SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 4 im. JANUSZA GROSZKOWSKIEGO w Tychach. Spis treści:

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 4 im. JANUSZA GROSZKOWSKIEGO w Tychach Spis treści: 1. Wprowadzenie. 2. Podstawy prawne tworzenia Programu Profilaktyki. 3. Cele i zadania Programu Profilaktyki. 4. Plan realizacji działań profilaktycznych w Gimnazjum nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Kazimierza Górskiego. 5.Plan realizacji działań profilaktycznych w Technikum nr 3. 6.Ewaluacja Programu Profilaktyki. 1. WPROWADZENIE Specyfika czasów, w których żyjemy, to przyspieszone tempo przemian, nie zawsze harmonijnych. Zwiększyła się liczba czynników destrukcyjnych oddziałujących na młodzież, która staje wobec wyborów i decyzji bardzo złożonych i skomplikowanych. Skutkiem czego stale wzrasta liczba osób przejawiających dysfunkcje rozwojowe oraz poszukujących wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, konieczne jest podejmowanie na terenie szkoły wielopoziomowych działań profilaktycznych gdyż: szkoła wypełnia znaczną część aktywnego życia dzieci i młodzieży, szkoła jest miejscem intensywnego rozwoju w zakresie funkcjonowania interpersonalnego i społecznego w grupie rówieśniczej, szkoła jest miejscem działalności zadaniowej uczniów, a wiec ujawnia lub wręcz wyzwala trudności dzieci i młodzieży związane z przyjmowaniem odpowiedzialności za własne życie, szkoła jest miejscem konfrontacji autorytetów i kształtowania się poczucia własnej tożsamości ucznia, szkoła pozwala na łatwy dostęp do środowiska dzieci i młodzieży i sprawną organizację prowadzonych oddziaływań. 2. PODSTAWA PRAWNA TWORZENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 977 z 2012). Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 Konwencja o prawach Dziecka art. 3, art. 19, art.33 Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. Ust. z 1996 r. nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami) Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. Ust. nr 24 poz. 198) Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach

2 szkół (Dz. Ust. nr 51 poz.458) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. Ust. nr 10 poz. 96) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Ustawa z dnia 9 listopada 1995 t. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. Nr 10, poz.55) 3. CELE I ZADANIA PROGRAMU PROFILAKTYKI Głównym zadaniem programu profilaktyki jest wyłonienie obszarów zagrożeń, na jakie narażony jest współczesny młody człowiek. Główny nacisk położyliśmy na zagrożenia związane z zażywaniem różnego rodzaju substancji psychoaktywnych, w tym dopalaczy. Program profilaktyki to program obejmujący swoimi oddziaływaniami całe środowisko szkolne. W związku z połączeniem dwóch szkół - Gimnazjum nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Kazimierza Górskiego z Technikum nr 3 - istotne jest kierowanie szczególnej uwagi na bezpieczeństwo uczniów, wzajemną tolerancję i szacunek dla innych ludzi oraz wyeliminowanie przejawów agresji słownej i fizycznej. Na całościowy program profilaktyki składają się wszelkie cząstkowe programy jak również inne działania zmierzające do eliminacji, bądź ograniczenia niepożądanych zjawisk. Punktem wyjścia do planowanych działań wychowawczych i profilaktycznych są potrzeby rozwojowe młodzieży i wyniki diagnozy obszarów problemowych. Cele programu: Wspomaganie zdrowego rozwoju psychicznego młodzieży; Aktywizacja środowiska szkolnego w zakresie oddziaływań profilaktycznych; Wykształcenie umiejętności i zachowań umożliwiających zdrowy styl życia; Wspieranie rodziców w procesie wychowania; Zapewnienie młodzieży pomocy wychowawczej i terapeutycznej. Cele szczegółowe: zapobieganie, ograniczenie zjawiska agresji i przemocy w szkole, cyberprzemocy, profilaktyka uzależnień kształtowanie u młodzieży umiejętności interpersonalnych, postawy asertywnej (umiejętności radzenia sobie z presją społeczną), skutecznej komunikacji, rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie z negatywnymi emocjami takimi jak gniew, zło, wrogość, promocja pozytywnych wartości wśród uczniów uczenie zachowań dotyczących kultury życia codziennego wzmocnienie poczucia własnej wartości wśród uczniów wyposażenie uczniów w podstawową wiedzę w zakresie zagrożeń uzależnieniami Cele działań profilaktycznych są realizowane przez: Programy informacyjno - edukacyjne; Programy profilaktyczne; Zajęcia alternatywne; Interwencje prowadzone w szkole i w poradniach profilaktycznych (wobec osób z grup ryzyka); Współpracę między różnymi instytucjami (szkołami, poradniami, policją, sądem, itp.)

3 4. Plan realizacji działań profilaktycznych w Gimnazjum nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Kazimierza Górskiego Działania profilaktyczne skierowane do uczniów klas pierwszych gimnazjum: Główne zadania do realizacji w klasie pierwszej to: poznanie uczniów integracja zespołu klasowego oraz zespołu rodziców, wypracowanie form współpracy z rodzicami. I. Przeciwdziałanie sytuacjom stresowym. II. Kształtowanie i wzmacnianie poczucia własnej wartości, budowanie postaw empatii i zaufania. III. Zintegrowanie zespołu klasowego. IV. Rozwijanie u uczniów umiejętności radzenia sobie z presją rówieśników. V. Kształtowanie umiejętności pracy w grupie. zapoznanie ze szkołą, zajęcia integracyjno - adaptacyjne. organizowanie imprez klasowych w celu bliższego poznania się (wycieczki, dyskoteki, Andrzejki, Mikołajki, itp.) ustalenie z klasą kontraktu, który uwzględnia zasady obowiązujące obie strony uczeń nauczyciel godziny wychowawcze o zainteresowaniach uczniów. godziny wychowawcze dotyczące asertywności, radzenia sobie w sytuacjach trudnych. zajęcia z zakresu komunikacji werbalnej i pozawerbalnej, budowanie zaufania do innych, poszanowanie odmienności. Działania profilaktyczne skierowane do uczniów klas drugich gimnazjum: Istotnymi tematami do realizowania w klasie drugiej są: profilaktyka uzależnień, profilaktyka zachowań agresywnych. I. Kształtowanie asertywnych postaw wobec środków uzależniających i dopalaczy poprzez: sztukę odmawiania, wzajemne wspieranie, werbalizację potrzeb. II. Kształtowanie pozytywnego obrazu siebie poprzez: poznawanie swoich mocnych stron, docenianie własnych sukcesów. zajęcia z asertywności, realizacja na godzinach wychowawczych tematów o systemie wartości, kształtowaniu charakteru spotkania z pedagogiem konkursy, filmy i ich omawianie organizowanie kół zainteresowań umożliwiających uczniom rozwijanie talentów, umiejętności, uzdolnień, promowanie sukcesów młodzieży

4 (artystycznych, naukowych, sportowych) poprzez nagrody, pochwały. III. Szerzenie wśród młodzieży znajomości prawa i wyrabianie nawyku poszanowania go. IV. Uświadamianie młodzieży zagrożeń związanych z uzależnieniami. spotkania z policją, godziny wychowawcze dotyczące obowiązków ucznia i odpowiedzialności za ich lekceważenie. omawianie tematyki dbałości o zdrowie na wszystkich zajęciach i przedmiotach, projekcje filmów o tematyce profilaktycznej, organizacja i udział uczniów w konkursach wiedzy o AIDS, przygotowywanie gazetek tematycznych dotyczących akcji: Dzień bez Papierosa, Światowy Dzień Walki z AIDS, itp. Działania profilaktyczne skierowane do uczniów klas trzecich gimnazjum: Istotnymi elementami działań do realizacji w klasie trzeciej są: podejmowanie przez młodzież decyzji o wyborze kierunku swojego kształcenia, czyli pierwszej decyzji zawodowej, egzamin gimnazjalny. I. Kształtowanie odpowiedzialności za siebie i innych, za podejmowane decyzje i zachowania. II. Kształtowanie właściwych postaw wobec uzależnień poprzez: informowanie o społecznych i zdrowotnych skutkach uzależnień, zwalczanie mitów na temat uzależnień. III. Przygotowanie uczniów do wyboru szkoły ponadgimnazjalnej. godziny wychowawcze dotyczące właściwych wyborów, działalność w organizacjach szkolnych godziny wychowawcze na temat społecznych i zdrowotnych skutków uzależnień, filmy o uzależnieniach i dyskusje na godzinach wychowawczych spotkania z psychologiem z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, warsztaty zawodoznawcze, udział w akcjach: Dzień Otwartej Szkoły, udostępnianie aktualnych informacji o szkolnictwie ponadgimnazjalnym (gazetki informacyjne, informatory), przeprowadzenie przez doradcę zawodowego zajęć z orientacji zawodowej, udział w próbnym egzaminie.

5 DZIAŁANIA ALTERNATYWNE Zajęcia dodatkowe przeznaczone są dla uczniów pragnących wspólnie z nauczycielem poszerzać swoje wiadomości i umiejętności w zakresie jednego przedmiotu lub innej dziedziny aktywności. Cele zajęć: rozbudzanie i kształtowanie zainteresowań uczniów, poszerzanie wiedzy uczniów poza zakres przewidziany w programie nauczania, rozwijanie uzdolnień uczniów, zagospodarowanie wolnego czasu ucznia. I. Praca w organizacjach działających w szkole działalność Samorządu Uczniowskiego, Spółdzielni Uczniowskiej, szkolnego koła TPD II. Zajęcia sportowe działalność Szkolnego Klubu Sportowego konkursy dotyczące zdrowia np. szkodliwości alkoholu, nikotyny, zażywania dopalaczy i narkotyków III. Promocja zdrowego stylu życia spotkania ze specjalistami dla klas drugich na temat przemian i higieny w okresie dojrzewania, filmy dotyczące zagrożeń cywilizacyjnych, gazetki tematyczne, IV. Zajęcia pozalekcyjne Koła przedmiotowe, Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i rewalidacyjne, V. Organizacja imprez masowych VI. Organizacja i propagowanie olimpiad, konkursów i zawodów wyjścia na spektakle filmowe, wycieczki klasowe, dyskoteki szkolne organizacja Dnia Wiosny, Jasełek, Mikołajków, Dnia Nauczyciela, itp. udział w konkursach przedmiotowych, udział w konkursach wiedzy, udział w zawodach sportowych,

6 5. Plan realizacji działań profilaktycznych w Technikum nr 3 I.Diagnozowanie systemu rodzinnego i środowiska, w którym przebywa uczeń Rozmowy indywidualne z uczniami oraz spotkania z rodzicami uczniów Udział wychowawców klas I-szych w zajęciach integracyjnych. Ankiety diagnozujące II. Rozpoznawanie zagrożeń występujących w środowisku szkolnym Analiza zachowania uczniów na terenie szkoły i podczas lekcji (apatia, lęk, agresja). Analiza zachowania uczniów podczas przerw oraz w czasie imprez szkolnych. Diagnozowanie przyczyn oraz opracowywanie metod postępowania z uczniem sprawiającym problemy opiekuńczo wychowawcze III. Nabywanie przez uczniów wiedzy i umiejętności niezbędnych w codziennym życiu - psychoprofilaktyka Zajęcia integracyjne dla uczniów klas I-szych. Zajęcia antystresowe dla maturzystów. Zajęcia psychoedukacyjne dla uczniów klas I-szych pn: Jak uczyć się skuteczniej i efektywniej. Zajęcia psychoedukacyjne dla uczniów klas III-pn: Zarządzam sobą - inteligencja emocjonalna. Przygotowywanie do prawidłowego funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów. Korzystanie w pracy wychowawczej oraz ze scenariuszy zajęć dostępnych na stronie internetowej Wydziału Wychowania i Profilaktyki ORE (Ośrodek Rozwoju Edukacji) oraz na stronie internetowej Zespołu ds. Promocji Zdrowia ORE Przeprowadzenie zajęć w ramach profilaktyki higieny psychicznej Przeprowadzenie wśród uczniów klas I-III zajęć: Przeciwdziałanie bierności zawodowej Wdrażanie systemu doradztwa zawodowego (jak w programie wychowawczym). Planowanie kariery zawodowej warsztaty dla uczniów klas III Przyszłość w zawodzie z obranym aktualnie profilem.

7 IV. Poszerzenie wiedzy uczniów o zagrożeniach i sposobach radzenia sobie w sytuacji uzależnienia od różnych substancji psychoaktywnych (alkohol, środki odurzające, dopalacze, inne) V. Wyposażenie nauczycieli w wiedzę i umiejętności niezbędne w pracy profilaktycznej Uświadamianie uczniom zagrożenia narkomanią i innymi środkami psychoaktywnymi - edukacja Współpraca ze strażą miejską w zakresie zajęć dla młodzieży dotyczących używania środków psychoaktywnych Uwzględnianie tematyki uzależnień w planach wychowawczych poszczególnych klas Spotkania z konsultantami ds. uzależnień dla uczniów i rodziców. Dostarczenie wiedzy na temat placówek udzielających pomocy osobom z problemem uzależnień. Konsultacje indywidualne i szkolenia dla nauczycieli prowadzone w ramach programu WDN. VI. Zapewnienie bezpieczeństwa młodzieży na terenie szkoły Wzmocnienie dyżurów pełnionych przez nauczycieli podczas przerw lekcyjnych. Zapewnienie ciągłości dyżurów poprzez wprowadzenie zastępstw na dyżurach za nauczycieli nieobecnych. Pogadanki w klasach na temat bezpieczeństwa i skutków nieprzestrzegania prawa przeprowadzanie przez przedstawicieli Policji Odpowiedzialność karna nieletnich, cyberprzemoc. Omawianie tematyki dotyczącej niedostosowania społecznego na godzinach wychowawczych Indywidualne rozmowy interwencyjno - ostrzegawcze z uczniami łamiącymi statut szkoły Monitoring wizyjny szkoły i zamykanie drzwi wejściowych w czasie lekcji. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom na terenie obiektów szkolnych przez Straż Miejską i Policję Przeprowadzenie wśród uczniów szkoleń w zakresie bhp (szkolenie wstępne dla uczniów klas pierwszych, bhp na warsztatach szkolnych, zagrożenia związane z wykonywanym zawodem) Przeprowadzenie kontroli obiektów szkolnych Zespołu Szkół Nr 4 w Tychach Dokonywanie przeglądu stanowisk pracy, sprzętu, narzędzi pod względem bezpieczeństwa Przeprowadzenie akcji ewakuacyjnej postępowanie w sytuacji zagrożenia w szkole

8 VII. Zapewnienie uczniom, ich rodzicom, wychowawcom i nauczycielom profesjonalne pomocy psychologiczno pedagogicznej VIII. Promowanie konstruktywnych postaw zdrowego stylu życia w ramach czasu wolnego uczniów. IX. Budowanie efektywnej współpracy z instytucjami wspierającymi proces wychowawczy. X. Działania o charakterze interwencyjno naprawczym zindywidualizowan e działania na rzecz ucznia i rodziny Stałe dyżury pedagoga na terenie szkoły Konsultacje psychologiczne i pedagogiczne dla nauczycieli, wychowawców, uczniów i ich rodziców Pomoc w nawiązywaniu kontaktów z instytucjami wspierającymi proces wychowania Rozpowszechnianie materiałów informacyjnych dotyczących miejsc, gdzie można uzyskać pomoc w sytuacjach trudnych Analiza przypadków trudnych wychowawczo i dydaktycznie Zorganizowanie akcji honorowego oddawania krwi przy współudziale PCK; Prowadzenie zajęć z art.42 KN Organizacja Kursu pierwszej pomocy dla uczniów Organizacja szkolnych zawodów sportowo - obronnych Uczestnictwo w uroczystościach państwowych Spotkania z ciekawymi osobistościami Ujęcie treści propagujących zdrowy tryb życia w planach dydaktycznych wychowania fizycznego, przysposobienia obronnego, wiedzy o społeczeństwie, biologii i edukacji prozdrowotnej oraz planach wychowawczych klas Udział w rozgrywkach i turniejach organizowanych w szkole oraz organizowanych i poza szkołą. Propagowanie działań na rzecz zdrowia psychicznego i fizycznego uczniów wskazanie atrakcyjnych form i metod. Cykliczna i systematyczna współpraca: z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Komendą Miejską Policji (Wydział Prewencji), Sądem Rodzinnym i kuratorami, Stowarzyszeniem Trzeźwość Życia, MOPS-em, Izbą Wytrzeźwień i Strażą Miejską, Nadleśnictwem Kobiór, Polskim Klubem Ekologicznym, MPGO i EKO Master, Rzecznikiem Praw Konsumenta Rozmowy z uczniami łamiącymi szkolne zasady, Stosowanie procedur postępowania wobec uczniów łamiących określone w Statucie zasady szkolnego współżycia i systematyczna kontrola ich zachowania. Powiadomienie rodziców listownie i telefonicznie o zaistniałych incydentach oraz współudział z nimi dla redukcji złych zachowań uczniów, Udzielanie pochwał uczniom pozytywnie wyróżniającym się na tle zbiorowości szkolnej (za naukę, frekwencję, godne szacunku zachowanie) oraz wysyłanie listów pochwalnych do rodziców. Emocjonalne wsparcie uczniów nieakceptowanych przez klasę, motywowanie ich do działań na rzecz klasy i grupy. Mobilizowanie i wspiera nie uczniów mającymi problemy dydaktyczne i problemy z frekwencją (przy współpracy wychowawców, rodziców). Doraźna pomoc rodzicom w kontaktach z różnorodnymi instytucjami wspierającymi pracę wychowawczą, Zawiązywanie kontraktów z rodzicami i uczniami jako forma rozwiązywania sytuacji trudnych, konfliktowych, Stały monitoring frekwencji uczniów.

9 XI. Budowanie efektywnej współpracy z rodzicami XII. Działalność samorządowa jako alternatywny sposób na współudział młodzieży w życiu szkoły Edukacja prawna rodziców: zapoznanie z podstawowymi uprawnieniami i obowiązkami w sytuacji zaistniałego przestępstwa (także przemoc w rodzinie), Zapoznanie z wybranymi przepisami z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Zapoznanie ze sposobami i miejscami udzielania wszelkiej pomocy prawnej, Zapoznanie rodziców z programem Wyprawka Szkolna. Zorganizowanie spotkania integracyjnego klas I Otrzęsiny, Współudział w przygotowaniu Dnia Edukacji Narodowej i innych imprez szkolnych, Zorganizowanie i przeprowadzenie Koncertu Kolęd; Organizacja Targów Edukacyjnych i Forum Szkół Zawodowych dla szkół gimnazjalnych. Organizacja Młodzieżowych Targów Pracy Współudział uczniów w przedsięwzięciach dotyczących promocji szkoły Udział uczniów Kompaniach Profilaktycznych Angażowanie uczniów do udziału w konkursach miejskich 6. EWALUACJA PROGRAMU Pod koniec każdego roku szkolnego przeprowadzona będzie ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki. Ewaluacja ma na celu doprowadzenie to tego, aby działania profilaktyczne były coraz bardziej skuteczne. Ewaluacja w Zespole Szkół nr 4 przeprowadzana będzie na podstawie obserwacji zachowań uczniów, rozmów indywidualnych i grupowych, analizy dokumentacji wychowawców klas oraz ankiet przeprowadzanych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. Uzyskane wyniki posłużą do analizy przeprowadzonych działań, ich skuteczności oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian. Program Profilaktyki został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną i Radę Rodziców Zespołu Szkół nr 4 im. Janusza Groszkowskiego w Tychach w dniu 22 września 2014r.