Wellness dla psa i kota

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wellness dla psa i kota"

Transkrypt

1 MAXI ZOO Darmowy Numer 2/2015 Rocznik XX Prezenty dla przyjaciół zwierząt Tym z pewnością sprawisz radość właścicielom zwierząt Wellness dla psa i kota Najlepsze rady na spędzanie czasu w domu Łatwa komunikacja Lepiej zrozumieć świnki morskie Naturalne odżywianie małych zwierząt

2 Od redakcji & spis treści 3 Zdjęcia na okładce: / Zdjęcia: / Studio Chlorophylle, Antonioguillem Newsy & serwis 4 Newsy Wiadomości, za i przeciw 8 Miłe spędzanie czasu w domu ze zwierzęciem Wellness dla psa i kota Porady & wskazówki 16 Pies Trudny okres dojrzewania 18 Pies Pielęgnacja łap zimą 20 Pies i kot Skuteczne zwalczanie pcheł 22 Pies i kot Czy moje zwierzę ma zdrowe zęby? 24 Kot Cukrzyca u kotów 26 Małe zwierzęta Naturalne odżywianie małych zwierząt 28 Małe zwierzęta Lepiej zrozumieć świnki morskie 30 Ptaki Najlepszy sposób na szybkie oswojenie ptaków 32 Temat specjalny Prawidłowe dokarmianie dzikich ptaków 34 Ptaki Pierwsza pomoc dla ptaków Człowiek & zwierzę 37 Weterynarz radzi Nasi specjaliści odpowiadają na pytania czytelników 38 Prezenty dla przyjaciół zwierząt Najlepsze pomysły 44 Od czytelników Najładniejsze zdjęcia i historie naszych czytelników Zabawa & rozrywka 46 Strony specjalne Zabawa i nauka dla dzieci 48 Zagadka obrazkowa Znajdź różnice Rynek & trendy 50 Nowości ze sklepu 54 Stopka redakcyjna Drodzy Przyjaciele Maxi Zoo, lato już minęło, wkrótce na dworze będzie znowu szaro i zimno. W naszym aktualnym numerze opowiemy o tym, jak można spędzić przyjemnie czas w domu wspólnie z psem lub kotem. Poza tym zdradzimy najlepsze sposoby pielęgnacji, dzięki którym czworonogi bez problemów przetrwają zimną porę roku. Nasze zwierzęta żyją coraz dłużej, to dobra wiadomość. Niestety konsekwencją jest także to, że coraz częściej cierpią one na typowe choroby wieku podeszłego. Należą do nich na przykład problemy z zębami i cukrzyca u kotów. Pomożemy wam wcześnie rozpoznać objawy tych schorzeń. Im wcześniej bowiem rozpocznie się leczenie, tym większe są szanse zwierzęcia na długie i wolne od dolegliwości życie. Zebraliśmy również najlepsze pomysły na prezenty dla przyjaciół zwierząt, które z pewnością sprawią wielką radość bliskiej osobie lub jej czworonożnemu ulubieńcowi. Życzymy wielu miłych chwil przy lekturze aktualnego numeru i z niecierpliwością czekamy na wasze sugestie i pytania! Serdeczne pozdrowienia Redakcja Magazynu Maxi Zoo

3 4 Newsy & serwis +++ WIADOMOŚCI O ZWIERZ ĘTACH ZE ŚWIATA NAUKI +++ Zwierzęta dla dzieci Większość dzieci prędzej czy później chce mieć zwierzątko domowe. Często udaje im się przekonać rodziców, co potwierdzają wyniki sondaży: 30,6 procent spośród 200 ankietowanych właścicieli zwierząt spełniło życzenie dzieci. Nasza rada: w żadnym wypadku nie podejmuj decyzji o zakupie zwierzęcia spontanicznie, zasięgnij przedtem dokładnych informacji o warunkach chowu odpowiadających potrzebom czworonoga. Dzieci powinny uczestniczyć w tym procesie, gdyż rozwija to u nich poczucie odpowiedzialności. Zwierzęce całusy Mokre psie buziaki i szorstkie kocie całuski: jak wynika z reprezentatywnego sondażu przeprowadzonego przez magazyn poświęcony zdrowiu, większość właścicieli zwierząt domowych (56,9 procent) nie widzi problemu w tym, że ich ulubieniec liże ich po rękach lub twarzy. 40,3 procent respondentów pozwala także zwierzęciu spać w łóżku, przy czym taką bliskość akceptuje więcej kobiet (45,1 procent) niż mężczyzn (34,8 procent). Jest to w każdym razie tendencja wzrostowa. W poprzednim sondażu przeprowadzonym w 2011 roku odsetek właścicieli pozwalających psom i kotom wchodzić do łóżka był o 6,3 punktów procentowych niższy. Miłość do czworonogów nie omija także domowego stołu: 25,3 procent właścicieli twierdzi, że od czasu do czasu pozwala psu lub kotu zjeść resztki z własnego talerza. 7,6 procent próbowało już nawet karmy zwierzęcia, by mieć pewność, że nadaje się ona do jedzenia. Chewy, wybawca Pies jest najlepszym przyjacielem człowieka. W dramatyczny sposób przekonała się o tym Kerstin Jung i jej dzieci. W domu rodziny wybuchł pożar. Parter stał już w płomieniach, dym utrudniał oddychanie. To swojemu psu rodzina zawdzięcza ocalenie życia: Chewy tak długo drapał w drzwi sypialni, aż obudził wszystkich domowników, którzy w ostatniej sekundzie zdołali wydostać się na zewnątrz. Jednak nie wszyscy mieli szczęście kota i trzech węży zbożowych nie udało się niestety uratować. Ratunek w ostatniej chwili Koty wybierają najdziwniejsze miejsca na drzemkę. Potwierdza to historia kotki Mee Moowe, która została uratowana w ostatniej chwili. Kiedy rodzina Barthów była zajęta przygotowaniami do przeprowadzki, kotka nagle zniknęła. Po bezowocnych poszukiwaniach jej właściciele wyruszyli z ciężkim sercem w drogę bez czworonoga. Również Mee Moowe podróżowała w jednym z kartonów! Te nie pojechały jednak z rodziną, lecz popłynęły frachtowcem na oddaloną o 2000 kilometrów wyspę Maui. Dziesięcioletnia kotka spędziła w kartonie 36 dni bez wody i pożywienia. Mimo ogromnej radości z odzyskania czworonoga rodzina zamierza pociągnąć do odpowiedzialności firmę organizującą przeprowadzkę, której pracownicy najwyraźniej niechcący zapakowali zwierzę. Chcesz upolować coś ekstra dla swojego pupila? Lubisz ceny, na widok których masz ochotę zamerdać ogonem? Nowe okazje znajdziesz w każdej gazetce, a potem wytropisz w sklepach dla zwierząt Maxi Zoo. Oferta Maxi Oszczędzanie jest ważna aż do końca każdego miesiąca, ale trafisz na nią z łatwością dzięki specjalnym oznaczeniom.

4 6 Newsy & serwis +++ WIADOMOŚCI O ZWIERZ ĘTACH ZE ŚWIATA NAUKI +++ Liczy się ton Psy uczą się nie tylko znaczenia określonych słów, na przykład siad, waruj czy zostaw. Zwracają też uwagę na to, kto do nich mówi i przede wszystkim jak to robi. Naukowcy z Uniwersytetu w Sussex odtwarzali psom w ramach eksperymentów różne dźwięki i obserwowali ich reakcje. Kierunek, w którym pies zwraca głowę, pozwala wywnioskować, w której półkuli mózgu przetwarzane są dane informacje. Wynik: psy koncentrują się nie tylko na treści komendy. Rejestrują także zabarwienie emocjonalne, przetwarzają więc informacje podobnie jak ludzie. Prezenty dla zwierząt domowych są w modzie ZA Akupunktura dla zwierząt: Stosowanie medycyny naturalnej przynosi u zwierząt bardzo dobre rezultaty. Dotyczy to nie tylko środków homeopatycznych, lecz także akupunktury. Stowarzyszenie Akupunktury Weterynaryjnej informuje, że popyt na nią wzrasta wyraźnie na całym świecie. Leczenie zaleca się przede wszystkim przy problemach z mięśniami i stawami oraz dolegliwościach dróg oddechowych, jelit i układu nerwowego. PRZECIW Niewdzięczna właścicielka: Pewien mężczyzna uratował psu życie, uwalniając go z nagrzanego samochodu. Zamiast podziękowania doczekał się oskarżenia o usiłowanie kradzieży. Sędzia nie tylko uniewinniła mężczyznę, lecz zrobiła też to, co powinna była zrobić właścicielka psa: powiedziała dziękuję. Aktualny sondaż instytutu Forsa przeprowadzony na zlecenie Zrzeszenia Branży Artykułów dla Zwierząt Domowych (JVH) dowodzi, że coraz więcej osób obdarowuje prezentami także swoje zwierzęta. Na przykład 41 procent ankietowanych właścicieli zwierząt podaje, że ich ulubieńcy znajdują upominek pod choinką. Niektóre czworonogi dostają niespodziankę również z okazji urodzin. Pierwsze miejsce wśród zwierzęcych prezentów zajmują szczególnie smakowite przysmaki. Popularnymi upominkami są też zabawki, przytulanki oraz produkty pielęgnacyjne i ubranka. Cookie po 18 miesiącach w domu We Francji pewien kot pokonał ponad 1000 kilometrów, by wrócić do domu. Zajęło mu to dobre 18 miesięcy. Przedtem towarzyszył swojej pani w podróży, wydostał się jednak z hotelu przez otwarte drzwi. Wychudzony i brudny, ale poza tym w dobrej formie, stał pewnego dnia przed domem swoich właścicieli. Jeszcze raz potwierdza się teoria, że koty są domatorami Zdjęcia: / DNF-Style, Eric Isselée, fotoweb, synto, Jean Schweitzer, Photo Tuller, AVAVA

5 Newsy & serwis 9 Miłe spędzanie czasu w domu ze zwierzęciem Wellness dla psa i kota Kiedy na dworze jest nieprzyjemnie i zimno, najlepiej miło spędzać czas we własnych czterech ścianach. Możemy zrobić bardzo wiele, by także nasze czworonogi przetrwały bez szwanku zimę i świetnie się bawiły. Przeczytaj o tym, jak wellness służy zwierzętom. Dobre samopoczucie zwierząt warunkują cztery czynniki: zdrowe odżywianie, właściwa pielęgnacja, relaks i chwile szczęścia. Wellness dla psów i kotów nie jest więc żadnym wymysłem i w gruncie rzeczy oznacza przede wszystkim spełnienie potrzeb zwierząt. Właściwy pokarm Koci i psi wellness to przede wszystkim zbilansowana dieta. Tylko zwierzę żywione w sposób odpowiadający jego potrzebom i uwzględniający jego indywidualne upodobania oraz kondycję fizyczną czuje się naprawdę dobrze. Podawaj więc zawsze swojemu ulubieńcowi tylko karmę dostosowaną do jego wieku. Na przykład kocięta i szczenięta powinny dostawać pokarm dla juniorów, który dostarcza im wszelkich niezbędnych składników odżywczych. Istnieją także specjalne karmy dla dorosłych psów i kotów dostosowane do ich specyficznych potrzeb. Starsze zwierzęta w wieku ośmiu dziesięciu lat należy przestawić na pożywny pokarm dla seniorów, który mniej obciąża organizm. Podawanie czworonogom niewłaściwej karmy może spowodować u nich niedobory pokarmowe. Może mieć także mniej dramatyczne następstwa, które jednak bardzo niekorzystnie wpływają na samopoczucie zwierzęcia, na przykład kiedy ze względu na spowolnioną przemianę materii po prostu zredukujemy ilość pożywienia kociego lub psiego seniora, co wywoła u niego ciągłe uczucie niedosytu. Wybór odpowiedniej karmy nie jest więc zbędnym luksusem, lecz pierwszym krokiem na drodze do dobrego samopoczucia czworonoga.

6 10 Newsy & serwis Psy są przywiązane do swoich nawyków rada: jeżeli chcesz przyzwyczaić psa do suchej i mokrej karmy, wybierz taką, która jest dostępna w obu postaciach. Potrzeba różnorodności jest u kotów wrodzona. Tylko zwierzęta, które w młodym wieku nie miały możliwości i przysmaki do gryzienia. Oferując psu przysmaki dentystyczne, połączysz nagrodę z pielęgnacją. Gryzienie ich pomaga w usuwaniu osadu nazębnego, Jeśli chodzi o pożywienie, psy są prawdziwymi niewolnikami nawyków i nie potrzebują specjalnego urozmaicenia w misce. Także psie jelita przyzwyczajają się do codziennej karmy, co powoduje, że eksperymenty mogą prowadzić do zaburzeń trawienia. Radykalną zmianę sposobu żywienia, na przykład przestawienie z karmy mokrej na suchą, należy więc, również w przypadku mniej wrażliwych czworonogów, przeprowadzać zawsze stopniowo, przez okres jednego do dwóch tygodni. Zmiana karmy jest wskazana tylko wówczas, gdy istnieją ku temu uzasadnione powody. Nie jest prawdą, że najłatwiej zmienić nawyki żywieniowe młodych zwierząt, jak głosi rozpowszechniona, choć błędna opinia. Przeciwnie: ich układ trawienny reaguje najczęściej szczególnie wrażliwie, z tego względu szczenięta i młode psy trzeba przestawiać na nową karmę powoli, Suchą karmę możesz podawać na przykład w charakterze przysmaku podczas treningu z czworonogiem. Kiedy stwierdzisz, że pies dobrze ją toleruje, możesz karmić go na zmianę suchym i mokrym pokarmem. Jednego należy unikać: jednoczesnego podawania suchej i mokrej karmy. Tolerują to tylko naprawdę odporne zwierzęta. Koty lubią urozmaicenie Inaczej wygląda to w przypadku kotów. Małe tygrysy zwykle lubią urozmaicenie i sygnalizują to właścicielowi. Jeżeli kot przestaje jeść dotychczasowy pokarm, to najwyższa pora sięgnąć po coś nowego. Karmy dla kotów są z reguły dostępne w różnych wariantach smakowych, można więc zaopatrzyć się w niewielki zapas rozmaitych smaków. spróbowania różnych rodzajów karmy, często jej nie uzewnętrzniają. Zachwyt kota nad różnorodnością smaków może być dla nas powodem do radości. Im więcej ich zna i lubi, tym lepiej się czuje. Szczególna nagroda Zwierzęciu można też podawać przysmaki, jednak z umiarem, tak by nie przybrało na wadze. Nie należy wykluczać ich z jadłospisu czworonoga. W końcu smakołyk to nie tylko pożywienie, lecz także forma komunikacji: podając go, nagradzamy pożądane zachowanie i pokazujemy naszemu ulubieńcowi, że jest dla nas czymś wyjątkowym. Właściciele psów mają do wyboru najróżniejsze ciastka, smakołyki co z kolei zapobiega tworzeniu się kamienia. Twarde przekąski, na przykład skóra z głowy wołowej czy uszy wołowe, zapewniają ponadto dostosowane do potrzeb psa zajęcie. Nasza rada: gryzienie specjalnych kości relaksuje psa. Dlatego przysmak ten jest idealny jako wieczorne zajęcie przed zaśnięciem. Nie mniejszy jest wybór smakołyków dla kotów. Kocie przekąski są dostępne w najróżniejszych smakach, od serowych kąsków po kabanosy z tuńczykiem. Sklepy oferują też przysmaki dentystyczne dla kotów, które większość zwierząt bardzo lubi i które są nie tylko smaczne, lecz także skutecznie zapobiegają tworzeniu się osadu nazębnego. Wellness dzięki pielęgnacji sierści Profilaktyka zdrowotna to nie tylko właściwe odżywianie czworonogów, lecz także ich intensywna pielęgnacja. Psy o krótkiej sierści sprawiają wrażenie łatwych w pielęgnacji, wymagają jednak regularnego czesania grzebieniem i szczotką. Także one bowiem miewają gęsty podszerstek, który trzeba wyczesać, podobnie jak martwe włosy, które należy usunąć, by skóra mogła oddychać. Bardziej pracochłonna jest pielęgnacja sierści u psów ras długowłosych. Wymaga ona codziennego czesania grzebie- w ciągu około dwóch tygodni. Nasza

7 12 Newsy & serwis to człowiek wniósł niepostrzeżenie na płukania. Zapachy, które my odbieramy butach jajka pasożytów. Dlatego czesząc jako przyjemne, bywają często męką dla Także koty powinny mieć do dyspozycji niem i szczotką. Długą sierść najlepiej czesać szczotką drucianą lub z naturalnego włosia, na początku pod włos. Następnie należy wyczesywać sierść w kierunku wzrostu włosów, zaczynając od tylnej części ciała. domowego tygrysa, należy zwracać szczególną uwagę na oznaki obecności pcheł i regularnie kontrolować odchody zwierzęcia. Higiena psów i kotów psiego nosa. Czystość jest ważna, aby zwierzę dobrze czuło się we własnym łóżku, ale najlepiej neutralnie pachnąca. Idealne miejsce odpoczynku Poza odpowiednią pielęgnacją i hi- przytulne legowiska i domki, w których mogą w spokoju odpocząć. Wiele zwierząt preferuje miejsca położone wyżej. Z platform drapaka czy półek regałów mają doskonały widok na całe terytorium. Koty najczęściej same wybierają sobie legowiska. Koty same troszczą się o to, by ich sierść była zawsze czysta. Czyszczą ją kilka razy dziennie swoim szorstkim językiem. Jednak aby zapewnić im naprawdę dobre samopoczucie, właściciel powinien ją regularnie pielęgnować. Im więcej martwych włosów usunie się podczas szczotkowania, tym mniej zwierzę połknie, czyszcząc sierść. Późniejsze zwracanie kul włosowych nie jest dla zwierząt bynajmniej rytuałem służącym oczyszczaniu żołądka, lecz koniecznością, z której chętnie by zrezygnowały. przytrzymaj, nie używając jednak siły ani przymusu. Dzięki pochwałom, przysmakom i zabawie procedura ta nie stanowi dla większości zwierząt żadnego problemu. Szczotkować należy zawsze czy nie cierpią one na świerzb uszny. Jeżeli drapią się często w uszy lub wytwarzają duże ilości woskowiny, wskazana jest wizyta u weterynarza. Także higiena jest jednym z czynników, od których zależy dobre samopoczucie czworonogów, i stanowi element profilaktyki zdrowotnej. Należy regularnie czyścić legowiska najlepiej sprawić zwierzęciu koszyk, którego wkład można prać w pralce, lub kocyki i materace nadające się do prania. Dla ceniących czystość kotów szczególnie ważne jest, by ich legowisko i kuweta były zawsze czyste kocią toaletę powinno się sprzątać co najmniej raz dziennie. Również psy lepiej się czują na czystym posłaniu. Trzeba jednak zrezygnować z intensywnie pachnących proszków i płynów do gieną na koci i psi wellness składa się oczywiście także odpoczynek. Pies, który musi spieszyć z jednego zajęcia na drugie ze spaceru na trening agility, z lekcji sztuczek na zawody w rzucaniu piłką w ogrodzie, jest zbyt pobudzony. By mógł naprawdę dobrze się czuć, musi nauczyć się, że ważne są przerwy. W tym celu przygotuj dla niego wygodne legowisko, materac lub kocyk w zacisznym kącie mieszkania, w którym będzie jednak mógł być blisko swojej rodziny. Dzieci trzeba nauczyć, żeby nie przeszkadzały zwierzęciu, kiedy leży ono w swoim koszyku. Także psy i koty potrzebują relaksu Mogą go zapewnić delikatne pieszczoty i masaże. Poświęć więc codziennie dość czasu na pieszczoty ze swoim ulubieńcem. Wzmacnia to więź między właścicielem i zwierzęciem oraz powoduje wydzielanie hormonów szczęścia zarówno u czworonoga, jak i u człowieka. Podobny efekt ma głaskanie kota. Musisz jednak zwrócić szczególną uwagę na mowę ciała zwierzęcia. Jeżeli jest Właściciele kotów krótkowłosych mogą w kierunku od głowy do ogona. Ogona Także inwazja pcheł może negatywnie ograniczyć się do szczotkowania ich co nie powinno się czesać grzebieniem, wpłynąć na samopoczucie czworonoga. dwa dni w okresie linienia, poza tym lecz szczotką, aby uniknąć wyrywania A ponieważ pasożyty te, jeżeli chodzi wystarczy krótki zabieg pielęgnacyjny włosów. o żywiciela, nie są zbyt wybredne i mogą raz w tygodniu. Inaczej wygląda to z łatwością przeskoczyć na człowieka, u kotów długowłosych, których sierść Podczas regularnych zabiegów pielę- należy także zimą chronić przed nimi łatwo się kołtuni i wymaga codziennej gnacyjnych należy zwrócić uwagę na psy i koty. Weterynarz z pewnością pielęgnacji. Najlepiej przyzwyczaić to, czy oczy i uszy zwierzęcia są czyste. poleci odpowiedni środek. Podczas kota do szczotkowania już w młodym Wnętrze psich uszu najlepiej czyścić łagodnej zimy także kleszcze zaczynają wieku, a doceni on później masaż przy delikatnie specjalnym preparatem do być wcześnie aktywne. Można chronić użyciu grzebienia i szczotki. W tym pielęgnacji uszu. W przypadku kotów przed nimi psy i koty, stosując preparaty celu postaw zwierzę na stole i lekko je i psów trzeba też regularnie sprawdzać, spot-on, środki w aerozolu lub obroże przeciwkleszczowe. Również regularne odrobaczanie jest ważne dla zdrowia czworonogów, a także człowieka. Nie należy wierzyć opiniom, że koty żyjące w domu nie potrzebują ochrony przed pasożytami. Niejeden właściciel kota dziwi się, jak zwierzę, które nie opuściło nigdy mieszkania, mogło nabawić się pcheł czy robaków. Rozwiązanie tej zagadki jest bardzo proste: istnieje duże prawdopodobieństwo, że

8 14 Newsy & serwis odprężony i mruczy, oznacza to, że jest z zabawki edukacyjnej zabawa nie nudę, przeciwnie. Zachęć swojego zadowolony z pieszczot. Jeśli nato- może być jednak zbyt męcząca, lecz tygrysa do aktywności, oferując mu miast porusza szybko ogonem, lepiej powinna przede wszystkim dostarczać nowe, różnorodne zabawki, i ustal, jakie przerwać głaskanie, gdyż kot staje się przyjemności. zabawy preferuje. Niektóre uwielbiają niespokojny. Psy po prostu odchodzą, kiedy mają dość pieszczot, koty natomiast posługują się nierzadko pazurami. Jeśli twój kot jest w dobrym nastroju, możesz pomasować go delikatnie okrężnymi ruchami metodą Tellington Touch. Podobnie jest z psem. Nasza rada: zapoznaj się z metodą masażu wymyśloną przez Lindę Tellington-Jones, bardzo łatwo się jej nauczyć. To proste, ale bardzo efektywne dotknięcia, które relaksują i wzmacniają więź między człowiekiem i zwierzęciem. Wspólna zabawa Wellness dla psa Krótkie wyjazdy z psem są zimą gwarancją dobrego samopoczucia. Może warto by się było wybrać na wspólny urlop wellness, w czasie którego nie tylko ty, lecz także twój czworonóg będzie rozpieszczany masażami? Są specjalne hotele dla psów, które oferują takie usługi. Wellness dla kota Koty najlepiej czują się w domu. Nie znaczy to jednak, że są skazane na zabawę kocią wędką lub przepadają za dzwoneczkami i piórkami, inne z kolei aportują jak psy futrzane myszki. Jeśli znasz preferencje swojego kota, możesz zapewnić mu aktywną rozrywkę także w zimnej porze roku, kiedy niechętnie wychodzi na dwór. Popuść wodze fantazji i wypróbuj od czasu do czasu coś nowego. Oferując swoim zwierzętom bodźce umysłowe, troskliwą pielęgnację, regularne pieszczoty i zdrowe odżywianie, zadbasz o to, że będą się one u ciebie naprawdę dobrze czuły i rozkoszowały każdą spędzoną z tobą chwilą. Zdjęcia: / AVAVA, Olga Marc, cynoclub, liliya kulianioak, mariesacha Po relaksie i pielęgnacji przychodzi pora na aktywność. Nawet kiedy na dworze jest zimno i nieprzyjemnie, pies musi wyjść oczywiście kilka razy dziennie na świeże powietrze. Ubierz się ciepło i ciesz się długimi, wspólnymi spacerami. Możesz ukryć w liściach przysmaki, których twój ulubieniec będzie szukał. A kiedy spadnie śnieg, większość psów jest w swoim żywiole i z zachwytem bawi się w białym puchu. Zimą można też uprawiać sport z czworonogiem, może to być na przykład zabawa w polowanie i aportowanie torebki z przysmakami. Także bieganie i wędrówki sprawiają w mroźnej porze roku wielką przyjemność. Są piękne (śnieżne) szlaki wędrowne o różnych stopniach trudności. Zacznij od wolnego spaceru i stopniowo zwiększaj tempo. Zima nie jest najlepszą porą na uprawianie agility na placu treningowym, ale można to z powodzeniem robić w mieszkaniu po ustawieniu kilku niewielkich przeszkód. Sprawia to zresztą wielką radość nie tylko psom, lecz także wielu kotom, jeśli zadba się o odpowiednią motywację. Twój ulubieniec ucieszy się także

9 16 Porady & wskazówki Pies Trudny okres Nasila się potrzeba niezależności dojrzewania Zachowaj spokój w każdej sytuacji Nastolatek w okresie dojrzewania potrafi być bardzo męczący. Nie inaczej jest w przypadku dojrzewających psów, które na dodatek przechodzą tę fazę dwukrotnie. Teraz musisz się wykazać: bądź konsekwentny i spokojny. Właściciele dorastających psów potrzebują niekiedy sporej dawki zimnej krwi i humoru. Nagle nic nie jest takie, jak było: kiedy rozkoszny szczeniaczek zmienia się w długonogiego podrostka, wydaje się, że nagle zapomina wszystko to, co ćwiczył z tobą w psiej szkole. Komendę do nogi!, którą do tej pory świetnie wykonywał, teraz po prostu ignoruje. Zamiast cię słuchać, woli biegać za innymi czworonogami, a siad i waruj docierają do niego tylko wtedy, kiedy pomachasz mu przed nosem kiełbasą. Nawet jeśli trudno ci to przychodzi, szczególnie ważne jest teraz, by zachować spokój i okazać opanowanie. Krzyk i agresję pies natychmiast zinterpretowałby jako oznakę zwątpienia i bezsilności. Zresztą to nieprawda, że wszystko zapomniał. Ma teraz po prostu inne zainteresowania. Pamiętaj także o tym, że jego mózg znajduje się w fazie rozwoju, a hormony wywołują emocjonalną huśtawkę. Niekiedy więc twój pies naprawdę nie wie, co robi. W tym czasie musisz nim pokierować, aby chaos minął możliwie szybko i bez większych szkód. Uda się to najlepiej, jeśli zachowasz spokój, będziesz w dalszym ciągu z nim ćwiczyć i konsekwentnie egzekwować wykonywanie poleceń. Jeżeli masz wrażenie, że zapomniał wszystkie komendy, pomóż mu i zacznij od zera. Powtórz wszystkie etapy treningu, także początkowe. Pomoże to psu się odnaleźć. Zdjęcia: / Alena Yakusheva, Andreas Gradin, Annette Kurka Okres dojrzewania rozpoczyna się u obu płci z chwilą osiągnięcia dojrzałości płciowej, ewentualnie pierwszej rui. Pojawia się ona w wieku sześciu do dwunastu miesięcy. Rozwój przebiega bardzo indywidualnie, na ogół większe rasy wchodzą później w wiek dojrzewania. Nieomylna oznaka dojrzewania: nagle psy przestają tolerować inne osobniki tej samej płci. Winne są hormony. Wiele suk zachowuje się tuż przed rozpoczęciem rui i w jej trakcie bardzo agresywnie. Niektóre psy przestają się bawić i rywalizują z innymi. Powoduje to męski hormon płciowy testosteron, który ma wpływ na zmianę zachowania wobec innych osobników i może prowadzić do konfliktów. Także właściciel może odczuć konsekwencje zmian w zachowaniu czworonoga. Często w tym okresie psy stają się bardziej niezależne. W czasie spacerów oddalają się na większą odległość i nie wykonują już tak posłusznie poleceń. Jednego dnia pies sprawia wrażenie, jakby cierpiał na manię wielkości, w innym dniu jest wrażliwy i przymilny. Jest na to tylko jeden sposób: wyznacz swojemu psu bezpieczne granice poprzez trening i uregulowany porządek dnia. W czasie spacerów spróbuj go sobą zainteresować, by zwracał na ciebie baczniejszą uwagę. Kiedy wybiegnie zbyt daleko naprzód, schowaj się za krzakiem w ten sposób nauczy się, że musi zawsze mieć na oku swojego pana, by ten nagle nie zniknął. Przedłuż spacery, pomoże to w rozładowaniu stresu. Zadbaj też o to, żeby spotkania z innymi psami przebiegały bezkonfliktowo. Jeśli masz wrażenie, że zwierzęta się nie lubią lub że zabawa może się źle skończyć, zainterweniuj, zanim sytuacja się zaostrzy. Przeważnie wystarczy zrobić parę kroków w kierunku psów i powiedzieć stanowczo koniec (lub inne, wybrane przez ciebie słowo), by rozładować napięcie. Nie słuchaj rzekomych ekspertów, którzy radzą, żeby pozwolić psom wyjaśnić wszystko między sobą. Zwłaszcza konflikty między sukami mogą szybko przerodzić się w krwawy konflikt, należy więc ich unikać. Faza lęku Większość właścicieli psów oddycha z ulgą, kiedy uda im się przetrwać szczęśliwie ten czas. Jest jednak jeszcze druga faza okresu dojrzewania między 18. i 24. miesiącem życia. W tym czasie pies dojrzewa psychicznie. Szczególnie wyraźnie ujawniają się wówczas błędy w wychowaniu: zwierzę jeszcze raz testuje granice i stara się znaleźć swoje miejsce w psim, a także ludzkim świecie. Druga faza okresu dojrzewania nazywana jest także fazą lęku. W tym czasie zwierzęta bywają wyjątkowo wrażliwe. Niektóre odczuwają lęki i są bardzo wrażliwe na hałas. Trzeba cierpliwie oswajać je z tym, czego się boją, demonstrując przy tym spokój i opanowanie. Jednocześnie w drugiej fazie dojrzewania psy stają się często niesforne. Zdarza się, że agresywnie reagują na inne osobniki i wdają się w walki o miejsce w hierarchii. Ważne jest więc, by w dalszym ciągu postępować wobec psa konsekwentnie i wyznaczać mu granice.

10 18 Porady & wskazówki Pies Ochrona łap przed szkodliwymi czynnikami Należy także skontrolować, czy w prze- Profilaktycznie można też założyć strzeniach między poduszkami i palca- psu ochraniacze na łapy. Zostały one Aby łapy były zdrowe i gładkie, trzeba mi nie znajdują się ciała obce. Tkwiące pierwotnie zaprojektowane dla psów już przed spacerem zadbać o ich ochro- w nich małe kamyki i grudki lodu są zaprzęgowych w Arktyce, by chronić nę. Zaleca się na przykład, przynajmniej dla psa bardzo nieprzyjemne. Jeśli nie ich łapy podczas długotrwałych biegów u psów ras długowłosych, skracanie zostaną usunięte, ocierają skórę i powo- po lodzie. Buty te można polecić tak- rosnącej między palcami sierści, by dują rany i infekcje. że wrażliwym czworonogom w naszych zapobiec tworzeniu się tam grudek lodu. Należy ją jednak przycinać bardzo krótko, gdyż w przeciwnym razie może dojść do podrażnień skóry. W przy- W razie długotrwałych problemów udaj się do weterynarza szerokościach geograficznych. Jednak najlepszą ochroną dla psich łap jest unikanie posypanych solą ulic padku wątpliwości można powierzyć i spacerowanie po zaśnieżonych leśnych to psiemu fryzjerowi. Nie powinno Kiedy pies kuleje lub nieustannie liże i polnych drogach. A jeśli dodatkowo się natomiast skracać długiej sierści łapy, powodem może być stan zapalny poświęcisz kilka minut na pielęgnację okrywającej łapy, by nie pozbawić ich poduszek lub skaleczenie. Wówczas i utrzymanie w czystości łap twojego ocieplającej warstwy. pomoże tylko wizyta u weterynarza. ulubieńca, zachowają one swoją natu- W ramach pierwszej pomocy należy ralną ochronę przez cały rok. Możliwie przed każdym spacerem na- zdezynfekować i opatrzyć rany, aby leży nanieść na łapy maść ochronną lub zapobiec przedostaniu się do nich za- środek ochronny w sprayu. Tworzą one razków i brudu. na poduszkach chroniącą je powłokę i zamykają drobne pęknięcia, zapo- Lepsza ochrona przed lodem i śniegiem biegając wniknięciu do nich soli. Taką pielęgnację łap zaleca się zresztą nie tylko zimą, lecz także latem, aby skóra na poduszkach była zawsze gładka i nie Pielęgnacja łap zimą wysychała. Po spacerze najlepiej umyć łapy letnią wodą. Jeżeli pies niechętnie wchodzi Psie łapy są dobrze zabezpieczone przed lodem i śniegiem. do wanny lub kabiny prysznicowej albo nie lubi, kiedy przytrzymuje mu Odrobina pielęgnacji może wzmocnić naturalną ochronę i uodpornić je także na grys i sól. się dłużej łapy, pomóc może prosta sztuczka: postaw tuż przy drzwiach małą wanienkę z wodą, tak by zwierzę musiało przez nią przejść, wchodząc do mieszkania. W ten sposób wypłukana Psie łapy to prawdziwy cud natury. Są Dzięki nim pies jest doskonale przy- zostanie przynajmniej część soli. Nawet tak odporne, że nie jest im w stanie gotowany do zadań, jakie stawia mu jeśli powtarzanie kilkakrotnie w ciągu zaszkodzić nawet mocno rozgrzany czy natura. Lód, sól do posypywania ulic, dnia tej czynności wydaje się uciążliwe, zamarznięty grunt. Ich amortyzacja a także zmarznięte grudki tkwiące po spacerze posypanymi solą ulicami działa tysiąc razy lepiej niż w przy- w sierści między palcami mogą jednak nie wystarczy po prostu wytrzeć łap do padku najlepszych butów sportowych, osłabić tę naturalną ochronę. Powodują sucha. Po pierwsze mogą na nich pozo- przy czym te podeszwy nigdy się nie zużywają. Mają zdolność regulowania temperatury, co sprawia, że psu nawet w najgłębszym śniegu nie marzną łapy. Jednocześnie są one, a zwłaszcza ich poduszki, tak czułe, że dokładnie rejestrują wahania temperatury, nierówności, a nawet najlżejsze łaskotki. one skaleczenia, otarcia i pęknięcia skóry, a te są nie tylko bolesne, lecz mogą być także źródłem stanów zapalnych i prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Dzięki właściwej pielęgnacji można ograniczyć to ryzyko. Zdjęcia: / iofoto, Pavel Timofeev stać drobne kryształki soli i uszkodzić skórę, po drugie mycie łap jest ważne także dlatego, że większość psów oblizuje je po powrocie ze spaceru. Zlizują przy tym także sól, co może nie tylko wywołać rozstrój żołądka, lecz także doprowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych.

11 20 Porady & wskazówki Pies & kot Profilaktyka i skuteczne środki zaradcze naskórkiem i odchodami pcheł. W tym wać z detektywistyczną starannością. czasie dwukrotnie linieją, a następnie przepoczwarzają się. Bodźce takie jak wibracje czy ciepłota ciała stymulują je do wylęgu. Jeśli na drodze pchły Pchły na zwierzęciu zwalczysz, stosując odpowiedni preparat spot-on, puder, spray lub obrożę. W ten sposób zapobiegniesz też nowej inwazji, bo jest cał- Uwaga, właściciele kotów! Skuteczne zwalczanie pojawi się pies lub kot, ta błyskawicznie na niego wskakuje i na początek pije do syta. Przy braku czynników stymulujących poczwarka odporna na substancje toksyczne może przeżyć nawet pół roku. Na żywicielu samce szukają samicy, by się rozmnażać, i cykl kowicie pewne, że w twoim mieszkaniu znajdują się już jajka lub larwy pasożytów. Trzeba je także zwalczyć. Są one wszędzie tam, gdzie twój pies lub kot chętnie i często przebywa: w samochodzie, w jego koszyczku, w kociej budce, na drapaku, na kanapie Wprawdzie Zwalczając pchły, należy koniecznie zwrócić uwagę na to, czy preparaty są przeznaczone dla kotów. Wiele środków przeciwpasożytniczych dla psów może spowodować śmierć kota! błędnego koła rozpoczyna się od nowa. większość właścicieli zwierząt stara Jedna samica składa 30 do 50 jajek się stosować środki chemiczne tylko pcheł Pchły są aktywne przez cały rok. Z tego względu, ale również dziennie, które są rozsiewane w otoczeniu zwierzęcia trwa to co najmniej trzy miesiące. Także koty żyjące w domu są zagrożone w określonych miejscach i możliwie rzadko, jednak w tym przypadku obowiązuje zasada: lepiej za dużo niż za mało. Następnie musisz rozprawić się z poczwarkami przy użyciu odkurzacza. Po odkurzeniu wszystkich wnęk, szczelin i szpar wyrzuć od razu worek kich jajek, larw i poczwarek. Po kilku tygodniach jednak utrapienie z pchłami powinno się wreszcie skończyć dzięki właściwej profilaktyce raz na zawsze. dlatego, że trudno się z nimi uporać, bardzo ważna jest profilaktyka. Jeżeli zwierzę ma już pchły, trzeba działać szybko, Dotyczy to nie tylko psów i kotów wychodzących na dwór. Również u kotów trzymanych wyłącznie w domu może wystąpić problem z pchłami. Jak pchły przedostają się na kota, który nigdy nie do śmieci. Wypierz wszystkie tekstylia nadające się do prania. Czynności te trzeba będzie prawdopodobnie powtórzyć jeszcze dwa lub trzy rozważnie i konsekwentnie. opuszcza mieszkania? To bardzo proste: z naszą pomocą. Wnosimy niepostrze- razy, gdyż w pierwszym podejściu na pewno nie uda ci się zniszczyć wszyst- żenie na butach jajka i larwy z ogrodu, parku, klatki schodowej lub przenosimy je od kota, którego głaskaliśmy. Pojawiają się nagle, niespodziewanie i początkowo nie dają się we znaki. Dopiero kiedy kot liże się częściej niż zwykle, a pies nieustannie się drapie, podejrzenie pada na pchły. Jeżeli nie podejmiemy natychmiastowych kroków, ryzykujemy, że wkrótce u zwierzęcia grzebieniem lub potrzeć ją energicznie, kiedy stoi ono na białym prześcieradle. Jeśli zauważysz na grzebieniu lub tkaninie czarne paprochy, musisz potraktować to bardzo poważnie. Całkowitą pewność uzyskasz, zwilżając paprochy wodą: odchody pcheł zabarwią się na A ponieważ upływa wiele dni, zanim inwazja pcheł stanie się widoczna, tylko nieliczni wiedzą, w jaki sposób pasożyty dostały się do mieszkania. Jak postępować w przypadku inwazji pcheł? pojawią się bezwłose miejsca, egzema, wypryski lub co gorsza alergia na ślinę pcheł, która jest bolesna i groźna. czerwono. Pchły są wszędzie Im wcześniej zauważysz obecność pcheł, tym szybciej będziesz mógł interweniować i tym prędzej uporasz się Czy wiesz, że Czy wiesz, że zarówno psy, jak i koty są najczęściej atakowane przez kocie pchły? Psie pchły znajdują się obecnie na liście wymierających gatunków. Czy moje zwierzę ma pchły? W ten sposób to stwierdzisz Chociaż dorosłe pchły mają wielkość główki od szpilki i są wyraźnie widoczne dla naszych oczu, niełatwo dostrzec je w sierści psa lub kota. Pasożyty te są bardzo szybkie i najczęściej znikają, zanim zdążysz je zauważyć. Możesz przeczesać sierść zwierzęcia specjalnym Psy i koty wychodzące na dwór mogą wszędzie nabawić się pcheł. Pasożyty nie przeskakują wprawdzie z jednego żywiciela na drugiego, rozprzestrzeniają się jednak bardzo szybko i skutecznie. Jajka złożone przez samice spadają z żywiciela. Po kilku dniach wykluwają się z nich larwy, które zaszywają się w szczelinach, pod poduszkami i dywanami, gdzie odżywiają się złuszczonym Zdjęcia: / Ermolaev Alexandr, einstein z problemem. Musisz jednak postępo-

12 22 Porady & wskazówki Pies & kot niej wtedy, gdy na brzegach zębów jest widoczny żółtawo-brązowy osad lub kamień nazębny, pora zacząć działać. Jeżeli dziąsła są zaczerwienione i krwawią, a szyjki zębowe są odsłonię- Kot Pies te, należy przypuszczać, że pies lub kot już od dłuższego czasu odczuwa ból, że grozi mu trwałe uszkodzenie zębów i kości szczęki oraz że jego organizm jest już zaatakowany przez bakterie. W takiej sytuacji pomóc może tylko wi- Wskazówki, jak zadbać o zęby psa i kota zyta u weterynarza, dokładne badanie i poważne leczenie, nawet w znieczuleniu ogólnym. Siekacze (incisivi) Kły (canini) Zęby przedtrzonowe (praemolares) Zęby trzonowe (molares) Jeśli uświadomimy sobie, że począt- Czy moje zwierzę ma zdrowe zęby? kiem tej katastrofy jest płytka nazębna, rozwiązanie problemu nasuwa się samo: osad nazębny musi zostać usunięty, zanim przekształci się w kamień i spowoduje nieodwracalne szkody. Najbardziej skuteczną metodą usuwania płytki jest codzienne mycie zębów. boko do wnętrza krokietów. Ponieważ kształt głowy psów i kotów, a co za tym idzie również szczęk i zębów bardzo się od siebie różnią, krokiety muszą być dostosowane do wielkości, rasy i wieku zwierząt. Należy zwracać na to uwagę zwłaszcza w przypadku bardzo małych i są wykorzystywane także w pastach do zębów przeznaczonych dla ludzi. Wiążą one aktywnie minerały zawarte w ślinie, sprawiając, że na zębach osadza się mniej wapnia, co zapobiega tworzeniu się kamienia. Można do niego przyzwyczaić zarówno psów. Ze względu na wyjątkowo małe Niezależnie od codziennej pielęgnacji psy, jak i koty. Należy przy tym używać szczęki i ciasno osadzone zęby mają one raz w roku wskazana jest kontrola zę- specjalnych szczoteczek do zębów i past większe skłonności do chorób zębów. bów u weterynarza. Niektóre problemy Wielu właścicieli psów i kotów uważa, że ich czworonożny ulubieniec nie ma problemów z zębami. Dopóki je z apetytem, na pewno wszystko jest w porządku. Najczęściej jest dostępnych w sklepach z artykułami dla zwierząt. Pasty przeznaczone dla ludzi są nieodpowiednie, gdyż mogą zawierać Poza kształtem, wielkością i strukturą krokietów korzystny wpływ mogą mieć rozwijają się bowiem w ukryciu i może je rozpoznać tylko lekarz. Coroczne badanie zębów jest więc równie ważne dla to jednak mylny wniosek. Cztery na pięć psów powyżej trzeciego roku życia cierpi na choroby zębów. Nie lepiej przedstawia się sytuacja w przypadku kotów. Co drugi kot powyżej piątego roku życia ma problemy z zębami. Tym ważniejsze jest, by troskliwie dbać o zdrowie jamy ustnej naszych czworonogów. substancje szkodliwe dla czworonogów. Pielęgnacja zębów dzięki zdrowemu odżywianiu także specjalne składniki. Należą do nich na przykład fosforany sodu, które pełnią funkcję wyłapywaczy wapnia profilaktyki zdrowotnej jak regularne szczepienia można je z powodzeniem przeprowadzić w ramach jednej wizyty. Zdrowie jamy ustnej można wspomóc poprzez prawidłowe odżywianie. Na Początkiem wszelkich problemów z zębami jest płytka nazębna. Ten zawierający dużą ilość bakterii osad tworzy się każdego dnia na zębach. Jeśli się go nie usunie, przykład gryzienie kości i przysmaków ze skóry wołowej lub specjalnych sma- Inicjatywa zdrowe zęby odkładają się w nim minerały, co prowadzi do powstania twardych złogów kamie- kołyków wymagających żucia ułatwia nia nazębnego. Zawarte w nim bakterie wywołują stany zapalne dziąseł, atakują usuwanie osadów. Podawanie zwie- Szczegółowe informacje i wiele praktycznych wskazówek na kości żuchwy i szczęki i rozprzestrzeniają się w całym organizmie. Jednocześnie rzęciu suchej karmy może sprawić, że przykład dokładną instrukcję czyszczenia zębów właściciele dziąsła cofają się, odsłaniając wrażliwe szyjki zębowe. Później zęby zaczynają się w przestrzeniach międzyzębowych bę- zwierząt znajdą na stronie internetowej chwiać i wypadają. A poza tym: wszystkie te procesy wywołują ból, który psy i koty sygnalizują jednak dopiero wtedy, gdy już jest za późno i nie ma możliwości leczenia. Dopiero wówczas tracą apetyt lub wzbraniają się przed głaskaniem po pyszczku. Decydujące znaczenie ma więc to, by zwracać uwagę na pierwsze oznaki chorób zębów. Częstą wskazówką jest nieprzyjemny zapach z pyszczka. Jednak najpóź- Zdjęcie: / Andres Rodriguez dzie osadzać się mniej resztek pokarmu. Krokiety niektórych rodzajów karm dzięki swojej wielkości i konsystencji wspomagają mechaniczne ścieranie zębów. Zwierzęta muszą je bardzo dokładnie gryźć, a ich zęby wnikają głę- Inicjatywa zdrowe zęby ma pomóc właścicielom czworonogów skutecznie wspierać zdrowie jamy ustnej ich ulubieńców. Twórcami tej inicjatywy są ROYAL CANIN, Pedigree i spółdzielnia lekarzy weterynarii WDT, przy fachowym wsparciu Niemieckiego Towarzystwa Stomatologii Weterynaryjnej (DGT).

13 24 Porady & wskazówki Kot Nadmierne pragnienie i utrata wagi to sygnały alarmowe cym chorobę. Inne niepokojące objawy Z reguły zarówno kot, jak i jego wła- podawać czworonogowi. Karma diete- to matowa sierść, osłabienie tylnych ściciel dość szybko przyzwyczajają się tyczna może być na tyle skuteczna, że kończyn i zaburzenia chodu, kiedy kot do podawania zastrzyków z insuliny. umożliwi ci nawet zmniejszenie dawki zaczyna nagle chodzić na całych tylnych Na początku po zrobieniu zastrzyku insuliny oczywiście tylko w poro- stopach zamiast na samych palcach. podawaj kotu smakołyk, który szcze- zumieniu z weterynarzem. Najlepiej gólnie lubi. W ten sposób szybko podawać w ciągu dnia kilka małych Diabetes mellitus, bo tak brzmi fachowa przyzwyczai się on do ukłucia. Insulinę posiłków. nazwa cukrzycy, wymaga bezwzględ- należy przechowywać w lodówce, by jej nie leczenia, gdyż powoduje poważne działanie było w pełni skuteczne. Przed Poza tym większość chorych zwierząt zaburzenia w gospodarce energetycznej pobraniem insuliny obracaj fiolkę przez może prowadzić całkiem normalne organizmu. Jest odpowiedzialna na minutę w dłoni. Następnie weź nową życie. Musisz tylko pamiętać o jed- przykład za osłabienie układu odporno- strzykawkę i pobierz wymaganą dawkę. nym: konieczne są regularne kontrole ściowego, które sprawia, że zwierzę ła- Musisz tylko zwrócić uwagę na to, by u weterynarza. W tym celu ważne jest twiej zapada na choroby, za zaburzenie w strzykawce nie było pęcherzyków wykonanie dobowego profilu glikemii: pracy organów i funkcji fizjologicznych powietrza. Ważne jest też właściwe kilkakrotnie w ciągu dnia musisz mie- i za gorsze gojenie się ran. dozowanie. rzyć poziom cukru we krwi i zapisywać Zastrzyk z insuliny to konieczność Dla cierpiących na cukrzycę kotów istotną rolę odgrywa odpowiednia die- wyniki w dzienniczku. Z kolei weterynarz może ustalić docelowe stężenie cukru, które także ma istotne znaczenie ta. Jeżeli zwierzę ma nadwagę, musi ko- podczas terapii. Dzięki temu uzyskasz Jak można leczyć cierpiącego na cu- niecznie schudnąć. Karma dietetyczna orientację co do tego, kiedy poziom krzycę kota? Przede wszystkim trzeba dla kotów chorych na cukrzycę zawiera cukru we krwi jest niski, a kiedy wysoki, obniżyć poziom cukru we krwi, aby dużą ilość surowego włókna i bardzo co pozwoli ci lepiej ocenić, czy twoje Cukrzyca u kotów gospodarka energetyczna organizmu się ustabilizowała. W tym celu właściciel niewiele lekkostrawnych węglowodanów. Weterynarz poradzi ci, co najlepiej zwierzę potrzebuje insuliny, by mogło prowadzić beztroskie i przyjemne życie. robi choremu kotu dwa razy dziennie zastrzyk z insuliny. Kiedy weterynarz Kiedy kot zaczyna nagle bardzo dużo pić i traci na wadze, przyczyną może być cukrzyca. Jest ona u kotów jednym z najczęściej występujących schorzeń metabolicznych, wywołanym pokaże, jak postępować, nie stanowi to żadnego problemu. niedoborem insuliny. Zastrzyki należy właściwie podawać zawsze przed posiłkiem. Trzeba jednak Podobnie jak u ludzi, u kotów występują dwa typy cukrzycy: typ 1 i typ 2. W przypadku typu 1 trzustka kota nie jest już w stanie produkować insuliny, gdyż jej komórki odpowiedzialne za wytwarzanie tego hormonu są zniszczone. Częściej występuje jednak cukrzyca typu 2. W tym przypadku produkowana jest niewystarczająca ilość insuliny, która w dodatku jest gorzej wykorzystywana przez organizm. zadbać o to, żeby kot rzeczywiście go zjadł w przeciwnym razie może wystąpić u niego niedocukrzenie. Kotom, które mają zwyczaj pozostawiania niezjedzonego pokarmu, powinno się na wszelki wypadek robić zastrzyk Jeżeli obawiasz się, że twoje zwierzę może być chore na cukrzycę, weterynarz musi przeprowadzić u niego test w kierunku cukrzycy. Specjalista bez trudu zdiagnozuje chorobę na podstawie stale podwyższonego poziomu cukru we krwi oraz próbki moczu. Im wcześniej schorzenie zostanie rozpoznane, tym lepiej. dopiero wtedy, gdy faktycznie go zjedzą. Także wymioty, wysiłek fizyczny i stres mogą doprowadzić do niedocukrzenia. W takim wypadku trzeba koniecznie wstrzyknąć kotu do pyska w małych Wielu właścicieli kotów stwierdza jednak bardzo późno, że z ich zwierzęciem jest coś nie w porządku, gdyż nie traktują oni poważnie pierwszych alarmujących objawów. Początkowo chore zwierzęta nieco więcej piją i oddają więcej moczu, niekiedy są tylko bardziej powolne niż zwykle. Nawet jeśli objawy nie są jeszcze zbyt zaawansowane, trzeba niezwłocznie zareagować. Inna alarmująca oznaka: zwierzę je z apetytem, nawet więcej niż przedtem, nie tyje jednak, lecz traci na wadze. Jednakże nadwaga może iść także w parze z cukrzycą i być czynnikiem wywołują- Zdjęcia: / V&&P Photo Studio Sönke Hayen dawkach roztwór cukru i niezwłocznie zawieźć do weterynarza. Oznakami niedocukrzenia są osłabienie i zataczanie się aż do utraty przytomności. Trzeba działać bardzo szybko, gdyż niedocukrzenie jest zagrożeniem dla życia.

14 26 Porady & wskazówki Małe zwierzęta Podczas żucia włókien ścierają się także szą być one w każdym razie niepryska- i myszoskoczków stanowią one nawet końce zębów zwierząt. Jest to bardzo ne, by czworonogi nie pobierały szko- podstawę pożywienia. Właściciel zwie- ważne, gdyż ich zęby stale rosną do dliwych substancji. Także warzywa są rząt musi jednak upewnić się, że jest to dwóch centymetrów w ciągu trzech źródłem ważnych witamin. Większość właściwa mieszanka. Małe zwierzęta miesięcy. Jeżeli ścieranie nie przebiega małych zwierząt lubi na przykład mar- mają skłonność do zjadania wszyst- prawidłowo, konsekwencją może być chew, paprykę i ogórki. Jeżeli nie są one kiego, co im się zaoferuje, trzeba więc ich nieprawidłowe ustawienie i inne przyzwyczajone do świeżego pokarmu, zadbać o to, by w misce czworonoga problemy zdrowotne. Zwróć uwagę na na początku powinny dostawać małe znalazło się tylko to, co naprawdę tole- to, by zwierzęta miały zawsze do dys- porcje, aby ich układ trawienny mógł ruje. Podawaj swoim ulubieńcom tylko pozycji świeże siano. Podawaj im także się do niego przyzwyczaić. A ponieważ, odpowiednią dla nich mieszankę ziaren. świeże gałązki drzew owocowych i lesz- jeżeli chodzi o tolerancję pożywienia, czyny. Pomagają one nie tylko w ściera- między małymi zwierzętami często Niestety także małe zwierzęta są na- niu zębów, lecz zapewniają także zajęcie występują różnice, należy przedtem rażone na nietolerancję pokarmową. odpowiadające potrzebom gatunku. zasięgnąć dokładnych informacji, jaka Na przykład króliki i świnki morskie, Świeże zioła dla wzbogacenia diety w witaminy Mniszek lekarski, pokrzywa, nagietki, świeża karma jest dla czworonoga odpowiednia, a jakiej nie toleruje. Karma ziarnista i produkty bezzbożowe u których regularnie występują problemy trawienne, mogą być wrażliwe na skrobię. Dla tych czworonogów idealne są produkty grainless, to znaczy pokarm, który nie zwiera zboża i jego po- stokrotki, melisa, kwiaty lipy, pietruszka chodnych, i dla wielu gatunków małych Naturalne odżywianie małych zwierząt i rumianek z własnego ogrodu lub sklepu z żywnością ekologiczną dostarczą zwierzętom niezbędnych witamin. Mu- Ważnymi składnikami właściwie zbilansowanej diety są także ziarna i nasiona. W przypadku chomików, szczurów zwierząt jest najbliższy naturalnemu pożywieniu. Powodem problemów zdrowotnych u małych zwierząt jest często niewłaściwy pokarm. Problemom tym można zapobiegać, odżywiając czworonogi w jak najbardziej naturalny sposób. Dzicy krewni naszych gryzoni i królików spędzają większość czasu na poszukiwaniu pokarmu. Odżywiają się przede wszystkim trawami, ziołami, kwiatami i nasionami. Choroby takie jak nadwaga, na które coraz częściej cierpią nasze zwierzęta domowe, w ogóle u nich nie występują. By utrzymać gryzonie i króliki w dobrym zdrowiu i kondycji, należy przede wszystkim stosować się do zasady: ich odżywianie powinno być możliwie zbliżone do naturalnego. Oznacza to, że trzeba zrezygnować z pokarmu o wysokiej zawartości tłuszczu, cukru i dodat- ków chemicznych i od czasu do czasu zachęcać zwierzęta do zapracowania na pożywienie. Gryzonie i króliki przyjmują pokarm wielokrotnie w ciągu dnia, mniej więcej 30 do 50 razy. Ich układ trawienny funkcjonuje bez zarzutu tylko wtedy, gdy nieustannie otrzymują małe porcje pokarmu. Króliki, świnki morskie, szynszyle i koszatniczki potrzebują niskokalorycznego pożywienia o wysokiej zawartości włókna. Idealną podstawą ich diety jest siano. Zdjęcie: / Magalice

15 28 Porady & wskazówki Małe zwierzęta Co powinieneś wiedzieć o zachowaniach społecznych i mowie ciała Śwince morskiej, która szczęka zębami, nie jest zimno. Jest zdenerwowana i chce, żeby zostawić ją w spokoju. Wydając to ostrzeżenie, broni również swojej pozycji wobec innego osobnika. Także sapanie jest oznaką protestu. Świnka, która napusza się i wyprostowuje nogi, chce zaimponować innemu zwierzęciu. Może to być upragniona samiczka lub rywal. Lepiej zrozumieć świnki morskie Świnki morskie należą do najbardziej lubianych zwierząt domowych. Jednak tylko ten, kto naprawdę rozumie potrzeby uroczych futrzanych kłębków, może im zaoferować dom uwzględniający ich specyfikę gatunkową. Zanim kupcy przywieźli je w XVII wieku do Europy, były już od dawna znane w Peru jako zwierzęta użytkowe. Zabawne stworzonka szybko podbiły serca przyjaciół zwierząt i już wtedy cieszyły się dużą popularnością przede wszystkim jako zwierzątka dla dzieci. Nie zmieniło się to do dziś: świnki morskie ciągle jeszcze należą do najbardziej lubianych zwierząt domowych. Przy odrobinie fachowej wiedzy można bardzo łatwo stworzyć im dom odpowiadający potrzebom gatunkowym. Inteligentne i aktywne świnki morskie Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że świnki morskie są bardzo inteligentne i potrzebują zajęcia oraz urozmaicenia. Mogą nawet nauczyć się drobnych sztuczek, wiele z nich doskonale sobie radzi podczas treningu z klikerem. Uwielbiają pokonywać labirynty i małe tory przeszkód. Oczywiście pod warunkiem, że mają odpowiednią motywację w postaci przysmaków. Poza tym świnki morskie bardzo lubią się bawić i chętnie szaleją z innymi przedstawicielami gatunku. Wykastrowane zwierzęta zachowują instynkt zabawy nawet przez całe życie. Świnki mają dużą potrzebę interakcji socjalnej, dlatego powinny Zdjęcie: / Olga Barbakadze, Eric Isselée być trzymane tylko razem z innymi osobnikami. Muszą mieć co najmniej jednego partnera, najlepiej jednak czują się w grupie do 20 zwierząt, w możliwie dużej i urządzonej w urozmaicony sposób zagrodzie. Jeżeli zdrowa świnka morska siedzi bez ruchu w kącie, oznacza to, że brak jej odpowiedniego partnera albo ruchu i ciekawego otoczenia. A tego właśnie potrzebuje, by móc prowadzić szczęśliwe i odpowiadające jej naturze życie. Świnki morskie są komunikatywne Świnki morskie są też bardzo komunikatywne. Z innymi osobnikami a także z nami porozumiewają się za pośrednictwem mowy ciała i języka dźwięków. Jest on tak złożony, że nauka ciągle jeszcze pracuje nad identyfikacją wszystkich dźwięków i ich znaczenia. Na szczęście w ciągu 400 lat życia u boku człowieka mądre świnki morskie nauczyły się wysyłać sygnały zrozumiałe także dla nas, na przykład gwizdanie wyrażające prośbę o pokarm. Zwykle świnki morskie gwiżdżą tylko wtedy, gdy są odseparowane od innych świnek lub kiedy chcą je ostrzec przed niebezpieczeństwem. Jest jednak jeszcze więcej sygnałów, które mogą zrozumieć także właściciele, gdy dokładnie przysłuchają się i przyglądają swoim ulubieńcom: Pomrukujący samiec, który skrada się za samicą, jednoznacznie szuka partnerki. Jeżeli brzmi to raczej jak mruczenie kota, a świnka sprawia wrażenie spiętej, oznacza to, że jest dość niezadowolona z istniejącej sytuacji. Zadowolona świnka wydaje dźwięki zbliżone raczej do gruchania niż do mruczenia. Piskliwe kwiczenie rozlega się wtedy, kiedy świnka się boi lub odczuwa ból. Zwierzę, które kwiczy przy podnoszeniu, nie cieszy się więc, lecz jest przestraszone. Kiedy świnka morska spryskuje innego osobnika (lub w sporadycznych przypadkach ludzką rękę) moczem, oznacza to, że czuje się osaczona i chce stworzyć dystans. Świnki, które liżą inne świnki za uchem, okazują w ten sposób sympatię. Kulenie się i przytulanie nie są natomiast oznakami emocjonalnej więzi. Zwierzęta kulą się raczej po to, by zmniejszyć powierzchnię, która może być celem ewentualnego ataku. Świnka, która podczas głaskania podrzuca gwałtownie głowę do góry, nie chce w danej chwili fizycznego kontaktu. Jeżeli zwierzęta zachowują się tak między sobą, wyrażają w ten sposób groźbę. Świnki morskie nie przepadają za pieszczotami Ze względu na ich zabawny wygląd i przyjazny charakter potrzeby zwierząt bywają niestety często nieprawidłowo interpretowane. Świnki morskie nie bardzo lubią pieszczoty, nawet między sobą szukają bliskiego kontaktu fizycznego jedynie w młodym wieku. Nie są więc odpowiednie jako zwierzątka- -przytulanki dla dzieci. Idealnie nadają się natomiast dla osób, które chętnie obserwują naturalne zachowania swoich zwierząt domowych.

16 30 Porady & wskazówki Ptaki Krok po kroku do sukcesu Najlepszy sposób na szybkie oswojenie ptaków i łagodnie, a już wkrótce zaciekawione będą ci odpowiadać. Należy unikać gwałtownych ruchów. Dosypując pokarm lub wymieniając wodę, przeprowadzaj te czynności w zwolnionym tempie. Najlepiej robić to zawsze o tej samej porze, gdyż także stały rytm dnia daje poczucie bezpieczeństwa. Aby ptak usiadł na ręce lub pozwolił się pogłaskać, musi mieć nieograniczone zaufanie do Przyzwyczajanie ptaków do ręki właściciela. Zdradzimy ci, jak je zbudować. Już po kilku dniach ptaki przyzwyczają się do twojej obecności, twojego głosu wolno z klatki i powtarzaj w przyszłości do dotykania Siadanie na ręce człowieka i pozwalanie czajone do ludzkiej ręki, można łatwiej i twoich ruchów. Upłynie jednak jeszcze ćwiczenie każdego dnia. Wkrótce także mu na pieszczoty nie jest bynajmniej umieścić w klatce po zakończeniu trochę czasu, zanim odważą się na inne ptaki odważą się sięgnąć po sma- By przyzwyczaić ptaka do dotykania, dla ptaków ozdobnych rzeczą oczywi- swobodnego lotu, lepiej znoszą także spacer po twojej dłoni i pozwolą ci się kołyki. Przesuwaj pokarm z czubków przyłóż mu najpierw bardzo ostrożnie stą. Przeciwnie: akceptowanie bliskości dłuższe przytrzymywanie, na przykład pogłaskać po brzuszku. By to osiągnąć, palców w kierunku nadgarstka, a nieba- palec do brzuszka. Powinien poczuć tyl- człowieka to dowód wielkiego zaufania, podczas badania u weterynarza. musisz najpierw nauczyć je, że ręka wem wejdą także na twoją dłoń. ko bardzo lekki dotyk. Jeżeli to zaakcep- na które musimy zapracować krok po kroku. Ktoś, kto podejmie ten wysiłek, zostanie nagrodzony nie tylko wy- Przyzwyczajanie ptaków do człowieka znajdująca się w pobliżu lub we wnętrzu klatki oznacza zawsze coś dobrego. Gdy któryś z nich ośmieli się to zrobić, musisz zachować całkowity spokój, uni- tuje, możesz spróbować pogłaskać go delikatnie po brzuszku, po czym przesunąć powoli palec w kierunku dzioba. jątkowo zażyłą relacją ze Gdy ptaki nabiorą do ciebie zaufania, kać gwałtownych ruchów i powstrzy- Gdy pozwoli go dotknąć, możesz zacząć zwierzętami, lecz Na początku wymaga to jednak sporo będą spokojnie siedziały, kiedy będziesz mać się od okrzyków radości. Przestra- lekko go głaskać. Pamiętaj także o tym, także praktycznymi cierpliwości, gdyż zwierzęta muszą wykonywać różne czynności przy klat- szyłoby to tylko śmiałka i inne ptaki żeby mówić do zwierzęcia spokojnym korzyściami: ptaki, najpierw przyzwyczaić się do ciebie ce. Wtedy możesz otworzyć drzwiczki i kompletnie zniweczyło dotychczasowe głosem, gdyż łagodny ton wzmacnia które są przyzwy- i nowego otoczenia. Już poprzez wybór i bardzo powoli włożyć do klatki rękę postępy. Trudno byłoby odzyskać nad- pozytywną atmosferę. odpowiedniego miejsca możesz spra- ze smakołykiem. Połóż na czubku palca szarpnięte zaufanie. wić, że ptaki po upływie krótkiego czasu dobrze poczują się w nowym otoczeniu. coś, co zwierzęta szczególnie lubią, na przykład kawałeczek jabłka, i zwab je Przyzwyczajanie ptaków Kiedy ptaki będą wspinać się po twojej ręce i ramionach lub pozwalać ci się Na przykład osłonięte boki klatki stwa- dodatkowo spokojnym głosem. głaskać, będziesz mógł być z siebie na- rzają poczucie bezpieczeństwa. Dlatego prawdę dumny, jest to bowiem dowód klatka lub woliera powinna stać we Prawdopodobnie na początku będą na to, że zdobyłeś pełne zaufanie swoich wnęce. Ptaki lubią obserwować swoje tylko obserwować twoją ręką i czekać. pierzastych przyjaciół. otoczenie z miejsca umieszczonego nie- Powinieneś zrobić to samo. Jeżeli ptaki co wyżej. Pamiętaj więc także o tym, by sprawiają wrażenie przestraszonych w jednym z górnych, zacisznych kątów i nawet po kilku minutach nie mają przymocować żerdkę do siedzenia. odwagi się do ciebie zbliżyć, cof- Idealna jest klatka, która umożliwia nij powoli rękę i powtórz ćwiczenie wymianę wszystkich akcesoriów z zewnątrz. Wyciągana szuflada na piasek oraz specjalne otwory na miseczki z karmą i wodą mają tę zaletę, że możesz zadbać o zwierzęta bez konieczności wkładania ręki bezpośrednio do klatki czy woliery. Rozmawiaj ze swoimi ptakami cicho Zdjęcia: / Olga Barbakadze, joserpizarro, juanjo tugores następnego dnia. Już wkrótce się uda i jeden z twoich ptaków błyskawicznie chwyci przysmak, po czym od razu się wycofa. W tym momencie najtrudniejsze będziesz mieć już za sobą, gdyż jeden z twoich ulubieńców poszedł na ryzyko i nauczył się, że ręka nie jest zagrożeniem. Wyjmij rękę bardzo

17 32 Porady & wskazówki Ptaki Często nie znajdują jednak dość poży- gniazda i zapotrzebowanie na energię Ten, kto nie może lub nie chce ustawiać wienia i są w dalszym ciągu zdane na spada. Jednocześnie natura oferuje karmnika, może sięgnąć do innych pomoc człowieka. Nie należy im jednak w tym czasie największą ilość owadów rozwiązań: silosy do karmy nie zajmują wtedy podawać już typowo zimowej i nasion. Zwierzęta preferują natural- dużo miejsca i są szczególnie higienicz- karmy, gdyż zawiera ona zbyt dużo ne pożywienie, jeżeli tylko mają taką ne. W tego rodzaju karmniku do tacki tłuszczu. Wiosną większość dzikich możliwość. Jest to jeszcze jeden dowód wysypuje się zawsze tylko taką ilość ptaków potrzebuje przede wszyst- na to, że dokarmianie dzikich ptaków karmy, jakiej ptaki potrzebują. Zaletą kim pokarmu o wysokiej zawartości bynajmniej ich nie rozleniwia. jest także to, że zwierzęta nie chodzą wapnia i białka, także latem powinno się im dawać karmę szczególnie bogatą Podawaj karmę w cieniu po pokarmie, dzięki czemu nie mogą go zabrudzić. Dobrą alternatywą są także w białko. Specjalistyczne sklepy oferują pyzy, pierścienie i inne rodzaje karmy odpowiednie mieszanki sezonowe. Ważne jest także miejsce karmienia. na bazie tłuszczu lub łoju, które można Stale podawać można także pyzy dla Zwróć uwagę na to, by tłusta karma powiesić. Aktywny wkład w ochronę dzikich ptaków sikorek oraz pokarm przeznaczony do całorocznego karmienia. Wiosną może letnia znajdowała się w zacienionym miejscu i nie pozostawała w pełnym słońcu, Dzikie ptaki jedzą też chętnie owoce być również podawana specjalna karma gdyż może łatwo się zepsuć i spowodo- i jagody. Nie należy ich jednak podawać Prawidłowe dokarmianie dzikich ptaków hodowlana. W tym okresie dzikie ptaki szczególnie chętnie jedzą wszelkie mieszanki miękkie o wysokiej zawartości owadów. Lubią także siekane orzechy ziemne, nasiona słonecznika, suszone mączniki i mieszanki białkowe. wać problemy zdrowotne. Ten, kto chce sprawić dzikim ptakom szczególną radość w swoim ogrodzie, może zaoferować im nie tylko pokarm, lecz także basenik kąpielowy. Dokarmiaj ptaki regularnie także wiosną i latem, gdyż szczególnie w tym w większych ilościach, ponieważ latem resztki łatwo się psują i stają się niejadalne. Trzeba także pamiętać o płaskiej misce z wodą, gdyż zwierzęta muszą nie tylko jeść, ale też regularnie pić. Na gęsto zabudowanych terenach wodo- wymagającym dużo energii okresie są one poje są jednak równie rzadkie jak oazy Nie zdziw się, gdy we wrześniu i paź- zdane na twoją pomoc. Większość gatun- z pokarmem. Dokarmiając dzikie ptaki przez cały rok, zwabisz do swojego ogrodu nie tylko wróble, sikorki, zięby, rudziki, trznadle i kowaliki, lecz także w aktywny sposób przyczynisz się do dzierniku ptaki będą przyjmować mniej karmy. Ich potomstwo opuściło już ków ptaków odwiedza miejsce karmienia krótko po wschodzie słońca i wieczorem. ochrony ptaków. Długo spierano się o sens i bezsens całorocznego dokarmiania ptaków. Wiele osób także dziś uważa, że nie powinno się podawać zwierzętom stale pokarmu, gdyż jest to niezdrowe i rozleniwia je. Jest jednak dokładnie odwrotnie: całoroczne dokarmianie dzikich ptaków stanowi zwłaszcza w gęsto zaludnionych aglomeracjach aktywny wkład w ich ochronę. Powiększanie się terenów zabudowanych oraz intensywna gospodarka rolna sprawiają, że coraz trudniej o naturalne pożywienie dla dzikich ptaków. Dla większości gatunków problem niedoboru żywności nie ogranicza się więc już od dawna tylko do zimy. Dzikie ptaki takie jak wróble, sikorki, zięby, rudziki, trznadle i kowaliki są dziś bardziej niż kiedykolwiek przedtem zdane na stworzone przez człowieka małe oazy z odpowiednim pożywieniem. Badania naukowe już dawno udowodniły, że całoroczne dokarmianie dzikich ptaków nie ma żadnych negatywnych skutków, a wręcz przeciwdziała zmniejszaniu się populacji rodzimych ptaków śpiewających. Co możesz zrobić Dzikie ptaki są w stanie przeżyć mroźne zimowe dni i noce tylko wtedy, gdy znajdą wystarczającą ilość wysokoenergetycznego pożywienia. Także wiosną i latem potrzebują jednak równie wartościowego pokarmu, by móc sprostać czekającym je zadaniom. Wiosną ptaki wykorzystują zwykle ostatnie rezerwy. Dłuższe dni wymagają od nich większej aktywności niż zimą. Zwierzęta szukają partnerów, budują gniazda, bronią swojego terytorium i wysiadują jajka. Kilka tygodni później muszą troszczyć się o pożywienie nie tylko dla siebie, lecz także dla potomstwa. Dlatego w ciepłym okresie roku dzikie ptaki zużywają niekiedy dużo więcej energii niż zimą. Zdjęcie: / axepe

18 34 Porady & wskazówki Ptaki Pierwsza pomoc dla ptaków Ptaki są wyjątkowo odporne na choroby. Zdarzają się jednak wypadki, które wymagają szybkiej reakcji. Przeczytaj, jak należy postępować w takich sytuacjach. Ponieważ ptaki ozdobne, podobnie jak ich dziko żyjący kuzyni, potrafią długo ukrywać ból i choroby, właściciele papużek falistych, kanarków, zeberek itp. powinni mieć swoich ulubieńców stale na oku. Znają oni najlepiej swoje zwierzęta i potrafią ocenić, czy zachowanie ich pupila jest normalne, czy nietypowe. Nastroszone piórka, apatia, siedzenie na dnie klatki w przycupniętej pozycji o tych i innych wyraźnych oznakach złego samopoczucia najlepiej od razu informować weterynarza, najpierw jednak tylko telefonicznie. Stres związany z transportem ptaka do gabinetu dodatkowo go bowiem osłabia. Można więc narażać na niego zwierzę tylko wówczas, gdy weterynarz uzna to za konieczne. Szybka izolacja chorego ptaka Każdy właściciel ptaków powinien mieć w domu specjalny transporter, najlepsze jest drewniane pudełko z jedną ścianką z siatki. W zupełności wystarczy, że będzie miało wielkość umożliwiającą ptakowi pozostawanie w pozycji stojącej i obracanie się wokół własnej osi. Działa to uspokajająco na ptaki podczas transportu, gdyż niewielka przestrzeń i ciemność kojarzą się im z dziuplą, a tym samym z bezpieczeństwem. Nie licząc liścia sałaty lub kawałeczka jabłka czy marchewki, pudełko może być puste. Na wszelki wypadek dobrze mieć w domu także zapasową klatkę. Bo chorego ptaka trzeba zawsze odizolować od innych zwierząt. Jest on słaby, wyczerpany i nie może bronić się przed atakami, niewykluczone, że cierpi nawet na zaraźliwą chorobę. Mała klatka może z powodzeniem posłużyć za pomieszczenie do kwarantanny. Ptak powinien móc w niej siedzieć w wyprostowanej pozycji i stać oraz mieć możliwość zrobienia kilku kroków. Muszą znajdować się w niej także żerdka do siedzenia oraz miski na karmę i wodę. Najlepiej jeśli wszystkie boki klatki z wyjątkiem jednego będą osłonięte. W tym celu postaw klatkę w kącie lub przykryj trzy boki ręcznikami albo poszewkami na poduszki. Jest to ważne, gdyż chore ptaki bezwzględnie potrzebują dużo ciepła i źle znoszą przeciągi. Możesz ustawić w pobliżu lampę grzejną (nie wolno kierować jej światła bezpośrednio na ptaka!), która zapewni dodatkowo przyjemną temperaturę. Do tak przygotowanego pomieszczenia przenieś też każdego ptaka, który uległ wypadkowi, by mógł on dojść do siebie po przeżytym szoku. Ze wszystkim innym organizm poradzi sobie sam. W dalszej części artykułu objaśnimy najważniejsze sposoby udzielania pierwszej pomocy w wypadkach, którym ptaki najczęściej ulegają. Pierwsza pomoc Ptak wpadł na szybę: możliwe, że ptak ma wstrząs mózgu, znajduje się w stanie szoku i leży lub siedzi przycupnięty na podłodze z zamkniętymi oczami. Weź ptaka do ręki w taki sposób, by jego grzbiet leżał w twojej dłoni. Przyłóż palec do gardła, aby sprawdzić, czy jeszcze oddycha. Następnie pomasuj bardzo delikatnie gardło. Obserwuj przy tym, czy łapki się prostują i szukają oparcia. I czy ptak otwiera na krótko oczy. Dopóki to nie nastąpi, kontynuuj masowanie. Następnie odwróć ptaka i włóż go do skrzynki kwarantannowej lub tekturowego pudełka, które można zaciemnić. Leżąca na dnie skrzynki gałąź pomoże mu odzyskać koordynację w łapkach i wczepić się w nią pazurkami. Jeżeli ptak ma otwarty dziób, dobrze jest wlać mu do niego pipetą jedną lub dwie krople wody, by uzupełnić ubytek płynów (wskutek dyszenia). Nieraz trwa to kilka godzin, zanim ptak się otrząśnie, dojdzie do siebie i zacznie się badawczo rozglądać. Jeśli zwierzę doznało ciężkiego wstrząsu mózgu, nierzadko musi ono pozostawać nawet kilka dni w ciepłym, ciemnym pomieszczeniu. Nie należy jednak robić tego bez konsultacji z weterynarzem.

19 36 Porady & wskazówki Ptaki Weterynarz Człowiek & zwierzę 37 i odzyskać siły. To dobry znak, kiedy ptak otrząsa upierzenie i zaczyna przeczesywać dziobem pojedyncze pióra. Jeśli jest apatyczny, oznacza to, że doznał Zapytaj naszych ekspertów szoku termicznego i weterynarz musi podać mu elektrolity. Porady weterynaryjne Maxi Zoo Niedożywienie/odwodnienie: często właściciele ptaków nie dostrzegają, że ich ulubieniec przestaje jeść lub pić. Ma to fatalne skutki, gdyż ptaki szybko chudną, a przy niedoborze płynów W ciągu życia zwierzęcia pojawia się wiele pytań dotyczących pielęgnacji i zdrowia czworonoga. Nasi weterynarze chętnie służą radą. odwodnienie jest niestety częstym zjawiskiem. Także w tym przypadku może pomóc pipeta, tym razem ze specjalnym wysokobiałkowym roztworem odżywczym lub papką z cukrem grono- Płeć chomika Ptak ma krwawiącą ranę: większość krwawych obrażeń powstaje wskutek Ptak doznał udaru cieplnego lub porażenia słonecznego: nie jest to nie- wym. Podaj zwierzęciu ostrożnie papkę pokarmową, po czym masuj mu gardło do chwili, aż ptak ją przełknie. Tak Kupiłam sześciotygodniowego chomika i mam teraz mały problem: mimo najszczerszych chęci nie zranienia przez inne ptaki. Im mniejszy jest ptak, tym groźniejsza utrata krwi. Należy więc przede wszystkim zatamować krwawienie. W tym celu trzeba mieć zawsze w podręcznej apteczce stety rzadkością, gdyż wielu właścicieli myśli, że ptaki pochodzące z gorących stref klimatycznych powinny spędzać jak najwięcej czasu w cieple i na słońcu. Jednak w swojej ojczyźnie zwierzęta samo należy postępować w przypadku, gdy ptak wypił zbyt mało płynu. Jeśli nie otworzy dzioba, możesz ostrożnie skropić jego nasadę wodą, która przeważnie spływa bokiem do jego wnętrza. potrafię powiedzieć, czy to samiec, czy samiczka. Czy jeśli do dziesiątego tygodnia życia nie pojawią się jądra, mogę przyjąć, że to samiczka? Nie chciałabym narażać chomika na stres związany z wizytą środek tamujący krew (watę nasączoną chlorkiem żelaza lub chlorek żelaza z apteki) i zwilżyć nim ostrożnie (!) w czasie południowego upału pozostają w cieniu i są aktywne głównie rano i późnym wieczorem. Pierwsze sygnały Jednak także w tym przypadku trzeba koniecznie skonsultować się z wete- u weterynarza tylko po to, żeby się dowiedzieć, jakiej jest płci. ranę. Następnie można ją zdezynfeko- alarmowe są nie do przeoczenia: ptak rynarzem. Poda on ptakowi środek wać. Dobrze sprawdził się tu preparat Betasidona (w postaci bezalkoholowego roztworu, dostępny w aptece). A ponieważ szczególnie w małych, szybko zabliźniających się ranach panują idealne warunki dla rozwoju zarazków, także pozornie niegroźne rany muszą zostać opatrzone przez weterynarza. W przypadku dużych ran nie możesz zrobić nic więcej, jak oczyścić je, osłonić sterylną gazą i na czas transportu do weterynarza założyć stabilny opatrunek (z ochronną warstwą z waty). Udaj się niezwłocznie do weterynarza: w przypadku złamań kości, przy podejrzeniu zatrucia, siedzi z rozpostartymi skrzydłami i oddycha przez otwarty dziób. Zabierz go możliwie szybko ze słońca lub osłoń klatkę wilgotną chustką, po czym spryskaj go letnią, w żadnym wypadku zimną wodą. Za pomocą pipety lub strzykawki jednorazowej (bez igły) możesz wlać mu do dzióbka letnią wodę, jeśli sam nie pije lub nie wskakuje do przygotowanego baseniku z letnią wodą. Następnie trzeba zabrać go z przeciągu i upału i umieścić w skrzynce kwarantannowej, gdzie będzie mógł wyschnąć w przypadku silnej biegunki lub wymiotów. wzmacniający, który szybko postawi go na nogi. Zwykle stara się on również ustalić przyczynę odmowy przyjmowania pokarmu. W tym celu konieczne jest przeprowadzenie gruntownego badania. Ptak doznał poparzenia: dochodzi do tego najczęściej w kontakcie ze świecami lub płytkami kuchenki albo kiedy zwierzę wpadnie do gorącego płynu. Bardzo ważne jest, żeby od razu ochłodzić ptaka i miejsce poparzenia. Opłucz poparzone miejsca chłodną wodą i przyłóż do rany zimny kompres żelowy (jeśli wyjmujesz go prosto z zamrażalnika, owiń go chustką). Następnie zawieź ptaka niezwłocznie do weterynarza. Nie wolno stosować maści na oparzenia lub innych środków przeznaczonych dla ludzi, mogą być one dla niego silnie trujące. Zdjęcia: / marcoap1974, Aussiegirl, Dmitriy Goncharenko, olmarmar Zdjęcia: / Jose Manuel Gelpi W przypadku tak małych zwierzątek jak młode chomiki ustalenie płci jest niekiedy trudne nawet dla specjalisty. Są jednak pewne zasady, którymi można się kierować. U samiczek odstęp między otworem odbytowym i moczowo-płciowym jest o połowę krótszy niż u samców, a narząd płciowy ma zwróconą ku tyłowi szparkę. U samców po zstąpieniu jąder tylna część ciała z widoczną moszną jest zaokrąglona, a otwór moczowo-płciowy ma kształt kropki. Zstąpienie jąder jest dobrą wskazówką, jednak niekiedy trudno je wyczuć, ponieważ mogą być wciągnięte do jamy brzusznej. Jeżeli w ten sposób nie uda się Pani ustalić, czy chomik jest samcem, czy samiczką, pozostaje wizyta u weterynarza. W przypadku poważnej choroby Weź pod uwagę: jeśli twoje zwierzę jest poważnie chore, serwis poradniczy naszego magazynu nie zastąpi oczywiście indywidualnej diagnozy. Jeżeli twoje zwierzę sprawia wrażenie osłabionego lub wręcz apatycznego, ma podwyższoną temperaturę, długotrwałą biegunkę lub wymioty, ma obrażenia albo dziwnie się zachowuje, powinieneś udać się z nim jak najszybciej do zaufanego weterynarza. Bądź z nami w kontakcie! Masz pytania dotyczące zdrowia, chowu czy pielęgnacji swojego zwierzęcia? Napisz do nas! Eksperci weterynaryjni Maxi Zoo odpowiedzą na twoje pytania bezpłatnie i kompetentnie. Wyślij swoje pytanie na następujący adres kontakt@maxizoo.pl Czekamy na twoją wiadomość!

20 Człowiek & zwierzę 39 Świetne pomysły na prezenty dla przyjaciół zwierząt Szukasz prezentu dla kogoś, kto kocha zwierzęta? Zebraliśmy najlepsze propozycje. Nasz upominek dla ciebie: możesz teraz wygrać produkty Maxi Zoo przedstawione na następnych stronach! Na pewno też to znasz: chcesz sprawić radość na święta bliskiej osobie, nie możesz jednak znaleźć odpowiedniego prezentu, bo obdarowywany lub obdarowywana właściwie wszystko już ma. Jeżeli osoba ta jest przyjacielem zwierząt, dokonanie właściwego wyboru nie będzie wcale takie trudne. Prawie wszyscy właściciele cieszą się z akcesoriów dla ich ulubieńców. Można oczywiście obdarować również same zwierzęta, trzeba jednak przy tym uwzględnić ich potrzeby gatunkowe. Przedstawimy ci najlepsze pomysły na prezenty dla właścicieli zwierząt i ich pupili. Dla psa i właściciela Nowa szykowna obroża dla czworonoga sprawi z pewnością wielką radość każdemu właścicielowi psa. Szczególnym powodzeniem cieszą się skórzane obroże z ozdobami lub haftem. Całości dopełni odpowiednio dobrana smycz. Dla wielbicieli eleganckiego designu doskonałe są także wysokiej jakości miski dla psów, gustowne koce i pasujące do wystroju wnętrza legowiska. Ofiarowując akcesoria do użytku na wolnym powietrzu, pokażesz, że naprawdę pomyślałeś o hobby właściciela. Ten, kto ma psa, musi w końcu wychodzić na dwór również w śnieżną i deszczową pogodę, a zimą nierzadko także w ciemności. Migające światełka, odblaskowe smycze, obroże i szelki to nie tylko ładne, ale też bardzo przydatne prezenty. Właściciele psów o bardzo krótkiej sierści ucieszą się z gustownego płaszcza przeciwdeszczowego lub zimowego dla ich wrażliwego na warunki atmosferyczne czworonoga.

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 6. Nie podejmowanie przedmiotów

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 6. Nie podejmowanie przedmiotów Jak wytresować swojego psa? Częs ć 6 Nie podejmowanie przedmiotów Nie podejmowanie przedmiotów Zabieranie z ziemi przedmiotów swoich właścicieli czy zbieranie jedzenia na spacerze to niestety domena wielu

Bardziej szczegółowo

dotyczących zdrowego żywienia (i nie tylko...) twojego psa i kota, które pozwolą cieszyć się ich zdrowiem i życiem przez długie lata.

dotyczących zdrowego żywienia (i nie tylko...) twojego psa i kota, które pozwolą cieszyć się ich zdrowiem i życiem przez długie lata. dotyczących zdrowego żywienia (i nie tylko...) twojego psa i kota, które pozwolą cieszyć się ich zdrowiem i życiem przez długie lata. 1. Tak jak ludzie potrzebują czasem okresowych badań kontrolnych, aby

Bardziej szczegółowo

Wellness dla psa i kota

Wellness dla psa i kota Numer 2/2015 Rocznik XX MAXI ZOO Darmowy Prezenty dla przyjaciół zwierząt Tym z pewnością sprawisz radość właścicielom zwierząt Wellness dla psa i kota Najlepsze rady na spędzanie czasu w domu Łatwa komunikacja

Bardziej szczegółowo

Ankieta psa. Dane właściciela: Dane psa: Informacje o stanie zdrowia:

Ankieta psa. Dane właściciela: Dane psa: Informacje o stanie zdrowia: Nr Klienta Warszawa, dnia Ankieta psa Dane właściciela: Imię i nazwisko: PESEL: Telefon: Telefon awaryjny (do innej osoby) : E-mail: Adres zamieszkania: ul. -, Dane psa: Rasa: Imię: Płeć: Waga: kg Chip

Bardziej szczegółowo

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ?

MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? Biegunka to nic innego jak oddawanie przez szczenię, z większą niż zazwyczaj częstotliwością, rzadkiego, nieuformowanego kału. Jeżeli dodatkowo podczas biegunki występują

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce

Bardziej szczegółowo

Jak nauczyć szczeniaka załatwiania się na dworze?

Jak nauczyć szczeniaka załatwiania się na dworze? Jak nauczyć szczeniaka załatwiania się na dworze? Właśnie sprawiłeś sobie małego, prześlicznego szczeniaczka. Jakaż wielka jest twoja radość, bo to milutkie, puchate zwierzątko jest po prostu śliczne.

Bardziej szczegółowo

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 5. Aportowanie

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 5. Aportowanie Jak wytresować swojego psa? Częs ć 5 Aportowanie Aportowanie zabawa z psem Wbrew temu, co się powszechnie uważa, aportowanie nie jest dla psa naturalne i trzeba go tego po prostu nauczyć. Większość psów

Bardziej szczegółowo

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 8. Sztuczki

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 8. Sztuczki Jak wytresować swojego psa? Częs ć 8 Sztuczki Sztućzki: proszenie, podawanie łapy Uczenie sztuczek nie jest konieczne, jeśli chodzi o rzeczy, które psy powinny umieć. Warto jednak wiedzieć, że sam proces

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy

Bardziej szczegółowo

Poniżej znajdziemy podsumowanie najważniejszych kwestii

Poniżej znajdziemy podsumowanie najważniejszych kwestii Poniżej znajdziemy podsumowanie najważniejszych kwestii poruszanych w całej książce. Zrobiono to w formie listy praw i zasad dotyczących kotów i kocich zachowań. Poniższy spis warto sobie wydrukować i

Bardziej szczegółowo

Ankieta psa. Dane właściciela: Dane psa: Szczepienia:

Ankieta psa. Dane właściciela: Dane psa: Szczepienia: Nr Klienta Warszawa, dnia Ankieta psa Dane właściciela: Imię i nazwisko: PESEL: Telefon: Telefon awaryjny (do innej osoby) : E-mail: Adres zamieszkania: ul. -, Dane psa: Rasa: Imię: Płeć: Waga: kg Chip

Bardziej szczegółowo

TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ!

TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! Witaj! W tym krótkim PDFie chcę Ci wytłumaczyć dlaczego według mnie jeżeli chcesz wyglądać świetnie i utrzymać świetną sylwetkę powinieneś

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Aktywność fizyczna glukometr glukometr glukometr glukometr glukometr skrocona 8 str broszura aktywnosc fizyczna.indd 1 2013-05-09 14:12:46 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

Bardziej szczegółowo

Ankieta psa. Czy pies jest wysterylizowany/wykastrowany? Tak Nie *Data ostatniej cieczki: *Termin planowanej kastracji/sterylizacji:

Ankieta psa. Czy pies jest wysterylizowany/wykastrowany? Tak Nie *Data ostatniej cieczki: *Termin planowanej kastracji/sterylizacji: Nr Klienta Warszawa, dnia Ankieta psa Dane właściciela: Imię i nazwisko: PESEL: Telefon: Telefon awaryjny (do innej osoby) : E-mail: Adres zamieszkania: ul. -, Dane psa: Rasa: Imię: Płeć: Waga: kg Chip

Bardziej szczegółowo

Ostre infekcje u osób z cukrzycą

Ostre infekcje u osób z cukrzycą Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni

Bardziej szczegółowo

Formularz pobytu psa w hotelu

Formularz pobytu psa w hotelu Chwaszczyno,... [data] Formularz pobytu psa w hotelu Dane właściciela: Imię i nazwisko... PESEL... Adres zamieszkania... Numer telefonu... Adres email... Dane psa: Imię psa... Rasa psa... Wiek psa... Waga

Bardziej szczegółowo

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 3. Chodzenie przy nodze

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 3. Chodzenie przy nodze Jak wytresować swojego psa? Częs ć 3 Chodzenie przy nodze Chodzenie przy nodze Idąc z psem na spacer pragniemy, aby ten wspólnie spędzony czas wiązał się zarówno dla nas, jak i dla czworonoga z przyjemnością.

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE SZKOLNYM Opracowała: Iwona Konowalska Prawidłowe żywienie powinno stanowić bardzo istotny element promocji zdrowia. Tworząc szkolne programy prozdrowotne należy koncentrować

Bardziej szczegółowo

STRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki.

STRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki. Barbara Małek STRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki.! NIE NALEŻY Y UNIKAĆ STRESU Dwa rodzaje reakcji na

Bardziej szczegółowo

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasada nr 1 Noś jasne, luźne, swobodne oraz bawełniane ubrania. Zakładaj tak mało ubrań jak to jest możliwe gdy jesteś w domu. Zasada nr 2 Pij dużo płynów W czasie

Bardziej szczegółowo

Mój kot jest podatny na choroby dróg moczowych... co robić?

Mój kot jest podatny na choroby dróg moczowych... co robić? TROVET Urinary Calm, kompletna karma dietetyczna dla dorosłych kotów w celu zmniejszenia kamicy moczowej oraz zapewnienia spokoju Mój kot jest podatny na choroby dróg moczowych... co robić? Weterynarz

Bardziej szczegółowo

Ryzyko próchnicy? Nadwrażliwość zębów? Choroby dziąseł? Profilaktyka u dzieci. Co może dać Ci profilaktyczne dbanie o zęby?

Ryzyko próchnicy? Nadwrażliwość zębów? Choroby dziąseł? Profilaktyka u dzieci. Co może dać Ci profilaktyczne dbanie o zęby? 3M ESPE Skuteczna ochrona jamy ustnej Ryzyko próchnicy? Choroby dziąseł? Nadwrażliwość zębów? Profilaktyka u dzieci Co może dać Ci profilaktyczne dbanie o zęby? Drogi Pacjencie, Czy odczuwasz ból podczas

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

Karta Gościa. Imię psa: termin pobytu w Psiastkarni: Imię i nazwisko. Imię psa: Adres zamieszkania: Tatuaż. Osoba Kontaktowa.

Karta Gościa. Imię psa: termin pobytu w Psiastkarni: Imię i nazwisko. Imię psa: Adres zamieszkania: Tatuaż. Osoba Kontaktowa. 1 Dane psa Imię psa: Rasa: Umaszczenie Płeć Wiek Waga Nr chipu Tatuaż Cechy szczególne: Dane Właściciela Pesel e-mail Adres zamieszkania: Ul. Miejscowość: Osoba Kontaktowa Osoba Upoważniona Hasło Odbioru

Bardziej szczegółowo

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH PREZENTUJE: BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH SCENARIUSZ I RYSUNKI: DOROTA MILCZARSKA CZEŚĆ, pewnie często słyszysz, że mycie zębów jest bardzo ważne, no i że musimy to robić najlepiej po każdym

Bardziej szczegółowo

IDEALNY PORADNIK dla WŁAŚCICIELI ZWIERZĄT

IDEALNY PORADNIK dla WŁAŚCICIELI ZWIERZĄT IDEALNY PORADNIK dla WŁAŚCICIELI ZWIERZĄT WŁAŚCICIELE ZWIERZĄT Pies i odkurzacz pod jednym dachem Wiele psów źle reaguje na odkurzanie w domu. Powodem jest hałas, który wydaje z siebie urządzenie. Ze strachu

Bardziej szczegółowo

Cele i harmonogram warsztatów

Cele i harmonogram warsztatów Rozpoczynamy kolejną akcję Akademii Zdrowego Przedszkolaka, drugą edycję akcji Przedszkolak Pełen Zdrowia. Hasło tej akcji to: Odporność wzmacniamy, bo o zdrowe żywienie i higienę dbamy. Cele i harmonogram

Bardziej szczegółowo

Powiedz tak. pięknym zębom! zdrowym, r Viv

Powiedz tak. pięknym zębom! zdrowym, r Viv Powiedz tak zdrowym, pięknym zębom! ade r Viv en d a i-kids Ivoclar Vivadent Pediatric Dental Solutions Lakier z fluorem mocna i trwała ochrona zębów Zdrowe, piękne zęby na całe życie Dlaczego zdrowie

Bardziej szczegółowo

Co to jest dietetyka?

Co to jest dietetyka? Co to jest dietetyka? Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład

Bardziej szczegółowo

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 2. Podstawowe komendy siad i leżeć

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 2. Podstawowe komendy siad i leżeć Jak wytresować swojego psa? Częs ć 2 Podstawowe komendy siad i leżeć Podstawowe komendy: siad, leżeć Podstawowymi komendami, które powinien znać pies, są komendy siad oraz leżeć. Są to komendy, które ułatwiają

Bardziej szczegółowo

DINDO. Indyki. Najlepsze z natury dla Twoich zwierząt. Najwyższa jakość dla Twoich indyków na każdym etapie życia

DINDO. Indyki. Najlepsze z natury dla Twoich zwierząt. Najwyższa jakość dla Twoich indyków na każdym etapie życia DINDO Indyki Najwyższa jakość dla Twoich indyków na każdym etapie życia Najlepsze z natury dla Twoich zwierząt Przewodnik ułatwiający wybór najlepszej paszy! Twoje zwierzęta są dla Counry s Best najważniejsze!

Bardziej szczegółowo

Poradnik Detalisty JAMY USTNEJ HIGIENA. Modelowa półka. Co wybrać? Tendencje rynkowe

Poradnik Detalisty JAMY USTNEJ HIGIENA. Modelowa półka. Co wybrać? Tendencje rynkowe Poradnik Detalisty Modelowa półka Co wybrać? Tendencje rynkowe HIGIENA JAMY USTNEJ Dbajmy o zęby Pasty do zębów Zdrowie jamy ustnej ma bezpośredni wpływ na zdrowie naszego organizmu i samopoczucie każdego

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii

Bardziej szczegółowo

Smacznie, zdrowo, aktywnie! Jak zachęcić młodzież do zdrowego stylu życia?

Smacznie, zdrowo, aktywnie! Jak zachęcić młodzież do zdrowego stylu życia? Smacznie, zdrowo, aktywnie! Jak zachęcić młodzież do zdrowego stylu życia? Omówienie ankiety na temat stylu życia dla uczniów klas 2 gimnazjum i 7 szkoły podstawowej 1.Czy spożywasz śniadanie codziennie

Bardziej szczegółowo

Przygotuj się do użytkowania protezy zębowej

Przygotuj się do użytkowania protezy zębowej Przygotuj się do użytkowania Jak rozpocząć życie z protezą zębową? Rozpoczynam życie z protezą zębową Czy zdecydować się na protezę zębową? Dla wielu osób proteza zębowa to integralna część ich funkcjonowania

Bardziej szczegółowo

Ocena zależności od opieki Skala CDS

Ocena zależności od opieki Skala CDS Ocena zależności od opieki Skala CDS Potrzeby Wskaźniki oceniające ocena ODŻYWIANIE Stopień w jakim pacjent jest w stanie zaspokoić potrzeby żywieniowe bez niczyjej 1. Pacjent nie jest w stanie przyjmować

Bardziej szczegółowo

Raport o zwierzętach domowych dzielnicy Targówek. Raport o zwierzętach domowych dzielnicy Targówek. Klasa IVa

Raport o zwierzętach domowych dzielnicy Targówek. Raport o zwierzętach domowych dzielnicy Targówek. Klasa IVa Raport o zwierzętach domowych dzielnicy Targówek Klasa IVa Co to jest zwierzę domowe? Na samym wstępie nasuwa nam się pytanie: Co to jest zwierzę domowe? Po przeprowadzeniu wywiadu wśród naszych kolegów,

Bardziej szczegółowo

REFERENCJE. Instruktor Soul Fitness DAWID CICHOSZ

REFERENCJE. Instruktor Soul Fitness DAWID CICHOSZ Swoją przygodę z siłownią zaczęłam kilka lat temu. Podstawowym błędem, który wtedy zrobiłam było rozpoczęcie treningów bez wiedzy i konsultacji z profesjonalistą. Nie wiedziałam co mam robię, jak ćwiczyć,

Bardziej szczegółowo

Lekcja 3 Nauka zakładania kagańca lub obroży uzdowej

Lekcja 3 Nauka zakładania kagańca lub obroży uzdowej Lekcja 3 Nauka zakładania kagańca lub obroży uzdowej Bierzemy do prawej ręki kaganiec i kliker, z lewej ręki będziemy wydawać smakołyki. Uczymy psa targetowania kagańca. Za każde spojrzenie, potem za dotknięcie

Bardziej szczegółowo

ANKIETA. Chodzi po prostu o to, by w rezultacie adopcji Człowiek spotkał swojego Psa, a Pies miał wreszcie swojego Człowieka.

ANKIETA. Chodzi po prostu o to, by w rezultacie adopcji Człowiek spotkał swojego Psa, a Pies miał wreszcie swojego Człowieka. ANKIETA Celem tej ankiety jest: 1) określenie Twoich możliwości jako przyszłej Opiekunki / Opiekuna psa; 2) określenie warunków, jakie możesz zapewnić psu; 3) zwiększenie prawdopodobieństwa udanej adopcji;

Bardziej szczegółowo

PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH

PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH PORADNIK DLA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH Co mam zrobić gdy podopieczny skarży się na boleści? Co zrobić gdy zachoruje? Jak opiekować się osobą z Alzheimerem, Demencją czy inna chorobą? Jakie problemy mogą

Bardziej szczegółowo

Graj na zdrowie! ale i ciekawe!

Graj na zdrowie! ale i ciekawe! Graj na zdrowie! Zastanawiasz się jak zachęcić swoje dziecko do prawidłowej diety i aktywności fizycznej? Poznaj nową aplikację Zdrowice, dzięki której jedzenie warzyw i owoców, picie wody czy aktywność

Bardziej szczegółowo

Wypadanie włosów. Fakty i mity. Jak temu zaradzić? Wypadanie włosów- Jak sobie poradzić? Artykuł pobrano ze strony eioba.pl

Wypadanie włosów. Fakty i mity. Jak temu zaradzić? Wypadanie włosów- Jak sobie poradzić? Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Wypadanie włosów. Fakty i mity. Jak temu zaradzić? Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Sprawia Ci problem wypadanie włosów? Nie wiesz jak dbać o włosy? Poznaj najnowsze fakty i skuteczne sposoby aby temu

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko... Data urodzenia... Data wypełnienia ankiety. Stan zdrowia a) Czy nosi okulary? Jaka wada...

Imię i nazwisko... Data urodzenia... Data wypełnienia ankiety. Stan zdrowia a) Czy nosi okulary? Jaka wada... Szanowni Państwo Bardzo prosimy o wypełnienie poniższego kwestionariusza. Zawarte w nim informacje pozwolą nam na postawienie dokładniejszej diagnozy oraz na przygotowanie bardziej indywidualnego planu

Bardziej szczegółowo

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 7. Zostawanie na miejscu

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 7. Zostawanie na miejscu Jak wytresować swojego psa? Częs ć 7 Zostawanie na miejscu Zostawanie na miejscu Zostawanie na miejscu jest jedną z przydatniejszych komend, którą powinien opanować nasz pies. Pomaga zarówno podczas treningów

Bardziej szczegółowo

Natureheals

Natureheals Natureheals www.donatmg.eu/en Magnez NAUKOWCY OKREŚLILI MAGNEZ MIANEM MINERAŁU DO WALKI ZE STRESEM, NAZYWAJĄC GO RÓWNIEŻ BALSAMEM DLA NERWÓW I MIĘŚNI. MAGNEZ JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MINERAŁÓW NIEZBĘDNYCH

Bardziej szczegółowo

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila. SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,

Bardziej szczegółowo

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM KATARZYNA ŻYCIEBOSOWSKA POPICIU WYDAWNICTWO WAM Zamiast wstępu Za każdym razem, kiedy zaczynasz pić, czuję się oszukana i porzucona. Na początku Twoich ciągów alkoholowych jestem na Ciebie wściekła o to,

Bardziej szczegółowo

WYZWANIE 21 DNI ZMIEŃ SWOJE NAWYKI

WYZWANIE 21 DNI ZMIEŃ SWOJE NAWYKI Dzień 1. 1. Przeanalizuj swoje codzienne działania i zapisz co najbardziej Cię oddala od osiągnięcia swojej idealnej, wymarzonej wagi. Te działania to utrwalone przez Ciebie nawyki i masz nad nimi kontrolę

Bardziej szczegółowo

WOLFSBLUT WIDE PLAIN (SZEROKIE RÓWNINY) świeża konina, bataty, zioła i owoce lasu,

WOLFSBLUT WIDE PLAIN (SZEROKIE RÓWNINY) świeża konina, bataty, zioła i owoce lasu, Strona 1 z 5 Strona 2 z 5 WOLFSBLUT WIDE PLAIN (SZEROKIE RÓWNINY) świeża konina, bataty, zioła i owoce lasu, to unikalne połączenie mięsa końskiego i wybranych ziół, owoców lasów lasów i łąk. Skład karmy

Bardziej szczegółowo

wiedzieć? O czym należy bezwzględnie

wiedzieć? O czym należy bezwzględnie PIESKI O czym należy bezwzględnie wiedzieć? Opieka nad psem wiąże się dla właściciela z wieloma obowiązkami, dlatego przed podjęciem decyzji trzeba dobrze się zastanowić, czy zdoła je wypełnić. Czas trzeba

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ WYBIERAM ZDROWIE I ZDROWE ODŻYWIANIE

SCENARIUSZ WYBIERAM ZDROWIE I ZDROWE ODŻYWIANIE SCENARIUSZ WYBIERAM ZDROWIE I ZDROWE ODŻYWIANIE CELE: 1. Uczenie dzieci odpowiedzialności za własne zdrowie. 2. Uświadomienie dzieciom roli właściwego stylu życia w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW POCHWAŁY NA ROZWÓJ DZIECKA

WPŁYW POCHWAŁY NA ROZWÓJ DZIECKA WPŁYW POCHWAŁY NA ROZWÓJ DZIECKA Pochwała jest jednym z czynników decydujących o prawidłowym rozwoju psychicznym i motywacyjnym dziecka. Jest ona ogromnym bodźcem motywującym dzieci do działania oraz potężnym

Bardziej szczegółowo

4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE. suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach

4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE. suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach 4 JUNIOR PHARMA PREZENTUJE suplementy stworzone z myślą o najmłodszych sportowcach JESTEŚ RODZICEM MŁODEGO SPORTOWCA? Czy Twoje dziecko uczęszcza na treningi minimum 2 razy w tygodniu? Zdarzyło się, że

Bardziej szczegółowo

Katalog produktów Selecta HTC 2017

Katalog produktów Selecta HTC 2017 Katalog produktów Selecta HTC 2017 Kod Towaru SELECTA BASIC SE - 7178 Fafi Szampon uniwersalny neutralizujący zapach Opis Produktu Dokładnie usuwa brud, nadaje sierści elastyczność i połysk. Odpowiednio

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ADOPCYJNA. Prosimy o szczere, wyczerpujące odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytania.

ANKIETA ADOPCYJNA. Prosimy o szczere, wyczerpujące odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytania. ANKIETA ADOPCYJNA Prosimy o szczere, wyczerpujące odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytania. Celem tej ankiety jest: 1. określenie Państwa możliwości, jako przyszłych Opiekunów, 2. określenie warunków,

Bardziej szczegółowo

Zdrowe odżywianie - sposób odżywiania, polegający na przyjmowaniu substancji korzystnych dla zdrowia w celu zapewnienia lub poprawy zdrowia.

Zdrowe odżywianie - sposób odżywiania, polegający na przyjmowaniu substancji korzystnych dla zdrowia w celu zapewnienia lub poprawy zdrowia. Łukasz Sujecki IIIA Zdrowe odżywianie - sposób odżywiania, polegający na przyjmowaniu substancji korzystnych dla zdrowia w celu zapewnienia lub poprawy zdrowia. Piramida zdrowego Odżywiania Pyyyszne mięsko

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ PIJMY WODĘ NA ZDROWIE!

SCENARIUSZ PIJMY WODĘ NA ZDROWIE! SCENARIUSZ PIJMY WODĘ NA ZDROWIE! CELE: 1. Przekazanie dzieciom wiedzy na temat znaczenia wody dla ludzi, zwierząt i roślin. 2. Uświadomienie dzieciom wagi picia wody. 3. Przekazanie dzieciom wiedzy na

Bardziej szczegółowo

PIELĘGNACJA ZĘBÓW DZIECKA.

PIELĘGNACJA ZĘBÓW DZIECKA. PIELĘGNACJA ZĘBÓW DZIECKA. Dzieci czują się dobrze mając czyste i zdrowe zęby. Rodzice odgrywają kluczową rolę w pielęgnacji zębów swoich dzieci. Regularne wizyty u dentysty, prawidłowa higiena jamy ustnej

Bardziej szczegółowo

Jeśli jesteś początkującym grzybiarzem, zbieraj tylko grzyby rurkowe wśród nich nie ma odmian śmiertelnie trujących.

Jeśli jesteś początkującym grzybiarzem, zbieraj tylko grzyby rurkowe wśród nich nie ma odmian śmiertelnie trujących. WRZESIEŃ to miesiąc, kiedy wytrwali grzybiarze ruszają do lasów i rozpoczynają zbiórkę najwspanialszych okazów, by móc potem ucztować. Nie zbieraj grzybów w miejscach, gdzie znajdują się przetwórnie chemiczne

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową

Bardziej szczegółowo

Pokochaj i przytul dziecko z ADHD. ADHD to zespół zaburzeń polegający na występowaniu wzmożonej pobudliwości i problemów z koncentracją uwagi.

Pokochaj i przytul dziecko z ADHD. ADHD to zespół zaburzeń polegający na występowaniu wzmożonej pobudliwości i problemów z koncentracją uwagi. Pokochaj i przytul dziecko z ADHD ADHD to zespół zaburzeń polegający na występowaniu wzmożonej pobudliwości i problemów z koncentracją uwagi. TYPOWE ZACHOWANIA DZIECI Z ADHD: stale wierci się na krześle,

Bardziej szczegółowo

Sport i odżywianie. sport. odżywianie

Sport i odżywianie. sport. odżywianie Sport i odżywianie sport forma aktywności człowieka, mająca na celu doskonalenie jego sił psychofizycznych, indywidualnie lub zbiorowo, według reguł umownych. odżywianie proces życiowy polegający na pozyskiwaniu

Bardziej szczegółowo

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 // Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? CEL/75/11/09 Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym

Bardziej szczegółowo

8 osób na 10 cierpi na choroby przyzębia! Wiemy jak Państwu pomóc

8 osób na 10 cierpi na choroby przyzębia! Wiemy jak Państwu pomóc Terapia vectorowa bezbolesny powrót przyzębia do zdrowia W terapii tej wykorzystujemy najlepszą dostępną technologię Vector Paro, która gwarantuje delikatne i bezbolesne leczenie przyczynowe oraz podtrzymujące,

Bardziej szczegółowo

Co Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii

Co Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii Co Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii Prawidłowe oddychanie, znaczenie nosa i jego funkcje to tylko wybrane zagadnienia poruszane w ramach kampanii edukacyjnej Oddychaj przez nos, oddychaj

Bardziej szczegółowo

Hektor i tajemnice zycia

Hektor i tajemnice zycia François Lelord Hektor i tajemnice zycia Przelozyla Agnieszka Trabka WYDAWNICTWO WAM Był sobie kiedyś chłopiec o imieniu Hektor. Hektor miał tatę, także Hektora, więc dla odróżnienia rodzina często nazywała

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA ANETA SADOWSKA

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA ANETA SADOWSKA ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA ANETA SADOWSKA I PATRYCJA SZAFRAŃSKA HASŁO PORADNIKA Nie wystarczy jeść - należy się odżywiać - to mądre słowa. Nie należy wpychać w siebie wszystkiego co jest na stole, czy w

Bardziej szczegółowo

ODŻYWKA ZOLEJKIEMNORKOWYM DLACZARNEJSIERŚCI DLABIAŁEJSIERŚCI WZMACNIAJĄCY KOLORSIERŚCI C DLAPROSTEJSIERŚCI MAŁERASY DUŻERASY ZŁOTY C

ODŻYWKA ZOLEJKIEMNORKOWYM DLACZARNEJSIERŚCI DLABIAŁEJSIERŚCI WZMACNIAJĄCY KOLORSIERŚCI C DLAPROSTEJSIERŚCI MAŁERASY DUŻERASY ZŁOTY C PIELĘGNACJA SZAMPONY Wydobywa z sierści jeszcze więcej bieli DLABIAŁEJSIERŚCI C3052986 Przenaczony dla ras o ciemnej sierści DLACZARNEJSIERŚCI C3052988 Równoważy produkcję sebum ODŻYWKA ZOLEJKIEMNORKOWYM

Bardziej szczegółowo

Przestawiamy się na surową dietę

Przestawiamy się na surową dietę Przestawiamy się na surową dietę Autor: Wayne Gendel tłumaczyła Justyna Romanowska Piątek 12 marca 2010 Przestawienie się na surową dietę wcale nie jest tak trudne, jak mogłoby się wydawać. Wyróżniamy

Bardziej szczegółowo

pomaga w nawiązaniu i utrzymaniu więzi towarzyskich 2% 1 dostarcza niezbędnych składników odżywczyc 97% 62 przynosi wiele przyjemności 2% 1

pomaga w nawiązaniu i utrzymaniu więzi towarzyskich 2% 1 dostarcza niezbędnych składników odżywczyc 97% 62 przynosi wiele przyjemności 2% 1 Zdrowy styl życia Strona 1 1. Jaką najważniejszą rolę pełni odżywianie? pomaga w nawiązaniu i utrzymaniu więzi towarzyskich 2% 1 dostarcza niezbędnych składników odżywczyc 97% 62 przynosi wiele przyjemności

Bardziej szczegółowo

ABC zdrowia dziecka. OPRACOWAŁA : Grażyna Lewińska LOGO

ABC zdrowia dziecka. OPRACOWAŁA : Grażyna Lewińska LOGO ABC zdrowia dziecka OPRACOWAŁA : Grażyna Lewińska SZKOLNE ABC Rok szkolny to czas kiedy nasze dzieci spędzają w szkole po kilka godzin dziennie. Aby mogły one jak najlepiej przyswajać wiedzę zarówno w

Bardziej szczegółowo

DAWN Postawy Życzenia i Potrzeby cukrzyków (Diabetes Attitudes Wishes & Needs)

DAWN Postawy Życzenia i Potrzeby cukrzyków (Diabetes Attitudes Wishes & Needs) Biuro obsługi klienta Novo Nordisk Przewodnik po insulinoterapii metodą BASAL BOLUS 0845 600 5055 Koszt jak za połączenie lokalne. Rozmowy mogą być nagrywane w celach szkoleniowych. (Godziny pracy biura

Bardziej szczegółowo

WYPIJMY ZA NASZE ZDROWIE...

WYPIJMY ZA NASZE ZDROWIE... WYPIJMY ZA NASZE ZDROWIE... Zbliżająca się Gwiazdka i Sylwester to okazje do miłych spotkań z rodziną i znajomymi, podczas których nie stronimy od napojów alkoholowych. Jeśli pijemy alkohol niezbyt często

Bardziej szczegółowo

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Stomatologia zachowawcza- zajmuje się metodami zachowania naturalnych właściwości zębów, które zostały utracone na skutek działania bodźców zewnętrznych. Najgroźniejszym z nich

Bardziej szczegółowo

zdrowia Zaangażuj się

zdrowia Zaangażuj się Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się Niniejszy projekt jest finansowany przez Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się www.oha.com 1. Zainteresuj się ochroną swojego zdrowia. Jeśli masz pytania lub wątpliwości

Bardziej szczegółowo

Biegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć?

Biegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć? Biegunka u prosiąt i cieląt: jak z nią walczyć? Autor: Arleta Wojtczak Data: 3 września 2015 1/5 Biegunka jest powszechnym problemem nękającym zarówno hodowców trzody chlewnej, jak i bydła. Choć nie można

Bardziej szczegółowo

Feli Immun. Feli Immun. Tabletki. Naturalny dodatek do karmy wzmacniający odporność organizmu u kotów

Feli Immun. Feli Immun. Tabletki. Naturalny dodatek do karmy wzmacniający odporność organizmu u kotów Feli Immun Tabletki Feli Immun Naturalny dodatek do karmy wzmacniający odporność organizmu u kotów > Zastosowanie Feli Immun Pomóż swojemu kotu! Produkty linii anivital dla kotów poprawiają kondycję, zdrowie

Bardziej szczegółowo

Dobrostan zwierząt towarzyszących w doświadczeniach

Dobrostan zwierząt towarzyszących w doświadczeniach Dobrostan zwierząt towarzyszących w doświadczeniach Dr Katarzyna Fiszdon, Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt Wydział Nauk o Zwierzętach SGGW Opieka nad psami i kotami w badaniach naukowych ma

Bardziej szczegółowo

Rok Szkolny 2016/2017. ( Protokół nr 10 z r.)

Rok Szkolny 2016/2017. ( Protokół nr 10 z r.) Rok Szkolny 2016/2017 ( Protokół nr 10 z 29.06.2017r.) Pani Prusinowska przedstawiała wyniki ankiety dla uczniów rodziców i nauczycieli dotyczącej spraw szkoły, w szczególności dbania o zdrowie, a następnie

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

Jakie mogą być przyczyny pojawienia się wad postawy?

Jakie mogą być przyczyny pojawienia się wad postawy? Już od pewnego czasu coraz głośniej prowadzi się dyskusję na temat wad postawy u dzieci i młodzieży. Powstaje pytanie, kiedy zacząć profilaktykę w tym obszarze - od samego początku życia? Już po wyjściu

Bardziej szczegółowo

a n n a m a n d e c k a Dietetyk Warsztaty zdrowego odżywiania dla Twojej firmy

a n n a m a n d e c k a Dietetyk Warsztaty zdrowego odżywiania dla Twojej firmy a n n a m a n d e c k a Dietetyk Warsztaty zdrowego odżywiania dla Twojej firmy Przed każdą osobą, która wykonuje siedzącą pracę stoi nie lada wyzwanie. Większość zastanawia się, jak zadbać o swoje zdrowie

Bardziej szczegółowo

W zdrowym ciele zdrowy duch

W zdrowym ciele zdrowy duch W zdrowym ciele zdrowy duch "Ruch może zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu Wojciech Oczko-nadworny lekarz Stefana Batorego Można wyróżnić aktywność fizyczną podejmowaną: w czasie

Bardziej szczegółowo

na-pomoc-ast@o2.pl www.facebook.com/napomocast Ankieta Adopcyjna

na-pomoc-ast@o2.pl www.facebook.com/napomocast Ankieta Adopcyjna STOWARZYSZENIE NF NaPomocAST tel. 888 832 890 na-pomoc-ast@o2.pl www.facebook.com/napomocast Ankieta Adopcyjna Każdą chętną osobę prosimy o zapoznanie się z naszą ankietą adopcyjną, pozwoli nam ona poznać

Bardziej szczegółowo

Podziękowania dla Rodziców

Podziękowania dla Rodziców Podziękowania dla Rodziców Tekst 1 Drodzy Rodzice! Dziękujemy Wam za to, że jesteście przy nas w słoneczne i deszczowe dni, że jesteście blisko. Dziękujemy za Wasze wartościowe rady przez te wszystkie

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ADOPCYJNA. Prosimy o szczere, wyczerpujące odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytania.

ANKIETA ADOPCYJNA. Prosimy o szczere, wyczerpujące odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytania. ANKIETA ADOPCYJNA Prosimy o szczere, wyczerpujące odpowiedzi na zawarte w ankiecie pytania. Celem tej ankiety jest: 1. określenie Państwa możliwości, jako przyszłych Opiekunów, 2. określenie warunków,

Bardziej szczegółowo

do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.

do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania. Upały Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać

Bardziej szczegółowo

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co

Bardziej szczegółowo

Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży.

Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży. Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży. (Terapia Krótkoterminowa Skoncentrowana na Rozwiązaniu) Kontakt tel.: +48 600779294 e-mail: iwona@gabinetterapeutyczny.eu Iwona Czerwoniuk psychoterapeuta

Bardziej szczegółowo

Zasady zakupu kociaków z hodowli SYBERYJSKA AMBA*PL

Zasady zakupu kociaków z hodowli SYBERYJSKA AMBA*PL Zasady zakupu kociaków z hodowli SYBERYJSKA AMBA*PL Nie sprzedajemy kociąt bez rodowodu. Rodowód jest potwierdzeniem że kot jest rasowy, otrzymują go wszystkie kocięta miotu po rodzicach, którzy uzyskali

Bardziej szczegółowo

DOMOWE ZWIERZĘTA POTRAFIĘ TO DOMOWE ZWIERZĘTA POTRAFIĘ TO OPIEKA ZABAWA PIELĘGNACJA

DOMOWE ZWIERZĘTA POTRAFIĘ TO DOMOWE ZWIERZĘTA POTRAFIĘ TO OPIEKA ZABAWA PIELĘGNACJA Dowiesz się, czym się żywią, jakie warunki należy im zapewnić oraz jak je pielęgnować. Pokaż, że jesteś odpowiedzialny, potrafisz się zaopiekować zarówno niewielkim chomiczkiem, jak i całkiem dużym psem.

Bardziej szczegółowo

Kot w przychodni. Wskazówki jak w sposób najmniej stresujący dla kota i dla Ciebie przetrwać wizytę u lekarza weterynarii.

Kot w przychodni. Wskazówki jak w sposób najmniej stresujący dla kota i dla Ciebie przetrwać wizytę u lekarza weterynarii. Kot w przychodni Wskazówki jak w sposób najmniej stresujący dla kota i dla Ciebie przetrwać wizytę u lekarza weterynarii. Pamiętaj że jesteś równie ważnym członkiem zespołu dbającego o zdrowie Twojego

Bardziej szczegółowo

O SZYBKIEJ I SKUTECZNEJ WALCE Z WSZAWICĄ W TRZECH KROKACH!

O SZYBKIEJ I SKUTECZNEJ WALCE Z WSZAWICĄ W TRZECH KROKACH! O SZYBKIEJ I SKUTECZNEJ WALCE Z WSZAWICĄ W TRZECH KROKACH! Wesz głowowa Charakterystyka intruza Wszawica to powszechny problem! To częste zjawisko W Polsce odsetek osób zakażonych wszawicą waha się od

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny

Bardziej szczegółowo

!!! Ankieta dla przyszłych!!! Domów Tymczasowych!

!!! Ankieta dla przyszłych!!! Domów Tymczasowych! Ankieta dla przyszłych Domów Tymczasowych Szanowni Państwo Dziękując Państwu za wyrażoną chęć stworzenia domu tymczasowego dla naszych podopiecznych, Forum Pomocy Retrieverom Złoty Pies zwraca się do Państwa

Bardziej szczegółowo

Śpij dobrze! Jak ważny jest dobry sen Dlaczego dobry sen nie jest czymś oczywistym Co możemy zrobić, żeby lepiej spać

Śpij dobrze! Jak ważny jest dobry sen Dlaczego dobry sen nie jest czymś oczywistym Co możemy zrobić, żeby lepiej spać Śpij dobrze! Jak ważny jest dobry sen Dlaczego dobry sen nie jest czymś oczywistym Co możemy zrobić, żeby lepiej spać 2 3 Traumatyczne przeżycia mogą spowodować zaburzenia snu Kto doświadczył wojny, innych

Bardziej szczegółowo