Wymogi wynikające z przepisów prawa budowlanego w procesie zakładania i rejestracji przedszkoli i innych form edukacji przedszkolnej

Transkrypt

1 Wymogi wynikające z przepisów prawa budowlanego w procesie zakładania i rejestracji przedszkoli i innych form edukacji przedszkolnej Monika Majewska Warszawa r. Wstęp Założenie przedszkola zawsze wymaga od organizatorów przejścia dwóch niezależnych procedur administracyjnych. Jedna procedura to uzyskanie wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Druga procedura to uzyskanie pozwoleń z zakresu przepisów prawa budowlanego. Obie czynności administracyjne są praktycznie niezależne, tj. uzyskanie wpisu do ewidencji nie wymaga uprzedniego uzyskania pozwolenia na przebudowę lub dokonania zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania budynku i odwrotnie. Należy pamiętać także o tym, że uzyskanie wpisu do ewidencji nie zwalnia z obowiązku dokonania czynności administracyjnych wymaganych przepisami prawa budowlanego i także odwrotnie. Przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane nie rozróżniają, tak jak przepisy regulujące system oświaty, różnych form edukacji przedszkolnej. Wszystkie obiekty lub pomieszczenia przeznaczane na przedszkola, niezależnie od tego jaka forma edukacji przedszkolnej będzie się w nich miała miejsce, muszą spełniać wymagania stawiane przedszkolom oraz obiektom użyteczności publicznej. Dla potrzeb niniejszego opracowania będę posługiwać się określeniem przedszkole lub obiekt użyteczności publicznej, które są określeniami występującymi lub definiowanymi w przepisach prawa budowlanego. W przypadku niedopełnienia czynności administracyjnych inwestor, czyli organ zakładający przedszkole, naraża się na dotkliwe kary. Niedokonanie zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania budynku lub pomieszczeń, albo nieuzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę lub przebudowę - a nawet nieuzyskanie pozwolenia na użytkowanie - skutkują dotkliwymi karami finansowymi oraz zakazem użytkowania budynku lub pomieszczeń do czasu uzyskania stosownych pozwoleń. Kary te są bezwzględne i ich wysokość nie podlega żadnym negocjacjom ani żadnym ulgom. Dla przykładu: użytkowanie budynku lub jego części bez uzyskania pozwolenia na użytkowanie podlega karze złotych. Procedury z zakresu przepisów prawa budowlanego dla osób nie zajmujących się tą dziedziną mogą wydawać się skomplikowane, jednak po zapoznaniu się krok po kroku z wymaganymi procedurami, można z powodzeniem dokonać zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania budynku lub pomieszczenia, dokonać zgłoszenie budowy lub robót budowlanych, uzyskać decyzję o pozwoleniu na budowę lub przebudowę i na koniec oddać budynek lub pomieszczenie do użytkowania. Poniższe opracowanie zostało podzielone na trzy części. Pierwsza część opisuje czynności administracyjne wynikające z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które poprzedzają właściwą procedurę opisaną w części drugiej, wynikającą z ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Trzecia część to zbiór praktycznych porad. Prawidłowe rozpoznanie z jakim zakresem robót budowlanych i zmian użytkowania mamy do czynienia, pozwoli dobrać odpowiednią procedurę. 1

2 1. Procedury wynikające z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Aby dowiedzieć się czy jest możliwa lokalizacja przedszkola w danym budynku, należy udać się do urzędu gminy, a tam do wydziału zajmującego się planowaniem przestrzennym i zapytać czy budynek, w którym planujemy założyć przedszkole leży w obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Jednak zanim zamówimy wypis i wyrys, należy zapytać czy plan dopuszcza w tym budynku lokalizację przedszkola. Plan nie musi posiadać zapisów wprost o przedszkolu, wystarczający jest, dajmy na to, zapis dopuszczający na danym terenie np. usługi. Każdorazowo należy jednak uzyskać szczegółowe informacje czy istniejący w planie zapis dopuszcza faktycznie lokalizację przedszkola, gdyż plany, jako akty prawa miejscowego, mogą w różnych jednostkach terytorialnych nieznacznie różnić się nazewnictwem, określeniami, a także szczegółowością. Jeśli plan nie dopuszcza przedszkola na danym obszarze oznacza to, że trzeba szukać nowej lokalizacji i nie warto zamawiać wypisu i wyrysu. Nierealna, a także niewarta wysiłku wydaje się próba zmiany planu miejscowego, ze względu na koszty i czasochłonność czynności. O wiele łatwiej będzie znaleźć nową lokalizację. Jeżeli z ustnych informacji we właściwym organie wynika, że lokalizacja przedszkola w wybranym budynku jest dopuszczalna, wówczas należy zamówić wypis i wyrys z tego planu. Po otrzymaniu wypisu i wyrysu można przystąpić do procedury opisanej w części II. Jeśli zaś brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wówczas konieczne jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. Jednak są dwa wyjątki, zgodnie z którymi decyzji o warunkach zabudowy nie wymagają roboty budowlane: polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu (nie zmieniają układu wejść i wyjść do budynku, układu dojść i dojazdów na działce, lokalizacji miejsc postojowych dla samochodów, przeznaczenia budynku lub jego części, itp) i zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego (nie zmieniają się warunki bezpieczeństwa pożarowego, warunki pracy, warunki zdrowotne i higieniczno-sanitarne, bądź wielkość i układ obciążeń patrz część 2) oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej (nie zmieniają obrysu budynku i jego wysokości itp), albo; niewymagające decyzji o pozwoleniu na budowę. Przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. To oznacza, że remontem jest wymiana posadzki, okładziny ściennej, wymiana urządzeń sanitarnych lub stolarki okiennej i drzwiowej, zaś do remontu nie zaliczymy już wykonania nowego otworu okiennego lub drzwiowego, powiększenia lub zmniejszenia otworów, zamiany otworu okiennego na drzwiowy, dobudowy przedsionka albo wymiany instalacji gazowej (w tych wypadkach mamy do czynienia z przebudową i konieczne jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy). Niestety, jak się okaże w części II, wiele przypadków nie będzie odpowiadało powyższym kryteriom, a tym samym będzie wymagane uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. Aby uzyskać decyzję o warunkach zabudowy, należy złożyć wniosek o jej wydanie we właściwym organie. Wnioski są dostępne w urzędzie, należy go tylko wypełnić i dołączyć do niego kopię mapy zasadniczej lub kopię mapy katastralnej. Mapa powinna być przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, być w skali 1:500 lub 1:1000 oraz obejmować teren, którego wniosek dotyczy. Na mapie należy określić granice terenu objętego wnioskiem. Informacji skąd wziąć mapę, jak wypełnić wniosek etc. powinien udzielić urzędnik. Na tym etapie warto jest już zdecydować się na odpowiedniego architekta, który będzie pomocny przy opracowaniu wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, ale nie jest to konieczne - na ogół wystarcza życzliwość urzędników. 2

3 2. Procedury wynikające z ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane 2.1. Zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania Zmiana sposobu użytkowania zgodnie z przepisami art. 71 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. to w szczególności podjęcie lub zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, pracy, zdrowotnych, higieniczno-sanitarnych, ochrony środowiska bądź wielkości lub układu obciążeń. O ile pozostałe warunki na ogół nie ulegną zmianie, to warunkiem przesądzającym o konieczności zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania jest zmienność bezpieczeństwa pożarowego. Przedszkola zaliczane są, zgodnie z przepisami 209 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, do kategorii zagrożenia ludzi ZL II i są to budynki lub ich części przeznaczane przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się - takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych. Jeżeli przedszkole byłoby organizowane w budynku należącym do tej samej kategorii ZL II wówczas można uznać, że sposób użytkowania się nie zmienia, a tym samym nie jest wymagane zgłoszenie do użytkowania. W takim przypadku dla pewności dobrze jest posiadać opinie rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, rzeczoznawcy do spraw higieniczno-sanitarnych oraz rzeczoznawcy do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, stwierdzające, że warunki, o których mowa w art. 71 ustawy Prawo budowlane, nie ulegają zmianie. Jeżeli w tym samym przypadku: będzie prowadzona jedynie bieżąca konserwacja, wówczas nie będą potrzebne żadne procedury opisane w części I i części II niniejszego opracowania; będzie prowadzony także remont, wówczas będzie potrzebne dokonanie zgłoszenia robót budowlanych; będzie prowadzona także przebudowa lub rozbudowa, wówczas będzie potrzebne uzyskanie w niektórych przypadkach (patrz część I) decyzji o warunkach zabudowy oraz zawsze decyzji o pozwoleniu na przebudowę lub rozbudowę. Inna kategoria zagrożenia ludzi to ZL I. Zaliczają się do niej pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku przez ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się. W większości przypadków będzie do tej grupy można zaliczyć świetlice w remizie lub w ośrodku czy domu kultury. Ze względu na prawie identyczne wymagania dotyczące stref pożarowych, klas odporności ogniowej czy warunków ewakuacji dla kategorii zagrożenia ludzi ZL I i ZL II w większości przypadków będzie można uznać, że nie zmieniają się warunki bezpieczeństwa pożarowego, a tym samym organizowanie przedszkola w świetlicy w remizie lub w ośrodku czy domu kultury nie będzie pociągało za sobą konieczności zgłaszania zmiany sposobu użytkowania. Do tych przypadków informacje, dotyczące rzeczoznawców oraz odpowiednich procedur w zależności od ewentualnych planowanych robót budowlanych, zawarte w poprzednim akapicie, należy stosować analogicznie. Kolejne kategorie zagrożenia ludzi to ZL III, do której zaliczają się budynki i pomieszczenia użyteczności publicznej niezakwalifikowane do ZL I i ZL II, czyli np szkoły, inne pomieszczenia w remizach czy ośrodkach kultury niż zaliczone do ZL I, biblioteki, ZL IV, do której zaliczają się budynki mieszkalne oraz ZL V, do której zaliczają się budynki zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II. Jeżeli przedszkole będzie zakładane w budynku zaliczonym do ZL III, ZL IV lub ZL V, wówczas z całą pewnością będzie wymagane zgłoszenie właściwemu organowi zmiany sposobu użytkowania budynku lub jego części. Do tych przypadków zalecenia dotyczące rzeczoznawców oraz odpowiednich procedur w zależności od ewentualnych planowanych robót budowlanych, zawarte w pierwszym akapicie także należy stosować analogicznie z tą jednak różnicą, że w przypadku jednoczesnej zmiany sposobu użytkowania oraz przebudowy lub rozbudowy, należy uzyskać jedną decyzję obejmującą pozwolenie na przebudowę lub rozbudowę oraz zmianę sposobu użytkowania budynku lub pomieszczeń. Jeżeli wymagana jest decyzja, wówczas nie ma potrzeby prowadzenia równoległej procedury zgłaszania zmiany sposobu użytkowania. Zmiana sposobu użytkowania budynku lub jego części wymaga pisemnej formy zgłoszenia. W zgłoszeniu należy określić dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania budynku lub jego części, której dotyczy zmiana. Do zgłoszenia należy dołączyć: 3

4 opis i rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do granic nieruchomości i innych obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach, z oznaczeniem części obiektu budowlanego, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu użytkowania; zwięzły opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi, w tym wielkościami i rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby, również danymi technologicznymi; oświadczenie, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane; zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - albo ostateczną decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; w przypadku zmiany sposobu użytkowania, o której mowa w ust. 1 pkt 2 - ekspertyzę techniczną, wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności; w zależności od potrzeb - pozwolenia, uzgodnienia lub opinie wymagane odrębnymi przepisami; a zatem konieczne jest dokonanie uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeñ przeciwpożarowych, rzeczoznawcą do spraw higieniczno-sanitarnych oraz rzeczoznawcą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeżeli będzie istniała konieczność uzupełnienia zgłoszenia, właściwy organ nakłada na zgłaszającego, w drodze postanowienia, obowiązek uzupełnienia - w określonym terminie - brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia, wnosi sprzeciw w drodze decyzji. Zgłoszenia należy dokonać przed przystąpieniem do planowanego użytkowania obiektu i nie wcześniej niż po 30 dniach od dnia doręczenie zgłoszenia, jeżeli właściwy organ nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji i nie później niż po upływie 2 lat od doręczenia zgłoszenia Zgłoszenie budowy lub robót budowlanych Gdy niezbędne będzie wykonanie robót budowlanych, wówczas może być konieczne uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Niektóre jednak roboty budowlane nie wymagają pozwolenia na budowę. Jest to katalog zamknięty, zapisany w art. 29 ustawy Prawo budowlane. W odniesieniu do przygotowania budynku do funkcji przedszkola jest to katalog bardzo wąski i sprowadza się właściwie tylko do: wykonania pochylni dla osób niepełnosprawnych; remontu istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków; docieplenia budynków o wysokości do 12 m; utwardzenia powierzchni gruntu na działkach budowlanych. W tych przypadkach, które zgodnie z opisem dotyczącym remontu zawartym w części I wymagają uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, konieczne jest w konsekwencji uzyskanie decyzji o pozwoleniu na przebudowę lub rozbudowę. Roboty budowlane zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę należy zgłosić właściwemu organowi w terminie nie krótszym niż 30 dni przed ich planowanym rozpoczęciem. Do planowanych robót można przystąpić, jeśli właściwy organ nie wniósł sprzeciwu w ciągu 30 dni od daty dokonania zgłoszenia i nie później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. 4

5 W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia (uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeñ przeciwpożarowych, rzeczoznawcą do spraw higieniczno-sanitarnych oraz rzeczoznawcą do spraw bhp) i opinie wymagane odrębnymi przepisami. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia, właściwy organ nakłada na zgłaszającego, w drodze postanowienia, obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia - wnosi sprzeciw, w drodze decyzji. Organ może wnieść sprzeciw w ciągu 30 dni od daty złożenia zgłoszenia, jeżeli uzna, że zakres danej sprawy wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę (przebudowę lub rozbudowę). Przypadki, w których organ ma prawo do wniesienia sprzeciwu są określone w art. 30 ust. 6 i 7 ustawy Prawo budowlane Decyzja o pozwoleniu na przebudowę lub rozbudowę Wszystkie roboty budowlane, na wykonanie których nie wystarczy zgłoszenie, mogą być rozpoczęte dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę (przebudowę lub rozbudowę - w niektórych przypadkach wraz ze zmianą sposobu użytkowania). Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć: cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi; oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane; decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (patrz część 1). Projekt budowlany musi być sporządzony przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń (w niektórych przypadkach mogą być uprawnienia w ograniczonym zakresie) oraz posiadającą aktualny, na dzień składania wniosku o pozwolenie na budowę, wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem. Aby można było przystąpić do robót budowlanych zgodnie z uzyskaną decyzją, konieczne jest zaopatrzenie się w dziennik budowy, zarejestrowanie go we właściwym organie oraz zgłoszenie w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego zamiaru przystąpienia do wykonywania robót w terminie nie krótszym niż 7 dni od daty złożenia tego zgłoszenia. Do zgłoszenia należny dołączyć oświadczenie osoby obejmującej funkcję kierownika budowy wraz z jej uprawnieniami odpowiednimi do zakresu planowanych robót i zaświadczeniem potwierdzającym przynależność do właściwej izby samorządu zawodowego. Informacje niniejszego akapitu zawsze są zawarte w Pouczeniu znajdującym się w końcowej części Decyzji o pozwoleniu na budowę. W przypadku zmiany osoby pełniącej funkcję kierownika budowy, obowiązkiem inwestora, jest każdorazowe poinformowanie o tym fakcie Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. Do informacji należy dołączyć oświadczenia osoby obejmującej rolę kierownika budowy, decyzję o nadaniu jej uprawnień odpowiednich do zakresu planowanych robót i zaświadczenie potwierdzające jej przynależność do właściwej izby samorządu zawodowego. Po zakończeniu robót budowlanych, aby możliwe było rozpoczęcie użytkowania budynku lub pomieszczeń, należy uzyskać pozwolenie na użytkowanie. O tym także jest mowa w decyzji o pozwoleniu na budowę. O pozwolenie na użytkowanie należy wystąpić do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowanego. Inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest obowiązany zawiadomić o zakończeniu budowy obiektu i zamiarze przystąpienia do jego użytkowania zgodnie z właściwością wynikającą z przepisów szczególnych następujące organy: Państwową Inspekcję Sanitarną, Państwową Inspekcję Pracy, Państwową Straż Pożarną 5

6 Organy zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym. Niezajęcie stanowiska przez organy, wymienione w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje się jako niezgłoszenie przez nie sprzeciwu lub uwag. Do wniosku o udzielenia pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć: oryginał dziennika budowy; oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym, warunkami pozwolenia na budowę i przepisami oraz oświadczenie o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także - w razie korzystania - drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu; oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania; protokoły badań i sprawdzeń; inwentaryzację geodezyjną powykonawczą. Wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stanowi jednocześnie wezwanie właściwego organu do przeprowadzenia obowiązkowej kontroli. 3. Praktyczne porady Wystąpić o wyrys i wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub uzyskać decyzję o warunkach zabudowy może dowolna osoba, niezależnie od tego czy posiada jakiekolwiek prawo do dysponowania daną nieruchomością czy też takiego prawa nie posiada. Jeśli wydaje się, że nie jest wymagana zmiana sposobu użytkowania, zawsze warto uzyskać opinię rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, rzeczoznawcy do spraw higieniczno-sanitarnych oraz rzeczoznawcy do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, gdyż będzie to potwierdzeniem, iż warunki, o których mowa w art. 71 ustawy Prawo budowlane, nie zmieniają się w stosunku do istniejącego użytkowania. Inwestor zwykle ma za mało wiedzy, aby prawidłowo rozpoznać sytuację, a skutki błędu w takim przypadku są bardzo dotkliwe. Właściwym organem w odniesieniu do spraw opisanych w części I jest Burmistrz, Wójt albo Prezydent Miasta. Właściwym organem w odniesieniu do spraw opisanych w części II jest Starosta lub Prezydent Miasta na prawach powiatu. Do wszystkich czynności administracyjnych we właściwych organach są wnioski, które tylko należy wypełnić. Pomocy przy wypełnianiu wniosku powinien udzielić właściwy urzędnik. Dobrym rozwiązaniem jest, aby architekt - oprócz przygotowania rysunków projektowych - także załatwiał sprawy urzędowe. Architekt także posiada kontakty z odpowiednimi rzeczoznawcami, koniecznymi do poczynienia poszczególnych uzgodnień i wydania opinii. Definicje określające pojęcia występujące w przepisach prawa budowlanego: roboty budowlane należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego; remont należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym; przebudowa należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość, bądź liczba kondygnacji; 6

7 budynek użyteczności publicznej należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz inny ogólnodostępny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji, w tym także budynek biurowy i socjalny. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie zawiera zbiór przepisów, które muszą być spełnione w odniesieniu do poszczególnych rodzajów budynków. Przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu i budowie, w tym także odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków. Nie mają one zastosowania jedynie przy remoncie. Przepisy rozporządzenia wskazują, że przy nadbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budynków istniejących lub ich części wymagania, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, mogą być spełnione w sposób inny niż zostało to w nim podane (stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych jednocześnie z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym - odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy). Jest też podobna procedura zawarta w ustawie Prawo budowlane, jednak należy pamiętać, że trwa ona dużo dłużej niż procedura opisana w rozporządzeniu. Można z niej korzystać w przypadkach, gdy nie mają zastosowania procedury z rozporządzenia, np. przy dobudowie. Zgodnie z art. 9 ustawy w przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów technicznobudowlanych. Odstępstwo nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a także ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz nie powinno powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych (po spełnieniu określonych warunków zamiennych). Wniosek do ministra, w sprawie upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo właściwy organ składa przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę. Najważniejsze we wniosku jest szczegółowe uzasadnienie konieczności wprowadzenia odstępstwa. Właściwy organ - po uzyskaniu upoważnienia od ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane w drodze postanowienia udziela, bądź odmawia zgody na odstępstwo. Autorka jest Naczelnikiem Wydziału Przepisów Prawnych Departamentu Rynku Budowlanego i Techniki w Ministerstwie Infrastruktury. 7