Lokalna Grupa Działania Przyjazna Ziemia Limanowska. Podsumowanie konsultacji społecznych - spotkania gminne

Transkrypt

1 Lokalna Grupa Działania Przyjazna Ziemia Limanowska Podsumowanie konsultacji społecznych - spotkania gminne Wrzesień 2015

2 W dniach 9 11 i września 2015 r. na obszarze Lokalnej Grupy Działania Przyjazna Ziemia Limanowska (LGD) obejmującej gminy wiejskie: Dobra, Jodłownik, Kamienica, Limanowa, Laskowa, Łukawica, Słopnice i Tymbark oraz Miasto Limanowa położonych w centralnej części woj. małopolskiego na terenie powiatu limanowskiego odbyło się 9 spotkań (po jednym spotkaniu w każdej gminie). Uczestnikami spotkań byli mieszkańcy, przedstawiciele sektorów publicznego, społecznego i gospodarczego. Spotkania miały charakter warsztatowy, a ich celem było wypracowanie analizy SWOT (mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia) oraz wskazanie problemów i celów przyszłych działań na obszarze LGD. Poniższa analiza SWOT została opracowana na podstawie materiałów ze spotkań gminnych. Tabela 1 Analiza SWOT opracowana na podstawie spotkań gminnych Mocne strony walory turystyczno-krajobrazowe (szlaki turystyczne, atrakcyjne położenie, ukształtowanie terenu, wioska indiańska, Gościniec Benedyktyński, Szlak Architektury Drewnianej); lokalne produkty (jabłka, śliwki suszone, piwo szczyrzyckie, kołacz, podpłomyk, sery dojrzewające, chleby, soki, hodowla pszczoły); rozwinięta agroturystyka; kultura osobista mieszkańców (gościnność, życzliwość, otwartość); lokalnie działające stowarzyszenia, zespoły regionalne, KGW; dobra współpraca z LGD; tradycje regionalne, dziedzictwo kulturowe oraz tożsamość lokalna (stroje ludowe, gwara, lokalna kuchnia, zabytki, folklor); dobry stan środowiska przyrodniczego (czyste powietrze atmosferyczne); rozwinięta infrastruktura sportoworekreacyjna (boiska, place zabaw); służba zdrowia; rolnictwo ekologiczne. Słabe strony brak zaplecza i inwestycji turystycznych (restauracji, kawiarni, pól namiotowych, ścieżek rowerowych i edukacyjnych, punktów widokowych, kąpieliska, brak oznakowania); słaba promocja regionu; niska świadomość ekologiczna mieszkańców; niska świadomość decydentów i mieszkańców na temat możliwości rozwoju (turystyka, rolnictwo); brak funduszy własnych; słabo rozwinięta infrastruktura (drogowa, komunikacyjna, wodno-ściekowa, telefoniczna, kulturalna, publiczna); wysokie bezrobocie; małe wykorzystanie środków zewnętrznych; przeznaczenie środków tylko do wybranych grup (małe dotacje na produkty ekologiczne); brak odnawialnych źródeł energii; zła sytuacja materialna mieszkańców; brak terenów inwestycyjnych; zabudowa rozproszona; duża biurokracja; małe wsparcie ze strony JST; nieuregulowana sieć rzeczna; słabo rozwinięta baza noclegowa; mała liczba mikroprzedsiębiorstw; mała liczba organizacji społecznych; 2

3 brak zaangażowania młodej społeczności w rozwój obszaru; niewielkie zainteresowanie działalnością społeczną mieszkańców. Szanse Zagrożenia moda na ekologię, zdrową żywność i turystykę; wykorzystanie oraz promowanie produktów lokalnych oraz ekologicznych poprzez rozwój obszarów wiejskich i rolnych; rozwój infrastruktury sportowej i turystycznej (ścieżki rowerowe i spacerowe, baza noclegów, wycieczki krajobrazowych); promowanie regionu (marketing, reklamy, promocja zwyczajów ludowych i potraw); pozyskanie zewnętrznych środków finansowania (UE, współpraca z LGD); tworzenie nowych miejsc pracy; promocja kultury i twórców lokalnych; rozwój stowarzyszeń (KGW); kształcenie i rozwój młodego pokolenia; ułatwienie startu życiowego dla młodych mieszkańców (zakładanie działalności gospodarczej, bezpłatne przedszkola, komunikacja); podnoszenie kwalifikacji mieszkańców oraz wzmocnienie aktywności społecznej i zawodowej; integracja społeczna (organizacja imprez sezonowych, wyjazdy integracyjne); organizacja czasu wolnego mieszkańców gminy (place zabaw); wzrost przedsiębiorczości lokalnej (sklepy, baza noclegowa, restauracje); zwiększenie dostępności informacji o możliwościach pozyskiwania środków; współpraca międzysektorowa; pozyskiwanie nowych inwestorów; rozwój infrastruktury kolejowej, wodnościekowej. obniżenie poziomu finansowania i zwiększenie wkładu własnego w inwestycje; skomplikowane procedury prawne (biurokracja); warunki klimatyczne, anomalie pogodowe i ukształtowanie terenu (susze, powodzie, tereny zalewowe i osuwiskowe); emigracja mieszkańców spowodowana bezrobociem; starzenie się społeczeństwa (niski przyrost naturalny); tworzenie strefy przemysłowej; tania wartość produktów lokalnych; konkurencyjność sąsiednich regionów; małe zainteresowanie inwestorów; rozdrobnienie, likwidacja oraz brak rozwoju gospodarstw rolnych; wizja wsi jako miejsca bez perspektyw do rozwoju; mentalność ludzi (brak zaangażowania mieszkańców wsi, zanikanie tradycji, kultury, sportu); obniżenie atrakcyjności regionalnej i turystycznej (degradacja krajobrazu); degradacja środowiska (chemiczne środki owadobójcze, zaśmiecanie terenu, opryski, spalanie odpadów w paleniskach domowych); spowolnienie gospodarcze; stagnacja działalności grup pozarządowych; Źródło: Opracowanie na podstawie materiałów ze spotkań gminnych LGD w ramach konsultacji społecznych Za największe atuty obszaru LGD mieszkańcy uznali krajobraz oraz dobry stan środowiska przyrodniczego. Do walorów turystycznych tego obszaru zaliczone zostały lokalne produkty ekologiczne, tradycja regionalna oraz dziedzictwo kulturowe. Rozwinięta 3

4 sieć turystyczna w postaci szlaków turystycznych, agroturystyki a także gościnność, życzliwość i otwartość mieszkańców potęgują mocne strony przyrodniczego i kulturowego charakteru obszaru LGD. Jako słabe strony wskazano niedostatecznie rozwiniętą infrastrukturę turystyczną, a także słabą promocję regionu i brak inicjatywy ze strony mieszkańców i samorządów w podejmowaniu działań na rzecz rozwoju obszaru oraz niewystarczająca współpraca samorządów gminnych ze społecznością lokalną. Problemem dla mieszkańców jest również brak odpowiedniego połączenia komunikacyjnego gmin znajdujących się w obszarze LGD co powoduje utrudniony dostęp do występujących na tym terenie walorów turystycznych. Według mieszkańców problemem jest również wysoki udział procentowy osób w wieku poprodukcyjnym, co związane jest z odpływem ludzi młodych i wykształconych do większych aglomeracji miejskich. Emigracja jest również wynikiem bezrobocia i złej sytuacji materialnej mieszkańców. Brak występowania terenów inwestycyjnych powoduje małe zainteresowanie potencjalnych inwestorów obszarem LGD. Szansę rozwoju mieszkańcy widzą w pozyskiwaniu funduszy zewnętrznych na rozwój, kształcenie, podnoszenie kwalifikacji mieszkańców, w tym głównie młodzieży. Wiązać się to będzie ze wzrostem przedsiębiorczości gmin. Inną często pojawiającą się szansą dla obszaru LGD jest wykorzystywanie oraz promowanie produktów lokalnych i ekologicznych, które wpłyną pozytywnie na rozwój obszarów wiejskich a także zwiększą atrakcyjność turystyczną regionu. Zagrożeniem dla obszaru LGD jest depopulacja ludzi, związana głownie z emigracją zarobkową mieszkańców, a także odpływ ludzi młodych, którzy nie mają perspektyw rozwoju na tym obszarze. Mieszkańcy jako zagrożenia wymieniali często anomalie pogodowe i związane z tym straty materialne oraz rolne. Innym zagrożeniem obszaru jest pogłębiająca likwidacja oraz rozdrobnienie gospodarstw rolnych. Związane jest to z niskim dochodem z produkowanych dóbr oraz dużą konkurencyjnością sąsiednich regionów. Przedmiotem warsztatów było również wskazanie przez mieszkańców problemów występujących na obszarze LGD i celów przyszłych działań. Problemy i cele zostały podzielone przez uczestników spotkań na główne i szczegółowe. Poniższe zestawienie zostało opracowane na podstawie materiałów ze spotkań warsztatowych. 4

5 Tabela 2 Problemy i cele wypracowane na spotkaniach gminnych Bezrobocie. PROBLEMY GŁÓWNE Brak świadomości, wizji, współpracy i koordynacji mieszkańców oraz samorządów poszczególnych gmin w zakresie rozwoju turystyki. Małe zaangażowanie mieszkańców w realizacji projektów. Emigracja młodych i wykształconych ludzi. Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystyczna, społeczna i kulturalna. Niewystarczająca promocja regionu. PROBLEMY SZCZEGÓŁOWE Zobojętnienie mieszkańców na problemy społeczne i rozwój miejscowości. Słaba dostępność komunikacyjna dla potencjalnych turystów. Małe zainteresowanie inwestorów. Brak komunikacji i wzajemnej współpracy między aktywnymi producentami. Brak polityki społeczno-finansowej. Brak środków finansowych CELE GŁÓWNE Tworzenie nowych miejsc pracy, przyciąganie inwestorów. Zwiększenie promocji obszaru i produktów lokalnych. Zachęcenie mieszkańców do współpracy przy realizacji projektów. Edukacja mieszkańców poprzez warsztaty, szkolenia i konferencje. Podjęcie działań na rzecz aktywizacji młodych ludzi i zwiększenia przedsiębiorczości, a także polepszenia perspektyw poprzez tworzenie warunków do otwarcia własnej działalności. Szkolenie młodych inwestorów. Podejmowanie inicjatyw zmierzających do stworzenia solidnej, nowej bazy turystycznej, sportowej i kulturalnej. Tworzenie punktów informacyjnych, ścieżek edukacyjnych, rowerowych, punktów gastronomicznych, obiektów rekreacyjnych, gospodarstw tematycznych, atrakcji turystycznych i sportowych. Promocja region poprzez odpowiednią reklamę atrakcji turystycznych i agroturystyki. CELE SZCZEGÓŁOWE Uświadomienie społeczeństwa o ich roli w rozwoju obszarów wiejskich. Zachęcenie do integracji społecznej poprzez spędzanie wspólnego czasu i angażowanie się w inwestycje na rzecz wspólnego dobra. Poprawa jakości sieci dróg i objazdów. Poprawa warunków inwestowania poprzez rozwój infrastruktury komunikacyjnej oraz utworzeniu ulg dla przedsiębiorców. Stworzenie grupy producentów i twórców produktów. Wypromowanie produktu poza obszar lokalny. Łatwiejszy dostęp do pozyskiwania środków. Pozyskanie środków finansowych z zewnątrz. Uproszczenie procedur w uzyskiwaniu środków finansowych na realizacje zadań przez instytucje finansowe i samorządy. 5

6 Brak perspektyw dla młodzieży. Niewystarczająca promocja produktów lokalnych. Brak identyfikacji młodych ludzi z tradycją i kulturą lokalną. Brak stowarzyszeń oraz brak aktywności obywatelskiej. Brak klubów i miejsc spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży. Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura wodnokanalizacyjna. Brak terenów inwestycyjnych. Brak infrastruktury turystycznej, połączone z brakiem świadomości mieszkańców region o korzyściach płynących z uwarunkowań geograficzno-kulturowych. Niedostateczna jakość warunków życia mieszkańców. Niedostateczna baza działalności edukacyjnej, kulturalnej i sportowej. Realizacja programów aktywizujących środowisko lokalne i pomoc we wdrażaniu programów wspierających. Złagodzenie przepisów sprzedaży bezpośredniej oraz promowanie produktów regionalnych. Tworzenie zespołów organizacji kultywujących tradycję i regionalizm. Zwiększenie aktywności lokalnej społeczności. stworzenie programu współpracy i pomocy finansowej. Rozwój klubów sportowych, miejsc skierowanych dla dzieci i młodzieży. Budowa i rozbudowa sieci wodnokanalizacyjnej, w tym przydomowych oczyszczalni ścieków. Pozyskiwani obszarów pod nowe inwestycje. Rozwój infrastruktury i pełniejsze zaspokojenie potrzeb osób wypoczywających na ternie LGD. Poprawa jakości życia poprzez przygotowania systemu zachęt dla ludzi młodych, seniorów oraz inwestycji w rozwój bazy kulturalnej, edukacyjnej i sportowej. Poprawa warunków edukacji ludzi młodych. Zwiększenie nakładów inwestycyjnych na działalność edukacyjną, kulturalną i sportową. Zmiana mentalności pracodawców. Przemyślane wykorzystanie środków zgodnie z potrzebami regionu. Współpraca z mieszkańcami. Rozwój poprzez organizacje wyjazdów studyjnych (warsztaty międzynarodowe). Zwiększenie świadomości proekologicznej. Nepotyzm. Niewłaściwe wykorzystanie środków na cele rozwojowe danego regionu. Brak wsparcia ze strony JST. Brak strategii działalności i rozwoju grup pozarządowych. Mała świadomość proekologiczna mieszkańców. Źródło: Opracowanie na podstawie materiałów ze spotkań gminnych LGD w ramach konsultacji społecznych Wykazane problemy oraz cele działań pokazują, iż głównym kierunkiem działań na obszarze objętym realizacją Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (LSR) powinien być, według mieszkańców obszaru LGD, rozwój infrastruktury turystycznej, promowanie regionu oraz zwiększenie aktywności i kreatywności lokalnej społeczności, co spowoduje wzrost przedsiębiorczości i stworzenie perspektyw dla ludzi młodych, a co za tym idzie zmniejszenie bezrobocia i spadek emigracji. 6