świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką J. G., ur. (...) 1937 r., która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu

Transkrypt

1 III SA/Kr 967/17, Świadczenie pielęgnacyjne a konstytucyjność kryterium momentu powstania niepełnosprawności. - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie LEX nr Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 16 listopada 2017 r. III SA/Kr 967/17 Świadczenie pielęgnacyjne a konstytucyjność kryterium momentu powstania niepełnosprawności. TEZA aktualna W stosunku do opiekunów osób wymagających opieki, których niepełnosprawność powstała później, kryterium momentu powstania niepełnosprawności, jako uniemożliwiające uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, utraciło przymiot konstytucyjności. Wobec tego, w odniesieniu do tych osób oceny spełnienia przesłanek niezbędnych dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego należy dokonywać z pominięciem tego kryterium. UZASADNIENIE Skład orzekający Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Czeluśniak. Sędziowie WSA: Bożenna Blitek Barbara Pasternak (spr.). Sentencja Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2017 r. sprawy ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 3 lipca 2017 r. nr (...) w przedmiocie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji Uzasadnienie faktyczne Decyzją z dnia (...) 2017 r. ((...)) na podstawie art. 3 pkt 11; art. 17 ust. 1, ust. 1b, ust. 3, art. 20 ust. 3, art. 23 ust. 1-4, art. 24, art. 26 ust. 1-2, art. 48 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, (Dz. U. z z późn. zm.), art. 104 k.p.a., rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U ) oraz rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U ) oraz działając z upoważnienia Wójta Gminy Nr (...) z dnia 11 marca 2013 r. do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń w sprawach świadczeń rodzinnych, Wójt Gminy odmówił J. G. prawa do

2 świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką J. G., ur. (...) 1937 r., która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W toku postępowania ustalono, iż J. G. jest synem J. G., która jest niepełnosprawna. J. G. nie podejmuje zatrudnienia celem sprawowania osobistej opieki nad matką. W załączonej dokumentacji wnioskodawca przedstawił orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności J. G., wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 27 stycznia 2016 r. Orzeczenie zostało wydane na stałe. Nie da się ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność, natomiast ustalony znaczny stopnień niepełnosprawności datuje się od 27 stycznia 2016 r. Z posiadanej dokumentacji wynika także, że J. G. jest wdową. Z zebranego w sprawie materiału wynika również, że J. G. jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy, co oznacza że J. G. wyraża gotowość do podjęcia zatrudnienia. Jest oczywiste, że na mocy art. 128 k.r. i op. J. G. należy do kręgu osób, na których spoczywa obowiązek alimentacyjny wobec niepełnosprawnej w stopniu znacznym matki J. G. Formalnie zatem jest uprawniony do ubiegania się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Obowiązek alimentacyjny jest regulowany przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. W myśl art. 128 k.r. i op. obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, który obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Stosownie natomiast do treści art i 2 k.r. i op. krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej. Zgodnie z art k.r. i op. obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem: jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Organ wyjaśnił, że J. G. nie spełnia przesłanek określonych w ustawie o świadczeniach rodzinnych do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych jednoznacznie wskazuje, ze świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała 1) nie później niż do ukończenia 18 roku życia, lub 2) w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Z kolei z art. 17 ust. 1 ustawy wynika, że stwierdzenie niepełnosprawności (tym także jej daty) powinno być zawarte w orzeczeniu wydanym w innym postepowaniu, poprzedzającym postepowanie w sprawie ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Co prawda przepis art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych był przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z 21 października 2014 r. sygn. sygn. akt 38/13 orzekł o jego niezgodności z art. 32 Konstytucji RP w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jednakże Trybunał orzekł, że skutkiem wejścia w życie niniejszego wyroku nie jest ani ani uchylenie art. 17 ust. 1b ustawy oświadczeniach rodzinnych ani uchylenie decyzji przyznających świadczenia, ani wykreowanie "prawa" do świadczenia dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeśli niepełnosprawność podopiecznych nie powstała w okresie dzieciństwa. (...). Poprawienie stanu prawnego w tym zakresie należy wyłącznie do ustawodawcy, który - biorąc pod uwagę skutki społeczne rozstrzygnięć podejmowanych w badanej materii - powinien tego dokonać bez zbędnej zwłoki. Organ wskazał, że przepisy te nakładają na organ

3 obowiązek wydania decyzji o charakterze związanym, co oznacza, że przyznanie świadczenia może nastąpić wyłącznie po spełnieniu wszystkich przesłanek wynikających z przepisów prawa - w tym przypadku z art. 17 ust. 1 i ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, których to przesłanek na dzień wydania orzeczenia wnioskodawca nie spełnia. Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. G., podnosząc, że organ winien uwzględnić w sprawie stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w wyroku z dnia 21 października 2014 r., K 38/13. Decyzją z dnia 3 lipca 2017 r., (...), na podstawie art. 17 ust. 1 i 1b) ustawy o świadczeniach rodzinnych, oraz art pkt 1 k.p.a. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Organ odwoławczy podał, że w przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie - z uwagi na brzmienie cyt. wyżej przepisów - ma data powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki tj. J. G. Z dołączonego do akt sprawy orzeczenia o niepełnosprawności wynika, że J. G. zaliczona została do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe, ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 27 stycznia 2016 r., zaś od kiedy istnieje niepełnosprawność - nie da się ustalić. Odnosząc się do zarzutu odwołania, iż decyzja Organu I instancji wydana została w oparciu o przepis uznany za niekonstytucyjny - wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 - Kolegium wyjaśniło, iż decyzje w przedmiocie przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego mają charakter decyzji związanych. Oznacza to, że ich treść wynika wprost z regulacji ustawowych. Tym samym żadne inne, aniżeli określone w ustawie czynniki, nie mogą decydować o przyznaniu przedmiotowych świadczeń. Stąd też w rozpatrywanej sprawie Kolegium nie mogło odmówić zastosowania przepisu ustawy wyłącznie w oparciu o zarzut niekonstytucyjności. Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu ww. wyroku wskazał, że "skutkiem wejścia w życie niniejszego wyroku nie jest ani uchylenie art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, ani uchylenie decyzji przyznających świadczenia, ani wykreowanie "prawa" do żądania świadczenia dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność podopiecznych nie powstała w okresie dzieciństwa. Trybunał Konstytucyjny orzekł ostatecznie o niekonstytucyjności jedynie części normy wynikającej z art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, oraz że poprawienie stanu prawnego w tym zakresie należy wyłącznie do ustawodawcy, którą - biorąc pod uwagę skutki społeczne rozstrzygnięć podejmowanych w badanej materii - powinien tego dokonać bez zbędnej zwłoki". Do dnia wydania niniejszej decyzji ustawodawca nie wprowadził żadnych zmian w zakresie brzmienia ww. przepisu w ustawie o świadczeniach rodzinnych pomimo, iż od daty wydania ww. wyroku TK ustawa ta była już zmieniana. Organ zaznaczył również, że stanowisko TK zostało wyrażone w odniesieniu do zasadniczo innego stanu faktycznego, aniżeli występujący w przedmiotowej sprawie, gdyż w stanie faktycznym odnoszącym się do opieki rodzica nad dorosłym niepełnosprawnym dzieckiem, gdy niepełnosprawność powstała tuż po ukończeniu przez dziecko nauki w szkole (lub w szkole wyższej), bądź po ukończeniu wieku uprawniającego do świadczenia pielęgnacyjnego. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie nie mamy do czynienia z sytuacją, kiedy osoba wymagająca opieki zmienia status (z dziecka) pozwalający na zaliczenie jej do osób dorosłych w rozumieniu przyjętym przez

4 ustawodawcę, a zatem z opieką sprawowaną przez rodzica nad dorosłym niepełnosprawnym dzieckiem. Zdaniem Kolegium, skoro ustawodawca wyraźnie przewidział dwa różne rodzaje świadczeń w sytuacji rezygnacji bądź nie podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad bliską osobą niepełnosprawną, różnicując je w szczególności z uwagi na czas powstania niepełnosprawności, to nie można w trybie administracyjnym dokonywać takiej interpretacji art. 17 ust. 1b ustawy, aby z kolei instytucja przewidziana w art. 16a ustawy traciła znaczenie normatywne. Zatem w ocenie Kolegium nie można przyjąć, że oba te świadczenia dotyczą w istocie tożsamych stanów faktycznych, a jedynie od wnioskodawcy zależy wybór jednego z nich. Na powyższą decyzję J. G. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. W skardze zarzucono w szczególności brak uwzględnienia w zaskarżonej decyzji stanowiska Trybunału Konstytucyjnego wyrażonego w wyroku z dnia października 2014 r. sygn. akt K 38/13. W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o jej oddalenie. Uzasadnienie prawne Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Stosownie do art. 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z późn. zm.), dalej p.p.s.a., sądy administracyjne powołane są do kontroli zgodności z prawem działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W ramach swej kognicji sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania administracyjnego, nie będąc przy tym związanym granicami skargi, stosownie do treści art p.p.s.a. Orzekanie - w myśl art. 135 p.p.s.a. - następuje w granicach sprawy będącej przedmiotem kontrolowanego postępowania, w której został wydany zaskarżony akt lub czynność i odbywa się z uwzględnieniem wówczas obowiązujących przepisów prawa. Kontrola sądowa przeprowadzona z uwzględnieniem powyższych reguł prowadzi do uznania, że skargę należało uznać za uzasadnioną. Materialnoprawną podstawę wydania decyzji przez organ I i II instancji stanowił przepis art. 17 ust. 1 oraz ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z ), dalej u.ś.r. Przepis art. 17 ust. 1 ww. ustawy, w dacie rozstrzygania przez organ I instancji stanowił, że świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: 1) matce albo ojcu, 2) opiekunowi faktycznemu dziecka, 3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, 4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności; - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu

5 sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Obowiązek alimentacyjny jest pojęciem prawnym, uregulowanym w Dziale III ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z ). Stosownie do art. 128 k.r.o. obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania i ciąży na krewnych w linii prostej oraz rodzeństwie. Z akty sprawy wynika, że wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad synem złożył jego matka, a więc osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny. Syn skarżącej legitymuje się orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia (...) 2017 r., którym został zaliczony do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, która istnieje od 25 roku życia. Podstawą odmowy przyznania skarżącemu świadczenia stanowił art. 17 ust. 1b u.ś.r., zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia (art. 17 ust. 1b pkt 1 ustawy) lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia (art. 17 ust. 1b pkt 2 ustawy). Okolicznością uzasadniającą uchylenie zaskarżonej decyzji, oraz decyzji organu pierwszej instancji jest nieuwzględnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., K 38/13. Wyrokiem tym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z zasadą równości o której mowa w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Wyrok ten jest tzw. wyrokiem zakresowym, na co wskazuje użycie zwrotu "w zakresie, w jakim różnicuje", którego skutkiem jest zmiana zastosowania art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie treści w nim ujętej. Wyrok ten nie wywołuje skutku określonego w art. 190 ust. 3 Konstytucji RP, tj. utraty mocy obowiązującej zakwestionowanego przepisu. Powoduje jednak konieczność takiej wykładni przepisów, aby jej wynik nie był sprzeczny ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku Trybunału, a to zgodnie z art. 8 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z którego wynika zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji przez sądy, a oparcie wyroku na stanowisku wyrażonym w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego stanowi przejaw bezpośredniego stosowania Konstytucji. Uwzględnianie przepisu w dotychczasowym brzmieniu byłoby nie do pogodzenia z treścią art. 32 ust. 1 Konstytucji RP oraz z funkcją i modelem ochrony praw jednostki realizowanej przez sądy administracyjne. Tym samym Sąd nie podziela stanowiska obu organów, że skoro Trybunał Konstytucyjny nie stwierdził nieważności art. 17 ust. 1b u.ś.r., to przepis ten winien być stosowany tak, jakby żadnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego nie było. W uzasadnieniu przedmiotowego wyroku Trybunał wskazał, że stosowanie w dotychczasowym brzmieniu art. 17 ust. 1b ww. ustawy prowadzi do sytuacji, w której osoba rezygnująca bądź nie podejmująca pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad najbliższą osobą

6 niepełnosprawną w wieku powyżej 25 r. życia może być traktowana w odmienny sposób - z punktu widzenia prawa do świadczeń opiekuńczych - w zależności od wieku powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki. W ocenie Trybunału stosowanie art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych jako kryterium identyfikacji beneficjentów świadczenia pielęgnacyjnego prowadzi do takiego zróżnicowania w obrębie prawa do świadczeń opiekuńczych, które traci swoje konstytucyjne uzasadnienie. Dzieje się tak wówczas, kiedy osoba wymagająca opieki zmienia status umożliwiający zaliczenie jej do kategorii dzieci w rozumieniu przyjętym przez ustawodawcę. Na gruncie ustawy o świadczeniach rodzinnych kryterium wyróżniającym taką kategorię jest ukończenie 18 roku życia, ewentualnie ukończenie 25 roku życia w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej. Przekroczenie tak wyznaczonej granicy wieku sprawia, że od tego momentu można mówić wyłącznie o jednej grupie podmiotów podobnych. Tworzą ją wówczas opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych. Tymczasem brak jest konstytucyjnego uzasadnienia zróżnicowania podmiotów należących do tej kategorii. Z powyższego wynika, że Trybunał Konstytucyjny uznał, że w stosunku do opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała nie później, niż do ukończenia 18 r. życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 r. życia, przepis art. 17 ust. 1b ww. ustawy jest zgodny z Konstytucją i nie ma przeszkód prawnych do jego stosowania. Natomiast w stosunku do opiekunów osób wymagających opieki, których niepełnosprawność powstała później, kryterium momentu powstania niepełnosprawności, jako uniemożliwiające uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, utraciło przymiot konstytucyjności. Wobec tego, w odniesieniu do tych osób oceny spełnienia przesłanek niezbędnych dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego należy dokonywać z pominięciem tego kryterium. Zatem w obecnej sytuacji prawnej nie jest dopuszczalne oparcie decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie tej części przepisu art. 17 ust. 1b u.ś.r., której niekonstytucyjność stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 (tak też NSA w wyroku z dnia 14 grudnia 2016 r. sygn. akt I OSK 1614/16; NSA w wyroku z dnia 6 lipca 2016 r. sygn. akt I OSK 223/16; NSA w wyroku z dnia 2 sierpnia 2016 r. sygn. akt I OSK 923/16; NSA w wyroku z dnia 7 września 2016 r. sygn. akt I OSK 755/16). Choć w uzasadnieniu przedmiotowego wyroku Trybunału stwierdzono, że skutkiem jego wejścia w życie nie jest ani uchylenie art. 17 ust. 1b u.ś.r., ani uchylenie decyzji przyznających świadczenia, ani wykreowanie "prawa" do żądania świadczenia dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność podopiecznych nie powstała w okresie dzieciństwa". Trybunał nie skorzystał z możliwości odroczenia utraty mocy obowiązującej derogowanej części przepisu art. 17 ust. 1b u.ś.r. (art. 190 ust. 3 Konstytucji RP). Powyższe oznacza, że bezpośrednim skutkiem orzeczenia jest utrata przez art. 17 ust. 1b ustawy we wskazanym zakresie domniemania konstytucyjności z dniem publikacji w Dzienniku Ustaw, a okoliczności tej - jak już wyżej wskazano - Sąd nie może nie brać pod uwagę. Sąd orzekający uwzględniając ten pogląd stwierdził, że rozpoznając wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego złożony przez opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej w takim stanie prawnym organy mają obowiązek zbadać, czy wnioskodawca spełnia warunki do przyznania tego świadczenia określone w art. 17 u.ś.r., z wyłączeniem tej części tego

7 przepisu, która z dniem 23 października 2014 r. została ostatecznie uznana za niekonstytucyjną. Stwierdzenie niekonstytucyjności określonego przepisu ustawy ze swej istoty tworzy nowy stan prawny od chwili wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, chyba, że Trybunał skorzysta z przewidzianej w art. 190 ust. 3 Konstytucji RP możliwości wydłużenia mocy obowiązującej u.ś.r. Trybunał Konstytucyjny nie skorzystał z tej możliwości. Wyrok o sygnaturze K 38/13 został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z dnia 23 października 2014 r. pod poz i z tym dniem orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego weszło w życie. Skutkiem ww. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest stwierdzenie niekonstytucyjności art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie, ze względu na moment powstania niepełnosprawności, począwszy od dnia jego ogłoszenia, to jest od dnia 23 października 2014 r. i ukształtowanie w tym zakresie nowego stanu prawnego. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Przyjęcie, że stwierdzenie niekonstytucyjności przepisu nie przekłada się na ukształtowanie nowego stanu prawnego jest sprzeczne z zasadami państwa prawa, które organy mają obowiązek wcielać w życie. Podkreślenia wymaga, że analogiczną ocenę prawną zaprezentowano również w licznych wyrokach sądów administracyjnych (por. NSA w wyroku z dnia 14 grudnia 2016 r. sygn. akt I OSK 1614/16; NSA w wyroku z dnia 6 lipca 2016 r. sygn. akt I OSK 223/16; NSA w wyroku z dnia 2 sierpnia 2016 r. sygn. akt I OSK 923/16; NSA w wyroku z dnia 7 września 2016 r. sygn. akt I OSK 755/16). Ocenę tę Sąd w pełni podziela. Z powyższych względów, ponownie rozpatrując wniosek skarżącego o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad matką, organy będą miały na uwadze przedstawione wyżej stanowisko. Uznając zatem zarzuty skargi za uzasadnione, oraz stwierdzając, że zaskarżona decyzja oraz decyzja organu pierwszej instancji zostały wydane z naruszeniem art. 17 ust. 1b u.ś.r., na podstawie art pkt 1 lit. a w związku z art. 135 p.p.s.a. należało, mając na względzie treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzec jak w sentencji.