze nie zostały wprowadzone obserwacje, w wierszu znajduje się komunikat Brak obserwacji, po wprowadzeniu obserwacji w wierszu wyświetlana jest informacja Obserwacje (3), gdzie liczba określa ilość wprowadzonych wpisów - obserwacji składowych. Rysunek 33 Obserwacje Po zaznaczeniu wiersza reprezentującego obserwacje, po prawej stronie okna wyświetlany jest obszar odpowiadający za obsługę obserwacji, w którym możliwe jest wykonywanie następujących operacji: przegląd wprowadzonych obserwacji, dodanie nowej obserwacji przycisk Dodaj (SF2), poprawienie danych wprowadzonej wcześniej obserwacji przycisk Popraw (SF4), usunięcie wybranej obserwacji składowej - przycisk Usuń (SF8). W celu wprowadzenia nowej obserwacji, należy przyciskiem Dodaj (SF2) wywołać Kartę obserwacji. OBSERWACJA Dla każdej dodanej próbki mikrobiologicznej uzyskanej w wyniku podziału próbki głównej, istnieje możliwość prowadzenia odrębnej obserwacji. 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 13

14 Rysunek 34 Dodawanie obserwacji W ramach wprowadzanej obserwacji można określić następujące dane: Data (Alt+D) data wprowadzenia obserwacji, Uwaga: Data wprowadzenia obserwacji ustawiana jest automatycznie i nie jest możliwa zmiana jej wartości. Typ obs. (Alt+T) typ obserwacji: Informacja, Uwaga, Przypomnienie, Alarm, Tytuł (Alt+Y) tytuł obserwacji, Opis (Alt+O) opis obserwacji. OBSŁUGA PARAMETRÓW BADANIA W ramach obsługi parametrów badania możliwe jest wykonywanie operacji: dodawania parametrów, usuwania parametrów: pojedynczych, wszystkich, niewykorzystanych (z pustymi wynikami). Wymienione operacje dostępne są z poziomu okna Wprowadzanie wyników. DODAWANIE PARAMETRU BADANIA Jeśli podczas wykonywania badania zaistnieje potrzeba określenia dodatkowego parametru, operacja ta jest dostępna poprzez przycisk Dodaj (F2) z poziomu okna Wprowadzanie wyników. Rysunek 36 Wybór dodawanego parametru badania Po odszukaniu, zaznaczeniu i zatwierdzeniu wyboru odpowiedniego parametru w wywołanym Oknie wyboru parametru badania, parametr zostaje dodany i jest widoczny w obszarze Wyników. Rysunek 35 Wprowadzona obserwacja typ informacja Po dodaniu obserwacji, wprowadzone dane widoczne są w oknie Badanie mikrobiologiczne - w górnej części obszaru Obserwacje wyświetlana jest data i godzina wprowadzenia, typ oraz tytuł obserwacji. W dolnej części wyświetlany jest wprowadzony opis obserwacji. Rysunek 37 Dodany nowy parametr badania 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 14

15 Wprowadzenie wyników dla nowego parametru badania odbywa się analogicznie do opisanych wcześniej operacji wprowadzania wyników. USUWANIE PARAMETRÓW BADANIA W celu usunięcia wybranego parametru badania, należy po wcześniejszym jego zaznaczeniu kliknąć przycisk Usuń par. (F8). Uwaga: Możliwe jest usuwanie zarówno parametrów, dla których wprowadzono wyniki, jak i parametrów bez wyników. Przegląd wszystkich wprowadzonych w ramach usuniętego parametru wyników dostępny jest w archiwum wyników badania. Opis obsługi archiwum zamieszczony jest w rozdziale Przegląd badań. Uwaga: Niemożliwe jest dodawanie lub usuwanie parametrów badania, którego wyniki zostały zatwierdzone. W celu usunięcia wszystkich widocznych parametrów, należy skorzystać z polecenia Usuń wszystkie parametry (Shift+Ctrl+F8) wywoływanego z menu kontekstowego przycisku Usuń par. (F8). Przycisk Usuń niew. (CF8) pozwala usunąć wszystkie parametry bez wprowadzonych wyników dla których wyniki nie już będą wprowadzane. REJESTRACJA WSTĘPNA Funkcja Rejestracji wstępnej w module Rejestracja umożliwia szybkie zarejestrowanie zlecenia z badaniami do wykonania z pominięciem danych rejestracyjnych takich jak imię i nazwisko pacjenta, jednostka kierująca, itp. W module Mikrobiologia dla badań zarejestrowanych w ten sposób, w miejscu na imię i nazwisko pacjenta widnieje informacja [REJESTRACJA WSTĘPNA]. Rysunek 38 Badania zarejestrowane za pomocą funkcji Rejestracji wstępnej Proces wykonywania badań zarejestrowanych tym trybem jest identyczny jak dla pozostałych badań, jednak zatwierdzenie wyników jest niemożliwe najpierw należy w module Rejestracja uzupełnić pozostałe dane rejestracyjne. W przeciwnym przypadku przy próbie zatwierdzenia badania pojawi się komunikat: Rysunek 39 Informacja o braku danych rejestracyjnych potrzebnych do zatwierdzenia wyników badania zlecenia Uwaga: Szczegółowe omówienie funkcji Rejestracji wstępnej znajduje się w instrukcji do modułu 11 Rejestracja. Uwaga: Proces zatwierdzania wyników badań został omówiony w kolejnym podrozdziale Zatwierdzanie wyników. ZATWIERDZANIE WYNIKÓW Zatwierdzenie wyników badania jest równoznaczne z ich akceptacją jest odpowiednikiem podpisu i pieczątki składanych na papierowym potwierdzeniu wykonania badania. Operacja dostępna jest na poziomie okna głównego Pracownia mikrobiologii oraz na poziomie okna Wprowadzanie wyników. Dostępna jest ponadto funkcja umożliwiająca seryjne zatwierdzanie wyników wykonanych badań. Warunkiem koniecznym zatwierdzenia wyników badania jest wprowadzenie wyników wszystkich parametrów składowych badania oraz ewentualne usunięcie parametrów, których wyniki nie będą wprowadzane. Uwaga: Jeśli zatwierdzane badanie jest jedynym badaniem zlecenia, status zlecenia jest zmieniany na Zatwierdzone. Uwaga: Zatwierdzenie wyników badania powoduje zablokowanie możliwości edycji danych zlecenia: wyników badań, parametrów, danych administracyjnych (kierunek, lekarz, jednostka kierująca, itd.). Uwaga: Zatwierdzenie wyników badania lub całego zlecenia nie wpływa na możliwość edycji danych pacjenta. ZATWIERDZANIE WYNIKÓW BADANIA W głównym oknie pracowni mikrobiologicznej zatwierdzenie wyników badania odbywa się poprzez przycisk Zatw. (F12), natomiast z poziomu okna Wprowadzanie wyników po wciśnięciu przycisku Zatwierdź (F12). Prawidłowe zatwierdzenie wyników 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 15

16 badania sygnalizowane jest zmianą koloru ikony statusu badania Stat.. Po wywołaniu funkcji, zatwierdzone zostają wyniki wszystkich widocznych w oknie badań. Rysunek 40 Zatwierdzenie wyników badania - okno Wprowadzanie wyników Uwaga: Po zatwierdzeniu wyników badania, blokowana jest możliwość zmiany wprowadzonych danych - dodawania, usuwania parametrów badania oraz zmiany wprowadzonych wyników wszystkich parametrów. W przypadku zaistnienia konieczności poprawienia wyżej wymienionych danych, funkcjonalność dostępna jest po wykonaniu operacji cofnięcia zatwierdzenia, której opis zamieszczono w podrozdziale Anulowanie zatwierdzenia. W systemie istnieje również możliwość ręcznego zatwierdzania wstępnego wyników. Wynik taki można poprawiać bez konieczności cofania zatwierdzenia, wstępnie wydrukować oraz odebrać. Status takiego badania zmienia się na Weryfikację wstępną, co symbolizuje ikonka. Aby zatwierdzić wstępnie badanie należy je zaznaczyć, kliknąć prawym przyciskiem myszy na przycisku Zatw. (F12) i wybrać polecenie Zatwierdź wstępnie (F11). Rysunek 41 Przycisk zatwierdzania SERYJNE ZATWIERDZANIE WYNIKÓW WYKONANYCH BADAŃ Funkcja seryjnego zatwierdzania wyników pozwala na zatwierdzenie wyników wszystkich badań o statusie Wykonane oraz Weryfikacja wstępna, widocznych w obszarze Badania laboratoryjne. Funkcja seryjnego zatwierdzenia wyników badań dostępna jest z poziomu głównego okna Pracownia mikrobiologii poprzez przycisk Zatw... (SF12). Przed wywołaniem funkcji, konieczne jest ustawienie wartości filtra Status (Alt+T) na Wykonane lub Rejestracja wstępna. Z kolei, aby zatwierdzić badania o statusie Weryfikacja wstępna, należy ustawić wartość filtra Status na Weryfikacja wstępna. Rysunek 42 Seryjne zatwierdzanie wyników badań ANULOWANIE ZATWIERDZENIA Anulowanie zatwierdzenia wyników badania powoduje zmianę statusu badania z Zatwierdzone na Anulowanie zatwierdzenia. Zmiana ta przywraca możliwość dokonywania modyfikacji wyników oraz dodawania lub usuwania parametrów badania. Po dokonaniu wszelkich niezbędnych modyfikacji, dostępne jest ponowne zatwierdzenie wyników badania. Anulowanie zatwierdzenia uzyskiwane jest poprzez polecenie Cofnij zatwierdzenie (Shift+Ctrl+F12) menu kontekstowego przycisku Zatwierdź (F12) w oknie Wprowadzanie wyników lub w oknie Pracownia mikrobiologii po wcześniejszym zaznaczeniu badania z zatwierdzonymi wynikami. Prawidłowe wykonanie operacji sygnalizowane jest zmianą ikony statusu badania Stat. na. AUTOMATYCZNE ZATWIERDZANIE WERYFIKACJA WSTĘPNA (AUTOMATYCZNA) WYNIKÓW Funkcja Weryfikacji wstępnej (Automatycznej) wyników badania jest jednym z elementów automatyzacji obsługi badań laboratoryjnych, pozwalających na skrócenie czasu obsługi badań. Weryfikacja wstępna polega na automatycznej zmianie statusu badania z wykonanego na wstępnie zweryfikowane, bezpośrednio po wprowadzeniu wyników badania. Sposób automatycznej weryfikacji określany jest odrębnie dla każdego badania na poziomie konfiguracji systemu i może odbywać się w następujący sposób: weryfikacja wstępna dla wszystkich parametrów badania, bez względu na ich typ (liczbowy, tekstowy, itd.), 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 16

17 weryfikacja wstępna tylko dla parametrów liczbowych. Dodatkowo, dla weryfikacji wstępnej dla parametrów liczbowych, dostępne jest definiowanie warunku zatwierdzania wyników. Warunek pozwala zdefiniować dopuszczalną procentową wartość odchylenia uzyskanego wyniku od zdefiniowanej normy, przy którym aktywne jest automatyczne wstępne zatwierdzenie otrzymanego wyniku. Przykład: Prawidłowy wynik parametru określono wartością 10, jeśli otrzymany wynik badania wynosi 11 przy zdefiniowanym 20% odchyleniu wynik będzie wstępnie zatwierdzony jego status zmieni się na Wstępna weryfikacja, natomiast przy odchyleniu zdefiniowanym na 5%, otrzymany wynik nie spełni kryterium i badanie pozostanie w statusie Wykonane. Po automatycznej weryfikacji wszystkich badań składowych zlecenia, również status całego zlecenia zmienia się na Zweryfikowane wstępnie (Automatycznie). Uwaga: Szczegółowe omówienie konfiguracji opcji weryfikacji automatycznej wyników badań zamieszczone jest w instrukcji Zarządzanie. USUWANIE BADAŃ Możliwość wykonywania operacji usuwania poszczególnych badań jest przydatna w przypadku zaistnienia potrzeby definitywnego zaniechania dalszej obsługi zarejestrowanych wcześniej badań. Usunięte badania nie są uwzględniane przy rozliczaniu kosztów oraz drukowaniu wyników. USUWANIE BADANIA Proces usuwania badania obsługiwany jest z poziomu okna Pracownia mikrobiologii. W celu usunięcia wybranego badania, należy wywołać polecenie Usuń badanie (F8) z menu kontekstowego wyświetlanego w obszarze prezentacji badań Badania laboratoryjne. Rysunek 43 Usuwanie badania Po wywołaniu polecenia usuwania badania, wyświetlone zostaje okno wyboru powodu usunięcia badania, w którym należy wskazać odpowiednią pozycję. Rysunek 44 Wybór powodu usunięcia badania Po usunięciu badanie przestaje być widoczne w obszarze prezentacji badań. Uwaga: Badanie usuwane jest wraz z wszystkimi parametrami składowymi oraz wynikami określonymi w ramach tych parametrów. Uwaga: Możliwe jest przeglądanie danych badania usuniętego. Przegląd danych usuniętych badań przedstawiony został w podrozdziale Przegląd badań odrzuconych i usuniętych. Uwaga: Po usunięciu badania, wraz ze wszystkimi jego składnikami, niemożliwa staje się edycja danych tego badania. ODRZUCANIE BADAŃ Funkcja odrzucenia badań umożliwia wyłączanie wybranych badań, niezależnie od stanu ich wykonania, z niektórych procesów jak np. rozliczanie kosztów badań, czy wydruk wyników. Uwaga: Warunkiem koniecznym wykonania operacji odrzucenia badania jest wybór przyczyny odrzucenia. W ramach przyczyny odrzucenia badania definiowany jest mechanizm dalszej obsługi odrzuconego badania. Omówienie definiowania przyczyn odrzucania badań zawiera instrukcja Zarządzanie. ODRZUCANIE BADANIA Obsługa operacji odrzucenia badania zapewniona jest na poziomie okna Pracownia mikrobiologii. Aby odrzucić wybrane badanie, należy użyć przycisku Odrzuć bd. (SF8) lub wywołać polecenie Odrzuć badanie (Shift+F8) z menu kontekstowego tego przycisku. Rysunek 45 Odrzucanie badania 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 17

18 Po wywołaniu polecenia odrzucenia badania, wyświetlone zostaje okno wyboru powodu odrzucenia badania, w którym należy wskazać odpowiednią pozycję. Rysunek 46 Wybór powodu odrzucenia badania Prawidłowe wykonanie operacji odrzucenia badania sygnalizowane jest zmianą koloru tła obszaru Zlecenie zlecenia reprezentującego odrzucone badanie z białego na ciemnożółty. Badanie w dalszym ciągu jest widoczne w obszarze Badania. Uwaga: Operacja odrzucenia badania nie powoduje zablokowania możliwości jego późniejszej obsługi. Badanie takie obsługiwane jest w zakresie identycznym, jak przy obsłudze normalnego badania. Uwaga: Przegląd danych z zakresu badań odrzuconych przedstawiony został w podrozdziale Przegląd badań odrzuconych i usuniętych. PRZYWRACANIE BADAŃ Funkcja przywrócenia badań umożliwia ponowne włączenie do procesu obsługi badań wcześniej usuniętych lub odrzuconych. Przywrócone badanie zostaje automatycznie włączone do wszystkich procesów związanych z wykonywaniem badań jak np. naliczanie kosztów, umieszczanie na wydrukach wyników, itd. POWTARZANIE BADANIA W menu kontekstowym dostępne jest polecenie Powtarzanie badania (P). Jeśli poszczególne badania zlecenia dla tej samej próbki muszą być wykonane na różnych urządzeniach, a którekolwiek z badań może być wykonane na obydwu urządzeniach, należy określić, czy wykonanie badania ma być powtórzone. Po wyborze polecenia Powtarzanie badania (P) pojawią się trzy opcje do wyboru: Domyślnie badanie może być powtórzone na tym samym urządzeniu, Wymuszenie powtórzenia badanie zostanie powtórzone na drugim urządzeniu symbol przy nazwie badania, Wymuszenie opuszczenia badanie zostanie pominięte przy wykonywaniu badań na drugim urządzeniu symbol przy nazwie badania. KLASYFIKACJA LABORATORYJNYCH BADAŃ System KS-SOLAB umożliwia kodowanie wykonywanych badań laboratoryjnych zestawianie kodów kolejno wykonywanych procedur. Przejście do karty kodowania wybranego badania umożliwia przycisk Kod ICD9 (AF6) znajdujący się zarówno w oknie Pracownia mikrobiologii, Wprowadzanie wyników, jak i w oknie Badanie mikrobiologiczne. PRZYWRÓCENIE BADANIA Jeżeli przywrócone ma być badanie usunięte, należy wywołać polecenie Pokaż usunięte badania (O) z menu kontekstowego wywoływanego w obszarze Badania laboratoryjne. Przywrócenie wybranego badania następuje po użyciu przycisku Przywr. bd. (CF8). Prawidłowe wykonanie operacji przywrócenia badania usuniętego lub odrzuconego sygnalizowane jest zmianą koloru tła obszaru Zlecenie zlecenia reprezentującego badanie odpowiednio z bordowego lub ciemnożółtego na biały. Rysunek 47 Karta kodowania badania Aby przypisać metodę badania do badania należy w obszarze Dostępne metody dwukrotnie kliknąć lewym 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 18

19 Nie można wyświetlić połączonego obrazu. Plik mógł zostać przeniesiony lub usunięty albo zmieniono jego nazwę. Sprawdź, czy łącze wskazuje poprawny plik i lokalizację. Nie można wyświetlić połączonego obrazu. Plik mógł zostać przeniesiony lub usunięty albo zmieniono jego nazwę. Sprawdź, czy łącze wskazuje poprawny plik i Nie można wyświetlić połączonego obrazu. Plik mógł zostać przeniesiony lub usunięty albo zmieniono jego nazwę. Sprawdź, czy łącze wskazuje poprawny plik i Nie można wyświetlić połączonego obrazu. Plik mógł zostać przeniesiony lub usunięty albo zmieniono jego nazwę. Sprawdź, czy łącze wskazuje poprawny plik i lokalizację. przyciskiem myszy w wiersz z wybraną metodą lub ją zaznaczyć i skorzystać z przycisku lokalizację.. Aby wycofać przypisanie metody, należy ponownie dwukrotnie kliknąć lewym przyciskiem myszy kliknąć w wiersz z wybraną metodą lub ją zaznaczyć i skorzystać z przycisku lokalizację.. Rysunek 50 Określanie sposobu pobrania materiału Rysunek 48 Obszar dostępnych metod badania Przypisane do badania metody są widoczne w obszarze Wybrane metody w zakładce Lista metod. Powyżej opisanych obszarów znajdują się obszary: Badanie z przypisanym działem badania, Kod materiału materiał badany z przypisanym kodem. Rysunek 51 Obszar badania i materiału badanego Rysunek 49 Obszar wybranych metod badania Aby zmienić ilość razy jaką zastosowano w badaniu wybraną metodę, należy ją zaznaczyć a następnie zmienić wartość pola Ilość za pomocą przycisków:. Kolejność występowania kodów metod w kodzie wynikowym badania można zmienić. Należy odznaczyć opcję Sortuj według kodu ICD9, zaznaczyć Pola tych obszarów są wypełnione wartościami domyślnymi, jednak istnieje możliwość ich zmiany. W obszarze Wynikowy kod ICD9 widoczny jest kod badania, a poniżej pełna lista metod składająca się na kod. wybraną metodę i za pomocą przycisków zmieniać jej pozycję na liście wybranych metod. W procesie kodowania można także określić sposób pobrania materiału do badania. W obszarze Wybrane metody należy przejść do zakładki Sposoby pobrania i zabezpieczenia materiału. Aby przypisać metody pobrania materiału do badania, należy postępować analogicznie jak przy przypisywaniu metod badania do badania. Rysunek 52 Obszar kodu wynikowego Uwaga: Wykorzystywanie funkcji kodowania badań laboratoryjnych należy poprzedzić odpowiednią konfiguracją badań, materiałów badanych oraz metod. Konfiguracja ta została opisana w instrukcji Zarządzanie. PRZEGLĄD BADAŃ Przegląd wszystkich zarejestrowanych badań laboratoryjnych, niezależnie od fazy realizacji (statusu wykonania), parametrów badań oraz informacji szczegółowych, dostępny jest bezpośrednio po 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 19

20 uruchomieniu modułu w oknie Pracownia mikrobiologii. Rysunek 53 Okno Pracownia mikrobiologii przeglądanie badań W budowie okna wyróżnić można następujące obszary funkcjonalne: (1) pól filtrów prezentowanych danych, (2) prezentacji badań, (3) prezentacji parametrów badania wraz z wprowadzonymi wynikami, (4) prezentacji informacji szczegółowych parametrów, (5) przycisków funkcyjnych, (6) wyszukiwania badań. Mając na uwadze duże ilości badań, niezbędne okazują się zastosowane mechanizmy filtrowania prezentowanych danych z wykorzystaniem dostępnych pól filtrów oraz wyszukiwania. Pola filtrów zgrupowane są w górnym obszarze okna, a pole wyszukiwania badań umieszczone jest bezpośrednio pod obszarem prezentacji badań. Rysunek 54 Obszar filtrów danych Mechanizm zakresowania prezentowanych danych może być realizowany z wykorzystaniem następujących pól: Pacjent (Alt+P) prezentacja badań wybranego pacjenta, Data od (Alt+D), do określenie przedziału czasowego dla wyświetlanych danych, Pochodzenie danych: Wszystko, Własna rejestracja, Zewn. rejestracja, Własna modyfikacja, Zewn. modyfikacja, Status (Alt+T) status badania określający fazę jego realizacji: Wszystko wszystkie badania, bez względu na status, Badania wykonywane/wykonane wszystkie badania, które są częściowo lub całkowicie wykonane, Badania wykonane wszystkie badania z wprowadzonymi wynikami badania wszystkich statusów z wyłączeniem Przyjęte oraz Wycofane, Badania do wydruku badania zatwierdzone lub już wydrukowane, Przyjęte badania przyjęte do wykonania, Rozpoczęcie wykonania wszystkie badania, dla których rozpoczęto wprowadzanie wyników, Wykonane z wprowadzonymi wynikami dla wszystkich parametrów składowych badania, Weryfikacja wstępna badania wykonane z wstępnie zatwierdzonymi wynikami, Wydruk wstępny wstępnie zatwierdzony wynik wydrukowany wstępnie, Zatwierdzone badania, których wyniki zostały zatwierdzone, Wydrukowane badania, których wyniki zostały wydrukowane, Wycofane (kontrola jakości) badania automatycznie wycofane z realizacji, Cofnięcie zatwierdzenia badania, dla których wycofano zatwierdzenie wyników, Badania wysłane badania, które należą do zleceń o statusie wysłane, Badania odebrane badania, które należą do zleceń o statusie odebrane, Badania do wysłania badania z gotowymi wynikami o statusie: Zatwierdzone, Wydrukowane lub Odebrane, Badania do ponownego wysłania badania już wysłane, Zakażenia szpitalne badania należące do zleceń zakwalifikowanych jako zakażenia szpitalne, Rejestracja wstępna badania należące do zleceń, dla których nie określono pełnych danych, Badania dla listy roboczej badania przyjęte z przyporządkowaną próbką materiału badanego, Badania bez kodu ICD9 badania bez przypisanej metody. Tryb ograniczenie prezentowanych badań z uwzględnieniem trybu ich wykonywania: Normalne badania wykonywane w normalnych godzinach pracy laboratorium, 4130/INSTR-22/WK/KR/AA MIKROBIOLOGIA INSTRUKCJA OBSŁUGI STRONA 20