Sekcja Prawa Podatkowego TBSP UJ BUŁGARIA Konspekt do zajęć Systemy podatkowe państw świata Łukasz Moczuło

Transkrypt

1 Sekcja Prawa Podatkowego TBSP UJ BUŁGARIA Konspekt do zajęć Systemy podatkowe państw świata Łukasz Moczuło Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Jagielloński Kraków 2011 str. 1

2 Ogólne informacje Państwo położone w południowo-wschodniej Europie, na Bałkanach. Graniczy z Serbią oraz Macedonią od zachodu, Grecją i Turcją od południa, Morzem Czarnym od wschodu i Rumunią od północy. Liczba ludności Bułgarii w 2010 roku wynosiła 7, 56 mln. Około 69 % populacji mieszka w miastach, z których największym jest stolica kraju, Sofia, licząca 1,18 miliona mieszkańców. Językiem urzędowym, będącym jednocześnie językiem ojczystym zdecydowanej większości Bułgarów jest bułgarski, zapisywany cyrylicą. Bułgaria jest krajem zróżnicowanym etnicznie, chociaż zdecydowanie najliczniejszą grupą są Bułgarzy, stanowiący około 84 % populacji. Bułgaria jest członkiem organizacji międzynarodowych takich jak: Organizacji Narodów Zjednoczonych (od 1955), Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego NATO (od 2004), Unii Europejskiej (od 2007). Bułgaria jest republiką, w której głową państwa jest prezydent wybierany, na jednej karcie razem z wiceprezydentem, w bezpośrednich wyborach, na 5 letnią kadencję. Szefem rządu jest premier, który mianowany jest przez prezydenta. Organem władzy ustawodawczej jest jednoizbowe, 240-osobowe Zgromadzenie Narodowe (Народно събрание), wybierane na 4-letnią kadencję. Kraj podzielony jest na 28 prowincji (oblast(i) obejmujących 278 gmin. Obowiązującą walutą jest bułgarski lewa (BGN). Polskim groszom odpowiadają stotinki (100 stotinek = 1 BGN). Kurs lewa jest stały w stosunku do EUR i wynosi: 1 EUR = 1,9598 BGN. Stopa bezrobocia sięga 20 %, jednakże gospodarka jest bardziej dynamiczna niż np. rumuńska. Między Polską i Bułgarią jest podpisana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z dnia 11 kwietnia 1994 roku. str. 2

3 Prowadzenie dzialalności gospodarczej w Bułgarii Zasady ogólne Zakładanie i rejestrację firm w Bułgarii regulują przepisy Kodeksu Handlowego. Inwestor rozpoczynający działalność w Bułgarii ma do wyboru różne formy działalności. Należą do nich: indywidualna działalność gospodarcza (dla osób fizycznych), spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo akcyjna, spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, oddział, przedstawicielstwo, konsorcjum, holding, spółdzielnia. Minimalny kapitał założycielski OOD (Drużestwo s ograniczena otgowornost) lub EOOD (jednoosobowa sp z o.o.) wynosi 5000 BGN. Minimalna wartość jednego udziału to 10 BGN. W przypadku spółki akcyjnej (Akcjonerno drużestwo), minimalna wartość kapitału to BGN, minimalna wartość akcji AD (lub EAD jednoosobowej) to 1 BGN. Warto jeszcze wspomnieć o szczególnych regulacjach dotyczących holdingów. Celem takiej spółki, prowadzonej w formie AD, OOD lub spółki komandytowo akcyjnej, jest utrzymywanie udziałów w innych spółkach lub zarządzanie. Holding nie musi prowadzić własnej działalności gospodarczej (poza wyżej opisaną), lecz przynajmniej 25 proc. jego kapitału musi być zainwestowane w spółki córki. Odrębny reżim dotyczy również spółek utworzonych w celu inwestowania w nieruchomości (REIT). Przedstawicielstwo handlowe Zgodnie z artykułem 24 ust. 1 Ustawy o popieraniu inwestycji zagranicznych z 2004 roku, podmioty zagraniczne, które mają prawo do wykonywania działalności gospodarczej wg przepisów prawa krajowego mogą założyć przedstawicielstwo w Bułgarii, które należy zarejestrować w Bułgarskiej Izbie Przemysłowo-Handlowej. Przedstawicielstwa nie są jednak osobami prawnymi i nie mogą prowadzić działalności gospodarczej. Oddział firmy zagranicznej Zgodnie z Kodeksem Handlowym każda osoba zagraniczna, zarejestrowana do prowadzenia działalności handlowej wg prawa swojego kraju, może zarejestrować oddział firmy zagranicznej na terytorium Bułgarii. Oddział firmy zagranicznej, zgodnie z prawem bułgarskim, nie ma osobowości prawnej, ale ma swoją siedzibę i adres zarządzania, kierownika, wydzielone mienie, jak też bierną legitymizację procesową. Nazwa oddziału str. 3

4 zawiera nazwę firmy z dodatkiem oddział (kłon). Oddział prowadzi księgi handlowe jako samodzielny handlowiec. Oddziały sporządzają również bilans. Zakładanie spółek prawa handlowego Założenie spółki w Bułgarii obejmuje następujące etapy: wstępne zatwierdzenie nazwy w IS (Information Services) - koszt 100 lub 102 BGN (więcej w przypadku weryfikacji telefonicznej), zatwierdzenie umowy spółki u notariusza, notarialne potwierdzenie podpisów menedżerów - koszt 3 BGN za podpis oraz 2 BGN za pierwszą stronę dokumentu i 1 BGN za każdą następną stronę, wpłacenie kapitału na rachunek bankowy - opłata ok BGN, uiszczenie opłaty sądowej - 121,50 BGN, rejestracja w rejestrze handlowym sądu rejonowego, publikacja w gazecie państwowej - koszt 30 BGN, wyrobienie pieczęci - koszt 40 BGN, rejestracja w Państwowym Urzędzie Statystycznym (BULSTAT) - opłata 60 BGN, rejestracja w Urzędzie Podatkowym oraz w Państwowym Zakładzie Ubezpieczeń. Cały proces rejestracji trwa około miesiąca. Rejestr sądowy prowadzony jest w formie elektronicznej bazy danych. System podatkowy w Bułgarii Administracja podatkowa Ministerstwo Finansów Państwowa Agencja Podatkowa: Narodowa Agencja Skarbowa Władze lokalne Sprawy podatkowe są uregulowane w Kodeksie postępowania w sprawach z zakresu podatków i zabezpieczeń społecznych oraz ustawach szczególnych. str. 4

5 Rodzaje podatków 1. Podatek dochodowy od osób fizycznych Ustawa o podatku PIT (Zakon za danacite wyrchu dochodite na iziczeskite lica) opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dyrżawen westnik) nr 95 z 24 listopada 2006 roku. Stawka PIT jest liniowa: 10%. Deklaracje PIT należy składać do 30 kwietnia. Za bułgarskiego rezydenta podatkowego uznawana jest osoba, która ma miejsce zamieszkania w Bułgarii lub posiada na terytorium Bułgarii centrum interesów życiowych lub przebywa na terytorium kraju dłużej niż 183 dni w każdym 12 miesięcznym okresie. Osoby takie muszą zapłacić w Bułgarii podatek od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Osoby, które nie maja centrum interesów życiowych w Bułgarii, nie są uważane za rezydentów podatkowych. Podlegają tam opodatkowaniu jedynie od dochodów uzyskanych na terenie tego kraju, w tym od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Bułgarii. 2. Podatek dochodowy od osób prawnych Ustawa o podatku CIT (Zakon za korporatiwnoto podochodno obłagane) opublikowany w Dyrzawen Westnik nr 105 z 22 grudnia 2006 roku. Opodatkowaniu CIT w Bułgarii podlegają osoby prawne oraz stowarzyszenia nieposiadające osobowości prawnej (od dochodów z działalności gospodarczej). Podstawowa stawka wynosi 10%. Opodatkowanie dywidend wynosi 10% W przypadku podmiotów z UE/EFTA obowiązuje stawka 5%. Zyski kapitałowe i odsetki objęte są 10% stawką, natomiast w przypadku podmiotów z obszaru UE/EFTA, od 1 stycznia 2011 roku stawka wynosi 5 %. Przychody z praw autorskich i pokrewnych są objęte stawką w wysokości 10%. W przypadku podmiotów z UE/EFTA obowiązuje stawka 5%. Bułgaria dopiero wdraża dyrektywę 90/435/EWG z dnia 23 lipca 1990 roku w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych Państw Członkowskich (parent subsidiary directive). Za rezydentów uważa się spółki założone zgodnie z prawem krajowym albo mające zarząd w kraju, a także: także przedstawicielstwa, oddziały, spółka europejska (societas europaea) i spółdzielnia europejska, jeśli mają siedziby w Bułgarii. str. 5

6 O wysokość straty, poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych. Ulgi w podatkach stosowane są na podstawie art. 31 Ustawy o podatku CIT (maksymalne zwolnienie wydatków na darowizny może osiągnąć 65 % kwoty zysku). Zeznania CIT składa się do 31 marca. Zwolnione z opodatkowania CIT są m.in. zyski ze sprzedaży akcji spółek notowanych na bułgarskiej giełdzie papierów wartościowych (przy spełnieniu pewnych warunków) oraz dywidendy wypłacane pomiędzy bułgarskimi spółkami. Zwolnienia podatkowe przewidziane są również dla firm inwestujących w rejonach o wysokim bezrobociu. Opodatkowaniu CIT nie podlegają licencjonowane Real Estate Investment Trusts (REITs) oraz organizacje zbiorowego inwestowania (collective investing schemes). 3. Podatek VAT Podstawowym aktem prawnym jest ustawa o podatku od wartości dodanej (VAT), opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dyrzawen Westnik) nr 63 z 4 sierpnia 2006 roku. Podstawowa stawka podatku VAT wynosi 20%. Obniżona, 9% stawka obejmuje wyszczególnione usługi hotelowe (od 1 kwietnia 2011 roku). Stawka 0% dotyczy eksportu oraz specyficznych dostaw towarów. Z opodatkowania VAT wyłączono: usługi finansowe, edukacyjne, ubezpieczeniowe, zdrowotne, dzierżawę budynków na cele mieszkalne oraz sprzedaż starych budynków. Rejestracja dla VAT: od BGN. Zapłata VAT: do 14 następnego miesiąca. 4. Akcyza i cło Podstawowym aktem prawnym jest Ustawa o akcyzie i magazynach podatkowych, opublikowana w Dyrzawen Westnik nr 91 z 15 listopada 2005 roku. Jeśli chodzi o akcyzę, to objęte nią są: alkohole, papierosy i cygara, kawa, energia elektryczna, paliwa oraz w zależności od wieku oraz mocy silnika samochody. Do ceł stosuje się przepisy Wspólnotowego Kodeksu Celnego. 6. Podatki lokalne Problematykę tą reguluje ustawa o podatkach i opłatach miejscowych opublikowana w Dyrzawen westnik nr 117 z 10 grudnia 1997 roku. Rodzaje podatków to: podatek od nieruchomości ( 0,01 0,45 proc. wartości nieruchomości); str. 6

7 podatek od przeniesienia własności nieruchomości i samochodów (0,1 3%) wysokość stawki zależy od gminy; podatek od spadków i darowizn (0, 4 6,6 proc.); 7. Opłaty środowiskowe Przewidziane są opłaty za wprowadzanie do obrotu/import towarów w opakowaniach, niektórych pojazdów mechanicznych, baterii, olejów silnikowych, urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Inne istotne dane Małżonkowie nie mogą dokonywać wspólnych rozliczeń. Brak jest opłaty skarbowej, natomiast odsetki karne są zróżnicowane (zależy od rodzaju podatku)! Istnieje także specyficzny, jednorazowy, 10 % podatek od reprezentacji (płatny miesięcznie). Nakładany jest na wydatki przedsiębiorstw na reprezentację i rozrywkę oraz na utrzymanie i naprawy samochodów, z których korzystają członkowie zarządów spółek. Ponadto od 1 stycznia 2011 roku wprowadzono podatek od zawieranych kontraktów ubezpieczeniowych w wysokości 2%. str. 7