BARWY TO SKARB - RZECZ O BARWIENIU ŻYWNOŚCI I NAPOJÓW. CZYSTA ETYKIETA I ŻWYNOŚĆ BARWIĄCA.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "BARWY TO SKARB - RZECZ O BARWIENIU ŻYWNOŚCI I NAPOJÓW. CZYSTA ETYKIETA I ŻWYNOŚĆ BARWIĄCA."

Transkrypt

1 BARWY TO SKARB - RZECZ O BARWIENIU ŻYWNOŚCI I NAPOJÓW. CZYSTA ETYKIETA I ŻWYNOŚĆ BARWIĄCA. 1. WPORWADZENIE W zakresie rozeznania nowych trendów w produkcji i wprowadzaniu na rynek nowych napojów i produktów spożywczych nasz kraj jest generalnie mocno opóźniony nie tylko w stosunku do rozwiniętych rynków Unii Europejskiej określanych dawniej jako Europa Zachodnia, ale również w porównaniu z niektórymi krajami naszego regionu, jak np. Węgry, Czechy, Słowacja czy Słowenia, Chorwacja. Dlatego postanowiłem przybliżyć Państwu jedną z ważniejszych dziedzin produkcji żywności i napojów jaką jest barwienie, najnowsze zasady i trendy w barwieniu odpowiadające największym wymaganiom w zakresie zasad zdrowego żywienia i zdrowia. Materiał ten jest przeznaczony dla: - producentów żywności i napojów, a zwłaszcza pracowników działu marketingu, R&D i innych służb - pracowników sieci handlowych i dystrybutorów napojów zajmujących się napojami i marką prywatną - przedstawicieli mediów, dziennikarzy zajmujących się żywnością i napojami - dostawców aromatów - dostawców dodatków funkcjonalnych - ośrodków opiniotwórczych Jak w większości przypadków, jesteśmy w Polsce opóźnieni z nowymi trendami w żywności i napojach i dlatego materiał ten ma za zadanie przybliżyć uczestnikom rynku spożywczego najnowsze rozwiązania i trendy w zakresie barwienia. 2. ZNACZENIE KOLORU W MARKETINGU I PSYCHICE Od dawna znane jest powiedzenie jemy oczami - w tym znaczeniu, że odbiór produktu, jego smaku i zapachu jest ściśle powiązany z jego barwą. Konkretne barwy wywołują konkretne skojarzenia.

2 Badanie przeprowadzone na kolorach potwierdzają teorię, że kolory nie tylko cieszą nasz wzrok, ale również wpływają na nasze samopoczucie i zachowanie. Kolory ciepłe postrzegane są jako stymulujące, wesołe a nawet podniecające. Barwy zimne, z kolei, uważane są za spokojne, wyciszające, a nawet deprymujące. Pomimo, że definicje te są czysto subiektywne i powodowane indywidualnym postrzeganiem, wszystkie badania wykazują, że są one wspólne dla większości osób i zdeterminowane są głównie skojarzeniami z naturą. Żółty to kolor słońca, dlatego też kojarzy się ze światłem, radością. Jest to kolor emocji, działania. Symbolizuje władzę, arogancję, zawiść, złość. Zmieszany z innymi kolorami może też bycć symbolem tchórzostwa lub zdrady. Czerwony to ogień, a więc jest dla nas ciepłem i podnieceniem. Kojarzony z osobowością ekstrawertyczną. Symbolizuje ogień, krew, radość, siłę, namiętność, impuls, okrucieństwo i wściekłość. Zmieszany z białym oznacza frywolność, niewinność a z czarnym tyranię i ból. Pomarańczowy łączy w sobie właściwości żółtego i czerwonego, jednak w mniejszym natężeniu. Kolor ten to entuzjazm i egzaltacja, a w ciemnym czerwonawym odcieniu również pasja i namiętność. Niebieski, jako kolor nieba i wody, to spokój, nieskończoność i chłód. Łączony z osobowością introwertyczną, oznacza inteligencje i głębokie emocje. Symbolizuje również mądrość, wierność oraz nieśmiertelność. Zielony, kojarzony ze świeżością łąk, jest chłodny, spokojny i relaksujący. Jest to kolor równowagi, gdyż tworzą go kolor emocji (żółty ciepły) oraz kolor rozsądku (niebieski zimny). Ma działanie odprężające. Symbolizuje naturę, świeżość i roślinność oraz wzrost i nadzieję. Fiolet oznacza dojrzałość a w jasnym odcieniu delikatność. W odcieniu purpurowym symbolizuje dostojność. W tych sześciu podstawowych kolorach zawiera się to wszystko co możemy uzyskac mieszając je między sobą oraz z białym i czarnym. Każdy z nich wpływa na odcień, w skład którego wejdzie, a przewagę będzie miał ten o największym natężeniu. Oprócz tych podstawowych barw są jeszcze biały (czystość), czarny (żałoba), szary (rezygnacja), brązowy (dojrzałość), złoty (bogactwo) i srebrny (dostojność). Konsumenci identyfikują różne barwy napojów z konkretnymi smakami. Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii na uczniach w wieku lat wykazały, że niektóre

3 barwy są ściśle przypisane do konkretnych smaków. Osobom biorącym udział w teście podano napoje o barwach: bezbarwny, różowy i brązowy. Widząc napój o danej barwie uczestnicy testu mieli konkretne skojarzenia w zakresie konkretnego smaku. I tak napój bezbarwny wywołuje skojarzenia ze smakiem lime, różowy był określany jako owocowy, a brązowy jako cola. O tym, że napoje cola muszą mieć barwę brązową zapomnieli nawet tacy potentaci, jak koncerny napojowe, które w latach dziewięćdzisiatych wprowadziły na rynek napoje Crystal Pepsi (PepsiCo) i Tab Clear (Coca-Cola). Oba napoje poniosły straszliwą klęskę i szybko zniknęły z rynku. 3. IDEA NATURALNOŚCI I CLEAN LABEL ZBLIŻA SIĘ DO POLSKI Konsumenci, zwłaszcza ci na rozwiniętych rynkach, kierują się pojęciem naturalności spożywanych artykułów spożywczych, a zwłaszcza napojów. Naturalność produktów spożywczych stała się jednym z najważniejszych światowych trendów. Społeczeństwa są coraz bardziej wyczulone na zdrowie, stale podnosi się poziom wiedzy w tej dziedzinie, zwłaszcza na rynkach rozwiniętych. Clean label to termin stworzony w związku z nowym kierunkiem, który rozwinął się w ciągu kilku ostatnich lat na rynku europejskim, a wcześniej również m.in. amerykańskim. Clean label odnosi się do wątpliwości co do znaczenia dodatków, braku zrozumienia ich funkcji, dąży do zastąpienia E poprzez składniki ogólnie znane przez konsumentów z własnych doświadczeń kulinarnych. Źródłem tego zjawiska, określanego jako czyszczenie etykiet, są przeprowadzone na brytyjskim uniwersytecie w Soupthampton badania dotyczące wpływu mieszanki kilku barwników pochodzenia syntetycznego oraz benzoesanu sodu na nadaktywność u dzieci. Wyniki skłoniły unijne organy ustawodawcze do nałożenia nowego obowiązku w zakresie etykietowania, tj. umieszczania stosownego ostrzeżenia na etykietach środków spożywczych zawierających ww. barwniki ( może mieć negatywny wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci ). Pomimo, że dalsze dokładne zbadanie przez EFSA każdego z tych związków osobno nie potwierdziło jednoznacznie tego niekorzystnego wpływu obowiązek pozostał, a z nim obawy konsumentów o zdrowie. Przyczyniło się to do eliminacji tych barwników z wielu produktów. Tak rozpoczęło się czyszczenie zarówno produktów jak i etykiet ze składników, które mogą wzbudzać u konsumentów niechęć. Są to wszystkie składniki o obco brzmiących nazwach, które wskazują na wysoki stopień przetworzenia produktu oraz są nierozpoznawalne dla konsumenta. Dodatki do żywności są niezrozumiałe dla konsumenta tak samo jak funkcje jakie spełniają w żywności. Konsument nie zna się na technologii przetwarzania żywności. Konsument oczekuje zrozumiałych nazw i funkcji. To jest bardzo ważne wyzwanie dla komunikacji marketingowej.

4 Należy pamiętać, iż dzisiejszy konsument przywiązuje coraz większą wagę do składu żywności, toteż często czyta etykiety oferowanych mu produktów. W obecnych czasach ogromną popularnością cieszą się środki spożywcze zwane naturalnymi. Natomiast żywność z dużą ilością dodatków i o wysokim stopniu przetworzenia staje się podejrzana i mniej lubiana. Z uwagi na ten fakt producenci rozpoczęli odświeżanie swoich produktów i ich etykiet. Kolejna interpretacja mówi o tym, iż jest to etykieta opisująca produkt w sposób jasny i zrozumiały dla konsumenta, dzięki czemu ma on możliwość dokonywania świadomych wyborów podczas zakupów. Z uwagi na fakt, iż bardziej jest popularna definicja dotycząca produktu wolnego od substancji dodatkowych, działania w zakresie Clean label rozpoczęto od usuwania substancji tzw. E Wśród społeczeństwa europejskiego zauważa się zwrot konsumentów w kierunku żywności o naturalnych cechach, tj, właśnie pozbawioną składników pochodzenia syntetycznego. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom konsumentów, producenci modyfikują skład swoich produktów, usuwając często dozwolone substancje dodatkowe lub zastępując je innymi składnikami żywności. W rezultacie otrzymuje się tzw. Clean label, czyli etykiety podkreślające bardziej naturalny skład produktu (stosuje się hasła typu bez konserwantów, wyłącznie naturalne barwniki, bez sztucznych dodatków), co jest doskonałym narzędziem marketingowym. Czym zatem są te niepożądane dodatki, czyli numery E? Są to substancje, które nie są spożywane jako żywność ani też nie stanowią charakterystycznego jej składnika. Dodaje się je do produktów spożywczych w celu uzyskania określonego efektu technologicznego w sytuacji, w której efekt ten nie może zostać osiągnięty w inny sposób. Ich dodatek wpływa korzystnie na teksturę, smak i barwę oraz przedłuża trwałość artykułów spożywczych. Producent może stosować wyłącznie te dodatki, które zostały autoryzowane przez organy UE. Mając na względzie wymagania jakim podlegają dodatki, trudno znaleźć uzasadnione podstawy do zakwestionowania bezpieczeństwa któregoś z nich. Nie wszystkie substancje dodatkowe otrzymuje się przez chemiczną syntezę, więc pojęcie sama chemia jest niesłusznie stosowane przez konsumentów. Przykład może stanowić E407 karagen, czyli uzyskany z glonów morskich poliwęglowodan stosowany do zagęszczania, żelowania oraz stabilizacji i dodawany m.in. do pasteryzowanej śmietanki, galaretek i marmolad; E300 kwas askorbinowy, czyli witamina C pełniąca rolę przeciwutleniacza (przedłuża trwałość łatwo psujących się produktów, m.in. soków i olejów). Dozwolone do stosowania są także barwniki naturalne występujące w warzywach, np. likopen i luteina. Te oraz inne substancje, które mają pochodzenie roślinne są zazwyczaj uzyskane w procesie technologicznym, w wyniku czego tracą swój naturalny charakter. Nie należy traktować jednakowo wszystkich dozwolonych substancji dodatkowych i nazywać ich sztucznymi czy też szkodliwymi. Przepisy prawa żywnościowego dokładnie określają sposób w jaki trzeba poinformować konsumenta o zawartości dodatku, który został wykorzystany przy produkcji danego środka spożywczego. Wykorzystać można dwa sposoby podanie w wykazie składników dokładnej nazwy dodatku oraz zasadniczej funkcji, jaką pełni w danym produkcie lub też podanie numeru E tego dodatku oraz jego funkcji. Na wybór sposobu przekazania tych informacji ma wpływ ilość miejsca dostępnego na etykiecie, a także odbiór konsumenta. Należy pamiętać,

5 iż niejednokrotnie użycie samego numeru E jest atrakcyjniejsze niż podanie całej nazwy dodatku (np. E385 to EDTA, czyli sól, wapniowo diosodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego). W drodze wyjątku niektóre substancje mogą być znakowane inaczej niż pozostałe dodatki. Chodzi o skrobie modyfikowane substancje otrzymane w wyniku jednego lub większej liczby zabiegów chemicznych na skrobiach spożywczych, które mogły być wcześniej poddane zabiegom fizycznym lub działaniu enzymów, i mogą być rozcieńczane lub odbarwione kwasem albo ługiem. Mogą być w wykazie składników podawane jako skrobia modyfikowana. W ten sposób unika się numeru E, jak i pełnych nazw, np. sól sodowa oktenylobursztynianu skrobiowego czy acetylowany adypinian di skrobiowy. Natomiast jeżeli używana jest zwykła skrobia lub modyfikowana metodami fizycznymi lub enzymatycznymi, wystarczy okresleie skrobia (a także nazwa rośliny, z której pochodzi, jeśli może zawierać gluten), gdyż nie jest to substancja dodatkowa. Idea clean label jest pożądana z punktu widzenia klienta, jednak należy pamiętać, iż specyfikacja produktu nadal pozostaje bez zmian. 4. BADANIA UNIWERSYTETU W SOUTHAMPTON Olbrzymi wpływ na przyspieszenie trendu w stronę naturalności produktów i składników5. użytych do ich produkcji oraz clean label miały badania przeprowadzone przez Southampton University. W 2007 roku badacze z Uniwersytetu w Southampton (Wielka Brytania) odkryli związek pomiędzy spożyciem produktów zawierających barwniki E 110 żółcień pomarańczowa E 104 żółcień chinolinowa E 122 azorubina/karmoizyna E 129 czerwień allura E 102 tartrazyna E 124 pąs 4R dopuszczone do stosowania żywności i występowaniem objawów podobnych do ADHD u dzieci, w tym trudności w skupieniu i nadmierna pobudliwość. Doświadczenia (tzw. badania z Southampton) przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Southampton zrealizowano na 153 dzieciach 3-letnich oraz 144 dzieciach 8- i 9-letnich. Dzieciom podawano napoje zawierające benzoesan sodu oraz jeden lub dwa barwniki (albo placebo). Badania były w pełni kontrolowane i przygotowane do analizy pod kątem statystycznym. Wyniki badań wykazały, że spożycie napoju zawierającego mieszaninę barwników i konserwantu było związane z wystąpieniem nadaktywności w obu grupach wiekowych dzieci. Zaobserwowano objawy takie jak przerywanie cudzych wypowiedzi lub gadatliwość, wiercenie się, impulsywność, niepokój, nadpobudliwość ruchowa i problemy z koncentracją. Wyniki badań opublikowano w renomowanym czasopiśmie naukowym Lancet w tym samym roku. Powyższe badania były następnie analizowane przez dwie niezależne organizacje naukowe: Komitet Toksykologiczny Wielkiej Brytanii oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Obie organizacje nie stwierdziły nieprawidłowości w przeprowadzonych badaniach.

6 Rezultatem badań z Southampton było wprowadzenie w krajach UE obowiązku umieszczania ostrzeżenia na etykietach środków spożywczych zawierających którykolwiek z tych 6 barwników azowych. Przepis w tym zakresie zawarty jest w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności i nakłada obowiązek znakowania środków spożywczych poprzez zamieszczenie na etykiecie, po nazwie lub numerze E barwnika, komunikatu może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci. Rozporządzenie to obowiązuje wprost we wszystkich państwach członkowskich UE. Zgodnie z tym rozporządzeniem środki spożywcze zawierające ww. barwniki, wprowadzone do obrotu lub oznakowane do dnia 20 lipca 2010 r., nie musiały zawierać tego komunikatu i mogły pozostawać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub przydatności do spożycia. Powyższy przepis stosuje się wyłącznie do środków spożywczych po raz pierwszy wprowadzonych do obrotu przed ww. datą, które mogą być przedmiotem dalszego obrotu przez kolejnych pośredników i nie muszą spełniać wymagań dotyczących umieszczania ostrzeżenia na etykiecie. Jedynym ograniczeniem czasowym jest upływ daty minimalnej trwałości/terminu przydatności do spożycia. Wszystkie środki spożywcze przywiezione do Polski po 20 lipca 2010 r. z państw trzecich oraz żywność wprowadzona do obrotu i oznakowana po tej dacie, muszą natomiast zawierać informację o treści: może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci. Konieczność umieszczania takiego ostrzeżenia wynika z paru faktów. Po pierwsze, barwniki te są często stosowane do barwienia napojów gazowanych i niegazowanych, wyrobów cukierniczych i piekarskich (np. ciast biszkoptowych, słodyczy), galaretek w proszku i płatków zbożowych. Po drugie, wymienione produkty są chętnie spożywane przez dzieci, a ponieważ dopuszczalne poziomy spożycia substancji dodatkowych, takich jak barwniki, ustala się na podstawie ich łącznego spożycia ze wszystkich produktów znajdujących się w diecie, o przekroczenie tych limitów u dzieci nie jest trudno. Rozporządzenie nr 1333/2008 zawierało również wymóg ustanowienia programu ponownej oceny dopuszczonych obecnie substancji dodatkowych przez Europejski Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Szczegóły tego programu zostały ujęte w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 257/2010 z dnia 25 marca 2010 r. ustanawiającym program ponownej oceny dopuszczonych dodatków do żywności zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w sprawie dodatków do żywności. W 2009 r. EFSA wydał opinie dotyczące ponownej oceny bezpieczeństwa stosowania żółcieni chinolinowej (E104), żółcieni pomarańczowej FCF/żółcieni pomarańczowej S (E 110), pąsu 4R (czerwieni koszenilowej A, E 124) jako dodatków do żywności. W opinii tej EFSA zaleca obniżenie ADI dla żółcieni chinolinowej z 10 mg/kg wagi ciała dziennie do 0,5 mg/kg wagi ciała dziennie, dla żółcieni pomarańczowej FCF/żółcieni pomarańczowej S (E 110) z 2,5 do 1 mg/kg wagi ciała dziennie, dla pąsu 4R (czerwieni koszenilowej A, E 124) z 4 mg/kg wagi ciała dziennie do 0,7 mg/kg wagi ciała dziennie. Według tych ocen, w 2011 r. opublikowano Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 poprzez ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności.

7 Barwniki azowe dopuszczone do barwienia żywności, w tym barwniki z grupy Southampton, zestawiono w grupie III ( Grupa III: Barwniki spożywcze o łącznym maksymalnym poziomie ), dla których określono łączny maksymalny poziom użycia w wybranych produktach spożywczych. Zgodnie z przyjętym rozporządzeniem grupa III barwników obejmuje następujące substancje barwiące (nie tylko barwniki azowe): E 100 kurkumina; E 102 tartrazyna; E 104 żółcień chinolinowa; E 110 żółcień pomarańczowa FCF/żółcień pomarańczowa S; E 120 koszenila, kwas karminowy, karminy; E 122 azorubina, karmoizyna; E 124 pąs 4 R, czerwień koszenilowa A; E 129 czerwień Allura AC; E 131 błękit patentowy V; E 132 indygotyna, indygokarmin; E133 błękit brylantowy FCF; E 142 zieleń S; E 151 czerń brylantowa BN, czerń PN; E 155 brąz HT; E 160e beta-apo-8 -karotenal (C 30) oraz E 161b luteina. Ponadto, zmniejszono dopuszczalne dawki ww. barwników w żywności lub wycofano ich dopuszczenia do niektórych produktów spożywczych. Na tym zmiany prawodawstwa się nie zakończyły. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 232/2012 z dnia 16 marca 2012 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do warunków i poziomów stosowania żółcieni chinolinowej (E 104), żółcieni pomarańczowej FCF/żółcieni pomarańczowej S (E 110) i pąsu 4R, czerwieni koszenilowej A (E 124), usunęło wyżej wymienione trzy substancje z grupy III barwników. Jednak, zaznaczono, że w przypadku stosowania tych barwników razem z pozostałymi substancjami należącymi do grupy III barwników, należy zachować łączny najwyższy dopuszczalny poziom. Ustawodawcy zauważyli przy tym, że należy zapewnić zakładom branży spożywczej właściwy czas, niezbędny na dostosowanie produkcji do nowych warunków i poziomów stosowania określonych w cytowanym Rozporządzeniu 232/2012, przyjmując przepisy przejściowe. Dlatego, produkty spożywcze zawierające żółcień chinolinową (E 104), żółcień pomarańczową FCF/żółcień pomarańczową S (E 110) i pąs 4R, czerwień koszenilową A (E 124), które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 czerwca 2013 r., a nie są zgodne z przepisami tego rozporządzenia, mogą pozostać w sprzedaży do wyczerpania zapasów. 6. ŻYWNOŚĆ BARWIĄCA TO PRZYSZŁOŚĆ Wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że owoce i warzywa są bogatym źródłem składników odżywczych. Konsumenci na całym świecie zachęcani są do spożywania większej ilości owoców i warzyw, które stanowią ważny element zbilansowanej, zdrowej diety. Należy przy tym pamiętać, że owoce i warzywa mogą także stanowić surowiec do pozyskania szerokiego spektrum substancji o właściwościach barwiących. By w procesie obróbki owoców i warzyw uzyskać naturalne koncentraty barwiące, czyli tzw. Żywność Barwiącą, potrzebna jest jednak specjalistyczna wiedza, ogromne doświadczenie i spore umiejętności. Koncepcja Żywności Barwiącej jest bardzo prosta. Termin ten stosowany jest do określenia metody wykorzystania żywności (lub jej składników) do nadania odpowiedniej barwy innemu produktowi żywnościowemu. Innymi słowy, chodzi o barwienie żywności żywnością. Koncepcję tę zilustrowano na rysunku: dojrzałe owoce i warzywa o intensywnej barwie są źródłem ich naturalnych koncentratów o właściwościach barwiących przydatnych do nadania apetycznego koloru różnego rodzaju artykułom spożywczym i napojom.

8 Specyficzna wiedza i umiejętności były podwaliną technologii umożliwiającej taki przerób naturalnego surowca jadalnego, by uzyskać piękne i apetyczne zabarwienie produktu końcowego. Potrzeba wielu lat pracy, badań i ogromnego doświadczenia, by dzięki know-how w dziedzinie przetwórstwa owoców i warzyw uzyskać tak imponujące rezultaty, do tego entuzjastycznie przyjmowane przez świadomych konsumentów. Żywność Barwiąca pozyskiwana jest z owoców, warzyw i innych roślin jadalnych z zastosowaniem specjalnie opracowanych, delikatnych metod obróbki pozwalających zachować właściwości barwiące substancji naturalnych. W produkcji naturalnych koncentratów barwiących wykorzystuje się wyłącznie wodę i procesy fizyczne. Żywność Barwiącą klasyfikuje się jako składnik żywności, będący zdrową, w 100% naturalną alternatywą sztucznych barwników lub dodatków barwiących. Tak naprawdę naturalne koncentraty barwiące można bez przeszkód jeść łyżeczką! Żywność Barwiącą można opisać na etykiecie na kilka sposobów. Określenie Żywność Barwiąca (koncentrat z czarnej porzeczki, dyni ) informuje nie tylko o rodzaju wykorzystanych do niej surowców jadalnych, lecz także o funkcji, jaką ona pełni w produkcie gotowym, nadając mu odpowiednią barwę. Istnieje szereg zasadniczych i znaczących różnic między Żywnością Barwiącą, sztucznymi barwnikami i dodatkami barwiącymi (często określanymi mianem barwników niesyntetycznych ). Przedstawiono je w tabeli. Sztuczne barwniki Dodatki barwiące Żywność Barwiąca EXBERRY -Produkowane na bazie -Wytwarzane z surowców natu- -Pozyskiwana z surowców jadalnych substancji lub półpro- ralnych (niekoniecznie jadal- - Przetwarzana z użyciem wody i duktów chemicznych nych) procesów fizycznych, bez selektyw- -Otrzymywane w pro- -Ekstrahowane z użyciem roz- nej ekstrakcji pigmentów cesie syntezy chemicz- puszczalników, co skutkuje -Standaryzowana pod względem nej selektywną ekstrakcją pig- intensywności barwy i powtarzal- -Sklasyfikowane jako mentów (a w niektórych ności odcieni dodatki do żywności przypadkach także mody fi- -Sklasyfikowana w UE jako składnik kacją chemiczną żywności (nie zaś dodatek) -W większości występujące -Łatwa do zastosowania w wielu różz substancjami dodatkowy- nych produktach żywnościowych i mi (np. polisorbat, emulgatory, i napojach konserwanty) -Sklasyfikowane jako dodatki do żywności Wyraźnie widać zatem, że żywność barwiąca, czyli de facto koncentraty pozyskiwane z owoców, warzyw i innych roślin jadalnych, to w 100% naturalny, zdrowy i gwarantujący czystą etykietę sposób barwienia szerokiego spektrum artykułów spożywczych i napojów. Dzięki zastosowaniu żywności o właściwościach barwiących gotowe produkty wyróżniają się pięknym, budzącym apetyt kolorem, spełniając jednocześnie oczekiwania i preferencje coraz bardziej wymagających i świadomych konsumentów.

9 7. GNT MA GŁOS Grupa GNT to niezależna firma rodzinna z siedzibą w Holandii, działająca na rynkach całego świata za pośrednictwem swoich biur przedstawicielskich zlokalizowanych w Europie, Azji, i obu Amerykach. GNT zawdzięcza swój sukces unikalnym, innowacyjnym produktom EXBERRY i doskonałej obsłudze klienta oraz własnej, świetnie zorganizowanej bazie surowcowej. Inwestycje w badania i rozwój nowych produktów, kluczowy nacisk na jakość, pozyskiwanie i wykorzystywanie nowych jadalnych surowców, unowocześnianie technologii produkcji to najważniejsze czynniki pozwalające oferować sektorowi spożywczemu najwyższej jakości Żywność Barwiącą EXBERRY ( Perfect Solutions from Natural Sources ). Grupa GNT specjalizuje się w opracowywaniu i przetwarzaniu składników żywności pozyskiwanych z jadalnych owoców, warzyw i roślin, będąc pionierem wykorzystania Żywności Barwiącej. GNT oferuje naturalne koncentraty do barwienia artykułów spożywczych i napojów pod marką EXBERRY. Firma odegrała kluczową rolę i silnie wspierała europejskich producentów w eliminowaniu z produktów żywnościowych i napojów sztucznych barwników oraz barwiących dodatków do żywności. Grupa GNT nie tylko dostarcza Żywność Barwiącą EXBERRY, która nadaje produktom spożywczym i napojom żywe i intensywne barwy, lecz służy także pomocą techniczną i oferuje specjalistyczne know-how. Dzięki temu producenci żywności i napojów mogą wytwarzać produkty o apetycznych kolorach i atrakcyjnym wyglądzie. Kompletny pakiet usług proponowany przez GNT obejmuje pomoc w opracowaniu odpowiednich rozwiązań dla różnego typu produktów. Specjaliści z GNT służą wsparciem na każdym etapie tego procesu. Firma oferuje testy stabilności barw, wymianę sztucznych barwników na naturalne koncentraty barwiące, dobór kolorów, a także doradztwo z zakresu regulacji prawnych. Grupa GNT, od wielu lat zajmując się Żywnością Barwiącą, zgromadziła rozległą wiedzę obejmującą najróżniejsze sektory branży spożywczej, m.in. z zakresu produkcji napojów, słodyczy, produktów mlecznych, lodów, sorbetów, ciastek czy przekąsek. Eksperci z GNT zajmowali się wyeliminowaniem barwników syntetycznych lub innych dodatków barwiących (jak karmin, chlorofilina itp.) praktycznie we wszystkich obszarach produkcji spożywczej. Żywność Barwiąca EXBERRY to najlepsza alternatywa dla substancji i dodatków chemicznych, idealnie wpisująca się w potrzeby konsumentów oczekujących zdrowych i naturalnych metod barwienia żywności. Poniżej przedstawione zostały możliwości uzyskiwania określonych odcieni barw przy pomocy różnych systemów barwienia: - barwników syntetycznych - barwników naturalnych - żywności Exberry

10 Barwniki syntetyczne Barwniki naturalne Żywność barwiąca Exberry 8. ŻYWNOŚĆ BARWIĄCA A KRAJOWI PRODUCENCI NAPOJÓW Jeśli chodzi o napoje barwione żywnością barwiącą to koncepcja ta przyjmuje się powoli wśród producentów napojów bezalkoholowych. Jako pierwsza wprowadziła żywność barwiącą Exberry do swojej oranżady firma BEWA i w ten sposób oranżada 5 plus firmy BEWA jest pierwszą w Polsce oranżdą barwioną składnikami, a nie dodatkami. Andrzej Burzyński, V-ce Prezes Zarządu firmy BEWA powiedział: Koncepcja zastosowania przez nas naturalnych koncentratów z owoców i warzyw zwanych żywnością barwiącej Exberry do barwienia naszych napojów, wyniknęła z obserwacji trendów i innowacyjnych rozwiązań na rynkach zachodnich. Koncepcja clean label i związane z tym eliminowanie z treści etykiety dodatków do żywności na rzecz zastąpienia ich składnikami jest bliska naszej filozofii działania i wychodząc naprzeciw żądaniom konsumentów, których największe

11 obawy odnośnie produktów związane są z dodatkami do żywności E. Dlatego nasza oranżada 5 plus barwiona jest składnikami (żywność barwiąca) bez zastosowania substancji dodatkowych. Uważamy, że ten trend będzie w Polsce się rozwijał i takie produkty polecamy naszym partnerom - największym sieciom handlowym. Wiemy, że niebawem dołączą inni producenci napojów bezalkoholowych. 9. PODSUMOWANIE Obserwujemy coraz większe zainteresowanie konsumentów w Polsce naturalnością produktów i składników, z których są produkowane. Przekłada się to powoli na producentów napojów i żywności, którzy chcą się dostosować do preferencji rodzimych konsumentów. Idea clean label (czysta etykieta), czyli pozbawiona dodatków do żywności będzie zyskiwać na popularności, a żywność barwiąca Exberry coraz częściej znajdzie zastosowanie w produkcji napojów i żywności. Ciekawe, że w Polsce prekursorem napojów barwionych Exberry jest firma Bewa, z polskim kapitałem, a nie znane międzynarodowe koncerny napojowe. Oranżada 5 plus firmy Bewa jest pierwszą polską oranżadą barwioną Żywnością Barwiącą Exberry.

Bezpieczeństwo substancji dodatkowych. Barwniki Southampton- spożycie przez dzieci w Polsce. Joanna Gajda-Wyrębek Zakład Bezpieczeństwa Żywności

Bezpieczeństwo substancji dodatkowych. Barwniki Southampton- spożycie przez dzieci w Polsce. Joanna Gajda-Wyrębek Zakład Bezpieczeństwa Żywności Bezpieczeństwo substancji dodatkowych. Barwniki Southampton- spożycie przez dzieci w Polsce Joanna Gajda-Wyrębek Zakład Bezpieczeństwa Żywności Barwniki z Southampton spożycie przez dzieci w Polsce Plan

Bardziej szczegółowo

Udoskonal barwę Twojego produktu za pomocą koncentratów warzywnych EXBERRY

Udoskonal barwę Twojego produktu za pomocą koncentratów warzywnych EXBERRY TITELMASTERFORMAT DURCH KLICKEN BEARBEITEN Udoskonal barwę Twojego produktu za pomocą koncentratów warzywnych EXBERRY Toruń Maj 2017 1 TITELMASTERFORMAT SPIS TREŚCI DURCH KLICKEN BEARBEITEN 1. GNT 2. Żywność

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 14 stycznia 2009 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 14 stycznia 2009 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie wprowadzenia do obrotu i stosowania w żywności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określonych substancji dodatkowych Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 12.3.2018 L 68/3 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/353 z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie sprostowania rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/1145 w sprawie wycofania z obrotu niektórych dodatków

Bardziej szczegółowo

Dodatki do żywności pytania i odpowiedzi

Dodatki do żywności pytania i odpowiedzi MEMO/11/783 Bruksela, dnia 14 listopada 2011 r. Dodatki do żywności pytania i odpowiedzi Co to są dodatki do żywności? Dodatki to substancje stosowane podczas przygotowywania żywności w różnych celach,

Bardziej szczegółowo

Barwniki spożywcze. Anna Rychter i Michalina Kolan. II Liceum Ogólnokształcące z oddziałami dwujęzycznymi i międzynarodowymi imienia Mikołaja

Barwniki spożywcze. Anna Rychter i Michalina Kolan. II Liceum Ogólnokształcące z oddziałami dwujęzycznymi i międzynarodowymi imienia Mikołaja Barwniki spożywcze Anna Rychter i Michalina Kolan II Liceum Ogólnokształcące z oddziałami dwujęzycznymi i międzynarodowymi imienia Mikołaja Kopernika w Lesznie Czym są barwniki? To chemiczne związki organiczne

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR PL L 129/28 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 14.5.2013 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 438/2013 z dnia 13 maja 2013 r. w sprawie zmiany i sprostowania załącznika II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego

Bardziej szczegółowo

KATALOG PRODUKTÓW Nadzienia Marmolady Powidła

KATALOG PRODUKTÓW Nadzienia Marmolady Powidła KATALOG PRODUKTÓW Nadzienia Marmolady Powidła 2015/2016 Nadzienia wysoki procentowy udział owoców, naturalny owocowy smak, duże kawałki owoców, powstają z owoców nie konserwowanych chemicznie, doskonale

Bardziej szczegółowo

Barwniki jako dodatki do żywności

Barwniki jako dodatki do żywności ŻYWNOŚĆ 2014-04-09 Dr Katarzyna Kozłowska Katedra Żywienia Człowieka SGGW Barwniki jako dodatki do żywności WSZECHNICA ŻYWIENIOWA SGGW 09 KWIETNIA 2014 Co może zawierać żywność? (przykłady) SKŁADNIKI ODŻYWCZE

Bardziej szczegółowo

Kominki - Kolor we wnętrzu

Kominki - Kolor we wnętrzu Kominki - Kolor we wnętrzu Przy projektowaniu wnętrz często wybieramy barwy bezpieczne jak biel czy pastele. Ich dobór uzależniamy od własnych upodobań, nie zawsze zdając sobie sprawę z ich wpływu na naszą

Bardziej szczegółowo

(notyfikowana jako dokument nr C(2016) 1419) (Jedynie tekst w języku duńskim jest autentyczny)

(notyfikowana jako dokument nr C(2016) 1419) (Jedynie tekst w języku duńskim jest autentyczny) L 70/22 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2016/375 z dnia 11 marca 2016 r. zezwalająca na wprowadzenie do obrotu lakto-n-neotetraozy jako nowego składnika żywności zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 258/97

Bardziej szczegółowo

JAK CZYTAĆ ETYKIETY?

JAK CZYTAĆ ETYKIETY? JAK CZYTAĆ ETYKIETY? Znakowanie produktów Wszystkie produkty spożywcze muszą być znakowane. Każdy kupujący ma prawo do uzyskania wszystkich potrzebnych informacji przed kupnem danego produktu. Co powinna

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA 17.1.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 13/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 25/2013 z dnia 16 stycznia 2013 r. zmieniające załączniki II

Bardziej szczegółowo

Jakość środków chemicznych stosowanych w produkcji cukru w aspekcie spełniania wymagań unijnych aktualizacja.

Jakość środków chemicznych stosowanych w produkcji cukru w aspekcie spełniania wymagań unijnych aktualizacja. Jakość środków chemicznych stosowanych w produkcji cukru w aspekcie spełniania wymagań unijnych aktualizacja. 1 Rozporządzenie (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 ustanawiające

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 31 sierpnia 2017 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 31 sierpnia 2017 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 31 sierpnia 2017 r. (OR. en) 11810/17 AGRILEG 163 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 29 sierpnia 2017 r. Do: Nr dok. Kom.: D050799/04 Dotyczy: Sekretariat

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż,

Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż, Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż, Główny Inspektorat Sanitarny i Stowarzyszenie Polska Federacja Producentów

Bardziej szczegółowo

Witamina K2 20 µg. suplement diety. Porcja witaminy K: 20 µg Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml

Witamina K2 20 µg. suplement diety. Porcja witaminy K: 20 µg Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml Witamina K2 20 µg suplement diety Porcja witaminy K: 20 µg Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml Naturalna witamina K z fermentacji bakterii Bacillus Subtillis Natto Opatentowana

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 26.8.2014 PL L 252/11 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 923/2014 z dnia 25 sierpnia 2014 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do stosowania

Bardziej szczegółowo

Żywienie a zdrowie nieprawidłowe żywienie mała aktywność fizyczna nadwaga i nadwaga otyłość choroby chor w wieku dzieci dzi ę eci cym

Żywienie a zdrowie nieprawidłowe żywienie mała aktywność fizyczna nadwaga i nadwaga otyłość choroby chor w wieku dzieci dzi ę eci cym Zdrowa kuchnia dzieci Dr Beata Sińska Żywienie a zdrowie nieprawidłowe żywienie mała aktywność fizyczna nadwaga i otyłość choroby w wieku dziecięcym i dorosłym (cukrzyca, choroby układu krążenia, nowotwory

Bardziej szczegółowo

Substancje dodatkowe definicja

Substancje dodatkowe definicja Dozwolone i niedozwolone substancje dodatkowe w żywności - podział i ich wpływ na zdrowie! Stosowanie przez producentów spożywczych dodatków do żywności, które wpływają na właściowści produktów żywnościowych,

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie znakowania żywności wartością odżywczą

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie znakowania żywności wartością odżywczą ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia..... 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie znakowania żywności wartością odżywczą Na podstawie art. 51 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR PL 7.12.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 328/79 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1274/2013 z dnia 6 grudnia 2013 r. w sprawie zmiany i sprostowania załączników II i III do rozporządzenia Parlamentu

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 29.8.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 230/7 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 817/2013 z dnia 28 sierpnia 2013 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady

Bardziej szczegółowo

Substancje dodatkowe w ż ywno ż ści Kazimierz Karłowski

Substancje dodatkowe w ż ywno ż ści Kazimierz Karłowski Substancje dodatkowe w żywności Kazimierz Karłowski Oczekiwania konsumentów (UE) Sondaż opinii publicznej w krajach Unii Europejskiej Raport Europejskiego Urzędu ds.bezpieczeństwa Żywności (EFSA) 17 listopada

Bardziej szczegółowo

Witamina K2 z D3 20µg/1000IU. Porcja witaminy K: 20 µg Porcja witaminy D: 1000 IU Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml

Witamina K2 z D3 20µg/1000IU. Porcja witaminy K: 20 µg Porcja witaminy D: 1000 IU Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml Witamina K2 z D3 20µg/1000IU suplement diety Porcja witaminy K: 20 µg Porcja witaminy D: 1000 IU Ilość porcji: 600 porcji (porcja=pełna pompka) Zawartość: 30 ml Naturalna witamina K (VitaMK7 - opatentowana

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 5.10.2018 L 251/13 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2018/1481 z dnia 4 października 2018 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 oraz załącznik

Bardziej szczegółowo

RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 2 lutego 2012 r. (03.02) (OR. en) 5984/12 DENLEG 9 AGRI 68

RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 2 lutego 2012 r. (03.02) (OR. en) 5984/12 DENLEG 9 AGRI 68 RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 2 lutego 2012 r. (03.02) (OR. en) 5984/12 DENLEG 9 AGRI 68 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 27 stycznia 2012 r. Do: Sekretariat Generalny Rady Unii

Bardziej szczegółowo

Wymagania w zakresie znakowania produktów mięsnych w świetle nowego rozporządzenia Unii Europejskiej

Wymagania w zakresie znakowania produktów mięsnych w świetle nowego rozporządzenia Unii Europejskiej Wymagania w zakresie znakowania produktów mięsnych w świetle nowego rozporządzenia Unii Europejskiej Po kilku latach dyskusji na poziomie europejskim oraz wielu konsultacji z organizacjami producentów

Bardziej szczegółowo

DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY

DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY WPROWADZENIE DO PREZENTACJI Carl Rehnborg i Nutrilite historia Wyzwania związane ze zdrowym sposobem odżywiania się Pokoloruj swoją dietę Zdrowy

Bardziej szczegółowo

Znakowania Wartością Odżywczą GDA

Znakowania Wartością Odżywczą GDA Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowa Inspekcja Sanitarna Polska Federacja Producentów Żywności Warszawa, 19.09.2007 Znakowanie, a strategia walki z nadwagą i otyłością

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia firmy Unilever w zakresie stosowania oświadczeń zdrowotnych odnośnie tłuszczów do smarowania

Doświadczenia firmy Unilever w zakresie stosowania oświadczeń zdrowotnych odnośnie tłuszczów do smarowania Doświadczenia firmy Unilever w zakresie stosowania oświadczeń zdrowotnych odnośnie tłuszczów do smarowania Paweł Badowski Regulatory Affairs Manager Unilever Polska Oświadczenia zdrowotne w teorii i praktyce

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 174/8 PL 3.7.2015 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2015/1061 z dnia 2 lipca 2015 r. dotyczące na stosowanie kwasu askorbinowego, soli sodowej fosforanu askorbylu, soli sodowo-wapniowej fosforanu

Bardziej szczegółowo

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia - nowelizacja

Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia - nowelizacja Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia - nowelizacja Podstawowym aktem prawnym z zakresu prawa żywnościowego w Polsce jest ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA KOMISJI 2011/3/UE

DYREKTYWA KOMISJI 2011/3/UE 18.1.2011 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 13/59 DYREKTYWY DYREKTYWA KOMISJI 2011/3/UE z dnia 17 stycznia 2011 r. zmieniająca dyrektywę 2008/128/WE ustanawiającą szczególne kryteria czystości dotyczące

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 19.7.2018 PL L 183/9 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/1018 z dnia 18 lipca 2018 r. zezwalające na rozszerzenie zastosowania drożdży piekarskich poddanych promieniowaniu UV (Saccharomyces cerevisiae)

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWY. L 27/12 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

DYREKTYWY. L 27/12 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 27/12 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 31.1.2008 DYREKTYWY DYREKTYWA KOMISJI 2008/5/WE z dnia 30 stycznia 2008 r. dotycząca obowiązkowego umieszczania na etykietach niektórych środków spożywczych

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI 1. ZAKRES, ROZWÓJ I ZNACZENIE CHEMII ŻYWNOŚCI 11

SPIS TREŚCI 1. ZAKRES, ROZWÓJ I ZNACZENIE CHEMII ŻYWNOŚCI 11 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA 9 1. ZAKRES, ROZWÓJ I ZNACZENIE CHEMII ŻYWNOŚCI 11 1.1. Zakres chemii żywności 11 1.2. Zarys rozwoju 12 1.2.1. Początki wiedzy o żywności 12 1.2.2. Zaczątki chemii żywności 13 1.2.3.

Bardziej szczegółowo

Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna

Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 6.5.2015 PL L 115/25 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2015/724 z dnia 5 maja 2015 r. dotyczące na stosowanie octanu retinylu, palmitynianu retinylu i propionianu retinylu jako dodatków paszowych

Bardziej szczegółowo

System Freshline Aroma MAP do żywności pakowanej

System Freshline Aroma MAP do żywności pakowanej System Freshline Aroma MAP do żywności pakowanej Ulepsz proces pakowania produktów w atmosferze modyfikowanej, stosując naturalne aromaty Trendy dotyczące naturalnych składników: Zmiana atmosfery modyfikowanej

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) L 230/8 PL 25.8.2016 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2016/1413 z dnia 24 sierpnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 432/2012 ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności,

Bardziej szczegółowo

Dodatki do żywności budzą w ostatnich latach wiele emocji.

Dodatki do żywności budzą w ostatnich latach wiele emocji. Dodatki do żywności budzą w ostatnich latach wiele emocji. Ich stosowanie utożsamia się często z chemizacją żywności i pogarszaniem przez to jej jakości zdrowotnej. Jako konsumenci zadajemy sobie wiele

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) L 53/120 PL 23.2.2018 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/248 z dnia 15 lutego 2018 r. dotyczące na stosowanie 2,3-dietylopirazyny, 2,5 lub 6-metoksy-3-metylopirazyny, 2-acetylo-3-etylopirazyny,

Bardziej szczegółowo

Precyzyjne drukowanie kolorów marek

Precyzyjne drukowanie kolorów marek Precyzyjne drukowanie kolorów marek Druk z rozszerzonym gamutem stanowi alternatywę dla druku kolorów dodatkowych bez niepotrzebnych nakładów produkcyjnych. przy użyciu stałego zestawu farb Wyzwanie biznesowe

Bardziej szczegółowo

Bona Create Barwienie podłóg drewnianych

Bona Create Barwienie podłóg drewnianych Bona Create Barwienie podłóg drewnianych Dla uzyskania nowego, świeżego wyglądu Barwienie podłóg drewnianych Wyraź swój styl! Z unikatową i szeroką gamą systemu bejc Bona Create, możesz nadać swojej podłodze

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 28.5.2018 C(2018) 3120 final ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia 28.5.2018 r. ustanawiające zasady stosowania art. 26 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA. dotycząca prawidłowości oznakowania i identyfikowalności produktów rolnictwa ekologicznego

INFORMACJA. dotycząca prawidłowości oznakowania i identyfikowalności produktów rolnictwa ekologicznego 1 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42

Bardziej szczegółowo

Informacja z wyników kontroli jakości handlowej i prawidłowości oznakowania soków i napojów bezalkoholowych oraz wód za III kwartał 2009

Informacja z wyników kontroli jakości handlowej i prawidłowości oznakowania soków i napojów bezalkoholowych oraz wód za III kwartał 2009 Sporządził: Data sporządzenia: 2009-11-20 Osoba odpowiedzialna: Data upublicznienia: 2009-11-20 Redaktor Biuletynu Joanna Tudruj Soki i napoje bezalkoholowe - III kwartał 2009 r. 19/2009 Informacja z wyników

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 26.6.2015 L 161/9 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2015/1005 z dnia 25 czerwca 2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów ołowiu w niektórych środkach

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 3.7.2015 PL L 174/3 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2015/1060 z dnia 2 lipca 2015 r. dotyczące na stosowanie bezwodnej betainy i chlorowodorku betainy jako dodatków paszowych dla wszystkich gatunków

Bardziej szczegółowo

Informacja na opakowaniach żywności Dobry zwyczaj - zawsze czytaj!

Informacja na opakowaniach żywności Dobry zwyczaj - zawsze czytaj! Informacja na opakowaniach żywności Dobry zwyczaj - zawsze czytaj! dr hab. Irena Ozimek, prof. nadzw. SGGW dr inż. Marta Sajdakowska Katedra Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji Warszawa, 15.01.2014 r. Prawo

Bardziej szczegółowo

Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość

Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość 2011R0026 PL 02.10.2015 001.001 1 Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego B ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 26/2011 z dnia 14 stycznia

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 lipca 2014 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 lipca 2014 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 lipca 2014 r. (OR. en) 11528/14 DENLEG 120 AGRI 477 SAN 273 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 2 lipca 2014 r. Do: Nr dok. Kom.: D033633/02 Dotyczy:

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Ważną dziedziną turystyki kulturowej jest turystyka kulinarna. Wykorzystanie polskiej regionalnej kuchni w turystyce i stworzenie z niej atrakcji

Bardziej szczegółowo

Znakowanie kosmetyku nowe przepisy. mgr Katarzyna Kobza - Sindlewska

Znakowanie kosmetyku nowe przepisy. mgr Katarzyna Kobza - Sindlewska Znakowanie kosmetyku nowe przepisy. mgr Katarzyna Kobza - Sindlewska Rozporządzenie parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. rozdział VI Informacje dla konsumenta art.

Bardziej szczegółowo

NOWE PRZEPISY. ZNAKOWANIE ŻYWNOŚCI PAKOWANEJ i NIEOPAKOWANEJ

NOWE PRZEPISY. ZNAKOWANIE ŻYWNOŚCI PAKOWANEJ i NIEOPAKOWANEJ NOWE PRZEPISY ZNAKOWANIE ŻYWNOŚCI PAKOWANEJ i NIEOPAKOWANEJ I. ROZPORZADZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 pa ździernika 2011 W dniu 12 grudnia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych. (Dz. U. z dnia 21 października 2002 r.) [wyciąg] Rozdział 1.

USTAWA. z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych. (Dz. U. z dnia 21 października 2002 r.) [wyciąg] Rozdział 1. Dz.U.02.175.1433 z późn. zm. USTAWA z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych. (Dz. U. z dnia 21 października 2002 r.) [wyciąg] Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa określa warunki wprowadzania

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) L 53/14 PL ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/240 z dnia 15 lutego 2018 r. dotyczące na stosowanie trimetyloaminy, chlorowodorku trimetyloaminy i 3-metylobutyloaminy u wszystkich gatunków z wyjątkiem

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA PL 23.5.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 136/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) NR 469/2013 z dnia 22 maja 2013 r. dotyczące na stosowanie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIA. (Tekst mający znaczenie dla EOG)

ROZPORZĄDZENIA. (Tekst mający znaczenie dla EOG) 23.7.2018 PL L 185/9 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/1032 z dnia 20 lipca 2018 r. zezwalające na rozszerzenie zastosowania oleju z mikroalg Schizochytrium sp. jako nowej żywności

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA 14.1.2012 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 12/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 28/2012 z dnia 11 stycznia 2012 r. ustanawiające wymogi dotyczące

Bardziej szczegółowo

W ROKU SZKOLNYM 2013/2014, JAK W LATACH POPRZEDNICH, UCZESTNICZYMY W AKCJI,,SZKLANKA MLEKA I,,OWOCE W SZKOLE

W ROKU SZKOLNYM 2013/2014, JAK W LATACH POPRZEDNICH, UCZESTNICZYMY W AKCJI,,SZKLANKA MLEKA I,,OWOCE W SZKOLE W ROKU SZKOLNYM 2013/2014, JAK W LATACH POPRZEDNICH, UCZESTNICZYMY W AKCJI,,SZKLANKA MLEKA I,,OWOCE W SZKOLE Program Szklanka Mleka Celem programu Szklanka mleka jest kształtowanie wśród dzieci i młodzieży

Bardziej szczegółowo

Projekt Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy. ETYKIETA - źródło informacji o produkcie

Projekt Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy. ETYKIETA - źródło informacji o produkcie Projekt Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy ETYKIETA - źródło informacji o produkcie Zgodnie z polskim ustawodawstwem etykieta produktu spożywczego powinna mieć napisy w języku polskim, umieszczone w sposób

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA OWOCE GR. III

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA OWOCE GR. III Załącznik nr 1e do SIWZ SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA OWOCE GR. III opracował: Wojskowy Ośrodek Badawczo-Wdrożeniowy Służby Żywnościowej 04-470 Warszawa, ul. Marsa 112 tel. 261 815 139, fax. 261

Bardziej szczegółowo

Dodatkowe informacje umieszczane na opakowaniach

Dodatkowe informacje umieszczane na opakowaniach 1 grudnia 2010 r. Dodatkowe informacje umieszczane na opakowaniach Izabela Tańska Doradca ds. Prawa Żywnościowego IGI Food Consulting Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone IGI Food Consulting 1 Program

Bardziej szczegółowo

BSiE 15. Dorota Stankiewicz Informacja BSiE nr 962 (IP 102G) Dodatki do żywności

BSiE 15. Dorota Stankiewicz Informacja BSiE nr 962 (IP 102G) Dodatki do żywności BSiE 15 Dorota Stankiewicz Informacja BSiE nr 962 (IP 102G) Dodatki do żywności I. Podstawowe regulacje prawne dotyczące substancji dodatkowych w żywności Substancje dodawane do żywności można podzielić

Bardziej szczegółowo

Mądre zakupy. Kryteria wyboru żywności

Mądre zakupy. Kryteria wyboru żywności Kryteria wyboru żywności Plan prezentacji: Podstawowe definicje Rady dla kupującego Etykiety produktów żywnościowych Substancje dodatkowe Wzbogacanie żywności Znakowanie żywności ekologicznej Znakowanie

Bardziej szczegółowo

Napój likopenowy Jabłkowo-Brzoskwiniowy

Napój likopenowy Jabłkowo-Brzoskwiniowy Napoje likopenowe > Model : 624 Producent : Cinna Napój likopenowy o smaku Jabłkowo - Brzoskwiniowym Napój likopenowy LycoLife produkowany jest z naturalnych surowców na bazie wody głębinowej z dodatkiem

Bardziej szczegółowo

1. Kontrola jakości i prawidłowości oznakowania tłuszczów do smarowania innych niż tłuszcze mleczne

1. Kontrola jakości i prawidłowości oznakowania tłuszczów do smarowania innych niż tłuszcze mleczne Stosownie do planu pracy na IV kwartał 2011r. i programu kontroli nr DIH-81-17(1)/11/MJ przedkładam informację z wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania tłuszczów do smarowania innych niż

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) L 53/36 PL ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/242 z dnia 15 lutego 2018 r. dotyczące na stosowanie heks-3(cis)-en-1-olu, non-6-en-1-olu, okt-3-en-1-olu, non- 6(cis)-enalu, heks-3(cis)-enalu, hept-4-enalu,

Bardziej szczegółowo

Produkty złożone. Control checks at border inspection posts. 11-14 maja 2013 Monachium

Produkty złożone. Control checks at border inspection posts. 11-14 maja 2013 Monachium Produkty złożone Control checks at border inspection posts 11-14 maja 2013 Monachium Produkty złożone produkt złożony : środek spożywczy przeznaczony do spożycia przez ludzi, zawierający zarówno przetworzone

Bardziej szczegółowo

Są to: barwniki aromaty wzmacniacze smaku substancje słodzące regulatory kwasowości przeciwutleniacze konserwanty

Są to: barwniki aromaty wzmacniacze smaku substancje słodzące regulatory kwasowości przeciwutleniacze konserwanty Obecnie większość produktów żywnościowych wytwarza się z udziałem dodatków, które polepszają właściwości organoleptyczne i smakowe, oraz warunkują ich trwałość i jakość. Są to: barwniki aromaty wzmacniacze

Bardziej szczegółowo

Kontrola planowa III kwartał 2012 r. - w zakresie jakości handlowej przetworów warzywnych

Kontrola planowa III kwartał 2012 r. - w zakresie jakości handlowej przetworów warzywnych Informacja w zakresie jakości handlowej przetworów warzywnych - kontrola planowa III kwartał 2012 r. Zgodnie z programem kontroli planowej w zakresie jakości handlowej przetworów warzywnych (GI-BKJ-403-13/12)

Bardziej szczegółowo

NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE?

NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE? NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE? Nowa piramida żywienia 2016, a dokładniej Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej jest odświeżoną wersją grafiki dobrze znanej już od

Bardziej szczegółowo

Informacje o kontrolach przeprowadzonych w III kwartale 2008 r.

Informacje o kontrolach przeprowadzonych w III kwartale 2008 r. Informacje o kontrolach przeprowadzonych w III kwartale 2008 r. A. Kontrole w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w obrocie krajowym. 1. Liczba kontroli - 147 2. Liczba jednostek, w

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością

USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1408; Art. 1. 1. Ustawa określa

Bardziej szczegółowo

Produkty biobójcze w materiałach do kontaktu z żywnością

Produkty biobójcze w materiałach do kontaktu z żywnością URZĄD REJESTRACJI PRODUKTOW LECZNICZYCH, WYROBÓW MEDYCZNYCH I PRODUKTÓW BIOBÓJCZYCH Produkty biobójcze w materiałach do kontaktu z żywnością dr Elżbieta Buchmiet Departament Informacji o Produktach Biobójczych

Bardziej szczegółowo

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D038011/03 - Annex 1.

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D038011/03 - Annex 1. Rada Unii Europejskiej Bruksela, 12 marca 2015 r. (OR. en) 7159/15 ADD 1 DENLEG 36 AGRI 120 SAN 69 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 11 marca 2015 r. Do: Sekretariat Generalny Rady

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22.5.2018 C(2018) 2980 final ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 22.5.2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 29/2012 w odniesieniu do wymogów

Bardziej szczegółowo

Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie

Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 maja 2017 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 maja 2017 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 maja 2017 r. (OR. en) 8782/17 DENLEG 37 AGRI 242 SAN 178 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 2 maja 2017 r. Do: Nr dok. Kom.: D050365/02 Dotyczy:

Bardziej szczegółowo

RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 21 marca 2012 r. (22.03) (OR. en) 7978/12 DENLEG 31 AGRI 174

RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 21 marca 2012 r. (22.03) (OR. en) 7978/12 DENLEG 31 AGRI 174 RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 21 marca 2012 r. (22.03) (OR. en) 7978/12 DENLEG 31 AGRI 174 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 16 marca 2012 r. Do: Sekretariat Generalny Rady Nr

Bardziej szczegółowo

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia

Bardziej szczegółowo

I N F O R M A C J A. dotycząca wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania przetworów owocowo-warzywnych z segmentu luksusowe

I N F O R M A C J A. dotycząca wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania przetworów owocowo-warzywnych z segmentu luksusowe I N F O R M A C J A dotycząca wyników kontroli jakości i prawidłowości oznakowania przetworów owocowo-warzywnych z segmentu luksusowe Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w II kwartale 2011

Bardziej szczegółowo

I N F O R M A C J A. z kontroli prawidłowości oznakowania środków spożywczych w zakresie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych

I N F O R M A C J A. z kontroli prawidłowości oznakowania środków spożywczych w zakresie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50

Bardziej szczegółowo

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Profesjonalne wydruki 3D w technologii warstwowej z materiału PLA. Oferta dostawy hurtowej filamentów renomowanego, hiszpańskiego producenta

Profesjonalne wydruki 3D w technologii warstwowej z materiału PLA. Oferta dostawy hurtowej filamentów renomowanego, hiszpańskiego producenta Profesjonalne wydruki 3D w technologii warstwowej z materiału PLA Oferta dostawy hurtowej filamentów renomowanego, hiszpańskiego producenta SAKATA 3D O SAKATA 3D Od wielu lat marka SAKATA 3D kojarzy się

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) L 53/134 PL 23.2.2018 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/249 z dnia 15 lutego 2018 r. dotyczące na stosowanie tauryny, beta-alaniny, L-alaniny, L-argininy, kwasu L-asparaginowego, L-histydyny,

Bardziej szczegółowo

Dział programowy: Kuchnia bezpieczna i przyjazna użytkownikom

Dział programowy: Kuchnia bezpieczna i przyjazna użytkownikom TECHNIKA ZAJĘCIA ŻYWIENIOWE Dział programowy: Kuchnia bezpieczna i przyjazna użytkownikom Nr 2 Zapoznanie z programem i systemem oceniania. Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) na lekcjach zajęć technicznych.

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 maja 2017 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 maja 2017 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 maja 2017 r. (OR. en) 8769/17 DENLEG 36 AGRI 241 SAN 177 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 2 maja 2017 r. Do: Nr dok. Kom.: D050364/02 Dotyczy:

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy o paszach oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

o zmianie ustawy o paszach oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 22 października 2010 r. Druk nr 998 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 25/48 PL 2.2.2016 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2016/131 z dnia 1 lutego 2016 r. w sprawie C(M)IT/MIT (3:1) jako istniejącej substancji czynnej do stosowania w produktach biobójczych należących

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA. Nieprawidłowości stwierdzono w 4 placówkach (2 sklepy internetowe, 2 sklepy pozostałe).

INFORMACJA. Nieprawidłowości stwierdzono w 4 placówkach (2 sklepy internetowe, 2 sklepy pozostałe). WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ W GDAŃSKU ul. M. Konopnickiej 4, 80-240 Gdańsk tel/fax (58) 341-08-77, (58) 341-53-37 http://www.ihgd.pl, e-mail: sekretariat@ihgd.pl INFORMACJA o wynikach kontroli

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: JESTEŚ TYM CO JESZ żywność zawierająca rośliny genetycznie modyfikowane

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: JESTEŚ TYM CO JESZ żywność zawierająca rośliny genetycznie modyfikowane SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:

Bardziej szczegółowo

Druk nr 3014 Warszawa, 19 czerwca 2004 r.

Druk nr 3014 Warszawa, 19 czerwca 2004 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-105-04 Druk nr 3014 Warszawa, 19 czerwca 2004 r. Pan Józef Oleksy Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku,

Bardziej szczegółowo

(notyfikowana jako dokument nr C(2017) 8431) (Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)

(notyfikowana jako dokument nr C(2017) 8431) (Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny) 19.12.2017 L 337/63 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2017/2375 z dnia 15 grudnia 2017 r. zezwalająca na wprowadzenie do obrotu kwasu N-acetylo-D-neuraminowego jako nowego składnika żywności zgodnie z rozporządzeniem

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 8.6.2017 L 145/13 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2017/962 z dnia 7 czerwca 2017 r. zawieszające zezwolenie na stosowanie etoksychiny jako dodatku paszowego dla wszystkich gatunków zwierząt i wszystkich

Bardziej szczegółowo

Etykiety na opakowaniach spożywczych zawierają oznaczenia określające rodzaj syntetycznego dodatku.

Etykiety na opakowaniach spożywczych zawierają oznaczenia określające rodzaj syntetycznego dodatku. ŻYWNOŚĆ SYNTETYCZNA Żywność syntetyczna (sztuczna) - typ żywności zawierający wiele syntetycznie przetworzonych składników. Pokarm, który przemysłowo oczyszczono, lub "wzbogacono" chemią, jest niepełnowartościowy.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością

USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1408, z 2003 r. Nr 171, poz.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) Dz.U.07.137.967 2010.01.22 zm. Dz.U.2010.9.63 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) (Dz. U. z dnia 31 lipca 2007 r.) Na

Bardziej szczegółowo