Choroby pasożytnicze człowieka g

Transkrypt

1 iologia 2 rok szkolny Choroby pasożytnicze człowieka g

2 W ludzkim organizmie może zadomowić się wiele różnych pasożytów, od mikroskopijnych rozmiarów, aż po te widoczne gołym okiem. Bez względu na to, z jakim pasożytem mamy do czynienia, jego obecność jest zawsze szkodliwa!

3 Pasożyty to organizmy zwierzęce lub roślinne wykorzystujące inny organizm jako środowisko życia i zdobywania pożywienia. Najczęstszymi pasożytami człowieka są organizmy zwierzęce, które wywołują choroby zwane parazytozami. Nauka o pasożytach to parazytologia.

4 W organizmie ludzkim może mieszkać ok. 300 gat. pasożytów. Pasożyty najczęściej żyją w: jelicie, płucach, mięśniach, stawach, wątrobie, przewodzie pokarmowym, krwi, skórze, głowie...

5 Człowiek może być dla pasożyta żywicielem pośrednim lub ostatecznym Żywiciel pośredni to ten, w którym żyje larwa pasożyta. Żywiciel ostateczny to ten, w którym pasożyt osiąga dojrzałość płciową i rozmnaża się.

6 Pasożyty cechuje: uproszczona budowa ciała; złożony cykl rozwojowy (kilku żywicieli), mający za zadanie zwiększenie rozrodczości i zasięgu zwielokrotnienie narządów rozrodczych ; obojnactwo; powszechnie występuje zanik niektórych narządów wewnętrznych (głównie przewodów pokarmowych) ; zdolność do produkowania enzymów rozpuszczających tkanki żywiciela, ułatwiających wnikanie do jego narządów lub czepianie się; wytworzenie narządów umożliwiających utrzymanie się wewnątrz lub na zewnątrz organizmu: haczyki, bruzdy, przyssawki; posiadanie receptorów zmysłów, dzięki którym łatwiej odnaleźć im żywiciela; zdolność do wchłaniania pokarmu bezpośrednio z jelita żywiciela do wnętrza ciała; odporność na działanie enzymów trawiennych żywiciela; zdolność do oddychania beztlenowego;

7 Jak pasożyty trafiają do naszego organizmu? Najczęściej zarażenie następuje przez: wypicie zarażonej wody, zjedzenie jaj, larw pasożytów znajdujących się w pokarmie ukąszenie owadów, powietrze, gdzie kurz, pył są nośnikiem jaj pasożytów. kąpiel w zbiornikach wodnych, basenach.

8 KLASYFIKACJA PASOŻYTÓW ze względu na miejsce bytowania Pasożyty Wewnętrzne 90% Zewnętrzne 10%

9 Wśród najczęstszych pasożytów człowieka wyróżniamy : Pierwotniaki Płazińce Obleńce Stawonogi

10 1. Pierwotniaki-jednokomórkowe organizmy, zdolne do wykonywania wszystkich czynności życiowych. Spośród nich jako pasożyty człowieka najczęściej występują:

11 Lamblia jelitowa Pasożyt ten bytuje w początkowej części jelita cienkiego lub w pęcherzyku żółciowym i drogach żółciowych. Zarażenie następuje przez wypicie wody lub spożycie pożywienia zawierającego cysty pierwotniaka. wielkość µm

12 Rzęsistek pochwowy Jego miejscem bytowania jest najczęściej u kobiet pochwa, kanał szyjki macicy i pęcherz moczowy, a u mężczyzn - cewka moczowa, gruczoł krokowy i pęcherzyki nasienne. Do zarażenia dochodzi najczęściej drogą płciową. długość µm

13 Pełzak czerwonki Człowiek zakaża się cystami, które dostają się do jego przewodu pokarmowego wraz z wodą lub potrawami, na które mogą się dostać przeniesione na odnóżach owadów np. much lub złożone wraz z ich odchodami μ średnicy

14 Zarodziec malaryczny Pasożyt niszczy krwinki czerwone. Jest przenoszony poprzez ślinę komara widliszka kiedy pobiera on krew. 2-3 µm długości

15 Toksoplazmoza Zakażenie toksoplazmozą następuje przez przewód pokarmowy w razie spożycia zakażonych surowych produktów, jak mięso, mleko, jajka lub źle umytych owoców albo jarzyn, zanieczyszczonych kałem, czy też moczem chorych zwierząt. Żywicielem ostatecznym są koty domowe. wielkość 7 µm

16 2. Płazińce drobne, spłaszczone zwierzęta, występujące zazwyczaj w środowisku wodnym lub wilgotnym, o dużej zdolności regeneracji i o różnym stopniu przystosowania do pasożytniczego trybu życia przywry i tasiemce.

17 Motylica wątrobowa Najczęściej człowiek zakaża się larwalną postacią motylicy pijąc nieopatrznie wodę z rowów i stawków, w której mogą się znaleźć cerkarie, jak i gryząc i ssąc źdźbła traw na podmokłych łąkach lub nawet wysuszone siano. 30 mm długości

18 Tasiemiec nieuzbrojony Tasiemiec nieuzbrojony występuje w jelicie cienkim człowieka. Ciało tasiemca jest płaskie podobne do tasiemki. Człowiek najczęściej może się zarazić tasiemcem nieuzbrojonym jedząc surowe lub niedogotowane mięso wołowe, w którym mogą znajdować się otorbione larwy tasiemca tzw. wągry. długość od 4 10 m

19 Tasiemiec uzbrojony Tasiemiec uzbrojony ma główkę uzbrojona wieńcem haczyków. U człowieka dochodzi do zakażenia poprzez spożycie niedogotowanego lub surowego mięsa świń lub dzików. Spożyte z mięsem wągry przyczepiają się do błony śluzowej jelita. długość od 4-6 m

20 Tasiemiec psi Najczęściej zakażają się dzieci, które po zabawie z zarażonymi zwierzętami nie myją rąk, całują zwierzęta. Człowiek jest żywicielem przypadkowym długość cm

21 Tasiemiec bąblowiec Człowiek może zarazić się poprzez bezpośredni kontakt z zarażonym zwierzęciem domowym. Pośrednim źródłem zarażenia mogą być również nieumyte warzywa i owoce, zwłaszcza rośliny i owoce leśne oraz inne zabrudzone, bądź niehigienicznie przygotowane pokarmy. kilka mm długości

22 Bruzdogłowiec szeroki Źródłem zarażenia są kilkucentymetrowe larwy robakowate, pasożytujące w rybach słodkowodnych. Bruzdogłowca łatwo można rozpoznać, na podstawie mikroskopowego badania kału. długość do 10 m

23 3. Obleńce- o cylindrycznym kształcie ciała, wśród których występują pasożyty człowieka należące do nicieni. Spośród nich jako pasożyty człowieka najczęściej występują:

24 Owsik ludzki Pasożyt bytuje w jelicie cienkim i jelicie grubym człowieka Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez kontakt z osobami zarażonymi bezpośredni i pośrednikorzystanie z tych samych przedmiotów, kontakt z ubraniami, bielizną... samica ok. 1 cm długości, a samiec 3 mm

25 Glista ludzka Pasożyt bytuje w jelicie cienkim człowieka. Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez spożycie pokarmów zanieczyszczonych jajeczkami z larwami, bądź połknięcie jaj przenoszonych przez brudne ręce, zanieczyszczony kałem pokarm lub wodę. długość cm

26 Włosogłówka ludzka Zakażenie następuje przez spożycie pokarmu lub wody zanieczyszczonej jajami. Jaja w jelicie cienkim żywiciela uwalniają larwy. Dojrzewają w ciągu miesiąca, po czym przedostają się do jelita grubego. dorastają do 5 cm długości

27 Węgorek jelitowy Jest jednym z niewielu pasożytów, które mogą prowadzić oprócz pasożytniczego również wolno żyjący tryb życia, zwykle w glebie bogatej w materiał organiczny. Zarażenie człowieka następuje przez zetkniecie skóry z nitkowatymi inwazyjnymi larwami pasożyta. długość 2,2 mm

28 Włosień kręty Postacie dojrzałe włośnia rozwijają się w jelicie cienkim w ciągu kilku dni od spożycia larw inwazyjnych włośnia (mięso świni lub dzika). Szóstego dnia po zarażeniu samica zaczyna rodzić larwy wędrujące do tkanek przez chłonkę i krew. Larwy rozwijają się we włóknach mięśniowych i w ciągu 6 tygodni otorbiają się, część larw przeżywa w organizmie człowieka kilkanaście lat. samica ma do 3 mm długości, a samiec ok. 1,5 mm

29 Nitkowiec ludzki samiec do 4 cm, samica do 8-10 cm długości Pasożytuje w naczyniach limfatycznych człowieka, powodując zamykanie i rozrastanie się ścianek naczyń. Wywołuje to potężne zniekształcenia zwłaszcza kończyn. Wywołuje chorobę zwaną słoniowacizną gdyż zniekształcona noga przypomina nogę słonia.

30 4. Stawonogi- tylko nieliczne, należące do owadów i pajęczaków są stałymi lub okresowymi pasożytami człowieka:

31 Świerzbowiec Samica wgryza się pod naskórek i drąży w skórze chodniki oraz komory, w których składa jaja. Zarażenie następuje przy bezpośrednim kontakcie z osobą chorą (np. podawanie ręki), Wywołuje chorobę zwaną świerzbem, charakteryzującą się uporczywym swędzeniem. długość ok. 0,2-0,8 mm

32 Pchła ludzka Pchła ludzka żywi się krwią, którą pobiera bezpośrednio z naczyń. Ssie krótko, kilkakrotnie w ciągu dnia. Pchła ludzka bierze udział w rozprzestrzenianiu się dżumy, gorączki tyfusowej endemicznej, dwoinek zapalenia płuc. samica dorasta do 3 mm długości; samiec do 2,5 mm

33 Wesz ludzka Wszy głowowe bytują najczęściej we włosach za uszami oraz w okolicy potylicznej, natomiast wszy odzieżowe pasożytują na całym ciele osłoniętym przez ubranie. Wszy rozprzestrzeniają się w czasie kontaktu bezpośredniego oraz drogą pośrednią gdy używane są wspólne ubrania, grzebienie i szczotki do włosów. długość do 6 mm

34 Pluskwa domowa Pluskwy na człowieka napadają w nocy, podczas jego snu. Przebijają wtedy skórę w najdelikatniejszych miejscach i pobierają krew z naczyń włosowatych. Krew piją przez 1-15 minut. Ilość pobranej krwi może przewyższać ciężar pasożyta. długość 5 mm

35 Kleszcz Jest pasożytem zewnętrznym. Po obfitym posiłku z krwi potrafi zwiększyć rozmiary do ponad 1cm. Oczekując na ofiarę może wytrzymać 2 lata bez jedzenia. Przenosi pierwotniaki, bakterie lub wirusy powodujące choroby niebezpieczne dla zdrowia i życia takie jak zapalenie opon mózgowych czy borelioza. wielkości 2-5 mm

36 Nużeniec ludzki Pasożytuje w mieszkach włosowych oraz w gruczołach łojowych. Jest rozpowszechniony na całym świecie. Odżywia się łojem i przesączem osocza krwi. Przenoszony jest wraz z kurzem, przez kontakt bezpośredni z osobą zarażoną, przez stosowanie tych samych przyborów kosmetycznych, ręczników i ubrań. długość 0,2-0,3 mm

37 Objawy obecności pasożytów w naszym organizmie to: kaszel lub obrzęk krtani prowadząc od alergii nawet do astmy problemy skórne zwiększona ilość zmian barwnikowych, piegów różnorodne znamiona skórne zmarszczki na twarzy bóle głowy pękanie pięt rozdwajanie, łamanie paznokci zgrzytanie zębami podczas snu zaburzenia snu

38 różnorodne zaburzenia układu odpornościowego częste przeziębienia astma zaparcia biegunki gazy, wzdęcia bóle stawów, mięśni alergia anemia pogorszenie apetytu chroniczne zmęczenie nerwowość

39 Praktycznie wszystkie pasożyty lubią witaminy, mikroelementy, a szczególnie żelazo, hormony, białko, bogato węglowodanowe produkty, cukier. One zjadają to wszystko i wydzielają toksyny, połykają erytrocyty, osłabiają układ immunologiczny, ale to jeszcze nie wszystko osiągając określone stadium rozwojowe po prostu blokują układ obronny, niszcząc tym samym tkanki. Narządy wewnętrzne nie mogą wtedy normalnie pracować, tworzy się błędne koło : pasożyty obniżają odporność, a to doprowadza do nasilonego rozmnażania pasożytów, wskutek czego aktywują się i zaczynają intensywnie się rozmnażać.

40 Pasożyty mogą żyć w nas latami, dziesiątki lat, nie dając objawów. Obecność ich w organizmie poczujemy tylko wtedy, gdy będzie ich bardzo dużo.

41 Nawet jeśli usuniecie z siebie pasożyty, nikt nie zagwarantuje wam, że w ciągu kilku kolejnych dni nie ulegniecie kolejnemu zarażeniu.

42 W celu uniknięcia zarażenia pasożytami należy : myć jarzyny i owoce, pić przegotowaną wodę, przestrzegać higieny osobistej, ochraniać gleby i wody przed zanieczyszczeniem odchodami ludzkimi tępić muchy, gryzonie nie należy jadać niedogotowanych mięs. surowe lub półsurowe mięso można spożywać tylko po badaniu weterynaryjnym ochraniać skórę przy kontakcie z glebą (prace ziemne),