Przewodnik po kryteriach wyboru finansowanych operacji w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka,

Transkrypt

1 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Instytucja Zarz dzaj ca Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka Departament Zarz dzania Programami Konkurencyjno ci i Innowacyjno ci Przewodnik po kryteriach wyboru finansowanych operacji w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Warszawa, 30 lipca

2 Spis tre ci Cz I...5 Cz II...25 PRIORYTET I: BADANIA I ROZWÓJ NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII26 DZIAŁANIE 1.1. Wsparcie bada naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy...26 DZIAŁANIE 1.2. Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki...48 DZIAŁANIE 1.3. Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsi biorców realizowanych przez jednostki naukowe...65 DZIAŁANIE 1.4. Wsparcie projektów celowych...80 DZIAŁANIE 4.1 Wsparcie wdro e wyników prac B + R...80 PRIORYTET II: INFRASTRUKTURA SFERY B+R DZIAŁANIE 2.1. Rozwój o rodków o wysokim potencjale badawczym...92 DZIAŁANIE 2.2. Wsparcie tworzenia wspólnej infrastruktury badawczej jednostek naukowych...99 DZIAŁANIE 2.3. Inwestycje zwi zane z rozwojem infrastruktury informatycznej nauki PRIORYTET III: KAPITAŁ DLA INNOWACJI DZIAŁANIE 3.1. Inicjowanie działalno ci innowacyjnej DZIAŁANIE 3.2. Wspieranie funduszy kapitału podwy szonego ryzyka DZIAŁANIE 3.3. Tworzenie systemu ułatwiaj cego inwestowanie w MSP PRIORYTET IV: INWESTYCJE W INNOWACYJNE PRZEDSI WZI CIA141 DZIAŁANIE 4.1. Wsparcie wdro e wyników prac B+R DZIAŁANIE 4.2. Stymulowanie działalno ci B+R przedsi biorstw oraz wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego DZIAŁANIE 4.3. Kredyt technologiczny DZIAŁANIE 4.4. Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym DZIAŁANIE 4.5 Wsparcie inwestycji o du ym znaczeniu dla gospodarki PRIORYTET V: DYFUZJA INNOWACJI DZIAŁANIE 5.1. Wspieranie rozwoju powi za kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym DZIAŁANIE 5.2. Wspieranie instytucji otoczenia biznesu wiadcz cych proinnowacyjne usługi oraz ich sieci o znaczeniu ponadregionalnym DZIAŁANIE 5.3. Wspieranie o rodków innowacyjno ci PRIORYTET VI: POLSKA GOSPODARKA NA RYNKU MI DZYNARODOWYM 289 DZIAŁANIE 6.1. Paszport do eksportu DZIAŁANIE 6.2. Rozwój sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów oraz powstawanie nowych terenów inwestycyjnych DZIAŁANIE 6.3. Promocja turystycznych walorów Polski DZIAŁANIE 6.4. Inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym DZIAŁANIE 6.5. Promocja polskiej gospodarki PRIORYTET VII: SPOŁECZE STWO INFORMACYJNE BUDOWA ELEKTRONICZNEJ ADMINISTRACJI

3 PRIORYTET VIII: SPOŁECZE STWO INFORMACYJNE ZWIEKSZENIE INNOWACYJNO I GOSPODARKI DZIAŁANIE 8.1: Wspieranie działalno ci gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej DZIAŁANIE 8.2: Wspieranie Wdra ania elektronicznego biznesu typu B2B DZIAŁANIE 8.3: przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu - einclusion DZIAŁANIE 8.4: Zapewnienie dost pu do Internetu na etapie ostatniej mili ZAŁACZNIKI DO CZ CI I PRZEWODNIKA: ZAŁ CZNIK I - I GRUPA PRZEDSI WZI POST POWANIE PROWADZONE PRZEZ WÓJTA, BURMISTRZA, PREZYDENTA MIASTA ZAŁ CZNIK II - II GRUPA PRZEDSI WZI POST POWANIE PROWADZONE PRZEZ WÓJTA, BURMISTRZA, PREZYDENTA MIASTA ZAŁ CZNIK III - III GRUPA PRZEDSI WZI POST POWANIE PROWADZONE PRZEZ WÓJTA, BURMISTRZA, PREZYDENTA MIASTA

4 Wst p 1. Przewodnik po kryteriach wyboru finansowanych operacji Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka to dokument pomocniczy dla beneficjentów PO IG, w którym zawarto szczegółowe wyja nienie kryteriów wyboru projektów w ramach poszczególnych działa Programu. W dokumencie okre lono tak e sposób oceny projektów, wraz z podaniem wag punktowych. Przewodnik został przygotowany w oparciu o kryteria przyj te przez Komitet Monitoruj cy PO IG w celu ułatwienia beneficjentom wła ciwego przygotowania projektu. 2. Ze wzgl du na du obj to materiału, w celu maksymalnego ułatwienia beneficjentom korzystania z Przewodnika poprzez umieszczenie wszystkich informacji dla danego działania lub poddziałania w jednym miejscu (bez konieczno ci przeszukiwania całego dokumentu), układ opisanych kryteriów ró ni si od tego, który znajduje si w Szczegółowym opisie osi priorytetowych PO IG. Kryteria formalne wspólne dla wszystkich działa, które w Szczegółowym opisie wyodr bniono na samym pocz tku, w Przewodniku zamieszczono przy ka dym działaniu lub poddziałaniu, uwzgl dniaj c jednocze nie specyficzne dla nich elementy z wyj tkiem kryterium formalnego dotycz cego zgodno ci z politykami horyzontalnymi Unii Europejskiej wymienionymi w art. 16 i 17 Rozporz dzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 1083/2006, umieszczonego w Cz ci I Przewodnika. 3. Dokument składa si z dwóch cz ci: Pierwsza cz (ogólna) zawiera: 1. Zalecenia dla beneficjentów funduszy unijnych dotycz ce interpretacji ustawy Prawo zamówie publicznych, b d ce wskazówkami, w jaki sposób stosowa obecnie obowi zuj c ustaw Prawo zamówie publicznych, aby działa w mo liwie najszerszym zakresie w zgodzie z prawem UE. 2. Wyja nienie kryterium zgodno ci z politykami horyzontalnymi Unii Europejskiej wymienionymi w art. 16 i 17 Rozporz dzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 1083/2006, tzn. zrównowa onym rozwojem i równo ci szans, gdy wszyscy beneficjenci PO IG s zobowi zani do realizacji projektów zgodnie z ww. politykami, poprzez zło enie deklaracji dotycz cej zgodno ci realizowanego projektu z politykami horyzontalnymi UE. Zamieszczony w niniejszym dokumencie opis ma na celu zapoznanie wnioskodawcy z wymogami prawa polskiego, transponuj cego przepisy prawa wspólnotowego w odno nym zakresie. Realizacja projektu zgodnie ze wskazanymi w Przewodniku przepisami zapewnia wypełnienie kryterium zgodno ci projektu z politykami horyzontalnymi Unii Europejskiej wymienionymi w art. 16 i 17 Rozporz dzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 1083/ Definicj delokalizacji oraz kwestie zwi zane z tym zagadnieniem, wraz z przykładami, wskazuj ce jak bada projekty realizowane w ramach 4. osi priorytetowej PO IG pod k tem eliminowania przypadków wyst pienia przedmiotowego zagadnienia. Druga cz (szczegółowa) zawiera szczegółowe wyja nienie kryteriów wyboru projektów w ramach poszczególnych działa oraz poddziała PO IG wraz z podaniem stosowanej punktacji. 4

5 Cz I 1. Zalecenia dla beneficjentów funduszy UE dotycz ce interpretacji ustawy Prawo zamówie publicznych Maj c na uwadze fakt, e Komisja Europejska wskazała niezgodno ci polskiego ustawodawstwa w dziedzinie zamówie publicznych ze wspólnotowymi dyrektywami oraz Traktatem ustanawiaj cym Wspólnot Europejsk, Rz d RP zdecydował o niezwłocznym wniesieniu projektu nowelizacji ustawy Prawo zamówie publicznych do rozpatrzenia w trybie pilnym przez Parlament. Zako czenie procesu legislacyjnego planowane jest za kilka miesi cy. Do tego czasu beneficjenci funduszy unijnych udzielaj c nowych zamówie zobowi zani s stosowa obowi zuj c ustaw, cz ciowo naruszaj c prawo unijne. Mo e to skutkowa niekwalifikowano ci cz ci lub cało ci wydatków z bud etu UE. W zwi zku z powy szym wydane zostały Zalecenia dla beneficjentów funduszy UE dotycz ce interpretacji ustawy Prawo zamówie publicznych, w których znajduj si wskazówki, w jaki sposób stosowa obecnie obowi zuj c ustaw Prawo zamówie publicznych, aby działa w mo liwie najszerszym zakresie w zgodzie z prawem UE. Zalecenia dla beneficjentów funduszy UE dotycz ce interpretacji ustawy Prawo zamówie publicznych znajduj si na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego pod nast puj cym linkiem: 2 Kryterium formalne, wspólne dla wszystkich działa oraz poddziała PO IG - Zgodno z politykami horyzontalnymi wymienionymi w art. 16 i 17 Rozporz dzenia Rady (WE) nr 1083/2006. Na etapie weryfikacji formalnej wymagane jest zło enie deklaracji wnioskodawcy w formie o wiadczenia woli, w której stwierdza on, e projekt jest zgodny z politykami horyzontalnymi UE wymienionymi w art. 16 i 17 Rozporz dzenia Rady (WE) nr 1083/2006, tj. polityk równo ci szans i ochrony rodowiska oraz e projekt jest realizowany zgodnie z zasad zrównowa onego rozwoju. Stosowna deklaracja została uj ta we wniosku o dofinansowanie projektu, w cz ci Deklaracja wnioskodawcy. Ponadto, w ramach oceny formalnej beneficjent b dzie zobowi zany do zło enia deklaracji, czy w ramach projektu realizowane b dzie przedsi wzi cie znacz co oddziałuj ce na rodowisko lub mog ce znacz co oddziaływa na rodowisko, lub mog ce znacz co oddziaływa na wyznaczone, b d potencjalne obszary Natura W przypadku, gdy projekt b dzie obejmował realizacj przedsi wzi cia nale cego do którego z ww. typów przedsi wzi weryfikacja dokumentacji zgromadzonej w ramach post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko zostanie przeprowadzona na dalszym etapie, jednak nie pó niej ni przed zawarciem umowy o dofinansowanie. Natomiast, spełnianie przez wnioskodawc stosuj cych si do niego przepisów prawa w pozostałym zakresie dotycz cym ochrony rodowiska, zgodnie ze zło on deklaracj, zweryfikowane podczas kontroli prawidłowo ci realizacji projektu na miejscu. Zrównowa ony rozwój definiuje si jako rozwój społeczno-gospodarczy, w którym nast puje integrowanie działa maj cych na celu wzrost gospodarczy oraz działa społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej i trwało ci podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania mo liwo ci zaspokajania potrzeb poszczególnych społeczno ci lub obywateli, zarówno współczesnego, jak i przyszłych pokole. Jak wskazuj postanowienia Traktatu ustanawiaj cego Wspólnot Europejsk (TWE) 1, zrównowa ony rozwój stanowi podstawowy cel realizacji wszystkich polityk Unii Europejskiej (art. 6 TWE). Strategiczne cele warunkuj ce osi gni cie zrównowa onego rozwoju zostały okre lone w przyj tej przez 1 Traktat ustanawiaj cy Wspólnot Europejsk (TWE) wersja jednolita z 10 listopada 1997 r. (97/C//340/02) 5

6 Rad Europejsk w czerwcu 2001 r. w Goteborgu Strategii Zrównowa onego Rozwoju 2, a nast pnie w przyj tej w czerwcu 2006 r. w Brukseli Odnowionej Strategii Zrównowa onego Rozwoju 3. Strategie te wyznaczaj cztery, kluczowe dla osi gni cia celów strategicznych obszary działania: - ochrona rodowiska naturalnego, w tym zapewnienie mo liwo ci utrzymania pełnej ró norodno ci form ycia na Ziemi, poszanowanie ogranicze zasobów naturalnych planety, zapewnienie wysokiego poziomu ochrony i poprawy jako ci rodowiska naturalnego, przeciwdziałanie i ograniczanie zanieczyszczenia rodowiska naturalnego, promowanie zrównowa onej produkcji i konsumpcji w celu likwidacji zwi zku pomi dzy wzrostem gospodarczym a degradacj rodowiska; - sprawiedliwo i spójno społeczna, obejmuj ca promowanie bezpiecznego, sprawiedliwego społecze stwa, charakteryzuj cego si zdrowymi stosunkami, realizuj cego zasady demokracji, integracji społecznej i spójno ci, szanuj cego podstawowe prawa i ró norodno społeczn, tworz cego równe szanse i zwalczaj cego wszelkie formy dyskryminacji; - dobrobyt gospodarczy, osi gany poprzez d enie do efektywnej, innowacyjnej gospodarki opartej na bogatej wiedzy, kieruj cej si zasadami konkurencji i wydajno ci ekologicznej, zapewniaj cej wysoki standard ycia, a tak e wysoki poziom i jako zatrudnienia w całej Unii Europejskiej; - wypełnianie obowi zków w skali mi dzynarodowej, poprzez zach canie do tworzenia na całym wiecie demokratycznych instytucji, opartych na zasadach pokoju, bezpiecze stwa i wolno ci, i obrona ich stabilno ci, aktywne propagowanie na całym wiecie idei zrównowa onego rozwoju oraz zapewnienie, e polityka wewn trzna i zewn trzna Unii Europejskiej jest zgodna z celami zrównowa onego rozwoju w skali globalnej oraz mi dzynarodowymi zobowi zaniami Unii. Ochrona rodowiska naturalnego oraz podejmowanie działa społecznych zmierzaj cych do integracji i spójno ci społecznej zaliczaj si s zatem do podstawowych obszarów polityki zrównowa onego rozwoju. Uzna nale y wi c, e realizacja projektu zgodnie z zasad zrównowa onego rozwoju zostanie zapewniona poprzez uwzgl dnienie przy jego realizacji polityki równo ci szans oraz polityki ochrony rodowiska naturalnego. Z punktu widzenia ochrony rodowiska oznacza to konieczno uniezale nienia stopnia degradacji rodowiska naturalnego od poziomu wzrostu gospodarczego, ochron zasobów naturalnych i prowadzenie gospodarki tymi zasobami w sposób umo liwiaj cy ich regeneracj poprzez lepsze zarz dzanie tymi zasobami i unikanie ich nadmiernej eksploatacji, promowanie zrównowa onych wzorców produkcji i konsumpcji, zahamowanie zmian klimatycznych i promowanie czystej energii, zapewnienie, by systemy transportowe odpowiadały wymogom ochrony rodowiska oraz spełniały gospodarcze i społeczne potrzeby społecze stwa. Z punktu widzenia działa społecznych oznacza to zobowi zanie si do stworzenia społecze stwa zintegrowanego społecznie, w szczególno ci poprzez likwidowanie we wszystkich dziedzinach ycia wszelkich nierówno ci i promowania równych szans ze wzgl du na płe, ras, pochodzenie etniczne, religi, wiatopogl d, niepełnosprawno, wiek czy orientacj seksualn. Problematyka ochrony rodowiska, niezale nie od kierunków wyznaczonych Strategiami Zrównowa onego Rozwoju jest przedmiotem regulacji prawa unijnego, zarówno Traktatu ustanawiaj cego Wspólnot Europejsk, jak i wydanych na jego podstawie dyrektyw, reguluj cych dziewi obszarów tematycznych: ochron rodowiska w procesie inwestycyjnym, jako powietrza, gospodarowanie odpadami, jako wody, ochron przyrody, ograniczenie zanieczyszcze przemysłowych i zarz dzanie ryzykiem, chemikalia i genetycznie zmodyfikowane organizmy, ochrona przed hałasem oraz bezpiecze stwo nuklearne i ochrona przed promieniowaniem. Postanowienia dyrektyw rodowiskowych zostały w zasadzie implementowane do prawa polskiego. 2 Communication form the Commission A Sustainable Europe for a Better World: A European Union Strategy for Sustainable Development COM(2001) 264 final, 3 Renewed EU Sustainable Development Strategy, Brusseles 26 June /06, 6

7 Oznacza to, e bior c pod uwag specyfik projektów kwalifikuj cych si do uzyskania dofinansowania w ramach PO IG beneficjenci przygotowuj c wniosek o dofinansowanie powinni przede wszystkim zwróci uwag na zapewnienie zgodno ci projektu z nast puj cymi przepisami prawa: ustaw z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902, z pó n. zm.) ustaw z dnia16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z pó n. zm.) ustaw z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne ( tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z pó n. zm.) ustaw z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w rodowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493); ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z pó n. zm.); ustaw z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z pó n. zm.); ustaw z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z pó n. zm.) oraz wydanych na ich podstawie rozporz dze. Dodatkowo, dla projektów, dla których wymagane jest uzyskanie decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj przedsi wzi cia (decyzja rodowiskowa), Minister Rozwoju Regionalnego wydał Wytyczne w zakresie post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko dla przedsi wzi współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych. 4 Projekty, których realizacja wymaga uzyskania decyzji rodowiskowej powinny zosta przygotowane zgodnie z tymi Wytycznymi. 1. Obowi zkiem, na który podmioty staraj ce si o uzyskanie wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego powinny zwróci szczególn uwag jest nało ony przepisami art ustawy Prawo ochrony rodowiska obowi zek uzyskania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj przedsi wzi cia (decyzja rodowiskowa), przy czym w przypadku stwierdzenia znacz cego transgranicznego oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko, w ramach post powania poprzedzaj cego wydanie decyzji rodowiskowej nale y uwzgl dni obowi zki dotycz ce transgranicznego oddziaływania na rodowisko, okre lone w art Prawa ochrony rodowiska. Zgodnie z art. 46 ust. 1 w zwi zku z art. 51 ust. 1 i 2 Prawa ochrony rodowiska, realizacja: a) planowanego przedsi wzi cia mog cego znacz co oddziaływa na rodowisko, dla którego sporz dzenie raportu o oddziaływaniu na rodowisko jest obligatoryjne lub, dla którego obowi zek taki mo e by stwierdzony w drodze postanowienia przez organ wła ciwy do wydania decyzji rodowiskowej lub b) planowanego przedsi wzi cia, innego ni wymienione w pkt. a, które nie jest bezpo rednio zwi zane z ochron obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, je eli mo e ono znacz co oddziaływa na ten obszar jest dopuszczalna wył cznie po uzyskaniu decyzji rodowiskowej. Nakładaj c na wnioskodawc obowi zek sporz dzenia raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko, organ okre la równie w tym samym postanowieniu zakres sporz dzenia raportu. Brak obowi zku sporz dzania raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko równie jest stwierdzany w drodze postanowienia. 4 horyzontalne 7

8 Na postanowienie w przedmiocie nało enia obowi zku sporz dzenia raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko oraz na postanowienie ustalaj ce brak obowi zku sporz dzenia przedmiotowego raportu słu y za alenie (art. 51 ust. 5 Prawa ochrony rodowiska). Przedsi wzi cie zostało zdefiniowane w Prawie ochrony rodowiska jako zamierzenie budowlane lub inna ingerencja w rodowisko polegaj ca na przekształceniu lub zmianie wykorzystania terenu, w tym równie wydobywaniu kopalin, wymagaj ca jednej z decyzji wymienionych w art. 46 ust. 4 pkt. 1a-10 lub zgłoszenia wymienionego w art. 46 ust. 4a Prawa ochrony rodowiska. Zwróci w tym miejscu nale y uwag, e przedsi wzi cia powi zane technologicznie kwalifikuje si jako jedno przedsi wzi cie, tak e je eli s one realizowane przez ró ne podmioty (art. 46 ust. 2a Prawa ochrony rodowiska). Oznacza to, e je li w ramach projektu nie b dzie konieczne uzyskanie jednej z decyzji wymienionych w art. 46 ust. 4 pkt. 1a-10 Prawa ochrony rodowiska lub dokonanie zgłoszenia wymienionego w art. 46 ust. 4a Prawa ochrony rodowiska, projekt nie b dzie podlegał obowi zkowi uzyskania decyzji rodowiskowej. Nie b dzie równie podlegał takiemu obowi zkowi projekt, w którym nie b dzie realizowane przedsi wzi cie wymienione w pkt. a i b powy ej. W przypadku w tpliwo ci czy realizacja projektu b dzie za sob poci gała obowi zek uzyskania decyzji rodowiskowej, Instytucja Zarz dzaj ca PO IG zaleca skonsultowanie si z wła ciwym miejscowo organem wła ciwym do wydania decyzji rodowiskowej. Organem wła ciwym do wydania decyzji rodowiskowej jest wła ciwy ze wzgl du na miejsce realizacji przedsi wzi cia wójt, burmistrz lub prezydent miasta 5. Decyzjami, które wymagaj uprzedniego uzyskania decyzji rodowiskowej s : 1) decyzja o warunkach zabudowy dla przedsi wzi cia polegaj cego na zalesieniu na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; 2) decyzja o pozwoleniu na budow obiektu budowlanego, decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzja o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych na podstawie ustawy Prawo budowlane; 3) decyzja o pozwoleniu na rozbiórk obiektów j drowych na podstawie ustawy Prawo budowlane; 4) koncesja na poszukiwanie i rozpoznawanie złó kopalin, na wydobywanie kopalin ze złó, na bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych - na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo górnicze i geologiczne; 5) pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urz dze wodnych na podstawie Prawo wodne; 6) decyzja ustalaj ca warunki prowadzenia robót polegaj cych na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a tak e robót melioracyjnych, odwodnie budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniaj cych stosunki wodne na terenach o szczególnych warto ciach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajduj si skupienia ro linno ci o szczególnej warto ci z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych l gów ptactwa, wyst powania skupie gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych na podstawie ustawy o ochronie przyrody; 7) decyzja o zatwierdzeniu projektu scalania lub wymiany gruntów na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów; 8) dla planowanego przedsi wzi cia, które mo e znacz co oddziaływa na obszar Natura 2000 i nie jest bezpo rednio zwi zane z ochron tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony: a) decyzja uzgadniaj ca warunki rekultywacji na podstawie Prawa ochrony rodowiska, 5 Dla decyzji rodowiskowej uzyskiwanej przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budow obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, a tak e przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zgłoszenia sposobu u ytkowania obiektu budowlanego lub jego cz ci. 8

9 b) decyzja w sprawie rekultywacji i zagospodarowania na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le nych, c) decyzja w sprawie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i le nych na cele nierolnicze niele ne - na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le nych, 9) decyzja o zmianie lasu na u ytek rolny na podstawie ustawy z dnia 28 wrze nia 1991 r. o lasach; 10) decyzja o ustaleniu lokalizacji autostrady na postawie ustawy z dnia 27 pa dziernika 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym; 11) decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych; 12) decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. Bior c pod uwag typy projektów, jakie kwalifikuj si do realizacji w ramach PO IG, wydaje si, e w przypadku tych projektów najcz ciej uzyskanie decyzji rodowiskowej b dzie nast powało przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budow obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, a tak e przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu u ytkowania obiektu budowlanego lub jego cz ci, na podstawie przepisów Prawa budowlanego. Rodzaje przedsi wzi wymagaj cych decyzji o pozwoleniu na budow oraz realizowanych w drodze zgłoszenia zostały okre lone w art Prawa budowlanego. Decyzj rodowiskow nale y doł czy do wniosku o wydanie ww. decyzji lub do zgłoszenia. Zło enie wniosku lub dokonanie zgłoszenia powinno nast pi nie pó niej ni przed upływem 4 lat od dnia, w którym decyzja rodowiskowa stała si ostateczna, przy czym termin ten mo e ulec wydłu eniu o 2 lata w przypadku, gdy realizacja planowanego przedsi wzi cia przebiega etapowo oraz nie zmieniły si warunki okre lone w decyzji rodowiskowej. Nie jest natomiast wymagane uzyskanie decyzji rodowiskowej w przypadku zmian decyzji o pozwoleniu na budow obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych wydanych dla przedsi wzi cia, które uzyskało decyzj rodowiskow, je eli zmiana tych decyzji polega na odst pieniu od zatwierdzonego projektu budowlanego w zakresie dotycz cym charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego (kubatury, powierzchni zabudowy, wysoko ci, długo ci, szeroko ci i liczby kondygnacji) lub zapewnienia warunków niezb dnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne oraz je eli zmiana tych warunków nie spowoduje zmiany warunków okre lonych w decyzji rodowiskowej. Rodzaje przedsi wzi, dla których sporz dzenie raportu o oddziaływaniu na rodowisko jest obligatoryjne lub mo e zosta uznane przez organ wła ciwy do wydania decyzji rodowiskowej za obligatoryjne, tj. przedsi wzi cia, dla których uzyskanie decyzji rodowiskowej przed uzyskaniem decyzji inwestycyjnej lub dokonaniem zgłoszenia jest obligatoryjne, zostały wymienione odpowiednio w 2 i 3 rozporz dzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie okre lenia rodzajów przedsi wzi mog cych znacz co oddziaływa na rodowisko oraz szczegółowych uwarunkowa zwi zanych z kwalifikowaniem przedsi wzi cia do sporz dzenia raportu o oddziaływaniu na rodowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, z pó n. zm 6 ). 6 Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 10 maja 2005 r. zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie okre lenia rodzajów przedsi wzi mog cych znacz co oddziaływa na rodowisko oraz szczegółowych uwarunkowa zwi zanych z kwalifikowaniem przedsi wzi cia do sporz dzenia raportu o oddziaływaniu na rodowisko (Dz. U. Nr 92, poz. 769) oraz rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 2007 r. zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie okre lenia rodzajów przedsi wzi mog cych znacz co oddziaływa na rodowisko oraz szczegółowych uwarunkowa zwi zanych z kwalifikowaniem przedsi wzi cia do sporz dzenia raportu o oddziaływaniu na rodowisko (Dz. U. Nr 158, poz. 1105). 9

10 W tym miejscu nale y zwróci uwag na zarzuty Komisji Europejskiej odno nie do nieprawidłowej, w ocenie KE, wykładni przepisów dyrektywy nr 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków dla rodowiska niektórych publicznych i prywatnych przedsi wzi 7 w zakresie stosowania procedury screeningu. Zdaniem KE okre lone w 3 rozporz dzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. progi ilo ciowe powinny by traktowane jako maj ce jedynie charakter pomocniczy przy podejmowaniu przez ograny administracji decyzji o nało eniu obowi zku sporz dzenia raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko. Progi ilo ciowe istniej ce w obecnie obowi zuj cym rozporz dzeniu nie mog by traktowane jako przes dzaj ce o kwalifikacji przedsi wzi cia do sporz dzenia raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko. Ewentualne wyst powanie znacz cego oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko nale y rozwa y ka dorazowo i indywidualnie przy uwzgl dnieniu wszystkich kryteriów okre lonych w 4 i 5 tego rozporz dzenia oraz potwierdzi uzyskuj c od organu wła ciwego do wydania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj przedsi wzi cia postanowienie ustalaj ce obowi zek lub brak obowi zku sporz dzenia raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko. Sie obszarów Natura 2000 obejmuje obszary specjalnej ochrony ptaków oraz specjalne obszary ochrony siedlisk. W chwili obecnej Rozporz dzeniem Ministra rodowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313, z pó n. zm.) została wyznaczona jedynie cz obszarów specjalnej ochrony ptaków spo ród tych, które zdaniem Komisji Europejskiej powinny zosta przez Polsk wyznaczone do dnia 1 maja 2004 r. Nie został natomiast oficjalnie wyznaczony aden specjalny obszar ochrony siedlisk. W tym kontek cie podkre lenia wymaga fakt, e w opinii Komisji Europejskiej, która została uznana przez stron polsk poprzez uwzgl dnienie odpowiednich zapisów w poszczególnych programach operacyjnych, do czasu pełnego uregulowania w polskich przepisach prawnych sprawy wyznaczenia obszarów Natura 2000 w procesie oceny oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko pod uwag b d brane potencjalne obszary Natura 2000, tj. te obszary, które w opinii Komisji Europejskiej powinny zosta wyznaczone 1 maja 2004r., ale nie zostały wyznaczone przez Polsk. Współfinansowanie projektów, które negatywnie oddziałuj na wyznaczone oraz potencjalne obszary Natura 2000 nie b dzie dozwolone. Nie jest natomiast wykluczone dokonanie oceny oddziaływania przedsi wzi cia na potencjalne obszary Natura 2000 zgodnie z przepisami Prawa ochrony rodowiska i w przypadku stwierdzenia braku znacz cego oddziaływania przedsi wzi cia na potencjalny obszar Natura 2000, rozpocz cie realizacji projektu po uzyskaniu decyzji rodowiskowej. W przypadku stwierdzenia braku znacz cego oddziaływania przedsi wzi cia na potencjalny obszar Natura 2000 współfinansowanie projektu ze rodków EFRR b dzie mo liwe. Informacja na temat wyznaczonych w Polsce, zaakceptowanych przez Komisj Europejsk, lecz nie wyznaczonych oficjalnie, a tak e potencjalnych obszarów Natura 2000 jest dost pna na stronie Ministerstwa rodowiska 8. Wydanie decyzji rodowiskowej wymaga przeprowadzenia post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko. Post powanie to dla tego samego przedsi wzi cia przeprowadza si jednokrotnie (art. 46 ust. 3 Prawa ochrony rodowiska). Post powanie w przedmiocie wydania decyzji rodowiskowej wszczyna si na wniosek podmiotu podejmuj cego realizacj przedsi wzi cia. Przedmiotowy wniosek nale y skierowa do organu wła ciwego do wydania decyzji rodowiskowej, który przeprowadza cało post powania. Do wniosku o wydanie decyzji rodowiskowej nale y doł czy 9 : - po wiadczon przez wła ciwy organ kopi mapy ewidencyjnej obejmuj cej przewidywany teren, na którym realizowane b dzie przedsi wzi cie, wraz z terenem działek s siednich; oraz - w przypadku przedsi wzi, dla których sporz dzenie raportu o oddziaływaniu na rodowisko jest obligatoryjne lub obowi zek taki został okre lony w drodze postanowienia organu wła ciwego do 7 (Dz.U.L.175, s ) Dla decyzji rodowiskowej uzyskiwanej przed uzyskaniem decyzji wymienionych w przypisie 5. 10

11 wydania decyzji rodowiskowej trzy egzemplarze raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko wraz z jego zapisem w formie elektronicznej na informatycznych no nikach danych; lub - trzy egzemplarze informacji wymienionych w art. 49 ust. 3 Prawa ochrony rodowiska wraz z ich zapisem w formie elektronicznej na informatycznych no nikach danych, w pozostałych przypadkach. Zgodnie z art. 52 Prawa ochrony rodowiska raport o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko powinien zawiera 10 : opis planowanego przedsi wzi cia, a w szczególno ci: - charakterystyk całego przedsi wzi cia i warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji, - główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych, - przewidywane wielko ci emisji, wynikaj ce z funkcjonowania planowanego przedsi wzi cia, opis elementów przyrodniczych rodowiska, obj tych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsi wzi cia, opis istniej cych w s siedztwie lub bezpo rednim zasi gu oddziaływania planowanego przedsi wzi cia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, opis analizowanych wariantów, w tym wariantu: - polegaj cego na niepodejmowaniu przedsi wzi cia, - najkorzystniejszego dla rodowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru, okre lenie przewidywanego oddziaływania na rodowisko analizowanych wariantów, w tym równie w wypadku wyst pienia powa nej awarii przemysłowej, a tak e mo liwego transgranicznego oddziaływania na rodowisko (z uwzgl dnieniem przewidywanego oddziaływania analizowanych wariantów w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oaz gatunków ro lin i zwierz t, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000), uzasadnienie wybranego przez wnioskodawc wariantu ze wskazaniem jego oddziaływania na rodowisko, w szczególno ci na: - ludzi, zwierz ta, ro liny, wod i powietrze, - powierzchni ziemi z uwzgl dnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz, - dobra materialne, - zabytki i krajobraz kulturowy, obj te istniej c dokumentacj, w szczególno ci rejestrem lub ewidencj zabytków, - wzajemne oddziaływanie pomi dzy ww. elementami, (z uwzgl dnieniem przewidywanego oddziaływania analizowanych wariantów w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oaz gatunków ro lin i zwierz t, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000), opis przewidywanych znacz cych oddziaływa planowanego przedsi wzi cia na rodowisko, obejmuj cy bezpo rednie, po rednie, wtórne, skumulowane, krótko-, rednio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na rodowisko, wynikaj ce z: - istnienia przedsi wzi cia, - wykorzystania zasobów rodowiska, - emisji, 10 Dla decyzji rodowiskowej uzyskiwanej przed uzyskaniem decyzji wymienionych w przypisie 5. 11

12 oraz opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawc (z uwzgl dnieniem przewidywanego oddziaływania analizowanych wariantów w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oaz gatunków ro lin i zwierz t, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000), opis przewidywanych działa maj cych na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacj przyrodnicz negatywnych oddziaływa na rodowisko (z uwzgl dnieniem przewidywanego oddziaływania analizowanych wariantów w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oaz gatunków ro lin i zwierz t, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000), je eli planowane przedsi wzi cie jest zwi zane z u yciem instalacji, porównanie proponowanej technologii z technologi spełniaj c wymagania okre lone w art. 143 Prawa ochrony rodowiska, przy czym, je eli planowane przedsi wzi cie jest zwi zane z u yciem instalacji obj tej obowi zkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego, nale y zamie ci porównanie proponowanej techniki z najlepszymi dost pnymi technikami, wskazanie czy dla planowanego przedsi wzi cia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego u ytkowania oraz okre lenie granic takiego obszaru, ogranicze w zakresie przeznaczenia terenu, wymaga technicznych dotycz cych obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich, przedstawienie zagadnie w formie graficznej (organ mo e odst pi od tego wymogu), analiz mo liwych konfliktów społecznych zwi zanych z planowanym przedsi wzi ciem (organ mo e odst pi od tego wymogu), przedstawienie monitoringu oddziaływania planowanego przedsi wzi cia na etapie jego budowy i eksploatacji (organ mo e odst pi od tego wymogu), wskazanie trudno ci wynikaj cych z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano opracowuj c raport, streszczenie w j zyku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, nazwisko osoby lub osób sporz dzaj cych raport, ródła informacji stanowi ce podstaw do sporz dzenia raportu. Je eli dla planowanego przedsi wzi cia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego u ytkowania, do raportu nale y doł czy po wiadczon przez wła ciwy organ kopi mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic obszaru, na którym koniczne jest utworzenie obszaru ograniczonego u ytkowania. Raport o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko powinien uwzgl dnia oddziaływanie przedsi wzi cia na etapach jego realizacji, eksploatacji oraz likwidacji. W razie stwierdzenia mo liwo ci transgranicznego oddziaływania na rodowisko, ww. informacje, z wyj tkiem streszczenia w j zyku niespecjalistycznym, nazwiska osoby lub osób sporz dzaj cych raport, oraz ródła informacji stanowi cych podstaw do sporz dzenia raportu, powinny uwzgl dnia okre lenie oddziaływania planowanego przedsi wzi cia poza terytorium kraju (art. 52 ust. 4a Prawa ochrony rodowiska). Organ okre laj c zakres raportu mo e kieruj c si usytuowaniem, charakterem i skal oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko odst pi od wymaga co do zawarto ci raportu w zakresie niektórych, wskazanych powy ej, informacji oraz od wymagania opisu wariantu polegaj cego na niepodejmowaniu przedsi wzi cia (art. 52 ust. 1a Prawa ochrony rodowiska). Podkre lenia wymaga, e w przypadku przedsi wzi, dla których sporz dzenie raportu o oddziaływaniu na rodowisko jest obligatoryjne wnioskodawca przed zło eniem wniosku o wydanie decyzji rodowiskowej mo e zwróci si do organu wła ciwego do wydania tej decyzji z zapytaniem o okre lenie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko, przy czym je eli przedsi wzi cie mo e transgranicznie oddziaływa na rodowisko wyst pienie z takim wnioskiem jest obligatoryjne (art. 49 ust. 1 i 1a Prawa ochrony rodowiska). Do zapytania nale y doł czy dane o (art. 49 ust. 3 Prawa ochrony rodowiska): 12

13 - rodzaju, skali i usytuowaniu przedsi wzi cia, - powierzchni zajmowanej nieruchomo ci, a tak e obiektu budowlanego oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzystania i pokryciu szat ro linn, - rodzaju technologii, - ewentualnych wariantach przedsi wzi cia, - przewidywanej ilo ci wykorzystywanej wody i innych wykorzystywanych surowców, materiałów, paliw oraz energii, - rozwi zaniach chroni cych rodowisko, - rodzajach i przewidywanej ilo ci wprowadzanych do rodowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwi za chroni cych rodowisko, - mo liwym transgranicznym oddziaływaniu na rodowisko, - obszarach podlegaj cych ochronie na podstawie ustawy o ochronie przyrody znajduj cych si w zasi gu znacz cego oddziaływania przedsi wzi cia. W przypadku przedsi wzi mog cych wył cznie znacz co oddziaływa na obszar Natura 2000 zakres raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko powinien by ograniczony okre lenia oddziaływania przedsi wzi cia na siedliska przyrodnicze oraz gatunki ro lin i zwierz t, dla których ochrony obszar ten został wyznaczony. Postanowienie ustalaj ce zakres raportu o oddziaływaniu na rodowisko wydaje si w terminie 30 dni od dnia otrzymania zapytania o zakres raportu. Na przedmiotowe postanowienie przysługuje wnioskodawcy za alenie (art. 49 ust. 5b i 6 Prawa ochrony rodowiska). Instytucja Zarz dzaj ca PO IG zaleca, w celu zapewnienia prawidłowo ci przeprowadzenia post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko oraz unikni cia potencjalnych zagro e w postaci niezgodno ci realizowanego projektu z prawem UE, wyst powanie z zapytaniem o ustalenie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko. Organ wła ciwy do wydania decyzji rodowiskowej zapewnia mo liwo udziału społecze stwa w post powaniu w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko na zasadach okre lonych w Dziale V Prawa ochrony rodowiska. W przypadku, gdy zostało stwierdzone, i przedsi wzi cie mo e znacz co transgranicznie oddziaływa na rodowisko, przed wydaniem decyzji rodowiskowej konieczne jest równie przeprowadzenie post powania transgranicznego, zgodnie z przepisami art Prawa ochrony rodowiska. Decyzja rodowiskowa wydawana jest po stwierdzeniu zgodno ci lokalizacji przedsi wzi cia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (je eli ten plan jest uchwalony), z uwzgl dnieniem uzgodnie z wła ciwymi organami dokonanych w trakcie post powania, ustale zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko lub informacji okre lonych w art. 49 ust. 3 Prawa ochrony rodowiska (je eli sporz dzenie raportu nie jest wymagane) oraz wynikami przeprowadzonego post powania z udziałem społecze stwa oraz post powania transgranicznego (je li dotyczy) (art. 56 ust. 1 i 1b oraz art. 64 ust. 1a Prawa ochrony rodowiska ). Decyzja rodowiskowa wymaga uzasadnienia, które w szczególno ci powinno zawiera informacje o sposobie wykorzystania uwag i wniosków zgłoszonych z udziałem społecze stwa oraz post powania transgranicznego (je li dotyczy) (art. 56 ust. 7 i 8 oraz art. 64 ust. 1a Prawa ochrony rodowiska). Zwa ywszy na stanowisko Komisji Europejskiej odno nie zgodno ci przeprowadzanego post powania w sprawie oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko z postanowieniami dyrektywy Rady nr 85/337/EWG w zakresie udziału społecze stwa w tym post powaniu Instytucja Zarz dzaj ca PO IG zaleca zwracanie szczególnej uwagi na uzasadnienie decyzji rodowiskowej w tym zakresie. Organ wydaj cy decyzj rodowiskow, je eli zasadno takiej zmiany wynika z przeprowadzonego post powania w sprawie oceny oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko, mo e, za zgod wnioskodawcy, wskaza w tej decyzji inny, dopuszczony do realizacji wariant przedsi wzi cia. Je eli 13

14 wnioskodawca nie wyrazi zgody, organ odmawia wydania decyzji rodowiskowej (art. 55 Prawa ochrony rodowiska). Decyzj rodowiskow mo na na wnioskodawc nało y obowi zki dotycz ce zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko, wykonania kompensacji przyrodniczej, a tak e przedstawienia analizy porealizacyjnej w ustalonym zakresie i terminie (art. 56 ust. 4 Prawa ochrony rodowiska). Do zmiany decyzji rodowiskowej stosuje si odpowiednio przepisy dotycz ce jej wydania (art. 56a Prawa ochrony rodowiska). Organ wła ciwy do wydania decyzji rodowiskowej jest zobowi zany, za zgod strony, na rzecz której przedmiotowa decyzja został wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innego podmiotu, je eli przyjmuje on warunki zawarte w tej decyzji (art. 56 b ust. 1 Prawa ochrony rodowiska). Je eli na terenie, na którym realizowane jest przedsi wzi cie, dla którego została wydana decyzja okre lona w art. 46 ust. 4 Prawa ochrony rodowiska lub dokonano zgłoszenia, o którym mowa w art. 46 ust. 4a Prawa ochrony rodowiska, został wyznaczony obszar Natura 2000, uprawniony podmiot powinien w terminie 6 miesi cy od dnia wyznaczenia tego obszaru zło y wniosek o wydanie decyzji rodowiskowej w zakresie oddziaływania na obszar Natura W celu ułatwienia zorientowania si w przebiegu całej procedury, w zał cznikach I, II i III do Przewodnika zamieszczono schematy post powania w przypadku ró nych rodzajów przedsi wzi (na ko cu dokumentu). W tym miejscu nale y zwróci uwag, e Komisja Europejska stoi na stanowisku, i nie wszystkie przepisy dyrektywy Rady z dnia 27 czerwca 1985 r. nr 85/337/EWG w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsi wzi cia publiczne i prywatne na rodowisko (dyrektywa OO ) zostały prawidłowo przeniesione do prawa polskiego. Dotyczy to m.in. kwestii transpozycji do prawa polskiego poj cia development consent, które na gruncie prawa polskiego jest interpretowane jako decyzja o rodowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj inwestycji, podczas gdy zdaniem Komisji odpowiednikiem tego poj cia jest funkcjonuj ce na gruncie prawa polskiego pozwolenie na budow. Oznacza to, e ocena oddziaływania na rodowisko powinna by zdaniem Komisji prowadzona bezpo rednio przed uzyskaniem pozwolenia na budow. Jednocze nie jednak KE wskazuje na konieczno przeprowadzania oceny oddziaływania na rodowisko na mo liwie najwcze niejszym etapie inwestycji, a wobec faktu, e polski proces inwestycyjny jest wieloetapowy, ewentualnego ponownego przeprowadzania tej oceny na ró nych jego etapach w celu zidentyfikowania wszelkich zagro e dla rodowiska. Dodatkowo KE zwraca uwag, e zgodnie z uregulowaniami dyrektywy OO zezwolenie na realizacj inwestycji musi posiada form decyzji administracyjnej. Zatem art. 46 ust. 4a ustawy Prawo ochrony rodowiska, przewiduj cy mo liwo uzyskiwania decyzji rodowiskowej przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych nie jest zgodny z t dyrektyw. W celu zlikwidowania niezgodno ci pomi dzy polskimi przepisami a prawem wspólnotowym przygotowywana jest nowelizacja ustawy Prawo ochrony rodowiska. W okresie przej ciowym, w celu unikni cia ryzyka uznania projektu lub cz ci wydatków poniesionych w ramach jego realizacji za niekwalifikowalne, zaleca si, w przypadku projektów wymagaj cych przeprowadzenia oceny oddziaływania na rodowisko realizowanego projektu, stosowanie si do Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko dla przedsi wzi współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych 11, które zawieraj szczegółowe wskazówki dla beneficjentów staraj cych si o wsparcie dla projektów, których realizacja wymaga uzyskania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj przedsi wzi cia. Ponadto zaleca si, aby we wszystkich wnioskach kierowanych w ramach post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko umieszcza informacj, e przedsi wzi cie jest realizowane w ramach projektu współfinansowanego z EFRR w ramach PO IG. 11 Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 3 czerwca 2008 r.; 14

15 Zalecaj c stosowanie Wytycznych, Instytucja Zarz dzaj ca PO IG zaleca równie Wnioskodawcy aktywny udział w procesie uzyskiwania decyzji rodowiskowej. Z uwagi na długotrwało post powania i jego skomplikowanie, bł dy jakie mog pojawi si w samym post powaniu, jak i postanowieniach oraz decyzjach wydawanych w ramach tego post powania mog zagrozi wykluczeniem mo liwo ci uzyskania dofinansowania na realizowany projekt. W szczególno ci uwag nale y zwróci na nast puj ce kwestie: 1) uzasadnienia postanowie o okre laniu braku obowi zku sporz dzenia raportu Jak ju była mowa powy ej, Komisja Europejska, kwestionuje zgodno z dyrektyw OO postanowie o braku obowi zku sporz dzenia raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko, opieraj cych uzasadnienie wył cznie na nieprzekraczaniu przez przedsi wzi cie progów ustalonych w 3 rozporz dzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie okre lenia rodzajów przedsi wzi mog cych znacz co oddziaływa na rodowisko oraz szczegółowych uwarunkowa zwi zanych z kwalifikowaniem przedsi wzi cia do sporz dzenia raportu o oddziaływaniu na rodowisko. Nale y zatem zadba, aby uzasadnienie postanowienia nakładaj cego obowi zek sporz dzenia raportu lub ustalaj cego brak takiego obowi zku odnosiło si do kryteriów kwalifikowania przedsi wzi cia do sporz dzenia raportu oddziaływania na rodowisko, okre lonych w 5 rozporz dzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2004 r. W przypadku stwierdzenia uchybie w wydanym postanowieniu, wnioskodawca, b d cy stron post powania, mo e, powołuj c si na braki w wydanym uzasadnieniu, które mog grozi wykluczeniem mo liwo ci uzyskania dofinansowania przedsi wzi cia, zło y na wydane postanowienie za alenie do organu wy szej instancji (art. 51 ust. 5 Prawa ochrony rodowiska). 2) wariantowanie inwestycji Zgodnie z art. 52 ust. 1 pkt. 3 i 5, raport o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko powinien w szczególno ci zawiera opis analizowanych wariantów inwestycji oraz uzasadnienie wariantu wybranego przez inwestora do realizacji. Zwróci nale y uwag w tym miejscu, e opisanie w raporcie jedynie dwóch wariantów: wariantu polegaj cego na braku realizacji inwestycji (wariant zerowy) oraz realizacji przedsi wzi cia w wybranym przez inwestora wariancie jest przez Komisj Europejsk uznawane za niewystarczaj ce. Komisja Europejska stoi na stanowisku, i wariant zerowy nie powinien by analizowany jako wariant realizacji inwestycji, a powinien stanowi jedynie punkt odniesienia dla pozostałych analizowanych wariantów. Przeanalizowa natomiast nale y wszystkie uzasadnione warianty lokalizacji inwestycji oraz wszystkie uzasadnione warianty technicznotechnologiczne. Wybrany do realizacji wariant powinien wynika z analiz przeprowadzonych w raporcie oraz by zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (je eli został uchwalony) lub decyzj o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz z decyzj o pozwoleniu na budow. 3) udział społecze stwa oraz post powanie transgraniczne W przypadku, gdy w ramach post powania w sprawie oceny oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko na wnioskodawc został nało ony obowi zek sporz dzenia raportu, organ prowadz cy post powanie powinien zapewni udział społecze stwa w tym post powaniu (art. 53 Prawa ochrony rodowiska. Zgodnie z art. 31 Prawa ochrony rodowiska ka dy ma prawo do składania uwag i wniosków w post powaniu z udziałem społecze stwa, a uzasadnienie decyzji powinno zawiera informacje o sposobie wykorzystania uwag i wniosków zgłoszonych w ramach post powania (art. 56 ust. 8 Prawa ochrony rodowiska). W przypadku, gdy elementem post powania w sprawie oceny oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko było post powanie transgraniczne, uzasadnienie decyzji powinno równie odnosi si do uwag zgłoszonych do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko oraz wyników konsultacji dotycz cych eliminowania lub ograniczania transgranicznego oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko (art. 64 ust. 1a Prawa ochrony rodowiska). 15

16 Instytucja Zarz dzaj ca PO IG zaleca w post powaniu w sprawie oceny oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko, korzystanie z uprawnie do przegl dania akt sprawy, sporz dzania z nich odpisów i notatek oraz dania wydania uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy przysługuj cych wnioskodawcy na podstawie art. 73 Kodeksu post powania administracyjnego. W przypadku stwierdzenia braków w uzasadnieniu decyzji odno nie uwag i wniosków zgłoszonych w ramach post powania z udziałem społecze stwa lub w ramach post powania transgranicznego, wnioskodawca mo e skorzysta z uprawnienia do zło enia odwołania do organu administracji publicznej wy szego stopnia, powołuj c si na niezgodno wydanej decyzji z art. 56 i/lub art. 64 ust. 1a Prawa ochrony rodowiska. W przypadku natomiast stwierdzenia braków w posiadanych prawomocnych decyzjach rodowiskowych lub w decyzjach o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, czy te pozwoleniach na budow, beneficjent mo e skorzysta z prawa przysługuj cego mu na podstawie art. 155 kodeksu post powania administracyjnego i wyst pi do organu, który wydał decyzj z wnioskiem o uchylenie decyzji, powołuj c si na wa ny interes strony. Ze wzgl du jednak na długotrwało procesu uzyskiwania decyzji administracyjnych stanowi cych podstaw realizacji inwestycji, stosowanie takiego rozwi zania zaleca si tylko w ostateczno ci. 4) kompensacje przyrodnicze W przypadku przedsi wzi dla których porz dzenie raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko jest obligatoryjne oraz dla przedsi wzi, dla których obowi zek sporz dzenia raportu mo e by stwierdzony w drodze postanowienia, badanie wpływu przedsi wzi cia na obszary Natura 2000 jest elementem ogólnego post powania, w którym bada si wpływ przedsi wzi cia na rodowisko. W przypadku tych przedsi wzi mo e wyst pi sytuacja, w której organ prowadz cy post powanie stwierdza brak znacz cego oddziaływania przedsi wzi cia na gatunki lub siedliska, ze wzgl du na które obszar naturowy został utworzony, jednak nakłada na wnioskodawc obowi zek przeprowadzenia działa kompensuj cych ze wzgl du na stwierdzone inne znacz ce oddziaływania na rodowisko. Instytucja Zarz dzaj ca, w celu unikni cia w tpliwo ci na etapie weryfikacji dokumentacji rodowiskowej przez instytucje oceniaj ce wniosek o dofinansowanie projektu, zaleca zadbanie o to, aby organ nakładaj cy obowi zek przeprowadzenia kompensacji wyra nie wskazał w uzasadnieniu decyzji czy kompensacja nakładana jest w zwi zku ze stwierdzonym znacz cym oddziaływaniem na obszar Natura 2000, czy te ze wzgl du na innego rodzaju znacz ce oddziaływanie. 5) ocen wpływu skumulowanego inwestycji Raport z oceny oddziaływania przedsi wzi cia na rodowisko powinien zawiera analiz skumulowanego wpływu przedsi wzi cia na rodowisko, przy czym analiza powinna obejmowa analiz zarówno wpływu skumulowanego z wpływem ju istniej cych, jak i planowanych przedsi wzi. W celu przeprowadzenia takiej analizy mo liwe jest np. skorzystanie z przysługuj cego ka demu na podstawie art. 19 Prawa ochrony rodowiska prawa do dost pu do informacji o rodowisku. Zgodnie z przyj tym w ramach PO IG systemem oceny dokumentacji projektowej, zasadnicza ocena dokumentacji zgromadzonej w ramach post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko wraz ze stosownymi decyzjami administracyjnymi zezwalaj cymi na realizacj przedsi wzi cia (decyzja o pozwoleniu na budow, itp.) przeprowadzana b dzie przed zawarciem umowy o dofinansowanie projektu. Na etapie oceny formalnej beneficjenci b d zobowi zani do zło enia o wiadczenia woli, w którym stwierdza si, e projekt jest zgodny z politykami horyzontalnymi UE wymienionymi w art. 16 i 17 Rozporz dzenia Rady (WE) nr 1083/2006, tj. polityk równo ci szans i ochrony rodowiska oraz e projekt jest realizowany zgodnie z zasad zrównowa onego rozwoju. Stosowna deklaracja została uj ta we wniosku o dofinansowanie projektu, w cz ci Deklaracja wnioskodawcy. Ponadto, w ramach oceny formalnej beneficjent b dzie zobowi zany do zło enia deklaracji, czy w ramach projektu realizowane b dzie przedsi wzi cie znacz co oddziałuj ce na rodowisko lub mog ce znacz co oddziaływa na rodowisko, lub mog ce znacz co oddziaływa na wyznaczone, b d potencjalne obszary Natura

17 W ramach oceny merytorycznej, na podstawie zamieszczonego we wniosku o dofinansowanie projektu uzasadnienia, e projekt odnosi neutralny lub pozytywny wpływ na realizacj polityk horyzontalnych przyznawane b d punkty za kryteria merytoryczne w tym zakresie. Po przej ciu oceny merytorycznej przed podpisaniem umowy o dofinansowanie, beneficjenci realizuj cy projekty, dla których niezb dne jest uzyskanie decyzji rodowiskowej b d zobowi zani do przedstawiania formularzy w zakresie OO 12 oraz dokumentacji z post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko, obejmuj cej: postanowienie ustalaj ce obowi zek sporz dzenia raportu o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko wraz z uzasadnieniem (je li dotyczy), decyzj rodowiskow wraz z uzasadnieniem, raport o oddziaływaniu przedsi wzi cia na rodowisko (je li dotyczy) lub informacj o przedsi wzi ciu składan do wła ciwego organu na podstawie art. 46a ust. 4 Prawa ochrony rodowiska, dokumentacj powstał w wyniku konsultacji z wła ciwymi organami administracji publicznej (w tym w ramach post powania transgranicznego (je li dotyczy)) oraz w wyniku przeprowadzenia konsultacji społecznych, odpis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzj o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzj zezwalaj c na realizacj przedsi wzi cia (najcz ciej b dzie to pozwolenie na budow ). Dokumenty powinny by przekazywane w postaci kserokopii potwierdzonych za zgodno z oryginałem. W przypadku projektów znacz co oddziałuj cych lub mog cych znacz co oddziaływa na rodowisko lub wyznaczone obszary Natura 2000, umowa o dofinansowanie b dzie mogła zosta zawarta jedynie pod warunkiem dostarczenia przed zawarciem umowy pełnej, zgodnej z przepisami UE dokumentacji uzyskanej w ramach post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko. Dla projektów mog cych znacz co oddziaływa na potencjalne obszary Natura 2000 umowa o dofinansowanie do czasu oficjalnego potwierdzenia statusu tych obszarów nie b dzie mogła by podpisana. 2. Ustawa Prawo ochrony rodowiska (art. 138) nakłada na podmiot prowadz cy instalacj lub eksploatuj cy urz dzenia obowi zek ich eksploatacji zgodnie z wymogami ochrony rodowiska. Z przepisów tej ustawy oraz z przepisów ustawy Prawo wodne wynika, e uruchomienie lub istotna zmiana sposobu funkcjonowania instalacji lub urz dze, stanowi cych produkt realizacji niektórych projektów, które mog uzyska wsparcie ze rodków EFRR w ramach PO IG mo e wymaga uzyskania pozwolenia zintegrowanego lub pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza lub pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie cieków przemysłowych do wód lub ziemi. Rodzaje instalacji lub urz dze, których uruchomienie mo e wymaga pozwolenia zintegrowanego zostały okre lone w rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mog cych powodowa znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo rodowiska jako cało ci (Dz. U. Nr 122, poz. 1055). Rodzaje instalacji lub urz dze, których uruchomienie nie wymaga pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza zostały okre lone w rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 22 grudnia 2004r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów lub pyłów z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz. U. Nr 283, poz. 2840). W pozostałych przypadkach konieczne jest uzyskanie takiego pozwolenia. Rodzaje instalacji, dla których wprowadzanie gazów lub pyłów nie wymaga odpowiedniego pozwolenia zostały m.in. okre lone w oparciu o tzw. poziomy odniesienia, wskazane w rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie warto ci odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U z 2003 r. Nr 1, poz. 12). Wprowadzanie cieków do wód lub ziemi ka dorazowo wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, wydawanego na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne. Wymagania, jakie powinno spełnia pozwolenie zintegrowane oraz pozwolenie na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza zostały okre lone odpowiednio w art. 211 i art. 224 ustawy Prawo ochrony 12 W tre ci zgodnej z Zał cznikami Ia i Ib do Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie post powania w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko dla przedsi wzi współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych 17

18 rodowiska. Wymagania, jakie powinno spełnia pozwolenie wodnoprawne zostały okre lone w art. 128 ustawy Prawo wodne. Mo e si równie zdarzy przypadek, gdy w wyniku uruchomienia produktu realizacji projektu nast pi zmiana sposobu funkcjonowania instalacji, której uruchomienie wymagało uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Wówczas podmiot prowadz cy instalacj jest zobowi zany poinformowa o tym fakcie organ wła ciwy do wydania pozwolenia zintegrowanego (art. 214 Prawa ochrony rodowiska). Zaleca si szczegółowe zapoznanie si z powy szymi przepisami w celu wyeliminowania przypadków, e projekt mimo zło onego o wiadczenia nie jest realizowany zgodnie z obowi zuj cymi przepisami. Ustawa Prawo ochrony rodowiska nakłada równie na podmioty prowadz ce budowan lub zmienion w istotny sposób instalacj obowi zek przeprowadzenia wst pnych pomiarów emisji z instalacji. Ponadto, z przepisów tej ustawy mo e wynika obowi zek prowadzenia okresowego lub stałego pomiaru poziomu emisji. Wyniki pomiarów nale y przestawia wła ciwemu organowi ochrony rodowiska (starosta) oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony rodowiska. Dla ustalenia, czy na beneficjencie nie ci y obowi zek prowadzenia pomiarów emisji zaleca si zapoznanie z przepisami rozporz dzenia Ministra rodowiska z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie wymaga w zakresie prowadzenia pomiarów wielko ci emisji (Dz. U. Nr 283, poz. 2842). W przypadku, gdy uruchomienie/zmiana sposobu funkcjonowania instalacji lub urz dzenia wymaga stosownego pozwolenia lub te powiadomienia organu wła ciwego do wydania pozwolenia zintegrowanego, beneficjent składaj c o wiadczenie o zgodno ci projektu z politykami horyzontalnymi wymienionymi w art. 16 i 17 rozporz dzenia Rady (WE) 1083/2006 zobowi zuje si do uzyskania wymaganego pozwolenia lub poinformowania wła ciwego organu oraz przeprowadzenia wymaganych pomiarów wielko ci emisji. Przepisy ustawy Prawo ochrony rodowiska stanowi równie, e substancje stwarzaj ce szczególne zagro enie dla rodowiska powinny by wykorzystywane, przemieszczane i eliminowane przy zachowaniu szczególnych rodków ostro no ci. Substancjami stwarzaj cymi szczególne zagro enie dla rodowiska jest azbest, PCB oraz substancje wymienione w rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie substancji stwarzaj cych szczególne zagro enie dla rodowiska (Dz. U. Nr 217, poz. 2141). Podmiot wykorzystuj cy substancje stwarzaj ce szczególne zagro enie dla rodowiska jest zobowi zany do dokumentowania rodzaju, ilo ci i miejsc ich wyst powania oraz sposobu ich eliminowania. W przypadku, gdy w ramach realizacji projektu s wykorzystywane substancje stwarzaj ce szczególne zagro enie dla rodowiska beneficjent jest zobowi zany do wypełnienia powy szych obowi zków. W przypadku, gdy eksploatacja instalacji b d cej produktem realizacji projektu współfinansowanego z EFRR w ramach PO IG powoduje konieczno odprowadzania cieków przemysłowych do wód lub ziemi beneficjent powinien zwróci szczególn uwag na postanowienia art. 40 i 41 ustawy Prawo wodne okre laj cych podstawowe zasady odprowadzania cieków, a tak e na przepisy rozporz dzenia Ministra rodowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków jakie nale y spełni przy wprowadzaniu cieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla rodowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984) oraz rozporz dzenia Ministra rodowiska z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych mas substancji, które mog by odprowadzane w ciekach przemysłowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1867). 3. Przepisem, który ma zastosowanie do wszystkich beneficjentów aplikuj cych o rodki w ramach PO IG jest ustawa o odpadach, ustalaj ca obowi zuj ce wszystkie podmioty zasady post powania z odpadami m.in. zgodnie z zasad zrównowa onego rozwoju. Zaleca si beneficjentom szczegółowe zapoznanie si z przepisami tej ustawy i ich stosowanie. Odpadami s substancje wymienione w zał czniku 1 do ustawy o odpadach oraz rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 8 pa dziernika 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206), których posiadacz pozbywa si, zamierza si pozby lub do pozbycia której jest zobowi zany. 18

19 Zgodnie z przepisami tej ustawy, ka dy podmiot podejmuj cy działania powoduj ce lub mog ce powodowa powstawanie odpadów jest zobowi zany zapobiega powstawaniu lub ogranicza ilo powstaj cych odpadów, a w przypadku ich powstania zapewni zgodny z zasadami ochrony rodowiska odzysk lub unieszkodliwienie. Powstaj ce odpady powinny by w pierwszej kolejno ci poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, a w przypadku braku takiej mo liwo ci (tj. braku instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, spełniaj cej okre lone w przepisach wymagania) przekazywane do najbli ej poło onych miejsc, w których b d mogły by poddane odzyskowi lub unieszkodliwione. Rodzaje odpadów, które mog by unieszkodliwiane poza specjalistycznymi instalacjami okre la rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urz dzeniami (Dz. U. Nr 49, poz. 356). Unieszkodliwiane mog by jedynie odpady, z których uprzednio wyselekcjonowano odpady nadaj ce si do odzysku. Zakazany jest odzysk PCB, za odpady zawieraj ce te zwi zki mog by poddane odzyskowi lub unieszkodliwieniu tylko po usuni ciu z nich PCB, a w przypadku braku mo liwo ci usuni cia powinny by unieszkodliwione z uwzgl dnieniem przepisów reguluj cych kwesti unieszkodliwiania PCB. Oleje odpadowe powinny by w pierwszej kolejno ci poddane odzyskowi przez regeneracj. Nale y zapewni, by odpady były zbierane w sposób selektywny. Zakazane jest mieszanie odpadów niebezpiecznych ró nych rodzajów oraz mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi ni niebezpieczne, chyba e jest to robione w celu poprawy bezpiecze stwa procesów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Odpadami niebezpiecznymi s odpady wymienione w zał czniku 2 do ustawy, w tabeli A, posiadaj ce jednocze nie co najmniej jedn cech wymienion w zał czniku 4 do ustawy lub wymienione w zał czniku 2 do ustawy, w tabeli B, zawieraj ce co najmniej jeden składnik wymieniony w zał czniku 3 do ustawy i posiadaj ce co najmniej jedn z wła ciwo ci wymienion w zał czniku 4 do ustawy. Jednocze nie Minister rodowiska w rozporz dzeniu z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje si, e odpady nie s niebezpieczne (Dz. U. 128, poz. 1347) ograniczył przypadki, w których odpady uznaje si za niebezpieczne. Baterie i akumulatory powinny by zbierane oddzielnie od innego rodzaju odpadów w sposób umo liwiaj cy ich dalszy odzysk. W przypadku, gdy w wyniku eksploatacji instalacji lub urz dzenia b d cego produktem realizacji projektu współfinansowanego z EFRR w ramach PO IG b d powstawa odpady niebezpieczne w ilo ci przekraczaj cej 0,1 Mg rocznie, beneficjent jest zobowi zany do opracowania programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz do uzyskania decyzji zatwierdzaj cej ten program, natomiast je eli ilo powstaj cych odpadów niebezpiecznych nie b dzie przekraczała 0,1 Mg rocznie lub te ilo odpadów innych ni niebezpieczne b dzie przekraczała 5 Mg rocznie, konieczne jest przedło enie wła ciwemu organowi informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. W przypadku natomiast, gdy w wyniku eksploatacji instalacji powstawa b dzie powy ej 1 Mg odpadów niebezpiecznych rocznie lub powy ej 5 tys. Mg rocznie odpadów innych ni niebezpieczne, konieczne jest uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Powy sze obowi zki nie dotycz beneficjenta, który na eksploatacj instalacji uzyskał pozwolenie zintegrowane. Wymogi, które powinno spełnia pozwolenie na wytwarzanie odpadów okre la art. 18 ustawy o odpadach, a wymogi dotycz ce decyzji zatwierdzaj cej program gospodarki odpadami zostały okre lone w art. 21 tej ustawy. Organem wła ciwym dla wydania ww. decyzji lub zatwierdzenia ww. programu jest wojewoda, marszałek województwa lub starosta w zale no ci od kategorii przedsi wzi. Poszczególne kategorie przedsi wzi zostały okre lone w art. 378 ustawy Prawo ochrony rodowiska. Wnioskodawca mo e przekaza obowi zek gospodarowania odpadami innemu podmiotowi, przy czym podmiot ten musi posiada zezwolenie na prowadzenie działalno ci w zakresie gospodarowania odpadami. Okre lone rodzaje odpadów mog by przekazane osobom fizycznym nie b d cym przedsi biorcami na ich potrzeby. Rodzaje odpadów, które mog by przekazane osobom ww. podmiotom zostały okre lone w rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz mo e przekaza osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym nie b d cymi przedsi biorcami oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. Nr 75, poz. 527). 19

20 Posiadacz odpadów jest zobowi zany do prowadzenia ich ilo ciowej i jako ciowej ewidencji w formie karty ewidencji odpadu prowadzonej dla ka dego odpadu odr bnie lub karty przekazania odpadu. Bior c pod uwag potrzeb wprowadzenia ułatwie dla małych i rednich przedsi biorców Minister rodowiska ograniczył ten obowi zek wydaj c rozporz dzenie z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilo ci, dla których nie ma obowi zku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i rednich przedsi biorstw, które mog prowadzi uproszczon ewidencje odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1735). Problematyka równo ci szans jest przedmiotem regulacji zarówno Traktatu ustanawiaj cego Wspólnot Europejsk, jak i wydanych na jego podstawie dyrektyw, reguluj cych kwesti równego traktowania m czyzn i kobiet w zakresie dost pu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług, kwesti równego traktowania m czyzn i kobiet w zakresie dost pu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy, kwesti równo ci wynagrodze za wykonywanie takiej samej pracy, kwesti równego traktowania kobiet i m czyzn w zakresie ubezpiecze społecznych, kwesti ł czenia obowi zków domowych i pracy zawodowej, kwesti przeciwdziałania bezrobociu kobiet, kwesti równego traktowania osób bez wzgl du na pochodzenie rasowe lub etniczne oraz równego traktowania w zakresie zatrudnienia, dost pu do edukacji i pracy,. Postanowienia dyrektyw dotycz cych równo ci szans zostały implementowane do prawa polskiego i znalazły odzwierciedlenie w nast puj cych przepisach: - Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z pó n. zm.); ustawie z 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z pó n.zm.); ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalno ci gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z pó n.zm.); ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, z pó n. zm.); ustawie z dnia 7 wrze nia 1991 r. o systemie o wiaty (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z pó n. zm); ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolno ci sumienia i wyznania (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965, z pó n. zm.); ustawie z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszo ciach narodowych i etnicznych oraz o j zyku regionalnym (Dz. U. Nr 5. poz. 3, z pó n. zm.); ustawie z dnia 13 pa dziernika 1998 r. o systemie ubezpiecze społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z pó n. zm.); ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r., Nr 210, poz. 2135, z pó n zm.); ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity Dz.U. z 2002r., Nr 101, poz. 926, z pó n. zm.) oraz wydanych na ich podstawie rozporz dzeniach. W opinii Komisji Europejskiej jednak przepisy prawa krajowego nie w pełni implementuj dyrektyw 2000/78/EC ustanawiaj c ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy 13 oraz 2000/43/WE wprowadzaj c w ycie zasad równego traktowania osób bez wzgl du na pochodzenie rasowe lub etniczne 14. Z wzgl du na zarzuty Komisji Europejskiej Departament ds. Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania Dyskryminacji pracuje obecnie nad Ustaw o równym traktowaniu (Dz.U. L 303 z , s (Dz. U. L 180 z , s ) 15 Tekst projektu ustawy jest dost pny w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie 20