Katedra Języków Specjalistycznych Wydział Lingwistyki Stosowanej U n i w e r s y t e t W a r s z a w s k i. Debiuty Naukowe. Leksykon tekst wyraz

Transkrypt

1 Katedra Języków Specjalistycznych Wydział Lingwistyki Stosowanej U n i w e r s y t e t W a r s z a w s k i Debiuty Naukowe III Leksykon tekst wyraz WARSZAWA

2 Seria Debiuty Naukowe Redaktor tomu Leksykon tekst wyraz Marek Łukasik Projekt okładki Marzena Łukasik Korekta Wioletta Mela Tomasz Michta Copyright by Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego Wydanie pierwsze ISSN X ISBN Publikacja dofinansowana przez Radę Konsultacyjną ds. Studenckiego Ruchu Naukowego Druk i oprawa Zakład Graficzny UW, zam. 1350/

3 SPIS TREŚCI Wstęp (MAREK ŁUKASIK)... 5 Recenzja (JERZY LUKSZYN)... 6 CZĘŚĆ I LEKSYKONY I TEKSTY Polimorficzność technolektu na przykładzie języka specjalistycznego informatyki (ŁUKASZ PIWKO) Słownik terminologiczny jako tekst edukacyjny (PAWEŁ KRZYSZTOF FILIPOWICZ) The language of photography as a language for special purposes (EWA JASIŃSKA) Nieokreśloność osoby i jej leksykalne wykładniki (na materiale języka rosyjskiego i polskiego) (ELŻBIETA PERET) CZĘŚĆ II TEKSTY I KOLOKACJE O pojęciu kolokacji słów kilka (LILIANA RELIGA) Na tropie kolokacji medycznych. O trzeciej edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych (TOMASZ MICHTA) CZĘŚĆ III STUDENCKI SŁOWNIK KOLOKACJI ANGIELSKIEGO JĘZYKA MEDYCYNY Wprowadzenie Jak korzystać ze Słownika Podziękowania

4 Studencki Słownik Kolokacji Angielskiego Języka Medycyny Indeks wyrazów kolokujących z terminami ujętymi w słowniku Bibliografia

5 WSTĘP Trzeci tom serii Debiuty Naukowe podsumowuje pracę naukową studentów i doktorantów Katedry Języków Specjalistycznych podjętą w roku akademickim 2008/2009. Tematyka artykułów zawartych w niniejszej publikacji potwierdza ukierunkowane poszukiwania odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania natury aplikatywnej, pojawiające się w wielokierunkowych badaniach nad językami specjalistycznymi. W części pierwszej przedstawione zostały prace poświęcone badaniom typologicznym, terminologicznym oraz stylistycznym konkretnych tekstów specjalistycznych, w tym słowników terminologicznych. Wyniki pogłębionych studiów w powyższym zakresie pozwoliły autorom na określenie relewantnych cech poszczególnych typów tekstów oraz ewaluację ich przydatności dla poszczególnych grup odbiorców. Szczególnie istotnym momentem w działalności Koła Naukowego BAJT w minionym roku akademickim była realizacja III edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych. W projekcie wzięło udział ponad stu studentów Katedry, których głównym zadaniem była ekscerpcja kolokacji z korpusów tekstów specjalistycznych. Zebrane dane posłużyły członkom Koła jako materiał do szczegółowych studiów oraz jako podstawowe źródło danych leksykalnych dla powstającego produktu terminograficznego. Podsumowanie prac związanych z EBDT wraz z obszernym artykułem wprowadzającym Czytelnika do zagadnień związanych z kolokacjami stanowi drugą część niniejszej publikacji. Wspomniany produkt terminograficzny to Studencki Słownik Kolokacji. Słownik w całości został zaprojektowany i zrealizowany przez członków KN BAJT i tworzy wraz z dwoma poprzednimi Słownikami Studenckimi, tj. Studenckim Słownikiem Kontekstowym (zob. Debiuty Naukowe I ) oraz Studenckim Słownikiem Terminoelementów (zob. Debiuty Naukowe II ) swoistą triadę, będącą próbą leksykograficznego opisu angielskiego języka medycyny. Stanowią one dowód efektywności zastosowania lingwistyki korpusowej w konstruowaniu terminograficznym. Redaktor tomu Marek Łukasik - 5 -

6 RECENZJA Debiuty Naukowe III. Leksykon tekst wyraz red. tomu mgr Marek Łukasik Trzeci tom serii Debiuty Naukowe pt. Leksykon tekst wyraz stanowi kolejne świadectwo owocnej pracy badawczej prowadzonej w Katedrze Języków Specjalistycznych w ramach Studencko-Doktoranckiego Koła Naukowego BAJT. Tom składa się z dwóch zasadniczych rozdziałów: z sześciu artykułów autorstwa członków Koła Naukowego oraz studenckiego słownika kolokacji terminów sporządzonego na materiale aktualnych angielskich tekstów medycznych. Zarówno rozdział pierwszy, jak i drugi cechuje wysoki poziom kultury profesjonalnej oraz dobra znajomość literatury przedmiotu. W rozdziale pierwszym podzielonym na dwie części podjęto ważne zagadnienia z zakresu współczesnej technolingwistyki. W artykule mgr. Łukasza Piwko pt. Polimorficzność technolektu na przykładzie języka specjalistycznego informatyki kwestia tytułowa została przedstawiona na tle typologicznych właściwości tekstów fachowych. Autor w sposób udokumentowany wyróżnił cztery grupy tekstów na podstawie stopnia ich formalizacji. W podsumowaniu przedstawił wyniki badań w postaci czytelnej tabeli. W artykule mgr. Pawła Filipowicza zatytułowanym Słownik terminologiczny jako tekst edukacyjny podkreśla się rolę słowników terminologicznych jako skutecznych narzędzi upowszechniania wiedzy profesjonalnej w społeczeństwie. Szczegółową charakterystykę lingwistyczną technolektu na przykładzie konkretnego języka fachowego reprezentuje artykuł Ewy Jasińskiej pt. The Language of Photography as a Language for Special Purposes. Analizie konfrontatywnej wykładników znaczeń gramatycznych został poświęcony treściwy artykuł mgr Elżbiety Peret. Liliana Religa w artykule O pojęciu kolokacji słów kilka w sposób zwięzły przedstawiła główne nurty badań w zakresie łączliwości jednostek leksykalnych. Artykuł mgr. Tomasza Michty zawiera informacje o trzeciej edycji projektu Eksperymentalnej Bazy Danych Terminologicznych, która stanowi wartościowy dorobek studenckiego ruchu naukowego w Katedrze Języków Specjalistycznych. Wymienione artykuły charakteryzuje aktualność podjętej problematyki oraz trafność zastosowanych technik badawczych. Studencki słownik kolokacji angielskiego języka medycyny, który stanowi drugi rozdział recenzowanego tomu, zasługuje na pozytywną ocenę co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze, słownik został sporządzony na podstawie najnowszych publikacji fachowych w języku angielskim. W praktyce terminograficznej - 6 -

7 charakter tekstów terminonośnych decyduje o wartości produktu leksykograficznego jako tekstu edukacyjnego. Natomiast dla tłumaczy technicznych aktualne słowniki kolokacji terminów są niezastąpionym narzędziem skutecznej pracy zawodowej. Dlatego też po publikacji Studencki słownik kolokacji angielskiego języka medycyny z całą pewnością zostanie doceniony w środowisku zawodowych tłumaczy. Po drugie, formuła leksykograficzna zastosowana w słowniku zawiera niezbędną informację o jednostce hasłowej. Przekazuje ona dane o charakterze semantycznym, formalnym i frekwencyjnym. Osiągnięcie takiego efektu leksykograficznego wymaga od autorów ogromnego nakładu pracy, dobrego przygotowania teoretycznego oraz swoistej intuicji słownikarskiej. W istocie, artykuł hasłowy recenzowanego słownika stanowi skondensowany opis potencjału dyskursywnego konkretnej jednostki terminologicznej. Na tle obecnej praktyki terminograficznej słownik ten wyróżnia się jako wzorcowy produkt pracy słownikarskiej. Po trzecie, słownik zawiera wartościowy indeks wyrazów kolokacyjnych, uporządkowanych na podstawie struktur połączeń wyrazowych. Jest to swoista symfonia frazeologiczna przymiotników, rzeczowników i czasowników skojarzonych z terminami hasłowymi. Takie rozwiązanie leksykograficzne świadczy nie tylko o kulturze profesjonalnej autorów słownika, lecz również o ich odpowiedzialnym stosunku wobec przyszłych użytkowników słownika. Wniosek: Mając na uwadze wartość informacyjną zawartych w recenzowanym tomie artykułów, a także innowacyjny charakter słownika terminologicznego, polecam trzeci tom Debiutów Naukowych pt. Leksykon tekst wyraz do druku. Prof. dr hab. Jerzy Lukszyn - 7 -