Ślady Biblii we współczesnej polszczyźnie

Transkrypt

1 Ślady Biblii we współczesnej polszczyźnie 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: zna co najmniej kilka frazeologizmów biblijnych, rozumie znaczenie poznanych frazeologizmów, rozumie rolę i funkcję frazeologizmów biblijnych. b) Umiejętności Uczeń: zauważa ślady pozostawione przez Biblię w codziennej komunikacji językowej, potrafi podać znaczenia słów i zwrotów biblijnych, umiejętnie korzysta ze słownika frazeologicznego, doskonali umiejętność pracy z grupą. 2. Metoda i forma pracy Metoda ćwiczeń praktycznych, instruktaż, praca na czas, praca zbiorowa, praca w parach, praca indywidualna. 3. Środki dydaktyczne Słowniki Rozsypanki 4. Przebieg lekcji a) Faza przygotowawcza Powitanie. Sprawdzenie listy obecności. Nauczyciel podaje temat lekcji: Ślady Biblii we współczesnej polszczyźnie.

2 b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel pyta klasę o znaczenie tematu. Czy są jakieś ślady Biblii w języku polskim i jakie? Dlaczego wciąż funkcjonują frazeologizmy biblijne i jaką funkcję pełnią? 2. Nauczyciel pomaga sporządzić wstępną notatkę do zeszytu, jej treść jest uzależniona od odpowiedzi uczniów. 3. Nauczyciel prosi o dobranie się po 4 osoby i rozdanie słowników (1 na 1 zespół). Zadaniem zespołów jest odnalezienie znaczenia 2 frazeologizmów w ciągu 3 minut. (załącznik 1) 4. Sprawdzenie efektów pracy, ewentualne poprawki, domówienia. 5. Nauczyciel rozdaje zespołom rozsypanki rzeczowniki i przymiotnik, które trzeba ze sobą połączyć tak, aby tworzył wyrażenia pochodzenia biblijnego ten sam zestaw dla każdej grupy. (załącznik 2) 6. Uczniowie pracują 4 minuty a w tym czasie nauczyciel wypisuje na tablicy 1 dowolny człon owych wyrażeń biblijnych. 7. Nauczyciel wybiera z każdej grupy osobę, która np. ma na sobie coś czerwonego, do przeczytania utworzonych połączeń. Wspólne sprawdzanie i zapisywanie przez uczniów brakujących słów na tablicy. 8. Nauczyciel prosi o przepisanie wszystkiego do zeszytów i zostawienie pod każdym wyrażeniem po 2 linijki miejsca na objaśnienia. 9. Nauczyciel metodą np. aktualnej daty wybiera osobę o takim nr z dziennika, o takiej dacie urodzenia itp. do udzielenia objaśnień. Reszta klasy po potwierdzeniu ich prawidłowości przez nauczyciela zapisuje je w zeszytach. 10. Nauczyciel prosi o wykonanie w parach zadania odwrotnego - do objaśnień dopisanie związków frazeologicznych. (załącznik 3) c) Faza podsumowująca 1. Nauczyciel prosi ochotników (bądź ich wybiera) do wypowiedzi na temat: Które z wyrażeń biblijnych jest, według mnie, najbardziej aktualne i dlaczego? 5. Bibliografia 1. Bąba S. Liberek J., Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, red. L. Drabik i in., Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa Koziara S., Frazeologia biblijna w języku polskim, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków

3 Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, pod. red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków Załączniki a) Karta pracy ucznia załącznik 1. arka przymierza zamienić się w słup soli manna z nieba uczta Baltazara miłosierny samarytanin dobry pasterz chleb powszedni Judaszowe srebrniki zakazany owoc Wieża Babel Hiobowa wieść manna z nieba niewierny Tomasz syn marnotrawny

4 Sodoma i Gomora załącznik 2. jabłko Adama puszka Pandory ikaryjskie loty syzyfowa praca raj utracony złoty cielec gorejący krzak miska soczewicy pocałunek Judasza zakazany owoc plagi egipskie kainowe znamię żona Lota pocałunek zdrady załącznik 3. przeszkody, które wymagają wiele zabiegów by je pokonać wyrok mądry i sprawiedliwy, choć czasem zaskakujący określenie krzykacza, kogoś, kto się bardzo głośno zachowuje coś nęcącego, ale zakazanego odpowiedzi: przeszkody, które wymagają wiele zabiegów by je pokonać (Mury Jerycha) wyrok mądry i sprawiedliwy, choć czasem zaskakujący (salomonowy wyrok) określenie krzykacza, kogoś, kto się bardzo głośno zachowuje (trąba jerychońska)

5 coś nęcącego, ale zakazanego (zakazany owoc) b) Zadanie domowe Przeprowadzę wywiad z dziadkami lub rodzicami na temat tego, jakie znają, pamiętają wyrażenia pochodzące z Biblii i je zanotuję. 7. Czas trwania lekcji 45 minut 8. Uwagi do scenariusza brak