PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Choroby Wewnętrzne-Diabetologia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii UM w Poznaniu 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Szpital Miejski im. Franciszka Raszei, ul. Mickiewicza 2, Poznań Tel. /Fax / Strona WWW kldiab@raszeja.poznan.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Ziółkiewicz 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. med. Ziółkiewicz 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS do listy studentów (koordynator przedmiotu) : Nazwisko Prof. dr hab. med. Ziółkiewicz Tel. kontaktowy: ; Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) od poniedziałku do piątku, w godzinach , w czwartek godz zozula@box43.pl Osoba zastępująca: dr med. Kontakt tel ; wizus@wp.pl 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: V

2 Semestr: zimowy i letni 8. Liczba godzin ogółem : 30 liczba pkt.ects: 1 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii UM w Poznaniu Razem: 4 Semestr zimowy liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria 4 S Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii UM w Poznaniu Semestr letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S 15 C 5 Razem: Cel nauczania przedmiotu Opanowanie wiadomości i podstawowych umiejętności diagnostyczno-terapeutycznych w zakresie cukrzycy oraz ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy. Opis przedmiotu: Etiopatogeneza cukrzycy i jej powikłań; rozpoznawanie i klasyfikacja cukrzycy; Nowo wykryta cukrzyca u osoby dorosłej trudności diagnostyczne; postępowanie w ostrych powikłaniach cukrzycy (kwasicy cukrzycowej ketonowej, stanie hiperglikemiczno- hipermolalnym, kwasicy mleczanowej, stanach hipoglikemii); leczenie cukrzycy typu 2; leczenie cukrzycy typu 1; kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy; prowadzenie samokontroli; zapobieganie, diagnostyka i leczenie przewlekłych powikłań cukrzycy (retinopatii, cukrzycowej choroby nerek, neuropatii cukrzycowej oraz chorób układu sercowo-naczyniowego i zespołu stopy cukrzycowej); rola psychologa i edukacji w leczeniu osoby z cukrzycą. Efekt kształcenia umiejętności i kompetencje: Przeprowadzania wywiadu lekarskiego; doboru techniki badania przedmiotowego; interpretacji stwierdzanych badaniem lekarskim odchyleń od normy; wykonywania badań diagnostycznych oraz zlecania i interpretacji badań laboratoryjnych i diagnostycznych w chorobach wewnętrznych; interpretacji odchyleń wyników badań w podstawowych jednostkach chorobowych; przeprowadzania diagnostyki różnicowej, rozpoznawania choroby oraz planowania terapii; prowadzenia dokumentacji medycznej.

3 10.SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Choroby Wewnętrzne Wydział Lekarski Lekarski Studia jednolite magisterskie stacjonarne polski Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr I II III IV V VI Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu..., w tym: 4 - wykłady, 5 - seminaria, 15 ćwiczenia,... fakultety Opanowanie wiadomości i podstawowych umiejętności diagnostycznoterapeutycznych w zakresie cukrzycy oraz ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy. Opis przedmiotu Etiopatogeneza cukrzycy i jej powikłań; rozpoznawanie i klasyfikacja cukrzycy; Nowo wykryta cukrzyca u osoby dorosłej trudności diagnostyczne; postępowanie w ostrych powikłaniach cukrzycy (kwasicy cukrzycowej ketonowej, stanie hiperglikemiczno- hipermolalnym, kwasicy mleczanowej, stanach hipoglikemii); leczenie cukrzycy typu 2; leczenie cukrzycy typu 1; kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy; prowadzenie samokontroli; zapobieganie, diagnostyka i leczenie przewlekłych powikłań cukrzycy (retinopatii, nefropatii, neuropatii cukrzycowej oraz chorób układu sercowonaczyniowego); rola edukacji w leczeniu osoby z cukrzycą. Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami V.W.1. V.W.7 OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób. zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych: a. choroby układu krążenia w tym: choroba niedokrwienna serca, wady serca, choroby wsierdzia, mięśnia serca, osierdzia, niewydolność serca (ostra i przewlekła), choroby naczyń tętniczych i żylnych, nadciśnienie Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:

4 tętnicze: pierwotne i wtórne, nadciśnienie płucne; b. choroby układu oddechowego w tym: choroby dróg oddechowych: przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli, mukowiscydoza, zakażenia układu oddechowego, choroby śródmiąższowe płuc, opłucnej, śródpiersia, obturacyjny i centralny bezdech senny, niewydolność oddechowa: ostra i przewlekła, nowotwory układu oddechowego; c. choroby układu pokarmowego w tym: choroby przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, trzustki, wątroby, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego; choroby układu wydzielania wewnętrznego w tym: a. cukrzyca i zespół metaboliczny: cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, ostre i przewlekłe powikłania cukrzycy, hipoglikemia, otyłość, dyslipidemie; b. choroby nerek i dróg moczowych w tym: ostra i przewlekła niewydolność nerek, choroby kłębuszków nerkowych i śródmiąższowe nerek, torbiele nerek, kamica nerkowa, zakażenia układu moczowego, nowotwory układu moczowego, w szczególności rak pęcherza moczowego, i rak nerki; d. choroby reumatyczne w tym: choroby układowe tkanki łącznej, układowe zapalenia naczyń, zapalenia stawów z zajęciem kręgosłupa, choroby metaboliczne kości, w szczególności osteoporoza i choroba zwyrodnieniowa stawów, dna moczanowa; e. zaburzenia wodno-elektrolitowe i kwasowo-zasadowe: stany odwodnienia, stany przewodnienia, zaburzenia gospodarki elektrolitowej, kwasica i zasadowica; V.W.8 V.W.9 V.W.13 V.W.14 V.W.15 V.W.17 zna i rozumie proces starzenia się oraz zastosowanie całościowej oceny geriatrycznej i opieki interdyscyplinarnej w leczeniu pacjenta w wieku podeszłym; rozumie przyczyny i zna podstawowe odrębności w najczęstszych chorobach występujących u osób starszych oraz zasady postępowania w podstawowych zespołach geriatrycznych; zna i potrafi rozróżnić podstawowe zespoły objawów neurologicznych; zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego najczęstszych chorób układu nerwowego, w tym: a. choroby naczyniowe mózgu, w szczególności udar mózgu, b. choroby demielinizacyjne, w szczególności stwardnienie rozsiane, zna podstawowe koncepcje patogenezy zaburzeń psychicznych; zna objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w najczęstszych chorobach psychicznych, w tym: zaburzeń odżywiania,

5 V.W.20 V.W.21 V.W.26 V.W.29 V.W.31 V.W.32 V.W.33 V.W.34 V.W.36 zna objawy zaburzeń psychicznych w przebiegu chorób somatycznych, ich wpływ na przebieg choroby podstawowej i rokowanie oraz zasady ich leczenia; posiada wiedzę na temat seksualności człowieka i podstawowych zaburzeń z nią związanych; zna i rozumie pojęcie kalectwa, inwalidztwa i niepełnosprawności; zna podstawowe cechy, uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób skóry człowieka; zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w najczęstszych chorobach dziedzicznych; zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego najczęstszych chorób i specyficznych problemów w praktyce lekarza rodzinnego; zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej oraz zasady pobierania materiału do badań zna podstawy teoretyczne i praktyczne diagnostyki laboratoryjnej; (w zakresie cukrzycy) wymienia wskazania do wdrożenia terapii monitorowanej; U.V.1 U.V.3 V.U.7 V.U.12 V.U.13 V.U.14 V.U.15 V.U.16 UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne; ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych i dzieci; ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych używek; planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne; V.U.17 przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych poszczególnych leków oraz interakcji między nimi;

6 V.U.18 V.U.20 V.U.21 proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych terapeutycznych oraz inne metody leczenia wobec nieskuteczności bądź przeciwwskazań do terapii standardowej kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego; definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny, preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi; V.U.22 dokonuje oceny funkcjonalnej pacjenta niepełnosprawnego V.U.24 interpretuje badania laboratoryjne i identyfikuje przyczyny odchyleń V.U.26 planuje postępowanie w przypadku ekspozycji na zakażenie przenoszone drogą krwi; V.U.27 V.U.28 potrafi zakwalifikować pacjenta do szczepień; pobiera materiał do badań wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej; potrafi wykonać podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: - pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego, V.U.29 -wstrzyknięcia dożylne, domięśniowe i podskórne, kaniulacja żył obwodowych, pobieranie obwodowej krwi żylnej, pobieranie posiewów krwi, pobieranie krwi tętniczej, pobieranie arterializowanej krwi włośniczkowej, -wykonanie prostych testów paskowych, pomiar stężenia glukozy we krwi; V.U.31 V.U.32 V.U.33 V.U.36 V.U.39 interpretuje charakterystyki farmaceutyczne produktów leczniczych oraz krytycznie ocenia materiały reklamowe dotyczące leków; potrafi planować konsultacje specjalistyczne; umie zastosować leczenie dietetyczne; ocenia odleżyny i stosuje odpowiednie opatrunki; potrafi prowadzić dokumentację medyczną pacjenta. KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) PUNKTY ECTS 1

7 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka Cukrzyca jako choroba przewlekła Forma (wykłady,seminariu,, ćwiczenia, zaj.fakultatywne, itp ) Wykład 1 Zagrożenia związane z cukrzycą Wykład 2 Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i specyficzne dla cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby dorosłej. Ćwiczenie 1. Leczenie ostrych powikłań cukrzycy zajęcia praktyczne w oparciu o przypadki kliniczne. Ćwiczenie 2. Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy. Decyzje terapeutyczne u chorych na cukrzycę z uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją wyników badań dodatkowych. Ćwiczenie 3. Preparaty insuliny, wstrzykiwacze, glukometry, pompy insulinowe; ustalanie modelu leczenia insuliną oraz modyfikacja dawek insuliny. Ćwiczenie 4. Wybrane problemy kliniczne u chorych na cukrzycę, w tym problem zespołu stopy cukrzycowej; problemy psychologiczne u osób z cukrzycą Ćwiczenie 5. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: 1. A. Szczeklik (red.), Choroby Wewnętrzne Literatura uzupełniająca 2. Cukrzyca pod redakcją Jacka Sieradzkiego. Wyd. II wznowione (dwu-tomowe); ViaMedica; Gdańsk Wielka Interna tom. Diabetologia pod red. Dariusza Moczulskiego. Medical Tribune J. Sieradzki, B. Wierusz-Wysocka, Cukrzyca typu 1 u osób dorosłych, Termedia Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2015, tom3, supl. A 6. Bogna Wierusz-Wysocka, Dorota Zozulińska Ziółkiewicz Postępowanie w stanach nagłych i szczególnych u chorych na cukrzycę, Wyd. 3, ViaMedica 2015 WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Zaliczenie kryterium zaliczenia zaliczenie zajęć z Diabetologii następuje na podstawie obecności na zajęciach oraz zaliczenia końcowego testu składającego się z 10 pytań jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia wymagane jest minimum 6 na 10 maksymalnie możliwych do uzyskania punktów.

8 11.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy Wykład 1. Wykład 2. Tematyka wykładów Cukrzyca jako choroba przewlekła Zagrożenia związane z cukrzycą Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska - Ziółkiewicz Dr hab. n. med. Aleksandra Araszkiewicz Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Wykłady - Semestr letni Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Ćwiczenia - Semestr zimowy Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i specyficzne dla cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby dorosłej. Leczenie ostrych powikłań cukrzycy zajęcia praktyczne w oparciu o przypadki kliniczne. Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy. Ziółkiewicz / dr med. Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4. Ćwiczenie 5. Decyzje terapeutyczne u chorych na cukrzycę z uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją wyników badań dodatkowych. Preparaty insuliny, wstrzykiwacze, glukometry, pompy insulinowe; ustalanie modelu leczenia insuliną oraz modyfikacja dawek insuliny. Wybrane problemy kliniczne u chorych na cukrzycę, w tym problem zespołu stopy cukrzycowej; problemy psychologiczne u osób z cukrzycą Ćwiczenia - Semestr letni

9 Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i specyficzne dla cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby dorosłej. Leczenie ostrych powikłań cukrzycy zajęcia praktyczne w oparciu o przypadki kliniczne. Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy. Ziółkiewicz / dr med. Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4. Ćwiczenie 5. Decyzje terapeutyczne u chorych na cukrzycę z uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją wyników badań dodatkowych. Preparaty insuliny, wstrzykiwacze, glukometry, pompy insulinowe; ustalanie modelu leczenia insuliną oraz modyfikacja dawek insuliny. Wybrane problemy kliniczne u chorych na cukrzycę, w tym problem zespołu stopy cukrzycowej; problemy psychologiczne u osób z cukrzycą Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Seminarium 4. Seminarium 5. Seminaria - Semestr zimowy Tematyka seminariów Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie, klasyfikacja cukrzycy. Ostre powikłania cukrzycy. Leczenie cukrzycy edukacja terapeutyczna; dieta i wysiłek fizyczny; doustne leki przeciwhiperglikemiczne; leki inkretynowe,; wskazania do leczenia insuliną. Podstawowe zasady leczenia insuliną Przewlekłe powikłania cukrzycy Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, dr med. Dariusz Naskręt, dr med. Piotr Liszkowski Seminaria - Semestr letni Tematyka seminariów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia

10 Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie, klasyfikacja cukrzycy. Ostre powikłania cukrzycy. Leczenie cukrzycy edukacja terapeutyczna; dieta i wysiłek fizyczny; doustne leki przeciwhiperglikemiczne; leki inkretynowe,; wskazania do leczenia insuliną. Seminarium 4. Seminarium 5. Podstawowe zasady leczenia insuliną Przewlekłe powikłania cukrzycy Prof. dr hab. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, dr med. Dariusz Naskręt, dr med. Piotr Liszkowski 12. Organizacja zajęć: Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : Zajęcia kliniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach: (proszę rozpisać dokładnie godziny każdego dnia tygodnia) Poniedziałek Piątek 9:00-09:45 Seminarium 09:45-10:00 Przerwa 10:00-12:15 Ćwiczenia REGULAMIN ZAJĘĆ: 1. Zajęcia z Diabetologii Klinicznej odbywają się od poniedziałku do piątku, w godzinach Zajęcia rozpoczynają się w sali seminaryjnej Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu, II piętro (wejście główne, sala przy Kaplicy szpitalnej). 3. Starosta grupy studenckiej proszony jest o odbiór kluczy do sali wykładowej na oddziale u osoby odpowiedzialnej za zajęcia. 4. Grupa studencka zostaje podzielona na grupy ćwiczeniowe zgodnie z obowiązującymi w Uczelni zasadami.

11 5. Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie obecności na zajęciach oraz po zaliczeniu sprawdzianu testowego. 6. Sprawdzenie wiadomości odbywa się w ostatnim dniu zajęć i polega na rozwiązaniu testu jednokrotnego wyboru składającego się z 10 pytań. Do zdania kolokwium testowego wymagane jest 6 pkt na 10 pkt możliwych do uzyskania 7. W przypadku opuszczenia jednego dnia zajęć istnieje możliwość odrobienia zaległości w uzgodnionym z prowadzącym zajęcia późniejszym terminie. 8. W przypadku większej liczby nieobecności konieczne jest odrobienie bloku ćwiczeniowego. 9. Osoba zmieniająca za zgodą Dziekana grupę studencką i nie wpisana na liście spisu grupy studenckiej otrzymanej z Dziekanatu powinna, na co najmniej tydzień wcześniej, uzgodnić możliwość udziału w zajęciach z osobą odpowiedzialną za ich prowadzenie. 10. Studenci rozpoczynający zajęcia z Diabetologii klinicznej powinni posiadać wiedzę z zakresu: podstaw fizjologii metabolizmu węglowodanów, lipidów, białek, równowagi wodnoelektrolitowej, kwasowo-zasadowej; podstaw patofizjologii zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej, otyłości, nadciśnienia tętniczego krwi (definicja i przyczyny zespołu metabolicznego); podstaw kliniki cukrzycy: definicja cukrzycy, kryteria rozpoznawania i podział cukrzycy; Ponadto studenci przystępując do zajęć powinni: scharakteryzować grupy ryzyka cukrzycy; posiadać podstawowe wiadomości z zakresu schorzeń układu sercowo-naczyniowego; farmakologii (rodzaje dostępnych w Polsce leków przeciwhiperglikemicznych) PROGRAM ZAJĘĆ: Wykłady ramach Chorób Wewnętrznych: Tematy: 4 godz. 1. Cukrzyca jako choroba przewlekła (Podstawy insulinoterapii) 2. Zagrożenia związane z cukrzycą Seminaria i ćwiczenia: 5 i 15 godz. Zajęcia odbywają się w godzinach 9:00-12:15 1 dzień Omawianie tematów problemowych: Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie, klasyfikacja cukrzycy. Ćwiczenia: Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i specyficzne dla cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby dorosłej.

12 2 dzień Omawianie tematów problemowych: Ostre powikłania cukrzycy Hipoglikemia definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne Kwasica cukrzycowa ketonowa definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne Zespół hiperglikemiczno-hipermolalny definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne Kwasica mleczanowa definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne Ćwiczenia: zajęcia przy łóżku chorego, zapoznanie się z dokumentacja medyczną chorych hospitalizowanych z powodu ostrych powikłań cukrzycy. Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy. 3 dzień Omawianie tematów problemowych: Leczenie cukrzycy edukacja terapeutyczna; dieta i wysiłek fizyczny; doustne leki przeciwhiperglikemiczne; wskazania do leczenia insuliną. Ćwiczenia: podejmowanie decyzji terapeutycznych u chorych na cukrzycę z uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją wyników badań dodatkowych. Rodzaje preparatów insuliny. 4 dzień Omawianie tematów problemowych: Insulinoterapia konwencjonalna, okresowe leczenie insuliną, podstawy intensywnej czynnościowej insulinoterapii ustalanie i modyfikacja dawek insuliny, cele terapeutyczne Ćwiczenia: zajęcia przy łóżku chorego, praktyczne aspekty insulinoterapii 5 dzień Omawianie tematów problemowych: Przewlekłe powikłania cukrzycy ze szczególnym uwzględnieniem kardiodiabetologii Podział przewlekłych powikłań cukrzycy Rozpoznanie i monitorowanie ich przebiegu Postępowanie terapeutyczne Ćwiczenia: prezentacja wybranych przypadków klinicznych przez studentów i dyskusja nad wybranymi problemami klinicznymi Kolokwium testowe oraz omówienie prawidłowych odpowiedzi. Podsumowanie zajęć PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: Studenci rozpoczynający zajęcia z Diabetologii klinicznej powinni posiadać wiedzę z zakresu: podstaw fizjologii gospodarki węglowodanowej, lipidowej, białkowej, wodnoelektrolitowej, kwasowo-zasadowej; podstaw patofizjologii zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej, otyłości,

13 nadciśnienia tętniczego krwi (definicja i przyczyny zespołu metabolicznego); podstaw kliniki cukrzycy: definicja cukrzycy, kryteria rozpoznawania i podział cukrzycy; Ponadto studenci przystępując do zajęć powinni: scharakteryzować grupy ryzyka cukrzycy; posiadać podstawowe wiadomości z zakresu schorzeń układu sercowo-naczyniowego; farmakologii (rodzaje dostępnych w Polsce doustnych leków przeciwhiperglikemicznych oraz preparatów insuliny) Przygotowanie do zajęć: Studenci powinni posiadać podstawową wiedzę z zakresu tematów omawianych w cyklu zajęć celem zwiększenia efektywności nauczania problemowego opartego o przypadki kliniczne. Wymagania końcowe: umiejętność określenia ryzyka rozwoju zaburzeń metabolizmu glukozy; umiejętność rozpoznawania stanu przedcukrzycowego i cukrzycy; umiejętność rozpoznania typu cukrzycy i podjęcie decyzji terapeutycznych dotyczących optymalnego modelu leczenia; rozumienie postępowania w leczeniu ostrych stanów; znajomość celów terapeutycznych w leczeniu cukrzycy i umiejętność ich indywidualizacji; praktyczne umiejętności w zakresie insulinoterapii (ustalanie dawki wstępnej, rozpisanie dawki dobowej insuliny w modelu wielokrotnych wstrzyknięć, modyfikowanie dawek insuliny w zależności od wyników glikemii w profilu dobowym); znajomość przewlekłych powikłań cukrzycy i umiejętność ich rozpoznawania; rozumienie interdyscyplinarności zaburzeń metabolizmu glukozy. 13.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: Zaliczenie kryterium zaliczenia zaliczenie zajęć następuje na podstawie obecności na zajęciach oraz zaliczenia końcowego testu składającego się z 10 pytań jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia z oceną wymagane jest minimum 6 na 10 maksymalnie możliwych do uzyskania punktów. 14.Literatura:

14 Zalecana literatura: 1. A. Szczeklik (red.), Choroby Wewnętrzne (coroczne wznowienia wydania) Literatura uzupełniająca 2. Cukrzyca pod redakcją Jacka Sieradzkiego. Wyd. II wznowione (dwu-tomowe); ViaMedica; Gdańsk Wielka Interna tom. Diabetologia pod red. Dariusza Moczulskiego. Medical Tribune J. Sieradzki, B. Wierusz-Wysocka, Cukrzyca typu 1 u osób dorosłych, Termedia Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2015, tom3, supl. A 6. Bogna Wierusz-Wysocka, Dorota Zozulińska Ziółkiewicz, Postępowanie w stanach nagłych i szczególnych u chorych na cukrzycę, Wyd. 3, Via Medica Studenckie koło naukowe Opiekun koła dr hab. med. Aleksandra Araszkiewicz Tematyka Metodologia badań naukowych; Etiopatogeneza przewlekłych powikłań cukrzycy ze szczególnym uwzględnieniem zapalenia; Czynniki wpływające na przebieg cukrzycy typu 1 leczonej metodą intensywnej czynnościowej insulinoterapii. Miejsce spotkań Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu w terminach ustalanych wraz z członkami skn. Kontakt olaarszkiewicz@interia.pl; kldiab@raszeja.poznan.pl 16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych)