Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność przedsiębiorstw przemysłowych w Wielkopolsce w latach
|
|
- Daria Brzozowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Piotr Dzikowski * Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność przedsiębiorstw przemysłowych w Wielkopolsce w latach Wstęp Przedsiębiorstwa angażują się w działalność innowacyjną, aby osiągnąć różne cele. Z punktu widzenia aktualnego rozwoju gospodarczego, najważniejszym czynnikiem kształtującym efekty ekonomiczne jest sukces poszczególnych firm. Czynnikiem przyczyniającym się do osiągnięcia sukcesu mogą być innowacje w obrębie produktu, procesu, organizacji i marketingu. Wśród najważniejszych efektów, występujących na skutek wprowadzania innowacji, należy wymienić: zwiększenie asortymentu, wejście na nowe rynki, poprawę jakości, zwiększenie elastyczności produkcji, zwiększenie zdolności produkcyjnych, obniżenie jednostkowych kosztów pracy, ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji, ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego i wypełnienie przepisów i norm. Głównym celem pracy jest identyfikacja efektów, występujących na skutek wprowadzenia w przedsiębiorstwie innowacji i analiza ich wpływu na działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych, funkcjonujących w Wielkopolsce w latach Hipotezą badawczą jest założenie, że rodzaj efektu wprowadzania innowacji, determinuje podejmowaną działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych w Wielkopolsce. Źródłem danych przedstawionych w artykule są badania prowadzone w Zakładzie Innowacyjności i Przedsiębiorczości na Wydziale Ekonomii i Zarządzania na Uniwersytecie w Zielonej Górze, finansowane ze środków statutowych zakładu. W artykule zaprezentowano zbiór danych dotyczący działalności innowacyjnej w sektorze przedsiębiorstw przemysłowych, w Wielkopolsce w latach W części teoretycznej pracy dokonano przeglądu efektów wpro- * Dr, Zakład Innowacji i Przedsiębiorczości, Wydział Ekonomii i Zarządzania, Uniwersytet Zielonogórski, P.Dzikowski@wez.uz.zgora.pl, Zielona Góra, ul. Podgórna 50
2 160 Piotr Dzikowski wadzania innowacji oraz podstawowych zagadnień związanych z innowacją i działalnością innowacyjną przedsiębiorstw. 1. Działalność innowacyjna przedsiębiorstwa Zgodnie z założeniami tradycyjnej teorii innowacji, proces innowacyjny ma charakter liniowy. Nieliniowość i systemowość innowacji zostały uwypuklone przez szkołę ewolucyjną i neoshumpeterowską, w której proces innowacyjny na poziomie przedsiębiorstwa jest postrzegany, jako układ wzajemnie powiązanych aktywności. Rezultatem tego interaktywnego procesu jest innowacja [Świadek, 2008, s. 9-10]. Występuje wiele różnych definicji dotyczących innowacji, ale najważniejsze są: (1) ujęcie innowacji jako procesu lub (2) jako rezultatu jego wykonania [Dolińska, 2010, s. 13]. W pierwszym znaczeniu zgodnie z poglądem A. Stawasza, definiujemy proces innowacyjny, który obejmuje powstanie pomysłu, prace badawczo-rozwojowe i projekt, produkcję i upowszechnienie [Stawasz, 1999, s ]. Zgodnie z drugą koncepcją, innowacja jako rezultat odnosi się do jakiegokolwiek dobra, usługi lub pomysłu, który jest postrzegany przez odbiorcę jako nowy [Pomykalski, 2001, s. 17]. Do celów niniejszego opracowania przyjęto definicję innowacji sformułowaną przez ekspertów OECD, zgodnie z którą, za innowację rozumie się wdrożenie nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (wyrobu, usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach z otoczeniem [OECD, 2008]. Istnieje wiele rodzajów innowacji [Janasz, Kozioł, 2007, s. 19]. Wyróżnia się innowacje społeczne, dotyczące stosunków międzyludzkich i innowacje techniczne, dotyczące zmian w technice i technologii [Ileczko, 1979, s ]. Innowacje techniczne dzielą się na trzy grupy: innowacje produktowe, procesowe i organizacyjne [Moszczyński, 1994, s. 10]. Wprowadzanie na rynek nowych lub istotnie ulepszonych produktów to innowacja produktowa. Innowacja procesowa dotyczy sposobu wytwarzania lub zastosowania istniejących dóbr. Celem innowacji organizacyjnej jest podniesienie sprawności działania organizacji [Janasz, Kozioł, 2007, s. 20]. Wyróżnia się trzy stopnie nowości innowacji: produkty i procesy nowe na skalę światową, produkty i procesy nowe w skali kraju lub branży oraz produkty i procesy nowe tylko dla danego przedsiębiorstwa [Janasz, Kozioł-Nadolna, 2011, s. 18]. Innowacje to skutek prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności innowacyjnej obejmującej wszelkie
3 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 161 działania naukowe, techniczne, organizacyjne, finansowe i komercyjne, które prowadzą lub mają w zamierzeniu prowadzić do wdrażania innowacji [GUS, 2010]. Podstawowe rodzaje działalności innowacyjnej to: (a) działalność badawczo-rozwojowa (B+R), (b) zakup gotowej wiedzy w postaci patentów, licencji, usług technicznych, (c) nabycie innowacyjnych maszyn i urządzeń niezbędnych do wytworzenia nowych procesów i produkcji nowych wyrobów [Janasz, Kozioł-Nadolna, 2011, s. 19]. Działalność innowacyjna wymaga nakładów na: (a) prace badawczo rozwojowe, dotyczące przede wszystkim innowacji w obrębie produktów i procesów, (b) technologie niematerialne (prawa do korzystania z patentów i wynalazków nieopatentowanych, licencje, know how, znaki towarowe,), (c) zakup zaawansowanych maszyn, urządzeń, sprzętu lub oprogramowania komputerowego, a także gruntów i budynków (w tym ulepszeń i napraw), (d) szkolenia personelu i marketing nowych oraz ulepszonych produktów (e) pozostałe działania obejmujące prace projektowe, planowanie i testowanie nowych produktów i usług, procesy produkcyjne i metody dostarczania [Dwojacki, Hlousek, 2008, s. 49]. Ważną rolę w nadawaniu kształtu i tempa procesów innowacyjnych odgrywa współpraca przedsiębiorstw z zewnętrznymi podmiotami. Struktura i charakter zbudowanych powiązań przedsiębiorstwa ze źródłami informacji, wiedzy, technologii, praktyk postępowania oraz zasobów ludzkich i finansowych, ma olbrzymi wpływ na jego działalność innowacyjną. Przedsiębiorstwa mogą współpracować z podmiotami reprezentującymi sferę nauki lub B+R, z administracją państwową oraz pozostałymi podmiotami rynkowymi takimi jak: konkurenci, dostawcy i klienci. Wszystkie te grupy, pełnią rolę źródeł wiedzy i technologii dla działalności innowacyjnej i mogą dotyczyć każdego z czterech wcześniej wymienianych typów innowacji [Świadek, 2011, s. 51]. Rodzaj powiązania zależy od charakteru przedsiębiorstwa i rynku, na którym ono działa [Dierkes, 2003, s. 9-10]. 2. Rodzaje efektów działań innowacyjnych Podejście innowacyjne wymaga od przedsiębiorstw takiego kształtowania produktów (usług), procesów, organizacji i przekazu marketingowego, aby móc zaspokoić potrzeby nie tylko obecnych, ale i przyszłych klientów. Pozwala to zwiększyć obszar oddziaływania przedsiębiorstwa i osiągnąć cele strategiczne i finansowe [Janasz, 2009, s. 42]. Według A.H. Jasińskiego [Jasiński, 1997, s ] działalność innowa-
4 162 Piotr Dzikowski cyjna przedsiębiorstw jest pochodną rozwiązań systemowych funkcjonujących w gospodarce. Do czynników ekonomicznych wpływających na podejmowaną działalność innowacyjną zalicza się: założenia polityki innowacyjnej kraju, regionu, wielkość nakładów na innowacje, źródła ich finansowania, ryzyko ekonomiczne związane z ich wdrażaniem, koszty, przychody i zyski ze sprzedaży innowacji [Dolińska, 2010, s. 56]. Każdy rodzaj innowacji wymaga podjęcia określonych działań innowacyjnych. Różny jest obszar oddziaływania poszczególnych rodzajów innowacji. Innowacje w obrębie produktu dotyczą głównie efektów w obszarze konkurencji, popytu i rynku i mają za zadanie: zastąpić produkty wycofywane z rynku, poszerzyć ofertę przedsiębiorstwa w zakresie wyrobów i usług, stworzyć produkty przyjazne dla środowiska naturalnego, zwiększyć lub zachować udział w rynku, umożliwić przedsiębiorstwu wejście na nowe rynki zbytu. Ponadto, spodziewane jest podniesienie jakości wyrobów i usług, obniżenie zużycia materiałów i energii oraz osiągnięcie sektorowych standardów technicznych. Innowacje w obrębie procesu dotyczą skrócenia czasu reakcji na potrzeby klientów, zwiększenia elastyczności produkcji lub świadczenia usług, zwiększenia mocy produkcyjnych lub usługowych, obniżenia zużycia materiałów, skrócenia cyklu produkcyjnego, poprawy warunków pracy i wypełnienia wymogów regulacyjnych. Innowacje organizacyjne są ukierunkowane na doskonalenie organizacji i miejsca pracy w zakresie. poprawy komunikacji i interakcji pomiędzy pracownikami, lepszego współdzielenia się informacjami i wiedzą, wzrostu zdolności adaptacyjnych związany z nowymi potrzebami klientów i ogólnej poprawy warunków pracy. Innowacje marketingowe dotyczą zarówno klientów wewnętrznych, jak i zewnętrznych przedsiębiorstwa [OECD, 2008, s ]. 3. Charakterystyka próby badawczej na tle struktury przemysłowej Wielkopolski Prezentowany zakres badania dotyczy innowacji w sektorze przedsiębiorstw przemysłowych, traktuje o innowacjach na poziomie firmy i uwzględnia dyfuzję do poziomu nowość dla firmy. Zidentyfikowano zbiór efektów, jakie wystąpiły na skutek wprowadzenia działań innowacyjnych. Zbadano związki występujące pomiędzy efektami a poszczególnymi rodzajami prowadzonej działalności innowacyjnej. Badanie przeprowadzono w Wielkopolsce, w której ważną pozycję zajmuje
5 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 163 przemysł. Stanowi on źródło utrzymania dla około 1/3 ogółu pracujących i dostarcza główną część produktu krajowego brutto wytwarzanego w Wielkopolsce [WARP, 2009]. Cechą charakterystyczną wielkopolskiego przemysłu jest przewaga małych i średnich przedsiębiorstw prywatnych. Największy wkład w wielkość przychodów ze sprzedaży produkcji przemysłowej, mają przedsiębiorstwa produkujące artykuły spożywcze (21,8%). Kolejne miejsce zajmuje produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (14%). Duży udział posiada produkcja mebli (6,6%), produkcja urządzeń elektrycznych (6,6%) oraz produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (6,5%) [GUS, 2012]. W roku 2011 produkcja sprzedana przemysłu województwa osiągnęła wartość ponad 114 mld zł (10,4% produkcji sprzedanej przemysłu w Polsce) [Regiony Polski, 2012, s. 22]. W badaniu uczestniczyło 918 przedsiębiorstw, w tym 283 mikro (31%), 329 małych (36%), 240 średnich (26%) i 66 dużych (7%) przedsiębiorstw. Struktura technologiczna przedsiębiorstw odpowiada w przybliżeniu danym prezentowanym przez Główny Urząd Statystyczny tzn. 494 przedsiębiorstwa reprezentują niską technikę (54%), 268 przedsiębiorstw reprezentuje średnio-niską technikę (29%), 127 firm pochodzi ze średnio-wysokiego poziomu techniki (14%), a w sektorze wysokiej techniki jest 29 firm (3%). Poziomy technologii zostały opracowane i zdefiniowane na podstawie intensywności działalności badawczorozwojowej (relacja poziomu nakładów na B+R do przychodów ze sprzedaży) dla krajów OECD w 1997 roku [Hatzichronoglou, 1997, s. 6-7]. Ze względu na charakter własności firmy, dominują przedsiębiorstwa krajowe 804 (87%), kapitał zagraniczny jest reprezentowany przez 50 firm (6%), a kapitał mieszany reprezentuje 65 przedsiębiorstw (7%). Część metodyczna analizy wykorzystuje modelowanie probitowe dzięki, któremu można określić szansę zajścia różnorodnych zachowań innowacyjnych w zależności od efektu [Świadek, 2008, s ]. Ze względu na fakt, wykorzystania zmiennych o charakterze binarnym, szukane relacje mają postać równań liniowych, w których dodatni znak występujący przy parametrze oznacza, że prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia innowacyjnego jest wyższe dla określonego efektu, niż w pozostałej zbiorowości. W modelowaniu probitowym zmienna zależna ma postać jakościową.
6 164 Piotr Dzikowski 4. Efekty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw Analiza udzielonych odpowiedzi pokazuje, jakie efekty uzyskują przedsiębiorstwa, które podejmują działalność innowacyjną. Rysunek 1 przedstawia, procentową liczbę wskazań (odpowiedzi pozytywnych) w ramach poszczególnych efektów. Najczęściej osiąganym efektem, około 59% wskazań jest poprawa jakości. Ponad 51% wskazań dotyczy zwiększenia asortymentu. Wejście na nowe rynki 29% wskazań, zwiększenie zdolności produkcyjnych niemal 28% wskazań, a obniżenie jednostkowych kosztów pracy to około 25% wskazań. Pozostałe efekty są rzadziej osiągane. Wysoka liczba wskazań w zakresie poprawy jakości i zwiększenia asortymentu wskazuje, że aktywność innowacyjna badanych przedsiębiorstw, dotyczy wprowadzania ulepszeń i działań mających zaspakajać jak najszerszą grupę klientów. W następnej części analizy, podjęto próbę zbadania relacji, pomiędzy podejmowanym rodzajem działalności innowacyjnej a osiąganym efektem. W tym celu, zbudowano modele istotne statystycznie, w których zmiennymi zależnymi są rodzaje działalności innowacyjnej, a zmiennymi niezależnymi, opisane w pierwszej części analizy efekty. Dla każdego modelu, obliczono prawdopodobieństwo określające zajście danego zdarzenia i prawdopodobieństwo nie wystąpienia danego zdarzenia. Ogółem sporządzono 162 modele, z których 114 (70,37%) jest istotnych statystycznie. Rysunek 1. Efekty występujące na skutek wprowadzenia w przedsiębiorstwie innowacji uporządkowane malejąco według % wskazań Poprawa jakości Zwiększenie asortymentu 51,42% 58,93% Wejście na nowe rynki Zwiększenie zdolności produkcyjnych Obniżenie jednostkowych kosztów pracy 27,78% 24,73% 29,08% Wypełnienie przepisow i norm Zwiększenie elastyczności produkcji Ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego Ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji 16,67% 16,56% 15,69% 11,11% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
7 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 165 Rysunek 2 przedstawia czynników mające największy wpływ na działalność innowacyjną przedsiębiorstwa. Im większa liczba modeli istotnych statystycznie, tym większe znaczenie czynnika. Rysunek 2. Procentowy rozkład liczby zbudowanych modeli istotnych statystycznie dla poszczególnych czynników uporządkowany malejąco Wejście na nowe rynki Ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego Poprawa jakości Zwiększenie asortymentu Obniżenie jednostkowych kosztów pracy Ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji Zwiększenie zdolności produkcyjnych Zwiększenie elastyczności produkcji Wypełnienie przepisow i norm 88,89% 83,33% 77,78% 72,22% 66,67% 66,67% 61,11% 61,11% 55,56% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Duża liczba otrzymanych modeli wskazuje, że przedsiębiorstwa podejmują określone działania innowacyjne. Mała liczba modeli, może oznaczać niską świadomość przedsiębiorstw w danym zakresie lub osiągnięcie przez przedsiębiorstwa określonego poziomu, na którym nie ma już potrzeby podejmowania działań innowacyjnych. Analiza wskazuje, że największym wyzwaniem jest wejście na nowe rynki. Natomiast wypełnienie przepisów i norm wymaga najmniejszej ilości działań innowacyjnych. Rysunek 2 przedstawia procentowy rozkład liczby zbudowanych modeli statystycznie istotnych, uporządkowany malejąco. W dalszej części opracowania każdy z czynników zostanie poddany analizie statystycznej. Tablica 1. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim i zmiennej niezależnej wejście na nowe rynki Rodzaj działalności Innowacyjnej Nakłady na działalność B+R Wejście na nowe rynki zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia +,37x-0,48 0,46 0,32
8 166 Piotr Dzikowski Inwestycje w dotychczas niestosowane środki +,25x+0,58 0,80 0,72 trwałe a) budynki, lokale i grunty +,47x-0,86 0,35 0,20 b) maszyny i urządzenia techniczne +,23x+0,32 0,71 0,63 c)oprogramowanie komputerowe +,56x 0,71 0,50 Wprowadzanie nowych wyrobów +,49x+0,24 0,77 0,60 Implementacja nowych procesów technologicznych +,34x+0,56 0,82 0,71 : a)metody wytwarzania +,24x-0,17 0,53 0,43 b) systemy okołoprodukcyjne +,54x-0,59 0,48 0,28 c) systemy wspierające +,48x-0,89 0,34 0,19 Współpraca z dostawcami +,31x-0,82 0,31 0,21 Współpraca z konkurentami +,50x-1,89 0,08 0,03 Współpraca z krajowymi JBR +,53x-1,60 0,14 0,06 Współpraca z zagranicznymi JBR +64x-2,30 0,05 0,01 Współpraca z odbiorcami +,33x-1,01 0,25 0,16 Współpraca innowacyjna ogółem +,38x-0,38 0,50 0,35 Wejście przedsiębiorstwa na nowe rynki, najczęściej wymaga implementacji nowych procesów technologicznych (0,82), inwestycji w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,8), takie jak: maszyny i urządzenia techniczne (0,71), oprogramowanie komputerowe (0,71) oraz wprowadzenie nowych wyrobów (0,77). Najrzadziej, przy wchodzeniu na nowe rynki, przedsiębiorstwa podejmują współpracę z zagranicznymi JBR-mi (0,05) i z konkurentami (0,08). Tablica 1 zawiera modele istotne statystycznie dla zmiennych zależnych, opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim i zmiennej niezależnej wej-
9 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 167 ście na nowe rynki. Z tablicy 2 wynika, że ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego, wiąże się najczęściej z inwestycjami w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,89), w tym inwestycjami w maszyny i urządzenia techniczne (0,83), implementacją nowych procesów technologicznych (0,88), w tym: oprogramowania komputerowego (0,69) oraz wprowadzaniem nowych wyrobów (0,79). Natomiast niewiele przedsiębiorstw współpracuje, nad ograniczeniem swojej szkodliwości dla środowiska naturalnego, ze szkołami wyższymi (0,1) oraz krajowymi JBR-mi (0,19). inwestycji w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,89), jest blisko dziewięciokrotnie wyższe, niż w przypadku podjęcia współpracy ze szkołami wyższymi (0,1). Tablica 2 zawiera modele probitowe dla zmiennych zależnych, opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim i zmiennej niezależnej ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego. Tablica 2. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim i zmiennej niezależnej ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego Rodzaj działalności innowacyjnej Ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia Nakłady na działalność B+R +,44x-0,44 0,50 0,33 Inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe: +,65x+0,57 0,89 0,72 a) budynki, lokale i grunty +,26x-0,75 0,31 0,23 b) maszyny i urządzenia techniczne +,64x+0,30 0,83 0,62 c)programowanie komputerowe +,39x+0,10 0,69 0,54 Wprowadzanie nowych wyrobów +,48x+0,30 0,79 0,62 Implementacja nowych procesów technologicznych: +,61x+0,57 0,88 0,72 a)metody wytwarzania +,35x-0,15 0,58 0,44 b) systemy okołoproduk- +,41x-0,49 0,47 0,31
10 168 Piotr Dzikowski cyjne c) systemy wspierające +,29x-0,78 0,31 0,22 Współpraca z dostawcami +,37x-0,78 0,34 0,21 Współpraca z szkołami wyzszymi +,69x-1,95 0,10 0,03 Współpraca z krajowymi JBR +,66x-1,55 0,19 0,06 Współpraca z odbiorcami +,30x-0,96 0,26 0,17 Współpraca innowacyjna ogółem +,49x-0,35 0,56 0,36 Przedsiębiorstwa poprawiają jakość najczęściej implementując nowe procesy technologiczne (0,82) i inwestując w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,80), w tym maszyny i urządzenia techniczne (0,71) oraz oprogramowanie komputerowe (0,62). Ponadto wprowadzają nowe wyroby (0,72). Natomiast najrzadziej współpracują nad poprawą jakości z konkurentami (0,06) i z krajowymi JBR-mi (0,10). Tablica 3 przedstawia, modele probitowe dla zmiennej niezależnej poprawa jakości. Tablica 3. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim i zmiennej niezależnej poprawa jakości Rodzaj działalności innowacyjnej Poprawa jakości zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia Nakłady na działalność B+R +,40x-0,61 0,42 0,27 Inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe: +,46x+0,39 0,80 0,65 a) budynki, lokale i grunty +,35x-0,92 0,28 0,17 b) maszyny i urządzenia techniczne +,37x+0,18 0,71 0,57 c)programowanie komputerowe +,33x-0,04 0,62 0,49 Wprowadzanie nowych wyrobów +,49x-0,10 0,72 0,54 Implementacja nowych procesów technologicznych: +,58x+0,34 0,82 0,63 metody wytwarzania +,50x-0,40 0,54 0,35
11 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 169 b) systemy okołoprodukcyjne +,50x-0,73 0,41 0,23 c) systemy wspierające +,33x-0,93 0,27 0,18 Współpraca z dostawcami +,24x-0,86 0,27 0,19 Współpraca z konkurentami +,42x-1,98 0,06 0,02 Współpraca z krajowymi JBR +,33x-1,62 0,10 0,05 Współpraca innowacyjna ogółem +,29x-0,44 0,44 0,33 Zwiększenie asortymentu, wiąże się najczęściej z inwestycjami w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,79), a zwłaszcza w zakup maszyn i urządzeń technicznych (0,70) oraz oprogramowania komputerowego (0,62). Ponadto, najczęściej przedsiębiorstwa poszerzają swój asortyment, poprzez implementację nowych procesów technologicznych (0,79) i wprowadzanie nowych wyrobów (0,78). Najmniej wykorzystywanymi sposobami zwiększania asortymentu jest współpraca z dostawcami (0,27) i z odbiorcami (0,23), a także współpraca ze szkołami wyższymi (0,06). Tablica 4 przedstawia, modele istotne statystycznie dla zmiennej niezależnej zwiększenie asortymentu. Tablica 4. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim i zmiennej niezależnej zwiększenie asortymentu Rodzaj działalności Innowacyjnej Zwiększenie asortymentu zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia Nakłady na działalność B+R +,27x-0,51 0,41 0,30 Inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe: +,34x+0,48 0,79 0,69 a) budynki, lokale i grunty +,44x-0,95 0,31 0,17 b) maszyny i urządzenia techniczne +,29x+0,24 0,70 0,60 c) oprogramowanie komputerowe +,32x 0,62 0,50 Wprowadzanie nowych wyrobów +,77x 0,78 0,50 Implementacja nowych procesów technologicznych: +,32x+0,50 0,79 0,69 a)metody wytwarzania +,45x-0,33 0,55 0,37
12 170 Piotr Dzikowski b)systemy okołoprodukcyjne +,24x-0,55 0,38 0,29 Współpraca z dostawcami +,25x-0,85 0,27 0,20 Współpraca z szkołami wyższymi +,67x-2,21 0,06 0,01 Współpraca z odbiorcami +,35x-1,10 0,23 0,14 Współpraca innowacyjna ogółem +,29x-0,42 0,45 0,34 Najczęściej ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji, następuje w wyniku implementacji nowych procesów technologicznych (0,90), w tym zastosowaniu nowych metod wytwarzania (0,68). Przedsiębiorstwa inwestują również w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,87), w tym maszyny i urządzenia techniczne (0,77) oraz oprogramowanie komputerowe (0,69). Najmniejszą rolę w procesie ograniczania materiało i/lub energochłonności produkcji odgrywa, współpraca ze szkołami wyższymi (0,10) oraz współpraca z krajowymi JBR-mi (0,14). Tablica 5 przedstawia, istotne statystycznie modele probitowe dla zmiennej ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji. Tablica 5. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim i zmiennej niezależnej ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji Rodzaj działalności innowacyjnej Ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia Nakłady na działalność B+R +,33x-0,40 0,47 0,34 Inwestycje w dotychczas niestosowane środki +,54x+0,60 0,87 0,73 trwałe: a) budynki, lokale i grunty +,35x-0,75 0,34 0,22 b) maszyny i urządzenia techniczne +,41x+0,35 0,77 0,63 c) Oprogramowa- +,37x+0,12 0,69 0,55
13 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 171 nie komputerowe Implementacja nowych procesów +,70x+0,60 0,90 0,72 technologicznych: a) metody wytwarzania +,63x-0,17 0,68 0,43 c) systemy wspierające +,28x-0,77 0,31 0,22 Współpraca z szkołami wyższymi +,58x-1,87 0,1 0,03 Współpraca z krajowymi JBR +,36x-1,45 0,14 0,07 Współpraca z odbiorcami +,31x-0,94 0,27 0,17 Współpraca innowacyjna ogółem +,27x-0,30 0,49 0,38 Tablica 6. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim (modele istotne statystycznie) i zmiennej niezależnej obniżenie jednostkowych kosztów pracy Rodzaj działalności innowacyjnej Obniżenie jednostkowych kosztów pracy zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia Nakłady na działalność B+R +,24x-0,43 0,43 0,33 Inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe +,36x+0,57 0,82 0,71 b) maszyny i urządzenia techniczne +,44x+0,29 0,77 0,61 Wprowadzanie nowych wyrobów +,23x+0,32 0,71 0,62 Implementacja nowych procesów technologicznych: +,40x+0,56 0,83 0,71 a)metody wytwarzania +,45x-0,21 0,60 0,42 b) systemy okołoprodukcyjne +,22x-0,48 0,40 0,31 c) systemy wspierające +,30x-0,81 0,30 0,21 Współpraca z szkołami wyzszymi +,33x-1,87 0,06 0,03
14 172 Piotr Dzikowski Współpraca z krajowymi JBR +,53x-1,57 0,15 0,06 Współpraca z odbiorcami +,28x-0,98 0,24 0,16 Współpraca innowacyjna ogółem +,25x-0,33 0,47 0,37 Analizowane przedsiębiorstwa obniżają jednostkowe koszty pracy, najczęściej w wyniku implementacji nowych procesów technologicznych (0,83), w tym zastosowanie nowych metod wytwarzania (0,60), poprzez zastosowanie inwestycji w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,82), takie jak maszyny i urządzenia techniczne (0,77) oraz wprowadzanie nowych wyrobów (0,71). Obniżenie jednostkowych kosztów pracy, najrzadziej uzyskiwane jest w ramach współpracy z odbiorcami (0,24), z krajowymi JBR-mi (0,15) i ze szkołami wyższymi (0,06). Tablica 6 zawiera modele istotne statystycznie dla zmiennej niezależnej obniżenie jednostkowych kosztów pracy. Tablica 7. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim (modele istotne statystycznie) i zmiennej niezależnej zwiększenie elastyczności produkcji Rodzaj działalności Innowacyjnej Nakłady na działalność B+R Inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe: a) budynki, lokale i grunty b) maszyny i urządzenia techniczne c)oprogramowanie komputerowe Wprowadzanie nowych wyrobów Implementacja nowych procesów technologicznych: Zwiększenie elastyczności produnkcji zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia +,40x-0,44 0,49 0,33 +,58x+0,60 0,88 0,72 +,48x-0,80 0,38 0,21 +,41x+0,33 0,77 0,63 +,30x+0,11 0,66 0,54 +,53x-0,30 0,80 0,62 +,77x+0,55 0,91 0,71
15 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 173 a)metody wytwarzania +,52x-0,18 0,63 0,43 b) systemy okołoprodukcyjne +,50x-0,51 0,50 0,30 c) systemy wspierające +,29x-0,78 0,31 0,22 Współpraca z odbiorcami +,36x-0,97 0,27 0,17 Zwiększenie elastyczności produkcji, najczęściej odbywa się poprzez implementację nowych procesów technologicznych (0,91), inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,88), w tym maszyny i urządzenia techniczne (0,77) i oprogramowanie komputerowe (0,66), oraz wprowadzanie nowych wyrobów (0,80). Najrzadziej uzyskuje się efekt zwiększenia elastyczności produkcji, w rezultacie inwestycji w systemy wspierające (0,31) i współpracy z odbiorcami (0,27). Niemniej jednak w porównaniu do wcześniejszych analiz prawdopodobieństwo najrzadziej wykorzystywanego działania (0,27) jest tylko około 3 krotnie mniejsze, niż najczęściej stosowanego instrumentu (0,91). Tablica 7 przedstawia, zbiór uzyskanych modeli istonych statystycznie dla zmiennej niezależnej zwiększenie elastyczności produkcji. Tablica 8. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim (modele istotne statystycznie) i zmiennej niezależnej zwiększenie zdolności produkcyjnych Rodzaj działalności Innowacyjnej Zwiększenie zdolności produkcyjnych zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia Nakłady na działalność B+R +,45x-0,50 0,48 0,31 Inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe : +,56x+0,51 0,86 0,70 a) budynki, lokale i grunty +,46x-0,85 0,35 0,20 b) maszyny i urządzenia techniczne +,52x+0,26 0,78 0,60 c)oprogramowanie komputerowe +,30x+0,07 0,65 0,53 Wprowadzanie nowych wyrobów +,42x+0,27 0,75 0,60 Implementacja nowych pro- +,72x+0,49 0,89 0,69
16 174 Piotr Dzikowski cesów technologicznych a)metody wytwarzania +,62x-0,27 0,64 0,40 b) systemy okołoprodukcyjne +,53x-0,58 0,48 0,28 c) systemy wspierające +,35x-0,84 0,31 0,20 Współpraca z odbiorcami +,32x-1,00 0,25 0,16 Zwiększenie zdolności produkcyjnych, najczęściej odbywa się poprzez implementację nowych procesów technologicznych (0,89), inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,86), w tym maszyny i urządzenia techniczne (0,78) oraz oprogramowanie komputerowe (0,65) a także wprowadzanie nowych wyrobów (0,75). Najrzadziej, badany efekt jest uzyskiwany w wyniku wprowadzania systemów wspierających (0,31) i współpracy z odbiorcami (0,25). Tablica 8 opisuje wyliczone modele istotne statystycznie dla zmiennej niezależnej zwiększenie zdolności produkcyjnych. W tablicy 9 zostały przedstawione, modele, istotne statystyczne dla zmiennej niezależnej wypełnienie przepisów i norm. Podobnie jak w przypadku poprzednio analizowanych związków, najczęściej przedsiębiorstwa uzyskują badany efekt, w wyniku implementacji nowych procesów technologicznych (0,92), w tym zastosowanie nowych metod wytwarzania (0,60) i inwestycji w dotychczas niestosowane środki trwałe (0,82), w tym maszyny i urządzenia techniczne (0,79) a także inwestycje w oprogramowanie komputerowe (0,66). Najrzadziej badane przedsiębiorstwa, wypełniają narzucone przepisy i normy w oparciu o współpracę z odbiorcami (0,27) i krajowycmi JBR-mi (0,16). Tablica 9. Modele probitowe dla zmiennych zależnych opisujących działalność innowacyjną przemysłu w regionie wielkopolskim (modele istotne statystycznie) i zmiennej niezależnej wypełnienie przepisów i norm Rodzaj działalności innowacyjnej Wypełnienie przepisów i norm zajścia zdarzenia nie wystąpienia zdarzenia Nakłady na działalność B+R +,27x-0,41 0,44 0,34 Inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe +,33x+0,60 0,82 0,72 (w tym) b) maszyny i urządzenia +,49x+0,32 0,79 0,62
17 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność 175 techniczne Oprogramowanie komputerowe +,30x+0,11 0,66 0,54 Implementacja nowych procesów technologicznych: +,87x+0,55 0,92 0,70 metodywytwarzania +,40x-0,17 0,60 0,43 b) systemy okołoprodukcyjne +,29x-0,47 0,43 0,32 c) systemy wspierające +,57x-0,84 0,39 0,20 Współpraca z krajowymi JBR +,54x-1,52 0,16 0,06 Współpraca z odbiorcami +,35x-0,97 0,27 0,17 Zakończenie Przeprowadzona analiza wykazała, że najczęstrzymi efektami występującymi na skutek wprowadzenia w przedsiębiorstwie innowacji są: poprawa jakości i zwiększenie asortymentu. Natomiast ograniczenie jednostkowej materiało i/lub energochłonności produkcji oraz ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego, są efektami osiąganymi najrzadziej. Wejście na nowe rynki i ograniczenie szkodliwości dla środowiska naturalnego, stanowią największe wyzwanie dla badanych przedsiębiorstw, gdyż ich osiągnięcie wymaga podjęcia największej ilości różnorodnych działań innowacyjnych. Najmniej wymagającymi efektami w zakresie aktywności innowacyjnej są: wypełnienie przepisów i norm oraz zwiększenie elastyczności produkci i zdolności produkcynych. Większość założonych efektów jest osiągana poprzez działania wewnętrzne, takie jak: implementacje nowych procesów technologicznych, w tym zastosowanie nowych metod wytwarzania oraz inwestycje w dotychczas niestosowane środki trwałe, takie jak maszyny i urządzenia techniczne oraz oprogramowanie komputerowe. Szczegółowa analiza poszczególnych relacji w zakresie badanych efektów wskazuje, że przedsiębiorstwa wielkopolskie wykorzystują w pierwszej kolejności własne środki i zasoby. Współpraca z podmiotami funkcjonującymi w sferze nauki (jednostki PAN, krajowe i zagraniczne JBR-y, szkoły wyższe), nie jest podstawowym instrumentem rozwoju przedsiębiorstw. Natomiast coraz częściej, występuje współpraca z dostawcami, odbiorcami a nawet konkurentami, co jest charakterystyczne dla przedsiębiorstw funkcjonujących w sektorze średnio-wysokiego poziomu tech-
18 176 Piotr Dzikowski niki oraz sektorze wysokiej techniki. Biorąc pod uwagę fakt, że struktura technologiczna przedsiębiorstw uczestniczących w badaniu odpowiada danym prezentowanym przez GUS tzn. ponad 54% badanych przedsiębiorstw reprezentuje niską technikę, intensywność działań innowacyjnych należy do wysokich na tle kraju, ale odbiega znacząco od standardów krajów rozwiniętych. Przeprowadzona analiza potwierdziła, że określony rodzaj efektu wprowadzania innowacji, determinuje podejmowaną działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych. Literatura 1. Dierkes M. (2003), Visions, Technology, and Organizational Knowledge: An Analysis of the Interplay between Enabling Factors and Triggers of Knowledge Generation w: John de la Mothe and Dominique Foray (ed.), Knowledge Management in the Innovation Process, Kluwer Academic Publishers, Boston. 2. Dolińska M. (2010), Innowacje w gospodarce opartej na wiedzy, PWE, Warszawa. 3. Dwojacki P., Hlousek J. (2008), Zarządzanie innowacjami, Centrum Badawczo-Rozwojowe, Gdańsk. 4. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach (2010), GUS, Warszawa. 5. Hall B., Lerner J. (2009), The financing of R&D and innovation, NBER Working Paper, National Bureau of Economic Research. 6. Hatzichronoglou T. (1997), Revision of the high technology sector and product classification, STI Working Papers 1997/2,OECD, Paryż. 7. Ileczko B. (1979), Podstawy typologiczne ogólnej teorii innowacji, Zagadnienia Naukoznawstwa, nr Janasz W. (2009), Innowacje w strategii rozwoju organizacji w Unii Europejskiej, Difin, Warszawa. 9. Janasz W., Kozioł K. (2007), Determinanty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw, PWE, Warszawa. 10. Janasz W., Kozioł-Nadolna K. (2011), Innowacje w organizacji, PWE, Warszawa. 11. Jasiński A.H. (1997), Innowacje i polityka innowacyjna, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok. 12. Komuniat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa wielkopolskiego w sierpniu 2012 r (2012), Urząd Statystyczny w Poznaniu, Nr 8/ Moszczyński J. (1994), Międzynarodowe standardy metodologiczne statystyki z zakresu innowacji technologicznych, KBN, Warszawa.
19 Wpływ efektów wprowadzania innowacji na działalność OECD (2008), Podręcznik Oslo, Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji, Wydanie polskie, Warszawa. 15. Pomykalski A. (2001), Zarzadzanie innowacjami, PWN, Warszawa- Łódź. 16. Przemysł (2009), Wielkopolska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, , dostęp dnia Regiony Polski (2012), Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa. 18. Stawasz E. (1999), Innowacje a mała firma, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. 19. Świadek A. (2008), Determinanty aktywności innowacyjnej w regionalnych systemach przemysłowych w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin. 20. Świadek A. (2011), Regionalne systemy innowacji, Difin, Warszawa. Streszczenie W pracy zbadano relacje zachodzące pomiędzy efektami wprowadzania innowacji a różnymi rodzajami działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych, funkcjonujących w Wielkopolsce w latach 2011 i Założono, że rodzaj efektu wprowadzania innowacji determinuje podejmowaną działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych. Najczęściej występującym efektem wprowadzania innowacji jest poprawa jakości i zwiększenie asortymentu. Najbardziej wymagającymi efektami wprowadzania innowacji są: wejście na nowe rynki, ograniczenie szkodliwości przedsiębiorstwa dla środowiska naturalnego oraz poprawa jakości. Natomiast najmniej wymagające według badanych przedsiębiorców jest wypełnienie przepisów i norm. Słowa kluczowe przemysł, działalność innowacyjna, efekty innowacji, innowacja The impact of innovation effects on activities of industrial enterprises in Wielkopolska in (Summary) The study shows the relationships between innovation effects and innovation activities of industrial enterprises in Wielkopolska region between 2011 and It is assumed that a given innovation effect determines a given innovation activity. The most common innovation effect is to improve quality of products and product assortment. The most demanding innovation effect is to enter new markets, reduce environmental impact and improve quality. According to the survey the least demanding challenge is to fulfill new rules and standards.
20 178 Piotr Dzikowski Keywords innovation activities, innovation effects, innovation, industry
Słowa kluczowe: przedsiębiorstwa przemysłowe, działalność innowacyjna, bariery wprowadzania innowacji, Wielkopolska, innowacja.
1 Dr Piotr Dzikowski Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki badania, którego celem jest zidentyfikowanie barier wdrażania innowacji i ich wpływu na działalność innowacyjną przedsiębiorstw przemysłowych
Bardziej szczegółowoEfekty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych w sektorze wysokiej techniki w Polsce
Efekty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych w sektorze wysokiej techniki w Polsce Uniwersytet Zielonogórski Wydział Ekonomii i Zarządzania Abstrakt: Artykuł przedstawia wyniki badania,
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przemysłu Urząd Statystyczny w Szczecinie. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2006-2008
Materiał na konferencję prasową w dniu 23 września 2009r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przemysłu Urząd Statystyczny w Szczecinie Notatka Informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Działalność innowacyjna przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoKompilacja pojęć stosowanych w badaniach statystycznych statystyki publicznej na temat innowacyjności przez Główny Urząd Statystyczny (GUS).
Kompilacja pojęć stosowanych w badaniach statystycznych statystyki publicznej na temat innowacyjności przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). (Kompilacja dokonana przez Fundację Centrum Analiz Transportowych
Bardziej szczegółowoprzedsiębiorstw przemysłowych i z sektora usług w zakresie innowacji produktowych i/lub procesowych wprowadzonych w latach 2008 2010 PNT 02 PNT 02/u
Niniejsze opracowanie koncentruje się na zagadnieniach innowacyjności przedsiębiorstw przemysłowych i z sektora usług w zakresie innowacji produktowych i/lub procesowych z terenu województwa kujawsko pomorskiego
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W SZCZECINIE
URZĄD STATYSTYCZNY W SZCZECINIE Opracowania sygnalne Szczecin, styczeń 2010 r. DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA PRZEDSIĘBIORSTW W LATACH 2006-2008 W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM Wyniki badania działalności innowacyjnej
Bardziej szczegółowoSIECI DOSTAW A AKTYWNOŚĆ INNOWACYJNA PRZEMYSŁU WYSOKIEJ TECHNIKI W POLSCE
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 225 2015 Uniwersytet Zielonogórski Wydział Ekonomii i Zarządzania Zakład Innowacji i Przedsiębiorczości p.dzikowski@wez.uz.zgora.pl
Bardziej szczegółowoDziałalność innowacyjna w Polsce
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, październik 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS AKTYWNOŚĆ INNOWACYJNA Działalność innowacyjna to całokształt działań naukowych,
Bardziej szczegółowoDZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE
Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku Nauki Ekonomiczne, t. XX, 2014. Joanna Cecelak DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE Wprowadzenie Działalność innowacyjna przedsiębiorstw polega
Bardziej szczegółowo1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1.
Spis treści 1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Zastosowana metodologia rangowania obiektów wielocechowych... 53 1.2.2. Potencjał innowacyjny
Bardziej szczegółowo42 Piotr Dzikowski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
42 Piotr Dzikowski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 1 Piotr Dzikowski Uniwersytet Zielonogórski WPŁYW SEKTORA DOSTAWCY NA AKTYWNOŚĆ INNOWACYJNĄ PRZEMYSŁU
Bardziej szczegółowoŹródła finansowania projektów w procesie kooperacji a innowacyjność przedsiębiorstw przemysłowych na Pomorzu Zachodnim
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 803 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 66 (2014) s. 489 496 Źródła finansowania projektów w procesie kooperacji a innowacyjność przedsiębiorstw przemysłowych
Bardziej szczegółowoBariery aktywności innowacyjnej przemysłu wysokiej techniki w Polsce
1 Dr inż. Piotr Dzikowski Streszczenie Artykuł przedstawia wyniki badania, którego celem jest określenie charakteru relacji zachodzących pomiędzy rodzajem podejmowanej działalności innowacyjnej, a czynnikami
Bardziej szczegółowoDziałalność B+R Oferta Prowadzenie działalności B+R Wdrażanie wyników prac B+R Zarządzanie projektami B+R
Działalność B+R Oferta Prowadzenie działalności B+R Wdrażanie wyników prac B+R Zarządzanie projektami B+R DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZA I ROZWOJOWA (B+R) Oferta Szkolenie z zakresu uruchomienia i korzyści prowadzenia
Bardziej szczegółowoWIEDZA JAKO CZYNNIK ROZWOJU PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W POLSCE
STOWARZYSZENIE Wiedza jako czynnik EKONOMISTÓW rozwoju przedsiębiorstw ROLNICTWA przemysłu I AGROBIZNESU spożywczego w Polsce Roczniki Naukowe tom XVII zeszyt 4 383 Dariusz Żmija Uniwersytet Ekonomiczny
Bardziej szczegółowoInnowacja. Innowacja w przedsiębiorczości. Innowacją jest wprowadzenie do praktyki nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania w odniesieniu do
Innowacja w przedsiębiorczości Andrzej Zakrzewski Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości andrzej.zakrzewski@inkubatory.pl Innowacja Innowacją jest wprowadzenie do praktyki nowego lub znacząco ulepszonego
Bardziej szczegółowoWsparcie na projekty B+R przedsiębiorstw, dostępne w 2017 roku w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych
Wsparcie na projekty B+R, dostępne w 2017 roku w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych Działanie Rodzaje kwalifikowanych projektów RPO Dolnośląskie Działanie 1.2 Wsparcie dla Schemat A chcących rozpocząć
Bardziej szczegółowoKLASTER DESIGNU, INNOWACJI I MODY
KLASTER Jolanta Maria Kozak Prezes TML Prezes Klastra Designu Innowacji i Mody INICJATORZY KLASTRA: INICJATORZY KLASTRA INSTYTUCJA OKOŁOBIZNESOWA, W ramach tworzonego klastra odpowiada za pozyskiwanie
Bardziej szczegółowoWPŁYW POZIOMU ZAAWANSOWANIA TECHNICZNEGO NA INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁOWYCH PRZYPADEK SEKTORA TRANSPORTOWEGO W POLSCE WSCHODNIEJ
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 348 2018 Zarządzanie 13 Katarzyna Szopik-Depczyńska Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania
Bardziej szczegółowoZarządzanie innowacjami - opis przedmiotu
Zarządzanie innowacjami - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Zarządzanie innowacjami Kod przedmiotu 04.0-WZ-ZarzP-ZI-Ć-S14_pNadGenRETM7 Wydział Kierunek Wydział Ekonomii i Zarządzania Zarządzanie
Bardziej szczegółowoWSPÓŁPRACA INNOWACYJNA PRZEDSIĘBIORSTW SFERY B+R W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 225 2015 Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem
Bardziej szczegółowoPrzegląd dostępnych instrumentów wsparcia dla przedsiębiorstw w perspektywie 2014-2020. Pierwsze wnioski i wskazówki na przyszłość
www.fund.org.pl Przegląd dostępnych instrumentów wsparcia dla przedsiębiorstw w perspektywie 2014-2020 Pierwsze wnioski i wskazówki na przyszłość Wsparcie projektów B+R realizowanych przez przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoDziałanie 1.1 Projekty badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw
Szanowni Państwo, Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje dotyczące dostępnych w 2018 roku działań w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014 2020. Działanie
Bardziej szczegółowoREGIONALNE ŚRODKI NA WSPIERANIE DZIAŁÓW R&D. Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych
REGIONALNE ŚRODKI NA WSPIERANIE DZIAŁÓW R&D Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych Jaka jest Rola MJWPU? Wprowadzanie w świat finansowania innowacji na Mazowszu
Bardziej szczegółowoWPŁYW TYPU ODBIORCY NA AKTYWNOŚĆ INNO- WACYJNĄ PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO NA TLE SEK- TORA NISKIEJ TECHNIKI W ZACHODNIEJ POLSCE W LATACH
Piotr Dzikowski WPŁYW TYPU ODBIORCY NA AKTYWNOŚĆ INNO- WACYJNĄ PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO NA TLE SEK- TORA NISKIEJ TECHNIKI W ZACHODNIEJ POLSCE W LATACH 2009-2012 Streszczenie Artykuł przedstawia wyniki badania,
Bardziej szczegółowoInnowacje w biznesie
Innowacje w biznesie Podstawowe źródła wiedzy Rodzina Frascati Artykuły Materiały na stronie www.karolinamazur.pl Istota innowacji według J. A. Schumpetera Wprowadzenie do produkcji wyrobów nowych lub
Bardziej szczegółowoPozycja mikroprzedsiębiorstw w regionalnych systemach innowacji
2010 Pozycja mikroprzedsiębiorstw w regionalnych systemach innowacji Paweł Czyż Warszawa, maj 2010 WPROWADZENIE Ewolucja teorii wzrostu gospodarczego i podejścia do innowacji Od podejścia neoklasycznego
Bardziej szczegółowoJerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu
Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu AUTOEVENT 2014 2 PRZEMYSŁ MOTORYZACYJNY Jeden z największych producentów samochodów i komponentów motoryzacyjnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Bardziej szczegółowoBariery innowacyjności polskich firm
Bariery innowacyjności polskich firm Anna Wziątek-Kubiak Seminarium PARP W kierunku innowacyjnych przedsiębiorstw i innowacyjnej gospodarki 1 luty, 2011 Na tle UE niski jest udział firm innowacyjnych w
Bardziej szczegółowoPodmioty gospodarcze według rodzajów i miejsc prowadzenia działalności w 2013 roku
Warszawa, 2014.12.12 Podmioty gospodarcze według rodzajów i miejsc prowadzenia działalności w 2013 roku Liczba jednostek, biorących udział w rocznym badaniu przedsiębiorstw o liczbie pracujących 10 i więcej
Bardziej szczegółowoMożliwości zwiększania efektywności wykorzystania zasobów polskich MSP EDIT VALUE nowoczesne narzędzie wspierające decyzje gospodarcze
Możliwości zwiększania efektywności wykorzystania zasobów polskich MSP EDIT VALUE nowoczesne narzędzie wspierające decyzje gospodarcze 16.10. 2014, Konstantynów Łódzki AGENDA EDIT VALUE TOOL Narzędzie
Bardziej szczegółowoJak uzyskać finansowanie projektów innowacyjnych?
Jak uzyskać finansowanie projektów innowacyjnych? Małgorzata Iwanowicz 12.12.2017r. Poddziałanie 1.1.1 Ekspansja przez innowacje (projekty badawcze i infrastruktura B+R dla przedsiębiorców) Poddziałanie
Bardziej szczegółowoINNOWACJA PRZYSZŁOŚCIĄ ROZWOJU GOSPODARKI
INNOWACJA PRZYSZŁOŚCIĄ ROZWOJU GOSPODARKI Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Część I Szczecin 2013 1 S t r o n a Tytuł monografii naukowej: Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Wydanie: Część
Bardziej szczegółowoI oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.
I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie
Bardziej szczegółowoInteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020
Inteligentne Mazowsze w ramach RPO WM 2014 2020 Wydział Innowacyjności i Rozwoju Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie 1 Siedlce,
Bardziej szczegółowoProgram Badań Stosowanych jako jedno z zadań Centrum
1 Program Badań Stosowanych jako jedno z zadań Centrum Do zadań Centrum należy zgodnie z Art. 30.1 Ustawy o NCBiR z 30.04.2010 r.: inicjowanie i realizacja programów obejmujących finansowanie badań stosowanych,
Bardziej szczegółowoRola BGK Instytucja Pośrednicząca III oś priorytetowa PO IR Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach, poddziałanie Środki: 422 mln euro (+ 50
Rola BGK Instytucja Pośrednicząca III oś priorytetowa PO IR Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach, poddziałanie 3.2.2 Środki: 422 mln euro (+ 50 mln euro zwiększenie w 2018r.) Grupa docelowa: sektor
Bardziej szczegółowoŹródła finansowania projektów a innowacyjność przedsiębiorstw przemysłowych w województwie podlaskim
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 855 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 74, t. 2 (2015) DOI: 10.18276/frfu.2015.74/2-16 s. 175 181 Źródła finansowania projektów a innowacyjność przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoWspółczesna Gospodarka
Współczesna Gospodarka Contemporary Economy Vol. 5 Issue 2 (2014) 47-58 Electronic Scientific Journal ISSN 2082-677X www.wspolczesnagospodarka.pl WIELKOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW A INNOWACYJNOŚĆ REGIONALNEGO SYSTEMU
Bardziej szczegółowoNajnowsze dotacje dla firm. Piotr Maras Prime Consulting sp. z o.o.
Najnowsze dotacje dla firm Piotr Maras Prime Consulting sp. z o.o. Szczecin, 27.07.2016 Okres programowania 2014-2020 RPO, POIR, PROW, nowe PO RYBY Prace B+R: Praktyczny aspekt takich prac to najczęściej
Bardziej szczegółowoKierunki wspierania. Wyniki projektu Insight 2030
Warszawa, 1 marca 2012 Kierunki wspierania innowacyjności ci przedsiębiorstw. Wyniki projektu Insight 2030 Beata Lubos, Naczelnik Wydziału Polityki Innowacyjności, Departament Rozwoju Gospodarki, Ministerstwo
Bardziej szczegółowoKlastry- podstawy teoretyczne
Klastry- podstawy teoretyczne Dr inż. Anna Szerenos Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Program Innet Plan prezentacji Koncepcja klastra
Bardziej szczegółowoSzczegółowe nakłady na realizację Regionalnej Strategii Innowacji dla Wielkopolski na lata 2015-2020, w tym programów strategicznych.
Załącznik nr 2 do Regionalnej Strategii Innowacji dla Wielkopolski na lata 2015-2020 Szczegółowe nakłady na realizację Regionalnej Strategii Innowacji dla Wielkopolski na lata 2015-2020, w tym programów
Bardziej szczegółowoZmiany w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim w okresie światowego kryzysu ekonomicznego
Barometr Regionalny Nr 4(26) 2011 Zmiany w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim w okresie światowego kryzysu ekonomicznego Maria Kola-Bezka Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Bardziej szczegółowoDziałanie 1.4 Wsparcie MSP, poddziałanie Dotacje bezpośrednie, typ projektu Rozwój MSP Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Działanie 1.4 Wsparcie MSP, poddziałanie 1.4.1 Dotacje bezpośrednie, typ projektu Rozwój MSP Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 1.4.1 Cel wsparcia Celem konkursu
Bardziej szczegółowoWspółpraca przedsiębiorców z nauką możliwości i doświadczenia. Lech Światły
Współpraca przedsiębiorców z nauką możliwości i doświadczenia Lech Światły P r o j e k t y z w iązane z I N N O W A C J A M I z r e a l i z o w a n e p r z e z K u j a w s k o - P o m o r s k i Z w iązek
Bardziej szczegółowoNazwa metody pochodzi od nazwy firmy, w której została opracowana Boston Consulting Group. Koncepcja opiera się na dwóch założeniach:
Macierz BCG BCG Nazwa metody pochodzi od nazwy firmy, w której została opracowana Boston Consulting Group. Koncepcja opiera się na dwóch założeniach: Konkurowanie w branżach o szybkim tempie wzrostu wymaga
Bardziej szczegółowoProjekty proinnowacyjne inicjatywy instytucji otoczenia biznesu wspierające innowacyjność firm
Projekty proinnowacyjne inicjatywy instytucji otoczenia biznesu wspierające innowacyjność firm Bydgoszcz, 14.05.2014 Pracodawcy Pomorza i Kujaw Związek Pracodawców Pracodawcy Pomorza i Kujaw to regionalny
Bardziej szczegółowoZarządzanie technologiami i innowacjami dr hab. Krzysztof Klincewicz, prof. UW
Zarządzanie technologiami i innowacjami dr hab. Krzysztof Klincewicz, prof. UW Marketing Produktów Farmaceutycznych Cel zajęć przegląd podstawowych zagadnień, związanych z zarządzaniem innowacjami, dyskusja
Bardziej szczegółowoPolityka spójności w latach 2014-2020: Program Operacyjny Inteligentny Rozwój i instrumenty wspierające B+R+I. ul. Nowogrodzka 47a 00-695 Warszawa
Polityka spójności w latach 2014-2020: Program Operacyjny Inteligentny Rozwój i instrumenty wspierające B+R+I ul. Nowogrodzka 47a 00-695 Warszawa Nowa polityka spójności 2014-2020 Źródło: Komisja Europejska,
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 786. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 64/2 (2013)
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 786 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 64/2 (2013) s. 187 194 Determinanty kooperacji innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych z jednostkami PAN
Bardziej szczegółowoWarsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich?
Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Irena Romańczuk Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich
Bardziej szczegółowoZmiany koniunktury gospodarczej a sytuacja ekonomiczna wybranych przedsiębiorstw z branży budowlanej w Polsce
Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu Wydział Ekonomiczny Mgr Dorota Teresa Słowik Zmiany koniunktury gospodarczej a sytuacja ekonomiczna wybranych przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoInnowacyjność mikroprzedsiębiorstw oraz współpraca w tym obszarze
2015 Anna Tarnawa Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności, PARP Innowacyjność mikroprzedsiębiorstw oraz współpraca w tym obszarze Warszawa, 3 grudnia 2015 r. Warszawa, 3.12.2015 Innowacyjność
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 28/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 8 sierpnia 2017 r.
Uchwała Nr 28/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 8 sierpnia 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru
Bardziej szczegółowoOkreślenie indywidualnych oraz partnerskich inicjatyw [wyzwania dla biznesu]
Określenie indywidualnych oraz partnerskich inicjatyw [wyzwania dla biznesu] Tomasz Bogdan Ekspert Strategiczny Miasta Chełmek Prezes Zarządu Certus Partnerzy Sp. z o.o. Urząd Miasta i Gminy Chełmek /
Bardziej szczegółowoPrzychody i koszty przedsiębiorstw transportowych (i nie tylko )
Przychody i koszty przedsiębiorstw transportowych (i nie tylko ) Przychód przedsiębiorstwa to ilość pieniędzy uzyskana ze sprzedaży dóbr i usług w danym okresie (np. 1 rok, 1 miesiąc itp.) Koszty przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoMożliwości wsparcia lubuskich przedsiębiorstw w Krajowych Programach Operacyjnych - aktualne nabory wniosków
Możliwości wsparcia lubuskich przedsiębiorstw w Krajowych Programach Operacyjnych - aktualne nabory wniosków Główny Punkt Informacyjnych Funduszy Europejskich w Zielonej Górze Lubuska Akademia Rozwoju,
Bardziej szczegółowoInstytucje otoczenia biznesu a fundusze strukturalne
2009 Łukasz Sztern Zespół Innowacji i Technologii Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Instytucje otoczenia biznesu a fundusze strukturalne Warszawa, 05 maja 2009r. Działania wspierające tworzenie
Bardziej szczegółowoCENTRUM FUNDUSZY EUROPEJSKICH. Wsparcie dla przedsiębiorców ze środków UE w latach 2014-2020
CENTRUM FUNDUSZY EUROPEJSKICH Wsparcie dla przedsiębiorców ze środków UE w latach 2014-2020 Krajowe programy Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (POIR) 2014-2020 Celem POIR jest zwiększenie innowacyjności
Bardziej szczegółowoHandel z Polską 2015-06-30 17:07:08
Handel z Polską 2015-06-30 17:07:08 2 Od lat Królestwo Belgii jest ważnym partnerem handlowym Polski. W polskich dostawach do tego kraju dominują maszyny i urządzenia, sprzęt elektryczny oraz pojazdy -
Bardziej szczegółowoPodsumowanie i wnioski
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA GMINY STRZELCE OPOLSKIE Część 11 Podsumowanie i wnioski W 869.11 2/6 I. Podstawowym zadaniem aktualizacji
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO GOSPODARKI. Strategia zmian wzorców produkcji i konsumpcji na sprzyjające realizacji zasad trwałego, zrównoważonego rozwoju
Strategia zmian wzorców produkcji i konsumpcji na sprzyjające realizacji zasad trwałego, zrównoważonego rozwoju 1 Uwarunkowania realizacji strategii Zewnętrzne (dokumenty międzynarodowe: Unii Europejskiej,
Bardziej szczegółowoDofinansowanie prac badawczo-rozwojowych w ramach aktualnych programów wsparcia dla przedsiębiorców 04.09.2015
Dofinansowanie prac badawczo-rozwojowych w ramach aktualnych programów wsparcia dla przedsiębiorców 04.09.2015 O ADM Consulting Group S.A. Dotacje UE Opracowywanie dokumentacji aplikacyjnych Pomoc w doborze
Bardziej szczegółowo238 Aneta Zakrzewska STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
238 Aneta Zakrzewska STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 5 Aneta Zakrzewska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie EFEKTYWNOŚĆ NAKŁADÓW PONOSZONYCH NA DZIAŁALNOŚĆ
Bardziej szczegółowoZAOPATRZENIE PRZEDSIĘBIORSTW PRODUKCYJNYCH, HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH WYNIKI BADAŃ
ZAOPATRZENIE PRZEDSIĘBIORSTW PRODUKCYJNYCH, HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH WYNIKI BADAŃ EWA STANIEWSKA Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki badań ankietowych dotyczące funkcjonowania procesów zaopatrzenia
Bardziej szczegółowoDotacje dla wiedzy i technologii
Dotacje dla wiedzy i technologii Ewelina Hutmańska, Wiceprezes Zarządu Capital-ECI sp. z o.o. Polskie firmy wciąż są wtórnymi innowatorami Ponad 34,5 mld zł wydały na innowacje firmy, zatrudniające powyżej
Bardziej szczegółowoIstotą innowacji jest wdrożenie nowości do praktyki.
Istotą innowacji jest wdrożenie nowości do praktyki. Innowacje to szansa dla przedsiębiorców na realizację własnych, ambitnych marzeń i pomysłów. Na skuteczne konkurowanie na rynku. Na budowanie wzrostu
Bardziej szczegółowoPoznań miastem o konkurencyjnej gospodarce
Prof. dr hab. Wanda Maria Gaczek Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Poznań miastem o konkurencyjnej gospodarce Ocena aktualności wyzwań strategicznych w obszarze konkurencyjna gospodarka Poznań, 20 września
Bardziej szczegółowoFUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP
FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP Iwona Szendel Dyrektor Zespołu Instrumentów Inwestycyjnych Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoŚRODA Z FUNDUSZAMI 2015-09-03 FUNDUSZE EUROPEJSKIE NA LATA 2014-2020 DLA PRZEDSIĘBIORCÓW. EFRR 8,6 mld euro. Cel szczegółowy:
ŚRODA Z FUNDUSZAMI FUNDUSZE EUROPEJSKIE NA LATA 2014-2020 DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Rzeszów, 02.09.2015 r. PO IR PODZIAŁ ALOKACJI PO IR STRUKTURA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW EFRR 8,6 mld euro Nr i nazwa osi priorytetowej
Bardziej szczegółowoINNOWACJE W PRZEDSIĘBIORSTWACH ZAJMUJĄCYCH SIĘ PRZETWARZANIEM I KONSERWOWANIEM OWOCÓW I WARZYW
ZARZĄDZANIE FINANSAMI I RACHUNKOWOŚĆ 3 (2) 15, 29 JOURNAL OF FINANCIAL MANAGEMENT AND ACCOUNTING 3 (2) 15, 29 INNOWACJE W PRZEDSIĘBIORSTWACH ZAJMUJĄCYCH SIĘ PRZETWARZANIEM I KONSERWOWANIEM OWOCÓW I WARZYW
Bardziej szczegółowoNarodowe Centrum Badań i Rozwoju. jest agencją wykonawczą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Ewa Kłos o NCBR Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest agencją wykonawczą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego jednostka realizuje zadania z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej
Bardziej szczegółowo2010 Kierunki i instrumenty wsparcia działalności innowacyjnej mikroprzedsiębiorstw. Dr Barbara Grzybowska. Warszawa, maj 2010
2010 Kierunki i instrumenty wsparcia działalności j mikroprzedsiębiorstw Dr Barbara Grzybowska Warszawa, maj 2010 PLAN WYSTĄPIENIA 1. Współpraca mikroprzedsiębiorstw z innymi podmiotami w zakresie realizacji
Bardziej szczegółowoWEWNĘTRZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ W WSEI
Strona1 WEWNĘTRZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ W WSEI Celem nadrzędnym Wewnętrznego Systemu Zarządzania Jakością jest podniesienie skuteczności działań podejmowanych w związku z realizacją misji i strategii
Bardziej szczegółowoPROGRAMY SEMINARIÓW. TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk. Godziny spotkania: 10:00 13:00
PROGRAMY SEMINARIÓW TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk 1. Pojęcia podstawowe z obszaru innowacyjnej przedsiębiorczości 2. Proces poszukiwania innowacyjności 3. Proces wprowadzania innowacji
Bardziej szczegółowoWZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY
Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY WZROST KONKURENCYJNOŚCI KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW 2004-2006 Krzysztof Gulda p.o. Dyrektora Departament Innowacyjności
Bardziej szczegółowoINSTRUMENTY WSPARCIA SEKTORA BIZNESU W 2019 ROKU W WRPO
INSTRUMENTY WSPARCIA SEKTORA BIZNESU W 2019 ROKU W WRPO 2014+. Departament Wdrażania Programu Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Całkowita kwota alokacji dla Wielkopolskiego
Bardziej szczegółowoAgencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A.
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A. powstała w 1997 r. w ramach Kontraktu Regionalnego dla województwa śląskiego. W 2000 r. Agencja została włączona w Krajowy System Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Bardziej szczegółowow mld USD MOFCOM UNCTAD SAFE Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MOFCOM, UNCTAD i SAFE.
A. BEZPOŚREDNI 1. Poprzez działalność produkcyjną lub usługową import technologii ze spółki macierzystej i wykorzystywanie jej w procesie produkcyjnym prowadzenie działalności w branżach wysokiej techniki
Bardziej szczegółowoEWOLUCJA REGIONALNYCH SYSTEMÓW PRZEMYSŁOWYCH Z PERSPEKTYWY WIELKOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA STUDIUM PRZYPADKÓW
Arkadiusz Świadek Uniwersytet Zielonogórski Katarzyna Szopik-Depczyńska Uniwersytet Szczeciński EWOLUCJA REGIONALNYCH SYSTEMÓW PRZEMYSŁOWYCH Z PERSPEKTYWY WIELKOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA STUDIUM PRZYPADKÓW
Bardziej szczegółowoUrząd Statystyczny w Bydgoszczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badao Regionalnych Referat Analiz i Badao Regionalnych
Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badao Regionalnych Referat Analiz i Badao Regionalnych PRZEDSIĘBIORSTWA AKTYWNE INNOWACYJNIE, INNOWACYJNE W ZAKRESIE INNOWACJI PRODUKTOWYCH, PROCESOWYCH,
Bardziej szczegółowoAUTYSTYCZNE POSTAWY POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW W ZAKRESIE INNOWACJI. Prof. dr hab..maria Romanowska Warszawa,
AUTYSTYCZNE POSTAWY POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW W ZAKRESIE INNOWACJI Prof. dr hab..maria Romanowska Warszawa, 20.03.2017 PLAN PREZENTACJI: 1. Czy polskie przedsiębiorstwa współpracują z innymi podmiotami
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA. Toruń, 28.04.2015 r.
Stowarzyszenie Klaster Grupa Meblowa HORECA Toruń, 28.04.2015 r. GRUPA MEBLOWA HORECA 9 firm produkcyjnych oraz WSZP/UMK 2 firmy z branży informatycznej Produkcja mebli w technologiach: drewno, płyty meblowe,
Bardziej szczegółowoINNOWACJA PRZYSZŁOŚCIĄ ROZWOJU GOSPODARKI. Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Część I
INNOWACJA PRZYSZŁOŚCIĄ ROZWOJU GOSPODARKI Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Część I Szczecin 2013 Tytuł monografii naukowej: Innowacje przyszłością rozwoju gospodarki Wydanie: Część I Redaktor
Bardziej szczegółowoProjekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej
Projekt Europejski Wymiar Łodzi Wsparcie przedsiębiorców z Łodzi środkami Unii Europejskiej Towarzystwo Inicjatyw Europejskich ul. Próchnika 1 lok. 303 90-408 Maj 2013 Operator Programu Wolontariatu Długoterminowego
Bardziej szczegółowoBank partnerem wspierającym innowacyjne rozwiązania klientów
Bank partnerem wspierającym innowacyjne rozwiązania klientów AGENDA PREZENTACJI INNOWACJE W BIZNESIE POZYSKANIE FINANSOWANIA REALIZACJA ZAŁOŻEŃ od teorii i założeń do faktycznych możliwości i barier wachlarz
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW
Załącznik do Uchwały Nr 27/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 8 sierpnia 2017 r. KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Działanie 1.2 Wspieranie
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje dotyczące poddziałania 3.2.2 POIR Kredyt na innowacje technologiczne
Podstawowe informacje dotyczące poddziałania 3.2.2 POIR Kredyt na innowacje technologiczne (DAWNY KREDYT TECHNOLOGICZNY) ORGANIZOWANEGO PRZEZ BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO
Bardziej szczegółowoJak skutecznie przygotować się i pozyskać środki unijne na działalność rozwojową w perspektywie unijnej przegląd konkursów: 2017 rok
Jak skutecznie przygotować się i pozyskać środki unijne na działalność rozwojową w perspektywie unijnej 2014 2020 przegląd konkursów: 2017 rok Katowice, styczeń 2017 Jarosław Piotrowski - 18/01/2017 1
Bardziej szczegółowoPRODUKT (product) CENA (price) PROMOCJA (promotion) DYSTRYBUCJA (place) 7 (P) (+ Process, Personnel, Physical Evidence)
Marketing-mix Klasyfikacja środków konkurencji wg McCarthy ego - 4 P Cena w marketingu dr Grzegorz Mazurek PRODUKT (product) CENA (price) DYSTRYBUCJA (place) PROMOCJA (promotion) 7 (P) (+ Process, Personnel,
Bardziej szczegółowoREGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
OŚ PRIORYTETOWA 1.Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur PODDZIAŁANIE 1.2.1. Działalność B+R przedsiębiorstw Rodzaje projektów: Czynniki sukcesu: Poziom wsparcia: Terminy naboru: Alokacja środków: programie
Bardziej szczegółowoWYBRANE UWARNKOWANIA DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ W SYSTEMIE PRZEMYSŁOWYM REGIONU LUBUSKIEGO
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 1 ARKADIUSZ ŚWIADEK WYBRANE UWARNKOWANIA DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ W SYSTEMIE PRZEMYSŁOWYM REGIONU LUBUSKIEGO Wstęp Region lubuski naleŝy do
Bardziej szczegółowoDotacje europejskie dla firm w perspektywie 2014-2020. DARIUSZ RUTKOWSKI Forest Consulting Center Sp. z o.o. Leśne Centrum Kształcenia Ustawicznego
Dotacje europejskie dla firm w perspektywie 2014-2020 DARIUSZ RUTKOWSKI Forest Consulting Center Sp. z o.o. Leśne Centrum Kształcenia Ustawicznego Rogów, 2 września 2015 Tematyka Realne możliwości Jak
Bardziej szczegółowoDotacyjny rekonesans. dotacje RPO Dolny Śląsk i POIR 2017
Dotacyjny rekonesans dotacje RPO Dolny Śląsk i POIR 2017 Dotacyjny rekonesans Dotacyjny rekonesans Szlifowanie projektów Składanie wniosku Realizacja projektu Rozliczenie dotacji Więcej informacji: tel.
Bardziej szczegółowoOferta Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój dla przedsiębiorców
Oferta Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój dla przedsiębiorców Warszawa, 3 marca 2016 Wprowadzenie 8 mld EUR tyle wynosi pula środków przeznaczonych dla przedsiębiorców w ramach Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoZarządzanie łańcuchem dostaw
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania kierunek: Zarządzanie i Marketing Zarządzanie łańcuchem dostaw Wykład 1 Opracowanie: dr Joanna Krygier 1 Zagadnienia Wprowadzenie do tematyki zarządzania
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA WDROŻENIOWA
DOKUMENTACJA WDROŻENIOWA DOKUMENTACJA PROPOZYCJI INNOWACYJNEGO ROZWIĄZANIA(KONCEPCJA PROJEKTU) będąca produktem powstałym podczas realizacji projektu pn.: Wysoko wykwalifikowana kadra w przedsiębiorstwie
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorczość w warunkach globalizacji. V. Przedsiębiorczość a innowacje
Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji V. Przedsiębiorczość a innowacje Tematy Innowacje w teorii przedsiębiorczości. Innowacja - co to znaczy? Innowacje a sukces w biznesie. Nowe trendy - skutki dla
Bardziej szczegółowo