Współdziałanie organizacji. (kooperacja, alians, jont venture, holding, konglomerat, grono, sieć, franchising)

Transkrypt

1 Współdziałanie organizacji (kooperacja, alians, jont venture, holding, konglomerat, grono, sieć, franchising)

2 Współdziałanie organizacji w XXI wieku W gospodarce przełomu XX i XXI wieku intensyfikują się procesy współpracy organizacji między sobą. Często prowadzi to nawet do zacierania się podziału na wrogów i przyjaciół, konkurentów i partnerów. Popularność zdobywa przekonanie, że porozumienie, współpraca i partnerstwo przynoszą korzyści wszystkim. Prowadzi to do kształtowania się wizji przedsiębiorstwa kooperatywnego, które poszukując współdziałania nawiązuje liczne umowy z dostawcami i nabywcami oraz alianse i inne formy współpracy z pozostałymi uczestnikami rynku.

3 Powiązania partnerskie kooperacyjne koordynacyjne sieciowe koncentracyjne

4 Kooperacja Dobrowolne i stosunkowo luźne połączenie podmiotów gospodarczych w celu wspólnego koordynowania lub/i realizowania zadań. Podmioty nie tracą samodzielności ekon. i odrębności prawnej. Zachowują autonomię decyzyjną. Najczęściej ich działania uzupełniają się, chociaż w pewnych sytuacjach mogą także ze sobą konkurować; Powiązania kooperacyjne mogą być umowne lub bezumowne. Najczęściej można różne formy kooperacji zaliczyć do dwóch grup: kooperacji produkcyjnej oraz kooperacji produktowej.

5 produkcyjna Polega na współuczestniczeniu jednego podmiotu w procesach produkcyjnych organizowanych przez podmiot zasadniczy. Kooperacja produktowa Polega na dostarczaniu podmiotowi produktów, półproduktów, materiałów niezbędnych w procesie produkcyjnym.

6 Kooperacja w usługach procesowa produktowa Polega na wykorzystywania możliwości jednego z partnerów do realizowania zadań organizowanych przez podmiot zasadniczy. Przykład: Hiszpańska firma transportowa zapewnia przewóz turystów polskiego biura podróży. Polega na pozyskiwaniu surowców, materiałów lub gotowanych produktów przez firmę usługową Przykład: Restauracja kooperuje z dostawcami warzyw, mięsa, pieczywa, itp.

7 Alianse Alians to porozumienie między firmami, prowadzące do realizacji wspólnego celu poprzez koordynację działań w wybranej dziedzinie. Alians strategiczny to współdziałanie podmiotów dotychczas rywalizujących ze sobą lub będących potencjalnymi konkurentami. Jest czymś pośrednim między rywalizacją a fuzją. Zawiera elementy rywalizacji i współpracy. Alianse dotyczą współpracy tylko w niektórych dziedzinach. Alianse zmieniają charakter danego rynku. Alianse płytkie i głębokie.

8 Alianse Cechą szczególną współpracy w formie aliansów jest to, że relacje między dwiema lub większą ilością organizacji nie wiążą się z bezpośrednimi świadczeniami finansowymi. Wyróżnikiem aliansu jest istnienie podmiotów podejmujących niezależne decyzje. Jest to współpraca możliwa do stosunkowo łatwego rozwiązania. Nietypowe formy aliansów: licencjonowanie technologii, szkolenie dotyczące produktu partnera, udział w organizacji reprezentującej interesy branżowe. W latach 90. XX w. powstało ponad 60 tys. aliansów strategicznych (ok. połowy to jont ventures). IBM 254, General Motors 138, Mitsubishi 233.

9 Celem aliansu jest poprawa zarządzania, lepsze wykorzystanie zasobów, osiągnięcie lepszej pozycji na rynku, zwiększenie skali działania, umożliwienie wejścia do nowych branż, sektorów lub rynków, dostęp do nowoczesnej technologii lub wiedzy, zmniejszenie ryzyka. Dobry alians opiera się na mocnych stronach partnerów, spełnia potrzeby klientów oraz unika powielania zasobów lub niepotrzebnej pracy.

10 Przykłady Alians strategiczny pomiędzy Fiatem a Chryslerem Alians strategiczny pomiędzy Fiatem a Chryslerem (zawarty r.) zakłada przejęcie przez włoski koncern 35% akcji amerykańskiego giganta. STAR ALLIANCE jest największym na świecie aliansem lotniczym dysponującym 2142 samolotami i przewożącym rocznie około 294 mln pasażerów. W skład tego aliansu, oprócz LOT-u i Lufthansy, wchodzą

11 Alianse lotnicze STAR ALLIANCE jest największym na świecie aliansem lotniczym dysponującym 2142 samolotami i przewożącym rocznie około 300 mln pasażerów. Skład: LOT, Lufthansa, Air Canada, Air New Zealand, All Nippon Airways, Australian Airlines Group, British Midland, Mexican Airlines, SAS Scandinavian Airlines, Singapore Airlines, Thai Airways International, United Airlines oraz VARIG Airlines. Drugim co do wielkości aliansem lotniczym na świecie jest ONEWORLD, któremu przewodzą British Airways i American Airlines. Do aliansu tego należą ponadto: Aer Lingus, Cathy Pacific, Fin Air, Iberia, LAN Chile oraz Qantas. Alians ONEWORLD, który również brany był pod uwagę przez LOT, dysponuje 1875 samolotami i przewozi rocznie około 220 mln pasażerów.

12 Joint venture forma AS Jest to przedsięwzięcie dwóch lub więcej partnerów, którzy są od siebie niezależni pod względem ekonomicznym, prawnym i administracyjnym, ale współdziałają w ramach wspólnego przedsiębiorstwa, utworzonego w celu osiągania wspólnych korzyści. Dwie główne formy: Udziałowe j.v. (ang. equity jont venture), które polega na utworzeniu przez dwóch lub więcej partnerów nowego podmiotu gospodarczego, którego stają się właścicielami; Kontraktowe j.v. (ang. contractual lub non-equity venture), w którym strony nie tworzą nowego przedsiębiorstwa, a wewnętrzne relacje prawne między stronami są uregulowane umową. J.V. jest formą aliansu strategicznego, dodatkowo wzmocnionego wzajemnymi inwestycjami.

13 Joint venture Grupują firmy pochodzące z różnych państw; Najczęściej jeden podmiot dysponuje produktem, a drugi ma rozeznanie i dostęp do rynku; Partnerzy tworzą wspólny kapitał łącząc zarówno zasoby materialne, jak i niematerialne. Realizację zadań prowadzą wydzielone organy przedsiębiorstwa JV

14 Holding (koncern obszar j.niem) To zgrupowanie przynajmniej dwóch firm, spośród których jedna (spółka-matka) ma pozycję dominującą. W klasycznej formie ma ona pakiety kontrole akcji lub udziałów w spółkach córkach; Podmiot centralny może nie prowadzić działalności produkcyjnej czy usługowej a jedynie zarządzać spółkami holdingu. Holdingi mogą być jedno- lub wielopiętrowe. W holdingu jednopiętrowym spółka matka dominuje nad spółkami-córkami. W holdingu wielopiętrowym układ powiązań jest bardziej skomplikowany, a spółki-córki (w stosunku do podmiotu głównego) mogą być spółkami-matkami dla innych spółek.

15 Holdingi powstają w wyniku: 1) pączkowania, tj. przekształcania dotychczasowych jednostek organizacyjnych firmy w samodzielne spółki; 2) nabycia innych spółek, 3) utworzenia nowych spółek.

16 istota Holding rodzaje Pełna niezależność prawna jednostek tworzących holding; Dominująca rola jednej ze spółek nad pozostałymi; Realny wpływ wynikający z praw własności spółki dominującej na funkcjonowanie spółek pozostałych. Kryterium stopnia swobody gospodarczej: Holdingi finansowe zarządzane poprzez instrumenty finansowe, duży stopień zdecentralizowania. Holdingi strategiczne spółka-matka koncentruje się na wyznaczaniu celów strategicznych. Holdingi operacyjne podmiot główny zarządza spółkami także operacyjne.

17 Funkcje holdingu Gromadzenie kapitału i inwestowanie; Programowanie, koordynowanie i planowanie ; Ograniczenie kosztów działań i podniesienie efektywności;

18 Konglomerat Jest specyficzną formą holdingu. To forma zgrupowania kapitału do prowadzenia różnorodnej, zdywersyfikowanej działalności na różnych rynkach. W obrębie jednej własności następuje połączenie firm z różnych gałęzi, branż, często o różnym profilu technologicznym. Między poszczególnymi jednostkami konglomeratu nie ma więzi produkcyjnych i funkcjonalnych, nie są one ani dostawcami ani odbiorcami. Konglomerat może powstać w wyniku łączenia różnych firm lub przejmowania pakietów kontrolnych. Podstawowym celem może być dywersyfikacja ryzyka.

19 Grono (ang. cluster) Grupa przedsiębiorstw skupionych wokół branży mającej wiodące znaczenie na danym terenie (regionie, kraju, kontynencie). Grono stanowią firmy branży wiodącej i branż pokrewnych, a także ich dostawcy, nabywcy, kooperanci oraz inne organizacje zlokalizowane na tym samym terenie i zainteresowane wzrostem konkurencyjności branży i regionu. Do grona wchodzą zarówno firmy ze sobą konkurujące, jak i współpracujące; Organizacje niebiznesowe uzględniane w gronach to np. władze admin., wyższe uczelnie, instytucje naukowe, instytucje finansowe. Autorem koncepcji gron jest M.E.Porter

20 Grono identyfikuje się poprzez: 1) badanie ścieżki ekonomicznej, czyli zbioru komplementarnych operacji odzwierciedlających całkowity proces powstawania produktu lub usługi; 2) powiązań kooperacyjnych najbardziej znaczących przedsiębiorstw; 3) powiązań pomiędzy dostawcami zasobów, przedsiębiorstw wiodących branży i nabywcami wyrobów; 4) powiązań firm grona ze sferami politycznymi, administracyjnymi i społecznymi. Analiza gron pomaga poznać rzeczywisty potencjał firmy działającej w gronie oraz ocenić konkurencyjność branży i regionu.

21 Grono (klaster) Celem powołania grona jest zwiększenie konkurencyjności danego regionu; Motywem jest przede wszystkim interes uczestników grona, ale niekiedy także specyficznie rozumiany patriotyzm lokalny. Przykłady: Grono kalifornijskich win; Podkarpacka Dolina Lotnicza, Dolina Krzemowa w Kalifornii Cambridge największe europejskie skupisko firm biotechnologicznych.

22 Franchaising (franczyza) Jest systemem sprzedaży towarów, usług lub technologii, opartym na ścisłej i ciągłej współpracy pomiędzy prawnie i finansowo wyodrębnionymi i niezależnymi firmami.

23 Franchaising (franczyza) Porozumienie dające prawo zewnętrznemu podmiotowi do sprzedawania lub udostępniania produktów i usług posiadanych przez producenta lub dostawcę. Podstawowym warunkiem umowy jest podporządkowanie się przez biorcę standardom określonym przez dawcę, dotyczących wyposażenia, jakości produktów, sposobów sprzedaży, logo, opakowania itp. Najczęściej partner (biorca) działa na własny rachunek, ale dawca jest właścicielem systemu marketingowego, prowadzi badania, wprowadza nowe produkty. Biorca za określoną opłatę korzysta z produktów i technologii, ale jest zobowiązany do ciągłej współpracy z dacą. Przykłady: McDonalds, Eris, Drogerie Natura,