European Asylum Support Office PROGRAM SZKOLEŃ EASO. marzec 2014 SUPPORT IS OUR MISSION

Transkrypt

1 European Asylum Support Office PROGRAM SZKOLEŃ EASO marzec 2014 SUPPORT IS OUR MISSION

2

3 European Asylum Support Office PROGRAM SZKOLEŃ EASO marzec 2014 SUPPORT IS OUR MISSION

4 Europe Direct to serwis, który pomoże Państwu znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej. Numer bezpłatnej infolinii ( * ): ( * ) Informacje są udzielane nieodpłatnie, większość połączeń również jest bezpłatna (niektórzy operatorzy, hotele lub telefony publiczne mogą naliczać opłaty). Więcej informacji o Unii Europejskiej można znaleźć w portalu Europa ( Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2014 ISBN doi: /15242 Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu, 2014 EASO ani żadne osoby występujące w jego imieniu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne wykorzystanie informacji zawartych w niniejszej publikacji. Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła.

5 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 3 Spis treści Słowo wstępne dyrektora wykonawczego EASO... 5 Wprowadzenie do programu szkoleń EASO... 6 Czym jest program szkoleń EASO?... 7 W jaki sposób państwa członkowskie mogą korzystać z programu?... 7 Moduły szkoleniowe EASO... 8 Kokpit szkoleniowy EASO... 9 Moduły programu szkoleń EASO Ścieżka uczenia się EASO dla funkcjonariuszy prowadzących sprawy azylowe Moduły podstawowe Moduł dotyczący włączenia Moduł dotyczący technik przesłuchiwania Moduł dotyczący oceny dowodów Moduły zaawansowane Moduł dotyczący sporządzania i podejmowania decyzji Moduł dotyczący przesłuchiwania osób wymagających szczególnego traktowania Moduł dotyczący przesłuchiwania dzieci Moduł dotyczący informacji o kraju pochodzenia Moduł dotyczący wspólnego europejskiego systemu azylowego Moduł dotyczący międzynarodowego prawa uchodźczego i praw człowieka Moduł dotyczący wyłączenia Moduły opcjonalne Moduł dotyczący zakończenia ochrony Moduł dotyczący dyrektywy w sprawie procedur azylowych Moduł dotyczący rozporządzenia dublińskiego Moduł dla kierownictwa służb azylowych... 20

6 Uczenie się to doświadczenie. Wszystko inne to tylko informacja. Albert Einstein

7 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 5 Słowo wstępne dyrektora wykonawczego EASO Szanowni Koledzy! Uzgodnienie nowego pakietu aktów prawnych dotyczących azylu w lipcu 2013 r. jest historycznym osiągnięciem Unii Europejskiej, które doprowadzi do dalszego rozwoju wspólnego europejskiego systemu azylowego (Common European Asylum System CEAS). Skoro nowe przepisy nabrały już mocy, musimy podjąć wspólne wysiłki na rzecz wcielenia ich w życie. Szkolenia odgrywają w tym procesie fundamentalną rolę. Poprzez swój program szkoleń EASO z pełnym zaangażowaniem wspiera państwa członkowskie w procesie wdrażania wspólnych standardów ochrony osób, które potrzebują ochrony międzynarodowej. Jestem głęboko przekonany, że tylko dzięki wspólnym szkoleniom i materiałom wysokiej jakości zdołamy zapewnić stosowanie wspólnych praktyk i w pełni rozwinąć wspólny europejski system azylowy. W EASO zależy nam na zapewnieniu, by nasze szkolenia nie tylko stanowiły doświadczenie wzbogacające wiedzę i umiejętności uczestników, ale również przyczyniały się do ich osobistego rozwoju. Nasz program szkoleń ma na celu wypracowanie systemu interaktywnego, praktycznego i opartego na studiach przypadków zaczerpniętych z życia. Cel ten staramy się osiągnąć, wyposażając uczestników szkoleń w wiedzę i umiejętności zarówno teoretyczne, jak i praktyczne, które mogą okazać się pomocne w ich codziennej pracy. Program szkoleń EASO jest doskonałym przykładem praktycznej współpracy między państwami członkowskimi, zapewnia bowiem pełne zrozumienie wspólnego europejskiego systemu azylowego, prowadząc do harmonizacji praktyk azylowych w całej Unii Europejskiej. Takie same sprawy powinny być rozpatrywanie podobnie, z zapewnieniem jednakowej ochrony i wyników procedur w całej Unii Europejskiej. Cel ten można osiągnąć wyłącznie przez wspólne szkolenia. dr Robert K. Visser dyrektor wykonawczy EASO

8 6 PROGRAM SZKOLEŃ EASO Wprowadzenie do programu szkoleń EASO Wsparcie jest naszą misją! Program szkoleń EASO jest jednym z głównych narzędzi wspierania państw członkowskich przez Urząd. EASO traktuje swój program szkoleń jako narzędzie praktyczne przyczyniające się do efektywnego i jednolitego wdrażania wspólnego europejskiego systemu azylowego określonego w programie haskim, a następnie w programie sztokholmskim. W tym zakresie EASO przyjął strategię szkoleniową (dostępną na stronie EASO: której celem jest nakreślenie zasad i procedur obowiązujących Agencję w trakcie wykonywania jej uprawnień w zakresie szkoleń określonych w art. 6 rozporządzenia ustanawiającego EASO (WE) nr 439/2010: Urząd tworzy i rozwija szkolenia dostępne dla członków wszystkich krajowych organów administracyjnych oraz sądów i trybunałów, a także krajowych służb odpowiedzialnych za kwestie azylowe w państwach członkowskich [ ]. Urząd rozwija takie szkolenia w ścisłej współpracy z organami azylowymi państw członkowskich, a w stosownych przypadkach korzysta z wiedzy fachowej instytucji akademickich i innych właściwych organizacji. [ ] Zapewnia się wysoki poziom oferowanych szkoleń; szkolenia te definiują podstawowe zasady i najlepsze praktyki z myślą o zwiększeniu spójności metod i decyzji administracyjnych oraz praktyk prawnych, z pełnym poszanowaniem niezawisłości krajowych sądów i trybunałów. Artykuł 4 ust. 3 dyrektywy w sprawie procedur azylowych (2013/32/UE) stanowi, że: Państwa członkowskie zapewniają, aby personel organu rozstrzygającego [ ] został odpowiednio przeszkolony [ ]. Państwa członkowskie uwzględniają także stosowne szkolenia stworzone i rozwijane przez Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO), zwłaszcza w zakresie aspektów wyszczególnionych w art. 6 ust. 4 rozporządzenia EASO. Coroczne działania związane z programem szkoleń określa program prac EASO.

9 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 7 Czym jest program szkoleń EASO? Wspólnym systemem szkoleń zawodowych opracowanych głównie dla funkcjonariuszy prowadzących sprawę i innych pracowników wykonujących czynności związane z azylem w całej UE. Systemem szkoleń obejmującym najważniejsze aspekty procedury azylowej w ramach zestawu interaktywnych modułów. Kompleksową metodyką szkoleń, obejmującą zarówno teoretyczne, jak i praktyczne podejście do szkoleń i łączącą w sobie e-uczenie się i bezpośrednie sesje szkoleniowe. Wysokiej jakości materiałem szkoleniowym opracowywanym przez zespoły ekspertów z różnych państw członkowskich i regularnie aktualizowanym oraz weryfikowanym przy wsparciu grupy referencyjnej EASO, w której skład wchodzą różne organizacje międzynarodowe i zainteresowane strony: przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, środowiska akademickiego i sądownictwa. Zestawem modułów szkoleniowych opracowanych w jęz. angielskim i tłumaczonych sukcesywnie przez państwa członkowskie na języki narodowe. W jaki sposób państwa członkowskie mogą korzystać z programu? Nadrzędnym celem programu szkoleń EASO jest zapewnienie jego stosowania przez krajowe organy azylowe w całej UE. Program może być używany jako stałe narzędzie wspierania państw członkowskich w budowaniu ram szkoleń dla pracowników w dziedzinie azylu lub uzupełniania istniejących krajowych struktur szkoleniowych wspólnie opracowywanymi wysokiej jakości materiałami szkoleniowymi. Program szkoleń EASO może również stanowić doraźną pomoc dla państw członkowskich w ramach wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych i wsparcia szczególnego w odpowiedzi na konkretne sytuacje.

10 8 PROGRAM SZKOLEŃ EASO Moduły szkoleniowe EASO Program szkoleń EASO składa się z szeregu interaktywnych modułów obejmujących całokształt zagadnień związanych z ochroną międzynarodową. Zapewnia osobom uczestniczącym w szkoleniach zarówno wiedzę teoretyczną, jak i umiejętności praktyczne potrzebne im do wykonywania codziennych zdań w ramach wspólnego europejskiego systemu azylowego. Moduły szkoleniowe są projektowane przez ekspertów państw członkowskich specjalizujących się w dziedzinie ochrony międzynarodowej. Zapewniają prosty, acz skuteczny, sposób budowania przez uczestników szkoleń kompetencji niezbędnych w codziennej pracy. Moduły są opracowywane w ramach instrumentów prawnych odnoszących się do konwencji dotyczącej uchodźców z 1951 r. oraz protokołu do niej z 1967 r., a także innych istotnych przepisów prawa międzynarodowego i europejskiego. Przygotowuje się je na podstawie scenariuszy zaczerpniętych z życia, z uwzględnieniem dobrych praktyk w obszarze ochrony międzynarodowej. EASO zapewnia stałe utrzymanie wysokiej jakości programu szkoleń dzięki regularnej aktualizacji przy udziale ekspertów państw członkowskich i grupy referencyjnej. Od 2013 r. EASO opracowuje podręczniki szkoleniowe odpowiadające modułom szkoleniowym. Podręczniki mają być w zamierzeniu materiałem pomocnym osobom, które ukończyły już szkolenia on-line i szkolenia bezpośrednie w ramach danego modułu szkoleniowego. Mają towarzyszyć pracownikom służb azylowych w ich codziennej pracy, służąc jako podsumowanie najważniejszych zagadnień omawianych w trakcie szkoleń. Podręczniki będą również wykorzystywane jako narzędzie służące utrwaleniu wiedzy i umiejętności zdobytych na etapie szkoleń. Dzięki nim, wykonując codzienne obowiązki, uczestnicy szkoleń będą mogli konfrontować uzyskaną wiedzę z rzeczywistością i rozwijać swoje umiejętności oraz kompetencje zdobyte podczas szkoleń.

11 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 9 Kokpit szkoleniowy EASO EASO stworzył system gromadzenia i analizy danych dotyczących działań szkoleniowych na szczeblu krajowym i UE. Kokpit szkoleniowy zapewnia zestaw narzędzi gromadzenia danych statystycznych oraz analizy danych ilościowych i obrazuje w sposób graficzny stan wdrożenia narzędzi szkoleniowych EASO. Oferując różne zintegrowane narzędzia, kokpit stanowi wsparcie dla państw członkowskich w procesie wyznaczania i realizacji krajowych celów szkoleniowych w zakresie wdrażania szkoleń EASO. Do narzędzi tych należy m.in. formułowanie szczególnych zaleceń szkoleniowych i przygotowywanie planów działania w dziedzinie szkoleń w poszczególnych krajach.

12 10 PROGRAM SZKOLEŃ EASO Moduły programu szkoleń EASO Dyrektywa w sprawie procedur azylowych Informacje o kraju pochodzenia Międzynarodowe prawo uchodźcze i prawa człowieka Moduł dla kierownictwa (ukończenie modułu przewidziano na 2014 r.) Moduł dotyczący przyjmowania (opracowanie modułu przewidziano na 2014 r.) Ocena dowodów Płeć społeczno-kulturowa, tożsamość płciowa i orientacja seksualna (opracowanie modułu przewidziano na 2014 r.) Przesłuchiwanie dzieci Przesłuchiwanie osób wymagających szczególnego traktowania Rozporządzenie dublińskie Sporządzanie i podejmowanie decyzji Techniki przesłuchiwania Włączenie Wspólny europejski system azylowy Wyłączenie Zakończenie ochrony

13 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 11 Ścieżka uczenia się EASO dla funkcjonariuszy prowadzących sprawy azylowe Przedstawiona w formie okręgów ścieżka uczenia się programu szkoleń EASO obrazuje szczególne potrzeby szkoleniowe funkcjonariuszy prowadzących sprawy azylowe. Zaprojektowano zestaw modułów podstawowych, zaawansowanych i opcjonalnych, tak by zapewnić uczestnikom dostęp do szkoleń w dziedzinach o kluczowym znaczeniu z punktu widzenia ich indywidualnych obowiązków. Dzięki proponowanym modułom podstawowym funkcjonariusze prowadzący sprawy w całej UE odbędą te same szkolenia podstawowe, co pozwoli zapewnić stosowanie jednolitych i spójnych standardów w całej UE. Z kolei moduły należące do kategorii zaawansowanych i opcjonalnych pomogą korzystającym ze szkoleń podnieść stopień specjalizacji. Jeżeli chodzi o zaawansowane i opcjonalne kategorie modułów, system daje państwom członkowskim elastyczność w identyfikowaniu potrzeb funkcjonariuszy prowadzących sprawy w ich codziennej pracy.

14 12 PROGRAM SZKOLEŃ EASO MODUŁY PODSTAWOWE Włączenie Techniki przesłuchiwania Ocena dowodów MODUŁY ZAAWANSOWANE Sporządzanie i podejmowanie decyzji Przesłuchiwanie osób wymagających szczególnego traktowania Przesłuchiwanie dzieci Informacje o kraju pochodzenia Wspólny europejski system azylowy Międzynarodowe prawo uchodźcze i prawa człowieka Płeć społeczno- -kulturowa, tożsamość płciowa i orientacja seksualna Wyłączenie MODUŁY OPCJONALNE Zakończenie ochrony Dyrektywa w sprawie procedur azylowych Rozporządzenie dublińskie Moduł dotyczący przyjmowania Moduł dla kierownictwa

15 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 13 Moduły podstawowe 1. Moduł dotyczący włączenia Moduł dotyczący włączenia obejmuje szkolenia w zakresie interpretacji i stosowania konwencji genewskiej z 1951 r. oraz jej związku z przekształconą unijną dyrektywą kwalifikacyjną. W ramach tego modułu omówiono w sposób uporządkowany i interaktywny definicję uchodźcy i podstawy udzielenia ochrony uzupełniającej. Wyjaśniono w nim również kluczowe terminy, takie jak: prześladowanie w nawiązaniu do podręcznika UNHCR i przekształconej dyrektywy kwalifikacyjnej; powody określone w konwencji, tj. rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne i szczególna grupa społeczna, związek między prześladowaniem (uzasadnioną obawą) a powodami określonymi w konwencji; podstawowa zasada non-refoulement oraz inne istotne przesłanki kwalifikowania się danej osoby jako uchodźcy lub osoby potrzebującej ochrony uzupełniającej. Podczas szkolenia uczestnicy zapoznają się z kluczowymi terminami i będą mieli możliwość zastosowania tych pojęć w ramach studiów przypadków zaczerpniętych z rzeczywistych sytuacji. 2. Moduł dotyczący technik przesłuchiwania Moduł ten obejmuje jeden z podstawowych aspektów rozstrzygania o statusie. W większości przypadków ocena, czy dana osoba potrzebuje ochrony międzynarodowej, jest dokonywana na podstawie informacji zebranych podczas przesłuchania. Moduł ten ma na celu pomóc funkcjonariuszom prowadzącym sprawę w budowaniu wiedzy, umiejętności i postaw, które ułatwią im prowadzenie przesłuchania w sposób profesjonalny, z uwzględnieniem obowiązujących ram prawnych. Moduł omawia aspekty teoretyczne i istotne prawodawstwo z bardzo praktycznego punktu widzenia. W ramach modułu propaguje się prowadzenie przesłuchań według ściśle określonego schematu (tzw. strukturyzowanych) i przedstawia przykłady dobrych praktyk, w tym wskazówki dotyczące przebiegu trudnych przesłuchań oraz sporządzania kompletnych i użytecznych protokołów z przesłuchań. Dodatkową specjalistyczną wiedzę z zakresu przesłuchań można uzyskać w ramach modułów dotyczących przesłuchań dzieci i osób wymagających szczególnego traktowania.

16 14 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 3. Moduł dotyczący oceny dowodów Ocenę dowodów można uznać za podstawową metodę ustalania faktów towarzyszących wnioskowi o ochronę międzynarodową. Polega ona na zbadaniu i porównaniu dostępnego materiału dowodowego. Ogólnym celem tego modułu jest minimalizacja ryzyka niespójnego traktowania podobnych spraw w wyniku stosowania różnego podejścia do oceny dowodów w różnych państwach członkowskich. Moduł ma również na celu zapewnienie funkcjonariuszom prowadzącym sprawę wiedzy i umiejętności niezbędnych do oceny dowodów w sposób sprawiedliwy i konsekwentny. Moduł stanowi omówienie aspektów teoretycznych i istotnego prawodawstwa z praktycznego punktu widzenia. W ramach modułu zaproponowano ustrukturyzowane podejście do oceny dowodów i przedstawiono przypadki najlepszych praktyk. Ponadto przyjęto w nim podejście stopniowe i dokonano rozróżnienia pomiędzy oceną wiarygodności zeznań wnioskodawcy (ocena przeszłych i teraźniejszych faktów) a oceną ryzyka mającą na celu ustalenie, czy zachodzi uzasadniona obawa w odniesieniu do wnioskodawcy w przypadku jego odesłania (ocena przyszłego ryzyka).

17 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 15 Moduły zaawansowane 4. Moduł dotyczący sporządzania i podejmowania decyzji Podjęcie sprawiedliwej decyzji i przedstawienie solidnego uzasadnienia na jej poparcie to istotny aspekt systemu ochrony międzynarodowej. Moduł ten zapewnia uczestnikom niezbędną wiedzę i umiejętności, uczulając ich jednocześnie na konsekwencje źle napisanej decyzji. Uczestnicy dowiadują się, jak przed podjęciem decyzji zidentyfikować istotne fakty i niezbędne dowody, a także jak powoływać się na odpowiednie instrumenty prawne podczas przygotowywania treści decyzji. Dzięki szkoleniom w ramach tego modułu uczestnicy powinni posiąść umiejętność pisania dobrych, sprawiedliwych, dobrze uzasadnionych decyzji, pozostających bez zarzutu pod względem prawnym. 5. Moduł dotyczący przesłuchiwania osób wymagających szczególnego traktowania Status wnioskodawców ubiegających się o ochronę międzynarodową nieuchronnie wiąże się z posiadaniem przez nich szczególnych potrzeb. Indywidualna sytuacja niektórych wnioskodawców sprawia jednak, że wymagają oni szczególnego traktowania przy podejmowaniu decyzji o udzieleniu im ochrony międzynarodowej. Stan zdrowia i traumatyczne przejścia, które miały miejsce w kraju pochodzenia, podczas lotu, a nawet w kraju przyjmującym, mogą wpłynąć na ilość i jakość informacji, jakich wnioskodawca może udzielić podczas przesłuchania. Wiedza i umiejętności w zakresie identyfikowania i zaspokajania szczególnych potrzeb proceduralnych wnioskodawców wymagających tego rodzaju szczególnego traktowania to dla funkcjonariuszy prowadzących sprawa nieodzowna. Ten zaawansowany moduł jest rozwinięciem modułu dotyczącego technik przesłuchiwania. Przewiduje stosowanie analogicznych strukturyzowanych metod przesłuchiwania i pozwala uczestnikom szkolenia zaznajomić się z procesem przygotowania i prowadzenia przesłuchań osób wymagających szczególnego traktowania w sposób profesjonalny, taktowny i empatyczny. Dodatkowo moduł pozwala na uzyskanie zaawansowanej wiedzy o cechach wskazujących na szczególne potrzeby oraz upośledzenie psychiczne lub fizyczne. Zawiera ponadto porady dotyczące trudnych sytuacji i potrzeb samego przesłuchującego.

18 16 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 6. Moduł dotyczący przesłuchiwania dzieci Przesłuchiwanie dzieci wymaga szczególnych umiejętności i wiedzy, ponieważ pod względem postrzegania otoczenia, pamięci i poczucia czasu dzieci znacznie różnią się od dorosłych. Niezmiernie ważne jest zatem zagwarantowanie, by funkcjonariusze prowadzący sprawy w pełni zdawali sobie sprawę z tych różnic podczas przesłuchiwania dzieci. W ramach modułu podkreślono zasadę najlepszego dobra dziecka, która musi stanowić podstawę wszelkich czynności dotyczących dzieci. Do celów tego modułu należą: przekazanie uczestnikom wiedzy i umiejętności dotyczących etapów rozwoju dziecka, zaznajomienie ich ze szczególnymi technikami przesłuchiwania dzieci oraz zapewnienie im wiedzy i umiejętności w zakresie oceny informacji przekazywanych przez dzieci. Moduł ten również bazuje na metodzie przesłuchiwania strukturyzowanego, którą opisano w ramach modułu dotyczącego technik przesłuchiwania. Dzięki jej zastosowaniu prowadzący sprawę uczą się, jak prowadzić przesłuchania, okazując wrażliwość i empatię oraz należycie uwzględniając wiek i dojrzałość dziecka, różnice kulturowe i skutki urazu lub stresu. 7. Moduł dotyczący informacji o kraju pochodzenia Moduł dotyczący informacji o kraju pochodzenia ma ułatwić funkcjonariuszom prowadzącym sprawy uzyskiwanie odpowiedzi na pytania o sytuację polityczną, gospodarczą, humanitarną i pod względem praw człowieka w kraju pochodzenia wnioskodawcy. Informacje o kraju pochodzenia stanowią ważne narzędzie procedury rozstrzygania w przedmiocie ochrony międzynarodowej. Służą jako narzędzie przygotowań do przesłuchania i stanowią udokumentowanie oceny wiarygodności. Najważniejszym celem tego modułu jest uzmysłowienie uczestnikom szkoleń znaczenia informacji o kraju pochodzenia w ramach procedur rozpatrywania wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej. Korzystający z modułu zdobywają wiedzę na temat różnych aspektów informacji o kraju pochodzenia, takich jak poszukiwanie informacji, kierowanie zapytań mających na celu ich uzyskanie i sprawozdania o kraju pochodzenia. Uczestnicy szkoleń mają możliwość przyswojenia sobie strategii poszukiwania informacji o kraju pochodzenia i udoskonalenia umiejętności w tym zakresie, a także dowiadują się o rodzajach źródeł i ocenie ich wiarygodności. Uczestników uczy się również, jak stosować standardy jakościowe w procesie poszukiwania informacji o kraju pochodzenia.

19 PROGRAM SZKOLEŃ EASO Moduł dotyczący wspólnego europejskiego systemu azylowego Moduł ten stanowi omówienie ram prawnych wspólnego europejskiego systemu azylowego (CEAS), ze szczególnym uwzględnieniem zmian stanu prawnego w dziedzinie ochrony międzynarodowej w UE. Przez ponad dziesięć lat stworzenie CEAS było jednym z nadrzędnych celów polityki Unii Europejskiej. Jest to jeden z kluczowych procesów służących wypracowaniu wspólnej procedury azylowej i jednolitego statusu w całej UE. Moduł ten ma na celu podniesienie świadomości wśród funkcjonariuszy prowadzących sprawy i innych pracowników ds. azylu oraz wypracowanie wspólnego rozumienia ich roli jako najważniejszych podmiotów uczestniczących we wdrażaniu CEAS. Jednym z głównych celów modułu jest również udoskonalenie umiejętności funkcjonariuszy prowadzących sprawy w zakresie zrozumienia procesu wdrażania wspólnych instrumentów prawnych, w tym aktów prawnych i orzecznictwa, co ma jednocześnie na celu przyczynienie się do jednolitej interpretacji dorobku prawnego Unii Europejskiej w dziedzinie azylu. Ponadto moduł ten ułatwia funkcjonariuszom prowadzącym sprawy zrozumienie roli EASO w procesie udoskonalania CEAS. 9. Moduł dotyczący międzynarodowego prawa uchodźczego i praw człowieka Moduł ten stanowi przegląd podstawowych instrumentów ochrony praw człowieka i ich znaczenia dla wypracowywania standardów ochrony uchodźców i beneficjentów ochrony uzupełniającej. Historyczny zarys najważniejszych zmian międzynarodowego prawa uchodźczego zapewnia solidny grunt zrozumienia ważnych zasad, takich jak zasady non-refoulement i niedyskryminacji oraz zakaz kryminalizacji uchodźców. Ukończenie szkoleń w ramach tego modułu pozwoli uczestnikom na zrozumienie bezpośrednich implikacji instrumentów ochrony praw człowieka w kontekście ochrony międzynarodowej. Umożliwi im również zdobycie umiejętności stosowania kluczowych zasad prawa uchodźczego oraz identyfikowania i oceny sytuacji, w których przeoczenie kwestii praw człowieka podczas rozstrzygania statusu osób ubiegających się o ochronę międzynarodową może skutkować naruszeniem międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka.

20 18 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 10. Moduł dotyczący wyłączenia Moduł dotyczący wyłączenia umożliwia funkcjonariuszom prowadzącym sprawę wyspecjalizowanie się w zakresie oceny i stosowania klauzul wyłączenia art. 1, lit. D, E i F konwencji genewskiej z 1951 r., które mają odzwierciedlenie w dyrektywie kwalifikacyjnej. Dzięki szkoleniu uczestnicy dowiedzą się również, jaki wpływ na stosowanie klauzuli wyłączenia ma prawo międzynarodowe, ustawodawstwo krajowe, polityki i praktyki operacyjne, orzecznictwo krajowe i międzynarodowe, np. orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wytyczne UNHCR oraz innych ważnych organizacji i autorów. Osoby biorące udział w szkoleniach zdobywają wiedzę i umiejętności w zakresie rygorystycznego choć podlegającego ograniczeniom stosowania powyższych przepisów, uwzględniając przy tym powstające obciążenie i jakość postępowania dowodowego w przypadku wyłączenia.

21 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 19 Moduły opcjonalne 11. Moduł dotyczący zakończenia ochrony Moduł ten zapewnia funkcjonariuszom prowadzącym sprawę możliwość wyspecjalizowania się w stosowaniu klauzul cofnięcia lub ustania ochrony, a także w zakresie innych okoliczności, które mogą skutkować zakończeniem ochrony, takich jak odmowa przedłużenia statusu. Uczestniczący w szkoleniach uczą się ponadto, jak interpretować przesłanki skutkujące zakończeniem ochrony określone w dyrektywie kwalifikacyjnej. Dzięki szkoleniom w ramach tego modułu uczestnicy dowiedzą się, jaki jest tryb zakończenia ochrony i jak przygotowywać oraz sporządzać decyzje kończące ochronę. 12. Moduł dotyczący dyrektywy w sprawie procedur azylowych Moduł ten jest źródłem wiedzy na temat wspólnych zasad i gwarancji, które wszystkie państwa członkowskie powinny stosować w ramach krajowych procedur azylowych zgodnie z dyrektywą w sprawie procedur azylowych. Uczestnicy zgłębią aspekty omawiane w dyrektywie, takie jak dostęp do procedury, obowiązki państw członkowskich i gwarancje dla wnioskodawców ubiegających się o ochronę międzynarodową, prawo wnioskodawcy do pomocy prawnej i obowiązki wnioskodawcy, rola UNHCR i ochrona wnioskodawców potrzebujących szczególnych gwarancji proceduralnych. 13. Moduł dotyczący rozporządzenia dublińskiego Moduł ten zapewnia uczestnikom wiedzę i umiejętności w zakresie podstawowych zagadnień związanych ze stosowaniem rozporządzenia Dublin III i funkcjonowania jego przepisów. Uczestnicy szkoleń mają możliwość zaznajomienia się z bazą danych EURODAC i elektroniczną siecią Dublinet. Oprócz zapoznania się z celem i treścią rozporządzenia dublińskiego uczestnicy dowiadują się również, jak w praktyce stosować przepisy rozporządzenia dotyczące łączenia rodzin i małoletnich bez opieki, klauzul opt-out, klauzul humanitarnych i obowiązujących terminów. Ukończenie tego modułu pozwoli na uzyskanie umiejętności i wiedzy niezbędnych do stosowania wiążącego rozporządzania Dublin III z poszanowaniem innych międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka.

22 20 PROGRAM SZKOLEŃ EASO 14. Moduł dla kierownictwa służb azylowych Moduł ten obejmuje szereg aspektów związanych z codziennymi obowiązkami kierownictwa służb odpowiedzialnych za ochronę międzynarodową. Moduł ten, obejmujący zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczną, ma w zamierzeniu pomóc członkom kierownictwa służb azylowych w rozwijaniu kompetencji umożliwiających im egzekwowanie w podległych im jednostkach organizacyjnych wysokiej jakości norm w sposób efektywny i zgodny z międzynarodowymi oraz unijnymi wymogami prawnymi. Główną grupą docelową tego modułu są zwierzchnicy pracowników podejmujących decyzje w sprawie wniosków o udzielenie azylu 1. 1 Informujemy, że pełny opis modułów dotyczących płci społeczno-kulturowej, tożsamości płciowej i orientacji seksualnej oraz przyjmowania nie jest obecnie dostępny, ponieważ zostanie opracowany dopiero w 2014 r.

23 JAK OTRZYMAĆ PUBLIKACJE UE Publikacje bezpłatne: jeden egzemplarz: w EU Bookshop ( kilka egzemplarzy (lub mapy, plakaty): w przedstawicielstwach Unii Europejskiej ( w delegaturach Unii Europejskiej w krajach poza UE: ( kontaktując się z Europe Direct ( lub dzwoniąc pod numer (numer bezpłatny w całej UE) (*) (*) Informacje są udzielane nieodpłatnie, większość połączeń również jest bezpłatna (niektórzy operatorzy, hotele lub telefony publiczne mogą naliczać opłaty). Publikacje płatne: w EU Bookshop ( Płatne subskrypcje: u dystrybutorów Urzędu Publikacji Unii Europejskiej (

24 BZ PL-C doi: /15242