Opracowała Alina Klimaszewska, nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 4 w Kostrzynie nad Odrą

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć z języka polskiego w klasie V szkoły podstawowej Opracowała Alina Klimaszewska, nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 4 w Kostrzynie nad Odrą Temat: Czy w stajni Augiasza są konie trojańskie, czyli mitologia w naszym języku Cele zajęć: Po lekcji uczeń powinien: Zapamiętać (znać): wybrane związki frazeologiczne wywodzące się z mitologii, wydarzenia i postacie mityczne, od których pochodzą frazeologizmy poznawane na lekcji, poprawną pisownię nowych słów (m.in. Tantal, Amor, trojański, achillesowy). Rozumieć: znaczenie frazeologizmów poznanych na lekcji, znaczenie dobrej organizacji wspólnej pracy, efektywnego współdziałania w zespole oraz potrzebę szacunku dla pracy swojej i innych. Umieć: czytać cicho i głośno ze zrozumieniem, pracować z tekstem przez zwrócenie uwagi na wybrane informacje, korzystać ze słownika języka polskiego w celu wyszukania konkretnych informacji, zastosować w zdaniach poznane związki frazeologiczne, współdziałać w grupie tak, aby wspólnie osiągnąć zamierzony cel. Metody: praca z tekstem, poszukująca (dyskusja w zespole), podająca (relacja, sprawozdanie z efektów własnej pracy), praktycznego działania. Formy pracy: praca w grupach, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: Słowniki języka polskiego, teksty wyjaśniające pochodzenie frazeologizmów (przygotowane przez nauczyciela), koperty z zadaniami dla grup, ilustracje dotyczące mitycznych wydarzeń bądź bohaterów.

2 Przebieg zajęć Zadania dla I grupy: 1. Przywitanie i sprawdzenie obecności. 2. Przypomnienie wiadomości z poprzednich zajęć oraz podanie tematu i celu lekcji. 3. Podział klasy na grupy; każda grupa dostaje w kopercie zadania przygotowane przez nauczyciela oraz materiały do wykonania zadań. Wasza grupa ma za zadanie wyjaśnić znaczenie następujących frazeologizmów: 1. koń trojański 2. syzyfowa praca 3. pięta achillesowa Wyjaśnienia znaczenia pierwszego związku frazeologicznego poszukajcie w słowniku języka polskiego, następnie dobierzcie odpowiedni tekst, którego treść tłumaczy, skąd wzięło się to powiedzenie. Znaczeń pozostałych związków frazeologicznych szukajcie wśród fragmentów znajdujących się wewnątrz koperty. Dopasujcie do nich również teksty dotyczące wydarzenia lub postaci, od których wywodzą się te frazeologizmy. Po wykonaniu tego zadania przyklejcie odpowiednie fragmenty na kartkę tak, aby tworzyły logiczną całość. Następnie niech lider Waszej grupy podejdzie do pierwszej ławki i wybierze ilustrację do jednego z przedstawianych przez Was związków frazeologicznych. Życzę efektywnej współpracy! Każda grupa wyjaśnia inne frazeologizmy: Grupa 2 nić Ariadny, dojść po nitce do kłębka, wpaść w objęcia Morfeusza, Grupa 3 puszka Pandory, olimpijski spokój, męki Tantala, Grupa 4 miecz Damoklesa, stajnia Augiasza, Grupa 5 ugodzony strzałą Amora, paniczny strach, jabłko niezgody. 4. Prezentacja wyników pracy poszczególnych grup. 5. Wykonanie ćwiczeń utrwalających. 6. Zadanie domowe Uzupełnij podany tekst poznanymi dziś na lekcji związkami frazeologicznymi. Mama stwierdziła, że mój pokój przypomina. i powinienem w końcu posprzątać. Czasem wydaje mi się, że nauka angielskich słówek to.., pomimo starań ciągle dostaję słabe oceny.

3 Skoki w dal to moja., muszę jeszcze wiele ćwiczyć, by dorównać kolegom. Michał od kilku dni nie może oderwać wzroku od Kaśki, w zeszycie rysuje serduszka pewnie.. Po powrocie z treningu czułem się zmęczony, więc szybko położyłem się i. syzyfowa praca praca ciężka i bezcelowa, nie dająca żadnych wyników Król Koryntu, Syzyf, początkowo by ł ulubieńcem bogów. Za swoje niewł aściwe zachowanie wobec nich został jednak po śmierci ukarany. Kazano mu wnieść wielki kamień na bardzo wysoką i stromą górę. Gdy był już bliski celu, skała wyślizgnęła mu się z rąk i spadła z powrotem na dó ł. I tak dzieje się zawsze, Syzyf wciąż musi rozpoczynać pracę na nowo. koń trojański coś wprowadzone podstępnie, co ma za zadanie działać na szkodę, a w ostatecznym celu ma dokonać zniszczenia W dziesiątym roku wojny pod Troją Grecy pozostawili pod murami niezdobytego miasta wielkiego, drewnianego konia, a sami udali, że wracają do Grecji. Ucieszeni darem Trojanie wprowadzili konia, z którego nocą wyszli ukryci tam greccy wojownicy. Dzięki temu podstępowi udało im się opanować Troję. dojść po nitce do kłębka wykryć coś, wyjaśnić przez kolejne poznawanie wiążących się ze sobą szczegółów Tezeusz, aby zabić Minot aura, musiał wejść do labiryntu, z którego dotąd nikomu nie udało się wydostać. Królewna Ariadna dała mu kłębek nici, aby mógł trafić z powrotem do wyjścia idąc wzdłuż rozwiniętej w czasie wędrówki po korytarzach nitki. wpaść w objęcia Morfeusza zapaść w sen Morfeusz - bóg dobrego snu ugodzony, trafiony strzałą Amora zakochany W mitologii rzymskiej występuje uskrzydlony chłopiec z łukiem, Amor, bożek miłości. Ten, w kogo trafi strzała przez niego wypuszczona, natychmiast się zakochuje. pięta achillesowa czyjaś słaba strona, dziedzina, w której ktoś nie jest najlepszy Bohatera greckiej opowieści, Achillesa, matka po urodzeniu wykąpała w wodzie dającej nieśmiertelność. Trzymała go jednak za piętę i zadanie ciosu w to jedyne miejsce na ciele młodzieńca mogł o spowodować jego śmierć. Zginął podczas walki, ugodzony strzałą właśnie w piętę. olimpijski spokój spokój niewzruszony, niczym niezachwiany Na wzgórzu Olimp mieszkają najważniejsi bogowie greccy doskonali, majestatyczni, spokojni, wyniośli. paniczny strach strach niepohamowany, nie dający się opanować Istota na wpó ł zwierzęca, z nogami i rogami kozła tak wygląda ł bożek pasterzy Pan. Zwykle spokojny wielbiciel gry na fujarce, wpada ł w wielką złość, gdy ktoś mu przeszkodzi ł w wypoczynku. Wszyscy ludzie i zwierzęta bali się go wówczas bardzo. męki Tantala dotkliwe cierpienie fizyczne lub moralne, tortury, katusze, umęczenie Za zbrodniczy czyn zabicie własnego syna bogowie strącili króla Tantala do podziemi i ukarali. Postawili go w sadzawce, nad którą rośnie owocowe drzewo. Tant al czuje głód i pragnienie, lecz gdy sięga po jabłko, gałąź odchyla się; gdy chce napić się wody, ona gdzieś znika. Nad winowajcą wisi też skała, która ciągle chwieje się, jakby miała na niego upaść. miecz Damoklesa stale grożące komuś niebezpieczeństwo

4 Gdy kiedyś Damokles z zazdrością mówił, że król ma szczęśliwe życie, władca kazał mu siedzieć podczas uczty pod mieczem zawieszonym na końskim wł osie. jabłko niezgody przyczyna, powód jakiegoś konfliktu, sporu Złote jabłko z napisem dla najpiękniejszej, rzuciła bogini niezgody, Eris, między boginie na weselu Peleusa i Tetydy. Wywołała o nie spór między Herą, Ateną i Afrodytą, który rozstrzygnął Parys na korzyść Afrodyty. stajnia Augiasza nagromadzony od dawna bałagan, nieład; zaniedbana sprawa Król Augiasz miał najbogatsze w świecie trzody i stada, ale trzyma ł je w stajniach nie sprzątanych od lat. Herakles obieca ł oczyścić stajnie Augiasza w ciągu jednego dnia. A jak tego dokona ł? Skierował do stajni bieg dwóch rzek, które je wymyły. puszka Pandory źródło nieszczęść, zła, kłopotów; wszelkie nieszczęścia Zeus da ł Pandorze szczelnie zamkniętą puszkę z nakazem, by jej nie otwierała. Ciekawska Pandora zlekceważyła słowa boga. Z otwartej puszki na świat wyleciały wszystkie ludzkie nieszczęścia. nić Ariadny wyjście z trudnej sytuacji, droga ratunku Tezeusz, aby zabić Minot aura, musiał wejść do labiryntu, z którego dotąd nikomu nie udało się wydostać. Królewna Ariadna dała mu kłębek nici, aby mógł trafić z powrotem do wyjścia idąc wzdłuż rozwiniętej w czasie wędrówki po korytarzach nitki.

5 Ilustracje, wykorzystane podczas lekcji, znalazłam w Internecie. Alina Klimaszewska