Czeka nas drugi kryzys? Jeżeli rząd nie zajmie się reformą finansów publicznych, wszyscy odczujemy skutki tego zaniechania

Transkrypt

1 SKOK Rodziny nauczą się finansów Rusza druga edycja programu Pomóż oszczędzać rodzinie. Przez dziewięć miesięcy cztery rodziny będą uczyć się, jak planować domowe wydatki. STR. 7 BANKI Karciana drożyzna Banki zachęcają nas do wyrabiania kart kredytowych. Nim jednak się na nią zdecydujemy, policzmy, czy nas na nią stać. Bo taka karta może nas kosztować nawet 190 zł rocznie. STR. 2 TRANSPORT Przewozy nie znikną Przewozy osób, które podszywają się pod licencjonowane taksówki, nie znikną z naszych ulic. Przez lukę w prawie sprytni przedsiębiorcy nadal będą mogli drenować kieszenie pasażerów. STR. 8 ZAKUPY Polacy pokochali luksus Choć za dobra luksusowe słono się płaci i często na nie czeka, coraz więcej osób sięga po towary z wyższej półki. Czy to oznacza, że wiedzie nam się coraz lepiej? STR Czeka nas drugi kryzys? Jeżeli rząd nie zajmie się reformą finansów publicznych, wszyscy odczujemy skutki tego zaniechania JUSTYNA WĘCEK Państwo pilnie potrzebuje reform mundurówki czy KRUS. Bez nich Polska może nie poradzić sobie z drugim uderzeniem kryzysu. A ten jest coraz bardziej prawdopodobny. Czarnowidztwo czy realny scenariusz? Świat znów pogrąży się w kryzysie wieszczą ekonomiści. I ostrzegają, że polska gospodarka tym razem może nie oprzeć się finansowemu tsunami. Dlatego rząd pilnie powinien zająć się reformami. Jednak przed wyborami parlamentarnymi raczej nie odważy się na zmiany. Za to jesienią może czekać 15 mld zł tyle w tym roku dopłacimy z budżetu państwa do KRUS-u Budapeszt zamroził franka To ma być sposób na uratowanie 3 milionów osób zadłużonych we frankach, których nie stać na spłatę rat. Węgierskie banki właśnie porozumiały się z rządem w sprawie kursu wymiany szwajcarskiej waluty na spłatę kredytów hipotecznych. Za franka trzeba będzie płacić 180 forintów. Dziś kredytobiorcy muszą płacić 217 forintów. Tak wysoki kurs sprawił, że 90 tysięcy gospodarstw domowych nie stać na spłatę kredytów zaciągniętych na kupno mieszkania. Teraz rodzinom grozi eksmisja. Jednak zdaniem ekonomistów taki ruch rządu niewiele zmieni, bo wiele węgierskich rodzin nie ma oszczędności, więc i tak nie będą spłacać rat, niezależnie od tego, ile one wyniosą. Rząd chce utrzymać sztywny kurs franka szwajcarskiego nawet do 2014 roku. Wtedy posiadacze kredytów będą musieli spłacić różnice kursowe. JUW TECHNOLOGIE Tyle rocznie dopłacamy do emerytur dane za 2010 rok (w mld zł) Najpierw na pustynię, potem na Marsa? ,1 górnikom 13,1 15,0 służbom rolnikom mundurowym Nr indeksu ISSN nas nowelizacja budżetu na 2012 rok. Mogą wzrosnąć podatki PIT, VAT lub zmienią się zasady podwyższania rent i emerytur. Może jeszcze jesteśmy zieloną wyspą jak o Polsce w zeszłym roku mówił premier Donald Tusk ale na pewno nie samotną. Dlatego na naszą gospodarkę ma wpływ także to, co dzieje się w innych krajach Europy. Międzynarodowy Fundusz Walutowy udzielił w zeszłym tygodniu Portugalii 26 mld euro pożyczki. Ma to pomóc Portugalii wyjść z kryzysu i oddalić groźbę bankructwa. Portugalia jest trzecim, po Grecji i Irlandii, krajem strefy euro, który musi skorzystać z pomocy finansowej. Grecja w 2010 r. otrzymała pożyczkę w wysokości 110 mld euro. Jednak redukcja deficytu budżetowego idzie Atenom wolniej, niż przewidywano. Pojawiły się nawet spekulacje, że Grecja wyjdzie z eurolandu i z powrotem wprowadzi drahmę, jednak to byłaby długotrwała i kosztowna operacja. Zdaniem ekspertów, rozwiązaniem może być kolejna pożyczka w wysokości nawet 60 mld euro. Ale co to oznacza dla nas? Przede wszystkim to, że na razie euro nie pojawi się w naszych portfelach. Plany wprowadzenia wspólnej waluty musimy odłożyć na później. Polska nie spieszy się z wejściem do strefy euro, jednak przyjęcie wspólnej waluty pozostaje jej strategicznym celem mówi prezes Narodowego Banku Polskiego Marek Belka. To jednak nie wszystko. Sytuacja w Grecji czy Portugalii może odbić się na naszych kieszeniach. Zawirowania w Grecji i innych krajach południa Europy zwiększają niepewność na rynkach finansowych i ograniczają apetyt inwestorów na bardziej ryzykowne aktywa, do których zaliczany jest także polski złoty. Może to oznaczać większą zmienność na rynkach finansowych oraz presję na spadek wartości polskiej waluty. Jednak podwyższenie stóp procentowych przez RPP oraz większa sprzedaż euro z funduszy unijnych na rynku międzybankowym podziała stabilizująco na kurs złotego uspokaja Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium. Nie wszyscy są takimi optymistami. Druga fala kryzysu jest bardzo prawdopodobna. W kryzysie długi banków zamieniły się na potężne długi państw. Politycy robią wszystko, żeby uderzenie drugiego kryzysu opóźnić. Stąd pakiety pomocowe dla Grecji, Irlandii i Portugalii. Na razie udaje się zapanować nad sytuacją, ale zakładam, że stado wilków (spekulantów) zaatakuje też Hiszpanię i to będzie początek kryzysu ostrzega Piotr Kuczyński, główny ekonomista Xelionu. Wśród krajów UE Polska ma największy, po zagrożonych krajach strefy euro, deficyt sektora finansów publicznych (w 2010 roku 7,9 proc.). Musimy w 2012 roku obniżyć ten deficyt do poziomu 2,9 proc. dodaje. Do tej pory Polska prawie nie odczuła kryzysu finansowego. Ale sejsmografy ekonomistów już odnotowują wstrząsy zapowiadające nadejście demograficznego tsunami, które zmiecie zieloną wyspę, czyli widzimy nadchodzący proces szybkiego starzenia się Polaków. Trzeba rozpocząć przygotowania do nieuchronnego nadejścia tego żywiołu ostrzega prof. Krzysztof Rybiński, były wiceszef NBP, obecnie rektor uczelni Vistula. Jego zdaniem, Polska powinn skupić się na naprawie finansów publicznych. Tymczasem rząd nie spieszy się z reformami, np. emerytur mundurowych, które co roku pochłaniają ok. 13,1 mld zł, czy zmianami w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Tylko w tym roku do KRUS dopłacimy przeszło 15 mld zł. Zamiast reform rząd na chybcika opracował projekt budżetu na przyszły rok. Nie przewiduje on wielu cięć. Niewykluczone jednak, że po wyborach plan finansów państwa zostanie znowelizowany. Czy już musimy zacząć się bać? więcej str. 2 Trzy łaziki Copernicus, Magma2 i Scorpio, skonstruowane przez studentów z Torunia, Białegostoku i Wrocławia, jako jedyne w Europie wezmą udział w konkursie University Rover Challenge. Zawody odbędą się na pustyni Utah, w pobliżu bazy marsjańskiej. Przed robotami cztery zadania. Będą szukać życia na Marsie, zaginionego astronauty, wykonają zadanie nawigacyjne i inżynieryjne. Zwycięzcy konkursu będą mogli zaprezentować swój prototyp pojazdu marsjańskiego amerykańskiej agencji NASA. JUW W numerze: Od kwietnia wraca problem obłożenia podatkiem od towarów i usług niektórych nieodpłatnych świadczeń. Nasze przepisy są już ponoć zgodne z unijnymi wzorcami. Już drugi miesiąc powinniśmy opodatkowywać każde przekazanie towaru osobie trzeciej, gdy cena jego nabycia netto przekracza 10 zł, oraz wszelkie usługi świadczone nieodpłatnie na potrzeby osobiste pracowników pisze prof. Witold Modzelewski. PIOTR NIEMCZYNOWICZ KOMENTARZ NUMERU Ceny nabili spekulanci MAREK SAWICKI minister rolnictwa Od trzech lat jesteśmy świadkami nowego zjawiska w światowych finansach. Po raz pierwszy na taką skalę pojawiły się spekulacje na rynkach rolnych. Uciekające z dotychczasowych rynków surowcowych kapitały spekulacyjne weszły do branży rolnej. Oderwanie terminowych transakcji kupna i sprzedaży surowców rolnych od fizycznego przemieszczania produktów spowodowało zawirowania na rynkach rolnych, zwłaszcza zbożowym i mleka. Obserwowana od trzech lat sytuacja wyraźnie potwierdza niekorzystne działanie i wpływ Marek Sawicki tych kapitałów na ceny zboża i mleka. Nie było wyjątkowych anomalii pogodowych ani zmian po stronie popytu, które powodowałyby tak drastyczne zwyżki cen. Żyjemy w świecie, w którym przepływ informacji jest niezwykle szybki. Ogromna jest rola mediów. Nadawanie zbyt dużej wagi potencjalnym zagrożeniom może powodować irracjonalne zachowania konsumentów, co prowadzi do nieuzasadnionego ekonomicznie wzrostu cen. Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia na początku roku na rynku cukru. A informacje o majowych przymrozkach spowodowały obawy o wzrost cen owoców i warzyw. Podawane z uporem informacje o cenie 20 zł za kilogram truskawek sugerowały, że w tym roku będziemy mieli do czynienia z ogromnym wzrostem cen owoców. Tymczasem ceny wczesnej truskawki deserowej, produkowanej pod folią, ukształtowały się na poziomie zbliżonym do wieloletniego. Wynosi on zł. Wraz z pojawieniem się truskawek z upraw polowych cena zdecydowanie spada. Już dziś można bez problemu kupić truskawki po 7 8 zł za kilogram. Według oceny naukowców, wiosenne anomalie pogodowe nie powinny mieć znaczącego wpływu na poziom cen płaconych przez konsumentów w tym sezonie. Powinien on być podobny jak w latach o normalnym przebiegu wegetacji. Musimy pamiętać, że w skali kraju straty w uprawach są niewielkie, choć w pojedynczych gospodarstwach mogą dochodzić nawet do %. Dlatego też uważam, że ceny truskawek w szczycie sezonu nie będą znacznie przekraczać cen z ubiegłego roku. Na formułowanie szczegółowych prognoz dotyczących innych owoców jest jeszcze zbyt wcześnie.

2 02 TEMAT NUMERU Fakt Pieniądze FINANSE PAŃSTWA Prawdziwe cięcia przed nami Po nowelizacji budżetu na 2012 r. czekają nas podwyżki podatków, likwidacja ulg i obniżki emerytur JUSTYNA WĘCEK Zmiana sposobu waloryzacji rent i emerytur, podwyżki PIT, wyższe stawki VAT. Zdaniem ekonomistów, takie zmiany rząd będzie musiał wprowadzić, by uratować Polskę przed wzrostem deficytu budżetowego i drugą falą kryzysu gospodarczego. Choć mamy dopiero maj, rząd już przyjął projekt przyszłorocznego budżetu. Plan wydatków na 2012 rok trafił do Sejmu i ma zostać uchwalony jeszcze przed parlamentarnymi wakacjami. Jednak coraz częściej pojawiają się głosy, że po wyborach budżet trzeba będzie znowelizować. To, co zaprezentowano opinii publicznej, można nazwać budżetem w wersji soft twierdzi europoseł Zbigniew Kuźmiuk. Cięcia wydatków w resortach, zamrożenie progów podatkowych, brak waloryzacji płac w sferze budżetowej, ograniczenie wydatków samorządów to są uciążliwości dla nas wszystkich, ale w porównaniu z cięciami dokonywanymi w innych krajach UE nie są one drastyczne. Gdyby takie rząd Tuska zaproponował, przegrałby wybory. Marcin Łobaczewski / Newspix.pl Ile moglibyśmy stracić? Minister finansów Jacek Rostowski podwyżka stawki VAT do 25 proc. Obecnie podstawowa stawka VAT to 23 proc. Podwyższenie jej o 2 pkt procentowe da 10 mld zł oszczędności. Przeciętny Polak straci przez to ok. 260 zł rocznie likwidacja ulgi na dzieci (1112,04 zł), ulgi internetowej (760 zł), zamrożenie progów podatkowych to oznacza jedno: będziemy więcej pieniędzy oddawać fiskusowi. W zeszłym roku dzięki tym dwóm ulgom w naszych kieszeniach zostało 7,7 mld zł (5,6 mld zł z tytułu ulgi na dzieci i 2,1 mld internetowej) zmiana waloryzacji rent i emerytur jeśli zostałaby wprowadzona na takich zasadach, jak proponuje PKPP Lewiatan, wtedy 10 mln emerytów i rencistów nie dostałoby w 2012 roku podwyżki. To dlatego, że tegoroczna inflacja wyniesie, według szacunków, 3,1 proc. wzrost składki rentowej (z 1,5 do 6,5 proc.finansowanych przez pracownika) i powrót do starych stawek PIT (czyli 19, 30 i 40 proc.zamiast obecnych 18 i 32 proc.) oznacza, że osoba ze średnią pensją (3600 brutto) otrzymywałaby na rękę o 170 zł miesięcznie mniej Jak podkreśla Kuźmiuk, potrzebne są nowe oszczędności. Dotąd przyjęto ustawy, które do końca 2012 r. dają oszczędności i dodatkowe dochody w wysokości ok. 2,5% PKB, ale w projekcie budżetu na 2012 r. nie ma już propozycji, które przyniosłyby kolejne 40 mld zł. A takie dodatkowe dochody i redukcje wydatków będzie musiał zawierać budżet w wersji hard, nad którym teraz zapewne pracuje minister Rostowski, aby przynieść go do Sejmu po wyborach. Dlatego musimy spodziewać się cięć. Co nas może czekać? Podwyżka stawek podatku VAT do 25%, zmniejszenie płac w sferze budżetowej, zmniejszenie emerytur i rent, zamrożenie progów podatkowych, likwidacja ulg na dzieci i internetowej czy cięcia w wydatkach samorządowych. Innym sposobem może być zmiana waloryzacji rent i emerytur. Domaga się tego Komisja Europejska, która chce, by Polska zmniejszyła tzw. wydatki sztywne, czyli zapisane w ustawach. Obecnie waloryzacja zależy od wysokości inflacji i wzrostu płac i przeprowadzana jest co roku. Emeryci co roku dostają podwyżki, zwykle bardzo niskie mówi dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, główna ekonomistka PKPP Lewiatan. Moglibyśmy wrócić do reguły z czasu rządów Jerzego Hausnera. Waloryzacja następowała, gdy inflacja przekraczała 5 proc. lub po 3 latach. Zdaniem Piotra Kuczyńskiego z Xelionu, rząd może zdecydować się na inny krok. Może powrócić do dawnej składki rentowej, a może i do starych stawek PIT, co zmniejszyłoby deficyt sektora finansów publicznych o ponad 3 proc. PKB. To pozwoliłoby Polsce zejść z radarów spekulantów dodaje Kuczyński. Jakie są koszty kredytu? Choć chętnie sięgamy po pożyczki, wielu z nas tego nie wie. Ale teraz klientom łatwiej będzie porównywać koszty pożyczek taką zmianę wprowadza uchwalona właśnie ustawa o kredycie konsumenckim. Okazuje się, że zaciągając kredyt gotówkowy, musimy płacić nie tylko raty. Banki wymagają od nas uiszczenia także innych płatności opłaty przygotowawczej, prowizji, ubezpieczenia bez nich pożyczki nie dostaniemy. Eksperci radzą, aby porównując koszt kredytu w poszczególnych instytucjach finansowych, pytać o rzeczywistą roczną stopę oprocentowania (RRSO). Banki mają obowiązek informować o jej wysokości.i owszem, informują, tyle że rzeczywista stopa oprocentowania bardzo często umieszczana jest małym drukiem na samym końcu ulotki informacyjnej. Skąd więc mamy wiedzieć, ile kosztuje kredyt? Wkrótce ułatwią nam to nowe przepisy. Teraz jednak najprościej będzie, jeśli zapytamy o to pracownika banku. Musi nam takiej informacji udzielić. Nie brak jednak ofert, gdzie klient sam może obliczyć, ile poza ratą będzie musiał zapłacić. Np. w Lukas Banku za każdy tysiąc złotych pożyczony od banku klient zapłaci 10 zł. WM Bezpłatna karta może nas słono kosztować Kredyt w karcie może być wygodnym i tanim rozwiązaniem, ale tylko wtedy, gdy dobrze poznamy zasady korzystania z tego instrumentu Bezpłatne karty kredytowe? Wiele banków w ten sposób reklamuje się, by przyciągnąć klientów. Jednak na takie hasła musimy być bardzo wyczuleni, bo plastikowy pieniądz może nas sporo kosztować. Ile? Z zestawienia przygotowanego dla nas przez firmę doradczą Expander wynika, że nawet złotych rocznie! Zobacz, co musisz wiedzieć, decydując się na taką kartę. Daje ona możliwość korzystania z nieoprocentowanego kredytu. Trudno bez niej wyobrazić sobie także wakacyjny wyjazd, zwłaszcza gdy wybieramy się za granicę. To dobre rozwiązanie dla tych, którzy nie chcą zabierać w podróż gotówki. I tanie, pod warunkiem, że nauczymy się z niej rozsądnie korzystać. Opłata nie jest zwykle naliczana tylko za pierwszy rok korzystania. W kolejnych latach jest ona bezpłatna tylko pod warunkiem wykonania w minionym roku transakcji o odpowiedniej wartości. Wybierając kartę, warto więc sprawdzić, jakie warunki trzeba spełnić, aby za nią nie płacić radzi Jarosław Sadowski, analityk Expandera. I jeszcze jedno: kredyt na karcie jest nieoprocentowany, ale tylko pod warunkiem, że spłacimy w terminie całe zadłużenie. Jeśli spóźnimy się choćby o jeden dzień ze spłatą nawet 1 grosza, bank naliczy odsetki od całej kwoty zadłużenia. Odsetki mogą być bardzo wysokie, nawet 23 procent ostrzega Sadowski. Kartą kredytową nie wypłacamy gotówki z bankomatu, bo i wtedy zapacimy odsetki, nawet jeśli spłacimy wszystko w terminie! Dodatkowo większość banków naliczy prowizję za wypłatę, zwykle ok. 3%. Każdy bank inaczej określa warunki korzystania z karty kredytowej. Warto porównać ich oferty, aby wybrać najlepszą dla siebie Alior Bank: karta MasterCard Silver, opłata w pierwszym roku 0 zł, w kolejnych latach 70 zł. Brak opłaty pod warunkiem dokonania transakcji w sumie na 15 tys. zł w roku poprzednim Allianz Bank karta Allianz Visa, opłata w pierwszym roku 0 zł, w kolejnych latach 25 zł Bank BPH karta MasterCard Gold Program Komfort, opłata za wydanie karty 0 zł lub 190 zł, 190 zł za udostępnienie i obsługę karty. Bank zwróci opłatę za wydanie karty, jeśli w trakcie pierwszych 3 okresów rozliczeniowych zaksięgowane zostaną transakcje na łączną kwotę min. 5 tys. zł. Bank zwróci opłatę za udostępnienie i obsługę karty, jeśli w ciągu 12 okresów rozliczeniowych poprzedzających pobranie tej opłaty na rachunku karty zostaną zaksięgowane transakcje na min. 20 tys. zł Bank Pekao karta Pekao MasterCard Crdit Silver opłaty 70 zł. Mogą zostać zmniejszone o połowę, jeśli obroty na karcie w ciągu roku wyniosą 12 tys. zł, lub całkowicie przy 18 tys. zł obrotów Bank Pocztowy Pocztowa Karta Kredytowa opłaty 4 zł miesięcznie BGŻ karta kredytowa MasterCard opłata w pierwszym roku 60 zł, w kolejnych latach karta główna 60 zł, karta dodatkowa 30 zł. Zwolnienie z opłat możliwe, jeśli w pierwszym roku rozliczenie co najmniej 3 operacji dokonanych kartą w okresie pierwszych 3 cykli rozliczeniowych; w drugim roku i kolejnych latach zrealizowanie i rozliczenie w ciągu ostatnich 12 miesięcy użytkowania karty operacji co najmniej na kwotę 7,2 tys. zł. BNP Paribas Fortis karta VISA CLAS- SIC, MASTERCARD CLASSIC, VISA GLA- MOUR opłaty 39 zł. Zwolnienie z opłat mozliwe, jeśli roczna wartość transakcji wykonanych kartą główną była w sumie na kwotę 12 tys. zł, kartą dodatkową na 6 tys. zł BOŚ karta Visa Classic opłaty 90 zł. Wydawana jest bez opłat, jeżeli w ciągu 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających termin pobrania rocznej opłaty klient wykona łącznie transakcje w kwocie min. 6 tys. zł BPS karta BPS Visa Credit opłata w pierwszym roku 0 zł. Opłata pobierana od 2. roku użytkowania, jeżeli w roku poprzednim wartość transakcji obciążających rachunek karty wynosi: mniej niż 6 tys zł rocznie 54 zł, co najmniej 6 tys. zł rocznie 0 zł BZ WBK karta MasterCard PAYBACK opłata 2,5% limitu max 58 zł. W pierwszym roku brak opłaty pod warunkiem dokonania 6 transakcji bezgotówkowych ( z wyłączeniem przelewów) lub gotówkowych w ciągu 3 miesięcy od podjęcia pozytywnej decyzji o wydaniu karty. W kolejnych latach zniesienie opłaty pod warunkiem rozliczenia w poprzednich 12 miesięcznych cyklach rozliczeniowych transakcji (z wyjątkiem przelewów z karty kredytowej) na łączną kwotę 12 tys zł Deutsche Bank karta Deutsche Bank Silver Premium Club opłata 0 zł. W pierwszym roku zwolnienie z opłaty pod warunkiem wykonania co najmniej 1 transakcji w ciągu pierwszego miesiąca po dokonaniu aktywacji karty. Kolejne lata jeśli w roku poprzedzającym suma transakcji bezgotówkowych i gotówkowych dokonanych tą kartą wyniesie co najmniej 12 tys. zł DnB Nord karta MasterCard DnB NORD opłata za pierwszy rok 60 zł (Pakiet Klassikk lub klienci bez Pakietu), kolejne lata 0 zł. Zwolnienie z opłat możliwe, jeśli średniomiesięczne obroty wyniosą 1000 zł Euro Bank karta Visa Classic Partner AGD RTV, opłata za pierwszy rok 0 zł, kolejne lata 5 zł Getin Bank karta Visa Gold opłata 0 zł lub 8,99zł. Zwolnienie z opłat mozliwe, jeśli w ciagu miesiąca wykonane są transakcje (bez przelewów) na co najmniej 350 zł Getin Online karta KIS, opłaty 0 zł Gospodarczy Bank Wielkopolski karta MasterCard Standard lub Visa Classic opłaty 55 zł HSBC Bank karta HSBC Advance opłaty 0 zł, pod warunkiem że wniosek o wydanie karty zostanie złożony do 31 grudnia ING Bank Śląski karta kredytowa VI- SA lub MasterCard opłaty za kartę VISA: 0 zł lub 35 zł / MasterCard: 0 zł lub 50 zł VISA: 0 zł za korzystanie z karty, jeśli średnia miesięczna wartość transakcji w roku wyniesie co najmniej 200 zł / MasterCard: 0 zł za korzystanie z karty, jeśli średnia miesięczna wartość transakcji w roku wyniesie co najmniej 500 zł Invest Bank karta MasterCard Classic EMV opłaty 60 zł. By został zwolnionym z opłat, trzeba dokonać w okresie 12 miesięcy transakcji na 10 tys. zł Kredyt Bank karta Visa Classic opłata za pierwszy rok 0 zł lub 75 zł, kolejne lata 75 zł. Zwolnienie z opłat, jeśli roczna suma obrotów bezgotówkowych na karcie kredytowej min. 10 tys. zł Lukas Bank karta Visa Silver, opłaty 57 zł. Opłata za wydanie pierwszej karty głównej wynosi: 0 zł, gdy klient skorzysta z promocji karta gratis - dokona przy użyciu karty głównej Visa Silver trzech transakcji bezgotówkowych do dwóch miesięcy od daty zawarcia umowy o przyznanie limitu kredytowego i umowy o wydanie karty kredytowej Visa Silver 0 zł dla posiadaczy LUKAS e-konta PLUS i LUKAS Konto Premium 28,50 zł dla posiadaczy Konta Klasycznego Mazowiecki Bank Regionalny karta VISA CREDIT opłaty 5,9 zł miesięcznie, gdy obroty są poniżej 590 zł miesięcznie. Zwolnienie z opłat, gdy minimalna miesięczna wartość transakcji bezgotówkowych wynosi od 590 zł do 1350 zł mbank karta MasterCard Standard opłaty 3,50 zł mies. Zwrot opłaty za posiadanie i używanie karty w przypadku dokonania przy jej użyciu transakcji na kwotę minimum 1,2 tys. zł Millennium karty Millennium Visa Impresja, Millennium Mastercard Impresja w pierwszym roku uzytkowania karty opłata nie jest naliczana pod warunkiem dokonania 1 transakcji bezgotówkowej do 90. dnia od daty wydania karty. Jeśli nie, opłata wynosi 40 zł lub 70 zł. Opłata roczna jest zmniejszana do 0 zł lub 40 zł, jeżeli kwota transakcji wykonanych w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosi 8 lub 12 tys. zł Multibank karty MasterCard Standard, Visa Credit. Opłaty w pierwszym roku MasterCrad Standard 84 zł; Visa Credit 70 zł, kolejne lata MasterCard Standard 0 zł, Visa Credit 70 zł. MasterCard Standard opłata jest zwracana w trybie miesięcznym o wartości 1/12 pobranej opłaty pod warunkiem wykonania min. 1 transakcji bezgotówkowej (z wyłączeniem przelewów z rachunku karty kredytowej); Visa Credit opłata jest zwracana jeśli średnia miesięczna wartość transakcji bezgotówkowych za ostatnie 12 miesięcy wyniesie min zł lub 10 transakcji. Nordea Bank karta Nordea Mastercard Aspiracje Standard opłata w pierwszym roku 80 zł, w kolejnych latach 50 zł Open Online karta KIS opłaty 0 zł PKO BP Błękitna Karta Kredytowa opłata za wydanie karty albo za każdy następny rozpoczęty 12-miesięczny okres ważności karty uzależniona jest od średniomiesięcznej wartości operacji i wynosi od do 32 zł. Brak opłat, gdy średniomiesięczne wartości transakcji osiagną min. 300 zł Polbank karta Polbank-Era opłata w pierwszym roku 0 zł, kolejne lata 39 zł. Brak opłat, jeżeli w okresie ostatnich 12 miesięcy poprzedzających rocznicę wydania karty klient dokona co najmniej 36 transakcji lub transakcji na łączną kwotę min zł Santander Consumer Bank karta Comfort opłaty 0 zł Sygma Bank karta Real MasterCard opłata w pierwszym roku 0 zł, kolejne lata 12 zł. Toyota Bank karta Toyota Black Pearl/ Toyota Ice Rose opłata w pierwszym roku 0 zł, w kolejnych latach 60 zł. Brak opłaty, jeśli obroty bezgotówkowe od daty otwarcia rachunku sięgną 18 tys. zł rocznie

3 Fakt Pieniądze FINANSE OSOBISTE 03 INWESTYCJE W FIRMIE Ile oszczędzisz, kupując dostawczaka? IZABELA KORDOS Codzienne zakupy dla firmy? Dostawy do klienta? Każdy przedsiębiorca to wie: bez przestronnego firmowego samochodu ani rusz. Teraz jest dobry moment na kupno takiego auta. Bo choć osoby prowadzące własny biznes mogą odliczyć mniej z tytułu podatku VAT, to salony kuszą atrakcyjnymi promocjami i rabatami. Do końca 2010 r., kupując samochód inny niż osobowy, o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kilogramów i masie poniżej 3,5 tony, można było odliczać pełny VAT. Od 1 stycznia przedsiębiorcy mogą odliczać tylko 60 proc. VAT na fakturze, ale nie więcej niż 6 tysięcy złotych. Nie można też odliczać podatku od zakupu paliwa do tych aut. Wszystko z powodu oszczędności, ale także nadużyć. Wielu przedsiębiorców kupowało luksusowe auta z homologacją ciężarową, by skorzystać z odliczeń. Uderzmy się w piersi i tak uczciwie sobie powiedzmy, czy fenomen kratki w samochodzie to jest problem przedsiębiorczości, czy wykorzystywania pewnych przepisów VAT owskich po to, żeby z bardzo drogich osobowych samochodów robić niby samochody dostawcze grzmiał pół roku temu premier Donald Tusk. Ministerstwo Finansów szacuje, że dzięki tym ograniczeniom budżet zyska w tym roku dodatkowe 1,8 miliarda złotych. Ograniczenie ma obowiązywać do końca 2012 roku. Jednak przedsiębiorcy wcale nie muszą tak długo czekać, by na korzystnych warunkach kupić nowe auto do firmy. W salonach nie brakuje atrakcyjnych ofert. Np. Fiat Professional przygotował specjalną okazję na zakup swoich aut dostawczych. Akcja promocyjna w salonach sprzedaży w całej Polsce trwa od 16 do 28 maja i obejmuje wszystkie modele Fiat Professional Panda Van, Grande Punto Van, Fiorino Cargo, Scudo, Doblo czy Ducato. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z leasingu i nie płacić pierwszych pięciu rat. Ile na tym można zaoszczędzić? Jeśli rata leasingu wyniesie 1500 złotych, przedsiębiorcy, który skorzysta z promocji, w kieszeni zostanie 7,5 tysiąca złotych. Gdyby skorzystał z odliczenia VAT, zaoszczędziłby co najwyżej 6 tysięcy złotych. Mniejsze odliczenia VAT Tak było Do końca grudnia 2010 roku przedsiębiorca, kupując samochód dostawczy, mógł odliczyć pełny VAT. Czyli np. decydując się na auto warte 60 tys. zł, zaoszczędził 12,3 tys. zł Tak jest teraz Od 1 stycznia przedsiębiorca może odliczyć nie więcej niż 60 proc. VAT na fakturze, ale nie więcej niż 6 tys. zł. Czyli kupując auto za 60 tys. zł, może teraz odliczyć stawkę maksymalną, czyli 6 tys. zł. W skrócie Będzie rzecznik podatników? PiS chce stworzyć nowy urząd. Posłowie tej partii złożyli w Sejmie projekt ustawy powołującej rzecznika praw podatników. Byłby on wybierany przez Sejm na 5-letnią kadencję, miałby m.in. prawo do interwencji w wypadkach podejrzenia popełnienia pomyłki przez urząd skarbowy. Rzecznik sprawowałby urząd przez 5 lat, najwyżej przez jedną kadencję. Adam Hofman z PiS zaznaczył, że płatnicy podatków w Polsce nie mają swojego reprezentanta w starciu z często bezduszną maszyną skarbową. Reklama 20 mln euro za budynek Za sześć tygodni Polska przejmie przewodnictwo w Unii Europejskiej, ale już teraz nasi urzędnicy pracujący w Brukseli zyskali nowy pałac. Właśnie otwarto siedzibę przedstawicielstwa Polski przy Unii Europejskiej. Specjalnie na tę okazję do Brukseli przyleciał sam premier Donald Tusk. Budynek ma 6 kondygnacji, 10 tys. mkw. powierzchni i ekologiczne, przyjazne środowisku wnętrze. Jego zakup i remont (trwał tylko 13 miesięcy) kosztował prawie 20 milionów euro. W czasie przewodnictwa w budynku będzie pracować prawie 300 osób. W Polsce kwitnie korupcja Co piąta polska firma oferowała łapówki lub fałszowała wyniki finansowe. Nasz kraj zajął siódme miejsce w Europie w badaniu Ernst & Young na temat korupcji w biznesie. Lepiej wypadli m.in. Ukraińcy i Rumuni. 13 proc. kierowników wyższego szczebla i 22 proc. pozostałych pracowników uważa, że uzasadnione jest oferowanie łapówek w zamian za nawiązanie bądź utrzymanie relacji biznesowych, a 7 proc. popiera fałszowanie wyników finansowych, jeśli to pomogłoby firmie napisano w raporcie E&Y. Droższy abonament RTV W przyszłym roku za korzystanie z radia i telewizji zapłacimy 18,5 zł, czyli o 1,35 zł więcej niż teraz. Jak podkreśla Rzeczpospolita większe za to będą upusty dla tych, którzy płacą z góry za więcej niż miesiąc. Przykładowo, regulując opłaty za radio i telewizję za pół roku, dostaniemy upust 5 proc. (dzisiaj jest to 4,5 proc.). Jeśli zdecydujemy się zapłacić z góry za cały rok, upust wyniesie już 10 proc. (dzisiaj jest to 8,5 proc.).

4

5

6 06 EKONOMIA MIKRO I MAKRO EKSKLUZYWNE ZAKUPY Coraz więcej Polaków stać na drogie i luksusowe towary Za prawdziwy luksus nie tylko JUSTYNA WĘCEK Choć jedyny w Polsce salon Ferrari działa w Warszawie zaledwie od siedmiu miesięcy, kupujących tu nie brakuje. Sprzedaż tych luksusowych sportowych aut przerosła nasze oczekiwania mówią pracownicy warszawskiego salonu. Choć dokładna liczba sprzedanych aut owiana jest tajemnicą, jto nieoficjalnie dalo nam się dowiedzieć, że nabywców znalazło już kilkanaście samochodów. I klientom wcale nie przeszkadza, że na wymarzone ferrari czeka się nawet półtora roku. W dodatku trzeba słono za nie zapłacić, bo około miliona złotych. Polacy pokochali towary luksusowe i sięgają po nie coraz częściej. Sobiesław Zasada, diler Ferrari w Polsce, zakładał, że rocznie będzie sprzedawał 10 aut tej marki. Zainteresowanie jest jednak znacznie wyższe. Głównie wśród Polaków usłyszeliśmy w salonie Ferrari. Skąd to nasze nagłe zamiłowanie do luksusu? Mimo kryzysu gospodarczego bogaci nie zbiednieli, a i ci przeciętnie zarabiający coraz bardziej kochają luksus i chętniej sięgają po towary z najwyższej półki mówi Marek Zuber, ekonomista Dexus Partners. Staje się on dla nas coraz bardziej fascynujący. Poza tym częściej wyjeżdżamy za granicę i chcemy dorównać mieszkańcom innych, bogatszych krajów, których stać na ekskluzywne produkty. Dlatego na towary wyjątkowe i markowe decydujemy się coraz częściej. Jak właśnie na ferrari, które słynie z tego, że jest ręcznie robione. Co EAST NEWS trzeba płacić bajońskie sumy, ale także poczekać kilka lat na dostawę Rolex Daytona na ten zegarek trzeba czekać pięć lat Polacy pokochali ferrari. Nie przeszkadza im, że na wymarzony model trzeba czekać półtora roku roku powstaje zaledwie sześć tysięcy aut tej marki. Zaledwie, bo np. toyota produkuje około dziewięciu milionów samochodów rocznie. Dlatego 50 tys. zł tyle może kosztować ekskluzywna torebka marki Hermes na wymarzony model trzeba tak długo czekać. Ale luksus jest luksusem między innymi dlatego, że nie jest dostępny od ręki. Np. na ręcznie robione buty (tylko na zamówienie) z londyńskiego zakładu John Lobb, gdzie szyto obuwie m.in. dla angielskiej rodziny królewskiej, trzeba czekać kilka miesięcy. Cena za parę kilkaset euro ( zł). To jeszcze nic. Na słynną torebkę ekskluzywnej marki Hermes czekać się pięć lat. Rekordowa jest także jej cena, która może sięgać nawet 50 tys. złotych. Jeśli zamarzy ci się Rolex Daytona Steel, stalowa wersja jednego z najbardziej ekskluzywnych zegarków świata, też musisz poczekać na niego nawet pięć lat. I wydać ok. 40 tys. zł. Nie tylko wielbiciele sportowych samochodów, eleganckich butów czy najmodniejszych torebek słono płacą za swoją słabość do luksusu. Nie brak i takich, którzy krocie wydają w restauracji. Za kolację w najsłynniejszej na świecie restauracji serwującej dania kuchni molekularnej, El Bulli w Hiszpanii, trzeba zapłacić 300 euro od osoby (1200 zł). Lokal słynie z tego, że stoliki trzeba rezerwować nawet z rocznym wyprzedzeniem. To m.in. dlatego, że restauracja czynna jest tylko przez pół roku. Przez pozostałe sześć miesięcy kucharze komponują nowe dania, którymi w kolejnym sezonie będą chcieli zaskoczyć swoich klientów smakoszy. Fakt Pieniądze Administracja się rozrasta Kryzys? Oszczędności? Nie w urzędach. Jak wynika z najnowszych danych GUS, w 2010 roku liczba osób, zatrudnionych w administracji państwowej wzrosła o uwaga 9,5 tysięcy osób. Na same pensje dla nowych urzędników poszło z budżetu państwa przeszło 1,5 miliona złotych. I jak to się ma do redukcji etatów, co zapowiedział premier Donald Tusk? Rząd chciał zwolnić 10 procent urzędników administracji centralnej, w sumie nawet 30 tysięcy osób. Cięcia miały ominąć m.in. samorządy. Prezydent odesłał jednak ustawę do Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie wydadzą wyrok w czerwcu. Szefowie urzędów, zamiast szykować listę zwolnień, zatrudniają pracownikmów na potęgę. O ile w zeszłym roku w centralnych urzędach pracę znalazło 113 osób, o tyle w samorządach 8186 osób. W dodatku wzrosło nie tylko zatrudnienie, ale i pensje. Średnie wynagrodzenie w państwowym urzędzie podskoczyło z 4439 zł brutto do 4596 zł, czyli o 160 złotych. Pensja początkującego urzędnika jest na poziomie zasiłku dla bezrobotnych. Ale część jest dobrze wynagradzana, np. osoby pracujące w urzędach kontrolujących jakąś część rynku. Niektórzy mogą też liczyć na premie miejsca w radach nadzorczych spółek wyjaśnia Andrzej Sadowski z Centrum im. Adama Smitha. Z kolei za wzrost zatrudnienia odpowiadają rządzący, którzy uchwalają ciągle nowe przepisy dodaje. JUW ZUS zaoszczędził miliony złotych Ponad 41 milionów złotych wstrzymanych lub cofniętych świadczeń chorobowych z ubezpieczenia społecznego. To efekt kontroli zwolnień lekarskich, przeprowadzonej przez ZUS w pierwszym kwartale tego roku. Lekarze orzecznicy stwierdzili m.in., że 9,7 tys. osób przebywających na zwolnieniach lekarskich mogło pracować. W efekcie wstrzymano dalszą wypłatę zasiłku chorobowego, w sumie na kwotę 2,4 mln zł. JUW Opodatkowanie kawy, herbaty i papieru toaletowego Przed wstąpieniem do Unii Europejskiej wmawiano nam, że przepisy, także podatkowe, będą jasne i proste. Ktoś zrobił nas w konia PROF. DR HAB. WITOLD MODZELEWSKI Instytut Studiów Podatkowych Od kwietnia tego roku wraca problem opodatkowania podatkiem od towarów i usług niektórych nieodpłatnych świadczeń. Tym razem nasze przepisy są już ponoć zgodne z unijnymi wzorcami, czyli zanurzyliśmy się w odmęty europejskich schizofrenii. Mało kto wie, że już drugi miesiąc powinniśmy opodatkowywać np. każde przekazanie towaru osobie trzeciej, gdy cena nabycia netto tego towaru przekracza 10 zł, oraz wszelkie usługi świadczone nieodpłatnie na potrzeby osobiste pracowników. Prawda, jakie to mądre i liberalne? Ale jak zawsze Witold Modzelewski Instytut Studiów Podatkowych najważniejsze są szczegóły, więc dziś powiedzmy tylko o opodatkowanych zużyciach towarów na te właśnie potrzeby. Czyje potrzeby tak interesują brukselskich biurokratów? Otóż lista proskrypcyjna obejmuje przede wszystkim: członków zarządów, rad nadzorczych, wspólników, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich władz, pracowników oraz byłych pracowników. Jeżeli firma, co nie daj Boże, zaspokoi za pomocą zużycia towarów ich potrzeby osobiste, to należy to natychmiast opodatkować, wystawiając fakturę wewnętrzną. Naprawdę wcale nie robię sobie żartów z wielce szanownych Czytelników. O jakie potrzeby osobiste tu idzie? Oczywiście o wszystkie, a przecież jest ich wiele. Nie będę dawać obscenicznych przykładów zużycia (w sensie dosłownym) kupionego przez firmę papieru toaletowego, który będzie samotnie wisiał w ustronnym miejscu. Zapewne jest on własnością podatnika i zostanie zużyty przez osoby spędzające samotne chwile za zamkniętymi drzwiami. A kupiona przez oddaną sekretarkę paczka kawy dla szefa, który mimo nadciśnienia co rano dla dobra firmy i pracowników musi się dzięki niej dobudzić, aby przeczytać poranną prasę? A kupione przez firmę baniaki z wodą, którą zdesperowani pracownicy piją na surowo, a ostrożniejsi gotują w czajniku i moczą następnie we wrzątku firmową herbatę na smyczy? A mydełko dane im, aby umyli pod koniec dnia rączki jest to przecież absolutnie konieczne, gdy się przez cały dzień g robi? Czytając wprost powtórzone przez naszego ustawodawcę wspólnotowe brednie, na pewno są to czynności podlegające opodatkowaniu, gdy podatnikowi przysługiwało (bo przysługiwało) prawo do odliczenia przy nabyciu tych towarów. Swoją drogą przynajmniej moim zdaniem zaspokojenie potrzeb pracowników w czasie pracy przez pracodawcę jest czymś innym niż potrzeby osobiste, o których mowa w tym przepisie (są to potrzeby pracownicze), ale czy kogoś to obchodzi? Przecież cechą zasadniczego nurtu interpretacyjnego jest splot złośliwej małostkowości w sprawach drobnych i hojność, gdy idzie o duże pieniądze. Na pewno przez lata będą toczyć się spory, czy herbata dla pracowników podlega czy też nie podlega temu podatkowi, a z drugiej strony całe obszary obrotów będą równolegle wyłączone z opodatkowania. Taki już jest zaimplementowany świat podatków. Ciekawe, czy ktoś jeszcze pamięta seriale głupot sprzed siedmiu lat, kiedy nam wmawiano, jakie to proste i jasne będą przepisy o tym podatku, gdy tylko wdepniemy (przepraszam, wstąpimy) do rodziny europejskich państw? Szkoda gadać, nie po raz ostatni ktoś nas zrobił w konia.

7 Fakt Pieniądze Aktor Artur Żmijewski WIADOMOŚCI ZE SKOK-ów Artur Żmijewski został twarzą SKOK-ów Z reklamą spotykamy się wszędzie. Kolorowe projekty spoglądają na nas z gazet, ekranów, budynków i słupów ogłoszeniowych. Historia reklamy sięga tak daleko jak historia działalności handlowej, jednak od czasu pierwszych sloganów i druków marketing przeszedł stopniową ewolucję i zataczając coraz szersze kręgi przez radio, telewizję i Internet zaangażował do współpracy niemal całe społeczeństwo. Dziś reklama z prostej dźwigni handlu stała się skomplikowanym narzędziem budującym prestiż wszystkich marek funkcjonujących na rynku. Dlatego w trosce o swój wizerunek znane instytucje z różnym skutkiem związują się z artystami, sportowcami i postaciami zaangażowanymi uprzednio w politykę i życie społeczne. To skuteczna metoda wzmocnienia przekazu reklamowego, która podkreśla profil przedsiębiorstwa i przypomina o jego ofercie. Po największe gwiazdy sięgają w kampaniach reklamowych instytucje finansowe. Wśród nich znaleźli się m.in. Antonio Banderas, John Cleese i Danny DeVito, którzy wzięli udział w krótkich cyklach promocyjnych, oraz znani z polskich scen: Marek Kondrat, Janusz Gajos, Piotr Fronczewski czy Szymon Majewski. Do tej grupy zarówno gwiazd, jak i promowanych instytucji dołączył również Artur Żmijewski, który został twarzą kas kredytowych popularnych SKOK-ów. Aktor znany z roli doktora Jakuba Burskiego w serialu 07 Na dobre i na złe oraz księdza Mateusza Żmigrodzkiego w serialu Ojciec Mateusz, Ambasador Dobrej Woli UNICEF odzwierciedla swoją postawą charakter Kas. Stabilność, bezpieczeństwo, przywiązanie do tradycji i rodzinnego ciepła, z którymi identyfikują się członkowie SKOK-ów, prezentuje na ekranie i na co dzień Artur Żmijewski. Do wspomnianych wartości nawiązują również filmy reklamowe zrealizowane w zabytkowej scenerii Sandomierza. Kasom kredytowym zaufało już ponad 2 miliony Polaków. Zaufał im także Artur Żmijewski. PROJEKT SKEF I KASY STEFCZYKA Rodziny będą uczyć się finansów Przez dziewięć miesięcy cztery rodziny dowiedzą się, gdzie szukać oszczędności i jak zarządzać domowym budżetem J 1. Państwo Jolanta i Wojciech Krukowie za zaoszczędzone pieniądze chcą kupić samochód 2. Robert, Aleksandra i Ewa Ryllmanowie o projekcie dowiedzieli się od znajomych ak tu oszczędzać, mając niskie zarobki i kilkuosobową rodzinę na utrzymaniu? Z czego odkładać pieniądze, gdy pensja ledwo wystarcza do pierwszego? Właśnie tego uczyć się będą rodziny w ramach projektu Pomóż oszczędzać rodzinie, realizowanego przez Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej w Gdyni przy wsparciu Kasy Stefczyka. To już druga edycja tego projektu. Ubiegły rok był Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, także finansowym. Wiemy, że skutki globalnego kryzysu gospodarczego odczuły także polskie rodziny mówi Kazimierz Janiak, prezes SKEF. Pierwsza edycja projektu Pomóż oszczędzać rodzinie pozwoliła pomóc polskim rodzinom w efektywnym zarządzaniu budżetem domowym oraz wyrobić sobie nawyk systematycznego oszczędzania i dlatego inicjatywę tę kontynuujemy. Rodziny, które brały udział w pierwszej edycji projektu, były bardzo z niego zadowolone, same przekonały się, że systematyczne planowanie wydatków przynosi wymierne korzyści. Dlatego też postanowiliśmy kontynuować go w drugiej edycji, pomagając rodzinom, które są w trudnej sytuacji, racjonalnie zarządzać swoim skromnym budżetem domowym dodaje prezes SKEF. Założenie jest bardzo proste cztery rodziny przez dziewięć miesięcy uczą się, jak rozsądnie gospodarować pieniędzmi. Przez cały ten czas są pod opieką mentora, który pomoże w zarządzaniu domowym budżetem czy planowaniu wydatków. Bo wbrew pozorom nie jest to takie proste. W pierwszym etapie projektu pod lupę brane są wszystkie koszty, jakie ponoszą poszczególne rodziny. Chodzi tu nie tylko o comiesięczne płatności za czynsz, prąd, wodę czy gaz, ale także koszty robienia codziennych zakupów. Mentor pomaga im w wygospodarowaniu choćby niewielkich oszczędności. Następnie wszyscy uczestnicy projektu zakładają lokaty systematycznego oszczędzania w Kasie Stefczyka, co ma im ułatwić gromadzenie pieniędzy. Rodziny, które wytrwają do końca projektu, nie tylko nauczą się, jak gospodarować domowym budżetem, zyskają oszczędności, ale także otrzymają nagrodę po 1000 złotych. Oto rodziny, które wezmą udział w projekcie 1. Jolanta i Wojciech Krukowie Pani Jolanta pracuje na etacie, pan Wojciech ma własną firmę. Dlaczego zdecydowali się wziąć udział w projekcie? Jak sami mówią, by sprawniej zarządzać domowymi finansami i panować nad wydatkami. To dość trudne, gdy ma się trójkę dzieci, z których każde ma swoje marzenia. Najstarsza córka Tereska, ma 10 lat i chodzi do trzeciej klasy szkoły podstawowej. Lubi się uczyć, oprócz tego gra na gitarze w przyszłości chce pójść do szkoły muzycznej. Zosia ma 9 lat i jest w drugiej klasie szkoły podstawowej. Uwielbia tańce współczesne i gimnastykę. Najmłodszy z całej trójki 3,5-letni Staś lubi oglądać bajki. I już wie, na co rodzina wyda pieniądze, które uda im się zaoszczędzić dzięki udziałowi w projekcie: Kupimy samochód. Czerwony w zielone kropki! mówi Staś. Ewa, Kacper, Paulina i Tomek razem z mamą Anną Jaworską nauczą się finansów Elżbieta Bieszke razem z rodziną chce zaoszczędzić na remont kuchni 2. Ewa i Robert Ryllmanowie W ich życiu bywało raz lepiej, raz gorzej. Pani Ewa pracuje na umowę-zlecenie, pan Robert ma etat, ale w przeszłości z pracą było różnie. Dlatego umieją liczyć każdy grosz i sami wiedzą, gdzie należy szukać oszczędności. O inicjatywie SKEF i Kasy Stefczyka Pomóż oszczędzać rodzinie dowiedzieli się od przyjaciół. Postanowili wziąć w niej udział, by się sprawdzić. I jeszcze więcej dowiedzieć o oszczędzaniu, a wiedzę tę przekazać dorastającym córkom 19-letniej Natalii, studentce, i 14-letniej Aleksandrze. Rodzina liczy, że po zakończeniu projektu jeszcze lepiej będzie planować domowy budżet. A za zaoszczędzone pieniądze wyjadą całą czwórką na wakacje lub ferie. 3. Anna Jaworska Samotnie wychowuje czwórkę dzieci. 17-letni Tomek uczy się w technikum łączności. Ewa ma 15 lat i jest w 2 klasie gimnazjum. Kacper ma 9 lat, najmłodsza jest 5-letnia Paulina. Pani Annie nie jest łatwo, ale się nie poddaje. I robi wszystko, by jej i dzieciom wiodło się lepiej. Pani Anna nie tylko pracuje, ale jeszcze studiuje pedagogikę. Robi także kurs prawa jazdy. Jak sama mówi, najcięższy jest zawsze wrzesień wtedy wydatki rosną wręcz w astronomicznym tempie. Trzeba zapłacić za przedszkole, kupić dzieciom podręczniki, przybory szkolne. Pani Anna wierzy, że dzięki udziałowi w projekcie jej rodzina nauczy się oszczędzania. Na co przeznaczy uzbierane pieniądze? Przede wszystkim chce opłacić trzeci rok swoich studiów dwa pierwsze były opłacane z funduszy Unii Europejskiej. 4. Elżbieta i Jarosław Bieszke Co zadecydowało o moim udziale w projekcie? Chcę nauczyć się oszczędzać, bo przy naszych obecnych dochodach jest to dość trudne mówi pani Elżbieta. Razem z mężem utrzymuje pięcioosobową rodzinę. Córka Karolina ma 16 lat i uczy się w gimnazjum. Potem chce pójść do technikum ekonomicznego. Patryk ma 14 lat i tak jak starsza siostra chodzi do gimnazjum. Monika ma 13 lat i niedługo skończy szkołę podstawową. Dzieci już w tym wieku wiedzą, że pieniądze najpierw muszą zostać wydane na opłaty mówi pani Elżbieta. Państwo Bieszke nigdy nie mieli konta oszczędnościowego, pieniądze odkładali do skarpety, a po chwili wydawali. Teraz za kwotę, którą uzbierają, chcą wyremontować kuchnię i kupić nowe meble.

8 08 EKONOMIA PO POLSKU Fakt Pieniądze TRANSPORT Taksi przebierają się za bagażówki JUSTYNA WĘCEK Sejm zmienił przepisy, by m.in. ukrócić działanie przewozów osobowych. Jednak te nadal będą mogły działać. I to zgodnie z prawem! Wystarczy, że taki przedsiębiorczy przewoźnik zarejestruje firmę i w dokumentach zaznaczy, że jego działalność gospodarcza będzie polegała na transporcie... bagaży. A nikt nigdzie nie zabrania przewożenia walizek razem z ich właścicielem. I za taki przewóz zaradni przewoźnicy będą mogli zdzierać kosmiczne pieniądze. Bo w odróżnieniu od zwykłych taksówkarzy, ci transportujący bagaże nie podlegają żadnemu nadzorowi. Niemal dwa miesiące temu weszła w życie nowelizacja ustawy o transporcie drogowym, która zniosła istniejące dotąd limity przyznawania co roku nowych licencji taksówkarskich. Prezydenci miast, burmistrzowie czy wójtowie nie będą mogli już ograniczać liczby taksówek jeżdżących po ulicach ich miast. Oprócz tego nowe przepisy zakazują tzw. przewozów osób. Obecnie na rynku nie brak firm, które podszywają się pod taksówki i oznaczone szyldem np. TAKI czy TAKSI dybią na klientów. Ich właściciele jeśli nadal będą chcieli przewozić pasażerów, będą musieli jak prawdziwi taksówkarze zdać odpowiedni egzamin, otrzymać licencję i kupić kasę fiskalną. Na dostosowanie się do nowych przepisów mają niespełna rok. Ale Polak potrafi! Wielu kierowców trudniących się przewozem osób nie zamierza starać się o licencję, a tym samym zakładać kasy fiskalnej i dzielić się zyskiem z państwem. Część z nich znalazła sposób, by nadal działać. I to legalnie. Wystarczy zarejestrować działalność jako taksówka bagażowa i wozić w samochodzie walizki. A przy okazji pasażerów. Taką możliwość dają przepisy o ruchu drogowym. To prawdziwy relikt komunizmu mówi Michał Więckowski, przewodniczący Związku Zawodowego Taksówkarzy w Warszawie. W razie kontroli policji okazuje się, że wszystko jest legalne. Bo nigdzie nie jest napisane, że taksówką bagażową oprócz walizek nie może jechać ich właściciel. Co więcej, tacy sprytni przewoźnicy na początku kursu podsuwają klientom do podpisania kwitki, że w czasie jazdy to oni opiekują się bagażem. Klient nie płaci za przejazd, tylko za transport walizek dodaje Więckowski. A nieraz trzeba słono zapłacić, bo taksi bagażowych nie obowiązują limity cen, do jakich muszą stosować się licencjonowani taksówkarze, co pozwala im windować ceny. Taksówkarscy związkowcy domagają się zmiany przepisów. Przygotowaliśmy już projekt nowelizacji ustawy w tej sprawie mówi przewodniczący ZZT. Teraz pora, by zajął się nim Sejm. Wątpliwe jednak, by posłowie zdążyli zająć się nimi przed jesiennymi wyborami parlamentarnymi. Reklama W skrócie Mało chętnych na akcje banku BGŻ Zaledwie 50 tys. inwestorów zapisało się na akcje Banku Gospodarki Żywnościowej. Zaledwie, bo w zeszłym roku akcje Tauronu czy PZU przyciągnęły odpowiednio 231 tys. i 250 tys. chętnych. Przy zapisach maksymalną cenę za akcję ustalono na 90 zł. Ostatecznie będą sprzedawane po 60 zł. Minister skarbu Aleksander Grad chciał zarobić na sprzedaży akcji BGŻ co najmniej miliard złotych, a zarobi niewiele ponad 300 milionów. Na sprzedaż trafi 5,2 mln akcji, wstępnie miało być ich 16 mln. Bezrobotni dostaną więcej Od czerwca będą wyższe dotacje dla bezrobotnych, którzy zdecydują się otworzyć własną firmę. Dofinansowanie wzrośnie niewiele z 20,6 tys. zł do 20,8 tys. zł. Wysokość dotacji zależy od średniej pensji (to jej sześciokrotność). Jak ogłosił GUS przeciętne wynagrodzenie w I kwartale tego roku wyniosło 3466,33 zł i było o 28 zł wyższe w porównaniu z ubiegłym kwartałem. ZUS przejmie nasze oszczędności z OFE Kontrowersyjny pomysł minister pracy. Jolanta Fedak chce, by już na 10 lat przed przejściem na emeryturę ZUS stopniowo przejmował nasz kapitał uzbierany w Otwartych Funduszach Emerytalnych. Pieniądze w Zakładzie nie będą inwestowane, a tylko waloryzowane. Chodzi o to, aby zabezpieczyć fundusze na emeryturę przed nagłymi wahaniami, żeby one na krótko przed przejściem na emeryturę były bezpieczne. Taka konstrukcja doskonale zabezpiecza te środki wyjaśnia minister pracy. Zdaniem ekonomistów takie działanie to kolejny przykład rozmontowywania przez rząd II filara emerytalnego. Dodatek do Gazety Codziennej Fakt Redaktor naczelny: Robert Feluś Projekt graficzny: Piotr Grzybowski Zespół: Justyna Węcek, Dorota Bandurska, Elwira Burlińska, Tomasz Walerzak (foto), Bartłomiej Belerski (grafik) Fakt Redaktor naczelny: Grzegorz Jankowski Dyrektor artystyczny: Piotr Grzybowski Foto: Wojciech Rzążewski Wydawca: Ringier Axel Springer Polska Sp. z o.o., Warszawa, ul. Domaniewska 52, tel , fakt@fakt.pl