Strona 1 z 12 MIT FIZJOTERAPIA W ONKOLOGII MITY I RZECZYWISTOŚĆ ZALECENIA PO LECZENIU CHORÓB NOWOTWOROWYCH AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
|
|
- Zofia Jankowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 MIT FIZJOTERAPIA W ONKOLOGII MITY I RZECZYWISTOŚĆ FAŁSZYWE PRZEKONANIE, UZNAWANE BEZ DOWODU FIZJOTERAPIA W ONKOLOGII FIZJOTERAPIA W ONKOLOGII MITY RZECZYWISTO ŚĆ ZŁE WYNIKI LECZENIA 1 PRZECIWWSKAZANA ZE WZGLĘDU NA SPECYFIKĘ CHOROBY POWSZECHNIE STOSOWANA JAKO SKUTECZNY SPOSÓB PRZYWRACANIA SPRAWNOŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ 3578 PUBLIKACJI W BAZIE PubMed ZABURZENIA TO NIEUNIKNIONY KOSZT LECZENIA OBAWA PRZED ĆWICZENIAMI OBAWA PRZED CZYNNIKAMI FIZYKALNYMI ZŁY STAN PSYCHOFIZYCZNY CHORYCH ROK 2 ROK ZALECENIA PO LECZENIU CHORÓB NOWOTWOROWYCH NASTĘPSTWA OGRANICZENIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ OSZCZ ĘDZAJĄCY TRYB ŻYCIA WYDOLNOŚĆ ZMĘCZENIE CHOROBA LECZENIE UNIKANIE WIĘKSZYCH WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH OSZCZ ĘDZAJĄCY TRYB ŻYCIA WYDOLNOŚĆ ZMĘCZENIE ĆWICZENIA FIZYCZNE W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA MITY RZECZYWISTO ŚĆ 1922 rok 1985 rok IMMUNOSUPRESYJNE DZIA ŁANIE WYSIŁKU FIZYCZNEGO, ZW ŁASZCZA O DUŻEJ INTENSYWNOŚCI ZWIĘKSZENIE KARDIOTOKSYCZNOŚ CI PO WYSIŁKU FIZYCZNYM ZŁAMANIA PATOLOGICZNE ZŁY STAN PSYCHOFIZYCZNY CHORYCH BRAK POW AŻNYCH POW IKŁ AŃ LUB NIEPOŻĄDANYCH SKUTKÓW ZWIĄZANYCH Z TRENINGIEM FIZYCZNYM BRAK ZMIAN PATOLOGICZNYCH W ULTARSONOGRAFICZNYM BADANIU SERCA ORAZ SPOCZYNKOW YM I WYSIŁKOW YM ELEKTROKARDIOGRAMIE BRAK ROZWOJU OBJAWÓW KARDIOTOKSYCZNOŚ CI Cherry Sivertsen & Dahlstrom Niższa umieralno ść na raka u mężczyzn zamieszka łych w Anglii, USA i Australii wykonuj ących ci ężką pracę fizyczną Frisch et al absolwentek amerykańskich uczelni Wyższy wska źnik raka piersi u absolwentek nie uprawiaj ących sportu w czasie studiów The Physician and Sportsmedicine 2 OKOŁO 15 CHORYCHPODDANYCH RÓŻNYM RODZAJOM TRENINGU Med. Sci Sports Exer, 23 Br J Cancer 1985 Strona 1 z 12
2 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA 2-KROTNE ZMNIEJSZENIE CZĘSTOŚCI ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI I 3-KROTNE NA NOWOTWORY UKŁADU ROZRODCZEGO U KOBIET UPRAWIAJĄCYCH SPORT Gajewski 1998 ISTOTNY SPADEK CZĘSTOŚCI ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI U KOBIET AKTYWNYCH (>5-9 METs) W PORÓWNANIU Z NIEKATYWNYMI (<5 METs) Med. Sport 1999 ZMNIEJSZENIE O 2 RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI DZIĘKI AKTYWNOŚCI >6 METs, 1 RAZ W TYGODNIU PRZEZ 1 ROK J Nat Cancer Inst 25 SPADEK O 4-7 RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI DZIĘKI JEDNORAZOWEMU WYSIŁKOWI 25METs TYGODNIOWO Am J Epidemiol 21 SPADEK O 18% RYZYKA RAKA PIERSI DZIĘKI SYSTEMATYCZNEJ AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ 5-1 METs LUB O 22% DZIĘKI INTENSYWNOŚCI >4 METs J Nat Cancer Inst 2 ZMNIEJSZENIE O 3-5 RYZYKA RAKA PIERSI DZIĘKI REKREACYJNEMU UPRAWIANIU SPORTU MIĘDZY 1-15 ROKIEM ŻYCIA J Nat Cancer Inst 2, Br J Cancer 1985, Am J Public Health 1989, Cancer Causes Control 1995 WYSIŁEK FIZYCZNY WYSIŁEK FIZYCZNY UMIARKOWANY TRENING FIZYCZNY NA BIE ŻNI RUCHOMEJ SAMIC SZCZURÓW POWODUJE ISTOTNY WZROST BRCA1 i p53 Wang et al SAMIC SZCZURÓW Z INDUKOWANYM RAKIEM PIERSI UMIARKOWANY WYSIŁEK FIZYCZNY ZMNIEJSZENIE MASY GUZA Westerlind et al. 22,23 BRAK POTWIERDZENIA PROTEKCYJNEGO DZIAŁANIA UMIARKOWANEGO WYSIŁKU FIZYCZNEGO Westerlind et al. 23, Thompson et al. 1995,1994 ZBYT NISKA LUB NADMIERNIE WYSOKA INTENSYWNOŚĆ WYSIŁKU FIZYCZNEGO SPRZYJA ROZWOJOWI RAKA PIERSI U SZCZURÓW Cohen 1991, Saez et al. 27 STOPIEŃ PROTEKCJI PRZECIWKO RAKOWI JEST WPROST PROPORCJONALNY DO INTENSYWNOŚCI WYSIŁKU BRAK RÓŻNIC PRZY OBCIĄŻENIU 35% MAKSYMALNEJ INTENSYWNOŚCI SPADEK ZACHOROWAŃ I REDUKCJA GUZA <6 PRZY 7 INTENSYWNOŚCI WYSIŁKU Thompson et al DZIA ŁANIE PROTEKCYJNE I HA MUJĄ CE PROCES KARCINOGENEZY WYKAZUJE JEDYNIE WYSIŁEK UMIARKOWANY Cohen 1991 INTENSYWNE ĆWICZENIA POW ODUJĄ WZROST WYDZIELANIA HORMONÓW STRESU ZWIĘKSZAJĄCYCH RYZYKO ROZW OJU RAKA PIERSI U SZCZURÓW Saez et al. 27 ZWIĘKSZENIE MASY GUZA U SZCZURÓW W WYNIKU INTESYWNEGO WYSIŁKU FIZYCZNEGO Whittal-Strange et al HIPOTETYCZNE MECHANIZMY PROTEKCYJNEGO ODDZIA ŁYWANIA AKTYWNO ŚCI RUCHOWEJ WYSIŁEK FIZYCZNY ZMIANA SKŁADU CIAŁA POPRAWA PROFILU LIPIDOWEGO POPRAWA HOMEOSTAZY GLUKOZY I WRAŻLIWOŚCI INSULINY REDUKCJA PRZEWLEKŁEGO ZAPALENIA POPRAWA CZYNNOŚCI ŚRÓDBŁONKA INTENSYFIKACJA MECHANIZMÓW IMMUNOLOGICZNYCH ZMIANA GOSPODARKI HORMONALNEJ OBNIŻENIE POZIOMU ESTROGENÓW W SUROWICY I WZROST POZIOMU BIA ŁEK WIĄŻĄ CYCH HORMONY PŁCIOWE W WYNIKU ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH McTiernan et al. 24 ISTOTNE ZWIĘKSZENIE AKTYWNOŚCI KOMÓREK LAK BEZ WPŁYWU NA ROZWÓJ GUZA PRZERZUTOWEGO U MYSZY POD WPŁYWEM TRENINGU FIZYCZNEGO Pedersen et al. 2 BRAK PO ŻĄDANYCH ZMIAN METABOLITÓW ESTROGENU W WYNIKU ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH Atkinson et al. 24 TRENING FIZYCZNY POWODOWAŁ WZROST AKTYWNOŚCI KOMÓREK NK I MNIEJSZE WYSTĘPOWANIE GUZA PRZERZUTOWEGO U MYSZY Spence et al. 29 CMAJ 26 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A RAK BADANIA EPIDEMIOLOGICZNE CZASOPISMO/AUTOR AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA KORZY ŚCI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A RAK BADANIA EKSPERYMENTALNE Br J Cancer 1985, Am J Public Health 1989, Cancer Causes Control 1995 REKREACYJNA W WIEKU 1-15 LAT RAK PIERSI -3-5 fl Gajewski 1998 KOBIETY UPRAWIAJĄCE SPORT RAK PIERSI 2-KROTNY fl NOWOTWORU UKŁADU ROZRODCZEGO 3-KROTNY fl Med. Sport 1999 >5-9 METs RAK PIERSI fl AUTOR ZWIERZĘTA TRENING/AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA SKUTEK Cohen 1991 SZCZURY UMIARKOWANY PROTEKCJA I HAMOWANIE KARCINOGENEZY Thompson et al SZCZURY INTENSYWNOŚĆ 7 GUZ 6 fl J Nat Cancer Inst 2 Am J Epidemiol METs > 4 METs JEDNORAZOWY WYSIŁEK 25METs TYGODNIOW O McTiernan et al. 24 UMIARKOWANA PRZEZ 12 MIESIĘCY RAK PIERSI 18% fl RAK PIERSI 22% fl RAK PIERSI 4-7 fl POZIOM ESTROGENÓW W SUROWICY fl POZIOM BIAŁEK WIĄŻĄCYCH HORMONY PŁCIOWE Pedersen et al. 2 MYSZY UMIARKOWANA AKTYW NOŚĆ KOMÓREK LAK Westerlind et al. 22,23 GUZ PRZERZUTOWY= SZCZURY UMIARKOWANA MASA GUZA fl Spence et al. 29 MYSZY UMIARKOWANA AKTYWNOŚĆ KOMÓREK NK GUZ PRZERZUTOWY fl Wang et al. 29 SZCZURY UMIARKOWANA BRCA1 i p53 J Nat Cancer Inst 25 > 6 METs, 1 RAZ W TYGODNIU PRZEZ 1 ROK RAK PIERSI 2 fl Strona 2 z 12
3 GRUPA BADANA METODA BADAŃ 18 SAMIC SZCZURÓW SZCZEPU SPRAGUE-DAWLEY W WIEKU 1 MIESIĄCA O MASIE CIAŁA 7-8 GRAMÓW PODZIELONYCH NA 15 GRUP (ENU, 19N-ethyl-N-nitrosourea ) 18 MG/KG MASY CIAŁA DOOTRZEWNOWO WYINDUKOWANIE RAKA GRUCZO ŁU PIERSIOWEGO W CIĄGU 3 MIESIĘCY GRUPY EKSPERYMENTALNE MODEL 1 12 TYGODNIOWY TRENING FIZYCZNY 3 GRUPY (36 SZCZURÓW) INTENSYWNOŚĆ NISKA INTENSYWNOŚĆ UMIARKOW ANA INTENSYWNOŚĆ WYSOKA KONIEC EKSPERYMENTU BEZ NITROZOMICZNIKA GRUPY KONTROLNE 12 TYGODNI OBSERWACJI (GRUPA KONTROLNA) 1 GRUPA (12 SZCZURÓW) KONIEC EKSPERYMENTU 12 TYGODNI OBSERW ACJI MODEL 2 MODEL 3 KONIEC EKSPERYMENTU 12 TYGODNIOWY TRENING FIZYCZNY 3 GRUPY (36 SZCZURÓW) INTENSYWNOŚĆ NISKA INTENSYWNOŚĆ UMIARKOW ANA INTENSYWNOŚĆ WYSOKA KONIEC EKSPERYMENTU BEZ NITROZOMICZNIKA 12 TYGODNI TRENINGU (GRUPA KONTROLNA) 3 GRUPY (36 SZCZURÓW) INTENSYWNOŚĆ NISKA INTENSYWNOŚĆ UMIARKOW ANA INTENSYWNOŚĆ WYSOKA KONIEC EKSPERYMENTU KONIEC EKSPERYMENTU 12 TYGODNIOWY TRENING FIZYCZNY 3 GRUPY (36 SZCZURÓW) INTENSYWNOŚĆ NISKA INTENSYWNOŚĆ UMIARKOW ANA INTENSYWNOŚĆ WYSOKA 12 TYGODNI OBSERW ACJI 12 TYGODNI OBSERWACJI (GRUPA KONTROLNA) 2 GRUPY (24 SZCZURY) SCHEMAT TRENINGU FIZYCZNEGO WYNIKI BADAŃ W I MODELU SCHEMAT TRENINGU O UMIARKOWANEJ INTENSYWNO ŚCI 1 tydzień: prędkość.6 km/godz., czas trwania 1 min. 2 tydzień: prędkość.96 km/godz., czas trwania 2 min. 3 tydzień: prędkość 1.2 km/godz., czas trwania 3 min. 4 tydzień: prędkość 1.44 km/godz., czas trwania 4 min. 5 tydzień: prędkość 1.68 km/godz., czas trwania 5 min. 6 tydzień: prędkość 1.68 km/godz., czas trwania 55 min. 7 tydzień: prędkość 1.68 km/godz., czas trwania 6 min. 8 tydzień: prędkość 1.68 km/godz., czas trwania 65 min tydzień: prędkość 1.68 km/godz., czas trwania: 3 min. TRENING O NISKIEJ INTENSYWNO ŚCI PARAMETRY OBNIŻONE O Kontrolna Liczba guzów Trening ,5 1,5 Występowanie nowotworu Kontrolna Trening Liczba guzów/szczur TRENING O W YSOKIEJ INTENSYWNO ŚCI PARAMETRY ZWIĘKSZONE O 2 Kontrolna Trening WYNIKI BADAŃ W I MODELU 22 GUZY WYNIKI BADAŃ W I MODELU 12 TYGODNI OBSERWACJI (GRUPA KONTROLNA) N=14 12 TYGODNI TRENINGU O NISKIEJ INTENSYW NO ŚCI N=12 12 TYGODNI TRENINGU O UMIARKOW ANEJ INTENSYW NO ŚCI N=1 13 GUZÓW 4 GUZY 3 GUZY Kontrolna Niska Średnia Wysoka 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 Kontrolna Niska Średnia Wysoka 12 TYGODNI TRENINGU O W YSOKIEJ INTENSYW NO ŚCI N=7 Wyst ępowanie nowotworu Liczba guzów/szczur Strona 3 z 12
4 WYNIKI BADAŃ W I MODELU ĆWICZENIA FIZYCZNE WSZYSTKIE RODZAJE ĆWICZEŃ WE WSZYSTKICH STADIACH CHOROBY KI-67 NS Apoptoza WE WSZYSTKICH METODACH I ETAPACH LECZENIA ZASADY ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH DLA LUDZI CHORYCH PRZYKŁADY RÓŻNYCH TRENINGÓW FIZYCZNYCH W ONKOLOGII NATURALNE FORMY RUCHU ANGAŻUJĄCE DUŻE GRUPY MIĘŚNIOWE (MARSZ, JAZDA NA CYKLOERGOMETRZE W POZYCJI SIEDZĄCEJ LUB LEŻĄCEJ) INTENSYWNO ŚĆ UMIARKOWANA 5-75% VO 2MAX (HR REZ ) LUB 6-8 HR MAX CZAS TRW ANIA 3-6 MINUT CZĘSTOTLIWOŚĆ 3-5 RAZY W TYGODNIU TRENING CIĄGŁY LUB INTERWAŁOWY TRENING TLENOWY, OPOROWY LUB MIESZANY Chorzy Rodzaj treningu Czas trwania Intensywno ść Obciążenie/ Guzy lite i ch łoniaki Guzy lite i ch łoniaki Rak piersi Tlenowy Interwa łowy Bieżnia ruchoma Tlenowy Interwa łowy Cykloergometr leżąc Tlenowy Ciągły Cykloergometr leżąc Powtórzenia 6 tygodni 85% HRmax 5x3,4x5,3x8,3x1,2x15, 1x3 min. 8 tygodni 5 HRez 32 W 15 tygodni 7-75% VO2max 15x1min wysi łku +15x1 min. przerwy 1x15 min. przez 3 tygodnie Wzrost o 5 min. do 35 min. Rak prostaty Oporowy 12 tygodni 6-7 m ax 2 serie x 8-12 powtórze ń Wzrost o 2,5 kg Rak wątroby Tlenowy 6 tygodni Niska/średnia 2/tydzie ń Courney et al. 23., Crevenna et al.23, Dimeo et al. 23, Segal et al.23 ĆWICZENIA OPOROWE OGRANICZENIA STOSOWANIA ĆWICZEŃ W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ ZWIĘKSZONY WYRZUT TESTOSTERONU OBCIĄŻENIA PONIŻEJ 7 1RM ANEMIA PRZYCZYNA OGRANICZENIE UNIKA Ć INTENSYWNYCH ĆWICZEŃ NIEKORZYSTNY EFEKT W PRZYPADKU RAKA PROSTATY BRAK ZWIĘKSZENIA WYRZUTU TESTOSTERONU PRZY ZACHOWANIU INNYCH KORZY ŚCI FIZJOLOGICZNYCH TYCH ĆWICZEŃ MAŁOPŁYTKOWOŚĆ NEUTROPENIA UNIKAĆ URAZOWYCH FORM RUCHU UNIKAĆ WARUNKÓW SPRZYJAJ ĄCYCH INFEKCJI Segal et al. 23 OGRANICZENIA STOSOWANIA ĆWICZEŃ W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ PRZYCZYNA RAK ODBYTNICY LUB PROSTATY OGRANICZENIE UNIKAĆ POZYCJI SIEDZĄCEJ UKŁAD ODPORNOŚCIOWY LECZENIE NOWOTWORÓW USZKODZENIE CZYNNO ŚCI LIMFOCYTÓW T I B ĆWICZENIA RUCHOWE POPRAWA CZYNNO ŚCI KOMÓREK NK I MONOCYTÓW PRZETOKA NERKOWA RYZYKO ZŁAMANIA KOŚCI UNIKAĆ PŁYWANIA UNIKAĆ DUŻYCH OBCIĄŻEŃ ZMNIEJSZENIE CAŁKOWITEJ LICZBY LIMFOCYTÓW JAK RÓWNIEŻ LIMFOCYTÓW T, B, NK ZMNIEJSZENIE LICZBY MAKROFAGÓW WZROST PROPORCJI KRĄŻĄ CYCH GRANULOCYTÓW SKRÓCENIE CZASU NEUTROPENII ZABURZENIA KOORDYNACJI UNIKAĆ POZYCJI STOJĄCEJ Strona 4 z 12 Arch. Phys. Med. Rehabil. 2; Anticancer Res. 1994, 1995; Blood 1997;
5 LECZENIE NOWOTWORÓW NIEPOKÓJ LĘK DRA ŻLIWOŚĆ NISKA SAMOOCENA DEPRESJA OBNIŻENIE JAKOŚCI ŻYCIA U 7 CHORYCH PSYCHIKA ĆWICZENIA RUCHOWE ZMNIEJSZENIE ZMĘCZENIA ZMNIEJSZENIE DEPRESJI, NIEPOKOJU I LĘKU WZROST POCZUCIA SZCZĘŚCIA O 17% ( 1 DZIEŃ W TYGODNIU) WZROST POZIOMU SAMOOCENY LEPSZA KONTROLA UCZUĆ I ZACHOWAŃ POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA 2,5 1,5,5 RELATYWNE RYZYKO ŚMIERCI ZALEŻNIE OD OBJĘTOŚCI ĆWICZEŃ 2 1 Nadciśnienie COPD Cukrzyca Palenie BMI TC >8 METs 5-8 METs <5 METs Cancer 1999; Psychooncology 22 CMAJ 26 PREWENCYJNE ZNACZENIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ ZWIĄZEK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ Z NOWOTWORAMI ZŁOŚLIWYMI CHOROBA UKŁADU KRĄŻENIA KORZY ŚCI REDUKCJA RYZYKA PRZEDW CZESNEJ ŚMIERCI O 2-35% CUKRZYCA REDUKCJA RYZYKA CHOROBY O 4-6 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE REDUKCJA RYZYKA CHOROBY O 3-5 OTYŁOŚĆ ZMNIEJSZENIE O 38% MASY TŁUSZCZOW EJ ZWIĘKSZENIE O 1 CIAŁA SZCZUPŁEGO OSTEOPOROZA W ZROST GĘSTOŚCI KOŚCI O 2 REDUKCJA PATOLOGICZNYCH ZŁAMAŃ KOŚCI UMIEJSCOWIENIE NOWOTWORU JELITO GRUBE PIERŚ PROSTATA MACICA JAJNIK JĄDRO PRAWDOPODOBIEŃSTWO ODDZIAŁYWANIA PEWNE PRZYPUSZCZALNE NIEPEWNE J. Nutr. 22 WSKAŹNIK WYSTĘPOWANIA RAKA JELITA GRUBEGO ZALE ŻNIE OD AKTWYNO ŚCI FIZYCZNEJ RYZYKO WYSTĘPOWANIA RAKA PIERSI KOBIETY O NISKIEJ AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ PO MENOPAUZIE WZROST RYZYKA O 1/3 KOBIETY AKTYWNE RUCHOWO REDUKCJA O Niska Średnia Wysoka KOBIETY POWYŻEJ 5 ROKU ŻYCIA O WYSOKIEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ REDUKCJA O 67%! WYSTĘPOWANIE NOWOTWORÓW ZALEŻNIE OD UPRAWIANIA SPORTU KORZYŚCI Z AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ W CHOROBIE RODZAJ NOWOTWORU KOBIETY TRENUJĄCE KOBIETY NIETRENUJĄCE PIERSI 9,2 16,2 UKŁAD ROZRODCZY 3,4 1,1 UKŁAD POKARMOWY, 1,8 TARCZYCA 1,1 2,2 UKŁAD KRWIOTWÓRCZY Gajewski, ,1 2,2 CZERNIAK 3,1 3,6 SKÓRY 14,5 16,6 Strona 5 z 12 CHOROBA UKŁADU KRĄŻENIA CUKRZYCA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE CMAJ 26 PREWENCJA WTÓRNA REDUKCJA PRZEDW CZESNEJ ŚMIERCI OSŁABIENIE LUB ODW RÓCENIE PROCESU CHOROBY ZATRZYMANIE PROGRESJI CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA (16 KCAL/TYDZIEŃ) REDUKCJA PŁYTEK ZAKRZEPU (22 KCAL/TYDZIEŃ) REDUKCJA PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI O 39-54% POPRAWA HOMEOSTAZY GLUKOZY KONTROLA CUKRZYCY REDUKCJA O 26-4 RYZYKA PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI I NAWROTU RAKA PIERSI
6 HIPOTETYCZNE MECHANIZMY PROTEKCYJNEGO ODDZIA ŁYWANIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ FIZYKOTERAPIA W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH ZMIANA SKŁADU CIAŁA POPRAWA PROFILU LIPIDOWEGO POPRAWA HOMEOSTAZY GLUKOZY I WRAŻLIWOŚCI INSULINY REDUKCJA PRZEWLEKŁEGO ZAPALENIA POPRAWA CZYNNOŚCI ŚRÓDBŁONKA INTENSYFIKACJA MECHANIZMÓW IMMUNOLOGICZNYCH ZMIANA GOSPODARKI HORMONALNEJ CMAJ 26 MITY ZWIĘKSZENIE RYZYKA ROZWOJU CHOROBY ZWIĘKSZENIE RYZYKA NAWROTU CHOROBY ZWIĘKSZENIE RYZYKA ROZSIEWU CHOROBY BRAK JEDNOZNACZNYCH DOWODÓW NAUKOWYCH RZECZYWISTO ŚĆ ELEKTROTERAPIA LASEROTERAPIA MAGNETOTERAPIA DRENA Ż CHŁONNY RĘCZNY PRZYRZ ĄDOWY MASAŻ WIROWY UTRADŹWIĘKI SZYBSZE TEMPO WZROSTU NOWOTWORU U MYSZY ZWIĘKSZENIE RYZYKA PRZERZUTÓW BRAK ZWIĘKSZONEJ CZĘSTOŚCI NOWOTOWORÓW WIEKU DZIECIĘCEGO PO DZIAŁANIU NA PŁODY NIEWIELKI EFEKT PRZEKRWIENNY EFEKT MIKROMASAŻU WSKAZANE PRZY ZW ŁÓKNIENIU Maxwell 1995,Sicard-Rosenbaum 1995,1998 Physical Therapy 1995,1998 Duck, Shaw 23, Foldi 23 LASER BIOSTYMULACYJNY POLE ELEKTROMAGNETYCZNE DZIAŁA NA DNA KOMÓREK PROWADZI DO MUTACJI GENOWYCH PROWADZI DO APOPTOZY KOMÓREK POBUDZA LYMFANGIOMOTORYKĘ POBUDZA LYMFANGIOGENEZĘ POBUDZA MAKROFAGI REDUKUJE ZWŁÓKNIENIE OCHRANIA DROGI CHŁONNE POBUDZA TWORZENIE NOWYCH DRÓG CHŁONNYCH 6 PUBLIKACJI W PubMed, J Surg Res. 21, Support Care Cancer. 21 ISTOTNY WPŁYW NA WZROST INDUKOWANYCH GUZÓW NOWOTWOROWYCH U SZCZURÓW Exp Oncol 27 BRAK POTWIERDZENIA ZWIĘKSZONEJ CZĘSTOŚCI ZACHOROWAŃ NA PRZEWLEKŁĄ BIA ŁACZK Ę SZPIKOW Ą DZIECI PRZBYWAJĄCYCH W OKOLICY LINII WYSOKIEGO NAPIĘCIA BRAK POTWIERDZENIA ZWIĘKSZONEJ CZĘSTOŚCI ZACHOROWAŃ NA PRZEWLEKŁĄ BIA ŁACZK Ę LIMFATYCZNĄ U OSÓB NARAŻONYCH NA DZIA ŁANIE POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO NIEHS1999, ICNIPR 21, MC KINLEY ET. AL. 24 POLE ELEKTROMAGNETYCZNE ISTOTNY WPŁYW NA WZROST INDUKOWANYCH GUZÓW NOWOTWOROWYCH U SZCZURÓW Exp Oncol 27 PEWNE DOWODY NA ZWIĄZKEK BIA ŁACZKI Z DŁUGOLETNIM NARAŻENIEM NA POLE ELEKTROMAGNETYCZNE WZROST CZĘSTOŚCI RAKA MÓZGU PO STRONIE UŻYWANEJ PODCZAS ROZMÓW PRZEZ TELEFON KOMÓRKOWY WZROST RYZYKA BIAŁACZKI, CHŁONIAKA I GUZU MÓZGU U DZIECI I DOROSŁYCH NARAŻONYCH NA DZIAŁANIE POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO Environ Health Perspect 21 BRAK PRZEKONYWUJĄ CYCH DOWODÓW NA ZW IĄZEK MIĘDZY TELEFONAMI KOMÓRKOW YMI I WZROSTEM RYZYKA NOW OTW ORÓW U DOROS ŁYCH BRAK ZW IĄZKU POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO O CZĘSTOTLIW OŚCI DO 5 Hz ZE ZWIĘKSZONYM RYZYKIEM NOW OTW ORÓW ZŁOŚLIW YCH PROMIENIOWANIE ULTRAFIOLETOWE PROMIENOWANIE UVB OBNIŻENIE ODPORNO ŚCI ORGANIZMU, PRZYCZYNIA SIĘ DO ZMIAN NOWOTWOROW YCH, NIE TYLKO SKÓRY, ALE TAKŻE INNYCH ORGANÓW, UDOKUMENTOW ANE INICJOW ANIE POW STAWANIA RAKA KOLCZYSTOKOM ÓRKOWEGO I PODSTAWNOKOMÓRKOWY SKÓRY PROMIENIOWANIE UVA PRZYCZYNIA SIĘ DO ZMIAN NOWOTWOROWYCH SKÓRY, ZWIĄZANE JEST Z CZERNIAKIEM SKÓRY Rev Environ Health 21 Scan J Work Environ Health 24 Walker 23 Strona 6 z 12
7 PROMIENIOWANIE ULTRAFIOLETOWE ELEKTROTERAPIA PROMIENIOWANIE UVB INICJUJE POWSTAWANIE RAKA KOLCZYSTOKOMÓRKOWEGO I PODSTAWNOKOMÓRKOWEGO SKÓRY A TAK ŻE ZMIAN NOWOTWOROWYCH INNYCH NARZĄDÓW, PROMIENIOWANIE UVA WYKAZUJE ZWIĄZEK Z CZERNIAKIEM SKÓRY WYKAZANO OPORNOŚĆ NA ROZWÓJ CZERNIAKA SKÓRY INDUKOWANEGO PROMIENIAMI UVA U MYSZY NIEJEDNOZNACZNY WPŁYW NA ROZWÓJ GUZA NOWOTWOROWEGO U MYSZY OBRZĘK CHŁONNY PRZECIWBÓLOWO W ZAPOBIEGANIU NIEDROŻNOŚCI JELIT W ZAPOBIEGANIU MARTWICY PŁATA SKÓRNEGO Walker 23, Ann Itern Med. 211, Curr Opin Oncol. 211 Future Oncology 21 BMC Cancer PUBLIKACJE W PubMed, Pain Pract. 21, World J Gastroenterol. 21 CZYNNIKI CIEPLNE MASAŻ DZIAŁANIE IMMUNOSUPRESYJNE ZWIĘKSZENIE PRZEKRWIENIA DZIAŁANIE IMMUNOSTYMULACYJNE DZIAŁANIE PRZECIWBÓLOWE ZWIĘKSZA UKRWIENIE ZWIĘKSZA METABOLIZM TKANEK POPRAWA KRĄŻENIA CHŁ ONKI POW SZECHNIE STOSOW ANY JAKO RĘCZNY DRENA Ż CHŁONNY LUB PRZERYWANA KOMPRESJA PNEUMATYCZNA STOSOW ANY U OKOŁO 2 CHORYCH NA NOWOTW ORY PRZECIWWSKAZANE W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ POBUDZANIE WYDZIELANIA HORMONÓW ADAPTACYJNYCH W STRESIE PRZECIWWSKAZANY W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH BRAK ISTOTNEGO WZROSTU NAWROTU CHOROBY LUB JEJ ROZSIEW U Int J Angiol. 1999, Lymphology 22 OKOŁO 6 PUBLIKACJI W PubMed, Gerasimienko et al Rodzaj czynnika WPŁYW CZYNNIKÓW FIZYKALNYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE - + Ultradź więki Wzrost guza, przerzuty Niższa dawka lub impulsowe Laser biostymulacyjny Pole ektromagnetyczne Promieniowanie ultrafioloetowe Elektroterapia Mutacje genowe, apoptoza komórek Wzrost ryzyka guza mózgu i białaczki UVA- czerniak złośliwy UVB rak kolczystokomórkowy Niejednoznaczny wp ływ na guzy nowotworowe Mniejszy wzrost guza i przerzutów Zwiększa lymfangiomotoryk ę, lymfangiogenez ę Częstotliwość< 5 Hz brak związku z ryzykiem raka Wykazano oporno ść na rozwój czerniaka złośliwego UVA Antynowotworowy efekt, cz ęsto wykorzystywana w fizjoterapii Czynniki cieple Immunosupresja, przekrwienie Pobudzenie wydzielania hormonów adaptacyjnych w stresie ZASADY STOSOWANIA FIZYKOTERAPII I MASA ŻU PO LECZENIU ONKOLOGICZNYM NALEŻY UWZGLĘDNIĆ RODZAJ I LOKALIZACJĘ NOWOTWORU ORAZ STOPIEŃ JEGO ZAAWANSOWANIA I ZŁOŚLIWOŚCI NALEŻY UWZGLĘDNIĆ CZAS PO ZAKOŃCZENIU LECZENIA OSTROŻNIE STOSOWAĆ METODY O DUŻYM OGÓLNOUSTROJOWYM ODDZIA ŁYWANIU BODŹCOWYM NP. SAUNA, KRIOKOMORA NIE NALEŻY STOSOWAĆ ZABIEGÓW FIZYKALNYCH W OBRĘBIE LECZONEGO OBSZARU ORAZ PRZYLEGŁYCH KWADRANTÓW Masaż Wzrost metabolizmu tkanek i przekrwienia Stosowany u 2 chorych z nowotworami FIZYKOTERAPIA I MASAŻ W ONKOLOGII ZABURZENIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH Czynnik Wskazania Dawki TENS Martwica płata skóry 7Hz/2mA TENS Ból 2Hz/1Hz 5-1 ma Laser Obrzęk chłonny 65-1 nm Masaż Depresja Stress 1-2 J/cm2 2x3 minut/tydzień 5 tygodni 25% 73% Masaż Obniżenie odporności BRAK DANYCH 57% 3 Strona 7 z 12 ANNALS OF INTERNAL MEDICINE, 25, 143, ; LEUKEMIA, 25, 19, 1, 13-17; MEDICAL AND PEDIATRIC ONCOLOGY, 1998, 31, 2, 86-9
8 CZYNNOŚCIOWE NASTĘPSTWA LECZENIA W ONKOLOGII CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH ZMNIEJSZENIE AKTYWNO ŚCI RUCHOWEJ o PRZEBIEG W CZASIE ZMNIEJSZENIE SPRAWNO ŚCI FIZYCZNEJ o WPŁYW RADIOTERAPII PŁUCA KRĘGOSŁUP <24mc-e mc-y >6 mc-y 4 ZMĘCZENIE 4 1 chorych BARK PŁUCA OBRZ ĘK WYDOLNO ŚĆ -XRT +XRT ZABURZENIA RUCHOMOŚCI BARKU PO LECZENIU RAKA PIERSI MASTEKTOMIA 7 REHABILITACJA OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI MASTEKTOMIA REHABILITACJA BCT BCT S C H P Nm J W NORMA ZABURZENIE NORMA OSŁABIENIE AKTYWNOŚĆ I SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA OSÓB PO USUNIĘCIU PŁATA PŁUCA CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO I WYDOLNOŚĆ OSÓB PO USUNIĘCIU PŁUCA DZIENNA LICZBA KROKÓW TEST 6-MINUTOWEGO MARSZU DZIENNY WYDATEK ENERGI [KCAL] RAK PŁUCA GRUPA KONTROLNA CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO Przed operacją 1 miesi ąc po FVC 3 miesiące 6 miesięcy po po FEV WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA Przed 1 miesiąc 3 miesiące 6 miesięcy operacją po po po Łukuć 211 OBRZĘK CHŁONNY KOŃCZYNY GÓRNEJ MASTEKTOMIA REHABILITACJA OBRZĘK CHŁONNY NAJPOWAŻNIEJSZE NASTĘPSTWO LECZENIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH -2 BCT -4-6 Nieznaczny Umiarkowany Znaczny NORMA OBRZĘK Strona 8 z 12
9 NASTĘPSTWA OBRZĘKU CHŁONNEGO SKUTECZNOŚĆ RÓŻNYCH METOD W REDUKCJI OBRZĘKU STAN ZAPALNY SŁONIOWACIZNA KOŃCZYNY NIEDOWŁADY I PORAŻENIA NACZYNIAKOMIĘSAK LIMFATYCZNY AUTOMASAŻ UŁOŻENIE KOŃCZYNY ĆWICZENIA KOMPRESJOTERAPIA LASER PRZERYWANA KOMPRESJA PNEUMATYCZNA RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY KOMPLEKSOWA FIZJOTERAPIA KOMPLEKSOWA TERAPIA UDRAŻNIAJACA -5-45% -4-35% -3-25% -2-15% -1-5% Annals of Oncology, ZABURZENIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH OBNIŻENIE TOLERANCJI W YSIŁKOWEJ REHABILITACJA ZABURZENIA ODPORNOŚCI PO LECZENIU NOWOTWORÓW Uszkodzenie czynno ści limfocytów T i B Poprawa czynno ści komórek NK i monocytów 5 CZAS POBÓRTLENU METS ONKOLOGIA KONTROLNA ZABURZENIA CZYNNOŚCI PŁUC 2 Czas Pobór tlenu MET REHABILITACJA Zmniejszenie ca łkowitej liczby limfocytów jak również limfocytów T, B, NK Wzrost proporcji krążących granulocytów Zmniejszenie liczby makrofagów Skrócenie czasu neutropenii NORMA ZABURZENIA -1 Obtur acja Restrykcja Mieszane Arch. Phys. Med. Rehabil. 2; Anticancer Res. 1994, 1995; Blood 1997; PSYCHICZNE NASTĘPSTWA LECZENIA W ONKOLOGII ZABURZENIA CZYNNOŚCIOWE NA PRZESTRZENI 2 LAT NIEPOKÓJ LĘK DRA ŻLIWOŚĆ NISKA SAMOOCENA DEPRESJA OBNIŻENIE JAKOŚCI ŻYCIA U 7 CHORYCH Zmniejszenie zmęczenia Zmniejszenie depresji, niepokoju i lęku Wzrost poczucia szczęścia o 17% ( 1 dzień w tygodniu) Wzrost poziomu samooceny Lepsza kontrola uczuć i zachowań Poprawa jakości życia RUCHOMOŚĆ WSTAWACH UKŁAD ODDECHOWY OBRZĘKI Cancer 1999; Psychooncology 22 REHABILITACJA REHABILITACJA W ONKOLOGII PRZYWRACANIE UTRACONEJ SPRAWNOŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ POWSZECHNA WCZESNA NIEZALEŻNIE OD RODZAJU NOWOTWORU METODY I ETAPU LECZENIA STOPNIA NASILENIA CHOROBY CIĄGŁA PROF. M. WEISS 1969 PROF.W. DEGA ZAPOCZ ĄTKOWANA PRZED LECZENIEM NOW OTWORU KOMPLEKSOWA NADRZĘDNY CEL SZPITALNA POSZPITALNA WCZESNA POSZPITALNA PÓŹNA MEDYCZNA SPOŁECZNA ZAW ODOWA MAKSYMALNA SAMODZIELNOŚĆ I NIEZALEŻNOŚĆ DOUGLAS C MCMURTIE, 1918 Strona 9 z 12 ŚWIATOWA ORGANIZACJA ZDROWIA 197
10 REHABILITACJA PRZYWRACANIE UTRACONEJ SPRAWNO ŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ REHABILITACJA W ONKOLOGII MEDYCZNA OSIĄ GNIĘCIE NAJWY ŻSZEJ SPRAWNOŚ CI PSYCHOFIZYCZNEJ SPOŁECZNA AKTYWNY UDZIA Ł W ŻYCIU SPO ŁECZNYM ZAWODOWA WARUNKI DO WYKONYWANIA PRACY ZAWODOWEJ PROFILAKTYCZNA ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM I CZYNNOŚCIOWYM NASTĘPSTWOM LECZENIA FIZJOTERAPIA FARMAKOLOGIA CHIRURGIA RUCH LECZNICZA USUWANIE CZYNNOŚCIOWYCH ZABURZEŃ LECZENIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH CZYNNIKI FIZYKALNE PALIATYWNA ŁAGODZENIE OBJAWÓW TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY I POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA PRZYGOTOWANIE DO LECZENIA BEZPIECZNE PRZEPROWADZENIE PRZEZ LECZENIE WSPOMAGANIE LECZENIA CHOROBY ZASADNICZEJ OGÓLNE CELE FIZJOTERAPII W ONKOLOGII ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM I CZYNNOŚCIOWYM NASTĘPSTWOM LECZENIA ZNACZENIE REHABILITACJI W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ POWRÓT DO ZDROWIA NIEZALE ŻNOŚĆ PREWENCJA WTÓRNA I AKTYWNOŚCI I SAMODZIELNO ŚĆ USUWANIE CZYNNOŚCIOWYCH ZABURZEŃ LECZENIA NOWOTWORÓW ZŁOSLIWYCH SZCZEGÓŁOWE CELE FIZJOTERAPII W ONKOLOGII 1. ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM I CZYNNO ŚCIOWYM ZABURZENIOM LECZENIA POPRZEZ UTRZYMANIE PRAWIDŁOWEJ CZYNNOŚCI UKŁADU ODDECHOWEGO PRAWIDŁOWEGO KRĄŻENIA KRWI I ODPŁYWU CHŁONKI PRAWIDŁOWEJ RUCHOMOŚCI W STAWACH I SIŁY MIĘŚNI PRAWIDŁOWEJ POSTAWY CIAŁA PRAWIDŁOWEJ KONDYCJI I SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ SZCZEGÓŁOWE CELE FIZJOTERAPII W ONKOLOGII 2. USUWANIE CZYNNO ŚCIOWYCH ZABURZE Ń LECZENIA UPOŚLEDZENIA WENTYLACJI PŁUC OBRZĘKÓW CHŁONNYCH OGRANICZENIA RUCHOMO ŚCI W STAWACH OSŁABIENIA SIŁY MIĘŚNIOWEJ KORYGOWANIE WAD POSTAWY CIAŁA ZMNIEJSZONEJ WYDOLNO ŚCI I SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ ORGANIZACJA REHABILITACJI W ONKOLOGII POSZPITALNY WCZESNY ETAP REHABILITACJI w onkologii REALIZOWANY W SZPITALU REHABILITACYJNYM REALIZOWANY W UZDROWISKU w okresie szpitalnym poszpitalna wczesna poszpitalna pó źna UZDROWISKA W POLSCE Oddział chirurgiczny Oddział chemioterapii Oddział radioterapii ambulatoryjna stacjonarna domowa Ośrodki rehabilitacji Kluby fitness Samodzielna aktywno ść Strona 1 z 12
11 ZALETY UZDROWISKOWEGO ETAPU REHABILITACJI STOSUNKOWO NISKI KOSZT I ŁATWY DOSTĘP BRAK SKUTKÓW UBOCZNYCH FIZJOLOGICZNY CHARAKTER DZIAŁAJĄCYCH BOD ŹCÓW DŁUGOTRWAŁE SKUTKI DOBRA TOLERANCJA HOLISTYCZNY CHARAKTER ZALETY UZDROWISKOWEGO ETAPU REHABILITACJI DUŻA INTENSYWNO ŚĆ 3-TYGODNIE REHABILITACJI UZDROWISKOWEJ= ½ ROKU REHABILITACJI AMBULATORYJNEJ STOSOWANIE SPECYFICZNYCH METOD REHABILITACJI BALNEOTERAPIA PEŁNA KONCENTRACJA NA REHABILITACJI IZOLACJA OD CODZIENNYCH PROBLEMÓW I OBOWIĄZKÓW LEPSZA KONTROLA REHABILITACJI 64 SKUTECZNOŚĆ KRÓTKIEGO PROGRAMU REHABILITACJI CHORYCH PO PRZEZSKÓRNEJ ANGIOPLASTYCE WIE ŃCOWEJ Średnie, pionowe słupki oznaczają,95 przedziały ufności 23 Średnie,pionowesłupkioznaczają,95przedziały ufności REHABILITACJA UZDROWISKOWA JAKO ZAPLECZE LECZNICTWA ZAMKNIĘTEGO 62 Grupa T Grupa K badanie TEST 6-MINUTOWEGO MARSZU Średnie, pionowe słupki oznaczają,95 przedziały ufności Grupa T Grupa K TEST WSTAWANIA Z KRZES ŁA BORGOSZ-GUŹDA Grupa T Grupa K TEST ZGINANIA PRZEDRAMIENIA Średnie, pionowe słupki oznaczają,95 przedziały ufności 5,6 Grupa T 5,4 Grupa K 5,2 5, 4,8 4,6 4,4 4,2 4, TEST 8 STÓP LECZENIE SZPITALNE REHABILITACJA UZDROWISKOWA DAWKA UDERZENIOWA REHABILITACJA AMBULATORYJNA DAWKA PODTRZYMUJĄCA KORZYŚCI: NIŻSZY KOSZT LECZENIA SZYBSZY POWRÓT DO ZDROWIA REHABILITACJA W ONKOLOGII STANDARDY REHABILITACJI ONKOLOGICZNEJ MNIEJSZE RYZYKO POWIKŁAŃ KRÓTSZY CZAS POBYTU W SZPITALU KRÓTSZY CZAS LECZENIA SZYBSZY POWRÓT SPRAWNO ŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ SZYBSZY POWRÓT DO AKTYWNOŚCI ŻYCIOWEJ ZMNIEJSZENIE RYZYKA NAWROTU CHOROBY I PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI KORZYŚCI EKONOMICZNE DEFINICJA, ZADANIA, ETAPY I EFEKTY REHABILITACJI ONKOLOGICZNEJ KADRY I WYPOSAŻENIE OŚRODKÓW REHABILITACJI ONKOLOGICZNEJ METODY DIAGNOSTYCZNE W REHABILITACJI ONKOLOGICZNEJ METODY TERAPEUTYCZNE W REHABILITACJI ONKOLOGICZNEJ SPECYFICZNE PROBLEMY REHABILITACJI ONKOLOGICZNEJ W RÓŻNYCH SYTUACJACH KLINICZNYCH PRZYSZŁOŚĆ REHABILITACJI W ONKOLOGII W POLSCE TRUDNOŚCI REHABILITACJI W ONKOLOGII BRAK ROZWIĄZAŃ SYSTEMOWYCH BRAK SPECJALISTYCZNYCH DZIAŁÓW REHABILITACJI BRAK SPECJALISTÓW BRAK SPRZĘTU Strona 11 z 12
12 BRAK JEDNOZNACZNYCH BADAŃ NAUKOWYCH POTWIERDZAJĄCYCH SZKODLIWOŚĆ FIZJOTERAPII W ONKOLOGII ALE TEŻ BRAK JEDNOZNACZNYCH BADAŃ NAUKOWYCH POTWIERDZAJĄCYCH ICH BEZPIECZEŃSTWO Strona 12 z 12
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych
Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych Iwona Malicka Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Warszawa, 2012 Rehabilitacja w schorzeniach onkologicznych Rehabilitacja w schorzeniach
Bardziej szczegółowoFizjoterapia w onkologii mity i rzeczywistość
Fizjoterapia w onkologii mity i rzeczywistość Mit Fałszywe przekonanie, uznawane bez dowodu Fizjoterapia w onkologii Mity Rzeczywistość Przeciwwskazana ze względu na specyfikę choroby Powszechnie stosowana
Bardziej szczegółowoREHABILITACJA REHABILITACJA PSYCHOFIZYCZNA W ONKOLGII CECHY REHABILITACJI REHABILITACJI REHABILITACJA W ONKOLOGII
REHABILITACJA PSYCHOFIZYCZNA W ONKOLGII MAREK WOŹNIEWSKI REHABILITACJA PRZYWRACANIE SPRAWNOŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ MEDYCZNA SPOŁECZNA ZAWODOWA CECHY REHABILITACJI POWSZECHNA WCZESNA CIĄGŁA CIĄGŁOŚĆ REHABILITACJI
Bardziej szczegółowoREHABILITACJA PO LECZENIU ONKOLOGICZNYM
1 REHABILITACJA PO LECZENIU ONKOLOGICZNYM WYKONANO W RAMACH NARODOWEGO GRANTU: MODYFIKACJA I WDROŻENIE PROGRAMU NAUCZANIA ONKOLOGII W POLSKICH UCZELNIACH MEDYCZNYCH PRZYGOTOWANO W KATEDRZE ONKOLOGII AKADEMII
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ
ZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ CELE ZADANIA REHABILITACJA PROFILAKTYKA METODY ŚRODKI WPŁYW RÓŻNYCH CZYNNIKÓW NA ZDROWIE
Bardziej szczegółowoCykl kształcenia 2013-2016
203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowoStrona 1 z 11 KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH DLA ZDROWYCH LUDZI SĄ DOBRZE ZNANE AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH DLA ZDROWYCH LUDZI SĄ DOBRZE ZNANE UKŁAD KRĄŻENIA OBJĘTOŚĆ WYRZUTOWA SERCA POJEMNOŚĆ MINUTOWA SERCA CZĘSTOŚĆ AKCJI SERCA PODCZAS WYSIŁKU PRZEPŁYW
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz Rozporządzenie. z dnia 23 maja 2019 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 7 czerwca 2019 r. Poz. 1061 Rozporządzenie Ministra Zdrowia 1) z dnia 23 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych
Bardziej szczegółowoStrona 1 z 7 ZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ
ZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ CELE ZADANIA REHABILITACJA PROFILAKTYKA METODY ŚRODKI WPŁYW RÓŻNYCH CZYNNIKÓW NA ZDROWIE
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA. Jadwiga Wolszakiewicz. Regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na funkcje seksualne między innymi
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA Jadwiga Wolszakiewicz Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologii Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii w Warszawie Zdrowie seksualne jest odzwierciedleniem
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia kliniczna w onkologii i medycynie paliatywnej
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoMAREK FELBUR student WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
MAREK FELBUR student WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Jest to dowolna forma ruchu ciała lub jego części, spowodowana przez mięsień szkieletowy,
Bardziej szczegółowoPodstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny
Podstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny Redakcja naukowa prof. dr hab. n. k. f. Zdzisława Wrzosek dr n. med. Janusz Bolanowski Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL Spis treści Wstęp - Zdzisława
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowoTOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ FIZJOTERAPIA PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ DOSTĘPY DO OPERACJI JAMY BRZUSZNEJ
TOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ FIZJOTERAPIA PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ DOSTĘPY DO OPERACJI JAMY BRZUSZNEJ WPŁYW OPERACJI W OBRĘBIE JAMY BRZUSZNEJ NA CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO Okolica operacji Natężona pojemność
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoPoradnia Obrzęku Limfatycznego - zabiegi rehabilitacyjne nie są refundowane przez NFZ
Poradnia Obrzęku Limfatycznego - zabiegi rehabilitacyjne nie są refundowane przez NFZ Działająca w Hospicjum Poradnia Obrzęku Limfatycznego, od 1992 roku pomaga pacjentom zmagającym się z tym nieuleczalnym
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna w chorobie nowotworowej
Aktywność fizyczna w chorobie nowotworowej Korzyści wynikające z ćwiczeń fizycznych dla zdrowych ludzi są dobrze znane Obniżenie poziomu cukru we krwi Zwolnienie akcji serca Regulacja gospodarki hormonalnej
Bardziej szczegółowoOnkologia - opis przedmiotu
Onkologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Onkologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-On Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowoPakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej
Pakiet onkologiczny w podstawowej opiece zdrowotnej Agnieszka Jankowska-Zduńczyk Specjalista medycyny rodzinnej Konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej Profilaktyka chorób nowotworowych Pakiet
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia w onkologii i medycynie paliatywnej
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoWpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych
Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Badania epidemiologiczne i eksperymentalne nie budzą wątpliwości spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu nowotworów złośliwych, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoDziałania niepożądane radioterapii
Działania niepożądane radioterapii Powikłania po radioterapii dzielimy na wczesne i późne. Powikłania wczesne ostre występują w trakcie leczenia i do 3 miesięcy po jego zakończeniu. Ostry odczyn popromienny
Bardziej szczegółowoRehabilitacja/fizjoterapia pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi. Mgr Zbigniew Kur
Rehabilitacja/fizjoterapia pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi Mgr Zbigniew Kur Choroby przewlekłe: - najczęstsza przyczyną zgonów na całym świecie - jak podaje WHO, co roku przyczyniają się do śmierci
Bardziej szczegółowoCentrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie ul. Wawelska 15B, Warszawa, Polska
C ertyfikat N r: 2 5 8 756-2018-AQ-POL-RvA Data pierws zej c ertyfikacji: 0 6 kwietnia 2 012 Ważnoś ć c ertyfikatu: 2 7 maja 2 0 1 9-0 5 kwietnia 2 021 Niniejszym potwierdza się, że system zarządzania
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 207/208 202/2022 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowoKurs dla studentów i absolwentów
Kurs dla studentów i absolwentów Profilaktyka, rozpoznanie i leczenie raka piersi. Etapy postępowania fizjoterapeutycznego u pacjentek po mastektomii Cel główny kursu: Przygotowanie do praktycznej pracy
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET)
Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 88/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 18 grudnia 2013 r. OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET) 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowo50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 20-50% sięga
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoCzęść A Programy lekowe
Wymagania wobec świadczeniodawców udzielających z zakresu programów zdrowotnych (lekowych) Część A Programy lekowe 1.1 WARUNKI 1. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU B 1.1.1 wymagania formalne Wpis w rejestrze
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoHematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Hematoonkologia w liczbach Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory hematologiczne wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (rew 10) C81 -Chłoniak Hodkina C82-C85+C96
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoWyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.
Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 14.03.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 12.09.2014 13.09.2014 Data Godziny Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 12.09.14 (piątek ) 9.00-12.45
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia rozsianego raka nerki.
RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień
Bardziej szczegółowoAlf Nachemson (1995)
Alf Nachemson (1995) Schorzenia kręgosłupa w krajach o rozwiniętej opiece socjalnej, mogą doprowadzić je do bankructwa PTO 2 PTO 130 Sztuczny nucleus pulposus PTO 5 Implanty stosowane w leczeniu zmian
Bardziej szczegółowoFizjologia, biochemia
50 Fizjologia, biochemia sportu Krioterapia powoduje lepszą krążeniową i metaboliczną tolerancję oraz opóźnia narastanie zmęczenia w trakcie wykonywania pracy mięśniowej przez zawodników sportów wytrzymałościowych.
Bardziej szczegółowoSpecjalizacja: trening zdrowotny
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS w Cyklu Kształcenia 2014-2016 Katedra Fizjoterapii Jednostka Organizacyjna: Zakład Fizjoterapii Klinicznej i Praktyk Zawodowych Kierunek: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoElektroterapia ECCT. Zasady Aplikacji. Wybór stroju terapeutycznego do terapii ECCT. Kask Kamizelka Spodnie Kombinezon Koc. Wyposażenie dodatkowe
Wybór stroju terapeutycznego do terapii ECCT Kask Kamizelka Spodnie Kombinezon Koc S HV Detektor pola terapeutycznego Wyposażenie dodatkowe Rozgałęźnik Ładowarka i zestaw akumulatorów Ogólne zasady stosowania
Bardziej szczegółowoOdżywianie osób starszych (konspekt)
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz
Spis treści 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz 1.1. Wstęp.... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej 1.2. Znaczenie rehabilitacji w chirurgii...
Bardziej szczegółowoW zdrowym ciele zdrowy duch
W zdrowym ciele zdrowy duch "Ruch może zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu Wojciech Oczko-nadworny lekarz Stefana Batorego Można wyróżnić aktywność fizyczną podejmowaną: w czasie
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Aktywności Fizycznej Seniorów
Regionalny Program Aktywności Fizycznej Seniorów Koordynator programu: dr Gabriel Chęsy - Katedra i Zakład Fizjologii Collegium Medium im. L. Rydygiera w Bydgoszczy, Wojewódzka Przychodnia Sportowo Lekarska
Bardziej szczegółowoKatarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku
Chemioterapia doustna i podskórne metody podawania leków w raku piersi. Lepsza jakość życia pacjentek Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku Rak piersi - heterogenna choroba Stopień zaawansowania
Bardziej szczegółowoProblemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz
Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit Maria Kłopocka Bydgoszcz Płodność Przebieg ciąży i poród Bezpieczeństwo leczenia w okresie ciąży i karmienia Sytuacje szczególne Edukacja
Bardziej szczegółowoOśrodek Rehabilitacji. z Poradnią i Gabinetem Rehabilitacyjnym
Dr hab. n. med. Piotr Majcher spec. rehabilitacji medycznej Kierownik Ośrodka Rehabilitacji z Poradnią i Gabinetem Rehabilitacyjnym Ośrodek Rehabilitacji z Poradnią i Gabinetem Rehabilitacyjnym Profilaktyka
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoMasaż. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl
Masaż Masaż polega na manualnym ucisku ciała w celu redukcji napięcia mięśni, eliminacji bóli kręgosłupa oraz dolegliwości pochodzenia okołostawowego. Masaż relaksacyjny skutecznie redukuje poziom stresu
Bardziej szczegółowoPo co rehabilitacja w chorobie Alzheimera?
Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Dr n. med. Marek Walusiak specjalista fizjoterapii Ruch jest bardzo ważnym elementem leczenia. Niewielki, systematyczny wysiłek może dać bardzo dużo. 30-45 minut
Bardziej szczegółowoWyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 20.05.2014 w Warszawie.
Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 20.05.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na
Bardziej szczegółowoSpecjalizacja: trening zdrowotny
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W CYKLU Kształcenia 2014-2016 Katedra Fizjoterapii Jednostka Organizacyjna: Rodzaj studiów i profil : Nazwa przedmiotu: Tryb studiów Rok Zakład
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoSzpiczak mnogi możliwości leczenia chirurgicznego
Szpiczak mnogi możliwości leczenia chirurgicznego Adam Pala Oddział Schorzeń i Urazów Kręgosłupa Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Piekary Śląskie MOŻLIWOŚCI TERAPEUTYCZNE W SZPICZAKU MNOGIM - radioterapia,
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Aktywność fizyczna glukometr glukometr glukometr glukometr glukometr skrocona 8 str broszura aktywnosc fizyczna.indd 1 2013-05-09 14:12:46 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Bardziej szczegółowoV LECZNICTWO STACJONARNE
V LECZNICTWO STACJONARNE V LECZNICTWO STACJONARNE W 2004 r. na terenie województwa lubelskiego funkcjonowało 35 szpitali ogólnych, 3 szpitale psychiatryczne, 1 sanatorium przeciwgruźlicze oraz jeden zakład
Bardziej szczegółowoProgram dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008.
załącznik nr 7 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008. 1. Nazwa programu:
Bardziej szczegółowoMaria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin ZESPÓŁ SŁABOŚCI I JEGO WPŁYW NA ROKOWANIE CHOREGO
Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin ZESPÓŁ SŁABOŚCI I JEGO WPŁYW NA ROKOWANIE CHOREGO Zespół słabości: definicja Charakteryzuje się spadkiem odporności na ostry
Bardziej szczegółowoCzęść A Programy lekowe
Wymagania wobec świadczeniodawców udzielających z zakresu programów zdrowotnych (lekowych) Część A Programy lekowe 1.1 WARUNKI WYMAGANE 1. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU B 1.1.1 wymagania formalne Wpis
Bardziej szczegółowoRak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;
Bardziej szczegółowoNazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy
Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 07/08 0/0 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów
Bardziej szczegółowoEfektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
Bardziej szczegółowoMam Haka na Raka. Chłoniak
Mam Haka na Raka Chłoniak Nowotwór Pojęciem nowotwór określa się niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek w organizmie człowieka. Nieprawidłowość komórek oznacza, że różnią się one od komórek otaczających
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego
Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy
Bardziej szczegółowoZałącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Bardziej szczegółowoStrona 1 z 9 ZASADY REHABILITACJI W ONKOLOGII DZIECIĘCEJ. Marek Woźniewski CZYNIKI RYZYKA NOWOTWORÓW GRUPY RYZYKA
EPIDEMIOLOGIA ZASADY REHABILITACJI Marek Woźniewski NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH DOTYCZY IECI JEDNA NA 9 OSÓB DOROS ŁYCH PRZEBYŁA W IECIŃSTWIE CHOROBĘ NOWOTWOROWĄ NOWOTWORY SĄ DRUGĄ PO ZATRUCIACH I WYPADKACH
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH
PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH Student w ramach realizacji praktyki klinicznej w danej specjalizacji dostępnej w wybranej placówce medycznej, powinien odbywać ją w
Bardziej szczegółowoSymultaniczny PET/MR zastosowanie w pediatrii
Symultaniczny PET/MR zastosowanie w pediatrii Dr n. med. Małgorzata Mojsak Kierownik Samodzielnej Pracowni Laboratorium Obrazowania Molekularnego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Symultaniczny PET/MR
Bardziej szczegółowoPostępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.
Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji
Bardziej szczegółowoPraktyczne aspekty związane z analizą statystyk JGP w zarządzaniu szpitalem. Jerzy Gryglewicz Warszawa 18 marca 2014 r.
w zarządzaniu szpitalem Jerzy Gryglewicz Warszawa 18 marca 2014 r. Kluczowe dane analityczne ze statystyki JGP dla zarządzania procesem leczenia : Długość hospitalizacji - mediana (dni) Średnia wartość
Bardziej szczegółowoPROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ PO LECZENIU NOWOTWORU GRUCZOŁU PIERSIOWEGO w systemie stacjonarnym
Załącznik Nr 1 do umowy nr... zawartej z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ PO LECZENIU NOWOTWORU GRUCZOŁU PIERSIOWEGO w systemie stacjonarnym Lp. 1.1 lokalizacja ośrodka
Bardziej szczegółowoAktywność ruchowa osób starszych Nordic Walking
Aktywność ruchowa osób starszych Nordic Walking Agnieszka Kwiatkowska II rok USM Proces starzenia Spadek beztłuszczowej masy ciała, wzrost procentowej zawartości tkanki tłuszczowej, Spadek siły mięśniowej,
Bardziej szczegółowoTrening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Sportu Powszechnego Zakład: Fitness i Sportów Siłowych Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Osoby prowadzące przedmiot: 1. Aleksandra
Bardziej szczegółowoRAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ. Wprowadzenie do tematu. Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk
RAK PIERSI ZWIĄZANY Z CIĄŻĄ Wprowadzenie do tematu Sylwia Grodecka-Gazdecka Maria Litwiniuk 2006 DEFINICJA Rak piersi związany z ciążą to nowotwór rozpoznany w trakcie ciąży, w pierwszym roku po jej ukończeniu
Bardziej szczegółowoOpracowała Katarzyna Sułkowska
Opracowała Katarzyna Sułkowska Ruch może zastąpić wszystkie lekarstwa, ale żadne lekarstwo nie jest w stanie zastąpić ruchu. (Tissot) Ruch jest przejawem życia, towarzyszy człowiekowi od chwili urodzin.
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoLECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 492 Poz. 66 Załącznik B.3. LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 05.09.2014 07.09.2014 Data Godziny Tematy zajęć Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 05.09.14
Bardziej szczegółowoPRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY
W.S.H.E w Łodzi Kierunek Pielęgniarstwo Poziom B Mariola Krakowska Nr Albumu 42300 PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY TEMAT PRACY: UDZIAŁ PIELĘGNIARKI W PROFILAKTYCE
Bardziej szczegółowoZapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną.
Zapobieganie problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży poprzez aktywność fizyczną. Dr n. med. Joanna Ruszkowska Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi PABIANICE, 30
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE OKOŁOOPERACYJNE W NOWOTWORACH JELITA GRUBEGO
Andrzej W. SZAWŁOWSKI POSTĘPOWANIE OKOŁOOPERACYJNE W NOWOTWORACH z -Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Kroki milowe postępu w chirurgii ZNIECZULENIE leczenie bólu ANTYBIOTYKI leczenie zakażeń
Bardziej szczegółowoTest stopniowany przeprowadzony dnia: 2015-02-27 w Warszawie
tel. 602 349 181 e-mail: szczepan.wiecha@sportslab.pl www.sportslab.pl Imię Nazwisko: Bartłomiej Trela Test stopniowany przeprowadzony dnia: 2015-02-27 w Warszawie (bieżnia mechaniczna) SŁOWNICZEK POJĘĆ
Bardziej szczegółowoCIBA-GEIGY Sintrom 4
CIBA-GEIGY Sintrom 4 Sintrom 4 Substancja czynna: 3-[a-(4-nitrofenylo-)-0- -acetyloetylo]-4-hydroksykumaryna /=acenocoumarol/. Tabletki 4 mg. Sintrom działa szybko i jest wydalany w krótkim okresie czasu.
Bardziej szczegółowoProgram polityki zdrowotnej TERAPIA PRZECIWOBRZĘKOWA DLA KOBIET PO MASTEKTOMII NA LATA
Program polityki zdrowotnej TERAPIA PRZECIWOBRZĘKOWA DLA KOBIET PO MASTEKTOMII NA LATA 2016 2018 Okres realizacji: 2016-2018 Autor programu: Gmina Miasta Radomia ul. Jana Kilińskiego 30, 26-600 Radom SPIS
Bardziej szczegółowoZnaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii
Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii experience makes the difference Magdalena Władysiuk, lek. med., MBA Cel terapii w onkologii/hematologii Kontrola rozwoju choroby Kontrola objawów
Bardziej szczegółowo