TEKST W UKŁADZIE TRANSLACYJNYM. PROJEKT TYPOLOGII METAFRASTYCZNEJ
|
|
- Dariusz Turek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Weronika Szemińska Uniwersytet Warszawski TEKST W UKŁADZIE TRANSLACYJNYM. PROJEKT TYPOLOGII METAFRASTYCZNEJ Niniejszy artykuł stawia sobie za cel poddać pod dyskusję projekt metafrastycznej typologii tekstów, to jest typologii powstałej w oparciu o charakterystykę tekstu jako elementu układu translacyjnego. Na wstępie zostanie wyjaśnione, czym jest typologia tekstów i jaki jest cel tworzenia typologii, po czym pokrótce omówione zostaną dotychczasowe typologie oraz sposoby dobierania parametrów. Następnie zostaną przedstawione założenia projektu metafrastycznej typologii tekstów i zaproponowany zestaw parametrów, pozwalający na wyróżnienie czterech przeciwstawnych par typów. Typologia tekstów: wprowadzenie Sporządzanie typologii polega na szeregowaniu i logicznym porządkowaniu elementów danego zbioru w oparciu o porównanie ich cech. Zadaniem typologii jest klasyfikacja i systematyzacja danego zbioru, co ma istotne znaczenie w edukacji, ale i stanowi element wypracowywania aparatu pojęciowego danej dyscypliny naukowej. Tak też jest w przypadku typologii tekstów. W. Heinemann [2000: 513] definiuje typ tekstu jako ograniczoną ilość konkretnych egzemplarzy, posiadających określone cechy wspólne. Nieco inne podejście prezentuje np. U. Żydek-Bednarczuk, dla której typ tekstu to struktura globalna wyposażona w ponadgatunkowe właściwości, ale należąca do określonej klasy, odmiany, w której mamy uniwersalne schematy utrwalone w tradycji językoznawczej, ale też w świadomości użytkowników języka [2005: 256]. Zdaniem U. Żydek-Bednarczuk typologia tekstów ma za zadanie abstrahować, uogólniać, syntetyzować materiał. Wydaje się, że jakkolwiek typologia uogólnia, to jest to uogólnienie produktywne, bo przeprowadzone w oparciu o istotne, wyróżniające cechy tekstów. Tworzenie rozmaitych typologii tekstów towarzyszyło rozwojowi koncepcji samego tekstu. W. Heinemann wymienia na pierwszym miejscu rozumienie gramatyczno-strukturalistyczne, w którym brano pod uwagę czynniki i relacje wyłącznie językowe, związane z formalnymi i strukturalnymi cechami tekstów. Nieco później powstały modele tematyczne czy też semantyczno-treściowe. Biorąc pod uwagę regularne związki w następstwie zdań w tekstach złożonych, wyróżniono następujące typy: teksty opisowe, narracyjne, przedstawiające, argumentujące i instruujące. Kolejnym etapem było konstruowanie typologii tekstów w oparciu o modele sytuacyjne, w których na pierwszy plan wysunęły się parametry sytuacji komunikacyjnej. Za istotne kryteria typologii tekstów uznano medium czy też kanał komunikacyjny, okoliczności oraz obszar komunikacyjny (np. media, nauka, prawo, medycyna etc.). Wreszcie powstały typologie bazujące na modelach funkcjonalnych, to jest uwzględniające w pierwszej kolejności sposób funkcjonowania tekstu w akcie komunikacji [Heinemann 2000: ]. Podsumowując, W. Heinemann wylicza następujące płaszczyzny wspólności tekstów: zewnętrzna forma tekstu, cechy struktury i sposobu formułowania, względnie konfiguracja stosowanych środków mowy, aspekty treściowo-tematyczne, sytuacja (w tym środek czy też kanał komunikacji) oraz funkcje komunikacyjne tekstu [Heinemann 2000: 513]. Obecnie W. Heinemann i M. Heinemann wyliczają cztery kryteria, wedle których należy wyróżniać typy tekstów: funkcja, sytuacja (w tym m.in. kanał komunikacyjny, ilość uczestników aktu komunikacji, okoliczności), temat i struktura oraz adekwatność sposobu sformułowania tekstu [2002:147]. U. Żydek-Bednarczuk poszerza nieco ten zestaw, proponując następujące kryteria: (1) komunikacja i jej wyznaczniki, (2) style funkcjonalne, (3) wzorce tekstowe należące do stylów funkcjonalnych (gdzie wzorzec to prezentacja modelowa, zawierająca w swoim jądrze cechy konieczne i wystarczające, służące przyporządkowaniu tekstu do stylu [2005: 261]), (4) funkcje tekstów, (5) sytuacje i interakcje, (6) organizacja działalności i opisu relacji między partnerami (między innymi udział uczestników interakcji, udział ról nadawczo-odbiorczych, liczba uczestników, relacja rangi uczestników, role socjalne, postawy i nastawienie,
2 wiedza o świecie, miejsce rozmowy, wykorzystanie stylu funkcjonalnego), (7) gatunki i przesunięcia gatunkowe [Żydek-Bednarczuk 2005: ]. Typologia metafrastyczna: założenia Zaprezentowane powyżej podejścia typologiczne i zestawy kryteriów starają się odpowiadać wszelkim rodzajom sytuacji komunikacyjnych. Możliwe jest też opracowanie typologii, która z góry zakładałaby pewną sytuację komunikacyjną, klasyfikowała teksty z punktu widzenia konkretnej sytuacji. O szczególnym rodzaju sytuacji komunikacyjnej możemy mówić w przypadku komunikacji międzyjęzykowej, odbywającej się za pomocą pośrednika językowego tłumacza. Typologia taka miałaby swoje zastosowanie w szkoleniu zawodowym tłumaczy. Celem jej stworzenia jest bowiem określenie typów tekstów, którym odpowiadałyby konkretne techniki tłumaczeniowe. Możliwość prognozowania czy czasem wręcz apriorycznego decydowania o zastosowaniu technik na podstawie samej tylko analizy tekstu wyjściowego, jeszcze bez danych o pozostałych elementach układu translacyjnego, mogłaby też stać się punktem wyjścia do rozważań nad rolą tłumacza i rodzajem tłumaczenia w zależności od rodzaju tekstu wyjściowego. Ponadto, w przypadku tekstów specjalistycznych, J. Lukszyn i W. Zmarzer [2006: 48] przyjmują sporządzenie adekwatnej typologii za nieodzowny warunek skutecznej analizy języka nauki, co już ma bardzo konkretne znaczenie w rozwoju prac badawczych nad międzyjęzykową komunikacją fachową. Stworzenia typologii tekstów w kontekście teorii przekładu podjęła się na przykład W. Zmarzer, dzieląc teksty jako obiekty tłumaczenia na dwie odmiany: teksty literackie i teksty informatywne. Każda z tych odmian wymaga bowiem osiągnięcia w przekładzie innego typu ekwiwalencji odpowiednio estetycznostylistycznej w przypadku tekstów literackich oraz semantycznej w przypadku tekstów informatywnych a co za tym idzie, zastosowania odmiennych technik tłumaczeniowych. Dalej teksty informatywne dzieli się na teksty powszechne i teksty specjalistyczne; dalszy podział tekstów specjalistycznych uwzględnia takie kryteria jak dziedzina wiedzy i właściwości gramatyczne [Zmarzer 2008: 227]. Niniejszy referat stawia sobie za cel wypracowanie nieco innego podejścia, mianowicie z perspektywy tekstu jako centralnego elementu w układzie translacyjnym. Ma to być gwarantem, że proponowane kryteria typologiczne będą odnosiły się do tekstu właśnie jako obiektu działań translatorskich. Jednocześnie zadaniem metafrastycznej typologii tekstów jest podobnie jak w projekcie W. Zmarzer opis tekstu jako obiektu do pewnego stopnia niezależnego. Wprawdzie tekst nigdy nie jest niezależny: zawsze został bowiem stworzony przez kogoś i dla kogoś, z jakiegoś powodu. Jednak inne cytowane wcześniej typologie do tego stopnia starają się uwzględnić cechy sytuacji komunikacyjnej, że ocierają się o typologie sytuacji komunikacyjnych jako takich. Tu podejście W. Zmarzer ma istotną zaletę: pozwala badającemu tekst uniezależnić się od aspektów sytuacji komunikacyjnej, których częstokroć może nie znać. Ma to szczególne znaczenie w procesie szkolenia tłumaczy, gdzie siłą rzeczy pracuje się na tekstach oderwanych od pierwotnych sytuacji tłumaczeniowych. Tym samym scharakteryzowanie tekstu w oparciu o kryteria sytuacyjne nie byłoby możliwe. Aby w niniejszym projekcie zagwarantować, że przyjęte kryteria będą dotyczyły wyłącznie tekstu sensu stricto, nie zaś sytuacji komunikacyjnej, za urządzenie kontrolne posłuży model analizy tekstu proponowany przez W. Zmarzer. Model ten został zbudowany wokół przyjętej definicji tekstu, rozumianego jako twór językowy o mniej lub bardziej ściśle określonej formie, posiadający specyficzne znaczenie, odpowiadający obowiązującym normom językowym, pośrednio lub bezpośrednio przeznaczony dla konkretnego odbiorcy [Zmarzer 2008: 228]. Potrzebę stworzenia takiej typologii tekstów w ujęciu tłumaczeniowym sformułował kilka lat temu J. Lukszyn na forum Pracowni Dyskursów Zawodowych ówczesnej Katedry Języków Specjalistycznych. Stąd wywodzi się też propozycja nowej nazwy: metafrastyczna typologia tekstów. Wyraz metafrastyczny pochodzi od greckiego czasownika metáphrasis, czyli tłumaczyć, i został zastosowany dla odróżnienia od dotychczasowych teorii, opatrywanych nazwą tłumaczeniowy lub translacyjny. Niniejszy artykuł w dużym stopniu opiera się na nieopublikowanych jeszcze propozycjach sformułowanych przez J. Lukszyna, a zaznaczonych w artykule pt. Typologia metafrastyczna języków [Lukszyn 2010].
3 Metafrastyczna typologia tekstów: propozycja kryteriów Układ translacyjny można ująć za pomocą następującego schematu: T1 (J1) PJ T2 (J2) NI OP OF Rys. 1: Układ translacyjny. Zaczyna się on od nadawcy inicjalnego (NI), to jest autora tekstu wyjściowego (T1) sformułowanego w danym języku (J1) i w zamyśle autora skierowanego do odbiorcy pierwotnego (OP), któremu to tekstowi pośrednik językowy (PJ) nadaje formę tekstu docelowego (T2) w języku przekładu (J2) i który zostaje odebrany przez odbiorcę finalnego (OF). Pragnąc opracować metafrastyczną typologię tekstów, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim lewą część układu. Elementy prawostronne pośrednik językowy, tekst docelowy, język docelowy oraz odbiorca finalny nie wpływają bowiem na charakter tekstu wyjściowego, nie mogą też zostać ustalone a priori przy opisywaniu typów tekstu z perspektywy przekładu. Przedmiotem naszego zainteresowania są zatem: nadawca inicjalny, język, w którym tekst powstał, oraz pierwotny odbiorca tekstu: NI T1 (J1) OP Rys. 2: Lewostronne elementy układu translacyjnego. Nadawca tworzy tekst z konkretną intencją, chcąc osiągnąć jakiś cel, na przykład poinformować, zaapelować, wywołać efekt estetyczny etc. Nasyceniu tekstu intencją służy nie tylko nadanie mu konkretnej treści, ale bardzo często też skodyfikowanej formy. Forma taka może charakteryzować zarówno teksty literackie, np. poezję, jak i teksty specjalistyczne, np. ustawę czy raport medyczny, a także teksty ogólne, np. nekrolog. Specyficzna, rozpoznawalna przez odbiorcę forma tekstu pozwala nadawcy wpisać się w pewien schemat, uczynić swoją intencję (do pewnego stopnia) rozpoznawalną jeszcze zanim odbiorca pozna treść tekstu. Jednocześnie mamy do czynienia z całą gamą tekstów ponownie tak literackich, jak i specjalistycznych czy ogólnych które charakteryzuje forma bardziej luźna, dowolna, której nie wyróżniają obowiązujące w określonym porządku elementy, rozpoznawalne nawet bez analizy treści. Formę dość luźną przybierają na przykład teksty publicystyczne czy artykuły naukowe. Intencja nadawcy inicjalnego wyrażona poprzez formę tekstu jest jednym z głównych czynników kształtujących tekst. Można zatem przyjąć ją jako pierwsze kryterium typologii metafrastycznej. Typy tekstu, jakie wyłaniają się na tym etapie, to teksty skodyfikowane i teksty luźne. Teksty skodyfikowane będą wymagać od tłumacza zastosowania równie sztywnej formy w tworzeniu tekstu przekładu, przy czym możliwe jest zarówno zachowanie formy oryginału, jak i nadanie treści formy typowej dla języka i kultury docelowych. To jednak zależy już nie od samego tekstu, ale od obranej strategii tłumaczenia, związanej z jego celem. Język, w którym powstaje tekst, w pewien sposób zobowiązuje nadawcę. Nie chodzi tylko o poprawność językową, ale o poprawność stylistyczną, o zachowanie standardów charakterystycznych dla danego języka. Według tego kryterium możemy podzielić teksty na standardowe, to jest realizujące normy danego
4 języka, oraz niestandardowe, nienormatywne. Teksty standardowe nie powinny zaskoczyć tłumacza, niemniej jednak analogicznie do tekstów skodyfikowanych wymagają równie rygorystycznego przestrzegania norm języka docelowego. Teksty niestandardowe pozwalają wprawdzie na więcej swobody w tłumaczeniu, ale wymagają z drugiej strony więcej kreatywności, bardziej dogłębnej analizy elementów nienormatywnych oraz o ile to możliwe przyczyn niestandardowego podejścia ze strony pierwotnego autora tekstu. Odbiorca pośredni z perspektywy momentu tworzenia tekstu często odbiorca docelowy, pierwotny to postać fikcyjna, projekcja potencjalnego słuchacza czy czytelnika, jaką przyjmuje nadawca inicjalny. Tekst może być skierowany do skonkretyzowanego kręgu odbiorców i do ich stanu wiedzy dopasowany. Przykładem takiego tekstu może być podręcznik. W zależności od poziomu wiedzy odbiorców docelowych dzieci w wieku wczesnoszkolnym, maturzystów, studentów podręcznik będzie w większym bądź mniejszym stopniu redukował i upraszczał zasób oraz metodę podania informacji. Z kolei rozprawa doktorska czy habilitacyjna jako inny przykład tekstu naukowego skierowana będzie do wysokiej klasy specjalistów w danej dyscyplinie, w związku z czym nie może być mowy o upraszczaniu, za to na przykład o autorskim, innowacyjnym sposobie prezentowania wiedzy. Z drugiej strony na przykład powieść czy artykuł prasowy nie będą skierowane do konkretnej grupy odbiorców, charakteryzującej się szczególnym stanem wiedzy; po taki tekst będzie mógł sięgnąć dowolny odbiorca. Podsumowując, podział tekstów ze względu na ich dostosowanie do potrzeb docelowego odbiorcy pozwala wyróżnić teksty ukierunkowane oraz nieukierunkowane czy też uniwersalne. Wcześniej była mowa o nadanej tekstowi przez nadawcę formie, o wypływających z konkretnego języka standardów, które tekst powinien spełniać, wreszcie o ukierunkowaniu tekstu na docelowego odbiorcę. Pozostaje element wydaje się podstawowy, a mianowicie sama treść tekstu. Można by z tej perspektywy podzielić teksty według dziedziny wiedzy czy tematyki, jednak jest to w efekcie podział mało produktywny naukowo, ponieważ nie wynikają z niego żadne jasne przesłanki dla tłumacza rzecz jasna poza faktem, że w ramach danej dziedziny musi posiadać wiedzę. Można wszakże podejść do kwestii treści tekstu nico inaczej. W swych nieopublikowanych jeszcze rozważaniach J. Lukszyn proponuje rozróżnienie tekstów ze względu na rodzaj realizacji znaczeń jednostek leksykalnych w tekście. I tak teksty elementarne to teksty, które realizują znaczenie przedmiotowe wyrażeń, w odróżnieniu od tekstów głębokich, realizujących znaczenia podtekstowe i kontekstowe. Przykładem tych pierwszych byłyby teksty naukowe i techniczne, zaś realizacja znaczeń głębokich charakteryzuje literaturę piękną czy publicystykę. Określenie typu tekstu według kryterium rodzaju realizacji znaczeń daje tłumaczowi istotną informację: niewątpliwie teksty głębokie tłumaczy się dużo trudniej niż elementarne, trzeba bowiem rozszyfrować znaczenia podtekstowe i kontekstowe, po czym odnaleźć odpowiedniki w języku docelowym, które byłyby ekwiwalentne na całej głębokości. Z drugiej strony minusem tego podziału może być fakt, że przebiega on po i tak dość czytelnych granicach dziedzinowych. Nasunąć może się też nieco inne rozwiązanie. Można by mianowicie zastanowić się nad relację treści tekstu do kultury źródłowej. Bez względu bowiem na dziedzinę (mimo pewnych tendencji), teksty mogą być treściowo wrośnięte w daną kulturę, odzwierciedlać jej specyfikę, a czasem wręcz w niej tylko być w stanie pełnić swą funkcję; z drugiej strony teksty mogą nie wykazywać szczególnego nacechowania kulturowego. W większości przypadków do tekstów kulturowo hermetycznych zaliczymy teksty prawa krajowego (ale już nie prawa europejskiego czy międzynarodowego), podobne cechy mogą mieć teksty publicystyczne, literackie, ale i przepisy kulinarne. Jednocześnie wszystkie wymienione gatunki mogą mieć cechy tekstów kulturowo otwartych. Zaproponowany podział wskazuje zatem na różnice między tekstami wynikające istotnie z ich treści, w dużej mierze niezależnie od gatunku, formy czy dziedziny wiedzy. Jednocześnie oferuje relewantną informację dla tłumacza: to stopień zakorzenienia tekstu w kulturze oraz cel tłumaczenia decydują bowiem o strategii, jaką obierze tłumacz [Szemińska 2009: 41-42]. Zgodnie z zapowiedzią, zaproponowany zestaw kryteriów intencja nadawcy, ukierunkowanie na odbiorcę, standard języka źródłowego oraz treść tekstu powinien zostać sprawdzony za pomocą urządzenia kontrolnego w postaci modelu analizy tekstu W. Zmarzer. Model ten wskazuje na cztery aspekty analizy: formę tekstu, realizowaną przez niego normę, jego znaczenie oraz przeznaczenie [Zmarzer 2008: ].
5 Aspekty owe zostaną zatem nałożone na przyjęte powyżej kryteria typologiczne. Kryterium pierwsze, wyprowadzone z intencji nadawcy, odpowiada aspektowi formy w modelu analizy tekstu W. Zmarzer. Kryterium drugie standardowości tekstu w perspektywie języka, w którym został on sformułowany odpowiada aspektowi normy. Ukierunkowanie tekstu na odbiorcę docelowego jest tożsame z aspektem przeznaczenia tekstu. Wreszcie, hermetyczność kulturową tekstu wynikającą z jego treści można przyporządkować aspektowi znaczenia. Podsumowaniem typologii może być poniższy schemat: intencja NI norma J1 ukierunkowanie na OP treść T1 f n p z teksty skodyfikowane teksty luźne teksty standardowe teksty niestandardowe testy ukierunkowane tekstu uniwersalne teksty hermetyczne teksty otwarte Tab. 1: Metafrastyczna typologia tekstów a model analizy tekstu W. Zmarzer [2008: ]. Jak widać, tak skonstruowana typologia pozwala uzyskać cztery binarne podziały. Niemniej każda z opisanych cech tekstu jest w istocie gradualna, można więc pokusić się o określanie stopnia hermetyczności, normatywności, skodyfikowania czy ukierunkowania tekstu. Zaprezentowana typologia metafrastyczna, w dużym stopniu oparta o model analizy tekstu W. Zmarzer i nieopublikowane jeszcze rozważania J. Lukszyna, może znaleźć zastosowanie w szkoleniu tłumaczy i badaniu tekstów z punktu widzenia translatoryki. W dalszej kolejności warto byłoby znaleźć zastosowanie metafrastycznej typologii tekstów w konstruowaniu słowników przekładowych czy też stworzyć konsekwentną typologię układów translacyjnych. Są to jednak zadania wymagające oddzielnego opracowania. Bibliografia Heinemann W., 2000, Textsorte Textmuster Texttyp, [w:] K. Brinker, G. Antos, W. Heinemann, S. F. Sager [red.], Text- und Gesprächslinguistik. Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung, Tom 1, Berlin-New York: Walter de Gruyter, s Heinemann W., Heinemann M., 2002, Grundlagen der Textlinguistik. Interaktion Text Diskurs, Tübingen: Max Niemeyer Verlag. Helbig G., 1975, Zu Problemen der linguistischen Beschreibung des Dialogs im Deutschen, [w:] Deutsch als Fremdsprache 12, s Lukszyn J., 2010, Typologia metafrastyczna języków, [w:] A. Czapiga, Z. Czapiga [red.], Słowo i tekst w opisie porównawczym, Rzeszów: Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, s Lukszyn J., Zmarzer W., 2006, Teoretyczne podstawy terminologii, Warszawa: KJS. Szemińska W., 2009, Model przekładowego słownika prawa, Niepublikowana praca magisterska, Uniwersytet Warszawski. Zmarzer W., 2008, Typologia tekstów specjalistycznych, [w:] J. Lukszyn [red.], Podstawy technolingwistyki I, Warszawa: Euro-Edukacja, s Żydek-Bednarczuk U., 2005, Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków: Universitas.
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY WIEDZA - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
Bardziej szczegółowoMacierz efektów kształcenia dla programu tłumaczenia specjalistycznie, filologia angielska. TS: prawnicze i unijne
TS: prawnicze i unijne TS: uwierzytelnione i poświadczone TS: ekonomiczne TS: techniczne TS: medyczne TS: literatura, sztuka, media TS: narzędzia komputerowe CAT TS: handlowe i biznesowe TS: tłumaczenia
Bardziej szczegółowoMODUŁ KSZTAŁCENIA: Praktyczna nauka języka angielskiego: moduł 1
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 1. nazwa kierunku FILOLOGIA ANGIELSKA. poziom kształcenia drugi. profil kształcenia ogólnoakademicki 4. forma prowadzenia stacjonarne studiów MODUŁ KSZTAŁCENIA: Praktyczna
Bardziej szczegółowoI.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia WIEDZA. MODUŁ 21 Nau społeczne - przedmiot doo wyboru. MODUŁ 20 Seminarium magisterskie
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesienie efektów do obszaru wiedzy MODUŁ 20 Seminarium magisterskie Seminarium
Bardziej szczegółowoI. Opracowanie literatury z użyciem Deskryptorów BN (zagadnienia ogólne)
Zaproszenie Pracownia Deskryptorów Biblioteki Narodowej zaprasza na cykl otwartych spotkań poświęconych zagadnieniom opracowania rzeczowego z zastosowaniem Deskryptorów BN. Harmonogram spotkań: I. Opracowanie
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 11 do Uchwały Nr XXIII-25.9/15 z dnia 22 kwietnia 2015 r.
Załącznik nr 11 do Uchwały Nr XXIII-25.9/15 z dnia 22 kwietnia 2015 r. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Efekty kształcenia dla kierunku studiów: UKRAINISTYKA studia drugiego stopnia profil
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXIII 24.5/15 z dnia 25 marca 2015 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie
Bardziej szczegółowoWIEDZA. Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy. Efekty kształcenia na kierunku. Opis kierunkowych efektów kształcenia
I.2 Matryca efektów kształcen Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy Biblioteka jako instytucja kultury WIEDZA W Ć K L FP1_W01 FP1_W02
Bardziej szczegółowoWstęp do translatoryki - opis przedmiotu
Wstęp do translatoryki - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Wstęp do translatoryki Kod przedmiotu 09.4-WH-JFZP-WDT-S16 Wydział Kierunek Wydział Humanistyczny Filologia / Filologia francuska
Bardziej szczegółowoUniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Filologiczny
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Program kształcenia, załącznik nr nazwa kierunku FILOLOGIA ANGIELSKA 1. poziom kształcenia drugi. profil kształcenia ogólnoakademicki. forma prowadzenia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoWstęp do translatoryki - opis przedmiotu
Wstęp do translatoryki - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Wstęp do translatoryki Kod przedmiotu 09.4-WH-JFZP-WDT-S16 Wydział Kierunek Wydział Humanistyczny Filologia / Język francuski
Bardziej szczegółowoW obrębie polskiego języka narodowego należy wydzielić dwa systemy:
Wykład nr 2 W obrębie polskiego języka narodowego należy wydzielić dwa systemy: a) polszczyznę ogólną (zwaną literacką); b)polszczyznę gwarową (gwary ludowe). Jest to podział dokonany ze względu na zasięg
Bardziej szczegółowoPropozycja badań potrzeb i kompetencji informacyjnych grupy zawodowej tłumaczy t. Krystyna Dziewańska Agnieszka Korycińska-Huras
Propozycja badań potrzeb i kompetencji informacyjnych grupy zawodowej tłumaczy t Krystyna Dziewańska Agnieszka Korycińska-Huras Historia napisana po angielsku, a potem przełożona na polski, jest jak symfonia
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. Projektowanie w kulturze. Wydział Humanistyczny. Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa. Kulturoznawstwo.
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Teoria przekładu i języków specjalistycznych Angielski Język Biznesu
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Teoria Kierunek Angielski Język Biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok III Semestr
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Translatoryka tekstu 2. Kod przedmiotu: FAT-21 3. Okres ważności karty: 2015-2018 4. Forma : studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoKatedra Języków Specjalistycznych Wydział Lingwistyki Stosowanej U n i w e r s y t e t W a r s z a w s k i. Debiuty Naukowe. Leksykon tekst wyraz
Katedra Języków Specjalistycznych Wydział Lingwistyki Stosowanej U n i w e r s y t e t W a r s z a w s k i Debiuty Naukowe III Leksykon tekst wyraz WARSZAWA 2009-1 - Seria Debiuty Naukowe Redaktor tomu
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Bardziej szczegółowoTeoria i praktyka przekładu - opis przedmiotu
Teoria i praktyka przekładu - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Teoria i praktyka przekładu Kod przedmiotu 09.4-WH-FRMP-TPP-Ć-S14_pNadGenBI5EN Wydział Kierunek Wydział Humanistyczny Filologia
Bardziej szczegółowoZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA. 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych
Załącznik do uchwały nr 404 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 28 stycznia 2015 r. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych Objaśnienie: symbole
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Humanistyczny. Filologia polska. Studia pierwszego stopnia. ogólnoakademicki. stacjonarne
pieczątka jednostki organizacyjnej Załącznik Nr 1.11 Uchwały Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 12/2015/2016 z dnia 15 grudnia 2015 r. OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW
Bardziej szczegółowoPiotr Lewandowski. Creative writing. publicystycznych tekstów dziennikarskich. kreatywny wywiad dziennikarski
Piotr Lewandowski Creative writing publicystycznych tekstów dziennikarskich kreatywny wywiad dziennikarski Copyright by Piotr Lewandowski & e-bookowo Projekt okładki: Piotr Lewandowski ISBN 978-83-7859-561-8
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Załącznik Nr 1.11 Uchwały Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 12/2015/2016 z dnia 15 grudnia 2015 r. PROGRAM NAUCZANIA MODUŁU (PRZEDMIOTU) Nazwa przedmiotu Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalność/specjalizacja
Bardziej szczegółowoANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Szanowny Studencie, ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA bardzo prosimy o anonimową ocenę osiągnięcia kierunkowych efektów kształcenia w trakcie Twoich studiów. Twój głos pozwoli
Bardziej szczegółowoPraktyczna nauka drugiego języka obcego II
OPIS PRZEDMIOTÓW DO PLANU STUDIÓWNA ROK AKADEMICKI 2016/2017 PLAN STUDIÓW kierunek studiów: Filologia germańska profil studiów: ogólnoakademicki stopień: II ( ) forma studiów: stacjonarne specjalność:
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do pisania prac naukowych Obowiązkowy fakultatywny
Kierunek Profil kształcenia Nazwa jednostki realizującej moduł/przedmiot: Kontakt (tel./email): Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Osoba(y) prowadząca(e) Przedmioty wprowadzające wraz z wymaganiami wstępnymi
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników egzaminu maturalnego z języka niemieckiego w klasach dwujęzycznych
Analiza wyników egzaminu maturalnego z języka niemieckiego w klasach dwujęzycznych 1. Charakterystyka arkuszy egzaminacyjnych Pisemny egzamin maturalny z języka niemieckiego dla klas dwujęzycznych obejmował
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis modułu i programu nauczania) OPIS MODUŁU
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO LITERATUROZNAWSTWA. Wiedza
WSTĘP DO LITERATUROZNAWSTWA ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu literaturoznawstwa w systemie nauk humanistycznych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej literaturoznawstwa fr/hiszp/port/wł
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY dla uczniów klasy III Gimnazjum nr 47 sportowego w Krakowie opracowany: przez zespół polonistów gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY dla uczniów klasy III Gimnazjum nr 47 sportowego w Krakowie opracowany: przez zespół polonistów gimnazjum CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM Obowiązuje znajomość lektur:
Bardziej szczegółowoWIEDZA. przywołuje pogłębioną wiedzę o różnych środowiskach społecznych kształtujących bezpieczeństwo, ich specyfice i procesach w nich zachodzących
Nazwa kierunku studiów: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Poziom kształcenia: studia II stopnia; Profil kształcenia: praktyczny; Obszar nauk społecznych; Dziedziny nauk: nauki społeczne, nauki ekonomiczne, nauki
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016) Ocena dopuszczająca: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone
Bardziej szczegółowo45 h wykład, 15 h laboratorium 6 ECTS egzamin, zal. z oceną Przedmioty z zakresu nauk podstawowych
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa
Bardziej szczegółowoTłumaczenie w biznesie i turystyce
Tłumaczenie w biznesie i turystyce 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Tłumaczenie w biznesie i turystyce. KIERUNEK: filologia, specjalność filologia angielska 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoGH - Charakterystyka arkuszy egzaminacyjnych.
GH - Charakterystyka arkuszy egzaminacyjnych. A. Arkusz standardowy GH-A, B, C oraz arkusze przystosowane: GH-A4, GH-A5, GH-A6. Zestaw zadań z zakresu przedmiotów humanistycznych, skonstruowany wokół tematu
Bardziej szczegółowoNazwa kierunku studiów i kod programu według USOS Filologia WH-F-FW-1 WH-F-FK-1. Poziom kształcenia. Studia pierwszego stopnia. Profil kształcenia
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Filologia studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki WNH UKSW (zatwierdzone przez Radę Wydziału WNH 13.04.2015) Załącznik Nr 5 do Uchwały Nr 66/2015 Senatu
Bardziej szczegółowoII. Kontrola i ocena pracy ucznia.
II. Kontrola i ocena pracy ucznia. Formy kontroli A. Kontrola bieżąca (sprawdza postępy uczniów, zachęcając ich do dalszej systematycznej pracy, pozwala na uzupełnienie braków w wiedzy i skorygować błędy).
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do logiki Język jako system znaków słownych
Wprowadzenie do logiki Język jako system znaków słownych Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@.edu.pl język system znaków słownych skoro system, to musi być w tym jakiś porządek;
Bardziej szczegółowoMODUŁ KSZTAŁCENIA: Praktyczna nauka języka angielskiego: moduł 2
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Program kształcenia, załącznik nr 1. nazwa kierunku FILOLOGIA ANGIELSKA. poziom kształcenia drugi. profil kształcenia ogólnoakademicki 4. forma prowadzenia stacjonarne
Bardziej szczegółowoStruktura jednolitego rzeczowego wykazu akt i zasady jego budowy
CENTRALNE ARCHIWUM WOJSKOWE im. mjr. Bolesława Waligóry Struktura jednolitego rzeczowego wykazu akt i zasady jego budowy ppłk Mirosław Antkiewicz Dokumentacja powstająca w podmiocie i do niego napływająca
Bardziej szczegółowoGatunkowe zróżnicowanie wypowiedzi
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1 Pojęcie tekstu/wypowiedzi 2 Pojęcie tekstu definicja Jerzego Bartmińskiego i Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej Tekst ponadzdaniowa jednostka językowa,
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: TEORIE I STRATEGIE BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE 3. POZIOM STUDIÓW: STUDIA I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1 5. LICZBA
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników egzaminu gimnazjalnego 2014 r. Test humanistyczny język polski
Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego 2014 r. Test humanistyczny język polski Zestaw standardowy zawierał 22 zadania, w tym 20 zadań zamkniętych i 2 zadania otwarte. Wśród zadań zamkniętych dominowały
Bardziej szczegółowoStreszczenie. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska Bartmińska: Tekstologia, Warszawa 2009
Streszczenie Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska Bartmińska: Tekstologia, Warszawa 2009 Streszczenie to derywacja tekstowa Streszczanie polega na takim przekształcaniu tekstu, że radykalnie zostaje
Bardziej szczegółowoSystem ustalania wartości punktów ECTS dla przedmiotów na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ
System ustalania wartości punktów ECTS dla przedmiotów na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ Opis systemu. System akumulacji i transferu punktów ECTS przyjęty na Wydziale Ekonomiczno- Socjologicznym
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE 3. POZIOM STUDIÓW: STUDIA I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW:
Bardziej szczegółowoAngielsko-polskie i polsko-angielskie słowniki specjalistyczne ( ) Analiza terminograficzna
UNIWERSYTET WARSZAWSKI KATEDRA JĘZYKÓW SPECJALISTYCZNYCH M a r e k Ł u k a s i k Angielsko-polskie i polsko-angielskie słowniki specjalistyczne (1990-2006) Analiza terminograficzna Warszawa 2007-1 - Niniejsze
Bardziej szczegółowookreślone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013
Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013
Bardziej szczegółowoKOMPOZYCJA Egzamin maturalny z języka polskiego od 2015 roku
KOMPOZYCJA Egzamin maturalny z języka polskiego od 2015 roku (materiały szkoleniowe) Materiał współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. wszechogarnia tekst,
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-P7 KWIECIEŃ 2016 Zadanie 1. (0 1) 9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoWydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości. Zarządzanie strategiczne
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoDOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki
DOTACJA NA UTRZYMANIE POTENCJAŁU BADAWCZEGO DOTACJA 2016 Wykaz planowanych do realizacji zadań badawczych, ujętych w planie zadaniowym jednostki Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej 1. Dzieje
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ
1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Opracowany na podstawie: -Rozporządzenia MEN z dnia 19.04.1999r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.
Bardziej szczegółowoUCZELNIANY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W SANDOMIERZU
Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu w języku polskim angielskim UCZELNIANY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W SANDOMIERZU Załącznik do procedury nr USZJK-II KARTA
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH
UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH STUDIUM PRAKTYCZNEJ NAUKI JĘZYKÓW OBCYCH FORMAT EGZAMINU: EGZAMIN CERTYFIKUJĄCY Z JĘZYKA OBCEGO, POZIOM B2 Egzamin sprawdza znajomość języka obcego ogólnego na poziomie
Bardziej szczegółowoTechnikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: WYMIARY I RODZAJE WSPÓŁCZESNEGO BEZPIECZEŃSTWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE, STUDIA STACJONARNE 3. POZIOM STUDIÓW: STUDIA I STOPNIA/Profil praktyczny 4. ROK/
Bardziej szczegółowoBadanie potrzeb dotyczących inicjatyw promujących postawy przedsiębiorcze i wspierających rozwój przedsiębiorczości
2010 Badanie potrzeb dotyczących inicjatyw promujących postawy przedsiębiorcze i wspierających rozwój przedsiębiorczości STRESZCZENIE Zamawiający: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/83
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Logistyka zarządzanie łańcuchem dostaw. 2. KIERUNEK: logistyka. 3. POZIOM STUDIÓW: stacjonarne
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Logistyka zarządzanie łańcuchem dostaw 2. KIERUNEK: logistyka 3. POZIOM STUDIÓW: stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 6 6. LICZBA GODZIN:
Bardziej szczegółowoPOLITOLOGIA Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
Bardziej szczegółowoMODUŁ KSZTAŁCENIA: Praktyczna nauka języka angielskiego: moduł 1
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. Program kształcenia, załącznik nr. nazwa kierunku FILOLOGIA ANGIELSKA. poziom kształcenia pierwszy 3. profil kształcenia ogólnoakademicki 4. forma prowadzenia stacjonarne
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Teoria przekładu z elementami warsztatu tłumacza Angielski Język Biznesu
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Teoria przekładu z elementami warsztatu tłumacza Kierunek Angielski Język Biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom
Bardziej szczegółowoSTANDARDY I KRYTERIA OCENY JAKOŚCI PROGRAMÓW PROMOCJI ZDROWIA I PROFILAKTYKI W RAMACH SYSTEMU REKOMENDACJI
STANDARDY I KRYTERIA OCENY JAKOŚCI PROGRAMÓW PROMOCJI ZDROWIA I PROFILAKTYKI W RAMACH SYSTEMU REKOMENDACJI 1. Ogólne dane o programie Nazwa własna Autorzy programu Organizacja/ instytucja odpowiedzialna
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne język polski klasa 1gT ROK SZKOLNY 2017/2018 nauczyciel: mgr Agata Sekuła, mgr Urszula Dara
Wymagania edukacyjne język polski klasa 1gT ROK SZKOLNY 2017/2018 nauczyciel: mgr Agata Sekuła, mgr Urszula Dara Uczeń celujący spełnia warunki na ocenę bardzo dobrą oraz: twórczo rozwija swoje zdolności,
Bardziej szczegółowoPoziom organizacji tekstu
Poziom interakcyjny gramatyki............................ 15 Wstęp............................................... 17 1. Ideacja a interakcja.................................. 21 1.1.Teoria aktów mowy a
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z WARSZTATÓW MEDIALNYCH. Na przedmiocie warsztaty medialne uczeń otrzymuje oceny z następujących form:
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WARSZTATÓW MEDIALNYCH Na przedmiocie warsztaty medialne uczeń otrzymuje oceny z następujących form: 1) Wypowiedź ustna (przemówienie na wybrany temat) Przemówienie jest oceniane
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. Marketing w kulturze. Kulturoznawstwo. ogólnoakademicki. dr Aleksandra Norkowska. zaliczenie z oceną
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa
Bardziej szczegółowoKartoteka testu Oblicza miłości
Kartoteka testu Oblicza miłości Nr zad.. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Nazwa sprawdzanej umiejętności (z numerem standardu) Uczeń I/ odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym. dostrzega w odczytywanych tekstach
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM 30
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Translatoryka praktyczna Kierunek Angielski Język Biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia
Bardziej szczegółowoZASADY PRZYGOTOWANIA PRAC LICENCJACKICH W INSTYTUCIE NEOFILOLOGII W CHEŁMIE
ZASADY PRZYGOTOWANIA PRAC LICENCJACKICH W INSTYTUCIE NEOFILOLOGII W CHEŁMIE Przedstawione poniżej zalecenia dotyczą zasad realizacji prac licencjackich na kierunku Filologia oraz Stosunki Międzynarodowe
Bardziej szczegółowoReferat: Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej
Propozycje zintegrowanych programów edukacji zatwierdzone przez Ministra Edukacji Narodowej do użytku szkolnego odpowiadają założeniom uprzednio opracowanej przez MEN Podstawie programowej kształcenia
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu konstrukcji umów w języku angielskim
Szkolenie z zakresu konstrukcji umów w języku angielskim dr Agnieszka Kocel Tłumacz Przysięgły Języka Angielskiego 1 Szkolenie z zakresu konstrukcji umów w języku angielskim Przedstawiony poniżej cykl
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI. 1. Sposób informowania o wymaganiach na poszczególne oceny
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI 1. Sposób informowania o wymaganiach na poszczególne oceny Uczniowie informowani będą o wymaganiach na poszczególne oceny w pierwszym tygodniu nauki przez nauczyciela
Bardziej szczegółowoMatura z języka polskiego
Matura z języka polskiego MAJ 2015 Egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym jest obowiązkowy dla wszystkich. Składa się z 2 części: Ustnej Pisemnej 2 CZĘŚĆ USTNA Egzamin maturalny z języka polskiego
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A
pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis modułu i programu nauczania) OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Nazwa
Bardziej szczegółowo1. Kierunek studiów: filologia polska studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
1. Kierunek studiów: filologia polska studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki 2. Obszar kształcenia w zakresie nauk humanistycznych: Kierunek studiów filologia polska obejmuje dwie związane ze
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-P2 KWIECIEŃ 2018 Zadanie 1. (0 1) 9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI Formy aktywności i częstotliwość ich sprawdzania: Lp. Forma aktywności Skrót Częstotliwość (min. w semestrze) 1. odpowiedź ustna o 1 2. czytanie ze zrozumieniem
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE I ANALIZA WYNIKÓW EGZAMINU Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO NA POZIOMIE PODSTAWOWYM UCZNIÓW III KLAS GIMNAZJUM. Statystyczna analiza danych
ZESTAWIENIE I ANALIZA WYNIKÓW EGZAMINU Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO NA POZIOMIE PODSTAWOWYM UCZNIÓW III KLAS GIMNAZJUM. 26. kwietnia 212 roku w Gimnazjum im. Kazimierza Górskiego w Resku odbył się egzamin gimnazjalny
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO I ANGIELSKIEGO. Klasy IV-VIII. Szkoła Podstawowa w Zdunach
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO I ANGIELSKIEGO Klasy IV-VIII Szkoła Podstawowa w Zdunach I. Umiejętności uczniów podlegające sprawdzaniu i ocenianiu Podczas trwania całego procesu
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-P2 KWIECIEŃ 2016 Zadanie 1. (0 1) 9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek
Bardziej szczegółowoWyŜsza Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera z siedzibą w Krakowie
WyŜsza Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera z siedzibą w Krakowie KARTA PRZEDMIOTU 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Przekład Rocznik studiów 2012/2013 Wydział Wydział Stosowanych
Bardziej szczegółowoCele kształcenia wymagania ogólne
Cele kształcenia wymagania ogólne konieczne ocena: dopuszczająca podstawowe ocena: dostateczna rozszerzone ocena: dobra dopełniające ocena: bardzo dobra ponadprogramowe ocena: celująca I Kształcenie literackie
Bardziej szczegółowoCzy opinia podatkowa przygotowana przez doradcę wypełnia znamiona definicji pojęcia utworu na gruncie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych?
Czy opinia podatkowa przygotowana przez doradcę wypełnia znamiona definicji pojęcia utworu na gruncie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych? Polski ustawodawca wprowadził możliwość stosowania
Bardziej szczegółowoTelewizja publiczna z misją Opracowała: Anna Równy
Szkoła gimnazjalna JĘZYK POLSKI Scenariusz z wykorzystaniem nowych mediów i metod aktywizujących (45 min) Scenariusz zgodny z podstawą programową (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 27 sierpnia
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 JĘZYK POLSKI
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) 2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje [ ]. PP Zadanie
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS
Załącznik nr 5b do Uchwały nr /03 Senatu KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek LOGOPEDIA z FONOAUDIOLOGIĄ Profil ogólnoakademicki praktyczny inny jaki. Nazwa jednostki realizującej
Bardziej szczegółowoProgram doradztwa dla szkół ponadgimnazjalnych
Program doradztwa dla szkół ponadgimnazjalnych L.p. DZIAŁ TEMATYCZNY/ OBSZAR TREŚCI KSZTAŁCENIA/ TEMAT CEL ODBIORCA EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA UMIEJĘTNOŚCI POSTAWY 1. Samoocena/ samopoznanie Zainteresowania
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Lp. K_W01 K_W02 Nazwa Wydziału: Wydział Filozoficzny Nazwa kierunku
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY WIADOMOŚCI O EPOCE wiadomości Określa ramy czasowe i genezę nazwy epoki. Wymienia głównych reprezentantów omawianych kierunków literackich. Wymienia
Bardziej szczegółowoNormy techniczne, normy prawne, przepisy techniczne wzajemne relacje z punktu widzenia prawa administracyjnego
Normy techniczne, normy prawne, przepisy techniczne wzajemne relacje z punktu widzenia prawa administracyjnego dr Bogdan Fischer Uniwersytet Jagielloński Zjawisko globalizacji i wyzwania przed administracjami
Bardziej szczegółowoINTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998)
PARADYGMAT INTUICJE Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PIERWSZE UŻYCIA językoznawstwo: Zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych
Bardziej szczegółowoKarta przedmiotu Pedagogika... (Nazwa kierunku studiów)
Karta przedmiotu Pedagogika... (zwa kierunku studiów) studia pierwszego stopnia/profil ogólnoakademicki Przedmiot: Wychowanie zdrowotne w prorodzinne dziecka w Kod przedmiotu: wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Bardziej szczegółowoSystemy zarządzania wiedzą w strategiach firm. Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie
Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie Wprowadzenie istota zarządzania wiedzą Wiedza i informacja, ich jakość i aktualność stają się
Bardziej szczegółowoUchwała o zmianach w programie studiów doktoranckich. 1. Plan roku I studiów doktoranckich obejmuje następujące przedmioty:
Uchwała o zmianach w programie studiów doktoranckich 1. Plan roku I studiów doktoranckich obejmuje następujące przedmioty: a) Konwersatorium I 30 godzin 3 ECTS b) Konwersatorium II 30 godzin 3 ECTS c)
Bardziej szczegółowo