Tematy egzaminu ustnego z języka polskiego w roku szkolnym 2009/2010 LITERATURA

Transkrypt

1 Tematy egzaminu ustnego z języka polskiego w roku szkolnym 2009/2010 LITERATURA 1. Utopie jako marzenia i/lub lęki intelektualistów ( Rok 1984 G. Orwella, Państwo Platona, Utopia Morusa, Książę Machiavellego, Nowy wspaniały świat Huxleya, Nienasycenie Witkacego, Kongres futurologiczny Lema). Omów problem, dokonując wyboru 4 tekstów literackich. 2. Rozrachunki z polskimi mitami narodowymi ( np., S. Wyspiański, S. Żeromski). Omów zjawisko na wybranych przykładach( 3-4 przykłady). 3. Analizując wybrane utwory ( co najmniej 3 ) poetów rocznika dwudziestego, omów katastrofizm historyczny i generacyjny. W swej wypowiedzi zwróć uwagę na wpływ wydarzeń historycznych na losy pokolenia. 4. Motyw szkoły w literaturze. Omawiając zagadnienie odwołaj się do tekstów literackich z różnych epok ( 4-5 przykładów ). 5. Etos rycerza średniowiecznego we współczesnej literaturze fantasy. Omów temat na podstawie literatury polskiej i obcej ( 3-4 przykłady ). 6. Omów rolę motywów pejzażowych w literaturze Młodej Polski 7. Motywy romantyczne w poezji B. Leśmiana. Analizując wybrane wiersze poety, omów występujące w nich motywy romantyczne. Zwróć uwagę na celowość i funkcję tych nawiązań. W swej prezentacji uwzględnij kontekst filozoficzny i historyczny. 8. Motyw powrotu do kraju lat dziecinnych. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do poezji A. Zagajewskiego, Cz. Miłosza, C. K. Norwida. W swej prezentacji uwzględnij biografię twórców i kontekst historyczny, kulturowy. Wypowiedź zilustruj fragmentami wybranych tekstów. 9. Motyw historii w dziełach Cz. Miłosza i Z. Herberta. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do 4-5 wierszy. Analizując utwory, wskaż na podobieństwa, różnice w spojrzeniu na historię. Uwzględnij kontekst historyczny i biograficzny. 10. Wskaż, w jaki sposób świat form i stereotypów w utworach F. Kafki, W. Gombrowicza, wpływa na dezintegrację osobowości. Swoją wypowiedź poprzyj odwołaniami do wybranych tekstów ( co najmniej 3 teksy) oraz uwzględnij kontekst historyczny, biograficzny i kulturowy. 11. Dokonaj analizy Teatru absurdu na podstawie znanych ci dramatów XX wieku, np. Witkacego, Becketta.

2 12. Matka i córka. O poezji Maryli Wolskiej i Beaty Obertyńskiej. Porównaj ich poetycką osobowość. 13. Człowiek uwikłany w historię. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do 3-4 utworów. Analizując wybrane dzieła, zwróć uwagę na kontekst historyczny i biograficzny. 14. Analizując wybrane utwory L. Tyrmanda i A. Ważyka przedstaw krytykę totalitaryzmu stalinowskiego. W swojej prezentacji wykorzystaj wybrane fragmenty ( 3-4 utworów), pamiętając o odwołaniach do kontekstów: historycznego i biograficznego. 15. Motyw dziecka w literaturze. Przedstaw temat odwołując się do tekstów literackich z różnych epok ( 3-4 przykłady ). 16. Powieść jako autokreacja. Omów problem na wybranym przykładzie, np. Ferdydurke W. Gombrowicza, Piękni dwudziestoletni M. Hłaski, Inny świat G. Herlinga Grudzińskiego. 17. Krzepić i ranić, czyli groteska polityczna w ujęciu Tadeusza Konwickiego. Przedstaw na wybranych przykładach (2-3 utwory). 18. Odwołując się do utworów z różnych epok, omów funkcję aluzji literackiej jako świadomego umieszczenia tekstu w polu tradycji literackiej ( np. Balladyna J. Słowacki, W małym dworku Witkacy, Ballady i romanse Mickiewicz, Tren Fortynbrasa Herbert, Wyzwolenie Wyspiański, Rozbieranie Justyny Miłosz itp.). 19. Harmonia i niepokój jako cechy postawy człowieka renesansu i Młodej Polski. Analizując celowo wybrane utwory literackie obu epok (4-5), zwróć uwagę na założenia światopoglądowe epok i kontekst historyczny. 20. Analizując wybrane utwory pisarzy XX wieku (np., F.Kafki, T.Borowskiego, G. Herlinga Grudzińskiego, G. Orwella i T. Konwickiego), przedstaw problem światów nieludzkich. W prezentacji uwzględnij konteksty historyczny, biograficzno literacki. 21. Na wybranych przykładach z różnych epok objaśnij funkcje konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego(4-5 utworów). 22. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na 3-4 przykładach z różnych epok. 23. Sposoby kreowania przestrzeni i czasu w twórczości Brunona Schulza. Przedstaw na wybranych przykładach(2-3 przykłady). 24. Różne sposoby kreacji outsidera we współczesnej literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych przykładów 25. Polskie mity narodowe i polemika z nimi. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok(3-4 przykłady). 26. Skandale i prowokacje literackie. Omów temat, odwołując się do biografii i twórczości wybranych autorów(3 przykłady). 27. Sposoby funkcjonowania tradycji rycerskiej w polskiej literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów

3 28. Kreacje świata fantastycznego i różne jego wizje w utworach współczesnej literaturze polskiej i obcej. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów ( 3-4 ). 29. Literackie mitologizacje rzeczywistości uwznioślenie rzeczywistości czy degradacja mitu? Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów(3-4 przykłady). 30. Niepokoje ludzi schyłku wieków. Dokonaj analizy zjawiska na przykładzie twórczości wybranych autorów(3-4 przykłady). 31. Tradycyjne motywy i konwencje w literaturze science fiction. Rozważ problem na podstawie wybranych przykładów(3-4 przykłady). 32. Dokumentaryzm i kreacjonizm literatury XX wieku. Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów(3-4 przykłady). 33. Dramat Hioba polega na napięciu, którego- jak się wydaje- nie można pokonać: z jednej strony przekonanie o własnej prawości, z drugiejpewność, że tym, który go doświadcza, jest Bóg Sprawiedliwy. (ks. Józef Sadzik). Na podstawie wybranych utworów literackich z różnych epok (4-5 przykładów) przedstaw motyw niezawinionego cierpienia. 34. Apokalipsa przeczuwana i apokalipsa spełniona- przedstaw biblijny motyw, wykorzystując celowo dobrane utwory literackie z różnych epok (3-4 przykłady). 35. Katastroficzne wizje świata, człowieka i jego losu. Omów problem na wybranych 4-5 przykładach. Wskaż przyczyny i przebieg katastrof. Porównaj obrazy zachowania człowieka wobec nich. 36. Literackie reinterpretacje motywów biblijnych. Przedstaw temat na wybranych przykładach z różnych epok 37. Różne koncepcje Boga i człowieka w literaturze wybranych epok. Wskaż i oceń w kontekście światopoglądowym ich wzajemne relacje na przykładzie dwóch epok. 38. Obraz rodziny w literaturze różnych epok. Analizując problem odwołaj się do kontekstu historycznego i założeń światopoglądowych epoki ( 3-4 przykłady ). 39. Mitologiczny Prometeusz /lub inny bohater mityczny/- przedstaw postać archetypową na podstawie 4 wybranych utworów z różnych epok literackich. 40. Motywy antyczne i ich funkcja w twórczości wybranego poety współczesnego. Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych przykładów. 41. Don Kichot- postać komiczna czy tragiczna? Jego rola i naśladownictwo we współczesnym świecie. Omów temat na wybranych przykładach 42. Nieśmiertelni bohaterowie Szekspira. Przedstaw analizę psychologiczną trzech wybranych postaci. Wyjaśnij, na czym polega fenomen wiecznej aktualności dramatów Szekspira.

4 43. Być albo nie być to alternatywa, przed którą staje każdy człowiek. Scharakteryzuj bohaterów literackich, którzy dokonywali takich wyborów 44. Pan Tadeusz jako źródło odwołań literackich. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory (3-4 przykłady z różnych epok). 45. Przedstaw i porównaj różne koncepcje patriotyzmu, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich z różnych epok (4-5 postaci). 46. Literacki motyw ars bene moriendi. Rozwiń temat na wybranych przykładach z różnych epok 47. Literacki motyw labiryntu. Przedstaw temat na wybranych przykładach literackich z różnych epok 48. Paryż jako alegoria świata na podstawie utworów H. Balzaka i B. Prusa. Omów temat na 3-4 przykładach. 49. Polski krajobraz. Przedstaw motyw, analizując wybrane przykłady z różnych epok 50. Niebo obite deskami - co na temat zła, okrucieństwa i człowieka mówi literatura ukazująca obraz dwudziestowiecznych totalitaryzmów? Omów temat, wykorzystując przynajmniej trzy przykłady literackie. 51. Obraz rewolucji w literaturze. Omów temat wykorzystując kontekst światopoglądowy epoki oraz historiozoficzny. Odwołaj się do 3-4 przykładów z różnych epok. 52. Tragizm młodych oszukanych- wojna w twórczości Kolumbów. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów 53. Twórczość J.R.R. Tolkiena- czysta fikcja czy odbicie rzeczywistości? Rozważ problem na 3-4 przykładach. 54. Człowiek- istota nieznana. Rozważania na temat różnorodnych reakcji bohaterów w sytuacji zagrożenia. Obraz Żydów w literaturze. W jakim stopniu historia i stosunki narodowościowe kształtowały wyobrażenia o narodzie żydowskim. Omów problem na przykładzie utworów literackich z różnych epok(4-5przykładów). 55. Bakcyl dżumy nigdy nie umiera. Czy literatura, którą czytasz daje człowiekowi możliwość obrony przed bakcylem dżumy? Rozwiń temat, wykorzystując wybrane utwory z różnych epok (4 przykłady). 56. Człowiek jest skazany na to, aby był wolny (J. P. Sartre). Wykorzystując trzy utwory literackie i odwołując się do filozofii egzystencjalnej, scharakteryzuj bohatera Camusa. 57. Człowiek współczesny w świecie zagrożeń i unicestwienia wartości. Omów problem na wybranych 4-5 przykładach z literatury współczesnej. 58. Dialog poety z filozofią. Omów problem w oparciu o wybrane utwory literackie z różnych epok (4 przykłady). 59. Biografia Edwarda Stachury, Rafała Wojaczka, Andrzeja Bursy lub Haliny Poświatowskiej kluczem do interpretacji ich utworów. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. (4-5przykładów).

5 60. Obraz i ocena świata w powieściach Olgi Tokarczuk. Omów na wybranych przykładach (2-3powieści). 61. Dom i poetycka bezdomność. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok literackich (4-5przykładów). 62. Literackie konkretyzacje odwiecznego motywu życia- wędrówki. Omów temat na przykładzie 4-5 wybranych utworów literackich z różnych epok. 63. Literatura moralnego niepokoju. Przedstaw okoliczności jej powstawania i jej funkcję na wybranych przykładach z różnych epok literackich 64. Obraz człowieka wobec tajemnicy świata i ludzkiego bytu w literaturze. Rozwiń temat, wykorzystując przykłady literackie z różnych epok 65. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworach z różnych epok 66. Artysta i jego sztuka- jak w różnych epokach literackich twórcy formułowali funkcję literatury, jaki ukazywali wzorzec artysty? Rozwiń temat, wykorzystując przynajmniej cztery przykłady literackie. 67. Motyw non omnis moriar w literaturze. Przedstaw temat na wybranych przykładach z różnych epok 68. Obraz buntu w literaturze. Na wybranych 4-5 przykładach z różnych epok zanalizuj źródło i sens buntowniczej postawy bohaterów. Do czego doprowadza bunt? Odpowiadając na pytanie, porównaj scharakteryzowane postacie. 69. Literatura i psychologia. Na wybranych trzech przykładach bohaterów literackich z różnych epok omów złożone typy osobowości, zwyrodnienia, stany chorobowe (np. studium narcyzmu, obłędu, chorobliwej miłości). 70. Rola literatury w popularyzowaniu myśli filozoficznej. Na wybranych 4 przykładach przedstaw światopogląd autora i jego bohatera oparty na określonej doktrynie filozoficznej. 71. Kostium, maska, przebranie. Zanalizuj i porównaj postawy bohaterów literackich ukrywających swoja tożsamość (4-5 przykładów literackich). 72. Motto i tytuł jako klucz do interpretacji utworu. Przedstaw i zanalizuj zagadnienie na wybranych 4-5 przykładach z różnych epok. 73. Zjawisko turpizmu w literaturze. Omów temat na wybranych przykładach z literatury polskiej i powszechnej 74. Rola groteski w kreowaniu wizji świata i człowieka. Rozważ problem, sięgając do wybranych tekstów (4-5przykładów). 75. Strukturalizm, hermeneutyka, dekonstrukcjonizm. Różne metody interpretacji dzieł literackich. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory z literatury polskiej i powszechnej (3-4przykłady).

6 76. Ewolucja powieści od momentu powstania tego gatunku do czasów współczesnych. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory (3 przykłady). 77. Ewolucja dramatu od momentu powstania tego gatunku do czasów współczesnych. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory (3-4 przykłady). 78. Tragizm jako kategoria estetyczna i egzystencjalna. Omów zagadnienie, analizując teksty literackie z różnych epok 79. Człowiek XX wieku wobec systemów totalitarnych faszyzmu i stalinizmu. Omów problem, interpretując stosowne utwory np. Borowskiego, Czapskiego, Grudzińskiego, Moczarskiego, Nałkowskiej lub inne( 4 utwory). 80. Literackie portrety władców. Przedstaw i porównaj wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej różnych epok 81. Nauczyciel, wychowawca, mistrz. Przedstaw i porównaj kreacje duchowych przewodników w literaturze polskiej i / lub obcej różnych epok literackich 82. Scharakteryzuj koncepcje narratora i ukształtowanie narracji w wybranych utworach prozatorskich literatury polskiej lub obcej (3-4 przykłady). 85.Postać bohatera wchodzącego w życie w literaturze różnych epok. Omów kreacje bohaterów Ojca Goriot H. Balzaka; Przedwiośnia S.Żeromskiego; Panny Nikt T. Tryzny lub innych twórców. 86. Dwa warianty psychologizmu w prozie międzywojnia (freudyzm i behawioryzm). Omów nurty, wykorzystując np. utwory Nałkowskiej, Gombrowicza, Kuncewiczowej, Hemingwaya lub inne. 87. Kafkowska wizja świata i człowieka. Omów zjawisko, sięgając do wybranych tekstów pisarza ( 3-4 przykłady ). 88. Odwzorowanie świata, prowokacja, eksperyment artystyczny. Refleksja na temat najnowszej literatury polskiej ( np. utworów O. Tokarczuk, A. Stasiuka, T. Tryzny, P. Helle). 89. Literatura faktu. Analiza i interpretacja tego zjawiska kulturowego XX wieku na wybranych przykładach (np. Z. Nałkowska, K. Moczarski, H. Krall lub inni). 90. Przedstaw relacje między światem rzeczywistym a światem metafizycznym w wybranych powieściach Hanckiego Murakaniego. 91. Motyw diabła w literaturze. Omów temat na wybranych przykładach z literatury polskiej i powszechnej 92. Afryka to inny, odmienny świat. Inny jest tamten świat. Inny jest tamten człowiek? Przedstaw wpływ kultury afrykańskiej na poznanie człowieka na podstawie powieści Heban R. Kapuścińskiego, Marzyłam o Afryce Kuki Gallmann. 93. Przedstaw postać artysty jako bohatera literackiego w wybranych utworach modernistycznych. Odwołaj się do 3-4 przykładów.

7 94. Analizując wybrane dramaty XX wieku (np. Witkacego, T. Różewicza, S. Mrożka, W. Gombrowicza) przedstaw, w jaki sposób twórcy kreowali współczesny świat. Uzasadnij celowość środków wykorzystanych przez pisarzy, uwzględnij kontekst literacki. 95. Postać anioła w literaturze. Przedstaw temat wykorzystując literaturę polską i obcą. Odwołaj się do czterech przykładów. 96. Motyw pojedynku w literaturze. Zanalizuj temat odwołując się do 3-4 przykładów z różnych epok. 97. Fenomen popularności teorii spiskowych w powieściach Dana Browna. Omów zjawisko, sięgając do wybranych tekstów pisarza ( 3-4 przykłady ). 98. Apoteoza kobiety w literaturze różnych epok. Omów problem na 3-4 wybranych przykładach. 99. Rola ruchów niepodległościowych w kreowaniu obrazu kobiet w literaturze. Omów problem na wybranych przykładach (3-4 przykłady)