SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2014 R.

Transkrypt

1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2014 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w dwudziestu krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie krajowym brutto 1 oraz w Polsce, która zajmowała dwudzieste trzecie miejsce. W porównaniu z 2013 r. lista 20 krajów o największym PKB nie uległa zmianie. KOD KRAJ PKB w mld USD AU AUSTRALIA 1444 BR BRAZYLIA 2353 CA KANADA 1789 CH SZWAJCARIA 712 CN CHINY DE NIEMCY 3860 ES HISZPANIA 1407 FR FRANCJA 2847 ID INDONEZJA 889 IN INDIE 2050 IT WŁOCHY 2148 JP JAPONIA 4616 KR KOREA POŁUDNIOWA 1417 MX MEKSYK 1283 NL HOLANDIA 866 PL POLSKA 547 RU ROSJA 1857 SA ARABIA SAUDYJSKA 752 TR TURCJA 806 UK WIELKA BRYTANIA 2945 US STANY ZJEDNOCZONE Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).

2 2 S t r o n a T. 01. LICZBA LUDNOŚCI średnioroczna WYKRES 01. LUDNOŚĆ WEDŁUG KONTYNENTÓW W 2014 R. (według szacunków ONZ, wariant średni) w tys. Ś W I A T AU BR CA CH CN DE ES FR ID IN IT JP KR MX NL PL RU SA TR UK US W 2014 r. liczba ludności świata, według szacunków ONZ, wyniosła mln, tj. wzrosła w skali roku o 1,1% oraz o 4,7% w stosunku do 2010 r. Najbardziej zaludnionym kontynentem była Azja, gdzie w 2014 r. mieszkało mln, tj. 59,9% populacji ziemi. Chociaż liczba mieszkańców Azji zwiększyła się o 4,2% w porównaniu z 2010 r., to ich udział w populacji świata zmniejszył się w tym okresie o 0,3 p.proc. Na drugim miejscu pod względem liczby ludności plasowała się Afryka, której mln osób stanowiło 15,7% populacji ogółem (wobec 14,9% w 2010 r.). Na kontynencie tym obserwowano jednocześnie największy przyrost liczby mieszkańców zarówno w skali roku (o 2,5%), jak i w stosunku do 2010 r. (o 10,4%). W najmniejszym stopniu zwiększyła się populacja Europy w latach przybyło 2,5 mln osób, tj. 0,3%, a w 2014 r. Europejczycy stanowili niewiele ponad 10% globalnej populacji (743 mln osób). Liczba mieszkańców Ameryki Środkowej i Południowej wyniosła w 2014 r. 623 mln osób, co stanowiło 8,6% ludności świata, natomiast Ameryki Północnej 358 mln (4,9%). W porównaniu z 2010 r. wzrost populacji na tych kontynentach wyniósł odpowiednio 4,6% i 3,4%. Najmniej zaludniona była Australia z Oceanią 39 mln osób, tj. zaledwie 0,5% światowej populacji, przy czym liczba mieszkańców na tym kontynencie wzrosła o 5,9% w porównaniu do 2010 r. i o 1,4% w skali roku.

3 3 S t r o n a WYKRES 02. DYNAMIKA LICZBY LUDNOŚCI W 2014 R. (2010=100) Wśród państw o największym PKB w 2014 r. znajdują się kraje o najwyższej liczbie ludności Chiny (1 394 mln osób) oraz Indie (1 267 mln osób), a ich udział w światowej populacji wyniósł odpowiednio 19,2% i 17,5%. Trzecim państwem pod tym względem były Stany Zjednoczone, których 323 mln mieszkańców stanowiło 4,5% ludności globu. Spośród omawianych krajów relatywnie wysoki m udziałem w światowej populacji charakteryzowała się także Indonezja (3,5%, tj. 253 mln osób) oraz Brazylia (2,8%, tj. 202 mln osób), które są kolejnymi państwami pod względem liczby ludności świata. W Polsce w 2014 r. mieszkało ponad 38 mln osób, tj. 0,5% światowej populacji. Spośród analizowanych krajów najmniejszym pod względem ludności była Szwajcaria (8 mln osób). W okresie r. najwyższy wzrost liczby ludności odnotowano w Arabii Saudyjskiej (o 7,7%), Australii (o 5,5%), Indiach i Turcji (po 5,1%) oraz Indonezji i Meksyku (po 5,0%) i w ww. państwach obserwowano również największy przyrost liczby ludności w 2014 r. w skali roku (na poziomie 1,9% 1,2%). W Polsce, podobnie jak w latach ubiegłych, liczba ludności w 2014 r. utrzymała się na poziomie zbliżonym zarówno do notowanego w 2013 r., jak i w 2010 r. Spadek liczby mieszkańców w latach odnotowano w Rosji (o 0,8%), Niemczech (o 0,4%) i Japonii (o 0,3%), jednocześnie w tych krajach wystąpił również spadek liczby mieszkańców w skali roku (na poziomie 0,3% 0,1%). Według szacunków ONZ na świecie w 2014 r. na 1 km 2 przypadały przeciętnie 53 osoby w Azji było ich 136, a w Afryce, Europie oraz Ameryce Środkowej i Południowej w granicach osób. Kontynentami o najmniejszej gęstości zaludnienia były Ameryka Północna oraz Australia i Oceania, gdzie liczba mieszkańców na 1 km 2 w 2014 r. wynosiła odpowiednio 17 oraz 5 osób. Spośród 20 krajów o największym PKB, największą gęstość zaludnienia notowano w Korei Południowej oraz Holandii, gdzie na 1 km 2 przypadało odpowiednio 497 i 405 osób. Relatywnie dużym zagęszczeniem ludności (w granicach osób na km 2 ) charakteryzowały się Indie, Japonia oraz Wielka Brytania, natomiast najmniejszym Australia, Kanada oraz Rosja (odpowiednio 3, 4 i 8 osób na km 2 ). Stosunkowo małe zagęszczenie notowano również w Arabii Saudyjskiej, Brazylii oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie na 1 km 2 przypadało od 14 do 34 osób. W Polsce w 2014 r. gęstość zaludnienia wynosiła 118 osób/km 2.

4 4 S t r o n a WYKRES 03. STRUKTURA GEOGRAFICZNA ŚWIATOWEGO PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO W 2014 R. (ceny bieżące; według parytetu siły nabywczej 2 ) WYKRES 04. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO NA 1 MIESZKAŃCA WEDŁUG PARYTETU SIŁY NABYWCZEJ 2 W 2014 R. v Aby wyeliminować wpływ różnic cen pomiędzy krajami, do analizy przyjęto produkt krajowy brutto według parytetu siły nabywczej (w dolarach międzynarodowych). Według najnowszych szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego produkt krajowy brutto na świecie w 2014 r. w cenach bieżących wyniósł 107,9 mld dolarów międzynarodowych (wobec 88,2 mld w 2010 r.). Ponad 75% globalnego PKB zostało wytworzone przez dwadzieścia jeden krajów objętych analizą, a prawie 63% przez dziesięć państw o najwyższym poziomie produktu krajowego brutto na świecie. W 2014 r. Chiny objęły pozycję lidera pod względem wielkości PKB wzrost udziału do 16,3% (z 13,7% w 2010 r.). Na drugim miejscu znalazły się Stany Zjednoczone, których PKB stanowiło 16,1% (wobec 16,6% w 2010 r.). W porównaniu z 2010 r. wystąpił wzrost znaczenia gospodarki Indii (o 0,7 p.proc.), Indonezji (o 0,2 p.proc.), Arabii Saudyjskiej oraz Turcji (po 0,1 p.proc.), natomiast największy spadek udziału notowano w Japonii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, we Francji i w Niemczech (w granicach 0,5-0,3 p.proc.). Udział Polski w tworzeniu światowego PKB utrzymał się na poziomie notowanym w 2010 r. i wyniósł 0,9%. W 2014 r. nadal obserwowano znaczne zróżnicowanie wielkości produktu krajowego brutto na 1 mieszkańca według parytetu siły nabywczej w dolarach międzynarodowych. Najwyższy poziom PKB per capita notowano w Szwajcarii (58,1 tys. dolarów), która w 2014 r. wyprzedziła dotychczasowego lidera Stany Zjednoczone (54,6 tys. dolarów). Wysoką wartość tego wskaźnika obserwowano również w Arabii Saudyjskiej (52,2 tys. dolarów), Holandii (47, 4 tys. dolarów), Australii (46,4 tys. dolarów) oraz w Niemczech (45,9 tys. dolarów). W Polsce produkt krajowy brutto per capita ukształtował się na poziomie 25,1 tys. dolarów. Krajami o najniższej wartości PKB na 1 mieszkańca nadal były Indie (5,9 tys. dolarów), Indonezja (10,6 tys. dolarów) oraz Chiny (12,9 tys. dolarów). 2 Jednostką stosowaną przez MFW jest dolar międzynarodowy.

5 5 S t r o n a T. 02. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (ceny stałe) WYKRES 05. DYNAMIKA PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO (2010=100) rok poprzedni = =100 Ś W I A T 105,4 104,2 103,4 103,4 103,4 115,2 AU 102,3 102,7 103,6 102,1 102,7 111,6 BR 107,6 103,9 101,8 102,7 100,1 108,8 CA 103,4 103,0 101,9 102,0 102,5 109,8 CH 102,9 101,9 101,1 101,9 102,0 107,1 CN 110,4 109,3 107,8 107,8 107,4 136,3 DE 103,9 103,7 100,6 100,2 101,6 106,2 ES 100,0 99,4 97,9 98,8 101,4 97,4 FR 102,0 102,1 100,3 100,3 100,4 103,1 ID 106,4 106,2 106,0 105,6 105,0 124,8 IN 110,3 106,6 105,1 106,9 107,2 128,4 IT 101,7 100,6 97,2 98,3 99,6 95,7 JP 104,7 99,5 101,8 101,6 99,9 102,9 KR 106,5 103,7 102,3 103,0 103,3 112,8 MX 105,1 104,0 104,0 101,4 102,1 112,1 NL 101,1 101,7 98,4 99,3 100,9 100,2 PL 103,7 104,8 101,8 101,7 103,4 112,1 RU 104,5 104,3 103,4 101,3 100,6 109,9 SA 104,8 110,0 105,4 102,7 103,6 123,2 TR 109,2 108,8 102,1 104,1 102,9 119,0 UK 101,9 101,6 100,7 101,7 102,6 106,7 W 2014 r. w większości krajów o najwyższym udziale w globalnym produkcie krajowym brutto notowano poprawę tempa wzrostu gospodarczego. W rezultacie, światowe PKB w cenach stałych (podobnie jak w dwóch poprzednich latach), zwiększył się o 3,4% w skali roku. Wśród omawianych krajów największy wzrost produktu krajowego brutto notowano w Chinach (o 7,4%) oraz Indiach (o 7,2%), przy czym w Chinach od 2011 r. obserwowano stopniowe osłabienie tempa wzrostu gospodarczego. Relatywnie wysoką dynamiką PKB charakteryzowały się również Indonezja (wzrost o 5,0% wobec 5,6% w 2013 r.) oraz Arabia Saudyjska (odpowiednio o 3,6% wobec 2,7%), a także Polska (o 3,4%) i Korea Południowa (o 3,3%), gdzie również odnotowano przyspieszenie dynamiki w skali roku (wzrost odpowiednio o 1,7 p.proc. i 0,3 p.proc.). W Rosji, podobnie jak w przypadku Chin i Indonezji, od 2011 r. obserwowano stopniowe pogorszenie tempa wzrostu gospodarczego z 4,5% do 0,6% w 2014 r. Spadek produktu krajowego brutto notowano we Włoszech (o 0,4% wobec spadku o 1,7% w poprzednim roku) oraz w Japonii (o 0,1% wobec wzrostu o 1,6% w 2013 r.). W latach produkt krajowy brutto na świecie zwiększył się o 15,2%, a średnioroczne tempo wzrostu wyniosło 4,0%. Najbardziej dynamicznie rozwijały się gospodarki Chin (wzrost o 36,3%), Indii (o 28,4%), Indonezji (24,8%) oraz Arabii Saudyjskiej (23,2%), natomiast we Włoszech i w Hiszpanii poziom produktu krajowego brutto w 2014 r. był niższy od notowanego w 2010 r. (odpowiednio o 4,3 p.proc. oraz o 2,6 p.proc.). US 102,5 101,6 102,3 102,2 102,4 108,8

6 6 S t r o n a T.03. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH CPI WYKRES 06. DYNAMIKA PKB oraz CEN ŚWIATOWYCH (2010=100) rok poprzedni = =100 Ś W I A T 103,8 105,2 104,2 103,9 103,5 117,9 AU 102,9 103,3 101,8 102,4 102,5 110,4 BR 105,0 106,6 105,4 106,2 106,3 126,9 CA 101,8 102,9 101,5 100,9 101,9 107,5 CH 100,7 100,2 99,3 99,8 100,0 99,3 CN 103,3 105,4 102,6 102,6 102,0 113,3 DE 101,1 102,1 102,0 101,5 100,9 106,7 ES 101,8 103,2 102,4 101,4 99,8 107,0 FR 101,5 102,1 102,0 100,9 100,5 105,5 ID 105,1 105,4 104,3 106,4 106,4 124,4 IN 112,0 108,9 109,3 110,9 106,4 140,4 IT 101,5 102,8 103,0 101,2 100,2 107,5 99,3 99,7 100,0 100,4 102,7 102,8 KR 102,9 104,0 102,2 101,3 101,3 109,1 MX 104,2 103,4 104,1 103,8 104,0 116,2 NL 101,3 102,3 102,5 102,5 101,0 108,5 PL 102,6 104,2 103,6 101,0 100,1 109,1 RU 106,9 108,4 105,1 106,8 107,8 131,1 SA 105,3 105,8 102,9 103,5 102,7 115,7 TR 108,6 106,5 108,9 107,5 108,9 135,7 a-c Indeks obejmuje ceny: a - zbóż, olei roślinnych, mięsa, owoców morza, cukru, bananów oraz pomarańczy; b - miedzi, aluminium, rud żelaza, cyny, niklu, cynku, ołowiu oraz uranu; c - ropy naftowej, gazu ziemnego oraz węgla. W 2014 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych na świecie wzrosły w skali roku o 3,5% (wobec 3,9% w 2013 r.). Wśród omawianych krajów najwyższą dynamiką cen w skali roku charakteryzowały się Turcja (wzrost o 8,9%), Rosja (o 7,8%), Indie i Indonezja (po 6,4%) oraz Brazylia (o 6,3%), przy czym jedynie w Indiach ceny rosły wolniej niż przed rokiem. Wzrost cen w skali roku w granicach 4,0% 2,0% notowano w Meksyku, Japonii, Arabii Saudyjskiej, Australii oraz w Chinach. Spośród analizowanych krajów spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych obserwowano jedynie w Hiszpanii (o 0,2% wobec wzrostu 1,4% w 2013 r.), co związane było z obniżeniem cen żywności i energii. Po spadkach w skali roku notowanych w 2012 r. i 2013 r. ceny w Szwajcarii utrzymały się w 2014 r. na poziomie podobnym do obserwowanych przed rokiem. W Stanach Zjednoczonych ceny towarów i usług konsumpcyjnych rosły nieco szybciej niż w 2013 r. (wzrost o 1,6% wobec 1,5%), głównie za sprawą przyspieszenia tempa wzrostu cen żywności. W Polsce ceny wzrosły w nieznacznym stopniu w skali roku (o 0,1% wobec wzrostu o 1,0% w 2013 r.). W 2014 r. w porównaniu z 2010 r. ceny konsumpcyjne na świecie zwiększyły się o 17,9%, a wśród państw o najwyższym PKB notowanym w 2014 r., najbardziej wzrosły w Indiach, Turcji oraz Rosji (odpowiednio o 40,4%, 35,7% oraz 31,1%). Relatywnie wysoką dynamikę cen notowano również w Brazylii, Indonezji i Meksyku, gdzie wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych kształtował się na poziomie 26,9% 16,2%. W Polsce w latach ceny wzrosły o 9,1%, natomiast jedynym spośród omawianych krajów, w którym obserwowano spadek cen konsumpcyjnych w tym okresie była Szwajcaria (o 0,7 p.proc.). UK 103,3 104,5 102,8 102,6 101,5 111,8 US 101,6 103,2 102,1 101,5 101,6 108,6

7 7 S t r o n a WYKRES 07. CENY WYBRANYCH SUROWCÓW I ZBÓŻ Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego w 2014 r. przeciętne ceny większości surowców na rynkach światowych były niższe niż rok wcześniej. Cena baryłki ropy naftowej (APSP 3 ) wyniosła 96,2 USD wobec 104,1 USD w 2013 r. Spadły również ceny gazu ziemnego i za mln BTU 4 tego surowca w 2014 r. płacono 10,5 USD, tj. o 6,6% mniej niż przed rokiem. Znacznemu obniżeniu uległa także wartość rynkowa węgla kamiennego (eksportowanego z Australii), którego tona kosztowała 75,1 USD, tj. o 17,1% mniej niż przeciętnie w 2013 r. W 2014 r. notowano spadki cen w skali roku wszystkich podstawowych zbóż. W największym stopniu potaniały jęczmień i kukurydza, których tona kosztowała odpowiednio 146,1 USD i 192,9 USD, tj. o 29,2% i 25,5% mniej niż przed rokiem. Za ryż w 2014 r. płacono o 17,8% mniej niż w 2013 r. (426,5 USD/tonę), natomiast za pszenicę i bawełnę odpowiednio 8,8% i 8,1% (tj. odpowiednio 284,9 USD za tonę i 83,1 centów za funt). Spośród metali w największym stopniu uległa obniżeniu cena rud żelaza o 28,5% w skali roku do 96,8 USD za tonę. Uran i miedź kosztowały odpowiednio o 13,1% oraz 6,4% mniej niż przed rokiem (tj. odpowiednio 33,5 USD za funt oraz 6363,4 USD za tonę), potaniały również ołów i cyna (odpowiednio o 2,1% i 1,7%). Wzrosły natomiast ceny cynku i niklu odpowiednio o 13,1%, 12,4%, a także w niewielkim stopniu cena aluminium (o 1,1%). Według danych Banku Światowego w 2014 r. niższe były ceny podstawowych metali szlachetnych. Za złoto płacono 1266 USD za uncję (tj. o 10,3% mniej niż średnio w 2013 r.). Również cena srebra uległa obniżeniu w stosunku do przeciętnej z poprzedniego roku za uncję tego kruszcu płacono 19,1 USD, tj. o 20,0% mniej niż przed rokiem. 3 Average Petroleum Spot Price - przeciętna cena ważona liczona dla agregatu składającego się z następujących typów ropy naftowej: Brent, Dubai i West Texas Intermediate. 4 BTU [British Thermal Unit - brytyjska jednostka cieplna].

8 8 S t r o n a T. 04. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (wyrównana sezonowo; ceny stałe) WYKRES 08. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA W 2014 R. (wyrównana sezonowo, ceny stałe 2010=100) rok poprzedni = =100 Ś W I A T AU 104,5 101,1 103,5 102,0 104,4 111,4 BR 110,3 100,4 97,7 102,0 96,9 97,0 CA 104,8 104,0 101,5 101,4 104,0 111,4 CH 104,2 103,6 102,6 100,8 101,4 108,6 CN a 118,8 117,3 105,9 105,5.. DE 111,6 108,7 99,4 100,3 101,9 110,5 ES 100,8 98,6 93,5 98,4 101,3 91,9 FR 105,3 102,2 97,5 99,2 98,8 97,6 ID b 104,3 104,1 104,1 106,0 104,8 120,4 IN 109,8 104,8 100,7 100,7 101,8 108,1 IT 107,0 101,3 93,8 96,9 99,5 91,6 JP 114,9 97,1 100,6 99,2 101,9 98,7 KR 116,3 106,0 101,3 100,7 100,0 108,2 MX 104,6 103,5 102,7 99,5 101,8 107,7 NL 107,5 99,5 99,5 100,5 97,2 96,7 PL 111,1 106,8 101,2 102,3 103,4 114,4 RU 107,3 105,0 103,3 100,5 101,7 110,8 SA c 100,5 113,2 105,1 98,6 101,1 118,6 TR 112,9 110,1 102,5 103,1 103,6 120,5 UK 103,1 99,2 97,3 99,5 101,7 97,6 US 105,7 103,3 103,8 102,9 104,2 114,9 W 2014 r. w większości spośród krajów objętych analizą notowano wzrost produkcji przemysłowej. Najwyższą dynamiką produkcji przemysłowej charakteryzowała się Indonezja (wzrost o 4,8%), Australia (o 4,4%), Stany Zjednoczone (o 4,2%) oraz Kanada (o 4,0%) i we wszystkich wymienionych krajach, oprócz Indonezji, obserwowano poprawę tempa wzrostu produkcji przemysłowej w skali roku. W 2014 r. przyspieszenie dynamiki produkcji przemysłowej w skali roku notowano również m.in. w Turcji (wzrost o 3,6%), Polsce (o 3,6%), Niemczech i Japonii (po 1,9%), Meksyku i Indiach (po 1,8%), a także w Wielkiej Brytanii i Rosji (po 1,7%). W największym stopniu obniżeniu uległa produkcja przemysłowa w Brazylii (o 3,1%), Holandii (o 2,8%), we Francji (o 1,2%) oraz we Włoszech (o 0,5%). W Arabii Saudyjskiej, gdzie największą część produkcji przemysłowej stanowią produkty z sekcji górnictwo i wydobywanie, notowano wzrost o 1,1% (wobec spadku o 1,4% w roku poprzednim). W okresie r. do najwyższych należała dynamika produkcji przemysłowej w Turcji (wzrost o 20,5%), Indonezji (o 20,5%), Arabii Saudyjskiej (o 18,6%), Stanach Zjednoczonych (o 14,9%), a także w Polsce (o 14,4%), gdzie największy wpływ na produkcję ogółem miał wzrost w sekcji przetwórstwo przemysłowe. Relatywnie wysokie tempo wzrostu produkcji przemysłowej notowano w Australii i Kanadzie (wzrost po 11,4%), Rosji (o 10,8%) oraz Niemczech (o 10,5%). Największemu obniżeniu uległa natomiast produkcja we Włoszech (o 8,4%), w Hiszpanii (o 8,1%), Holandii (o 3,3%), Brazylii (o 3,0%) oraz we Francji i w Wielkiej Brytanii (po 2,4%). W Chinach od 2010 r. obserwowano stopniowe spowolnienie tempa wzrostu produkcji przemysłowej w skali roku z 18,8% do 5,5% w 2013 r., a tendencja ta utrzymywała się również w kolejnych miesiącach 2014 r. a Z produktu krajowego brutto w przemyśle. b Przetwórstwo przemysłowe. c Górnictwo i wydobywanie.

9 9 S t r o n a T. 05. STOPA BEZROBOCIA a WYKRES 09. STOPA BEZROBOCIA W 2014 R. (zmiana w p.proc. w stosunku do 2010 r.) w % Ś W I A T..... AU 5,2 5,1 5,2 5,7 6,1 BR 6,7 6,0 5,5 5,4 4,8 CA 8,1 7,5 7,3 7,1 6,9 CH 4,5 4,0 4,2 4,4 4,5 CN 2,9 2,8 2,8.. DE 7,1 5,8 5,4 5,2 5,0 ES 19,9 21,4 24,8 26,1 24,4 FR 9,3 9,2 9,8 9,9 9,9 ID 7,1 6,6 6,1 6,2 5,9 IN 3,5. 3,6.. IT 8,4 8,4 10,7 12,1 12,7 JP 5,1 4,6 4,4 4,0 3,6 KR 3,7 3,4 3,2 3,1 3,5 MX 5,2 5,2 4,8 5,0 4,9 NL 4,5 4,4 5,3 6,7 7,4 PL 9,6 9,6 10,1 10,3 9,0 RU 7,5 6,5 5,5 5,5 5,2 SA 5,5 5,8 5,5 5,6 5,9 TR 10,7 8,8 8,1 8,7 9,9 UK 7,8 8,0 7,9 7,5 6,1 US 9,6 9,0 8,1 7,4 6,2 W 2014 r. stopa bezrobocia wzrosła w skali roku w siedmiu z spośród analizowanych krajów. Zdecydowanie najwyższą stopę bezrobocia notowano po raz kolejny w Hiszpanii (24,4%), gdzie jednak po raz pierwszy od 2007 r. wskaźnik obniżył się w skali roku (o 1,7 p.proc.). Wysoki poziom bezrobocia obserwowano ponadto we Włoszech (gdzie wskaźnik wyniósł 12,7%) oraz we Francji i w Turcji (po 9,9%), przy czym we Francji utrzymał się on na poziomie sprzed roku, a w dwóch pozostałych krajach wzrósł odpowiednio o 0,6 p.proc i o 1,2 p.proc. W 2014 r. najniższą stopę bezrobocia notowano w Korei Południowej i Japonii, gdzie wynosiła odpowiednio 3,5% i 3,6%. Relatywnie niskim poziomem bezrobocia charakteryzowały się również Szwajcaria, Brazylia, Meksyk i Niemcy (wskaźnik w granicach 4,5% 5,0%). W Polsce w 2014 r. stopa bezrobocia uległa obniżeniu w skali roku o 1,3 p.proc. i ukształtowała się na poziomie 9,0%. W porównaniu z 2010 r. największy spadek wskaźnika notowano w Stanach Zjednoczonych (o 3,4 p.proc.), Rosji (o 2,3 p.proc.) oraz Niemczech (o 2,1 p.proc.), a pozytywny długookresowy trend obserwowano w Stanach Zjednoczonych (od 2011 r.) oraz w Niemczech (od 2010 r.). Podobne tendencje notowano również w Brazylii i Kanadzie, gdzie od 2010 r. stopa bezrobocia z roku na rok obniżała się. W porównaniu z 2010 r. w największym stopniu zwiększyło się bezrobocie w Hiszpanii i we Włoszech, a wskaźnik bezrobocia był wyższy odpowiednio o 4,5 p.proc. i o 4,3 p.proc. Od 2012 r. pogłębianie się negatywnych tendencji obserwowano także w Australii, Szwajcarii, we Włoszech i w Holandii. Spośród krajów objętych analizą najwyższą stopę bezrobocia osób w wieku lata w 2014 r. notowano w Hiszpanii, we Włoszech oraz w Arabii Saudyjskiej (odpowiednio 53,2%, 42,7% oraz 30,4%), przy czym tylko w Hiszpanii wskaźnik ten obniżył się w skali roku. Najniższym bezrobociem w tej grupie wiekowej charakteryzowały się natomiast Japonia (6,2%) oraz Niemcy (7,7%) i w tych krajach notowano obniżenie wskaźnika w skali roku (odpowiednio o 0,6 p.proc. i o 0,1 p.proc.). W Polsce w 2014 r. stopa bezrobocia wśród osób młodych obniżyła się po raz pierwszy od 2008 r. i wyniosła 23,9% (spadek o 3,4 p.proc. w skali roku). a Ludność w wieku 15 lat i więcej.

10 10 S t r o n a T. 06. WSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ a WYKRES 10. DYNAMIKA LICZBY PRACUJĄCYCH W 2014 R. (2010=100) w % Ś W I A T..... AU 65,4 65,4 65,1 65,0 64,7 BR 62,5 62,3 62,3 61,8 60,3 CA 66,9 66,7 66,5 66,5 66,0 CH 67,8 68,0 68,2 68,3 68,7 CN 71,2 70,8 70,7 70,7. DE 59,5 60,1 60,1 60,4 60,4 ES 59,6 59,7 59,8 59,4 59,0 FR 56,7 56,5 56,7 56,5 56,2 ID 67,7 68,3 67,9 66,8 68,3 IN 54,8. 53,4.. IT 48,2 48,2 49,1 48,8 49,1 JP 59,7 59,3 59,1 59,3 59,5 KR 61,0 61,1 61,3 61,5 62,4 MX 59,7 59,8 60,4 60,3 59,8 NL 65,1 64,8 65,3 65,2 64,6 L 55,3 55,5 55,9 55,9 56,2 RU 67,7 68,3 68,7 68,5 68,9 SA. 53,2 54,1 54,0 54,0 TR 48,1 49,3 49,4 50,3 50,5 UK 62,3 62,3 62,5 62,6 62,7 W latach wśród analizowanych krajów współczynnik aktywności zawodowej nie ulegał znacznym wahaniom, przy czym nadal obserwowano zróżnicowanie jego poziomu pomiędzy poszczególnymi państwami. Najwyższy współczynnik aktywności zawodowej w 2014 r. notowano w Rosji, Szwajcarii oraz Indonezji (odpowiednio 68,9%, 68,7%, i 68,3%). Wysokie jego wartości obserwowano także w Kanadzie, Australii i Holandii (w graniach 66,0% 64,6%). Z kolei najniższym udziałem osób aktywnych zawodowo charakteryzowały się Włochy oraz Turcja (odpowiednio 49,1% i 50,5%), a także Arabia Saudyjska (54,0%), Francja oraz Polska (po 56,2%). W 2014 r. w większości analizowanych krajów liczba pracujących zwiększyła się w porównaniu z rokiem poprzednim. Największy przyrost liczby pracujących w skali roku notowano w Indonezji, Arabii Saudyjskiej i Wielkiej Brytanii (odpowiednio o 3,2%, 2,4% i 2,3%). Relatywnie wysoką dynamikę obserwowano ponadto w Korei Południowej, Polsce, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych i Turcji (wzrost w graniach o 2,1% 1,6%). Spadek liczby pracujących w tym okresie notowano w Holandii (o 0,6%) i Brazylii (o 0,1%). W porównaniu z 2010 r. w największym stopniu zwiększyła się liczba osób pracujących w Arabii Saudyjskiej i Turcji (wzrost odpowiednio o 24,3% i 14,8%). Znaczny przyrost notowano także w Indonezji, Korei Południowej i w Meksyku (w granicach o 7,6% 7,1%), natomiast ubytek osób pracujących w tym okresie wystąpił w Hiszpanii (o 7,4%) oraz we Włoszech i w Holandii (odpowiednio o 1,1% i o 0,6%). W Polsce w okresie r. liczba pracujących zwiększyła się o 2,5%. US 64,7 64,1 63,7 63,3 62,9 a Ludność w wieku 15 lat i więcej.

11 11 S t r o n a WYKRES 11. STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW TOWAROWYCH HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2014 R. (w %) EKSPORT W 2014 r., podobnie jak przed rokiem, krajem o największym udziale w światowych obrotach towarowych handlu zagranicznego były Chiny, które wyprzedzały Stany Zjednoczone. Wysoki udział w globalnym handlu miały również Niemcy, Japonia, Francja oraz Wielka Brytania. W strukturze geograficznej obrotów towarowych handlu zagranicznego krajem o największym udziale w światowym eksporcie w 2014 r. były Chiny (12,5% wobec 12,0% w 2013 r.). W globalnym eksporcie znaczący udział miały również Stany Zjednoczone (8,6% zarówno w 2014 r. jak i w 2013 r.) oraz Niemcy (8,0% w 2014 r., wzrost o 0,1 p.proc. w skali roku). Kolejne miejsca zajmowały Japonia, Holandia, Francja, Korea Południowa oraz Włochy, a udział tych krajów wynosił od 3,7% do 2,8% światowego eksportu. W 2014 r., podobnie jak w poprzednich latach, największym importerem na świecie były Stany Zjednoczone, a udział ich importu zwiększył się w porównaniu z 2013 r. (z 12,7% do 13,0%). Na drugim miejscu znalazły się Chiny, których wartość towarów sprowadzanych z zagranicy wyniosła 10,5% wartości globalnego importu (spadek o 0,1 p.proc. w skali roku). Kolejne miejsca pod względem udziału w światowym imporcie w 2014 r. zajmowały Niemcy (6,5%), Japonia (4,4%), Francja oraz Wielka Brytania (po 3,6%). Do światowej czołówki najważniejszych importerów należały także Korea Południowa, Holandia, Indie, Kanada oraz Włochy. Udział Polski zarówno w globalnym eksporcie jak i imporcie wynosił 1,2%, i w obu przypadkach zwiększył się w porównaniu z 2013 r. o 0,1 p.proc. IMPORT

12 12 S t r o n a T. 07. DYNAMIKA EKSPORTU ( z USD, ceny bieżące) rok poprzedni = =100 Ś W I A T 121,7 119,4 100,3 102,1 101,9 124,6 AU 137,9 128,0 94,5 98,6 95,3 113,6 BR 132,0 126,8 94,7 99,8 92,9 111,5 CA 123,4 116,7 100,6 100,8 102,5 121,3 CH 111,4 120,1 95,9 101,4 105,6 123,4 CN 131,3 120,3 107,9 107,9 106,0 148,4 DE 112,6 117,1 95,4 103,1 103,7 119,3 ES 111,5 121,2 95,9 108,7 102,5 129,5 FR 108,6 113,2 95,4 101,7 99,8 109,7 ID 132,1 126,9 94,0 96,9 96,5 111,6 IN 137,2 133,8 98,0 106,1 101,6 141,3 IT 109,9 117,1 95,8 103,2 102,0 118,2 JP 132,6 106,9 97,1 89,5 96,6 89,7 KR 128,3 119,0 98,7 102,1 102,3 122,8 MX 129,8 117,3 106,1 102,5 104,6 133,4 NL 114,1 115,6 97,4 102,3 101,2 116,5 PL 116,8 117,1 98,1 110,1 107,2 135,6 RU 131,8 129,9 101,7 100,4 94,4 125,2 SA 130,6 145,2 106,5 96,8.. TR 111,5 118,5 113,0 99,6 103,8 138,4 UK 114,9 116,7 99,5 100,1 100,2 116,6 US 121,1 115,8 104,4 102,2 102,8 127,0 Eksport światowy w 2014 r. wzrósł w stosunku do 2013 r. o 1,9%. Spośród omawianych krajów w największym stopniu zwiększyła się wartość towarów eksportowanych przez Polskę (o 7,2%), a także Chiny, Szwajcarię i Meksyk (odpowiednio o 6,0%, o 5,6% i o 4,6%). W Polsce, Chinach oraz Meksyku decydujący wpływ na dynamikę eksportu w 2014 r. miały obroty towarami z sekcji SITC 7, tj. maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. W Szwajcarii na zwiększenie wartości eksportu ogółem wpłynęły przede wszystkim towary z sekcji SITC 5, tj. chemikalia i produkty pokrewne oraz sekcji SITC 8 grupującej różne wyroby przemysłowe. Spadki eksportu w 2014 r. w skali roku notowano w Brazylii, Rosji oraz Australii (odpowiednio o 7,1%, 5,6% i 4,7%) oraz w Indonezji, Japonii i we Francji (spadek w granicach 3,5% 0,2%). W porównaniu z 2010 r. światowy eksport towarów zwiększył się w 2014 r. o 24,6%, a największy wzrost obserwowano w Chinach oraz Indiach (odpowiednio o 48,4% i 41,3%). Spadek wartości towarów eksportowanych wystąpił jedynie w Japonii o 10,3%. W Polsce w omawianym okresie obserwowano wzrost eksportu o 35,6%. W 2014 r. wartość światowego importu zwiększyła się w skali roku o 1,1%. Spośród omawianych krajów najwyższą dynamikę notowano w Polsce, Hiszpanii, Meksyku oraz Stanach Zjednoczonych (wzrost odpowiednio o 7,2%, 5,2%, 4,9% i o 3,5%). We wszystkich wymienionych krajach największy udział spośród sprowadzanych z zagranicy towarów miały produkty z sekcji SITC 7, tj. maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. Zmniejszenie wartości importu w skali roku notowano w 10 krajach, w tym największy spadek wystąpił w Rosji, Indonezji oraz Turcji (odpowiednio o 9,0%, 4,4% i 3,8%). W porównaniu do 2010 r. wartość globalnego importu w 2014 r. zwiększyła się o 22,8%. Największy wzrost importu w omawianym okresie obserwowano w Chinach o 40,4%. W Polsce w odniesieniu do 2010 r. wartość towarów sprowadzanych z zagranicy zwiększyła się o 23,4%.

13 13 S t r o n a T. 08. DYNAMIKA IMPORTU ( z USD, ceny bieżące) WYKRES 12. OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO NA 1 MIESZKAŃCA W TYS. USD Eksport rok poprzedni = =100 Ś W I A T 121,3 119,3 100,3 101,6 101,1 122,8 AU 121,6 121,3 106,9 92,8 97,9 117,8 BR 143,3 123,7 96,4 107,1 97,1 124,0 CA 122,1 115,1 102,5 99,9 100,9 118,8 CH 112,9 117,9 95,8 101,6 102,2 117,4 CN 139,0 124,8 104,3 107,3 100,5 140,4 DE 114,0 118,9 92,7 102,4 102,1 115,3 ES 108,5 115,0 89,8 102,5 105,2 111,4 FR 108,6 117,1 93,5 100,7 98,4 108,6 ID 144,3 130,7 108,0 97,6 95,6 131,7 IN 136,2 132,6 105,4 95,1 99,1 131,8 IT 117,4 114,8 87,5 97,6 98,6 96,6 JP 125,8 123,3 103,7 94,0 97,5 117,3 KR 131,6 123,3 99,1 99,2 101,9 123,6 MX 128,6 116,4 105,7 102,8 104,9 132,7 NL 115,1 115,4 98,7 101,3 99,9 115,2 PL 119,0 116,1 94,9 104,6 107,2 123,4 RU 137,2 133,1 102,8 100,3 91,0 124,8 SA 111,8 123,1 118,2 105,3.. TR 131,7 129,8 98,2 106,4 96,2 130,5 UK 115,7 113,6 101,5 99,5 102,8 118,0 US 122,7 115,1 103,1 99,7 103,5 122,4 * W miejsce danych za 2014 r. podano dane za 2013 r. Import

14 14 S t r o n a T. 09. RELACJA EKSPORTU DO IMPORTU W 2014 r. eksport i import przypadający przeciętnie na 1 mieszkańca wyniósł po 2,6 tys. USD. Znacznie powyżej Ś W I A T 99,7 99,7 99,7 100,3 101,1 AU 109,9 115,9 102,4 108,8 106,0 BR 105,4 108,1 106,2 99,0 94,8 CA 98,8 100,2 98,4 99,2 100,9 CH 111,3 113,4 113,4 113,2 117,0 CN 113,0 109,0 112,7 113,3 119,5 DE 119,4 117,6 120,9 121,7 123,6 ES 78,0 82,3 87,8 93,1 90,7 FR 84,9 82,1 83,8 84,6 85,8 ID 116,8 113,4 98,7 98,0 99,0 IN 64,6 65,2 60,6 67,6 69,3 IT 91,8 93,6 102,5 108,5 112,3 JP 111,2 96,3 90,2 85,8 85,0 KR 109,7 105,9 105,4 108,5 109,0 MX 98,9 99,6 100,0 99,7 99,4 NL 112,0 112,2 110,7 111,9 113,3 PL 89,7 90,5 93,5 98,5 98,5 RU 173,2 169,0 167,2 167,4 173,7 SA 235,0 277,2 249,6 229,4. TR 61,4 56,0 64,5 60,3 65,1 UK 72,9 74,9 73,4 73,9 72,0 US 64,9 65,3 66,2 67,8 67,3 średniej dla świata ogółem kształtowały się obroty handlu zagranicznego per capita Holandii (34,2 tys. USD po stronie eksportu i 30,2 tys. USD po stronie importu) oraz Szwajcarii (odpowiednio 28,1 tys. USD i 24,0 tys. USD). W Niemczech wartość eksportu w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosła 18,2 tys. USD, a importu 14,7 tys. USD. Wśród analizowanych krajów najniższą wartość obrotów towarowych na 1 mieszkańca notowano w Indiach (0,3 tys. USD po stronie eksportu i 0,4 tys. USD po stronie importu), Indonezji (po 0,7 tys. USD), Brazylii (1,1 tys. USD po stronie eksportu i 1,2 tys. USD po stronie importu), a także w Chinach (odpowiednio 1,7 tys. USD i 1,4 tys. USD). W odniesieniu do 2010 r. przeciętnie eksport na 1 mieszkańca zwiększył się o 18,9% a import o 17,3%. W największym stopniu wartość towarów eksportowanych per capita wzrosła w Chinach (o 44,8%), Polsce (o 35,5%), Indiach (34,4%) oraz Turcji (31,7%). Najwyższą dynamikę importu per capita względem 2010 r. obserwowano w Chinach (o 37,0%), a także w Meksyku, Rosji, Indonezji oraz Indiach (wzrost odpowiednio o 26,3%, 25,8%, 25,4% i o 25,3%). Najgłębszy spadek importu spośród omawianych krajów wystąpił we Włoszech (o 4,3%), a eksportu w Japonii (o 10,1%). W Polsce eksport na jednego mieszkańca kształtował się na poziomie 5,7 tys. USD (wzrost o 35,5% w stosunku do 2010 r.), natomiast import 5,8 tys. USD (wzrost o 23,3%). W większości spośród analizowanych krajów tendencje w zakresie relacji eksportu do importu nie zmieniały się. Do państw, które charakteryzowały się znaczną nadwyżką eksportu nad importem, oprócz Arabii Saudyjskiej (gdzie w 2013 r. wyniosła ona 129,4%), należały w 2014 r. Rosja (o 73,7%) oraz Niemcy (o 23,6%). Eksport był wyższy od importu również w Chinach, Szwajcarii, Holandii, we Włoszech, w Korei Południowej, Australii oraz Kanadzie, gdzie wartość eksportu była o ok. 19,5% 0,9% wyższa niż importu. Podobnie jak w poprzednich latach, znacznie niższą wartość eksportu niż importu (i tym samym duże uzależnienie gospodarek od towarów sprowadzanych z zagranicy) wykazywały Turcja, Stany Zjednoczone, Indie i Wielka Brytania, gdzie wartość eksportu była w granicach od 34,9% do 28,0% niższa od wartości importu. Deficyt obrotów towarowych notowano również w Japonii, we Francji, w Hiszpanii, Brazylii, Polsce, Indonezji i Meksyku. W Polsce w 2014 r wystąpiła niewielka nadwyżka importu nad eksportem (podobnie jak przed rokiem). W celu zachowania porównywalności danych, informacje o Polsce pochodzą z materiałów źródłowych. Dane pobrano z baz w okresie r. ŹRÓDŁA: World Population Prospects the 2012 Revision Olisnext database of OECD Monthly Bulletin of Statistics Online, UN IMF World Economic Outlook Database United Nations Commodity Trade Statistics Database China Statistical Yearbook Global Employment trends for youth 2013: A generation at risk ILOSTAT Database