Działania ograniczające odpływ azotu ze źródeł rolniczych w Polsce

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Działania ograniczające odpływ azotu ze źródeł rolniczych w Polsce"

Transkrypt

1 Działania ograniczające odpływ azotu ze źródeł rolniczych w Polsce Tamara Jadczyszyn Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Konferencja Rolnicze i pozarolnicze źródła zanieczyszczenia wód przyczyną eutrofizacji Bałtyku Warszawa

2 Uwarunkowania prawne Transpozycja przepisów dyrektywy azotanowej do prawa polskiego: ustawa Prawo ochrony środowiska ustawa Prawo wodne ustawa o nawozach i nawożeniu

3 Działania przedakcesyjne Opracowanie i upowszechnienie Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej w 1999 r. Przepisy o nawozach i nawożeniu (ustawa z 2000 r. i przepisy wykonawcze): - ograniczenie dawki azotu w nawozach naturalnych do 170 kg N/ha na obszarze całego kraju - zakaz stosowania nawozów na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem lub zamarzniętych - zakaz stosowania nawozów naturalnych płynnych oraz azotowych na glebach o nachyleniu pow. 10% bez okrywy roślinnej - obowiązek posiadania zbiornika na płynne nawozy naturalne o pojemności zapewniającej możliwość gromadzenia nawozów przez okres 4 mies. - zalecenie dot. przechowywania obornika na płycie z odprowadzeniem odcieków

4 Działania przedakcesyjne - ograniczenie terminu stosowania nawozów naturalnych od 1 marca do 30 listopada - obowiązek przykrycia nawozów naturalnych glebą nie później niż następnego dnia po zastosowaniu - zakaz stosowania nawozów naturalnych w odległości mniejszej niż 20 m od cieków i zbiorników wodnych - zakaz stosowania nawozów naturalnych płynnych na terenach, gdzie wody podziemne występują powyżej 1,2 m od pow. gleby - zalecenie dot. stosowania nawozów mineralnych w okresach bezpośrednio poprzedzających maksymalne zapotrzebowanie roślin na składniki pokarmowe - stosowanie większości dawki nawozów azotowych w okresie wegetacji rołśin

5 r. Opracowano różne programy działań dla OSN w poszczególnych rzgw Wystąpiły komplikacje w ich wdrażaniu, szczególnie w gminach znajdujących się na granicy dwu rzgw. Rolnicy na OSN zostali pozbawieni możliwości korzystania z programów rolnośrodowiskowych ( rolnictwo zrównoważone i ochrona gleb i wód ) 21 OSN o łącznej powierzchni 6264 km 2, tj. ok. 2% powierzchni Polski

6 r. RZGW Wrocław i Poznań ustanowiły wspólny PD, co usprawniło proces jego wdrażania. PD nakierowany był głównie na eliminację błędów występujących podczas przechowywania i stosowania nawozów. Konstrukcja PD umożliwiła rolnikom korzystanie z większej liczby pakietów Programu rolnośrodowiskowego. Poza zasięgiem pozostał pakiet rolnictwo zrównoważone. W wyniku weryfikacji zmniejszyła się liczba (do 19) i powierzchnia OSN (do 1,5% pow. kraju). Nie wyznaczono OSN na terenie RZGW Kraków i Gliwice. Największą pow. OSN wyznaczono w Wielkopolsce

7 r. Sposób i efekty realizacji wymogów dyrektywy azotanowej w Polsce podlegają ocenie Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska (DGŚ) działającej przy Komisji Europejskiej. W okresie Komisja UE trzykrotnie przedkładała Polsce stanowiska pisemne negatywnie oceniające wyniki prac wykonanych w Polsce. Głównym uchybieniem zdaniem komisji jest zbyt mała powierzchnia OSN. W tej sytuacji Ministerstwo Środowiska i Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) przyjęły spójną strategię w zakresie wyznaczania w Polsce OSN na lata Na podstawie tych ustaleń Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach wykonał opracowanie nt. Ocena presji rolniczej na stan wód powierzchniowych i podziemnych oraz wskazanie obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego, na podstawie którego dyrektorzy rzgw wyznaczyli nowe OSN.

8 Wyznaczenie obszarów presji rolniczej Monitoring płytkich wód podziemnych podlegających bezpośredniemu oddziaływaniu rolnictwa prowadzony jest w ok pkt na terenie całego kraju zbyt mała rozdzielczość dla wyznaczenia obszarów metodami interpolacji Zastosowano podejście modelowe wykorzystując wszelkie dostępne zasoby informacji o rolniczej przestrzeni produkcyjnej i produkcji rolniczej

9 Założenia Do obszarów występowania presji rolniczej zalicza się: 1) powierzchnie użytków rolnych, dla których przewidywane przez model stężenie azotu azotanowego N-NO3 w wodach odpływu przekracza wartość 40 mg/l 2) powierzchnie zlewni, w których znajdują się jeziora dotknięte eutrofizacją

10 Wyznaczenie ładunku azotu z rolnictwa zastosowano kryteria i wzory określone w Rozp. Ministra Środowiska w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Ładunek N z rolnictwa jest to azot wprowadzony do gleby i niewykorzystany przez rośliny czyli nadwyżka bilansowa azotu Nadwyżka bilansowa = dopływ N odpływ N Dopływ N: nawozy mineralne + nawozy organiczne + wiązanie symbiotyczne + opad atmosferyczny + sadzeniaki i materiał roślinny Odpływ N : wynoszenie N z plonami

11 Źródła danych: zużycie nawozów

12 Źródła danych: Struktura zasiewów

13 Wyznaczenie nadwyżki azotu + nasiona i sadzeniaki + wiązanie symbiotyczne (motylkowate ok. 100 kg/ha/rok; pozostałe 4 kg/ha rok) + opad atmosferyczny (17kg/ha/rok) + nawożenie organiczne (np. krowy dojne 60 kg/szt/rok) + nawożenie mineralne - wynoszenie z plonem (np. pszenica ziarno ok. 20 kg/t)

14 Nadwyżki azotu

15 Wyznaczenie odpływu wody - opad wzór Turc a - ewapotranspiracja - retencja wody w glebie

16 Polowa pojemność wodna gleb i średnie odpływy wody (mm) Średnie odpływy w [mm] obliczone wg modelu (31,5 [mm]= [l/s/km2])

17 Porównanie stężenia NO 3 oszacowanego z modelu i mierzonego

18 Korekta wyznaczonych obszarów presji Wydzielenia wstępne poddano weryfikacji w oparciu o wyniki państwowego monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych. Ze wstępnego wydzielenia wyłączono zlewnie jednolitych części wód, w których nie stwierdza się zanieczyszczenia azotem. Jednolite części wód Wody podziemne Źródło: IUNG-PIB na podstawie danych GIOŚ

19 Wyniki wydzieleń dla wydzieleń gminami do strefy OSN włączono 3,467 mln ha UR (17,7% UR) dla wydzieleń obrębami do strefy OSN włączono 3,781 mln ha UR (19,4% UR)

20 OSN r. 4,46% pow. kraju

21 Program Działań Główną treścią Programu są wymogi uzupełniające, tj. nieuregulowane prawem krajowym lecz wynikające z dyrektywy. Są one obowiązkowe dla wszystkich prowadzących działalność rolniczą na OSN. Działania zostały ukierunkowane na eliminowanie błędów w praktyce rolniczej, przez wdrożenie obowiązkowych środków zaradczych. Istotnym elementem dla osiągnięcia celów Programu działań jest edukowanie prowadzących działalność rolniczą na OSN w zakresie dobrych praktyk rolniczych oraz rozwiązywanie problemów ochrony środowiska istniejących na obszarze ich gospodarowania. Większość działań zaczęła obowiązywać od marca 2013 r., czyli po szkoleniach rolników organizowanych w okresie jesienno-zimowym. Zadbano by jak największa liczba rolników miała możliwość realizacji pakietów Programu Rolnośrodowiskowego. Złagodzono wymogi na OSN wyłączające rolników z dostępu do pakietu Rolnictwo zrównoważone (w gospodarstwach do 100 ha nie ma ograniczeń w realizacji pakietów, w gospodarstwach powyżej 100 ha na OSN płatność za realizację pakietu Rolnictwo zrównoważone, jest wypłacana tylko do powierzchni nie przekraczającej 100 ha. Rolnicy uczestniczący w PR, którzy zostali objęci w 2012 roku OSN, powodującym wyłączenie z płatności, mają możliwość zakończenia zobowiązania rolnośrodowiskowego bez żadnych sankcji.

22 Program Działań Program działań obliguje rolników na OSN do: przestrzegania określonych terminów, zasad i dawek nawożenia, prowadzenia dokumentacji wszystkich zabiegów agrotechnicznych, w szczególności związanych z nawożeniem, właściwego przechowywania nawozów naturalnych, kiszonek i pasz soczystych sporządzania planu nawożenia i bilansu azotu w gospodarstwach > 100 ha przestrzegania limitów nawożenia azotem w gosp. < 100 ha przechowywania płynnych nawozów naturalnych w szczelnych zbiornikach o pojemności pozwalającej na gromadzenie półrocznej produkcji tych nawozów bezpiecznego dla środowiska przechowywania obornika z możliwością okresowego składowania na gruncie przestrzegania dopuszczalnych (skróconych) terminów stosowania nawozów naturalnych

23 2016 r.. W ocenie Komisja Polska w dalszym ciągu w niewłaściwy sposób wypełnia wskazania dyrektywy azotanowej. Ponieważ odwołania i argumenty strony polskiej nie są satysfakcjonujące, Komisja wniosła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) skargę o stwierdzenie, że Polska w niewystarczający sposób określiła wody, które są lub mogą być dotknięte zanieczyszczeniem azotanami pochodzenia rolniczego oraz przyjęła program działań zawierający niewłaściwe środki ograniczające zanieczyszczenie wód. Trybunał 20 listopada 2014 r. wydał niekorzystny dla Polski wyrok. W tej sytuacji Minister Środowiska wraz z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęli decyzję o przygotowaniu nowego jednolitego Programu Działań ograniczających straty azotu z rolnictwa, który będzie wprowadzony na obszarze całego kraju.

Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce

Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce Artur Łopatka Tamara Jadczyszyn Jan Jadczyszyn Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy Polska

Bardziej szczegółowo

Założenia projektu jednego Programu działań dla kraju w zakresie realizacji dyrektywy azotanowej

Założenia projektu jednego Programu działań dla kraju w zakresie realizacji dyrektywy azotanowej RAZEM DBAMY O PRZYSZŁOŚĆ NASZYCH WÓD Założenia projektu jednego Programu działań dla kraju w zakresie realizacji dyrektywy azotanowej Weronika Kosiń WDRAŻANIE DYREKTYWY AZOTANOWEJ wyznaczenie wód wrażliwych

Bardziej szczegółowo

Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych

Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016 1. Wymogi Dyrektywy Azotanowej 2. Weryfikacja wód wrażliwych i OSN 3. Program działań na okres 2012 2016 Dyrektywa

Bardziej szczegółowo

Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016

Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016 Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016 Wymogi Dyrektywy Azotanowej Weryfikacja wód wrażliwych i OSN Projekt Programu działań na lata 20122016 Dyrektywa

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa azotanowa: czy dotyczą mnie jej zasady?

Dyrektywa azotanowa: czy dotyczą mnie jej zasady? .pl Dyrektywa azotanowa: czy dotyczą mnie jej zasady? Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 28 stycznia 2016 Czy dyrektywa azotanowa dotyczy każdego? Jakie dokumenty powinien mieć rolnik w razie kontroli? Tym

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja OSN oraz wymogi Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016

Weryfikacja OSN oraz wymogi Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016 Weryfikacja OSN oraz wymogi Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016 1. Wymogi Dyrektywy Azotanowej 2. Weryfikacja wód wrażliwych i OSN 3. Program działań

Bardziej szczegółowo

Warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowanie z odciekam. Zasady przechowywania nawozów naturalnych regulują przepisy:

Warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowanie z odciekam. Zasady przechowywania nawozów naturalnych regulują przepisy: 36 DYREKTYWA AZOTANOWA. Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla Obszarów Szczególnie Narażonych (OSN) cd. Program działań na OSN Dyrektywa azotanowa dotyczy

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja OSN oraz wymogi Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych

Weryfikacja OSN oraz wymogi Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych Weryfikacja OSN oraz wymogi Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych 2012-2016 Katarzyna Pastuszczak 16 stycznia 2013 r. 1. Wymogi Dyrektywy Azotanowej 2. Weryfikacja

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa azotanowa w Polsce

Dyrektywa azotanowa w Polsce Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Dyrektywa azotanowa w Polsce Ewa Grzyś Dział Systemów Produkcji Rolnej Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa 2013 r. Dyrektywa Rady 91/676/EWG

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA AZOTANOWA. Małgorzata Badowska RZGW w Warszawie 12 maja 2011 rok

DYREKTYWA AZOTANOWA. Małgorzata Badowska RZGW w Warszawie 12 maja 2011 rok DYREKTYWA AZOTANOWA Obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenie azotem pochodzenia rolniczego wyznaczone w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej w Warszawie Małgorzata Badowska RZGW w Warszawie

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A /2016 Rady Powiatu w Płocku z dnia.2016 roku

U C H W A Ł A /2016 Rady Powiatu w Płocku z dnia.2016 roku U C H W A Ł A /2016 Rady Powiatu w Płocku z dnia.2016 roku Projekt w sprawie: wsparcia stanowiska Mazowieckiej Izby Rolniczej w Warszawie odnośnie wprowadzenia rozporządzeniem nr 22/2015 Dyrektora Regionalnego

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 13 listopada 2013 r. Poz. 1312 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 4 listopada 2013 r.

Warszawa, dnia 13 listopada 2013 r. Poz. 1312 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 4 listopada 2013 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 13 listopada 2013 r. Poz. 1312 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 4 listopada 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie

Bardziej szczegółowo

LUBELSKA IZBA ROLNICZA

LUBELSKA IZBA ROLNICZA LUBELSKA IZBA ROLNICZA EWIDENCJA ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z NAWOŻENIEM AZOTEM Nazwisko i imię Miejscowość... Gmina.. Nr Ewid. Gosp.. Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres

Bardziej szczegółowo

Dr Anna Kocoń. IUNG-PIB Puławy

Dr Anna Kocoń. IUNG-PIB Puławy Dr Anna Kocoń IUNG-PIB Puławy Główną przyczyną zanieczyszczenia ze źródeł rozproszonych wpływających na wspólnotowe wody są azotany pochodzenia rolniczego Państwa członkowskie wyznaczają strefy podatne

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY DZIAŁAŃ DLA OSN

PROGRAMY DZIAŁAŃ DLA OSN PROGRAMY DZIAŁAŃ DLA OSN Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie marzec/kwiecień 2012 r. Zarząd Zlewni w Giżycku 1 Wdrażanie Dyrektywy Azotanowej na obszarze RZGW Warszawa Problem zanieczyszczenia

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa Azotanowa w województwie kujawsko-pomorskim

Dyrektywa Azotanowa w województwie kujawsko-pomorskim Dyrektywa Azotanowa w województwie kujawsko-pomorskim Jacek Goszczyński Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy wykorzystano materiały: Gdańsk Dyrektywa Rady 91/676/EWG ( azotanowa ) i jej

Bardziej szczegółowo

Tab. I Lp. Wymogi dotyczące stosowania nawozów. Niezgodności dotyczące stosowania nawozów. Naruszenia dotyczące stosowania nawozów

Tab. I Lp. Wymogi dotyczące stosowania nawozów. Niezgodności dotyczące stosowania nawozów. Naruszenia dotyczące stosowania nawozów ZAŁACZNIK nr 2 Minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, wraz z liczbą punktów jaką przypisuje się każdej stwierdzonej niezgodności oraz wysokością zmniejszeń, a także inne

Bardziej szczegółowo

zasięg 1) dotkliwość 2) trwałość 3) NIEZGODNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW NARUSZENIA DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW

zasięg 1) dotkliwość 2) trwałość 3) NIEZGODNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW NARUSZENIA DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW Załącznik nr 2 Minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, wraz z liczbą punktów jaką przypisuje się każdej stwierdzonej niezgodności oraz wysokością zmniejszeń, a także inne

Bardziej szczegółowo

ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER

ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER Zakres prezentacji Definicja ZDPR Podstawy prawne ZDPR Jaki jest cel upowszechniania ZDPR Kto ma obowiązek przestrzegać ZDPR Zakres ZDPR Kto kontroluje ZDPR Definicja

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa azotanowa po raz trzeci

Dyrektywa azotanowa po raz trzeci Na trenie gminy Przasnysz zgodnie z dyrektywą 91/676/EWG w sprawie ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego z dnia 12 grudnia 1991r. (Dz.U. WE L 375, z 31.12.1991,

Bardziej szczegółowo

OCHRONA WÓD PRZED ZANIECZYSZCZENIAMI POWODOWANYMI PRZEZ AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO Program działań

OCHRONA WÓD PRZED ZANIECZYSZCZENIAMI POWODOWANYMI PRZEZ AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO Program działań OCHRONA WÓD PRZED ZANIECZYSZCZENIAMI POWODOWANYMI PRZEZ AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO Program działań Dotyczy rolników, których działki położone są na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa azotanowa

Dyrektywa azotanowa Dyrektywa azotanowa 03.10.2006. Dyrektywa 91/676/EWG w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U. WE L 375, z 31.12.1991, str. 1)

Bardziej szczegółowo

Ramy prawne wdrażania Dyrektywy Azotanowej w Polsce

Ramy prawne wdrażania Dyrektywy Azotanowej w Polsce Konferencja Regionalna Zamykanie cykli mineralnych na poziomie gospodarstw rolnych Dobre praktyki rolnicze minimalizujące straty składników nawozowych w Wielkopolsce Ramy prawne wdrażania Dyrektywy Azotanowej

Bardziej szczegółowo

Polskie rolnictwo a ochrona Bałtyku

Polskie rolnictwo a ochrona Bałtyku Polskie rolnictwo a ochrona Bałtyku Nina Dobrzyńska Dyrektor Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin Warszawa, 25-26 września 2019 r. Polska na tle krajów nadbałtyckich 99,7% terytorium Polski należy do

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy program szkolenia realizowanego w ramach operacji

Szczegółowy program szkolenia realizowanego w ramach operacji 1. Znak sprawy (wypełnia FAPA): Szczegółowy program szkolenia realizowanego w ramach operacji 2. Blok tematyczny: DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO,

Bardziej szczegółowo

Działania kontrolne i konsekwencje prawne dla gospodarstw rolnych na OSN. Opracował: Andrzej Gwizdała-Czaplicki r.

Działania kontrolne i konsekwencje prawne dla gospodarstw rolnych na OSN. Opracował: Andrzej Gwizdała-Czaplicki r. Działania kontrolne i konsekwencje prawne dla Opracował: Andrzej Gwizdała-Czaplicki 24.09.2012 r. Działania kontrolne i konsekwencje prawne dla Podmioty podlegające kontroli w obszarze rolnictwa: 1. Instalacje

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie archiwalnej mapy glebowo-rolniczej w analizach przestrzennych. Jan Jadczyszyn

Wykorzystanie archiwalnej mapy glebowo-rolniczej w analizach przestrzennych. Jan Jadczyszyn Wykorzystanie archiwalnej mapy glebowo-rolniczej w analizach przestrzennych Jan Jadczyszyn Informacje podstawowe o tworzeniu mapy glebowo-rolniczej 1) Koncepcja mapy glebowo-rolniczej i jej dopasowanie

Bardziej szczegółowo

epartament Kontroli na Miejscu ontrola w zakresie ONW

epartament Kontroli na Miejscu ontrola w zakresie ONW epartament Kontroli na Miejscu ontrola w zakresie ONW 2 Podstawy prawne działań kontroli na miejscu w ramach ONW w prawie polskim Ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich

Bardziej szczegółowo

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3) Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides

Bardziej szczegółowo

Stefan Pietrzak.

Stefan Pietrzak. Nowe wymagania Prawa Wodnego w zakresie ochrony wód przed presją pochodzenia rolniczego Zakres i założenia programu działań mających na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzenia rolniczego

Bardziej szczegółowo

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Projekt Zintegrowana Strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni finansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu

Bardziej szczegółowo

Nowe obszary OSN w Polsce

Nowe obszary OSN w Polsce Nowe obszary OSN w Polsce i związane z tym wymogi dla rolników Katarzyna Radtke, Stare Pole 8 grudzień 2017 Rok 2017 zmiana Ustawy Prawo Wodne zmiana podejścia do wdrażania Dyrektywy Azotanowej Plan prezentacji:

Bardziej szczegółowo

Karta zadania nr 677 Do wniosku numer 110

Karta zadania nr 677 Do wniosku numer 110 Karta zadania nr 677 Do wniosku numer 110 Zamknięte Izba Rolnicza Województwa Łódzkiego (nazwa wnioskodawcy) 1. Właściciel zadania Ewa Lech / Departament Hodowli i Ochrony Roślin / Monika Zabrzeńska-Chaterera

Bardziej szczegółowo

w zakresie kontroli osób b fizycznych alność

w zakresie kontroli osób b fizycznych alność Obowiązki organów w gminy w zakresie kontroli osób b fizycznych prowadzących działalno alność rolniczą, wynikające m.in. z ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu i przepisów w wykonawczych

Bardziej szczegółowo

Maria Staniszewska Polski Klub Ekologiczny. Źródła rozproszone

Maria Staniszewska Polski Klub Ekologiczny. Źródła rozproszone Maria Staniszewska Polski Klub Ekologiczny Źródła rozproszone 1 Całkowity azot Całkowity fosfor 2 Eutrofizacja Zużycie nawozów w rolnictwie polskim w latach 1996 2008 (GUS 2008, Środki produkcji w rolnictwie

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa azotanowa. Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Agromax

Dyrektywa azotanowa. Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Agromax Dyrektywa azotanowa Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych Agromax 21 02 2019 mgr inz Mariola Piotrowska WODR Poznan 1 Terminy stosowania nawozów pod określone

Bardziej szczegółowo

Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku

Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku dr inż. Damian Panasiuk, NILU Polska 1 Eutrofizacja wzbogacenie wody biogenami, w szczególności związkami azotu i fosforu, powodującymi przyspieszony wzrost

Bardziej szczegółowo

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy. Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 roku,

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2002 r.)

Bardziej szczegółowo

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 -

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Środowiska Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Zespół redakcyjny: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 1. Doc. dr hab. Irena Duer 2. Prof.

Bardziej szczegółowo

DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN

DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN Zasady możliwości ubiegania się o płatności w ramach niektórych działań PROW 2007-2013 i PROW 2014-2020

Bardziej szczegółowo

INTER-NAW. Wojciech Lipiński. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.

INTER-NAW. Wojciech Lipiński. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Budowa efektywnego modelu interaktywnego systemu wspierania decyzji agrochemicznych w celu optymalizacji nawożenia i ochrony wód przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego INTER-NAW Wojciech Lipiński

Bardziej szczegółowo

Słowa kluczowe: obszar szczególnie narażony, rzeka Sona, azotany pochodzenia rolniczego

Słowa kluczowe: obszar szczególnie narażony, rzeka Sona, azotany pochodzenia rolniczego Program ograniczania zanieczyszczeń rolniczych w zlewni rzeki Sony Mgr inż. Anna Kowalewska Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne w Płońsku Słowa kluczowe: obszar szczególnie narażony,

Bardziej szczegółowo

Nawozy naturalne i organiczne współczesne zasady stosowania. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach

Nawozy naturalne i organiczne współczesne zasady stosowania. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Nawozy naturalne i organiczne współczesne zasady stosowania Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Nawozy Zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.

Bardziej szczegółowo

Część III SIWZ Opis przedmiotu zamówienia Sprawozdanie z 2-go okresu czteroletniego wdrażania Dyrektywy Azotanowej

Część III SIWZ Opis przedmiotu zamówienia Sprawozdanie z 2-go okresu czteroletniego wdrażania Dyrektywy Azotanowej Część III SIWZ Opis przedmiotu zamówienia Sprawozdanie z 2-go okresu czteroletniego wdrażania Dyrektywy Azotanowej I. Przedmiot zamówienia Przedmiotem zamówienia jest wykonanie sprawozdania z 2-go okresu

Bardziej szczegółowo

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Piotr Koza. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB. Jan Jadczyszyn, Piotr Koza. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 27(1) 2011 9 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY I ZALESIENIA NA OBSZARACH PROBLEMOWYCH

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie

Bardziej szczegółowo

Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach

Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Plan prezentacji Podstawy żywienia roślin Potrzeby pokarmowe

Bardziej szczegółowo

Konferencja naukowa GOSPODARKA NAWOZOWA I WYZWANIA WYNIKAJĄCE Z PROGRAMU AZOTANOWEGO W POLSCE 13 maja 2019 Chełm

Konferencja naukowa GOSPODARKA NAWOZOWA I WYZWANIA WYNIKAJĄCE Z PROGRAMU AZOTANOWEGO W POLSCE 13 maja 2019 Chełm Dr Tamara Jadczyszyn IUNG-PIB w Puławach Konferencja naukowa GOSPODARKA NAWOZOWA I WYZWANIA WYNIKAJĄCE Z PROGRAMU AZOTANOWEGO W POLSCE 13 maja 2019 Chełm 96,5 % - morza i oceany (wody słone) 1,7% - wody

Bardziej szczegółowo

Możliwości uzyskania wsparcia finansowego na dostosowanie gospodarstw rolnych do wymogów obowiązujących na OSN

Możliwości uzyskania wsparcia finansowego na dostosowanie gospodarstw rolnych do wymogów obowiązujących na OSN Możliwości uzyskania wsparcia finansowego na dostosowanie gospodarstw rolnych do wymogów obowiązujących na OSN Krzysztof Pałkowski Zastępca Dyrektora Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

Bardziej szczegółowo

Jakie są zmiany w dopłatach bezpośrednich 2018?

Jakie są zmiany w dopłatach bezpośrednich 2018? .pl Jakie są zmiany w dopłatach bezpośrednich 2018? Autor: Ewa Ploplis Data: 13 marca 2018 Jakie są zmiany w dopłatach bezpośrednich w porównaniu do ubiegłego roku? Czy zmiany w dopłatach bezpośrednich

Bardziej szczegółowo

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 25 kwietnia 2013 r. Poz. 330 OBWIESZCZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 8 kwietnia 2013 r.

Warszawa, dnia 25 kwietnia 2013 r. Poz. 330 OBWIESZCZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 8 kwietnia 2013 r. MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 25 kwietnia 2013 r. Poz. 330 OBWIESZCZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 8 kwietnia 2013 r. o zmianie wykazu wymogów

Bardziej szczegółowo

Wpływ rolnictwa konwencjonalnego na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie

Wpływ rolnictwa konwencjonalnego na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie Wpływ rolnictwa konwencjonalnego na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie Józef Tyburski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Warszawa, 3-4 listopada 2010 r. Wpływ rolnictwa na środowisko zależy od

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY

JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY 6. Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 27-28 listopada 2013 roku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY dr inż. Sylwester

Bardziej szczegółowo

DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN. Naw Sald instrukcja

DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN. Naw Sald instrukcja DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN Naw Sald instrukcja Opracowała: Danuta Nowak Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie O/Poznań Europejski

Bardziej szczegółowo

Waldemar Mioduszewski

Waldemar Mioduszewski PROBLEMY WDRAśANIA RAMOWEJ DYREKTYWY WODNEJ NA OBSZARACH WIEJSKICH Waldemar Mioduszewski Zakład Zasobów Wodnych Instytut Melioracji i UŜytków Zielonych Falenty, 05-090 Raszyn e-mail: w.mioduszewski@imuz.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Prowadzenie gospodarstwa rolnego na OSN - ograniczenia

Prowadzenie gospodarstwa rolnego na OSN - ograniczenia Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Prowadzenie gospodarstwa rolnego na OSN - ograniczenia Katarzyna Pastuszczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Warszawa, 3 listopad 2010

Bardziej szczegółowo

Zintegrowany System Informacji o Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej (ZSIRPP)

Zintegrowany System Informacji o Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej (ZSIRPP) Zintegrowany System Informacji o Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej (ZSIRPP) GIS w rolnictwie Starachowice, 25-27 listopada 2015 r. Jan Jadczyszyn Rafał Pudełko Andrzej Doroszewski Artur Łopatka 150 lat

Bardziej szczegółowo

NAWOZY STABILIZOWANE BADANIA W POLSCE

NAWOZY STABILIZOWANE BADANIA W POLSCE NAWOZY STABILIZOWANE BADANIA W POLSCE Jednym z palących zagadnień będących przedmiotem zainteresowania rolników i społeczeństwa jest zagadnienie jak produkować żywność po najniższych kosztach i minimalnym

Bardziej szczegółowo

Produkcyjne i środowiskowe skutki nawożenia roślin w Polsce

Produkcyjne i środowiskowe skutki nawożenia roślin w Polsce Produkcyjne i środowiskowe skutki nawożenia roślin w Polsce JANUSZ IGRAS INSTYTUT NAWOZÓ W SZTUCZN YCH P U ŁAWY WOJCIE CH LIPIŃSKI KRAJOWA STACJA CHEMICZ NO - ROLNICZA WESOŁA Efektywność syntezy amoniaku

Bardziej szczegółowo

Bilans składników nawozowych i plan nawożenia

Bilans składników nawozowych i plan nawożenia Bilans składników nawozowych i plan nawożenia Wg materiałów CDR i IUNG PIB Puławy Zasada bilansowania składników nawozowych i opracowania planów nawożenia Skład chemiczny roślin uprawnych jest względnie

Bardziej szczegółowo

Wymogi obowiązujące rolników w zakresie stosowania i przechowywania nawozów wynikające z Programu działań mających na celu zmniejszenie

Wymogi obowiązujące rolników w zakresie stosowania i przechowywania nawozów wynikające z Programu działań mających na celu zmniejszenie Wymogi obowiązujące rolników w zakresie stosowania i przechowywania nawozów wynikające z Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami ze źródeł rolniczych (tzw. program

Bardziej szczegółowo

Zasoby wodne i zarządzanie zasobami wodnymi

Zasoby wodne i zarządzanie zasobami wodnymi Polski Klub Ekologiczny Globalne Partnerstwo dla Wody, Polska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Spotkanie, 11 kwietnia 2014 r. Zasoby wodne i zarządzanie zasobami wodnymi Janusz Kindler 1 Zasoby wodne

Bardziej szczegółowo

Źródła i szkodliwość związków azotu w środowisku. Stan prawny w Polsce. Katarzyna Król. Aleksandra Sokół

Źródła i szkodliwość związków azotu w środowisku. Stan prawny w Polsce. Katarzyna Król. Aleksandra Sokół Katarzyna Król Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie Aleksandra Sokół Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie dyrektywa UE DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z WDRAŻANIEM DYREKTYWY AZOTANOWEJ W POLSCE,

Bardziej szczegółowo

Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej

Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej 07.10.2006. Cele działania - utrzymanie właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i ostoi gatunków roślin, zwierząt,

Bardziej szczegółowo

Gospodarcze i ekonomiczne skutki suszy w Polsce

Gospodarcze i ekonomiczne skutki suszy w Polsce Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Gospodarcze i ekonomiczne skutki suszy w Polsce Marek Zieliński Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych 20.02.2019 r. Wstęp

Bardziej szczegółowo

Budowa ferm wielkoprzemysłowych w kontekście ochrony zasobów wodnych. Wojciech Frątczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie

Budowa ferm wielkoprzemysłowych w kontekście ochrony zasobów wodnych. Wojciech Frątczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie Budowa ferm wielkoprzemysłowych w kontekście ochrony zasobów wodnych Wojciech Frątczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie Zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia rolniczego AZOT FOSFOR 44%

Bardziej szczegółowo

Wrocław, dnia 17 września 2012 r. Poz. 3157 ROZPORZĄDZENIE NR 5/2012 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU

Wrocław, dnia 17 września 2012 r. Poz. 3157 ROZPORZĄDZENIE NR 5/2012 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 17 września 2012 r. Poz. 3157 ROZPORZĄDZENIE NR 5/2012 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU z dnia 13 września 2012 r.

Bardziej szczegółowo

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska

Bardziej szczegółowo

Nowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska

Nowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska Nowe prawo wodne oraz jego wpływ na gospodarkę wodami opadowymi i roztopowymi Mariusz Gajda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska Gdańsk, 27 marca 2017 r. Wody opadowe charakterystyka problemu Ustalenie

Bardziej szczegółowo

I. DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN

I. DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa

Bardziej szczegółowo

ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka

ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE Jan Kuś Mariusz Matyka Warszawa, kwiecień, 2014 Plan prezentacji 1. Specjalizacja w produkcji rolniczej i jej konsekwencje środowiskowe:

Bardziej szczegółowo

Wiosenne nawożenie użytków zielonych

Wiosenne nawożenie użytków zielonych Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody pozimowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie

Bardziej szczegółowo

Wariant 8.3. Facelia. Deklaracja pakietu 8 w roku 2013 zmiana zgodna z 6 ust. 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia rolnośrodowiskowego.

Wariant 8.3. Facelia. Deklaracja pakietu 8 w roku 2013 zmiana zgodna z 6 ust. 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia rolnośrodowiskowego. Zasady dokonywania zmiany zobowiązania rolnośrodowiskowego w zakresie Pakietu 8. Ochrona gleb i wód wariantów 8.2 Międzyplon ozimy i 8.3 Międzyplon ścierniskowy dla wniosków rolnośrodowiskowych kontynuacyjnych

Bardziej szczegółowo

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem!

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! https://www. Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 13 kwietnia 2018 Zwiększający się ciągle poziom intensywności uprawy zbóż prowadzi do stabilizacji

Bardziej szczegółowo

NOTATNIK DO EWIDENCJI ZABIEGÓW OCHRONY ROŚLIN ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z NAWOŻENIEM AZOTEM

NOTATNIK DO EWIDENCJI ZABIEGÓW OCHRONY ROŚLIN ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z NAWOŻENIEM AZOTEM NOTATNIK DO EWIDENCJI ZABIEGÓW OCHRONY ROŚLIN ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z NAWOŻENIEM AZOTEM Szepietowo 2019 Wydawca: Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie Szepietowo-Wawrzyńce

Bardziej szczegółowo

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Dr Aleksandra Ziemińska-Stolarska Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Smardzewice,

Bardziej szczegółowo

Maksymalne dawki nawożenia azotem na OSN wg nowych zasad

Maksymalne dawki nawożenia azotem na OSN wg nowych zasad Maksymalne dawki nawożenia azotem na OSN wg nowych zasad OSN to obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych, na których występują wody zanieczyszczone

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego

Międzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego Międzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego Marta Kalinowska, WWF IV Bałtycki Okrągły Stół, 1.07.2015 r. fot. Darek Bógdał Marta Kalinowska,

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY SZKOLENIOWE

MATERIAŁY SZKOLENIOWE POLSKIE TOWARZYSTWO BIOMASY MATERIAŁY SZKOLENIOWE Tytuł szkolenia Monitoring skuteczności funkcjonowania instalacji agroenergetycznych oraz efektywności energetycznego wykorzystania surowców w aspekcie

Bardziej szczegółowo

Stare Pole, 14 marca 2019 r.

Stare Pole, 14 marca 2019 r. Stare Pole, 14 marca 2019 r. Problem suszy w woj. pomorskim oraz znaczenie dla rolnictwa ustawy Prawo Wodne Plan - PGW Wody Polskie wprowadzenie; - Zagrożenie suszą w regionie wodnym; - Obowiązki rolników

Bardziej szczegółowo

PROJEKT. 9) rzeki Młynówka Malborska i jeziora Dąbrówka na terenie gmin wiejskich: Stary Targ i Sztum w powiecie sztumskim, województwo pomorskie;

PROJEKT. 9) rzeki Młynówka Malborska i jeziora Dąbrówka na terenie gmin wiejskich: Stary Targ i Sztum w powiecie sztumskim, województwo pomorskie; PROJEKT ROZPORZĄDZENIE NR.../2012 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ w GDAŃSKU z dnia.. 2012 r. w sprawie określenia wód wraŝliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie dobrych praktyk w moim gospodarstwie. Janina Saacke Gospodarstwo Ekologiczne

Wdrażanie dobrych praktyk w moim gospodarstwie. Janina Saacke Gospodarstwo Ekologiczne Wdrażanie dobrych praktyk w moim gospodarstwie Janina Saacke Gospodarstwo Ekologiczne Gospodaruję zgodnie z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej Kodeks dobrej praktyki rolniczej będący zbiorem zasad, porad

Bardziej szczegółowo

Zasady ustalania dawek nawozów

Zasady ustalania dawek nawozów Zasady ustalania dawek nawozów Celem nawożenia jest uzyskanie w określonych warunkach glebowo -agrotechnicznych największego plonu roślin o określonych parametrach jakości, z zachowaniem optymalnego poziomu

Bardziej szczegółowo

Program wodno-środowiskowy kraju

Program wodno-środowiskowy kraju Program wodno-środowiskowy kraju Art. 113 ustawy Prawo wodne Dokumenty planistyczne w gospodarowaniu wodami: 1. plan gospodarowania wodami 2. program wodno-środowiskowy kraju 3. plan zarządzania ryzykiem

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie nr... /2008

Rozporządzenie nr... /2008 Projekt rozporządzenia przygotowany przez RZGW w Warszawie na podstawie pracy pt. Analiza istniejących dokumentów i materiałów oraz opracowanie programu działań dla obszarów szczególnie narażonych na azotany

Bardziej szczegółowo

Janusz Igras. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Janusz Igras. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Janusz Igras Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Początkiem wszechrzeczy jest woda Tales z Miletu (VII - VI p.n.e.) Woda nie jest produktem handlowym takim

Bardziej szczegółowo

Tabela 1. Produkcja, koszty i dochody z uprawy buraków cukrowych w latach

Tabela 1. Produkcja, koszty i dochody z uprawy buraków cukrowych w latach Tabela 1. Produkcja, koszty i dochody z uprawy buraków cukrowych w latach 2006-2007 Liczba badanych gospodarstw Powierzchnia uprawy Plon Cena sprzedaży: produkt główny produkt uboczny Wartość produkcji

Bardziej szczegółowo

NORMY I WYMOGI WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI OBOWIĄZUJĄCE ROLNIKÓW NA OBSZARACH NATURA 2000 LUBAŃ 16 GRUDNIA 2016 R.

NORMY I WYMOGI WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI OBOWIĄZUJĄCE ROLNIKÓW NA OBSZARACH NATURA 2000 LUBAŃ 16 GRUDNIA 2016 R. NORMY I WYMOGI WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI OBOWIĄZUJĄCE ROLNIKÓW NA OBSZARACH NATURA 2000 LUBAŃ 16 GRUDNIA 2016 R. Normy DKR obowiązujące w 2016 r. NIEZGODNOŚĆ z normą N.01 Na obszarach zagrożonych erozją wodną

Bardziej szczegółowo

wapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce

wapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia Ocena zapotrzebowania na środki wapnujące oraz kosztów wapnowania regeneracyjnego gleb

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

Cross-compliance = Zasady Wzajemnej Zgodności

Cross-compliance = Zasady Wzajemnej Zgodności .pl https://www..pl Cross-compliance = Zasady Wzajemnej Zgodności Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 9 lutego 2016 Ten brzmiący obco zwrot to po naszemu znane już prawie wszystkim Zasady Wzajemnej Zgodności,

Bardziej szczegółowo

Rola IUNG-PIB w badaniach nad wykorzystaniem gleb Polski. Stanisław Krasowicz Puławy, 2013

Rola IUNG-PIB w badaniach nad wykorzystaniem gleb Polski. Stanisław Krasowicz Puławy, 2013 Rola IUNG-PIB w badaniach nad wykorzystaniem gleb Polski Stanisław Krasowicz Puławy, 2013 150 lat tradycji nauk rolniczych w Puławach 1862 - Instytut Politechniczny i Rolniczo-Leśny 1917 - Państwowy Instytut

Bardziej szczegółowo

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Stanisław Krasowicz Wiesław Oleszek Wykonano w ramach zad. 2.6 PW IUNG-PIB Puławy, 2017

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik /

PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / Gospodarstwo rolne planuje uprawę buraka cukrowego odmiany Gryf. Materiał siewny stanowią nasiona genetycznie jednonasienne otoczkowane. Pod uprawę

Bardziej szczegółowo

Rola doradcy w programie rolnosrodowiskowym. Barbara Sazońska Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie O/Radom

Rola doradcy w programie rolnosrodowiskowym. Barbara Sazońska Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie O/Radom Rola doradcy w programie rolnosrodowiskowym Barbara Sazońska Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie O/Radom ROLNIK Rolnik Program rolnośrodowiskowy Pakiety: 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; (d) - degresywność

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK Z. Szczegółowy opis przedsięwzięć i kalkulacja płatności dla Działania 6 Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej

ZAŁĄCZNIK Z. Szczegółowy opis przedsięwzięć i kalkulacja płatności dla Działania 6 Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej ZAŁĄCZNIK Z. Szczegółowy opis przedsięwzięć i kalkulacja płatności dla Działania 6 Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej 1. Wyposażenie gospodarstwa w urządzenia do składowania

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia

Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia VI KONFERENCJA NAUKOWA WODA - ŚRODOWISKO - OBSZARY WIEJSKIE- 2013 Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia A. Kuźniar, A. Kowalczyk, M. Kostuch Instytut Technologiczno - Przyrodniczy,

Bardziej szczegółowo