Zmiany w InsERT nexo wersje

Transkrypt

1 wersje Tylko dla Partnerów InsERT S.A. Wrocław, marzec 2015 Szczegółowy opis najważniejszych zmian Przykłady zastosowań nowych funkcjonalności ponad pół miliona sprzedanych licencji w Polsce

2 Spis treści Wersja V Sekcja zamienniki (sekcja ta dostępna jest w linii PRO) (Su)... 4 Przycisk Aktualizuj cenniki (Su)... 4 Wyjątki blokady edycji dokumentu źródłowego (Ra, Re)... 7 Udostępnienie sekcji Księgowość w dokumentach źródłowych (Ra, Re)... 8 Obsługa częściowego i całkowitego odliczania podatku VAT od kosztów związanych z eksploatacją pojazdów (Ra, Re)... 9 Zapis w ewidencji VAT zakupu... 9 Wykorzystywanie pojazdów do celów służbowych Dodawanie przejazdów dla pojazdów z pełnym odliczeniem VAT Dodawanie rachunków Dowody wewnętrzne (Ra, Re) Wersja V Kompensaty (Su, Ra, Re) Powielanie obiektów w programach linii InsERT nexo (Su, Ra, Re) Dodano możliwość realizowania pozycji zamówienia (Shift+F2) od klienta podczas wystawiania dokumentu sprzedaży (Su) Dodano nowy sposób odbioru sprzedaży z kasy fiskalnej - Sprzedaż fiskalna (Su) Profil uproszczony (Ra) Sekcja Księgowość w kartotece klienta (Ra, Re) Limit amortyzacji jednorazowych (Ra, Re) Możliwość zmiany wyliczonej amortyzacji (Ra, Re) Seryjne rozliczanie pojazdów (Ra, Re) Rejestry numeracyjne (Su, Ra, Re) Wersja V Odwrotne obciążenie (Su)... 46

3 Deklaracja PIT-36/PIT-36L (Ra, Re) Zbiorcze wystawianie deklaracji PIT-11 (Ra, Re) Zbiorcza wysyłka deklaracji Uniwersalna Bramka Dokumentów (Ra, Re) Wersja V Dodano zapis seryjny operacji kasowych i dyspozycji bankowych (Su, Ra, Re) Dodano możliwość tworzenia not odsetkowych z wezwań do zapłaty (Su, Ra, Re) Dodano możliwość rozliczania rozrachunków przez skojarzenie w różnych walutach (np. EUR - USD) (Su, Ra, Re) Możliwość deaktywowania form płatności (Su, Ra, Re) Dodano obsługę deklaracji VAT-9M (Ra, Re) Umożliwiono wydruk planu kont z rozbiciem na analityki (Re) Dodano możliwość określania rozmiaru (szerokość i wysokość) loga wydruku (Su, Ra, Re) Dodano dwie transakcje handlowe "SUPTK - Świadczenie usług, poza terytorium kraju" oraz "IU-PU - Import usług, dla których podatnikiem jest usługobiorca" (Su) Dodano możliwość przypisania cennika dodatkowego do oddziału firmy (Su) Dodano Parametr "Partie z przekroczonym terminem ważności" (Pokaż/Ukryj) w konfiguracji Subiekta nexo (Su) Dodano możliwość zbiorczego nadawania kodów PLU wybranych dla kartotek na jednostkę miary w widoku Asortyment albo w kartotece - domyślnie dla wszystkich urządzeń lub dla wybranych (Su) Dodano możliwość przeglądania zdjęć (Ctrl+J) zdefiniowanych w kartotece asortymentu w miejscu, gdzie jest ona użyta: w module, na listach, na pozycjach dokumentu, cennika, inwentaryzacji itp. (Su) Dodano w pozycji cennika typu komplet wyliczenia ceny bazowej z jego składników (Su) Dodano możliwość określenia cyklicznego okresu obowiązywania cennika dodatkowego z możliwością podłączenia go do oddziału lub kasy fiskalnej (Su) Dodano możliwość tworzenia cyklicznych promocji - rabatów, bonusów w postaci dodatków, gratisów - przy sprzedaży określonego asortymentu lub wielkości sprzedaży dla wyodrębnionych klientów (Su) Dodano możliwość porządkowania pozycji dokumentu przy zapisie oraz poprawy automatycznego dokumentu, np. WZ powstającego podczas zapisu dokumentu (Su) Zostało zmienione okno nadawania rabatu w dokumentach (Su)

4 Dodano listę (Ctrl+Shift+F2) z asortymentem zakupionym/sprzedawanym przez sprzedawcę/nabywcę z ostatnią ceną zakupu/sprzedaży (Su)

5 Wersja V2 Sekcja zamienniki (sekcja ta dostępna jest w linii PRO) (Su) W tej sekcji można określić, czy dana pozycja stanowi zamiennik dla innej pozycji asortymentowej. Możliwości tej opcji najlepiej prześledzić na przykładzie: Mechanizm zamienników działa w następujący sposób: jeśli towar A jest zamiennikiem towaru B, a B jest zamiennikiem towaru C, to A jest zamiennikiem C; jeśli A jest zamiennikiem B, to B jest zamiennikiem A. W przypadku tak zdefiniowanej relacji między elementami, wystarczy wskazać jeden z grupy, by dołączyć element do całej grupy. Zamienniki można także tworzyć zbiorczo. Służy do tego opcja zawarta w module Asortyment w górnym menu Operacje Zamienniki. Po zaznaczeniu wybranych towarów wyświetlane jest okno umożliwiające ich połączenie. Na uwagę zasługuje fakt, że także z tego poziomu można dodać kolejny towar, który ma być dostępny jako zamiennik dla innych towarów. Przycisk Aktualizuj cenniki (Su) Kolejnym sposobem aktualizacji cen zawartych w cennikach jest wywołanie opcji Aktualizuj cenniki. Jest ona dostępne w module Zakup, w górnym menu Operacje. Pozwala ona na aktualizację cenników na podstawie dokumentu Faktura zakupu jednego lub wielu. 4

6 Po jej uruchomieniu pojawia się okno zbiorcza aktualizacja cenników. W powyższym oknie widoczne są następujące elementy: Dokumenty zakupu lista dokumentów będąca efektem wcześniejszego zaznaczenia ich w module Zakup; Przelicz wybrane w przypadku przeliczania tylko niektórych towarów wynikających ze specyfikacji faktur zakupu można je oznaczyć (z lewej strony okna) i przeliczyć ceny tylko dla tych konkretnych pozycji; Przelicz wszystkie przycisk ten umożliwia przeliczenie wszystkich pozycji asortymentowych wynikających ze specyfikacji faktur zakupu; 5

7 Pozycje cenników lista cenników obowiązujących w systemie. Należy zwrócić uwagę na Cenę kalkulacyjną, ponieważ może one wyświetlać różne wartości w poszczególnych cennikach. Wynika to z faktu wybrania w sposobie wyliczania cennika innej ceny bazowej. Przyciski Zapisz i Anuluj wybranie przycisku Zapisz pozwala na zapisanie nowych cen w cennikach, a przycisk Anuluj oznacza rezygnację z wyliczania nowych cen. Dodano nowy sposób podpowiadania ceny "Cena deklarowana przez klienta" do dokumentów zamówień do dostawcy, faktur zakupu i przyjęć magazynowych. Kolumny Cena deklarowana, Waluta ceny deklarowanej i Rabat pozwalają określić dla danej pozycji asortymentowej i dostawcy wartość ceny po jakiej będzie dostarczany asortyment. Dane te podpowiadane są domyślnie w dokumencie faktura zakupu, przyjęcie zewnętrzne oraz zamówienie do dostawcy za sprawą Ceny deklarowanej przez sprzedawcę (dostępnej w oknie Sposób wyliczania dokumentu). Dostępne są także kolumny Uwagi i Ocena - pełniące rolę informacyjną w kontekście oceny danego dostawcy. Tryb dodawania pozycji (Ctrl+X) wyszukiwanie odbywa się na podstawie kodów kreskowych, fotokodów (opisane w osobnym rozdziale) lub za pomocą Instynktu. W tym trybie dodatkowo wyświetlane jest zdjęcie asortymentu. Domyślnie program ustawiony jest na wyszukiwanie po kodzie kreskowym. Przed wprowadzeniem nowej pozycji można skorzystać z szybkiej zmiany ilości za pomocą: o + klawisza plus zwiększa ilość o jeden o - klawisza minus zmniejsza ilość o jeden o * klawisza gwiazdka zwiększa ilość o dowolną wartość (w pierwszej kolejności należy wprowadzić liczbę np. 15 i wcisnąć klawisz gwiazdki) Dodatkowo można przełączyć się na wyszukiwanie z wykorzystaniem mechanizmu Instynkt. Służy do tego klawisz F8. Aby powrócić do wprowadzania pozycji za pomocą kodów kreskowych należy wcisnąć klawisz F7. 6

8 Wyjątki blokady edycji dokumentu źródłowego (Ra, Re) Istnieje możliwość włączenia wyjątku blokady edycji dokumentu źródłowego ze względu na zmianę statusu magazynowego takiego dokumentu. Oznacza to, że mimo blokady edycji dokumentu źródłowego, (np. Faktury sprzedaży z odłożonym skutkiem magazynowym) użytkownik będzie mógł zmienić skutek magazynowy na wydany. 7

9 Udostępnienie sekcji Księgowość w dokumentach źródłowych (Ra, Re) Użytkownik może także aktywować sekcję Księgowość dla danego typu dokumentu. Domyślnie jest ona włączona dla niektórych dokumentów wystawianych w programie. Dzięki niej, już w trakcie wypisywania formularza, np. Faktury VAT sprzedaży, użytkownik może opisać księgowo dany dokument. W sekcji Księgowość dostępne są pola, które użytkownik aktywował dla nagłówka danego typu dokumentu w parametrach Dostępność pól opisu księgowego. 8

10 Obsługa częściowego i całkowitego odliczania podatku VAT od kosztów związanych z eksploatacją pojazdów (Ra, Re) Zapis w ewidencji VAT zakupu W zapisach do ewidencji VAT zakupu udostępniono pole Eksploatacja pojazdów, pozwalające odpowiednio zakwalifikować do podatku VAT koszty związane z pojazdami. Standardowo nowotworzony zapis Nie dotyczy eksploatacji pojazdów. Użytkownik może jednak wybrać jedną z dwóch opcji: o Pełne odliczenie dla pojazdów zgłoszonych jako wykorzystywane wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Odliczany jest wówczas cały podatek VAT od kosztów związanych z eksploatacją pojazdu. o Częściowe odliczenie po wybraniu tego wariantu na formularzu pojawia się pole Kwota netto rachunku. Po wprowadzeniu wartości tworzony zapis jest przekształcany w złożony zapis VAT, gdzie domyślnie kwota rozbijana jest na dwie pozycje. Pierwsza dotyczy wartości 50% podatku 9

11 VAT bez odliczenia. Druga natomiast reprezentuje 50-procentową wartość podatku VAT, która może zostać odliczona przez podatnika. Domyślny scenariusz rozbicia kwot w zapisie można zmienić poprzez edycję Parametrów eksploatacji i rozliczeń pojazdów (Konfiguracja firmy). W zależności od potrzeb użytkownik może skonfigurować inny sposób tworzenia zapisu VAT dla częściowych odliczeń. Ma także możliwość zaznaczenia bądź odznaczenia znacznika Dodawaj niedoliczony VAT do kosztu rachunku. Wykorzystywanie pojazdów do celów służbowych W wersji 2.0 systemu InsERT nexo wprowadzono nowy typ pojazdu w ewidencji pojazd firmowy. Dla tego typu pojazdów nie określa się osoby będącej właścicielem. W przypadku pojazdów Firmowych lub należących do Wspólników/Osób współpracujących wprowadzono pola Rok produkcji oraz Data nabycia. Udostępniono także pole Pełne odliczenie pozwalające określić dany pojazd jako wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej. Dostępna jest tu opcja Historia, dzięki której użytkownik może zdefiniować dokładny okres, w którym eksploatacja danego pojazdu będzie podlegała pełnemu odliczeniu VAT. Oprócz zaznaczenia opcji Pełne odliczenie VAT, w dodatkowym oknie można wprowadzić stan licznika (wymagany przepisami dla pojazdów wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej) oraz zaznaczyć pole Wystawiono deklarację. To ostatnie dotyczy deklaracji VAT-26, za pomocą której należy zgłaszać do urzędu skarbowego pojazdy wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej. 10

12 Program automatycznie zaznacza pole Wystawiono deklarację w momencie gdy użytkownik wypisze ją w programie. Aby dodać deklarację VAT-26 należy skorzystać z odpowiedniej opcji w menu Operacje modułu Pojazdy (lub dodać ją w module Deklaracje). Program automatycznie wypełnia deklarację wprowadzając niezbędne dane podmiotu oraz informacje o pojazdach oznaczonych przez użytkownika jako wykorzystywanych wyłącznie do celów działalności gospodarczej (Pełne odliczenie VAT). Wystawiona w ten sposób deklaracja zapisywana jest w module Deklaracje Skarbowe. Dodatkowo w menu Operacje znajduje się możliwość drukowania Raportu z eksploatacji pojazdów a także Ewidencji przejazdów danego pojazdu w dwóch wersjach: uproszczonej (na potrzeby podatku dochodowego) oraz zawierającej dodatkowo stan licznika i dane osoby kierującej (na potrzeby podatku VAT). Dodawanie przejazdów dla pojazdów z pełnym odliczeniem VAT W przypadku gdy dodawany jest przejazd dla pojazdu wykorzystywanego wyłącznie w celach związanych z działalnością gospodarczą (Pełne odliczenie VAT w kartotece pojazdu), w formularzu pojawia się pole Osoba kierująca (program wstawia do niego osobę będącą właścicielem Wspólnika/Osobę współpracującą lub w przypadku auta Firmowego użytkownika zalogowanego do programu). Ponadto w formularzu pojawia się Stan licznika (pole edycyjne) oraz informacja o Dniu rozpoczęcia ewidencji oraz Stanie licznika na początku prowadzenia ewidencji. Dla pojazdów z pełnym odliczeniem możliwe jest zaznaczenie opcji Udostępniony. Wygląd formularza przejazdu ulega wówczas zmianie pojawiają się pola Stan licznika na dzień udostępnienia (podpowiada się stan wynikający ze stanu początkowego i sumy przejazdów) oraz Stan licznika na dzień Zwrotu (na podstawie wprowadzonej wartości wyliczana jest długość trasy). Należy pamiętać także o wprowadzeniu danych Osoby kierującej, które są wymagane przez program w przypadku udostępniania pojazdu. 11

13 Dodawanie rachunków Do rachunku można utworzyć powiązany zapis w Ewidencji VAT zakupu. W zależności od tego czy VAT od eksploatacji danego pojazdu może być odliczany w całości (pełne odliczenie VAT) czy w części (pojazd użytkowany w systemie mieszanym), kosztowy zapis w ewidencji VAT zakupu tworzony jest w różny sposób. 12

14 Dla pojazdów z pełnym odliczeniem VATu powstaje powiązany zapis w ewidencji VAT zakupu, dla którego ustawiane jest Pełne odliczenie podatku związanego z eksploatacją pojazdu. Dla pojazdów z częściowym odliczeniem VATu (bez zaznaczonego znacznika Pełne odliczenie w kartotece pojazdu), powstaje powiązany złożony zapis w ewidencji VAT zakupu, dla którego ustawiane jest Częściowe odliczenie podatku związanego z eksploatacją pojazdu. Program automatycznie dzieli podatek, na część podlegającą odliczeniu oraz bez odliczenia. 13

15 Użytkownik może ustawić sposób rozdzielania podatku dla zapisów z Częściowym odliczeniem od eksploatacji pojazdów. Dokonać tego można w Konfiguracji firmy (Parametry eksploatacji i rozliczeń pojazdów). W zależności od potrzeb możliwe jest ustawienie odpowiedniego rozbicia kwot netto oraz VAT (w ramach danej stawki), ze względu na transakcję VAT, rodzaj zakupu lub typ odliczenia. Program automatycznie dokona odpowiedniego rozbicia kwot na tworzonym zapisie VAT. Dodatkowo z poziomu opisywanych parametrów można sterować doliczaniem nieodliczonego VATu do kosztu na rachunku. Warto wspomnieć, że powiązany z rachunkiem zapis VAT generuje obraz księgowy, w którym widoczny jest tryb Eksploatacji pojazdów. Dzięki temu możliwe jest zrealizowanie specyficznego księgowania takiego zapisu za pomocą odpowiednio zdefiniowanego schematu dekretacji. 14

16 Dowody wewnętrzne (Ra, Re) W module tym użytkownik może ewidencjonować dowody własne podmiotu gospodarczego. Dokumenty takie mogą dotyczyć operacji, zachodzących wewnątrz firmy (diety oraz inne wydatki związane z podróżami służbowymi pracowników). Można także wystawiać je w zastępstwie za różnego rodzaju dowody obce, w przypadku gdy nie ma możliwości ich uzyskania. Za ich pomocą możliwe jest zatem ewidencjonowanie w programie opłat za czynsz lub innego typu media, wydatków związanych z zakupem materiałów pomocniczych czy też odsetek, które narosły od firmowej lokaty. Dowody wewnętrzne mogą służyć do automatycznego zadekretowania przychodów bądź wydatków przedsiębiorstwa. Tworzą one bowiem obrazy księgowe, których dekretacja odbywa się na podstawie zdefiniowanych w programie schematów. Należy pamiętać, że dowody wewnętrzne nie mogą generować zapisów VAT, jak również nie posiadają aspektu rozrachunkowego w programie. Dodając nowy dowód wewnętrzny użytkownik podaje Podmiot, którego operacja dotyczy oraz wybiera rodzaj (Wydatek, Przychód lub Inny). Wartość określona w tym polu służy do klasyfikacji dokumentów i nie wpływa na wysokość przychodów bądź kosztów (uwzględnianie w przychodach lub kosztach odbywa się na podstawie dekretacji automatycznej według schematu). Daty wystawienia i operacji podpowiadają się z kontekstowej daty aplikacyjnej. Wprowadzając kolejne operacje gospodarcze do tabeli dowodów wewnętrznych, należy wprowadzać ich Nazwę, Ilość oraz Cenę. Dodatkowo użytkownik ma możliwość zdefiniowania Opisu operacji gospodarczej oraz Uwag do dokumentu. 15

17 Sposób automatycznej numeracji powstających w programie dowodów wewnętrznych może być zmieniony w Parametrach dowodów wewnętrznych (Konfiguracja systemu). Znajdują się tam również pola pozwalające określić domyślne nazwy operacji, dla Przychodów, Wydatków oraz Innych, które wstawiane będą do dowodów tworzonych w kontekście zapisów księgowych. Oznacza to, że wybranie opcji Dodaj lub aktualizuj dowód wewnętrzny (podczas tworzenia wpisu do KPiR typu Wydatek) spowoduje automatyczne utworzenie dowodu wewnętrznego rodzaju Wydatek z nazwą operacji określoną w parametrach. Podobnie jest dla dodawanego Przychodu do KPiR (tworzony jest dowód wewnętrzny typu Przychód). Dowody wewnętrzne o rodzaju Inne są automatycznie tworzone w kontekście wprowadzania do KPiR zapisów typu Odliczenie/Doliczenie. 16

18 Możliwe jest także wprowadzanie Dowodów wewnętrznych z poziomu tworzonych zapisów w KPiR. Do zarządzania zapisami powiązanymi służą opcje dostępne w menu formularza zapisu do KPiR (Zapis powiązany VAT/Dowód wewnętrzny oraz Rozrachunek). 17

19 18

20 Wersja V3 Kompensaty (Su, Ra, Re) Kompensaty pozwalają dokumentować rozliczenia rozrachunków przeciwnych typów powiązanych z danym klientem. Jeżeli w programie linii InsERT nexo zaewidencjonowane są nierozliczone należności i zobowiązania powiązane z tym samym klientem, za pomocą dokumentu kompensaty, można dokonać ich wzajemnego rozliczenia. Mechanizm kompensat jest podobny do opcji Rozlicz przez skojarzenie dostępnej w module Rozrachunki, jednak w przeciwieństwie do niej, pozostawia on ślad w systemie w postaci dokumentu. Wystawiając dokument kompensaty użytkownik wybiera klienta, którego będzie ona dotyczyć. Istnieje możliwość podania Miejsca wystawienia dokumentu (domyślnie podpowiadane jest miasto z danych podmiotu Moja Firma). Data wystawienia podpowiadana jest z kontekstu pracy z programem. W sekcji Pozycje pojawiają się nierozliczone rozrachunki klienta po lewej typu Należność, po prawej typu Zobowiązanie. Rozliczanie rozrachunków może przebiegać na różne sposoby. Użytkownik może zaznaczyć odpowiednie dokumenty po jednej stronie a następnie wybrać dokumenty przeciwnego typu, które zostaną automatycznie rozliczone przez program (maksymalnie do kwoty wynikającej z dokumentów pierwotnie zaznaczonych). Można także wybrać rozrachunki danego typu, np. należności, a następnie kliknąć opcję Rozdziel znajdującą się nad tabelką z wybranymi dokumentami. Spowoduje to automatyczne rozdzielenie kwot wynikających z należności na rozrachunki typu Zobowiązanie, znajdujące się po przeciwnej stronie. Dodatkowo pola Wartość rozliczenia dla każdej pozycji są edytowalne. Użytkownik może dzięki temu skorygować wartość rozliczenia dla pozycji, lub wprowadzić ją w całości ręcznie jeśli zachodzi taka potrzeba. Podczas zapisywania kompensaty, mechanizm weryfikuje poprawność rozdzielenia kwot sumy należności i zobowiązań biorących udział w rozliczeniu muszą być sobie równe. W 19

21 przypadku, gdy z jakichkolwiek przyczyn suma rozliczeń po jednej stronie nie jest równa sumie po stronie przeciwnej, podczas próby zapisu program poinformuje o tym fakcie i zaproponuje akcje naprawcze. Za pomocą akcji Rozdziel należności (suma rozliczeń po stronie zobowiązań zostanie dorównana do sumy rozliczeń po stronie należności) lub Rozdziel zobowiązania (suma rozliczeń po stronie należności zostanie dorównana do sumy rozliczeń po stronie zobowiązań). Kompensaty w systemie InsERT nexo mogą być generowane dla rozrachunków w jednej walucie (PLN-PLN, EUR-EUR, itd.), oraz w różnych walutach. Ten drugi wariant obejmuje zarówno rozliczenia typu PLN-EUR lub USD-PLN, jak i rozliczenia wielowalutowe, np. EUR-USD (rozliczenia waluta obca-waluta obca dostępne są w linii PRO). Dodanie kompensaty dla waluty innej niż PLN wymaga istnienia w programie rozrachunków w tej walucie. W polu waluta okna kompensaty można wówczas ją wybrać, co spowoduje wyświetlenie w tabelce poniżej nierozliczonych rozrachunków wystawionych w tej walucie. Jeśli po przeciwnej stronie znajdują się rozrachunki wystawione w PLN, pojawi się dodatkowo kurs waluty pobierany domyślnie z dnia poprzedzającego datę wystawienia kompensaty. W przypadku gdy kurs na dzień poprzedzający nie został zdefiniowany, użytkownik może wybrać wartość z listy dostępnych w programie tabel kursów walut lub wprowadzić go ręcznie. W sytuacji gdy wprowadzana kompensata ma dokumentować rozliczenia wielowalutowe, np. EUR-USD, pole kurs pojawia się dla każdej z walut. Dodatkowo suma rozliczeń prezentowana jest po obu stronach zarówno w walucie jak i w PLN. (funkcjonalność dostępna w linii PRO) 20

22 Po wystawieniu dokument kompensacyjny otrzymuje status propozycji kompensacyjnej. Wszystkie rozrachunki, które wzięły udział w rozliczeniach dokonanych tą kompensatą otrzymują specjalny status symbolizowany gwiazdką (*), tak jak to obrazuje poniższy rysunek. W ten sposób symbolizowana jest propozycja kompensaty, czekająca na zatwierdzenie rozliczeń. Dodatkowo, w formularzu rozrachunku biorącego udział w propozycji kompensaty pojawia się pole Propozycja kompensaty z kwotą proponowanego rozliczenia. Kompensata o statusie propozycji powinna zostać wysłana do klienta w celu jej zaakceptowania. W procesie tym pomocny jest wydruk o nazwie Kompensata propozycja, którego przykład pokazano poniżej. 21

23 Po zatwierdzeniu kompensaty przez klienta, należy zmienić jej status na Zrealizowana. Wykonuje się to z poziomu menu Operacje w module Kompensaty. Należy podać datę realizacji, która nie może być wcześniejsza niż data wystawienia kompensaty. Po zatwierdzeniu kompensaty rozliczenia w niej zawarte zostają sfinalizowane (znikają symbole gwiazdki w kolumnie statusowej). Dodatkowo, każdy rozrachunek biorący udział w kompensacie zostaje rozliczony nowopowstałym rozrachunkiem kompensacyjnym. Powstające w ten sposób spłaty widoczne są w module Rozrachunki. Wyróżniają się one numerem zrealizowanej kompensaty w polu Dokument oraz tym, że pole Tytułem uzupełnione jest numerem rozliczonego rozrachunku oraz kwotą rozliczenia (w nawiasie). Rodzaj powstających automatycznie rozrachunków kompensacyjnych może być definiowany przez użytkownika. Rodzaje rozrachunków dostępne w słowniku posiadają pole Kompensata. Za jego pomocą można wybrać, jakiego rodzaju rozrachunek zostanie wygenerowany przez zatwierdzoną kompensatę dla danego typu rozrachunku. Znajduje się tu także opcja Nie dotyczy. 22

24 Jej wybranie spowoduje, że dany rodzaj rozrachunku nie będzie mógł brać udziału w kompensatach. Zrealizowaną kompensatę można wydrukować. Wydruk taki, obok pozycji rozliczonych danym dokumentem, zawiera listę nierozliczonych należności danego klienta na dany dzień. Oprócz statusu Propozycja oraz Zrealizowana, kompensaty mogą występować jeszcze w statusie Odrzucona. Dokumenty kompensat, w zależności od nadanego im statusu, mogą być przeglądane w kilku widokach roboczych: Wszystkie kompensaty, Kompensaty w przygotowaniu, Kompensaty zrealizowane oraz Kompensaty odrzucone. 23

25 Powielanie obiektów w programach linii InsERT nexo (Su, Ra, Re) Do większości typów dokumentów dodano możliwość ich powielania. Służy do tego opcja Powiel (podmenu przycisku Dodaj) dostępna w poszczególnych widokach programu. Dodano możliwość realizowania pozycji zamówienia (Shift+F2) od klienta podczas wystawiania dokumentu sprzedaży (Su) Pozycje zamówień opcja uruchamiana skrótem klawiszowym Shift + F2. Wykorzystanie tej opcji związane jest z wywołaniem listy towarów, które są zapisane na dokumentach zamówień od klientów. Opcja Pozycje zamówień dostępna jest w większości dokumentów handlowych i magazynowych. Wystaw wydanie dostępne są dokumenty wydanie zewnętrzne oraz wydanie zewnętrzne z VAT. Działanie tej opcji pozwala na wydanie towaru z tymi dostawami, które wynikają z zaznaczonych dokumentów PZ (jednego lub wielu), czyli z pominięcie kolejki FIFO bądź LIFO; 24

26 Dodano nowy sposób odbioru sprzedaży z kasy fiskalnej - Sprzedaż fiskalna (Su) Sprzedaż fiskalna dedykowana dla częstego odbierania danych o sprzedaży z kasy fiskalnej. Jest ona tworzona ręcznie (z górnego menu Operacje) lub automatycznie przy wykorzystywaniu serwera kasowego. Dla tego typu dokumentów został stworzony osobny widok w module Urządzenia zewnętrzne o nazwie Sprzedaż fiskalna. W tym widoku znajdują się tylko dokumenty o typie Sprzedaż fiskalna. Różnicą, w stosunku do pierwszej opcji odbierania danych o sprzedaży, jest brak tworzenia dokumentów handlowych sprzedaży. W zamian, do każdego dokumentu Sprzedaż fiskalna tworzone są dokumenty wydań zewnętrznych fiskalnych (WZf). Dokumenty WZf tworzone są w następujący sposób: o Przy dostępnych stanach magazynowych towarów tworzone są jedynie wydania zewnętrzne fiskalne ze stanami, czyli status magazynowy tych dokumentów to wydany towar i wykonane usługi; 25

27 o Przy braku stanów magazynowych (na np. część odbieranych towarów) tworzone są wydania zewnętrzne fiskalne ze stanami oraz wydania zewnętrzne ze statusem odłożone wydanie towaru, na braki (towary, które w danym momencie nie posiadały stanu magazynowego). Dzięki takiemu rozwiązaniu w łatwy sposób można sprawdzić jakie towary nie posiadały stanu magazynowego w momencie odbioru sprzedaży z kasy fiskalnej. Dokumenty sprzedaży pozwalają także na uzgadnianie odebranej sprzedaży z kasy fiskalnej z raportami fiskalnymi poprzez ich wzajemne powiązanie. Okno Sprzedaży fiskalnej 26

28 W formularzu Sprzedaży fiskalnej można wyróżnić pola: o Kasa fiskalna wskazująca z jakiej kasy została odebrana sprzedaż fiskalna. o Powiązanie pole to informuje o statusie powiązania z raportem dobowym. o Braki pole to zawiera numer dokumentu WZ, na którym zapisane są towary, dla których zabrakło stanu magazynowego podczas odbioru sprzedaży fiskalnej. Dostępne są tutaj opcje związane podglądem oraz ze zmianą statusu dokumentu magazynowego. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że możliwe jest automatyczne wygenerowanie dokumentów magazynowych: Przychód wewnętrzny na braki - pozycje wynikające z dokumentu WZ; Rozchód wewnętrzny na pozycje wypisane ręcznie. Wykorzystanie tego dokumentu związane będzie najczęściej z dokonywaniem przesortów artykułów. Możliwość skorzystania z wyżej wymienionych opcji dostępna jest z menu kontekstowego na zaznaczonym dokumencie sprzedaży fiskalnej. o Dokumenty magazynowe tabelka prezentująca wszystkie dokumenty magazynowe powiązane z dokumentem sprzedaży fiskalnej. Warto pamiętać, że dokument Sprzedaży fiskalnej jest dostępny zaraz po dokonaniu odbioru sprzedaży. W oknie Odczyt liczników sprzedaży widoczny jest rejestr zdarzeń. Jedna z pozycji to właśnie zapisany dokument. Już z tego miejsca można użyć opcji Pokaż dokument (skrót Ctrl+D), który otworzy dokument Sprzedaż fiskalną i umożliwi jego analizę bądź dokonanie odpowiednich akcji związanych np. z 27

29 wygenerowanie dokumentu przyjęcie wewnętrzne na braki (towary na WZ z odłożonym skutkiem magazynowym). Powiązanie Sprzedaży fiskalnych z raportami dobowymi Zarówno w widoku Sprzedaż fiskalna jak i Raporty dobowe w górnym menu Operacje (a także w menu kontekstowym) znajduje się opcja pozwalająca powiązać sprzedaże fiskalne z raportami dobowymi. Po jej uruchomieniu dostępny jest formularz. 28

30 Celem dokonywania powiązań jest uzgodnienie wartości sprzedaży fiskalnych z wartościami raportów dobowych. Ze względu na to, że sprzedaż na kasie jest realizowana w różny sposób (np. w ten sam dzień po wykonaniu raportu dobowego) możliwe są następujące powiązania: o Jeden dokument sprzedaży fiskalnej z jednym raportem dobowym; o Jeden dokument sprzedaży fiskalnej z wieloma raportami dobowymi; o Wiele dokumentów sprzedaży fiskalnej z jednym raportem dobowym; o Wiele dokumentów sprzedaży fiskalnej z wieloma raportami dobowym. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest uzgodnienie sprzedaży fiskalnych z raportami w dowolnym przypadku. Status powiązania sprzedaży fiskalnych i raportów prezentuje kolumna P przyjmująca stan: o - informujący o nie powiązaniu dokumentów; o B informujący o braku uzgodnienia; o T informujący o uzgodnieniu. Profil uproszczony (Ra) Profile umożliwiają różne sposoby pracy z Rachmistrzem nexo i Rachmistrzem nexo PRO. Na etapie tworzenia podmiotu użytkownik może wybrać jeden z dwóch profili, które przede wszystkich określają dostępność pewnych opcji i elementów interfejsu programu. 29

31 Profil pełny udostępnia użytkownikom rozliczającymi się na zasadach KPiR bądź EP pełną funkcjonalność programu. Dostępne są wszystkie opcje wraz z obsługą dokumentów kasowych czy bankowych. Użytkownicy mają dostęp do obsługi rozrachunków, dodatkowych typów zapisów KPiR czy EP (wraz z obsługą rozrachunków z poziomu tych zapisów) oraz bankowość elektroniczną. Profil ten przeznaczony jest przede wszystkim dla użytkowników wykorzystujących operacje gospodarcze o szerokim wymiarze podatku dochodowego czy też podatku VAT. Jest odpowiedni na przykład wtedy, gdy użytkownik ma potrzebę ewidencjonowania operacji na środkach trwałych w różnych typach amortyzacji. Profil pełny spełnia wymagania wszystkich, których działalność jest przekrojowa, rozwinięta bądź cechuje się dużą dynamiką w różnych obszarach działalności. Profil uproszczony kierowany jest do obsługi podstawowych zdarzeń gospodarczych niewymagających zaawansowanej ewidencji dokumentów księgowych. Domyślnie po ustawieniu tego profilu, ukryte zostaną m.in. moduły finansowe oraz rozliczeniowe w interfejsie programu. Funkcjonalność Rachmistrza nexo zostanie uproszczona dostosowując program do podstawowych wymagań małych firm. WAŻNE! Po utworzeniu podmiotu użytkownik może zmienić profil pracy z programem w dowolnym momencie. Informacja o aktualnie wykorzystywanym profilu znajduje się w kontekście pracy z programem (lewy górny róg aplikacji), gdzie dostępna jest opcja Zarządzaj umożliwiająca dostosowanie profilu do potrzeb użytkownika. Wywołanie tej opcji powoduje wyświetlenie okna, w którym użytkownik może dostosować aktualny profil do własnych potrzeb. Poszczególne obszary pracy z programem zostały przedstawione w tabeli, gdzie funkcjonalność każdego z nich może być zdefiniowana na jednym z trzech poziomów (Brak, Uproszczone, Pełne). W zależności od obszaru, w polu Wartość dostępne mogą być różne kombinacje poziomów obsługi. Przykładowo Obsługa finansów posiada trzy możliwe warianty do wyboru. Dla ułatwienia warianty dostępności dla kolejnych pól zostały opisane, tak jak pokazano to na poniższym rysunku. 30

32 Jak wspomniano wcześniej, program udostępnia dwa predefiniowane profile pracy, które użytkownik może dostosowywać do własnych potrzeb. W przypadku, gdy istnieje potrzeba powrotu do domyślnych ustawień w profilu, należy skorzystać z opcji Predefiniowane dostępnej w menu okna. Istnieje także możliwość eksportu ustawień dokonanych przez użytkownika w profilu. Można tego dokonać korzystając z opcji Plik Eksportuj do XML zawartej w menu okna. Znajduje się tu również opcja odwrotna pozwalająca zaimportować do programu plik xml z zapisanym profilem użytkownika, W wersji programu Rachmistrz nexo, dostępne są następujące obszary funkcjonalne w oknie definiowania profilu pracy z programem: Obsługa rozrachunków: o Obsługa rozrachunków w KPiR: pełna/brak o Obsługa rozrachunków w ewidencji VAT sprzedaży: pełna/brak o Obsługa rozrachunków w ewidencji VAT zakupu: pełna/brak 31

33 o Obsługa rozrachunków w Finansach: pełna/brak o Obsługa rozrachunków w Rozliczeniach pełna/brak o Obsługa rozrachunków w Deklaracjach skarbowych: pełna/brak o Obsługa rozrachunków w dekretacji automatycznej: pełna/brak Obsługa księgi i VAT: o Dodatkowe zapisy w KPiR: pełne/brak o Unieważnianie zapisów i zmiana kolejności w dniu KPiR: pełne/brak o Obsługa ewidencji VAT sprzedaży: pełna/uproszczona o Obsługa ewidencji VAT zakupu: pełna/uproszczona Dekretacja automatyczna: pełna/uproszczona Środki trwałe: brak/uproszczone/pełne o Obsługa typów amortyzacji: pełna/uproszczona o Uwzględnienie wartości NKUP : pełne/uproszczone o Obsługa wyposażenie: pełna/brak Obsługa kadr i płac: pełna/brak Obsługa remanentów: pełna/brak Obsługa naliczeń pojazdów: pełna/brak Obsługa Rozliczeń właścicielskich: pełna/uproszczona (dotyczy KPiR i EP) o Obsługa przychodów z innych źródeł: pełna/brak o Doliczenia podstawy opodatkowania i podatku: pełne/brak Obsługa dowodów wewnętrznych: pełna/uproszczone Obsługa finansów: pełna/uproszczona/brak Obsługa deklaracji ZUS: pełna/brak Obsługa klientów: pełna/uproszczona Obsługa Wspólników: pełna/uproszczona Obsługa Pracowników: pełna/uproszczona/brak Obsługa Instytucji: pełna/uproszczona. Sekcja Księgowość w kartotece klienta (Ra, Re) W programach księgowych Rachmistrz oraz Rewizor nexo w konfiguracji znajduje się ustawienie umożliwiające wykorzystywanie dla poszczególnych klientów indywidualnych (kontrahentów) ustawień odnoszących się do zapisów księgowych oraz zapisów w ewidencjach VAT. Parametr te nazywa się Parametry dostępności ustawień księgowych. Jest on domyślnie wyłączony. Po jego włączeniu można określić domyślne wartości, które będą podpowiadane dla klientów. 32

34 Zaznaczenie pokazywania parametrów księgowości spowoduje pojawienie się dodatkowej sekcji Księgowość w kartotece klientów. W jej zawartości domyślnie wyłączony jest parametr wykorzystywania indywidulanych ustawień księgowych klienta. W tym momencie program nadal działa zgodnie z ustawieniami globalnymi w innych parametrach. Dopiero jego włączenie pozwala na zindywidualizowanie danych księgowych klienta. Po aktywowaniu znacznika użytkownik może pozostawić domyślne parametry zapisów księgowych oraz ewidencji VAT zakupu i sprzedaży (pobrane z parametrów programu), bądź dokonać indywidualnej zmiany. Dzięki temu każdy klient może mieć swój zestaw danych podpowiadanych domyślnie na dokumentach księgowych. Pozwala to znacznie usprawnić proces ręcznego księgowania zarówno w kontekście dekretów księgowych, jak i zapisów w ewidencjach VAT. 33

35 Limit amortyzacji jednorazowych (Ra, Re) W przypadku gdy w dokumencie OT wybrany zostanie jednorazowy typ amortyzacji, w sekcji Szczegółów umorzenia pojawia się dodatkowy znacznik Podlega limitowi amortyzacji jednorazowych. Zaznaczenie tej opcji oznacza, że dany środek amortyzowany jednorazowo podlega ograniczeniu limitem (limit umorzenia w 1-szym roku działalności) tym sposobem można odróżnić środków niskocenne, które mogą również być amortyzowane jednorazowa od tych objętych limitem. Niesie to za sobą konsekwencje mechanizmie wyliczania amortyzacji (więcej na ten temat w dalszej części konspektu). Podczas definiowania nowego OT dla środka trwałego amortyzowanego jednorazowo objętego limitem, program informuje użytkownika o dotychczasowym wykorzystaniu limitu. Limit amortyzacji jednorazowej zdefiniowany jest w Konfiguracji systemu (Podatki i koszty). 34

36 Możliwość zmiany wyliczonej amortyzacji (Ra, Re) W sekcji Szczegóły formularza Amortyzacji wyliczana jest wartość amortyzacji dla wskazanego okresu. Całościowa wartość raty umorzeniowej rozdzielona jest automatycznie na wartość stanowiącą koszty oraz wartość niestanowiącą kosztów (kwoty wyliczane są proporcjonalnie z wartości wprowadzonych w dokumencie OT danego środka trwałego). Domyślnie wartość umorzenia wyliczana jest automatycznie według parametrów amortyzacji oraz wspomnianych wartości wprowadzonych w dokumencie przyjęcia (świadczy o tym zaznaczony checkbox w kolumnie A). W przypadku, gdy potrzebne jest skorygowanie wartości wyliczonych przez program, należy odznaczyć opcję Automatycznego wyliczania umorzenia. Można wówczas wprowadzić wartość stanowiącą i niestanowiącą KUP, czyli zapisać wartość, która nie jest równa racie naliczenia amortyzacji. W przypadku gdy wprowadzona ręcznie wartość amortyzacji przekracza kwotę wyliczoną automatycznie, program generuje ostrzeżenie. Użytkownik może jednak zapisać taki dokument. W sytuacji gdy w tworzonym dokumencie Amortyzacji wprowadzona zostanie kwota, która spowoduje przekroczenie wartości rocznego umorzenia dla danego środka, program wygeneruje ostrzeżenie. 35

37 Przekroczenie rocznego limitu umorzenia domyślnie powoduje wyłączenie naliczania amortyzacji dla danego środka trwałego do końca roku. Możliwe jest jednak aktywowanie naliczania zerowych amortyzacji (Konfiguracja Systemu Parametry środków trwałych). Jeżeli użytkownik włączy tą opcję w programie, program do końca roku będzie naliczał amortyzacje o wartościach zerowych. W przypadku generowania amortyzacji dla środków umarzanych jednorazowo, podlegających limitowi amortyzacji jednorazowych, program sprawdza wykorzystany dotychczas limit i informuje użytkownika o jego przekroczeniu. W takiej sytuacji program proponuje zmniejszenie wartości amortyzacji do limitu oraz automatyczne wygenerowanie dokumentu Zmiany amortyzacji (ZA). Po zastosowaniu akcji naprawczej, opcja Automatycznego wyliczenia amortyzacji zostaje wyłączona i kwota umorzenia zostaje przeliczona do wysokości limitu. Niewykorzystana kwota amortyzacji przechodzi na kolejne lata na zasadach ogólnych (zdefiniowanych w dokumencie ZA). Oznacza to, że od kolejnego roku naliczanie amortyzacji dla takiego środka trwałego następować będzie standardowo, według określonej metody oraz zdefiniowanego na ten rok planu amortyzacji. Seryjne rozliczanie pojazdów (Ra, Re) W module Rozliczenia pojazdów możliwe jest uruchomienie opcji seryjnego rozliczenia pojazdów za dany okres. W pojawiającym się oknie pomocniczym należy wskazać miesiąc, za który nastąpi rozliczenie (domyślnie podpowiadany jest bieżący miesiąc wybrany w kontekście pracy z programem). Program wyświetla listę aktywnych pojazdów, dla których wygenerowane zostaną rozliczenia. Domyślnie rozliczenia tworzone są dla wszystkich pojazdów, zarówno dla tych, którym wygenerowano wpisy eksploatacyjne w danym miesiącu (przejazdy, rachunki lub ryczałt), jak i dla tych, które nie były eksploatowane. Jeżeli istnieje potrzeba automatycznego generowania rozliczeń tylko dla pojazdów, które posiadają wpisy eksploatacyjne w danym okresie, należy zaznaczyć opcję Zapisuj tylko niezerowe rozliczenia. 36

38 Rejestry numeracyjne (Su, Ra, Re) Rejestry numeracyjne pozwalają definiować sposoby numeracji dokumentów powstających w systemie InsERT nexo. Oprócz możliwości ustalenia postaci numerów nadawanych automatycznie przez program, użytkownik może także wybrać w jaki sposób system ma działać w przypadkach rezerwowania numerów, ich zwalniania, itp. W słowniku istnieje szereg predefiniowanych rejestrów numeracyjnych, dotyczących dokumentów wystawianych w systemie InsERT nexo. Użytkownik może zmieniać ich definicje oraz dodawać własne rejestry, według ustalonych przez siebie kryteriów. Obok opcji dodawania, poprawiania i usuwania rejestrów, w górnym menu znajdują się opcje pozwalające deaktywować oraz aktywować pozycje (deaktywowanie rejestru numeracji niejednokrotnie może okazać się bezpieczniejsze niż jego całkowite usunięcie z programu). Lista rejestrów prezentuje wszystkie definicje numeracji obiektów w programie. Rejestry własne oznaczone są symbolem w kolumnie Własny. Widoczny jest także status aktywności rejestrów numeracyjnych. 37

39 Podczas dodawania nowego rejestru użytkownik domyślnie korzysta z widoku prostego. Jego możliwości odpowiadają potrzebom większości typowych zastosowań programu. W przypadku, gdy istnieje potrzeba zdefiniowania bardziej złożonego rejestru numeracyjnego, należy przejść do widoku Zaawansowanego. Zawiera on większą ilość pól, które udostępniają dodatkowe możliwości budowania numeracji w programie. 38

40 W sekcji Podstawowe użytkownik wypełnia pola opisowe rejestru, jak Nazwa Symbol i Opis. Ponadto może wybrać jedną z czterech opcji postępowania podczas napotkania luki w numeracji dokumentu: nie wypełniaj - system pozostawi lukę w numeracji. wypełniaj bez względu na datę - system wstawi kolejny wolny numer, nie zwracając uwagi na datę wystawienia dokumentu, w wyniku czego chronologia numerów może nie odpowiadać chronologii dat. wypełniaj kolejnym w obrębie jednego dnia - system wstawi kolejny wolny numer, zachowując ciągłość numeracji w wybranym dniu. Po wypełnieniu luk w obrębie dnia, kolejnemu dokumentowi wystawionemu w tym samym dniu, zostanie nadany kolejny numer następujący po ostatnim ze wszystkich dokumentów (bez względu na datę). wypełniaj pierwszym w obrębie dnia - system wstawi kolejny wolny numer, zachowując ciągłość numeracji w danym dniu. Po wypełnieniu luk w obrębie dnia, oraz gdy istnieją luki w 39

41 numeracji zarówno w dniach poprzednich jak i kolejnych, w pierwszej kolejności system nada (dokumentowi wystawianemu w tym samym dniu) numer z luki z dni poprzednich, później z luk z dni następnych. Przykład: różnica zastosowania dwóch powyższych opcji gdy atrybut z datą w obiekcie to data systemowa. Wypełniaj kolejnym w obrębie dnia Wypełniaj pierwszym w obrębie dnia /fs/ /fs/2014 brak /fs/ /fs/2014 brak /fs/ /fs/2014 brak /fs/ /fs/ /fs/2014 brak /fs/ /fs/2014 brak /fs/ /fs/2014 brak /fs/2014 Nowy dokument /fs/2014 (wypełnienie luki w dniu) /fs/2014 (kolejny wolny numer) /fs/2014 (kolejny wolny numer) /fs/2014 (kolejny wolny numer) Nowy dokument /fs/2014 (wypełnienie luki w dniu) /fs/2014 (numer z luki w poprzednim dniu) /fs/2014 (numer z luki w następnym dniu) /fs/2014 (kolejny wolny numer) W polu Obszar funkcjonalny należy wybrać, dla jakiego typu dokumentów obowiązywać ma tworzony rejestr numeracyjny. Program umożliwia wybór jednego, konkretnego typu, np. operacji KP, lub wskazanie wielu typów dokumentów dzięki opcji Wszystkie, która umożliwia wprowadzanie typów dokumentów, jako kolejnych pozycji poniżej. Jeśli użytkownik edytuje już istniejący rejestr, pole to jest nieedycyjne, ponieważ rejestr jest używany w dokumentach. Dostępna jest także opcja Brak. Służy ona do oznaczania rejestru jako nieaktywny, wtedy nie pojawia się on w widokowych konfiguracjach i nie można go wybrać. Widoczny będzie jedynie w ogólnej konfiguracji. Ponadto, w widoku Zaawansowanym, w sekcji Podstawowe znajdują się dwa dodatkowe pola: Możliwość ręcznego nadawania numeru domyślnie wybrana jest wartość Tak, która oznacza, że użytkownik będzie mógł wprowadzić własną wartość numeru podczas 40

42 wystawiania/edycji dokumentu. Aby możliwość ta została zablokowana, należy wybrać opcję Nie. Łamany przez rozszerzenie użytkownika domyślnie wprowadzona jest wartość Tak, co oznacza, że użytkownik, podczas wypisywania dokumentu, będzie mógł podać własne rozszerzenie do generowanego numeru. W przypadku ustawienia wartości Nie, operacja wpisania własnego rozszerzenia nie będzie możliwa. Sekcja podstawowe, widok Podstawowy: Sekcja podstawowe, widok Zaawansowany: W sekcji Atrybuty numeracji w widoku prostym znajduje się pole Wybierz atrybut z datą w obiekcie. Użytkownik może w nim wybrać datę systemową lub inną datę powiązaną z wybranym typem dokumentu. Zgodnie z tym wyborem program będzie brał pod uwagę datę wystawienia dokumentu lub datę systemową i sprawdzał jaki numer wstawić do dokumentu zgodnie z ustawionym sposobem wypełniania luk. Dodatkowo w liście Atrybutów obiektu można wybrać parametry, które wpływać będą na zmianę (zerowanie) licznika numeracji w zależności od spełnienia odpowiedniego warunku. Dla przykładu wybranie atrybutu Rok daty wykonania operacji będzie skutkowało zmianą licznika 41

43 numeracji po zmianie roku, czyli np. ostatni dokument w roku 2014 będzie miał numer 355/2014 a pierwszy w roku /2015. W widoku zaawansowanym sekcja Atrybuty numeracji zawiera dodatkowe pole Sposób wyboru atrybutu z datą w obiekcie, domyślnie wybrana jest w nim opcja Wybranie z listy pozwalająca korzystać ze standardowych (typowych dla danego obszaru funkcjonalnego) atrybutów z datą w obiekcie. Jeżeli użytkownik wybierze opcję Wpisanie ręcznie, w polu poniżej możliwe będzie wprowadzenie wartości ręcznie w oparciu o model danych systemu InsERT nexo (opcja ręczna dostępna jest dla wersji InsERT nexo PRO). Sekcja Postać numeru służy do zdefiniowania struktury numeru, który będzie automatycznie nadawany dokumentom danego typu. Znajduje się w niej tabela, gdzie kolejne elementy definicji numeru dodawane są jako wiersze. Domyślnie każdy rejestr posiada obowiązkowy element Numer, który nie podlega edycji. Dodatkowo użytkownik, w widoku Prostym, może dodawać elementy typu: Stała - dowolna wartość wpisana przez użytkownika, Symbol rejestru - symbol danego rejestru numeracji, Atrybut obiektu - wartości charakterystyczne dla wybranego obszaru funkcjonalnego, np. dla dokumentu FS użytkownik może wybrać Rok daty wystawienia dokumentu, Symbol oddziału, Symbol magazynu, Miesiąc daty wystawienia dokumentu, Dzień daty wystawienia dokumentu, Nazwa magazynu, Symbol pracownika wystawiającego Dodatkowo w widoku Zaawansowanym możliwe jest dodanie elementu: Warunek - pozwala na wstawienie do numeru określonej wartości po spełnieniu warunku. Przy wykorzystywaniu tej opcji należy włączyć kolumny Wartość gdy prawda oraz Wartość gdy fałsz (opcja w menu kontekstowym Konfiguracja listy -> Lista kolumn) oraz dodać nową własność (w menu kontekstowym Dodaj lub klawisz Insert), którą może być wartość z modelu danych systemu InsERT nexo. Przykładowo możliwe jest wprowadzenie do numeracji elementu, dla którego wartość wprowadzana będzie w zależności od tego czy dokument pochodzi z urządzenia fiskalnego czy też nie. Aby uzyskać taki efekt należy wprowadzić element Warunkowy z odpowiednio zdefiniowaną Metawłasnością w polu Atrybut obiektu. 42

44 W tym przypadku definicja Metawłasności powinna wyglądać następująco: Własność obiektu PochodziZUrzadzeniaFiskalnego pochodzi z modelu danych InsERT nexo z dziedziny Dokumentów sprzedaży i zwraca wartości Prawda/Fałsz w zależności od tego czy źródłem danego dokumentu jest urządzenie fiskalne czy też nie.podobnie może wyglądać element numeracji Faktury sprzedaży uwarunkowany pokazywaniem płatności na dokumencie. Tworząc metawłasność dla takiego warunku można posłużyć się właściwością GenerujeOperacjeKasowe z modelu danych, tak jak pokazano to poniżej. W zależności od tego, czy dokument Faktury sprzedaży udostępnia płatności gotówkowe czy też nie (parametry Typy dokumentów > Faktura VAT sprzedaży -> Płatności -> Pokaż/Nie pokazuj) w numerze dokumentu może znaleźć się odpowiednia wartość. Atrybut obiektu wartość w kolumnie Atrybut obiektu może być uzupełniona na podstawie listy domyślnych atrybutów udostępnionych dla danego typu dokumentów. Użytkownik może także skorzystać z metadanych (własności): wpisanych we wcześniejszej opcji Atrybuty numeracji lub dodanych ręcznie za pomocą klawisza Insert (lub z poziomu menu kontekstowego). Za pomocą dodawanych metawłasności można wprowadzać do postaci numeru elementy z modelu danych systemu InsERT nexo dotyczące danej dziedziny (np. Dokumentów sprzedaży). 43

45 Dla przykładu do numeracji Faktur sprzedaży może zostać dodany element odpowiadający symbolowi transakcji handlowej. Aby uzyskać taki efekt należy dodać do postaci numeru element typu Atrybut obiektu i przypisać do niego odpowiednio zdefiniowaną metawłasność (tak jak pokazano to poniżej). Każdy z elementów (poza domyślnym numerem) może zostać dodatkowo wzbogacony o Prefiks oraz Sufiks. Mogą nimi być dowolne znaki, np. myślnik lub ukośnik. Poniżej tabeli definiującej postać numeru znajduje się Przykład, dzięki któremu użytkownik może na bieżąco sprawdzić jak prezentuje się zdefiniowana przez niego struktura numeru. Ostatnia sekcja formularza rejestru numeracji to Numery początkowe. Domyślnie znajduje się w niej tylko Ogólny numer początkowy, równy 1. Wartość tą można zmienić. Dodatkowo w widoku Zaawansowanym istnieje możliwość tworzenia reguł dla numerów początkowych. Jeśli istnieje potrzeba, np. po przeniesieniu danych w trakcie roku, można zdefiniować numer początkowy dla dokumentów w roku przeniesienia po to, aby zachować ciągłość numeracji. Można także określić wiele wartości początkowych w taki sposób, żeby różnym atrybutom, wybranym w sekcji Atrybuty numeracji, przypisać inne numery początkowe. Przykładowo dla faktury sprzedaży wystawianej na magazynie o symbolu MAG w roku kalendarzowym 2014 numeracja może rozpocząć się od 10 a dla magazynu o symbolu MAPpomocniczy w tym samym roku numeracja może rozpocząć się od 20, tak jak pokazano to na poniższym przykładzie. 44

46 Atrybuty w powyższym oknie są wybierane w takiej kolejności w jakiej zostały wprowadzone w opcji Atrybuty numeracji. 45

47 Wersja V4 Odwrotne obciążenie (Su) W systemie Subiekt nexo możliwe jest uwzględnianie sprzedaży związanej z transakcją "Odwrotne obciążenie". W celu automatyzacji niektórych czynności w danych klienta dostępny jest znacznik "Czynny podatnik VAT", przyjmujący wartość TAK lub NIE. W kartotece asortymentu dostępne jest pole "Odwrotne obciążenie", w którym do wyboru są dwie opcje Zastosuj oraz Nie stosuj. 46

48 Podczas wystawiania dokumentów sprzedaży przy wstawianiu towaru może pojawić się ostrzeżenie, informujące o tym, że towar powinien być sprzedawany w transakcji z odwróconym obciążeniem (w przypadku, gdy w dokumencie wybrana jest inna transakcja). Ostrzeżenie dostępne jest zarówno przy samej pozycji asortymentowej (obraz powyżej) jak i w dolnej sekcji dokumentu (obraz poniżej). Wybranie akcji naprawczej jaką jest przycisk Zmień transakcję, spowoduje automatycznej ustawienie transakcji odwrotne obciążenie na dokumencie. Deklaracja PIT-36/PIT-36L (Ra, Re) W przypadku gdy właściciel/wspólnik rozliczany jest indywidualnie, deklaracja wyliczana jest na podstawie przychodów zaewidencjonowanych w programie, oraz wpisów w module Rozliczeń właścicielskich takich jak składki ZUS lub opcjonalnie przychody i składki z innych źródeł. 47

49 Wyliczona deklaracja zawiera załącznik PIT-B, w którym wykazane są przychody wspólnika uwzględniające jego udział w firmie. 48

50 W sytuacji gdy wspólnik/właściciel rozlicza się wspólnie z małżonkiem mogą istnieć dwa scenariusze: o Współmałżonek nie jest wspólnikiem w firmie. Należy wprowadzić małżonka do ewidencji klientów jako Osobę fizyczną i powiązać go ze wspólnikiem w oknie kartoteki Wspólnik. W module Rozliczenia właścicielskie możliwe jest wprowadzanie zapisów dla małżonka rozliczającego się wspólnie ze wspólnikiem/właścicielem (np. Przychody z etatu lub składki z innych źródeł). Na podstawie zapisów tego typu oraz danych zawartych w kartotece osobowej małżonka, wyliczana jest część deklaracji PIT-36 dotycząca współmałżonka. 49

51 Podobnie jak w przypadku deklaracji rozliczanej indywidualnie, tworzony jest także załącznik PIT-B, na którym wykazywane są przychody wspólnika. o Współmałżonek jest wspólnikiem w firmie. Brany jest pod uwagę przychów firmy proporcjonalnie do udziałów obu wspólników (małżeństwa) oraz zapisy w module Rozliczenia właścicielskie przypadające na obu wspólników (małżeństwo). Na tej podstawie wyliczane są sekcje dotyczące podatnika i małżonka w deklaracji PIT-36. Dodawane są także załączniki PIT-B dla podatnika i małżonka, wykazujące przychody obu wspólników z uwzględnieniem ich udziału w firmie. 50

52 Zbiorcze wystawianie deklaracji PIT-11 (Ra, Re) W module Pracownicy możliwe jest wystawienie deklaracji PIT-11 dla wybranych lub wszystkich pracowników na raz. Wystarczy zaznaczyć na liście odpowiednie osoby i wybrać opcję Dodaj deklarację (z menu kontekstowego lub górnego menu Operacje). Program wyświetla okno pomocnicze, gdzie od razu wybrana jest deklaracja PIT-11 oraz okres z kontekstu pracy z programem. Po zatwierdzeniu okna i wybraniu opcji Wykonaj program wystawia deklaracje PIT-11 dla zaznaczonych wcześniej pracowników. Deklaracje zapisywane są w module Deklaracje skarbowe. 51

53 Zbiorcza wysyłka deklaracji Uniwersalna Bramka Dokumentów (Ra, Re) Zgodnie z planowanymi na 1 stycznia 2015 r. zmianami do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych każdy płatnik mający obowiązek sporządzenia informacji lub rocznego obliczenia podatku dla więcej niż pięciu podatników (osób fizycznych) będzie zobowiązany do wysłania formularzy deklaracji podatkowych do urzędu skarbowego wyłącznie przez Internet. Składanie deklaracji drogą elektroniczną odbywać się będzie za pomocą Uniwersalnej Bramki Dokumentów (UBD), która ma być kanałem służącym do wysyłania e-deklaracji. Wersja system InsERT nexo zawiera rozwiązania przygotowane na tę właśnie zmianę. Widok Zbiorcza wysyłka deklaracji dostępny w module Deklaracje skarbowe umożliwia przygotowanie zbiorczej wysyłki deklaracji: PIT-11, PIT-40, PIT-8C. Z poziomu wspomnianego widoku możliwe jest dodawanie formularzy Zbiorczej wysyłki dokumentów. W formularzu należy wybrać typ deklaracji, np. PIT-11, okres oraz wersję (podpowiadana jest automatycznie na podstawie wskazanego okresu). Po dokonaniu tych ustawień wystawione wcześniej deklaracje są podłączane do formularza. Istnieje także możliwość dodawania deklaracji z poziomu okna Zbiorczej wysyłki dokumentów a także odłączania i podłączania wybranych pozycji. 52

54 Zapisany formularz wysyłki zbiorczej można wysłać do Uniwersalnej Bramki Dokumentów a następnie odebrać zbiorcze Urzędowe Poświadczenie Odbioru. Stosowne opcje znajdują się w górnym menu Wysyłka elektroniczna widoku Zbiorczej wysyłki deklaracji. 53

55 Wersja V5 Dodano zapis seryjny operacji kasowych i dyspozycji bankowych (Su, Ra, Re) Dodano możliwość tworzenia not odsetkowych z wezwań do zapłaty (Su, Ra, Re) Po wybraniu opcji Nota odsetkowa do wezwania do zapłaty pojawia się okno z wystawionymi wcześniej wezwaniami do zapłaty. Po wskazaniu odpowiedniego dokumentu i zatwierdzeniu wyboru, pojawia się formularz noty odsetkowej z wyliczoną kwotą odsetek na dany dzień. 54

56 Dodano możliwość rozliczania rozrachunków przez skojarzenie w różnych walutach (np. EUR - USD) (Su, Ra, Re) 55

57 Możliwość deaktywowania form płatności (Su, Ra, Re) W słowniku form płatności istnieje możliwość deaktywowania form płatności, które nie są już wykorzystywane. Opcja ta dostępna jest dla typów płatności: Karta płatnicza przy sprzedaży/bon obcy oraz Karta firmowa przy zakupie. 56

58 Dodano obsługę deklaracji VAT-9M (Ra, Re) Wystawienie deklaracji VAT-9M możliwe jest wyłącznie w ramach zdefiniowanego Zwolnionego okresu VAT (dostępne w linii nexo PRO.) Dodano możliwość wysyłki elektronicznej tej deklaracji. 57

59 Umożliwiono wydruk planu kont z rozbiciem na analityki (Re) rysunek. Opcja ta została udostępniona w oknie wydruku planu kont, tak jak prezentuje to poniższy Dodano możliwość określania rozmiaru (szerokość i wysokość) loga wydruku (Su, Ra, Re) 58

60 Dodano dwie transakcje handlowe "SUPTK - Świadczenie usług, poza terytorium kraju" oraz "IU-PU - Import usług, dla których podatnikiem jest usługobiorca" (Su) Dodano możliwość przypisania cennika dodatkowego do oddziału firmy (Su) Cennik dodatkowy można przypisać do oddziału firmy. Będzie on wówczas nadrzędny względem przypisanego cennik głównego. Cennik dodatkowy pozwala na zróżnicowanie cen wybranych kartotek asortymentowych, np. niższa cena towaru w określonym czasie. 59

61 Dodano Parametr "Partie z przekroczonym terminem ważności" (Pokaż/Ukryj) w konfiguracji Subiekta nexo (Su) Opcja Partie z przekroczonym terminem ważności wykorzystywana przy wydawaniu towaru z magazynu za pomocą opcji Rozbicie pozycji, dostępnej na dokumentach (więcej informacji znajduje się w rozdziale Dokumenty). Możliwe do wyboru parametry: Pokaż spowoduje wyświetlenie w oknie rozbicie pozycji przeterminowanych dostaw. Ukryj spowoduje ukrycie w oknie rozbicie pozycji przeterminowanych dostaw. Pod pojęciem "dostawy" należy rozumieć dokumenty przyjęć magazynowych (PZ, PW) a właściwie pozycje asortymentowe tych dokumentów. Aby użytkownik mógł łatwiej sprawować kontrolę nad przeterminowanymi dostawami, może również skorzystać z raportu Dostawy przeterminowane. Opcje te są dostępne w Subiekcie nexo PRO. 60

62 61

63 Dodano możliwość zbiorczego nadawania kodów PLU wybranych dla kartotek na jednostkę miary w widoku Asortyment albo w kartotece - domyślnie dla wszystkich urządzeń lub dla wybranych (Su) Opcja Kody PLU pozwala na generowanie (nadawanie) i usuwania kodów PLU dla wybranych kartotek w widoku Asortyment. Dla opcji Kody PLU dostępne są: Generuj można rozpocząć numerację od wartości początkowej inaczej dla towarów i usług oraz inaczej dla opakowań. Domyślnie system rozpoczyna numerowanie od 1. Wpisując wartości początkowe, można zarezerwować pewną pulę początkową numerów PLU. Nadawanie numerów rozpoczyna się od wprowadzonego numeru z pominięciem numerów początkowych (mniejszych od zadanej wartości) i numerów już wcześniej nadanych, tak by 62

64 numery nie były powielone. Dodatkowo można wybrać, czy nadawane numery mają być ogólne w kartotece (domyślnie dla wszystkich urządzeń) zaznaczając opcję tylko w kartotekach asortymentu, czy dla wybranych z listy - opcja w kartotekach dla wybranych urządzeń. Ponieważ kody PLU są nadawane dla konkretnych jednostek miar, użytkownik może zdecydować, czy numery mają zostać nadane wszystkim miarom w kartotece, zaznaczając opcję dla wszystkich jednostek miar, czy tylko dla jednostki miary: podstawowej (opcja dla jednostki miary podstawowej), sprzedaży (opcja dla jednostki miary sprzedaży), lub dla zaznaczonych jednostek miar (dla których zakreślony został znacznik Wysyłaj do UF przy jednostce miary w kartotece). Na koniec użytkownik może zdecydować, czy program ma zastępować istniejące kody PLU w zaznaczonych kartotekach. Usuń drugą operacją, jaką użytkownik może wykonać za pomocą tego okna, jest usuwanie kodów PLU z zaznaczonych w widoku kartotek. W tym przypadku może zdecydować, jaki konkretnie kod ma usunąć: czy wprowadzone w kartotece, czy w kartotekach dla zaznaczonych urządzeń. Dodano możliwość przeglądania zdjęć (Ctrl+J) zdefiniowanych w kartotece asortymentu w miejscu, gdzie jest ona użyta: w module, na listach, na pozycjach dokumentu, cennika, inwentaryzacji itp. (Su) Dodano w pozycji cennika typu komplet wyliczenia ceny bazowej z jego składników (Su) Opcja Wylicz cenę kompletu jako sumę wartości składników pojawia się tylko dla asortymentu rodzaju komplet. Jej zaznaczenie spowoduje wyliczenie ceny bazowej jako sumę iloczynów cen i ilości składników. 63

65 Dodano możliwość określenia cyklicznego okresu obowiązywania cennika dodatkowego z możliwością podłączenia go do oddziału lub kasy fiskalnej (Su) W sekcji Harmonogram należy określić okres obowiązywania cennika dodatkowego. Czynność tą można wykonać na wiele sposobów: Bez podawania dat OD, DO wtedy cennik jest bezterminowy; poprzez podanie dwóch dat: OD, DO wtedy cennik obowiązuje w podanych ramach czasowych. Określenie terminowości cennika powoduje, że można go traktować np. jako cennik promocyjny obowiązujący tylko w konkretnym okresie. Dodatkowo można określić w wybranym okresie obowiązywania, kiedy jest on ważny, tzn. kiedy ceny będą podpowiadane na dokumentach. Pozwala na to wybranie rodzaju harmonogramu, gdzie dostępne są trzy wartości: Codzienny - w przypadku wyboru tej wartości cennik jest ważny przez cały okres obowiązywania. 64

66 Cotygodniowy - cennik będzie ważny jedynie w wybrane dni tygodnia. Comiesięczny - użytkownik musi określić, w które miesiące oraz w które dni miesiąca będzie ważny cennik. Dodano możliwość tworzenia cyklicznych promocji - rabatów, bonusów w postaci dodatków, gratisów - przy sprzedaży określonego asortymentu lub wielkości sprzedaży dla wyodrębnionych klientów (Su) Subiekt nexo umożliwia tworzenie cyklicznych promocji - rabatów, bonusów w postaci dodatków oraz gratisów - podczas sprzedaży określonego asortymentu, a także w sytuacji, kiedy wybrani klienci osiągnęli wymaganą wielkość sprzedaży. Konfiguracja promocji Przed rozpoczęciem korzystania z modułu Promocje należy wybrać jeden z trzech możliwych trybów pracy z promocjami (w jaki sposób będą one stosowane) poprzez określenie Zastosowania promocji: 65

67 Automatycznie wartość domyślna systemu, po spełnieniu warunków sprzedaży promocje będą stosowane automatycznie. Sygnalizuj o aktywności system wyświetla ostrzeżenie podczas edycji dokumentu, informujące o tym, że pojawiły się aktywne promocje. Ręcznie użytkownik samodzielnie decyduje, czy stosować promocje. System podpowiada, jakie promocje mogą zostać zastosowane (wyświetlone zostaje dodatkowe okno). W Subiekcie nexo promocje tworzy się poprzez ustalenie: wartość udzielanego rabatu do wyboru jest rabat kwotowy lub procentowy ; asortymentu towarów dodawanych do specyfikacji dokumentu po preferencyjnej cenie podczas sprzedaży (wystawiania dokumentów sprzedaży) lub jako gratisów (gratisy drukują się w dodatkowej sekcji tak jak opakowania, nie wpływają na kwotę do zapłaty i zawsze mają stawkę NPO); wartości docelowej dokumentu dzięki tej opcji wartością promocji jest docelowa wartość, do której zostanie przeliczony dokument. Promocja zostanie uaktywniona pod warunkiem spełnienia jej warunków. Warunkiem zastosowania promocji może być ilość lub wartość sprzedawanego i wykazanego na przykład za pomocą działów w promocji asortymentu, innym warunkiem może być forma płatności, zastosowany cennik lub to, czy nabywca należy do grupy, której dotyczy promocja. Promocje mogą obowiązywać tylko w pewnym okresie i być cykliczne, mogą na przykład obowiązywać w każdy piątek do końca roku kalendarzowego. 66

68 W oknie promocji, tak jak w przypadku innych dokumentów w systemie, można wyróżnić poszczególne sekcje: Podstawowe oprócz Symbolu,Nazwy i Opisu znadują się w niej znaczniki odpowiedzialen za aktywność promocji. Dodatkowo istnieje możliwość zaznaczenia opcji Łączy się z innymi promocjami, pozwoli to na dokumencie uwzględniać wszystkie promocje, które mają ten znacznik aktywny (zaznaczony). Harmonogram w tej sekcji istnieje możliwość określenia terminu obowiązywania promocji. Oprócz podania dat Od i Do do wyboru jest rodzaj harmonogramu: o Codzienny obowiązuje w każdy dzień tygodnia 67

69 o Cotygodniowy można wybrać dni tygodnia, w których obowiązuje promocja o Comiesięczny oferuje możliwość wybrania miesięcy oraz dni, w których promocja będzie aktywna. Asortyment sekcja ta oferuje możliwość wybrania asortymentu, na który będzie oferowany w promocji. Jeśli zostanie wpisana minimalna ilość lub wartość asortymentu (bez określenia konkretnych towarów), wartości te będą sprawdzane dla wszystkich asortymentów na dokumencie. Klienci w tej sekcji możliwe jest wybranie klientów, którzy będą mogli skorzystać z promocji. Inne warunki dodatkowo można jakie inne warunki muszą być spełnione, aby promocja mogła zostać zastosowana przy sprzedaży. Należą do nich Cenniki główne, Formy płatności oraz Wartość dokumentu. 68

70 Wynik promocji w tej sekcji należy określić, co będzie efektem zastosowania promocji. Dostępne są dwie opcje: o Wynik promocji w którym to polu można wybrać jedną z czterech opcji: Wartość docelowa dokumentu. Rabat kwotowy. Rabat procentowy. Dodatkowy asortyment możliwe jest jego oznaczenie jako gratis lub podanie innej ceny (najczęściej niższej). Wybór jednej z pierwszych trzech możliwości uruchamia dodatkowe pola służące podaniu określonych kwot/procentów. Po wybraniu możliwości dodatkowy asortyment w dolnej części zakładki pojawi się tabela, do której można dodawać z listy odpowiednie pozycje asortymentowe. Warto pamiętać, że gratisy drukowane są w dodatkowej sekcji - tak jak opakowanie - i nie wpływają na kwotę do zapłaty oraz zawsze mają stawkę NPO. 69

71 Dodano możliwość porządkowania pozycji dokumentu przy zapisie oraz poprawy automatycznego dokumentu, np. WZ powstającego podczas zapisu dokumentu (Su) Porządkuj pozycje przy zapisie (w menu Operacje) pozwala na posortowanie specyfikacji pozycji asortymentowych zgodnie z jednym z czterech wariantów: o Brak; o Według nazwy; o Według symbolu; o Według symbolu u nabywcy; Popraw dokument automatyczny dzięki tej opcji możliwe jest poprawienie danych opisowych znajdujących się na tworzonych automatycznie dokumentach (do dokumentu źródłowego). Zostało zmienione okno nadawania rabatu w dokumentach (Su) Wprowadzono możliwość sposobu rabatowania pozycji już wprowadzonych na dokument. Opcja Dla istniejących pozycji umożliwia zastosowanie rabatu do już wprowadzonych w dokumencie pozycji asortymentowych:: Nie zmieniaj wartości na pozycjach nie zostaną zmienione; Domyślny rabat z cennika; Domyślny rabat dla kontrahenta; Korzystniejszy rabat z kontrahenta/cennika; Rabat podany ręcznie; Docelowa wartość dokumentu. 70

72 Dodano listę (Ctrl+Shift+F2) z asortymentem zakupionym/sprzedawanym przez sprzedawcę/nabywcę z ostatnią ceną zakupu/sprzedaży (Su) Lista z ostatnią ceną sprzedaży umożliwia wywołanie okna z towarami zakupionymi przez nabywcę w poprzednich dokumentach (ctrl+shift+f2). W oknie tym można dokonać analizy zakupionych wcześniej towarów lub wybrać je z taką samą ceną i rabatem na nowym dokumencie. Koniec. 71