PROGRAM PRACY Z UCZNIEM SŁABYM

Transkrypt

1 PROGRAM PRACY Z UCZNIEM SŁABYM WSTĘP W praktyce szkolnej spotykamy się z pewną grupą uczniów, których najczęściej określamy jako słabych. Są to uczniowie, u których nie stwierdzono dysfunkcji (dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia), a mimo to nie osiągają oni zadowalających efektów w nauce. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele. Często są to niższe niż u reszty klasy możliwości intelektualne, wolniejsze tempo pracy, brak ciekawości poznawczej lub brak motywacji. Uczniowie ci są przedmiotem naszej szczególnej nauczycielskiej troski. Jako pedagodzy zakładamy, że każdy uczeń może osiągnąć sukces, a my powinniśmy go wspierać w tych dążeniach. Mamy ku temu ogromny wachlarz możliwości, począwszy od indywidualizacji procesu nauczania, poprzez właściwe motywowanie do pracy, pobudzanie wiary we własne możliwości, po współdziałanie z rodzicami w rozwiązywaniu konkretnych problemów. Bez wątpienia uczeń słaby jest podmiotem równie wartościowym co uczeń zdolny, a jedynie wymagającym od nas większej uwagi. 1

2 CHARAKTERYSTYKA UCZNIA SŁABEGO Przystępując do charakteryzowania ucznia słabego, należy uświadomić sobie, dlaczego nasi uczniowie nie mogą sprostać stawianym przed nimi wymaganiom edukacyjnym. Dlaczego cechuje ich nieumiejętność kierowania własnymi procesami psychicznymi, takimi jak uwaga i pamięć, dlaczego z trudem zapamiętują reguły, daty, nie wykazują głębszego zainteresowania problemami i przedmiotami, a ich słaba aktywność myślowa staje się przyczyna bierności oraz rezygnacji? Niepowodzenia szkolne mają różnorodne uwarunkowania. Możemy podzielić je na te o podłożu społecznym, szkolnym, oraz wynikające z cech osobowościowych i fizycznych ucznia. 1.Czynnikiem warunkującym wyniki pracy dydaktycznej, jest niewątpliwie sam uczeń, jego stan zdrowia, zdolności, umiejętności, ogólny rozwój na który składają się dotychczasowe doświadczenia, wiedza, uczucia, cechy charakteru, aktywność, poziom samodzielności i dążenia do celu, zainteresowania, zamiłowania, oraz tendencje samokształceniowe. Bardzo ważny jest także aktualny okres rozwoju ucznia. Dodatkowo ogromny wpływ na ewentualne niepowodzenia szkolne mają tutaj wszelkie zakłócenia w rozwoju psychofizycznym ucznia, wynikające z: Wszelkich chorób, urazów i wypadków, a także zdarzeń losowych, które pogarszają stan zdrowia ucznia, Defektów, na przykład: wzroku, słuchu, Obniżonej sprawności intelektualnej, Opóźnień w rozwoju procesów umysłowych, Zaburzeń w funkcjonowaniu narządów ruchu, Mikrodeficytów rozwojowych, Zakłóceń w sferze uczuć, motywacji, postaw, a także związanych z nimi zaburzeń w funkcjonowaniu społecznym. 2. Ogromny wpływ na ucznia w procesie przyswajania przez niego wiedzy, ma środowisko społeczne, a zwłaszcza rodzina. Możemy tutaj wyodrębnić wiele czynników warunkujących niepowodzenia szkolne dziecka: Sytuacja materialna rodziny, Prace ucznia w gospodarstwie domowym, Warunki odrabiania zadań domowych, Liczebność, struktura i skład rodziny, Poziom świadomości wychowawczej rodziców lub opiekunów ucznia, 2

3 Ewentualne patologie w rodzinie, Dbałość o dziecko i jego wychowanie, Współpraca domu ze szkołą, Poziom kulturalny i moralny rodziny, Wpływ otoczenia, grup rówieśniczych. Czas i wysiłek, który uczeń musi codziennie włożyć w dojazd do szkoły i powrót do domu, 3. Trzecią kategorię czynników wpływających na naukę stanowią : szkoła i nauczyciele. Poważnym źródłem niepowodzeń szkolnych może być szkoła, poprzez: Warunki lokalowe i wyposażenie w pomoce naukowe, Atmosfera szkoły, Organizacja życia szkolnego, Praca pozalekcyjna, Warunki społeczne internatu i jego zaplecze materiałowe, lokalowe, Kontakty między uczniami oraz oddziaływanie grup rówieśniczych. Przyczyny niepowodzeń uczniów mogą wynikać z pracy samego nauczyciela, a więc: Przygotowania pedagogicznego, Doświadczeń życiowych, Charakteru, postaw, zdolności, Zamiłowania, lub niechęci do pracy nauczycielskiej, Pozycji społecznej i autorytetu nauczyciela, Warunków materialnych życia. Jeżeli zburzone zostaną niektóre z przedstawionych czynników, powstaje odbicie w psychice ucznia, które powoduje zaburzenia w zachowaniu lub obniżenie motywacji do nauki. Uczeń staje się zalękniony, niezrównoważony, czasem agresywny, przeżywa strach, uczucie zagrożenia, stresy, kompleksy. Taki stan psychiczny sprzyja narastaniu niepowodzeń szkolnych, oraz pogłębianiu się pozycji ucznia słabego na tle klasy. Odnosząc się do przyczyn niepowodzeń szkolnych, powstaje obraz ucznia słabego, charakteryzującego się: Trudnościami w rozumieniu i przyswajaniu materiału, Brakiem zainteresowań poszczególnymi przedmiotami i niechęcią do ich poznawania, Brakiem umiejętności w kierowaniu własnymi procesami psychicznymi, Biernością i rezygnacją wynikającą ze słabej aktywności myślowej, Nieumiejętnością pokonywania trudności intelektualnych. 3

4 CELE PROGRAMU 1. Indywidualizacja procesu nauczania stymulująca rozwój ucznia. 2. Rozwijanie zainteresowań i motywacji do pracy. 3. Kształtowanie osobowości i pobudzanie wiary w siebie. 4. Wyrównanie deficytów i zaległości w nauce. 5. Utrwalenie zdobytych wiadomości i umiejętności. 6. Wspomaganie ucznia w pokonywaniu trudności w nauce. 7. Rozwijanie zdolności koncentracji uwagi, logicznego myślenia, analizowania i wyciągania wniosków. 8. Wdrażanie do systematycznej pracy. DZIAŁANIA PODEJMOWANE W RAMACH PRACY Z UCZNIEM SŁABYM Oprócz dyktowanego specyfiką przedmiotu podejścia do pracy z uczniem słabym, wymienić należy kilka istotnych punktów o tematyce ogólnej: 1. Poznanie ucznia słabego przez nauczyciela: Nauczyciel powinien zadbać u uzyskanie następujących informacji na temat ucznia słabego: - jakie trudności uczeń wykazuje, - czy trudności te zostały zdiagnozowane przez poradnię psychologicznopedagogiczną i jakie są wskazania do pracy z uczniem jak uczeń funkcjonuje w środowisku rodzinnym. 2. Stworzenie uczniowi szansy poznania samego siebie: Najlepszą metodą poznania ucznia jest przeprowadzenie analizy SWOT, czyli poznania jego słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń. W przypadku ucznia słabego nauczyciel musi przeprowadzić taką analizę razem z uczniem. Odpowiednio przeprowadzona rozmowa pozwoli na pozbycie się lęków i pozwoli wzmocnić motywację do nauki. 3. Indywidualizacja i opieka nad uczniem w czasie procesu dydaktycznego: Nauczyciel powinien rozpoznać sytuację na tyle, by stwierdzić, czy uczniowi wystarczy pomoc koleżanek i kolegów z klasy, czy też potrzebna jest mu stała opieka nauczyciela. 4. Wzbogacenie lekcji o środki dydaktyczne, które wspomagać będą przyswajanie wiedzy przez ucznia: 4

5 Istotnym elementem jest w procesie dydaktycznym rozpoznanie, jakie zmysły ucznia w największym stopniu uczestniczą w przyswajaniu wiedzy, a więc czy jest on wzrokowcem, słuchowcem, a może posiada zdolności manualne. Ważne jest także, jakie tempo pracy jest optymalne dla ucznia. Zbyt duże nagromadzenie form i środków może spowodować zniechęcenie i zmniejszenie motywacji do nauki. Środki dydaktyczne powinny być różnorodne, aby ciągle budziły zaciekawienie ucznia. 5. Różnicowanie zadań i prac: Uczeń słaby powinien otrzymywać zadania klasowe i prace domowe odpowiednie do swoich możliwości. Prace zbyt trudne mogą zniechęcać go do samodzielnej pracy. 6. Uczenie umiejętności systematycznej pracy. Uczeń powinien nabrać przekonania, że wszystkie jego działania będą sprawdzone przez nauczyciela oraz podlegają ocenie, co wpływa pozytywnie na systematyczną pracę. 7. Kontakty z rodzicami: W celu wczesnego wykrycia przyczyn trudności i przeciwdziałania im, potrzebny jest stały i dobry kontakt z rodzicami. Właściwa współpraca przekona ucznia, że cały czas ktoś o niego dba, interesuje się jego osobą, co w konsekwencji może wpływać na wzrost motywacji do nauki. 8. Nagradzanie i karanie: Metoda taka pozwala na ciągłe motywowanie ucznia. Nagradzanie to nie tylko stawianie ocen, ale także pochwały słowne, karanie natomiast ma sens tylko wtedy, gdy nauczyciel zadba o klarowne zasady pracy na lekcji. Uczeń musi znać swoje obowiązki i wiedzieć, że zostanie rozliczony ze swoich działań. 9. Stosowanie odpowiednich metod nauczania: W przypadku uczniów słabych wskazana jest np. metoda pracy w grupie, nauczyciel jednak cały czas powinien monitorować aktywność uczniów. Ważną rolę mogą odegrać liderzy grup i ich aktywność w rozdzielaniu zadań. REALIZACJA CELÓW I. Diagnozowanie potrzeb edukacyjnych ucznia, poprzez: Opracowanie Raportu Wstępnego Kontakty z wychowawcami w celu monitorowania ewentualnych niepowodzeń szkolnych Stałe kontakty z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczna Nr 2 w Rzeszowie, lub innymi specjalistami (wg potrzeb) 5

6 II. Praca z uczniem słabym w ramach przedmiotów ogólnokształcących (na lekcjach i poza lekcjami) 1. Język polski zajęcia wyrównawcze dla uczniów potrzebujących dodatkowego wyjaśnienia materiału uczniowie z dysleksją otrzymują polecenie wcześniejszego zapoznania się z tekstem czytanym i omawianym na zajęciach następnych uczniom z dysgrafią zaleca się przepisywanie fragmentów tekstów z podręcznika, dbając o poprawną kaligrafię w zeszycie w wąską linię uczniowie słabi przepisują partie tekstu z podręcznika kształcąc styl wypowiedzi i poszerzając słownictwo. Zajęcia fakultatywne dla klas maturalnych. 2. Języki obce (język angielski, niemiecki, francuski, rosyjski) Metody pracy w czasie lekcji: rozbudzanie zainteresowań i wyrabianie właściwej motywacji do nauki, ułatwianie uczniowi opanowania umiejętności czytania i pisania przez ćwiczenia koncentracji uwagi, rozwijanie spostrzegawczości, usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej i manualnej, rozwijanie percepcji słuchowej podnoszenie graficznego poziomu pisania i czytania kształtowanie umiejętności porównywania, segregowania i samokontroli monitorowana przez nauczyciela prowadzącego praca w grupach kolejne metody podpowiedzi, które polegają na konkretyzacji zadania i jednoczesnym rozwiązaniu analogicznego zadania; na bezpośrednim wskazaniu sposobu rozwiązania lub rozwiązanie dzięki naprowadzającym pytaniom różnicowanie trudności pracy domowej (uczniowie otrzymują do wyboru dwa lub więcej zadań, które są o różnym stopniu trudności) wzbogacanie lekcji o środki dydaktyczne, które wspomagają przyswajanie wiedzy przez ucznia i rozbudzają zainteresowanie tematem lekcji stosowanie pomocy dydaktycznych i wizualizacji obrazujących temat/ zagadnienie stosowanie metod aktywnych w czasie lekcji: inscenizacja, mapa mentalna, studium przypadku itp. pomoc nauczyciela w rozwiązywaniu ćwiczeń indywidualnych w czasie lekcji 6

7 dostosowywanie wymagań, trudności i tempa pracy do możliwości uczniów praca w grupach lub parach wg zasady uczeń słaby + uczeń zdolny pochwały za przejaw aktywności ucznia słabego propozycja samodzielnego przygotowania fotografii z bieżących działów tematycznych wraz z opisem i spekulacją tematyczną prowadzenie kroniki klasowej w języku obcym, uczniowie w grupach przygotowują krótkie zapisy zdarzeń opatrzonych odpowiednią szatą graficzną (każdy uczeń dopasowuje swój fragment wpisu do swoich możliwości i może liczyć na pomoc i wskazówki innych uczniów oraz nauczyciela) fakultety dla klas programowo najwyższych. Poza zajęciami lekcyjnymi: zajęcia wyrównawcze dla uczniów klas pierwszych (w miarę potrzeb) udostępnianie i wskazywanie czasopism i literatury obcojęzycznej do ćwiczenia czytania ze zrozumieniem udzielanie konsultacji indywidualnych udostępnianie dodatkowych zadań do utrwalenia słownictwa i gramatyki 3. Matematyka i fizyka W pracy z uczniem słabym nie powinno się jednoznacznie rozdzielać metod pracy z uczniem na zajęciach przedmiotowych i poza nimi (oczywiście zdając sobie sprawę ze specyfiki pracy na lekcji i pracy ucznia poza lekcją). Także różnicowanie zadań domowych ma związek z dwoma wcześniejszymi aspektami rozważanego problemu. Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych: uczenie systematycznej pracy praca z podręcznikiem praca w grupie (z ciągłym monitorowaniem aktywności uczniów) nagradzanie i karanie (nie tylko za pomocą oceny) metody podpowiedzi (konkretyzacja zadania i jednoczesne rozwiązanie podobnego problemu) różnicowanie prac i zadań wzbogacanie lekcji w odpowiednie pomoce dydaktyczne Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi: uczenie systematycznej pracy (zadania sprawdzone i ocenione) różnicowanie zadań domowych 7

8 fakultety maturalne dla klas programowo najwyższych. Sposoby różnicowania zadań domowych: uczeń może wybrać zadanie z kilku pozostałych zadanych uczeń nie musi rozwiązać zadania do końca ale powinien albo przedstawić plan rozwiązania albo jednoznacznie nazwać problem, którego nie potrafi rozwiązać. 4. Biologia i chemia Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych: praca w grupach lub parach wg zasady uczeń słaby + uczeń zdolny monitorowanie indywidualnej pracy uczniów słabych w czasie lekcji oraz pomoc w trudnościach (w trakcie uzupełniania ćwiczeń w zeszycie ćwiczeń, samodzielnego pisania równań) różnicowanie zadań na kartkówkach i sprawdzianach Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi: indywidualne konsultacje poza zajęciami Zadania domowe: Zzróżnicowanie trudności zadań domowych. 5. Geografia Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych: wolniejsze tempo pracy stopniowanie trudności odpytywanie z zadań niewymagających wyciągania wniosków pomoc przy odpowiedzi - zadawanie dodatkowych, pomocniczych pytań wydłużanie czasu odpowiedzi, czasu na odczytanie informacji z mapy dostosowywanie wymagań do możliwości ucznia z uwzględnieniem jego mocnych stron unikanie stawiania ocen negatywnych, zachęcanie do poprawy zadań, aż do uzyskania sukcesu posługiwanie się rysunkami i schematami zjawisk i procesów zamiast formy opisowej stwarzanie przyjaznej uczniowi atmosfery pracy na lekcjach (akceptacja, cierpliwość, życzliwość) pochwały za każdy przejaw aktywności Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi: 8

9 umożliwianie wykonywania zadań w domu, gdzie uczeń ma zapewniony komfort pracy informowanie ucznia na lekcji, o czy będzie traktować temat następnych zajęć tak, żeby mógł w domu przeczytać tekst z podręcznika czy innego źródła i uczestniczyć potem aktywnie w lekcji nie czując się gorszym udostępnianie materiałów pomocniczych do pracy w domu Zadania domowe: umożliwianie wykonywania zadań i zagadnień, które ucznia interesują i w takiej formie, aby mógł dowieść swoich umiejętności i wiedzy. 6. Informatyka, technologia informacyjna zajęcia pozalekcyjne indywidualna praca z uczniem dostosowanie tempa pracy i poziomu zadań do możliwości ucznia stopniowanie trudności praca w grupach (uczeń słaby + uczeń zdolny ) dobór zadań adekwatnych do poziomu wiedzy ucznia słabego stosowanie prezentacji dotyczących wybranych zagadnień sprawiających trudności możliwość opracowywania przez ucznia zadań i ćwiczeń mających na celu zaprezentowanie własnej wiedzy i zdolności 7. Wychowanie fizyczne Metody w czasie zajęć lekcyjnych: metoda syntetyczna (nauczanie ćwiczenia w całości, nie naruszając schematu ruchu stosowana przy nauczaniu form ruchu : skoku, biegu, rzutu) metoda analityczna (nauczanie ćwiczenia częściami - w przypadku ćwiczeń złożonych dążenie do ułatwienia skomplikowanych ćwiczeń, przez rozbicie ich na proste składowe elementy, a następnie łączenie w całość) metoda kombinowana (połączenie wyżej wymienionych metod) łatwych czynności uczeń uczy się w całości, trudne natomiast rozbijane są na prostsze elementy. Dla każdego ucznia, który wykazuje problemy z opanowaniem pewnych form ruchowych istnieje możliwość skorzystania z zajęć 9

10 pozalekcyjnych, podczas których przy pomocy nauczyciela może doskonalić to, z czym ma kłopot na lekcji wychowania fizycznego. 8. Historia i wiedza o społeczeństwie Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych: Pomoc podczas odpowiedzi ustnych, poprzez zadawanie dodatkowych, pomocniczych pytań, Dostosowanie tempa pracy do możliwości ucznia, Wydłużenie czasu odpowiedzi, Stworzenie przyjaznej atmosfery pracy na lekcjach Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi: Udostępnianie materiałów pomocniczych do pracy w domu, Umożliwianie wykonania zadań w domu Zadania domowe: Umożliwienie wykonania zadań z tematyki interesującej ucznia, Zadania dodatkowe z tematyki podejmowanej na lekcjach, w celu dokładniejszego opanowania materiału. III. Praca z uczniem słabym w ramach przedmiotów artystycznych 1. Historia sztuki Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych: większa częstotliwość sprawdzania zadań domowych, odpowiedzi ustnych zróżnicowanie trudności zadań i pytań na sprawdzianach pytania sprawdzające rozumienie tematu podczas wykładu lub podsumowania lekcji Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi: dodatkowe zadania domowe łatwiejsze tematy dążenie do opanowania podstawy programowej możliwość wyboru łatwiejszego tematu uzupełnianie wiadomości na kole historii sztuki Zadania domowe: 10

11 Zadania dla uczniów słabszych odnoszą się do podstawowych treści nauczania (dla uczniów zdolnych treści ponadprogramowe). W celu uzupełnienia zaległości polecana jest uczniom przystępna w formie i treści literatura do samodzielnej pracy w domu. 2. Rysunek i malarstwo Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych: podstawowym elementem edukacji ucznia słabego jest utrzymanie stałego rozwoju artystyczno - poznawczego w zakresie sztuki, a szczególności rysunku i malarstwa, metodyka i dydaktyka w rozwoju artystyczno - poznawczym ucznia słabego musi być dostosowana do możliwości intelektualnych i zdolności ucznia. zindywidualizowany dobór środków dydaktycznych: indywidualny dobór zadań domowych, indywidualne dostosowanie wymagań w pracy na lekcji, zindywidualizowany dobór środków opiekuńczo-wychowawczych: przyjęcie zasady, że uczeń powinien pracować więcej, nigdy mniej aniżeli uczniowie zdolni, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa (korekta indywidualna orz grupowa nie powinna być bardziej lub mniej krytyczna w ujęciu poza dydaktycznym) koło rysunku i malarstwa 3. Rzeźba Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych: zróżnicowanie tematyczne prac częste ocenianie podczas zespołowego przeglądu pracy i omawianie wyników dostosowanie oceny do indywidualnego rozwoju emocjonalnego oraz umiejętności manualnych rozmowa indywidualna, korekta pracy przedstawienie tematu pracy w sposób przystępny z omówieniem szczegółów i udzieleniem wskazówek określenie granic strefy poszukiwań w relacji do indywidualnych możliwości ucznia omawianie pozytywnych elementów realizowanego ćwiczenia prezentacja przykładów uznanych mistrzów oraz realizacji szkolnych prac, sięganie do bogatych zbiorów biblioteki szkolnej dotyczących sztuki 11

12 Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi: rozmowa motywująca zachęcanie do uczestnictwa w zajęciach koła rzeźby umożliwienie realizacji ćwiczenia podczas lekcji innych grup system indywidualnego toku pracy przez realizację ćwiczeń wspomagających dodatkowych realizowanych w domu w celu uzupełnienia i zredukowania zaległości możliwe jest wydłużenie czasu realizacji ćwiczenia 4.Podstawy projektowania Do zasadniczych metod pracy z uczniem słabym zalicza się wszelkiego rodzaju metody aktywizujące pracę ucznia na lekcji. Metody aktywizujące rozumiane są, jako wskazówki, sposoby działania, które pomogą uczniom: pogłębić zainteresowanie wspólną sprawą, tematem, przyswoić bez trudu nową wiedzę, rozwinąć własne pomysły i idee, podjąć działania na rzecz własnej szkoły. Do metod pracy z uczniem słabym zalicza się takie metody jak: burza mózgów argumenty za i przeciw haki pamięciowe mapa skojarze rozmowa dydaktycza rozwiązywanie problemów. Przedmiot podstaw projektowania obejmuje w głównej mierze ćwiczenia, podczas których uczeń musi narysować, zaprojektować rzecz, wykreować układ o określonym nastroju, odnosi się więc w głównej mierze do predyspozycji manualnych ucznia, z którymi często połączona jest pomysłowość i wyobraźnia. Na zajęciach z podstaw projektowania uczeń słaby jest przede wszystkim zachęcany do pracy, pomoc nauczyciela opiera się często na przedstawianiu gotowych przykładów prac, pomysłów do narysowania, zaprojektowania. W związku z tym, iż praca ucznia w ramach przedmiotu odnosi się w znacznej mierze do wyobraźni ucznia, często stosowanymi metodami aktywizującymi ucznia słabego są więc burza mózgów, haki pamięciowe, mapa skojarzeń, rozwiązywanie problemów. 12

13 Poza zajęciami lekcyjnymi uczniowie zachęcani są do samodzielnej pracy w domu przez pracę nad zadaniem domowym, z którego otrzymać mogą dodatkową ocenę i tym sposobem poprawić rezultat z lekcji. Uczeń słaby motywowany jest często do pracy możliwością uzyskania lepszej oceny. Metoda ta ma na celu dbałość o rozwój umiejętności manualnych i intelektualnych ucznia. Uczeń słaby może rozwijać swoje umiejętno ścina kle architektury. W stosunku do ucznia słabego nie stosuje się różnicowania trudności zadania domowego. Uczeń słaby powinien przy odpowiednim nakładzie czasu poradzić sobie z zagadnieniami projektowymi prawie jak uczeń zdolny. Pracując z uczniem słabym, jak i uczniem zdolnym istotne jest nastawienie do przedmiotu oraz pracowitość. 4. Zajęcia praktyczne (reklama wizualna, snycerstwo, metaloplastyka) Metaloplastyka: Praca z uczniem słabym wymaga zdwojonej uwagi prowadzących zajęcia z metaloplastyki, gdyż istotną rzeczą jest by potrafić pomimo pierwszych niepowodzeń ucznia w czasie zajęć zachęcać go do dalszej pracy przez pomoc nauczycielską, która wyraża się w praktycznym pokazie obróbki danego ćwiczenia oraz częstej korekcie indywidualnej w trakcie zajęć. Poza zajęciami dla uczniów słabych w ramach pomocy i nadrobienia zaległości manualnych i technologicznych, prowadzone jest kółko metaloplastyki, na którym uczeń pod opieką nauczyciela może realizować prace zaległe. Reklama wizualna: zwiększenie uwagi na pracę ucznia słabego, częstsze i bardziej analityczne, szczegółowe korekty przy wykonywanych projektach, naprowadzanie na rozwiązanie zagadnienia plastycznego przez podanie przykładów, prezentacje wyróżniających się prac oraz pokazywanie sposobów realizacji projektu, dopingowanie ucznia do pracy, w przypadku ucznia słabego plastycznie lecz pracowitego docenianie jego wkładu pracy i podkreślanie tego faktu na forum grupy, podczas przygotowywania pracy dyplomowej: ograniczanie zakresu opracowania temat pracy dyplomowej oraz wyznaczanie tematu o mniejszym stopniu trudności. 13

14 5. Fotografia Na lekcjach fotografii rzadko spotyka się uczniów, którzy nie byliby zainteresowani rejestrowaniem i przetwarzaniem rzeczywistości. Problemy z zaliczeniem przedmiotu mają uczniowie o niskiej frekwencji na zajęciach. W takim przypadku praca z uczniem problematycznym (słabym) realizowana jest w następujących formach: Rozmowy z uczniem słabym w obecności grupy oraz rozmowy indywidualne o sposobach nadrobienia zaległego materiału Wyznaczenie uczniów do pomocy w czasie ćwiczeń praktycznych i próba realizacji zadań, Prezentacja literatury z zakresu omawianego materiału, Propozycja zaczerpnięcia informacji w zbiorach biblioteki szkolnej, Próba prezentacji prac uczniów słabych w grupie ćwiczeniowej, na forum klasy i omówienie pracy, Indywidualna praca z uczniem słabym po zajęciach lekcyjnych, Próba zainteresowania ucznia słabego wystawami fotograficznymi na terenie miasta, Zachęta do udziału w konkursach fotograficznych, Naprowadzenie ucznia słabego na tematykę przyszłych prac fotograficznych związanych z miejscem i środowiskiem, w którym mieszka (rodzina, ulica, osiedle, wieś, miasto, region), Szukanie w pracach fotograficznych ucznia słabego pozytywnych elementów i eksponowanie ich, jako mobilizacja do pracy nad warsztatem fotograficznym, Rozwijanie umiejętności na kole fotografii. IV Działania biblioteki szkolnej skierowane na pomoc uczniom słabym Opiekun biblioteki szkolnej proponuje w oparciu o swoją wiedzę oraz księgozbiór następujące formy pracy z uczniem słabym: a) pomoc w wyszukiwaniu informacji na określony temat b) instrukcje i wskazówki odnośnie sposobów pracy ze słownikiem, encyklopedią, leksykonem wyszukiwanie pojęć i zagadnień c) wskazywanie możliwości wyszukiwania informacji ze spisów treści, indeksów, bibliografii d) prezentacja sposobów czytania ze zrozumieniem przez śledzenie lub wykonywanie ilustracji do książki, wiersza, tekstu e) pomoc przy odrabianiu pracy domowej 14

15 f) wyszukiwanie materiałów do inspiracji twórczej, do rozwiązań kompozycyjnych na zajęcia artystyczno - zawodowe g) organizowanie pomocy koleżeńskiej w czasie zajęć wychowania fizycznego (dla osób zwolnionych z lekcji wf) h) przygotowywanie warsztatu pracy dla osób, które nie uczestniczą w lekcjach religii i) prezentacja filmów edukacyjnych w czytelni pomoc przy pisaniu recenzji j) organizacja pracy świetlicy dla uczniów klas gimnazjalnych oczekujących na zajęcia lub na przyjazd rodziców pomoc przy odrabianiu zadań domowych. V Praca internatu nad niwelowaniem niepowodzeń szkolnych a) Indywidualizacja procesu nauczania stymulująca rozwój uczniów: Przeprowadzenie rozmów, ankiet, testów diagnozujących Dostosowanie sposobu i tempa pracy na nauce własnej do indywidualnych potrzeb uczniów Konsultacje przedmiotowe i zajęcia wyrównawcze Organizowanie pozalekcyjnej pomocy koleżeńskiej Systematyczna kontrola postępów w nauce (przegląd dzienników, zeszytów, sprawdzanie obecności na nauce własnej ) b) Rozwijanie zainteresowań i motywacji do pracy Organizowanie zajęć pozalekcyjnych Zachęcanie uczniów do opracowania materiału z podręcznika i referowania go na zajęciach Praca w grupach z udziałem uczniów słabych Częste rozmowy mobilizujące do nauki Udzielanie praktycznych porad nt. efektywnego uczenia się i zapamiętywania Wskazywanie możliwości korzystania z odpowiednich stron w internecie c) Kształtowanie osobowości i pobudzanie wiary w siebie Rozpoznanie sytuacji rodzinnej i materialnej ucznia Współpraca z pedagogiem szkolnym i rodzicami Pedagogizacja rodziców Praca w grupach z udziałem uczniów słabych ułatwiająca otrzymanie pozytywnych ocen i odniesienie sukcesu Zachęcanie uczniów do aktywności pozalekcyjnej np. udział w akademiach, imprezach w internacie, organizacja wycieczek, dające mu szansę przeżycia sukcesu Rozmowy indywidualne na tematy osobiste, wzmacniające poczucie własnej wartości 15

16 VI Pedagog Szkolny Praca pedagoga z uczniem słabym ma dwa kierunki: - Diagnoza przyczyn niepowodzeń szkolnych ucznia, która opiera się na wywiadach o uczniu z nauczycielami, rozmowy diagnozujące z uczniami i jego rodzicami. Na tym etapie pomocy uczniom słabym pedagog może podejmować konsultacje ze specjalistami, oraz kierować ucznia pełnoletniego, lub rodziców ucznia niepełnoletniego do odpowiedniej poradni. - Praca wyrównawcza polega na realizacji zaleceń poradni specjalistycznych lub na poszukiwaniu optymalnych metod nauki dla danego ucznia poprzez indywidualne rozmowy z uczniem słabym, udzielanie wskazówek jego rodzicom oraz konsultowanie oddziaływań dydaktycznych z nauczycielami. VII Współpraca z rodzicami Spotkania z rodzicami Dyżury wychowawców Konsultacje z nauczycielami przedmiotów ogólnokształcących i artystycznych Porady pedagoga szkolnego dla rodziców Pedagogizacja rodziców 16