ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TŁUMACZE KOD 2643 ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY Tłumacz to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (t.j. DZ.U. z 2014 r. poz. 760). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005r. do 30 czerwca 2010 r., zawód ten występował w tej samej grupie zawodów, funkcjonował pod tą samą nazwą, ale posiadał inny kod (2443). Tłumacz to osoba zajmująca się przekładem tekstów pisanych czy wypowiedzi z języka rodzimego na obcy lub odwrotnie. Klasyfikacja Zawodów i Specjalności wyszczególnia w tej grupie zawodów następujących tłumaczy: - tłumacz języka angielskiego (264304) - tłumacz języka arabskiego (264305) - tłumacz języka chińskiego (264306) - tłumacz języka francuskiego (264307) - tłumacz języka hiszpańskiego (264308) - tłumacz języka japońskiego (264309) - tłumacz języka migowego (264310) - tłumacz języka niemieckiego (264311) - tłumacz języka rosyjskiego (264312) - tłumacz języka włoskiego (264313) - tłumacz konferencyjnego ustnego (264314) - tłumacza tekstów (264315) Tłumaczy najogólniej można podzielić na ustnych i pisemnych. Tłumacz ustny dokonuje przekładu słowa mówionego. Wyróżniamy dwa rodzaje tłumaczeń ustnych: konsekutywne i symultaniczne. Tłumaczenie konsekutywne to tłumaczenie w blokach jedno lub kilkuzdaniowych, w przerwach wypowiedzi mówcy. Tłumaczenie symultaniczne to tłumaczenie na bieżąco, bez wcześniej przygotowanego tekstu (nazywane często równoległym, jednoczesnym lub kabinowym). Tłumacz obserwuje przebieg spotkania przez szybę lub na monitorze. Przez słuchawki dostaje informacje, które natychmiast przez 1

2 mikrofon przekazuje odbiorcom. Przekazanie tłumaczonego tekstu występuje za pomocą słuchawek jakie mają odbiorcy. Tłumacz pisemny dokonuje tłumaczenia tekstu. Tekst, jaki jest do przetłumaczenia może być z różnych dziedzin. W przypadku tłumaczy pisemnych jest w tym zawodzie tyle specjalizacji, ile dziedzin ludzkiej działalności. W pewnym uproszczeniu można ich podzielić na tłumaczy literatury fachowej i pięknej. Po zdaniu egzaminu państwowego można wykonywać zawód tłumacza przysięgłego. Jest to zawód zaufania publicznego. Polega on na przekładzie m.in. dokumentów procesowych, urzędowych i uwierzytelnianiu obcojęzycznych odpisów takich dokumentów oraz na poświadczaniu tłumaczeń i odpisów wykonanych przez inne osoby. Zasady wykonywania zawodu reguluje ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego. Tłumaczami mogą zostać absolwenci filologii obcojęzycznej w specjalności jakiegoś języka nowożytnego. Do zawodu tłumacza przygotowują studia podyplomowe. Praca tłumacza języka migowego polega na ułatwianiu funkcjonowania w otoczeniu ludzi słyszących człowiekowi niesłyszącemu. Kształcenie w tym zawodzie rozpoczyna się w ramach studiów dla surdopedagogów i logopedów. Można również ukończyć kurs języka migowego. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE TŁUMACZ (2643) W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Ipoł Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu *Opracowano dane dotyczą całej grupy tłumaczy 2

3 Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w okresie r. zawód tłumacz został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 1, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 2 ORAZ ABSOLWENTÓW Z badań ankietowych pracodawców przeprowadzonych w 2010r., 2011r., 2012r. i w 2013r., wynika, że pracodawcy naszego województwa nie planowali zatrudniania, ani zwalniania tłumaczy. Zawód tłumacz pojawia się w pięcioletniej perspektywie zapotrzebowania na zawody, tj. do 2018r., dotyczy to konkretnie tłumacza tekstów, tłumacza języka angielskiego i niemieckiego. Tłumacz może być zatrudniony jako: - tłumacz przysięgły po zdaniu egzaminu państwowego, - tłumacz konferencyjny języka żywego, - tłumacz dokumentów, literatury naukowej i pięknej, - tłumacz podczas wizyt delegacji na szczeblu politycznym i gospodarczym, - asystent delegacji zagranicznych, - specjalista w placówkach dyplomatycznych, instytucjach międzynarodowych, kulturalnych i mediach, - pilot wycieczek, przewodnik przejazdowych grup zagranicznych w wybranym miejscu-(po uzyskaniu dodatkowych uprawnień) ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Przyszły tłumacz, musi zacząć swoją edukację od studiów filologicznych. Pozwalają one na dokładne poznanie konkretnego języka i kultury danego kraju. Tłumacz musi mieć perfekcyjnie opanowany przynajmniej jeden język obcy. Po studiach filologicznych, powinien podjąć studia podyplomowe dla tłumaczy, gdyż samo ukończenie filologii nie przygotowuje 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Informacja przygotowana na podstawie opracowania: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badań zrealizowanych w 2010, 2011, 2012 i 2013r. znajdują się na stronie internetowej WUP ( oraz Projektu ( 3

4 do tłumaczeń. Aby móc zostać tłumaczem przysięgłym trzeba dodatkowo zdać specjalny egzamin i przedstawić zaświadczenie o niekaralności. W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie podyplomowe tłumaczy umożliwia 5 uczelni. Wykaz uczelni: Wyższa Szkoła Bankowa Ul. Młodzieżowa 31A Toruń Tel Studia Podyplomowe z zakresu Tłumaczenia Ekonomiczno-Prawne w biznesie Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Ul. Garbary 2 tel , podyplomowe@byd.pl Podyplomowe Studia dla tłumaczy specjalistycznych oraz przysięgłych w zakresie języka angielskiego Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy Ul. Toruńska tel podyplomowe@kpsw.edu.pl Studia Podyplomowe dla tłumaczy języka angielskiego Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Filologiczny Ul. Fosa Staromiejska 3 tel gkot@umk.pl, pskt@umk.pl Podyplomowe Studium Kształcenia Tłumaczy Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Ul. Grabowa 2 tel Studia Podyplomowe dla tłumaczy języka angielskiego POMOCNE ADRESY Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Organizacyjny Wydział Tłumaczy Przysięgłych Al. Ujazdowskie Warszawa tel /25/26 4

5 Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury ul. Staffa 12/14 m Warszawa Bałtyckie Stowarzyszenie Tłumaczy tel Polski PEN Club Polskie Towarzystwo Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych (PT TEPiS) ul. Krasińskiego 16 lok Warszawa tel./fax: Stowarzyszenie Tłumaczy Audiowizualnych ul. Jaworowa 49/ Warszawa zarzad@staw.org.pl Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich ul. Jaworzyńska3/ Warszawa tel./fax: / Międzynarodowe organizacje tłumaczy: Europejska Rada Stowarzyszeń Tłumaczy Literatury Réseau Européen des Centres Internationaux de Traducteurs littéraires LITERATURA Belczyk Arkadiusz : Poradnik tłumacza. Z angielskiego na nasze. wydanie II. Kraków Ganczar Maciej, Wilczek Piotr (red.): Tłumacz i przekład wyzwania współczesności. Katowice Lipiński Krzysztof: Vademecum tłumacza. Kraków

6 Pieńkos Jerzy: Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Warszawa Tabakowska Elżbieta: O przekładzie na przykładzie. Kraków Rusinek Michał (red.): O sztuce tłumaczenia. Wrocław CZASOPISMA Literatura na Świecie Rocznik Przekładoznawczy PRZYDATNE LINKI Literatura w przekładzie: Blog Elizy Pieciul-Karmińskiej poświęcony przekładowi baśni: Serwis Tłumacza: Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych: Opracowała: Małgorzata Graczyk doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Data ostatniej aktualizacji: wrzesień 2014r. Zaakceptował: Janusz Bokser 6