Strona 1 z 11 KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH DLA ZDROWYCH LUDZI SĄ DOBRZE ZNANE AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ

Transkrypt

1 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH DLA ZDROWYCH LUDZI SĄ DOBRZE ZNANE UKŁAD KRĄŻENIA OBJĘTOŚĆ WYRZUTOWA SERCA POJEMNOŚĆ MINUTOWA SERCA CZĘSTOŚĆ AKCJI SERCA PODCZAS WYSIŁKU PRZEPŁYW KRWI PRZYSTOSOWANIE DO ZMIAN POZYCJI CIAŁA CISNIENIE TĘTNICZE KRWI KRĄŻENIE WIEŃCOWE UKŁAD ODDECHOWY OBJĘTOŚĆ PŁUC I POJEMNO ŚĆ ŻYCIOWA DYFUZJA GAZÓW ODDECHOWYCH OBJĘTOŚĆ ZALEGAJĄCA SPRAWNOŚĆ MIĘŚNI ODDECHOWYCH MAKSYMALNA WENTYLACJA PŁUC O 3 L/MIN UKŁAD MIĘŚNIOWY WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA UKŁAD KOSTNY LICZBA WŁÓKIEN MIĘŚNIOWYCH MASA MIĘŚNI SIŁA MIĘŚNI DŁUGOŚĆ I ELASTYCZNOŚĆ MIĘŚNI PRZEPŁYW KRWI W MIĘŚNIACH METABOLIZM MIĘŚNI CZYNNO ŚĆ ENZYMATYCZNA MIĘŚNI GĘSTOŚĆ KOŚCI PRZEBUDOWA KOŚCI WYTRZYMAŁOŚĆ KOŚCI ZŁAMANIA PATOLOGICZNE UKŁAD ODPORNOŚCIOWY LICZBA LIMFOCYTÓW T I B AKTYWNOŚĆ LIMFOCYTÓW UKŁAD NERWOWY I PSYCHIKĘ NAPIĘCIE NERWOWE NIEPOKÓJ, DEPRESJA, LĘK LICZBA I CZYNNOŚĆ LIMFOCYTÓW NK LICZBA MAKROFAGÓW AKTYWNOŚĆ MONOCYTÓW CZAS REAKCJI POBUDZENIE OUN KOORDYNACJA I RÓWNOWAGA CZAS NEUTROPENII PAMIĘĆ RUCHOWA Strona 1 z 11

2 ORGANIZM CZŁOWIEKA PRZEMIANA MATERII O 1 WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA OBNIŻENIE POZIOMU CUKRU WE KRWI ZWOLNIENIE AKCJI SERCA KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH REGULACJA GOSPODARKI HORMONALNEJ SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA RYZYKO CHORÓB CYWILIZACYJNYCH LEPSZA PRZEMIANA MATERII LEPSZA CZYNNOŚĆ MIĘŚ NI RYZYKO CHORÓB INFEKCYJNYCH OBNIŻENIE CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI WZMOCNIENIE STRUKTURY KOŚCI WZROST ODPORNOŚCI ZAPOBIEGANIE NIEKTÓRYM CHOROBOM CHOROBA UKŁADU KRĄŻENIA KORZYŚCI REDUKCJA RYZYKA PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI O 2-35% CUKRZYCA REDUKCJA RYZYKA CHOROBY O 4-6 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE REDUKCJA RYZYKA CHOROBY O 3-5 OTYŁOŚĆ ZMNIEJSZENIE O 38% MASY TŁUSZCZOW EJ ZWIĘKSZENIE O 1 CIAŁA SZCZUPŁEGO OSTEOPOROZA WZROST GĘSTOŚCI KOŚCI O 2 REDUKCJA PATOLOGICZNYCH ZŁAMAŃ KOŚCI PRZEZ DŁUGI CZAS ODPOCZYNEK I BRAK AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ BYŁY ZALECANE LUDZIOM CHORYM Darren et al.. 26 OBNIŻENIE ODPORNO ŚCI USZKODZENIE MIĘŚNIA SERCA BÓL, NUDNOŚCI, WYMIOTY I ZMĘCZENIE NASTĘPSTWA OGRANICZENIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ BRAK TOLERANCJI WYSIŁKU FIZYCZNEGO OBAWY DOTYCZĄCE STOSOWANIA ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH WYDOLNO ŚĆ ZMĘCZENIE CHOROBA LECZENIE SŁABA KONDYCJA FIZYCZNA I PSYCHICZNA WZROST PŁUCNEGO CIŚNIENIA ŻYLNEGO OSZCZ ĘDZAJĄCY TRYB ŻYCIA WYDOLNOŚĆ ZM ĘCZENIE DUSZNO ŚĆ The Physician and Srtsmedicine 2 ZŁAMANIA PATOLOGICZNE KOŚCI TYGODNIOWA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA PODCZAS CHEMIOTERAPII AKTYWNOŚĆ I SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA OSÓB PO LECZENIU RAKA PŁUCA DZIENNA LICZBA KROKÓW TEST 6-MINUTOWEGO MARSZU NISKA AKTYWNOŚĆ DZIENNY WYDATEK ENERGI [KCAL] LICZBA KROKÓW DZIENNIE RAK PŁUCA GRUPA KONTROLNA ONCOL NURS FORUM 21 Łukuć 211 Strona 2 z 11

3 ZDOLNOŚĆ WYSIŁKOWA CHORYCH PO USUNIĘCIU PŁUCA CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO CHORYCH PO USUNIĘCIU PŁUCA Przed operacją 1 miesiąc 3miesiące 6miesięcy Przed operacją 1 miesiąc FVC 3 miesiące FEV1 6 miesięcy Zwężenie naczyń obciążenie następcze ukł. współczulny nerw błędny Wzrost chemoreceptorów Coats et al HIPOTEZA MIĘŚNIOWA Dysfunkcja LK przepływ mięśniowy aktywność Ergoreceptorów mięśniowych Wzmożona wentylacja cytokinezy, insulinoorno ść, niedożywienie, brak aktywności Stan kataboliczny Miopatia mięśni szkieletowych I oddechowych Duszność ZWIĄZEK SPRAWNOŚCI MIĘŚNI Z WYDOLNOŚCIĄ FIZYCZNĄ MASA MIĘŚNIOWA SIŁA MIĘŚNIOWA WYTRZYMAŁOŚĆ OBWÓD I POLE PRZEKROJU UDA Zm ęczenie mięśni NIETOLERANCJA WYSIŁKU Coats AJS et al. Br Heart J 1994 peak VO2 (szczytowe zużycie tlenu) ZABURZENIE CZYNNOŚCI MIĘŚNI PO LECZENIU ONKOLOGICZNYM MALICKA 1999 Siła Praca Moc WIĘKSZOŚĆ CZYNNOŚCI CODZIENNYCH NIE WYMAGA DUŻEJ WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ ALE ZALEŻY OD SPRAWNOŚCI MIĘŚNI SZKIELETOWYCH Onkologia Kontrolna REDUKCJA SPRAWNOŚCI MIĘŚNI SZKIELETOWYCH PROWADZI DO OGRANICZENIA AKTYWNOŚCI I DALSZEJ ZALEŻNOŚCI SPRAWNOŚĆ MIĘŚNI SZKIELETOWYCH WYDAJE SIĘ BYĆ SZCZEGÓLNIE WAŻNA DLA ZDOLNOŚCI CZŁOWIEKA DO FUNKCJONALNEJ NIEZALEŻNOŚCI Strona 3 z 11

4 FIZJOLOGICZNY CHARAKTER STOSOWANYCH BODŹCÓW DOBRA TOLERANCJA I DŁUGOTRWAŁE SKUTKI ZDOLNOŚĆ WYSIŁKOWA SŁABO KORELUJE Z WYDAJNOŚCIĄ SERCA I FRAKCJĄ WYRZUTOWĄ U CHORYCH Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA PODSTAWĄ REHABILITACJI MEDYCZNEJ JEST FIZJOTERAPIA BRAK SKUTKÓW UBOCZNYCH ŁATWY DOSTĘP I NISKI KOSZT RUCH JEST ŻYCIEM CZYNNOŚCIOWY CHARAKTER ZABURZEŃ PODSTAWĄ FIZJOTERAPII JEST RUCH RUCH MOŻE ZASTĄPIĆ WIELE LEKÓW, ALE ŻADEN LEK NIE ZASTĄPI RUCHU PRAWIDŁOWY ROZWÓJ ZDROWIE PRZYGOTOWANIE DO LECZENIA BEZPIECZNE PRZEPROWADZENIE WSPOMAGANIE LECZENIA CHOROBY ZASADNICZEJ PRZEZ LECZENIE POZIOMY AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ INTENSYWNOŚĆ REZERWA SERCA CZAS TRWANIA CZĘSTOT LIW OŚĆ PRZYKŁAD METs POWRÓT DO ZDROWIA I AKTYW NO ŚCI ZNACZENIE ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH NIEZALEŻNOŚĆ I SAMODZIELNOŚĆ PREWENCJA WTÓRNA NISKA 2-39% 2-4 METs ŚREDNIA 4-59% 4-6 METs WYSOKA 6-84% 6-8 METs 6 MINUT 7/TYDZIEŃ SPOKOJNY MARSZ 2-6 MINUT 2-6 MINUT 3-5/TYDZIEŃ 3-5/TYDZIEŃ SZYBKI MARSZ, TANIEC BIEG PŁYWANIE 1 MET=3,5 ml tlenu/kg -1 x min -1 Darren et al. 26 POZIOM AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ ZALEŻNIE OD LICZBY KROKÓW POZIOM AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ LICZBA KROKÓW DZIENNIE SIEDZĄCY TRYB ŻYCIA < 5 NISKA AKTYWNOŚĆ ŚREDNIA AKTYWNOŚĆ AKTYWNY WYSOKA AKTYWNOŚĆ > 12 5 MINIMALNA INTENSYWNOŚĆ TRENINGU ZALECANA CHORYM NA CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA 45% HRrez ALE UZYSKIWANO POPRAWĘ WYDOLNOŚCI PRZY INTENSYWNOŚCI 3 HRrez! Franklin et al. 23, Swain et al. 22 Strona 4 z 11

5 WYNIKI 6-TYGODNIOWEGO TRENINGU KOBIET PO LECZENIU RAKA PIERSI METs ĆWICZENIA FIZYCZNE W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ 12 WSZYSTKIE RODZAJE ĆWICZEŃ WE WSZYSTKICH CHOROBACH I JEJ STADIACH 4 2 PAWŁOWSKA 1999 Treningtlenowy Trening sprawnościowy Grupa kontrolna WE WSZYSTKICH METODACH I ETAPACH LECZENIA ZASADY AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ TRENING WYTRZYMAŁOŚCIOWY NATURALNE FORMY RUCHU ANGAŻUJĄCE DUŻE GRUPY MIĘŚNIOWE (MARSZ, JAZDA NA CYKLOERGOMETRZE W POZYCJI SIEDZĄCEJ LUB LEŻĄCEJ) INTENSYWNOŚĆ UMIARKOWANA 5-75% VO 2MAX (HR REZ ) LUB 6-8 HR MAX CZAS TRW ANIA 3-6 MINUT CZĘSTOTLIWOŚĆ 3-5 RAZY W TYGODNIU TRENING CIĄGŁY LUB INTERWAŁOWY TRENING TLENOWY, OPOROWY LUB MIESZANY CIĄGŁY CIĄGŁE WYKONYWANIE PRACY PRZEZ OKREŚLONY CZAS OBCIĄŻENIE STAŁE LUB ZMIENNE UMOŻLIWIA WYKONANIE WIĘKSZEJ PRACY POPRAWIA CZYNNOŚĆ SERCA W ZAKRESIE MNIEJSZYCH OBCIĄŻEŃ CHORZY O WIĘKSZEJ ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWEJ INTERWAŁOWY NAPRZEMIENNE OKRESY OBCIĄŻANIA I PRZERWY RÓŻNE PROPORCJE PRACY I ODPOCZYNKU ODPOCZYNEK MOŻE BYĆ BEZ OBCIĄŻENIA LUB Z MA ŁĄ INTENSYWNOŚCIĄ OKRES PRACY OD 1 SEK DO KILKU MINUT ODPOCZYNEK 1-2 MINUTY WIĘKSZE OBCIĄŻENIA, PACJENCI WYSOKIEGO RYZYKA LUB Z MA ŁĄ TOLERANCJĄ WYSIŁKOW Ą SZYBSZE ZW IĘKSZENIE ZDOLNO ŚCI WYSI ŁKOWEJ MNIEJSZE OBCI ĄŻENIE UK ŁADU KRĄŻENIA PRZY WIĘKSZYM WZROŚCIE WYTRZYMAŁOŚCI SI ŁOWEJ Bromboszcz, Dylewicz 25 WYNIKI TRENINGU WYTRZYMAŁOŚCIOWEGO W ONKOLOGII TRENING OPOROWY IZOTONICZNY IZOKINETYCZNY Czas Pobór tlenu MET ZDOLNOŚĆ WYSIŁKOWA DOST ĘPNOŚĆ DLA ĆWICZĄ CYCH, TANI SPRZĘT, WYKONYWANY W CAŁYM ZAKRESIE RUCHU, OBCIĄŻENIE W STOSUNKU DO NAJSŁABSZEGO PUNKTU ZAKRESU, PRZYSTOSOW ANIE OPORU DO ZMIAN MECHANICZNYCH I FIZJOLOGICZNYCH MI ĘŚNI PODCZAS RUCHU DOSTOSOW ANIE DO ZMĘCZENIA I BÓLU STOSOWANIE SZYBKOŚCI OD DO 45 /SEK MED.SCI. SPORTS EXERC. 1998;FIZJOTERAPIA DYSTANS TĘTNO MLECZANY RYZYKO URAZU MIĘŚNIA LUB STAWU, W YSTĘPOW ANIE BÓLU, BRAK PRZYSTOSOW ANIA DO BÓLU I ZMĘCZENIA. PODOBIEŃSTWO DO OPORU RĘCZNEGO RÓŻNE TRYBY PRACY I RODZAJE AKTYW NOŚCI MIĘŚNIOW EJ INTENSYWNOŚĆ WYSIŁKÓW SIŁOWYCH ZALECENIA DOTYCZĄCE ĆWICZEŃ OPOROWYCH INTENSYW NO ŚĆ % 1RM BARDZO MAŁA < 3 MAŁA 3 49 ŚREDNIA 5 69 DUŻA 7-84 BARDZO DUŻA > 84 1RM ONE REPETITION MAXIMUM 1 2 SERIE PO 8 12 POWTÓRZEŃ 8 1 ĆWICZEŃ DUŻE GRUPY MIĘŚNIOWE UMIARKOWANA INTENSYW NO ŚĆ 2 4 RAZY W TYGODNIU KROTNE PODNIESIENIE CIĘŻARU (3-5 1RM) 1 3 POWTÓRZEŃ OBCIĄŻENIE W SKALI BORGA ZWIĘKSZANIE OBCIĄŻENIA O 2,5 KG ĆWICZENIA DUŻYCH GRUP MIĘŚ NI 2 3 RAZY W TYGODNIU Bromboszcz, Dylewicz 25 Darren et al. 26 Guidelines for Cardiac Rehabilitation Programs, Strona 5 z 11

6 WYNIKI 12-TYGODNIOWEGO IZOTONICZNEGO TRENINGU OPOROWEGO 45% 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% MIĘŚNIEGÓRNEJCZĘŚCI CIAŁA MIĘŚNIE DOLNEJ CZĘŚCI CIAŁA TRENING IZOKINETYCZNY W REHABILITACJI ONKOLOGICZNEJ J. CLIN. ONCOL. 23 PRĘDKOŚĆ SKURCZU W ĆWICZENIACH IZOKINETYCZNYCH ZALETY ĆWICZEŃ IZOKINETYCZNYCH Rodzaj skurczu/ruchu Wolny Średni Szybki Czynnościowy Zakres prędkości 6 /sekundę 6 18 /sekundę 18 3 /sekundę 3-1 /sekundę przystosowanie oru do zmian mechanicznych i fizjologicznych mi ęśni dczas ruchu dostosowanie do zm ęczenia i bólu stosowanie szybko ści od do 45 /sek dobieństwo do oru ręcznego różne tryby pracy i rodzaje aktywno ści mięśniowej MECHANIZM POPRAWY FUNKCJI MIĘŚNI ZWIĘKSZENIE MASY MIĘŚNI POPRAWA DOSTARCZANIA TLENU ZMIANA REGULACJI NERWOWEJ ZMIANA REKRUTACJI JEDNOSTEK MOTORYCZNYCH WIĘKSZA POJEMNO ŚĆ TLENOWA POPRAWA ENERGETYKI MIĘŚNIA PRZYKŁADY RÓŻNYCH TRENINGÓW FIZYCZNYCH W ONKOLOGII Rodzaj nowotworu Guzy lite i ch łoniaki Guzy lite i ch łoniaki Rak piersi Rodzaj treningu Czas trwania Intensywno ść Obciąż enie/ Tlenowy Interwałowy Bież nia ruchoma Tlenowy Interwałowy Cykloergometr leżąc Tlenowy Ciągły Cykloergometr leżąc Powtórzenia 6 tygodni 85% HRmax 5x3,4x5,3x8,3 x1,2x15, 1x3 min. 8 tygodni 5 H Rez 32 W 15 tygodni 7-75% VO2max 15x1min wysiłku +15x1 min. przerwy 1x15 min. przez 3 tygodnie Wzrost o 5 min. do 35 min. Rak prostaty Orowy 12 tygodni 6-7 max 2 serie x 8-12 wtórze ń Wzrost o 2,5 kg Rak wątroby Tlenowy 6 tygodni Niska/ś rednia 2/tydzie ń SKUTECZNO ŚĆ RÓŻNYCH RODZAJÓW TRENINGU FIZYCZNEGO PO LECZENIU RAKA PIERSI WPŁYW RÓŻNYCH RODZAJÓW ĆWICZEŃ NA CZYNNOŚĆ MIĘŚNI TUŁOWIA 5% 4% 3% 2% 1% VO 2MAX ml/kg/min SIŁA KG 4 2 Tlenowy Orowy Kontrolna 6-MIESIĘCZNY PROGRAM ĆWICZENIA W WODZIE (GB) PRACA GK GB -1% -2% -3% SIŁA MM KL. PIERSIOWEJ 4 ĆWICZENIA NA SALI GIMNASTYCZNEJ (GK) SZCZYTOWY MOMENT SI ŁY 3-4% -5% Tlenowy Orowy Kontrolna J CLIN ONCOL 27 2 Tlenowy Orowy Kontrolna 65-7 HRmax FIZJOTERAPIA POLSKA GK GB Strona 6 z 11

7 RODZAJE PODEJMOWANEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ PO LECZENIU RAKA PIERSI GIMNASTYKA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCA kobiety leczeniu raka piersi szczytowy moment si ły mi ęśni prostowników 151% kobiet zdrowych mi ęśni zginaczy 123% moc odwiednio: 166%, 129% wycieczki turystyczne biegi spacery/nordic Walking jazda na rowerze gimnastyka pływanie ćwiczenia w wodzie taniec gry zes łowe jazda na nartach 3 kobiet leczeniu z wodu raka piersi ćwiczenia orowe przy użyciu ta śmy, czas treningu: 8 tygodni, 2x w tyg. 45minut Redukcja obrzęku chłonnego o umiarkowanym stopniu, badanie 1: 17%, badanie 2: 1, 3 kobiet leczeniu raka piersi ćwiczenia ogólnie usprawniaj ące Zwi ększenie zakresu ruchomości w stawach kończyny górnej stronie operowanej, ĆWICZENIA W WODZIE 19 kobiet leczeniu z wodu raka piersi badania izokinetyczne szczytowy moment siły, całkowita praca i średnia moc zginaczy i prostowników tułowia 15 kobiet leczeniu raka piersi łańcuch zamkni ęty dla ko ńczyny górnej siła, ca łkowita praca, średnia kończyny górnej stronie operowanej 16 kobiet leczeniu z wodu raka piersi Wydolno ść fizycznej 18% 15 kobiet leczeniu z wodu raka piersi Obrzęk chłonny WŁAŚCIWOŚCI WODY SIŁA WYPORU CIŚNIENIE HYDROSTATYCZNE OPÓR LEPKO ŚĆ FALA TEMPERATURA WODY SIŁA WYPORU ODCIĄŻENIE STAWÓW PODWIESZENIE OSIOWE UTRUDNIENIE RUCHU UŁATWIENIE RUCHU ZALEŻNOŚĆ ODCIĄŻENIA OD GŁĘBOKOŚCI ZANURZENIA % ZANURZENIA POZIOM ZANURZENIA 14 STAWY KOLANOWE 39 KRĘTARZ WIĘKSZY 48 KOLEC BIODROWY PG 68 WYROSTEK MIECZYKOWATY CIĘŻAR MĘŻCZYZN W % CIĘŻAR KOBIET W % OBOJCZYK BRODA 8 8 OBCIĄŻENIE STAWÓW CIŚNIENIE HYDROSTATYCZNE ROZMIESZCZENIE KRWI 45 MINUT ĆWICZEŃ W WODZIE = 1 MINUT ĆWICZEŃ NA LĄDZIE PRZEPŁYW PŁYNU TKANKOWEGO MECHANIKA ODDYCHANIA Strona 7 z 11

8 ZMIENNY OPÓR OPÓR ZWIĘKSZENIE SIŁY MIĘŚNI ZWIĘKSZENIE RUCHOMOŚCI W STAWACH WZROST STABILNOŚCI LEPKOŚĆ CZUCIE PRĘDKOŚCI CZUCIE KIERUNKU CZUCIE AMPLITUDY RUCHÓW SPOWOLNIENIE RUCHU TRÓJPŁASZCZYZNOWY OPÓR TEMPERATURA WODY ROZLUŹNIENIE MIĘŚNI ZMNIEJSZENIE BÓLU WZROST NAPIĘCIA MIĘŚNI TERMOREGULACJA WSKAZANIA DO REHABILITACJI W WODZIE OSTEOPOROZA ZAPALENIE STAWÓW CHOROBA ZWYRODNIENIOWA STAWÓW STANY POURAZOWE STANY PO OPERACJACH UK ŁADU RUCHU OSTEOPOROZA OCHRONA OSŁABIONYCH KOŚCI WSKAZANIA DO REHABILITACJI W WODZIE CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA MOŻLIWOŚĆ STOSOWANIA ĆWICZEŃ CZYNNYCH Z OPOREM ZMNIEJSZENIE RYZYKA UPADKÓW ZAPOBIEGANIE ZMIANOM SYLWETKI NIEWYDOLNOŚĆ SERCA PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC CHOROBY NOWOTWOROWE KORZYŚCI REHABILITACJI W WODZIE ZWIĘKSZENIE TOLERANCJI WYSI ŁKOWEJ ZMNIEJSZENIE DUSZNO ŚCI WZROST POJEMNO ŚCI WYRZUTOWEJ SERCA ZMNIEJSZENIE CZ ĘSTOŚCI AKCJI SERCA ZMNIEJSZENIE CI ŚNIENIA ROZKURCZOWEGO KRWI TRENING MARSZOWY O CHARAKTERZE NORDIC WALKING 21 kobiet leczeniu z wodu raka piersi, Wydolność fizyczna 22% 23 kobiety leczeniu z wodu raka piersi Łańcuch zamkni ęty dla kończyny górnej siła, całkowita praca, średnia moc mm kończyny górnej Brak obrzęku chłonnego (8.3vs 7.8, p=,39) Objawy depresyjnye (: 9.3 vs. 7.7, p<.5) Istotna prawa funkcji psychologicznych (WHOQOL- Bref 14.3 vs. 14.9, p<.5) Istotna prawa relacji sł ecznych 13.8 vs. 14.3, p<.5). Strona 8 z 11

9 NORDIC WALKING NORDIC WALKING W równaniu z marszem bez kijków charakteryzuje się: większym udziałem mięśni szkieletowych wyższym ziomem zużycia tlenu wyższym wydatkiem energetycznym niższy ziom subiektywnego odczuwania zmęczenia Korzyści: Odciążenie stawów kończyn dolnych Zwiększenie koordynacji i równowagi Większa stabilność stawy ciała Kocur P, Wilk M. Nordic Walking- nowa forma ćwiczeń w rehabilitacji. Rehabilitacja Medyczna 26, 1(2): SPECYFIKA ĆWICZEŃ PORÓWNANIE SKUTECZNOŚCI RÓZNYCH TRENINGÓW FIZYCZNYCH OPOROWYCH W WODZIE: Większa aktywacja układu mięśniowo szkieletowego w odwiedzi na stałą utratę równowagi w wodzie; Większa aktywacja mięśni przykręgosłuwych w badaniu EMG dczas treningu marszowego z orem w wodzie. NORDIC WALKING: Zwiększenie wydolności i koordynacji Udział niemal 9 mięśni człowieka Zwiększenie sprawności mięśni, także górnej łowy ciała Korekcja stawy ciała 6 kobiet leczeniu raka piersi 3 grupy: NW, G, W Istotnie większy przyrost si ły, pracy i mocy w grupie NW i W w równaniu z G przy prędkości 6 i 12 stopni Istotne różnice między grupami NW i W w mocy, (3), pracy (2) i sile (1) Istotne różnice między grupami NW i W w czynności zginaczy (4) i prostowników (2) OGRANICZENIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OGRANICZENIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ PRZYCZYNA OGRANICZENIE PRZYCZYNA OGRANICZENIE ANEMIA < 8 G/1 ML UNIKAĆ INTENSYWNYCH ĆWICZEŃ CIĘŻKIE WYNISZCZENIE >35% MASY CIAŁA UNIKAĆ WYSOKIEJ INTENSYWNOŚCI MAŁOPŁYTKOWOŚĆ < 5X1 9 /ml NEUTROPENIA <,5X1 9 /ml UNIKAĆ URAZOWYCH FORM RUCHU UNIKAĆ WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH INFEKCJI STAN ZAPALNY >38 C DUSZNOŚĆ, BÓLE KOŚCI, SILNE NUDNOŚCI, ZNACZNE OSŁABIENIE MIĘŚNI, SKRAJNE ZM ĘCZENIE ZALEŻNIE OD PRZYCZYNY ZALEŻNIE OD PRZYCZYNY OGRANICZENIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ KORZYŚCI Z AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W CHOROBIE PRZYCZYNA OGRANICZENIE CHOROBA PREWENCJA WTÓRNA RAK ODBYTNICY LUB PROSTATY UNIKAĆ POZYCJI SIEDZĄCEJ UKŁADU KRĄŻENIA REDUKCJA PRZEDW CZESNEJ ŚMIERCI OSŁABIENIE LUB ODW RÓCENIE PROCESU CHOROBY ZATRZYMANIE PROGRESJI CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA (16 KCAL/TYDZIE Ń) REDUKCJA PŁYTEK ZAKRZEPU (22 KCAL/TYDZIE Ń) PRZETOKA NERKOWA UNIKAĆ PŁYWANIA CUKRZYCA REDUKCJA PRZEDW CZESNEJ ŚMIERCI O 39-54% POPRAW A HOMEOSTAZY GLUKOZY KONTROLA CUKRZYCY RYZYKO ZŁAMANIA KOŚCI UNIKAĆ DUŻYCH OBCIĄŻEŃ NOWOTWORY ZŁOŚLIWE REDUKCJA O 26-4 RYZYKA PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI I NAWROTU RAKA PIERSI ZABURZENIA KOORDYNACJI UNIKA Ć POZYCJI STOJĄCEJ Franklin et al. 23 Strona 9 z 11

10 HIPOTETYCZNE MECHANIZMY PROTEKCYJNEGO ODDZIA ŁYWANIA AKTYWNO ŚCI FIZYCZNEJ ZMIANA SKŁADU CIAŁA POPRAWA PROFILU LIPIDOWEGO POPRAWA HOMEOSTAZY GLUKOZY I WRAŻLIWOŚCI INSULINY REDUKCJA PRZEWLEKŁEGO ZAPALENIA POPRAWA CZYNNOŚCI ŚRÓDBŁONKA INTENSYFIKACJA MECHANIZMÓW IMMUNOLOGICZNYCH ZMIANA GOSPODARKI HORMONALNEJ CMAJ 26 SKUTKI UBOCZNE ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH PO LECZENIU ONKOLOGICZNYM BRAK POWAŻNYCH POWIKŁAŃ LUB NIEPOŻĄDANYCH SKUTKÓW ZWIĄZANYCH Z TRENINGIEM FIZYCZNYM BRAK ZMIAN PATOLOGICZNYCH W ULTARSONOGRAFICZNYM BADANIU SERCA ORAZ SPOCZYNKOWYM I WYSIŁKOWYM ELEKTROKARDIOGRAMIE BRAK ROZWOJU OBJAWÓW KARDIOTOKSYCZNOŚCI AKTYWNOŚĆ RUCHOWA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA WIĘKSZOŚĆ ANALIZ NISKI POZIOM AKTYWNOŚCI WSKAZUJE FIZYCZNEJ JEST SILNYM, NA 5 REDUKCJ Ę NIEZALEŻNYM RYZYKA CZYNNIKIEM PRZEDWCZESNEJ PREDYKCYJNYM ŚMIERCI UMIERALNOŚCI SPRAWNYCH LUDZI OGÓLNEJ W PORÓWNANIU Z MAŁO SPRAWNYMI KUJALA ET AL. 22,HU ET AL.24, LAUDERDALE 25 ANALIZA PRZEŻYCIA-KRZYWE KAPLANA MEIERA ANALIZA PRZEŻYCIA KRZYWE KAPLANA MEIERA prawdodobieństwo przeżycia 1,1 Dystans w TK6M>362m 1,5 12-miesi ę czne prze życie: 99% 1,,95,9 Dystans w TK6M<362m,85 12-miesięczne prze życie: 77%,8,75 p =,1, , czas [dni],95 Wstań i idź Czas >6,5s 12 miesięczne przeżycie 85% prawdodobie ństwo prze życia Test korytarzowy 6-minutowy Dystans <362m 12-miesięczne przeżycie 77% Wstań i id ź < 6,5s 12-miesięczne przeżycie: 97% Wstań i id ź > 6,5s 12-miesięczne przeżycie: 85%,9,85 prawdodobie ństwoprzeżycia 1,5 Wsta ń isiądź >11 12-miesięczne przeżycie: 99% 1,,95,9 Wsta ńi siądź <11 12-miesięczne przeżycie: 81%,85,8 p =,1, ,5 czas [dni] 1,,95 Mmax siły <68 Nm 12-miesięczne przeżycie 82% prawdodobie ństwoprzeżycia,9,85,8 Wstań i siądź Liczba wstań <11 12-miesięczne przeżycie 81% Mmax >68 Nm 12-miesięczne przeżycie: 97% Mmax < 68Nm 12-miesięczne przeżycie : 82% Węgrzynowska-Teodorczyk K. 28,8 p =, Węgrzynowska-Teodorczyk K. 28,75 p =, czas [dni] czas [dni] CZYNNIKI ROKOWNICZE U MĘŻCZYZN Z NS ANALIZY JEDNOCZYNNIKOWE Czynniki ryzyka Zgon z wodu progresji NS HR 95%CI p NYHA (I-II vs. III-IV) 1, (2,3-5,) *** LVEF% (%) 1,5 (,99-1,1) * NT-proBNP ( 5pg/ml) 1,6 (1,4-1,8) *** JAKA JEST OPTYMALNA OBJĘTOŚĆ ĆWICZEŃ DLA KORZYŚCI ZDROWOTNYCH? TK6M ( vs. 362 m) 16,7 (4,-1,) *** Wstań-idź ( vs. 6,5 s) 4,8 (1,5-14,3) ** Wstań-siądź ( vs. 11) 14,3 (3,1-5,) *** Podnoś ciężarek ( vs. 11) 14,3 (3,4-1,) *** Max moment siły ( vs. 68Nm) 7,7 (2,3-25,) *** HR-współczynnik ryzyka, 95% CI-przedzia ł ufności, * p<,5, ** p<,1, ***p>,1 Węgrzynowska-Teodorczyk K. 28 Strona 1 z 11

11 RELATYWNE RYZYKO ŚMIERCI ZALEŻNIE OD WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ RYZYKO PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI JEST ODWROTNIE PROPORCJONALNE DO INTENSYWNO ŚCI AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ 2,5 2 1,5 1 >8 METs 5-8 METs <5 METs,5 Nadciśnienie COPD Cukrzyca Palenie BMI TC Myers et al. 22 ŚREDNI WYDATEK ENERGII OKOŁO 1 KCAL/TYDZIE Ń = 2-3 REDUKCJI RYZYKA PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI CZY WYSTARCZY 5 KCAL/TYDZIEŃ? WYDATEK ENERGII (KCAL) 7 KG CZŁOWIEKA AKTYWNOŚĆ METs 1 MINUT 3 MINUT 6 MINUT MARSZ 2, BIEG 8, PŁYWANIE 6, TENIS 7, TANIEC 6, CZAS [MIN] UZYSKANIA DZIENNEGO WYDATKU ENERGETYCZNEGO (15-4 KCAL) AKTYWNOŚĆ METs 5 KG 6 KG 8 KG MARSZ 2, BIEG 8, PŁYWANIE 6, TENIS 7, TANIEC 6, Strona 11 z 11