Ocena rozprawy doktorskiej mgr Agnieszki Rydlewskiej

Transkrypt

1 Gdański Uniersytet Medyczny, l Katedra i Klinika Kardiologii Kieronik: dr hab. med. Marcin Gruchała, prof. nadz. GUMed ul. Dębinki?, Gdańsk tel./fax (O 58) ; tel , sekretariat Gdańsk Ocena rozpray doktorskiej mgr Agnieszki Rydleskiej Nieydolność serca jest ostatnich latach rosnącym problemem medycznym i społecznym. Wzrost liczby pacjentó z przelekłą nieydolnością serca jest ziązany głónie z istotnym ydłużeniem przeciętnego trania życia oraz z redukcją śmiertelności ostrych zespołach ieńcoych naet przy znacznym uszkodzeniu funkcji leej komory, dzięki szerokiemu proadzeniu do praktyki metod inazyjnego leczenia zaału serca. Nieydolność serca iąże się z niepomyślnym rokoaniem oraz znaczącym pogorszeniem jakości życia złaszcza przy znacznym nasileniu objaó (NYHA II1-IY). Intensyna farmakoterapia zgodna z oboiązującymi zaleceniami toarzyst naukoych, stosoanie urządzeń szczepialnych oraz transplantacja serca znacząco pojaiają rokoanie chorych z nieydolnością serca jak i znacznie redukują nasilenie dolegliości i ryzyko pononych hospitalizacji z poodu zaostrzeń choroby. Jednak podobnie jak przypadku ielu innych chorób przelekłych istotnym problemem jest długotrałe, regularne i konsekentne przestrzeganie zaleceń dotyczących stylu życia, monitoroania łasnego stanu i farmakoterapii. Wiele incydentó nasilenia objaó nieydolności, pogorszenia stanu pacjenta ymagającego intensyfikacji leczenia a naet hospitalizacji ynika z braku łaściej spółpracy z chorym i nieprzestrzegania zaleceń. Psychologiczne podłoże tego niezykle znaczącego z punktu idzenia klinicznego, społecznego ale i ekonomicznego zjaiska pozostaje znacznej mierze nieznane. Dotychczasoe badania psychologiczne koncentroały się głónie na problemach depresji. Stąd za bardzo cenne uażam podjęcie przez mgr Agnieszkę przyczyn lekarskich, Rydleską badań dotyczących niestosoania się chorych ze skurczoą których yniki zaarto rozpraie problematyki psychologicznych nieydolnością serca do zaleceń doktorskiej pt. Psychologiczne uarunkoania niestosoania się do zaleceń lekarskich u chorych z nieydolnością serca".

2 Tym bardziej, że praca ta postała pod kierunkiem Prof. Ey Jankoskiej międzynarodoej klasy eksperta zakresie klinicznych i patofizjologicznych aspektó nieydolności serca. Przedstaiona do recenzji praca jest obszernym opracoaniem i obejmuje 129 stron ydruku zaierającego 42 tabele oraz 15 rycin i ma układ typoy dla rozpra doktorskich. Składa się ze stępu proadzającego problematykę pracy, sformułoania celu pracy, opisu materiału i stosoanych metod, przedstaienia ynikó, dyskusji, nioskó, ykazu piśmiennicta oraz syntetycznego streszczenia języku polskim i angielskim. Na końcu rozpray umieszczono ykaz piśmiennicta. Znaczna część z pełni ykorzystanego i łaściie przytoczonego 155 cytoanych prac została opublikoana ostatnim pięcioleciu. Zamieszczony ykaz skrótó użyanych tekście znacznie ułatia lekturę rozpray. Dodatkoo praca zaiera da załączniki: ankieta dotycząca danych demograficznych oraz użyty badaniu formularz Revised heart failure compliance scalę". We Wstępie Doktorantka kompetentnie i rzeczoo przedstaia patofizjologię i epidemiologię nieydolności serca. Podkreśla rosnące skaźniki epidemiologiczne nieydolności serca i skazuje na ich podłoże. Szczegółoo omaia zasady i charakter zaleceń lekarskich dotyczących farmakoterapii, urządzeń szczepialnych oraz zaleceń niefarmakologicznych g. aktualnych zaleceń toarzyst naukoych. Bardzo ciekaą część stępu stanoi omóienie problemu niestosoania się pacjentó do zaleceń lekarskich: definicji tego zjaiska, metod jego badania, częstości, skutkó oraz następst takiego stanu rzeczy. Wiele uagi e stępie Doktorantka pośięca omóieniu potencjalnych ziązkó między cechami psychologicznymi a stopniem realizacji zaleceń lekarskich. Wstęp doskonale proadza czytelnika problematykę przeproadzonych badań oraz uzasadnia sformułoany kolejnym rozdziale głóny cel rozpray doktorskiej czyli opisanie i przeanalizoanie przyczyn zjaiska nierealizoania zaleceń lekarskich przez chorych z nieydolnością serca, ze szczególnym uzględnieniem ich cech psychologicznych. W rozdziale Grupa badana i metody badań" Autorka starannie opisuje kryteria rekrutacji 102 chorych obojga płci yselekcjonoanych spośród 195 pacjentó z nieydolnością serca planoo hospitalizoanych 4 Wojskoym Szpitalu Klinicznym raz z Polikliniką. N a szczególną uagę zasługują przemyślane i łaściie dobrane kryteria łączenia i yłączenia z badania, które umożliiają łaścią interpretację uzyskanych ynikó i konsekencji pozalają na realizację postaionego celu badaczego. W dalszej części rozdziału Doktorantka dokładnie opisuje metodologię ykonanych badań, szczególności sposób oceny realizacji zaleceń lekarskich oparciu o ustrukturalizoany

3 yiad z użyciem skali Revised heart failure compliance scalę g. MH van der WaPa i sp. Obszerną część tego rozdziału stanoi dokładny psychologicznych. Przy użyciu odpoiednich opis zastosoanych narzędzi formularzy i skal oceniano zmienne psychologiczne ziązane i nieziązane z chorobą somatyczną oraz zmienne dodatkoe dotyczące depresji i jakości życia. W sposób pełni yczerpujący przedstaiono metody analizy statystycznej. Projekt badania uzyskał akceptację Komisji Bioetycznej przy Uniersytecie Medycznym e Wrocłaiu. Należy podkreślić, że zastosoane pracy metody kliniczne, psychologiczne i statystyczne są nooczesne i adekatne dla roziązania będących przedmiotem niniejszej rozpray problemó badaczych. W kolejnej części pracy mgr Agnieszka Rydleska prezentuje uzyskane yniki sposób uporządkoany i adekatny do sformułoanych celó ilustrując je łaściie dobranymi tabelami i rycinami. Należy podkreślić ysoką staranność i przejrzystość tabel i rycin, które bardzo ułatiają zapoznanie się czytającego rozpraę z najażniejszymi ynikami. Autorka dokonuje porónania chorych ze skurczoą nieydolnością serca, którzy yrazili i nie yrazili zgody na udział badaniu psychologicznym zakresie ich charakterystyki klinicznej oraz stosoanego leczenia, opisuje stopień realizacji zaleceń lekarskich przez chorych, którzy zgodzili się na udział badaniu, dokonuje analizy ziązkó między parametrami klinicznymi a charakterystyką psychologiczną pacjentó, dokonuje analizy zależności zakresie iedzy na temat zaleceń i ich realizoania oraz charkterystyki klinicznej badanych i stosoanego leczenia. Finalną część ynikó stanoi analiza zależności zakresie iedzy na temat zaleceń i ich realizoania oraz cech demograficznych i charakterystyki psychologicznej badanych pacjentó. Dyskusja jest bardzo rzeczoa, niklia i krytyczna. Została podzielona na kilka części koncentrujących się na kolejnych analizoanych problemach badaczych. Własne yniki Doktorantka umiejętnie konfrontuje z ynikami nielicznych opublikoanych badań dotyczących przyczyn niestosoania się do zaleceń lekarskich grupie pacjentó z przelekłą nieydolnością skurczoą serca komentując trafnie istniejące różnice. Ta część rozpray pełni ukazuje dobre zorientoanie Doktorantki aktualnej literaturze dotyczącej skomplikoanej problematyki oceny psychologicznej pacjentó z nieydolnością serca. Należy zrócić uagę na krytycyzm Autorki obec łasnych ynikó i śiadomość ograniczeń zastosoanych metod badaczych co śiadczy o j e j doskonałym przygotoaniu merytorycznym i dojrzałości naukoej. Bardzo ciekaą i artościoą część dyskusji stanoi podrozdział pośięcony potencjalnym implikacjom praktycznym dokonanych obseracji

4 psychologicznych. Kolejny rozdział obejmuje nioski sformułoane oparciu o omóione yniki. Za najbardziej istotne z punktu idzenia poznaczego i praktycznego yniki badań przedstaionych niniejszej rozpraie uażam: 1. Wykazanie znacznego zróżnicoania zakresu iedzy o zaleceniach śród pacjentó z nieydolnością serca. Szczególnie niezadoalająca była iedza dotycząca niefarmakologicznych zaleceń: aktyności fizycznej, spożycia odpoiedniej objętości płynó, soli i konieczności regularnej kontroli masy ciała. Wykazanie korzystnego profilu psychologicznego iększości pacjentó sprzyjającego potencjalnej spółpracy z lekarzem i realizacji jego zaleceń. W szczególności pacjenci charakteryzoali się ysokim poczuciem zadanioego skuteczności, ysokim poziomem stylu radzenia sobie, konstruktynym stylem psychologicznej adaptacji, poczuciem sparcia społecznego oraz nieielkim nasileniem objaó depresji. 3. Nie ykazano zależności między stopniem realizoania zaleceń a danymi demograficznymi i klinicznymi. Natomiast najyższy stopień realizacji zaleceń ykazano dla pacjentó z najsilniej yrażonym umiejscoieniem kontroli zdroia (podkreślającym pły innych). Zdecydoanie najażniejszy jest niosek ostatni, który stanoi łaście uogólnienie uzyskanych ynikó. Doktorantka stierdza, że ykazane ziązki między konkretnymi cechami psychologicznymi i stopniem realizoania poszczególnych zaleceń skazują, że iedza o charakterystyce psychologicznej pacjentó z nieydolnością serca potencjalnie mogłaby znaleźć zastosoanie praktyce klinicznej modelu ielodyscyplinarnej opieki nad pacjentem. Podsumoując moim przekonaniu praca doktorska mgr Agnieszki Rydleskie stanoi ysoce oryginalne opracoanie i nosi istotny kład rozój iedzy o aspektach psychologicznych nieydolności serca. Podsumoując przedstaiona do recenzji praca doktorska jest metodologicznie, merytorycznie i edytorsko całkoicie poprana i nie zaiera istotnych mankamentó. Uzyskane yniki mają bardzo istotne znaczenie dla praktyki klinicznej popraie opieki nad pacjentem z nieydolnością serca, a konsekencji popraie rokoania tej grupy chorych. Rozpraa ta doodzi, że Doktorantka ykazała się szeroką iedzą kliniczną i bardzo dobrym przygotoaniem merytorycznym do proadzenia badań oraz ymaganą umiejętnością samodzielnego formułoania i roziązyania

5 aktualnych problemó naukoych. Jestem peien, iż uzyskane yniki mają dużą szansę na publikację ysoko impaktoanym piśmiennictie międzynarodoym. Przedstaiona do recenzji praca spełnia szelkie ymogi staiane rozpraom doktorskim, określone art. 13 ust. l ustay z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukoych i tytule naukoym oraz stopniach i tytule zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, póz. 595, z późn. zm.) oraz pełni zasługuje na yróżnienie. Wnoszę, zatem do Wysokiej Rady Wydziału Nauk o Zdroiu Wrocłaskiego Uniersytetu Medycznego o dopuszczenie mgr Agnieszki Rydleskiej do dalszych etapó przeodu doktorskiego i yróżnienie pracy. dr hab. med/ Marcin Gruchała, prof. nadz. GUMed kieronik I Katedry i Kliniki Kardiologii GUMed