Czy żyjemy w rzeczywistości fake newsów? Marzec 2018 Flash Eurobarometr 464 K.013/18

Transkrypt

1 Marzec 2018 Flash Eurobarometr 6 K.01/18

2 Informacje o badaniu W ogólnoeuropejskim badaniu Eurobarometr, przeprowadzanym regularnie przez Kantar TNS na zlecenie Komisji Europejskiej, w lutym 2018 roku, poruszone zostały tematy związane z obecnością w mediach nieprawdziwych informacji tzw. fake newsów. W komunikacie przedstawione zostały opinie respondentów z Polski oraz wszystkich 28 krajów Wspólnoty. Termin badania: 7 9 lutego 2018 roku Próba: ogólnopolska próba 1000 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat; reprezentatywna próba mieszkańców 28 krajów członkowskich Unii Europejskiej w wieku 15 i więcej lat Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (CATI) Komunikat prezentuje wybrane wyniki dla Polski oraz całej Unii Europejskiej. Pełny raport z badania dostępny jest na stronie: Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska). 2

3 Fake newsy to codzienność? Jak często spotyka się Pan(i) z wiadomościami lub informacjami, które Pana(i) zdaniem zniekształcają rzeczywistość czy nawet są nieprawdziwe? % Kilka razy w miesiącu 12 68% N=1000 Codziennie lub prawie codziennie Przynajmniej raz w tygodniu Rzadko lub nigdy Nie wiem/brak odpowiedzi (NIE ODCZYTUJ) N= Okazuje się, że fake newsy to codzienność dla prawie połowy Polaków 8% przyznaje, że codziennie lub prawie codziennie spotyka się z wiadomościami czy informacjami, które ich zdaniem zniekształcają rzeczywistość lub nawet są nieprawdziwe. Wiadomości i informacje, które zniekształcają rzeczywistość lub nawet są nieprawdziwe określa się jako fałszywe wiadomości. Które z następujących instytucji lub podmiotów na rynku mediów powinny działać na rzecz powstrzymania rozpowszechniania się fałszywych wiadomości"? WYNIKI DLA POLSKI Dziennikarze Władze państwowe Sami obywatele Organizacje pozarządowe Kadra kierownicza prasy i nadawców Instytucje Unii Europejskiej Internetowe portale społecznościowe Nie wiem/brak odpowiedzi Wszystkie z wymienionych Żadne Inne

4 Czy fake newsy to obecnie problem? Czy Pana(i) zdaniem obecność wiadomości i informacji, które zniekształcają rzeczywistość lub które nawet są nieprawdziwe, stanowi problem w Pana(i) kraju? Nie wiem/brak odpowiedzi Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak CY EL IT HU BG SI ES SK MT RO HR EU 28 FR SE UK PL DE PT LT AT LV CZ NL IE FI EE DK LU BE

5 Fake newsy zagrożeniem dla demokracji? Czy Pana(i) zdaniem obecność wiadomości i informacji, które zniekształcają rzeczywistość lub które nawet są nieprawdziwe, stanowi problem ogólnie dla demokracji? Na ile jest Pan(i) pewny(a) lub niepewny(a) tego, że jest Pan(i) w stanie rozpoznać wiadomości lub informacje, które Pana(i) zdaniem zniekształcają rzeczywistość czy nawet są nieprawdziwe? WYNIKI DLA POLSKI 12 5 Zdecydowanie tak Raczej tak % Raczej nie 8% N=1000 Zdecydowanie nie Nie wiem/brak odpowiedzi (NIE ODCZYTUJ) 8 5 N= % 56 N=1000 Zarówno wśród Polaków jak i ogółu Europejczyków dość powszechna jest opinia, że istnienie w przestrzeni publicznej informacji nieprawdziwych czy zniekształcających rzeczywistość stanowi obecnie problem ogólnie dla funkcjonowania demokracji. Na ile Polacy są w stanie rozpoznać fałszywe wiadomości? Okazuje się, że 71% jest pewna, że potrafi rozpoznać fake newsa. 5

6 Komentarz eksperta Wygląda na to, że nastała era fake newsów. W 2017 roku określenie fake news zostało uznane za słowo roku a w dyskursie publicznym mówi się o nim coraz częściej. Co więcej, w dobie rozwoju cyfryzacji i Internetu jako głównego źródła informacji, mogłoby się wydawać, że stanowi ono realne zagrożenie. Przy przesycie informacji w sieci, generowaniu ogromnej ilości danych każdego dnia, trudno jest fake newsy kontrolować. Fake newsy to nic innego jak fałszywe informacje/wiadomości. Zgodnie z deklaracjami, 8% z nas spotyka się z nimi praktycznie każdego dnia. Obecność wiadomości i informacji, które zniekształcają rzeczywistość lub nawet są nieprawdziwe, zdaniem większości Polaków (8%), stanowi obecnie problem w naszym kraju. Polskie nastroje nie są w Europie odosobnione. Fake newsy są postrzegane jako problem zdaniem 85% ogółu Europejczyków, szczególnie na Cyprze (zdaniem 91% mieszkańców), w najmniejszym stopniu w Belgii 70% Belgów postrzega fake newsy jako problem. Fałszywe wiadomości i dezinformacja to zdaniem 79% Polaków także zagrożenie dla demokracji. Na rzecz powstrzymania rozpowszechniania się fałszywych wiadomości pracować powinni dziennikarze (9%) oraz władze rządowe (0%). Sylwia Bąba Kantar Public Czy problem fake newsów jest naprawdę tak poważny jak go postrzegamy i musimy być czujni na każdym kroku czytając informacje w sieci? Czy w doniesieniach medialnych został on sztucznie wyolbrzymiony a fake newsy istniały, istnieją i będą istnieć nieustannie w podobnej skali? Na pewno to temat, o którym się obecnie wiele mówi. Czy jednak sama świadomość krążenia w sieci fałszywych informacji, którą, jak pokazują wyniki badania Eurobarometr, mają Europejczycy, jest wystarczająca, aby ustrzec się od zagrożeń, jakie mogą nieść? Zapraszamy do kontaktu: Urszula Krassowska Account Director, Kantar Public, e: urszula.krassowska@kantarpublic.com; t: