PROJEKT SPRAWOZDANIA

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Rozwoju /2205(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie sektora prywatnego i rozwoju (2014/2205(INI)) Komisja Rozwoju Sprawozdawca: Nirj Deva PR\ doc PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 PR_INI SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...3 UZASADNIENIE...10 PE v /14 PR\ doc

3 PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie sektora prywatnego i rozwoju (2014/2205(INI)) Parlament Europejski, uwzględniając art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany Większa rola sektora prywatnego w osiąganiu trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu w krajach rozwijających się (COM(2014)0263) oraz konkluzje Rady na ten temat z dnia 23 czerwca 2014 r. i z grudnia 2014 r., uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany Globalne partnerstwo na rzecz eliminacji ubóstwa i zrównoważonego rozwoju po roku 2015 (COM(2015)0044), uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany Godne życie dla wszystkich (COM(2013)0092) oraz konkluzje Rady na ten temat z dnia 25 czerwca 2013 r., uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany Zwiększanie wpływu unijnej polityki rozwoju Program działań na rzecz zmian (COM(2011)0637) oraz konkluzje Rady na ten temat z dnia 14 maja 2012 r., uwzględniając plan działania na rzecz inwestycji prywatnych w celach zrównoważonego rozwoju przedstawiony w Światowym Raporcie Inwestycyjnym 2014 UNCTAD 1, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie promowania rozwoju za pomocą odpowiedzialnych praktyk biznesowych, w tym w odniesieniu do roli przemysłu wydobywczego w krajach rozwijających się 2, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie UE i globalnych ram rozwoju po roku , uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie roli praw własności, systemu własności oraz tworzenia dobrobytu w procesie likwidacji ubóstwa i wzmacniania zrównoważonego rozwoju w krajach rozwijających się 4, uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego z działalności unijnej platformy na rzecz instrumentów łączonych w ramach współpracy zewnętrznej od jej utworzenia do końca lipca 2014 r. (COM(2014)0733), uwzględniając Deklarację paryską w sprawie skuteczności pomocy z dnia 2 marca 2005 r. oraz Program działania z Akry z dnia 4 września 2008 r., Teksty przyjęte, P7_TA(2014) Teksty przyjęte, P8_TA(2014) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0250. PR\ doc 3/14 PE v01-00

4 uwzględniając Partnerstwo z Pusanu w sprawie skutecznej współpracy na rzecz rozwoju z dnia 1 grudnia 2011 r. 1, a w szczególności ust. 32, w którym mowa o potrzebie uznania czołowej roli sektora prywatnego dla postępów w zakresie innowacyjności, tworzenia dobrobytu, dochodów i miejsc pracy, mobilizowania zasobów krajowych i przyczyniania się w konsekwencji do ograniczenia ubóstwa, uwzględniając wspólną deklarację w sprawie współpracy publiczno-prywatnej 2 oraz partnerstwo na rzecz dobrobytu 3, które zawarto w wyniku ustaleń części spotkania w Pusanie poświęconej sektorowi prywatnemu, uwzględniając dokument końcowy pt. Takiej przyszłości chcemy Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zrównoważonego Rozwoju (RIO+20), która odbyła się w dniach czerwca 2012 r. 4, uwzględniając wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka 5, uwzględniając inicjatywę Global Compact Narodów Zjednoczonych oraz Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych: Komplementarność i odrębny wkład 6, uwzględniając strategię rozwoju sektora prywatnego na lata opracowaną przez Grupę Afrykańskiego Banku Rozwoju pt. Wspieranie transformacji sektora prywatnego w Afryce 7, uwzględniając Trójstronną Deklarację Zasad dotyczących Przedsiębiorstw Wielonarodowych i Polityki Społecznej MOP 8, uwzględniając strategię UE na lata dotyczącą społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (COM(2011)0681), uwzględniając ramy rozwoju po roku 2015, w których postrzega się sektor prywatny jako głównego partnera dokonującego wdrożenia i podkreśla jego rolę w przejściu na gospodarkę ekologiczną, uwzględniając dobrowolne wytyczne dotyczące odpowiedzialnego zarządzania dzierżawą gruntów z 2010 r. 9, uwzględniając art. 52 Regulaminu, _Private_Sector_Development_Strategy.pdf. 8 multi/documents/publication/wcms_ pdf. 9 PE v /14 PR\ doc

5 uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, a także Komisji Handlu Międzynarodowego (A8-0000/2015), A. mając na uwadze, że sektor prywatny napędza dobrobyt i wzrost gospodarczy w każdej gospodarce rynkowej oraz tworzy 90% miejsc pracy i dochodu w krajach rozwijających się; mając na uwadze, że według Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) sektor prywatny wytwarza obecnie 84% PKB i ma zdolność zapewnienia trwałych podstaw mobilizacji zasobów krajowych, B. mając na uwadze, że konieczne są znaczne nakłady inwestycyjne, a szacowana wysokość środków potrzebnych rocznie w krajach rozwijających się wynosi 2,4 bln USD więcej od kwot obecnie wydawanych, C. mając na uwadze, że 51 ze 100 największych podmiotów gospodarczych na świecie stanowią korporacje, a 500 największych korporacji wielonarodowych na świecie prowadzi prawie 70% wymiany handlowej na świecie, D. mając na uwadze, że wobec braku powszechnie akceptowanej definicji partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) można zdefiniować jako wielostronne ustalenia między podmiotami prywatnymi, organami publicznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, które dążą do osiągnięcia celu publicznego przynoszącego wzajemne korzyści dzięki dzieleniu się zasobami lub wiedzą fachową, E. mając na uwadze, że PPP stanowią od dziesięcioleci powszechną praktykę w krajach rozwiniętych, szczególnie w krajach europejskich i w Stanach Zjednoczonych, oraz są obecnie szeroko stosowane w krajach rozwijających się przez większość darczyńców, realizując w przybliżeniu 15-20% łącznych inwestycji w infrastrukturę, F. mając na uwadze, że odpowiednio przygotowane i skutecznie wdrożone PPP mają zdolność długoterminowego zmobilizowania funduszy prywatnych i publicznych, wygenerowania innowacji w modelach technologicznych i biznesowych oraz uwzględnienia wbudowanych mechanizmów, aby zapewnić rozliczalność takich partnerstw z wyników działania na rzecz rozwoju, G. mając na uwadze, że niemal dwie trzecie pożyczek udzielanych przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) państwom Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) w ostatnich dziesięciu latach dotyczyło działalności sektora prywatnego; mając na uwadze, że instrument inwestycyjny EBI utworzony na mocy umowy z Kotonu został uznany za wyjątkowy, obciążony ryzykiem fundusz odnawialny przeznaczony na finansowanie inwestycji podwyższonego ryzyka stanowiących wsparcie rozwoju sektora prywatnego, H. mając na uwadze, że 2,5 miliarda ludzi, w większości kobiety i młodzież, pozostaje wykluczone z formalnego sektora finansowego, I. mając na uwadze, że w kontekście Programu działań na rzecz zmian łączenie uznawane jest za ważny instrument stanowiący dźwignię dla dodatkowych zasobów przez połączenie dotacji UE z pożyczkami lub kapitałem zapewnianym przez podmioty publiczne lub prywatne, PR\ doc 5/14 PE v01-00

6 Długoterminowa strategia współpracy z sektorem prywatnym 1. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą popierania sektora prywatnego w stawaniu się obok innych organizacji rządowych i pozarządowych na rzecz rozwoju realnym partnerem w dążeniu do zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu; 2. podkreśla, że wszelkie partnerstwa i sojusze z sektorem prywatnym muszą koncentrować się na priorytetowych wspólnych wartościach, które polegają na zgodności celów biznesowych z celami UE w dziedzinie rozwoju, są tworzone i zarządzane we współpracy, tak aby zapewnić podział ryzyka, odpowiedzialności i zysków, są opłacalne i mają ściśle określone cele, wyraźną rozliczalność i przejrzystość; 3. podkreśla ogromny potencjał wartości dodanej UE w partnerstwie z sektorem prywatnym, przy ścisłej koordynacji z państwami członkowskimi; Wsparcie dla lokalnego sektora prywatnego w krajach rozwijających się 4. zwraca uwagę, że na małych, średnich i mikroprzedsiębiorstwach (MŚMP) w krajach rozwijających się spoczywają znacznie większe obciążenia regulacyjne niż w UE oraz że często brakuje im ochrony prawnej i nie mogą korzystać z praw własności, a ponadto prowadzą działalność w zmiennych warunkach gospodarki nieformalnej; 5. podkreśla potrzebę większego wsparcia partnerstwa z krajami rozwijającymi się, aby poprawić ich ramy regulacyjne przez stworzenie środowiska sprzyjającego inicjatywom prywatnym; wzywa rządy partnerskie do wprowadzenia klauzuli wygaśnięcia umożliwiającej unieważnienie zbędnych środków; zauważa, że prawodawstwo należy poddać ocenie skutków, aby oszacować ujemny przyrost miejsc pracy i zagrożenia dla norm środowiskowych; 6. wzywa DG ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju do współpracy z DG ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu przy odtwarzaniu regionalnych struktur wspierania MŚMP w krajach rozwijających się, które mają udzielać pomocy przy legalnym prowadzeniu działalności, dostępie do finansowania i kapitału, wejściu na rynek i pokonywaniu barier prawnych; 7. z zadowoleniem przyjmuje pulę środków EBI na finansowanie skutków w kwocie 500 mln EUR w ramach instrumentu inwestycyjnego umowy z Kotonu, która umożliwia EBI zwiększenie zaangażowania wraz z sektorem prywatnym w bardziej ryzykownych obszarach i w bardziej złożonych środowiskach; ubolewa z powodu ograniczenia środków EBI przeznaczonych na pożyczki dla Azji; 8. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków na rzecz wzmacniania pozycji gospodarczej kobiet; zauważa, że oparte na oszczędnościach podejście do włączania finansowego kobiet ma udowodnioną skuteczność; zaleca uwzględnianie problematyki płci we wszystkich programach partnerstwa, w połączeniu ze szkoleniami z zakresu przedsiębiorczości dla kobiet i młodzieży; Zaangażowanie europejskiego i międzynarodowego sektora przedsiębiorstw na rzecz PE v /14 PR\ doc

7 osiągnięcia trwałego rozwoju 9. podkreśla, że potencjał zaangażowania sektora prywatnego w długoterminowy zrównoważony rozwój wykracza poza zasoby finansowe tego sektora, a ponadto obejmuje również doświadczenie i wiedzę fachową oraz tworzenie lokalnych łańcuchów wartości i kanałów dystrybucji, i w rezultacie prowadzi do tworzenia miejsc pracy, większego zasięgu oddziaływania i lepszej skuteczności, a także lepszej dostępności handlowej i cenowej produktów, usług i technologii; 10. podkreśla, że sektor prywatny musi uczestniczyć w dialogu politycznym wraz z innymi parterami w dziedzinie rozwoju; 11. podkreśla, że DG ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu dysponuje licznymi instrumentami wspierania MŚP, które chcą prowadzić działalność za granicą; wzywa DG ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju do skuteczniejszego korzystania z takich instrumentów, aby zapewnić zaangażowanie europejskich MŚP w partnerstwa wielostronne; 12. podkreśla, że jedno z najważniejszych ograniczeń w zwiększaniu udziału podmiotów prywatnych w działaniach prowadzonych w krajach rozwijających się wynika z braku projektów nadających się do obrotu bankowego ze względu na słabe ramy prawne, instytucjonalne i fiskalne oraz zdolności egzekwowania prawa, jak również z braku zasobów na planowanie inwestycji i przygotowanie projektów; 13. zauważa, że udział inwestorów prywatnych w infrastrukturze w krajach rozwijających się znacznie wzrósł z 18 mld USD w 1990 r. do 150 mld USD w 2013 r.; wzywa do dalszego zaangażowania; 14. podkreśla duży potencjał PPP w rolnictwie, przy jasno zdefiniowanych ramach prawnych w dziedzinie praw własności, aby zapobiec grabieży ziemi; 15. zaleca, aby UE dalej angażowała PPP w projekty w dziedzinie energii odnawialnej i ekologicznej w krajach rozwijających się; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że jednym z priorytetów puli środków EBI na finansowanie skutków są inwestycje w energię, które są powszechnie uznawane za kluczowy element uwolnienia wzrostu gospodarczego w Afryce; 16. z zadowoleniem przyjmuje osiągnięcia w zakresie łączenia środków publicznoprywatnych w dziedzinie opieki zdrowotnej oraz w odniesieniu do lepszego dostępu do leków, a także coraz większego wykorzystywania potencjału transferu technologii w krajach rozwijających się; Zasady współpracy z sektorem prywatnym 17. podkreśla, że współpraca z sektorem prywatnym wymaga elastycznego podejścia; zaleca zastosowanie odmiennego podejścia w przypadku krajów najsłabiej rozwiniętych i państw niestabilnych; 18. z zadowoleniem przyjmuje kryteria zawarte w komunikacie Komisji w sprawie sektora prywatnego i rozwoju dotyczące udzielania bezpośredniego wsparcia sektorowi PR\ doc 7/14 PE v01-00

8 prywatnemu; wzywa do utworzenia jasno zdefiniowanej umowy ramowej regulującej wszystkie partnerstwa z sektorem prywatnym, w której można by określić punkty odniesienia do stosowania przy wdrażaniu, a których obecnie brak w komunikacie; 19. wyraża zaniepokojenie, że nie zawsze istnieją środki gwarantujące racjonalne wykorzystanie finansów publicznych; podkreśla konieczność uzgodnienia wymiernych wskaźników produktu w fazie przygotowania projektu; podkreśla znaczenie oceny ryzyka, zdolności obsługi zadłużenia, przejrzystości i ochrony inwestycji; podkreśla znaczenie formalnej roli konsultacyjnej i kontrolnej parlamentów narodowych oraz społeczeństwa obywatelskiego; 20. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, aby przedsiębiorstwa zaangażowane w partnerstwa na rzecz rozwoju stosowały się do zasad społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw; Dalsze perspektywy: działania na rzecz uczynienia sektora prywatnego stałym partnerem w ramach polityki rozwoju 21. wzywa instytucje i organy europejskie do utworzenia jasnych i ustrukturyzowanych ram regulujących partnerstwa i sojusze z sektorem prywatnym w krajach rozwijających się; 22. wzywa do utworzenia na szczeblu UE sektorowych platform wielostronnych z udziałem sektora prywatnego, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych, ośrodków analitycznych, rządów partnerskich, darczyńców i innych zainteresowanych podmiotów, aby przezwyciężyć zastrzeżenia i brak zaufania wśród partnerów; 23. z zadowoleniem przyjmuje planowane przez Komisję rozszerzenie zakresu łączenia instrumentów finansowania, aby objąć nim obszary wykraczające poza infrastrukturę, takie jak zrównoważone rolnictwo, sektor społeczny i rozwój lokalnego sektora prywatnego; podkreśla jednak, że wszelkie operacje łączenia muszą być całkowicie zgodne z polityką rozwoju, a tym samym zmierzać do osiągania celów zrównoważonego rozwoju; wzywa Komisję do zwiększenia jej zdolności zarządzania projektami obejmującymi łączenie instrumentów finansowania zgodnie z zaleceniem Trybunału Obrachunkowego; 24. wzywa do rozszerzenia obecnego mandatu EBI w zakresie udzielania pożyczek państwom trzecim w celu zwiększenia jego roli w osiąganiu trwałego rozwoju, a w szczególności do bardziej aktywnego uczestnictwa przez łączenie instrumentów finansowania, współfinansowanie projektów i rozwój lokalnego sektora prywatnego w nowej strategii sektora prywatnego skoncentrowanej na krajach o niskich dochodach i państwach niestabilnych; wzywa ponadto do większej przejrzystości i rozliczalności partnerstw i projektów z udziałem EBI; 25. wzywa Komisję do zapewnienia, aby wszystkie delegatury Unii miały przeszkolony i wykwalifikowany personel, który jest aktywnie przygotowany do umożliwiania i wdrażania partnerstw z udziałem podmiotów sektora prywatnego; zauważa, że zaangażowanie na rzecz przyspieszenia powstawania biur EBI przy delegaturach Unii stanowi krok we właściwym kierunku; wzywa Komisję do zastosowania poza obszarem PE v /14 PR\ doc

9 UE najlepszych rozwiązań państw członkowskich, których ambasady stanowią standardowo pierwszy punkt kontaktu dla podmiotów sektora prywatnego; 26. wzywa Komisję do większego zaangażowania w zwielokrotnienie jej znaczenia politycznego wobec rządów partnerskich i lokalnych organów władzy, aby umożliwić bardziej kompleksową i pozytywną interakcję z sektorem prywatnym; podkreśla, że krajowe dokumenty strategiczne, krajowe programy orientacyjne i wsparcie budżetowe mogą w istocie stanowić najcenniejsze instrumenty inicjowania reform dotyczących działalności gospodarczej w krajach partnerskich; 27. podkreśla, że odpowiedzialność za podjęcie skutecznych wspólnych działań spoczywa nie tylko na darczyńcach i zaangażowanych przedsiębiorstwach, ale również na podmiotach sektora instytucji rządowych i samorządowych; podkreśla, że praworządność, ramy prawne dla reformy działalności gospodarczej, środki przeciwdziałania korupcji, zarządzanie finansami przez instytucje rządowe i samorządowe oraz skuteczne instytucje publiczne są najważniejsze dla inwestycji, innowacyjności i rozwoju sektora prywatnego; 28. wzywa do większego skoncentrowania się na lepszej koordynacji działań darczyńców i wspólnym programowaniu, jak również do położenia nacisku głównie na osiąganie wymiernych wyników i rezultatów rozwoju, aby zmaksymalizować skutki polityki UE w dziedzinie rozwoju i zapewnić pełną rozliczalność wydatków na rozwój; * * * 29. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, UNCTAD, UNIDO oraz panelowi wysokiego szczebla ds. programu działań na okres po roku PR\ doc 9/14 PE v01-00

10 UZASADNIENIE Z racji dokonywania ponownej oceny naszych międzynarodowych zobowiązań coraz częściej prowadzone są dyskusje na temat roli sektora prywatnego w dziedzinie rozwoju. Pomimo wielu niepodważalnych sukcesów szacuje się, że niezbędne jest zwiększenie ogólnych wydatków o 2,4 bln USD rocznie w stosunku do obecnego poziomu; jest to kwota, której obciążeni już wieloma kosztami podatnicy prawdopodobnie nie będą skłonni zaakceptować. Mimo tak znaczącej niedoskonałości współpracy sektora prywatnego z publicznym żaden istotny projekt w dziedzinie rozwoju na świecie nie odbywa się obecnie bez konsultacji i współpracy z inwestorami prywatnymi. Panel wysokiego szczebla doradzający Sekretarzowi Generalnemu ONZ Ban Ki-moonowi w sprawie agendy rozwoju po 2015 roku stwierdził wręcz, po zasięgnięciu opinii dyrektorów generalnych 250 firm z 30 krajów, że aby móc wykorzystać możliwości trwałego wzrostu gospodarczego w zakresie działalności komercyjnej, strategie korporacyjne ich firm muszą opierać się między innymi na idei zrównoważoności. Dlaczego współpraca z sektorem prywatnym jest kluczowa dla rozwoju? Wzrost liczby ludności i wzrost poziomu dochodów w krajach rozwijających się ma napędzać rozwój światowej klasy średniej, która według szacunków do 2030 r. będzie liczyła 5 mld osób i spowoduje znaczne zwiększenie poziomu konsumpcji. Do 2030 r. przewidywany jest wzrost zapotrzebowania na żywność, wodę i energię o odpowiednio 50%, 40% i 30%. W sektorze coraz częściej podzielane jest zdanie, że dzielenie się wytworzoną wartością nie jest filantropią, ale drogą do sukcesu gospodarczego. Szacuje się, że inwestycje sektora prywatnego w krajach rozwijających się osiągają często dwucyfrowy wskaźnik zwrotu w przypadku projektów w dziedzinie energii i transportu. Wsparcie dla lokalnego sektora prywatnego w krajach rozwijających się Na małych, średnich i mikroprzedsiębiorstwach (MŚMP) w krajach rozwijających się spoczywają znacznie większe obciążenia regulacyjne niż w UE, a ponadto często prowadzą one działalność w ramach gospodarki nieformalnej i bez ochrony prawnej. Według raportu Banku Światowego na temat prowadzenia działalności gospodarczej w 2014 r. (Doing Business 2014) najbiedniejsze kraje borykają się z największym obciążeniem regulacyjnym. 1 Stworzenie środowiska sprzyjającego inicjatywie prywatnej, jak również przyciągnięcie MŚMP do gospodarki formalnej i utrzymanie ich tam musi stanowić priorytet, podobnie jak zmniejszenie biurokracji i poprawienie ogólnego klimatu gospodarczego, który zapewni ich rozkwit. DG ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu posiada bogaty zestaw instrumentów i narzędzi, które umożliwiły pomyślne wspieranie MŚMP w Europie. Zastosowanie tej unikalnej wiedzy 1 Grupa Banku Światowego, Doing Business 2014: Understanding Regulations for Small and Medium-Size Enterprises [ Prowadzenie działalności gospodarczej w 2014 r.: regulacje dla małych i średnich przedsiębiorstw ], 29 października 2013 r. PE v /14 PR\ doc

11 fachowej w krajach rozwijających się oraz powielanie mechanizmów, takich jak Europejska Sieć Przedsiębiorczości i europejski portal dla małych przedsiębiorstw, dostosowanych do warunków lokalnych oraz priorytetów krajowych i regionalnych, stanowiłoby ważny krok w dobrym kierunku. Chociaż początkowo działałyby one pod nadzorem Komisji, z biegiem czasu mogłyby zostać przejęte przez państwa i wchodzić w zakres ich odpowiedzialności. Takie struktury mogłyby z biegiem czasu przetrzeć szlaki dla lokalnych i regionalnych partnerstw publiczno-prywatnych w dziedzinach od agrobiznesu po szkolenia zawodowe i programy opieki zdrowotnej, w ten sposób ułatwiając budowanie zdolności, dzielenie się wiedzą i doświadczeniem oraz wspólne wykorzystywanie zasobów lokalnych i międzynarodowych. To nie do pomyślenia, że 2,5 miliarda osób w dalszym ciągu pozostaje wykluczonych z sektora finansowego, a większość z nich stanowią kobiety i młodzież. Musimy mieć pewność, że wszystkie nasze partnerstwa uwzględniają kwestie płci. Na przykład w Wybrzeżu Kości Słoniowej w ramach swojego łańcucha dostaw rolnych firma Cargill podjęła współpracę ze Światową Fundacją Kakao (World Cocoa Foundation) na rzecz stworzenia lepszych możliwości matkom, co zaowocowało przyznaniem 30 kobietom dotacji na rozwój własnej działalności i pokrycie opłat za szkoły dla dzieci oraz przeszkoleniem ich w zakresie podstawowych umiejętności biznesowych, podstaw księgowości, sporządzania budżetu i planowania w biznesie. Zaangażowanie europejskiego i międzynarodowego sektora przedsiębiorstw na rzecz osiągnięcia trwałego rozwoju Partnerstwa publiczno-prywatne Partnerstwa publiczno-prywatne, które w przejrzysty sposób przedstawiają oczekiwania wobec firm i rządów, dają możliwość rozwoju zarówno w zakresie finansów, innowacji, jak i rozliczalności. Takie partnerstwa muszą się opierać na pełnej jasności co do zadań każdej strony, aby umożliwić pokonanie związanych z nimi wyzwań i ryzyka, tj. ryzyka makroekonomicznego, politycznego i w dziedzinie budowy, szczególnie w odniesieniu do bezpiecznej dzierżawy gruntów i konsekwencji grabieży ziemi. Partnerstwa publiczno-prywatne w krajach rozwijających koncentrują się jak dotąd głównie na sektorach energii, infrastruktury i telekomunikacji, podczas gdy potencjał w takich sektorach, jak rolnictwo, usługi wodno-kanalizacyjne, kształcenie, technologie ekologiczne, badania i innowacje, opieka zdrowotna i prawa własności, pozostaje w znacznym zakresie niewykorzystany. Rolnictwo: Istnieje ogromny potencjał w zakresie zaangażowania sektora prywatnego w opracowywanie rozwiązań rynkowych dla wyzwań w sektorze rolnictwa i braku bezpieczeństwa żywnościowego; może się to odbywać przez szkolenie rolników na miejscu w zakresie doskonalenia technik uprawy, zapewnianie lepszego dostępu do finansowania, dążenie do zwiększania zatrudnienia i dochodów jako głównego wyniku rozwoju, wspieranie rozwoju handlu oraz rozwijanie nowych i istniejących łańcuchów wartości. W Indiach firma Thomson Reuters, która dostarcza informacji na temat cen skupu i udziela porad w dziedzinie rolnictwa 2 milionom właścicieli niewielkich gospodarstw, osiągnęła 60-procentowy wzrost dochodów, a w niektórych przypadkach nawet je potroiła. PR\ doc 11/14 PE v01-00

12 Dzierżawa gruntów i prawa własności: Dzięki przeprowadzeniu reformy przepisów regulujących dzierżawę gruntów i prawa własności w krajach rozwijających się partnerstwa publiczno-prywatne mogłyby odegrać kluczową rolę we wdrażaniu zorganizowanego systemu nadawania tytułów własności i sporządzania map katastralnych za pomocą niskokosztowych technologii, jak również przez komputeryzację ksiąg wieczystych. Na przykład w Mongolii w 2001 r. Azjatycki Bank Rozwoju (ADB) sfinansował projekt Nadzór katastralny i ewidencja gruntów (Cadastral Surveying and Land Registration) w celu stworzenia środowiska instytucjonalnego do nadzorowania i ewidencjonowania działek hashaa w całym kraju. Takie promowanie przez rząd Mongolii modernizacji działania ewidencji gruntów umożliwia ludności tworzenie i ochronę praw własności gruntów. Trwały sektor energetyczny i ekologiczny: Globalny Fundusz Efektywności Energetycznej i Energii Odnawialnej (GEEREF) to przykład funduszu funduszy, który jest finansowany za środków publicznych przez Unię Europejską, Niemcy i Norwegię; jego celem jest dawanie szansy nowym funduszom private equity koncentrującym się na projektach w zakresie energii odnawialnej i efektywności energetycznej na rynkach wschodzących i w gospodarkach w okresie przejściowym. W 2013 r. do GEEREF dołączyli inwestorzy sektora prywatnego, a sześć funduszy mogło zrealizować pożądane inwestycje. Opieka zdrowotna: Chociaż w dziedzinie dostępu do lekarstw osiągnięto znaczne postępy w ostatniej dekadzie, pojawiła się również potrzeba zastosowania na szczeblu lokalnym podejścia zintegrowanego, które oferuje znaczny potencjał tworzenia samowystarczalnej infrastruktury, obniża koszty lekarstw, a jednocześnie zwiększa ich dostępność na obszarach, gdzie są one najbardziej potrzebne. W tym kontekście warto wspomnieć udane przedsięwzięcie Ely Lilly w zakresie transferu technologii dotyczącego leków na gruźlicę wielolekooporną do Indii i Rosji. Usługi wodno-kanalizacyjne: Jest to obszar, w którym partnerstwa publiczno-prywatne odniosły szczególnie wiele sukcesów pod względem tworzenia wysokiej jakości wodociągów miejskich i usług kanalizacyjnych dla mieszkańców miast w krajach rozwijających się. Musimy zatem wspierać je i dalej poszerzać ich zasięg, aby objął również obszary wiejskie. Kształcenie: Kształcenie stanowi klucz do zmniejszenia ubóstwa i nierówności, a także ma zasadnicze znaczenie dla wzrostu gospodarczego w ramach konkurencyjnej gospodarki światowej w coraz większym stopniu opartej na wiedzy i informacji. Musimy współdziałać z sektorem prywatnym na rzecz zwiększenia jego zaangażowania w programy kształcenia i szkoleń zawodowych w krajach rozwijających się, szczególnie w ważnych dziedzinach wiedzy, takich jak zarządzanie w biznesie, informatyka i inżynieria. Rola Europejskiego Banku Inwestycyjnego Rozszerzanie obecnego mandatu EBI w zakresie udzielania pożyczek państwom trzecim w celu zwiększenia jego roli w osiąganiu trwałego rozwoju mogłoby wywrzeć bardzo korzystny wpływ w kontekście nowej strategii dla sektora prywatnego. Wykorzystanie dużego doświadczenia i wiedzy fachowej EBI we współpracy z przedsiębiorstwami prywatnymi, w łączeniu instrumentów finansowych, współfinansowaniu projektów, rozwijaniu lokalnego sektora prywatnego i finansowaniu projektów w sektorze energetyki odnawialnej byłoby PE v /14 PR\ doc

13 znacznie bardziej opłacalne niż tworzenie nowych struktur instytucjonalnych w celu koordynowania, monitorowania i oceniania partnerstw z sektorem prywatnym. Długoterminowa strategia współpracy z sektorem prywatnym Wszelkie partnerstwa i sojusze z sektorem prywatnym muszą koncentrować się na priorytetowych wspólnych wartościach, które zakładają dostosowanie celów biznesowych do celów UE w dziedzinie rozwoju, opierają się na najważniejszych zdolnościach każdego partnera, są wspólnie przygotowywane i zarządzane, tak aby ryzyko, odpowiedzialność i zyski mogły być dzielone między partnerami, są opłacalne i mają ściśle określone cele, mają regularnie wyznaczane etapy, a także cechują się jasno wyrażoną rozliczalnością i przejrzystością. Platformy wielostronne Platformy z udziałem wielu zainteresowanych podmiotów zapewniłyby UE możliwość działania w charakterze pośrednika i koordynatora wszystkich partnerów zaangażowanych na rzecz rozwoju, którzy chcą współpracować w osiąganiu celów polityki rozwoju UE i celów zrównoważonego rozwoju. Kanały komunikacji z sektorem prywatnym albo nie istnieją, albo są zamknięte dla dialogu. Zatem proponowane przez Komisję udoskonalenie istniejących mechanizmów, takich jak forum polityki rozwoju, stanowiłoby krok we właściwym kierunku, pod warunkiem uczynienia z dialogu z sektorem prywatnym nadrzędnego priorytetu takich platform. Delegatury Unii Delegatury Unii powinny odgrywać najważniejszą rolę we wdrażaniu partnerstw z sektorem prywatnym. Są one odpowiednie, aby stać się punktem pierwszego kontaktu dla wielu licznych sieci współpracy biznesowej i izb handlowych w Europie i w krajach rozwijających się oraz aby ułatwiać zarówno rozwój lokalnego sektora prywatnego, jak i zaangażowanie europejskiego sektora przedsiębiorstw. Umowa ramowa partnerstwa publiczno-prywatnego Najważniejsze jest zatem utworzenie jasnych struktur zarządzania sojuszami i partnerstwami z sektorem prywatnym, w tym partnerstwami publiczno-prywatnymi i innymi partnerstwami z udziałem wielu zainteresowanych podmiotów z krajów rozwijających się, i wskazać w tych strukturach niezbędne punkty odniesienia. Takie struktury mogłyby przybrać formę protokołów ustaleń lub dowolną wykonalną formę umowy o sojuszu lub partnerstwie. Prawo własności i odpowiedzialność rządów partnerskich w krajach rozwijających się Jeden z najważniejszych aspektów wartości dodanej UE w odniesieniu do agendy sektora prywatnego stanowi jej znaczenie polityczne i możliwość prowadzenia poważnego dialogu z partnerskimi rządami i władzami lokalnymi. Chociaż komunikat nie określa jasno poziomu zobowiązań, jakie mogą zostać podjęte, to krajowe dokumenty strategiczne, krajowe programy orientacyjne i wsparcie z budżetu mogą w istocie stanowić najcenniejsze instrumenty inicjowania reform otoczenia biznesowego w krajach partnerskich. PR\ doc 13/14 PE v01-00

14 Odpowiedzialność za podjęcie skutecznych wspólnych działań spoczywa nie tylko na darczyńcach i przedsiębiorstwach zaangażowanych w sprawę, ale również na partnerskich rządach. Jak stwierdzono w strategicznych ramach inwestycji prywatnych w celach zrównoważonego rozwoju (Strategic Framework for Private Investment in SDGs) UNCTAD 1, jedno z głównych wyzwań, które napotykają inwestycje sektora prywatnego, stanowi znalezienie najlepszego mechanizmu zminimalizowania ryzyka przy jednoczesnym zmaksymalizowaniu wpływu na rozwój. Ryzyko obejmuje słabe zdolności absorpcyjne, brak bezpieczeństwa dzierżawy gruntów i praw własności, nieprzewidywane zagrożenia społeczne i środowiskowe. W krajach najsłabiej rozwiniętych i państwach niestabilnych występują jeszcze większe wyzwania: powszechna słabość instytucji, nieodpowiednie ramy regulacyjne, szerząca się korupcja, ucieczka kapitału, niepewne przepisy w dziedzinie praw człowieka i praw pracowniczych. Z tego względu UE musi przyjąć zróżnicowane podejście do krajów partnerskich i potraktować priorytetowo w tej dziedzinie te kluczowe aspekty polityki, które są najistotniejsze dla naszego zaangażowania we współpracę z krajami partnerskimi i z sektorem prywatnym: praworządność, dobre rządy, ochrona praw własności, niezależne sądownictwo, skuteczne ramy regulacyjne i reforma przedsiębiorczości, która ułatwi inwestycje i rozwój sektora prywatnego, przeciwdziałanie korupcji, zarządzanie finansami publicznymi, zwiększenie zdolności absorpcyjnych, silne instytucje publiczne i poszanowanie praw człowieka. Obecnie sektor prywatny zapewnia 90% miejsc pracy i dochodów osobom ubogim w krajach partnerskich, wytwarza 84% PKB (według ONZ) i zapewnia trwałe podstawy wykorzystywania zasobów krajowych. Pomimo wyzwań nieodłącznie związanych z każdym takim partnerstwem, jeżeli będziemy prowadzić działania na dwóch oddzielnych platformach, bez zrozumienia, dokąd zmierza każdy z podmiotów, ubóstwo nigdy nie zostanie zlikwidowane. 1 PE v /14 PR\ doc