Problematyczność identyfikacji impaktu na podstawie geologicznych mikrośladów
|
|
- Miłosz Szymański
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 4, 2013 Tomasz BRACHANIEC 1, Adam BROSZKIEWICZ 2 Problematyczność identyfikacji impaktu na podstawie geologicznych mikrośladów Problematic identify of impacts based on geological micro traces Abstract: Geological record contains macro and micro traces of the impacts. Macro traces are much easier to interpretation and diagnosis. Undisputed micro evidences of the impact are platinum group element anomalies and shock minerals. In the proximal parts of strewnfield may occur spherules, iron spinels, fullerenes or even deformed fossils. Nevertheless, due to problematic in the recognition and determine the origin does not qualify them as clear evidences of the impact. Keywords: impact, evidence, spherules, microtektites, fullerenes, iron-rich spinels, impact-produced damages in microfossils Impakt du ego cia³a kosmicznego zapisuje siê w osadzie szeregiem dowodów na swe istnienie. Œlady te dziel¹ siê na dwie g³ówne kategorie: makro i mikro. Do tej pierwszej kategorii zaliczamy g³ównie fragmenty samego meteorytu, a tak e szereg impaktytów. Ich obecnoœæ w zapisie geologicznym jest niepodwa alnym dowodem na kosmiczn¹ kolizjê. Œlady mikro oprócz minera³ów szokowych i anomalii geochemicznych mog¹ byæ mimo wszystko dyskusyjnym œwiadectwem impaktu. Sferule W momencie du ego impaktu, na skutek topnienia ska³ pod³o a mo e powstaæ ogromna liczba naturalnych bry³ek zasobnych w szkliwo, mierz¹cych od ok. 0,001 cm do kilkunastu cm. Obszar ich wystêpowania mo e mieæ zarówno charakter regionalny jak i globalny (Grieve 1997; Symes i in. 1998; Montanari i Koeberl, 2000; Simonson i Glass, 2004). Warstwy sferoidalnych bry³ek o wymiarach mniejszych od 1 mm w utworach osadowych, mog¹ stanowiæ dowód na impakt, 1 Uniwersytet Œl¹ski, Wydzia³ Nauk o Ziemi, Katedra Geochemii, Mineralogii i Petrografii, Sosnowiec, ul. Bêdziñska 60; tribal216@gmail.com 2 Bohaterów Getta Warszawskiego 8/12 m. 28, Tomaszów Mazowiecki; latimeria7@o2.pl
2 Tomasz BRACHANIEC, Adam BROSZKIEWICZ 29 nawet wtedy, gdy nie zachowa³ siê sam krater uderzeniowy (Simonson 2003; Simonson i Glass, 2004). Tektyty i ich mniejsze odpowiedniki mikrotektyty, powstaj¹ zazwyczaj podczas wczesnych etapów powstawania krateru (Kieffer 1975; Melosh 1989; Melosh i Vickery, 1991), a nastêpnie z du ymi prêdkoœciami s¹ wyrzucane poza jego obrêb. Frakcja ta jest wiêc niezwykle rzadko spotykana w utworach proksymalnych struktur impaktowych (Graup 1981; French 1987, 1998), w przeciwieñstwie do osadów dystalnych, które znajduj¹ siê w odleg³oœci co najmniej 5 razy wiêkszej od œrednicy krateru (Kyte 1988; Grieve 1997; Symes i in. 1998; Smit 1999). Tektyty i mikrotektyty s¹ najlepiej poznanym typem spoœród wszystkich szkie³ impaktowych i sferul (O Keefe 1963, 1976; Glass 1984; Koeberl 1986, 1990; Glass 1990; Koeberl 1994; Glass 2002; Montanari i Koeberl, 2000; McCall 2001). Posiadaj¹ cechy charakterystyczne, odró niaj¹ce je od impaktowych i nie impaktowych szkie³ (Montanari i Koeberl, 2000): 1. S¹ zbudowane ze szkliwa bezpostaciowego, 2. Nie krystalizuj¹ na nich adne minera³y, 3. Ich oryginalny sk³ad stanowi¹ ska³y krzemianowe, nie minera³y, 4. Woda w ich strukturze stanowi tylko 1% wag. W przypadku tektytów (>1 mm) granice ich wieku wyznaczaj¹ ramy czasowe 1 35 mln lat. Obecnie znane s¹ cztery elipsy rozrzutu (Australia i Azja, centralna Europa, Ameryka Pó³nocna oraz zachodnia Afryka), z czego tylko w przypadku indochinitów i australitów nie zidentyfikowano krateru Ÿród³owego. Mikrotektyty (<1 mm) maj¹ najczêœciej kszta³t ob³y, kropelkowaty, soczewkowaty i wyd³u ony. Te maj¹ce kszta³t owalny, kulisty nazywa siê sferulami. Oprócz czterech wy ej wymienionych obszarów rozrzutu tektytów tak e i mikrotektyty zosta³y przyporz¹dkowane do swoich kraterów Ÿród³owych. Warto jednak zaznaczyæ, e uda³o siê to dziêki wykorzystaniu danych geochemicznych osadów, a tak e badaniach minera³ów szokowych. Przyk³adem s¹ tu mikrotektyty z granicy K/Pg, znajdowane na ca³ym œwiecie i pochodz¹ce z jukatañskiego krateru Chicxulub (Bohor 1990; Izett 1990, 1991; MacLeod i in. 2007). Prace Addisona i in. (2005), Pufahla i in. (2007) oraz Cannona i in. (2010) wykazuj¹ natomiast zwi¹zek pomiêdzy kanadyjskim Sudbury a cienk¹ warstw¹ sferul w pó³nocnych Stanach Zjednoczonych. Ponadto warstwy najprawdopodobniej impaktowych sferul zosta³y zidentyfikowane w utworach proterozoicznych, pomimo dotychczasowego braku identyfikacji krateru Ÿród³owego (Lowe i Byerly, 1986; Lowe i in. 1989a,b; Simonson 1992; Koeberl i Reimold, 1995b; Simonson i in. 1997, 1998; Montanari i Koeberl, 2000; Simonson 2003; Reimold i in. 2000; Byerly i in. 2002; Simonson i Glass, 2004; Simonson i in. 2004; Jones-Zimberlin i in. 2006). Pomimo wielu danych jakie mog¹ dostarczyæ mikrotektyty (Margolis i in. 1991; Montanari i Koeberl, 2000; Simonson 2003; Simonson i Glass, 2004) s¹ one doœæ niewdziêcznym materia³em do badañ, ze wzglêdu na nie do koñca poznany mechanizm powstawania. Z tego wzglêdu wiêksz¹ uwagê poœwiêca siê analizom mineralogicznych i geochemicznym impaktu. Szereg autorów (Jones 2005; Claeys i in. 1992; Kaiho in. 2001; Hagstrum i Abbott, 2002; Ellwood i in.
3 30 Problematyczność identyfikacji impaktu na podstawie geologicznych mikrośladów 2003) w swoich pracach traktuje wystêpowanie sferul w osadzie jako niepodwa alny dowód na du e impakty, co zdaniem Frencha i Koeberla (2010) mo e byæ b³êdem, ze wzglêdu na problematycznoœæ owej frakcji. Najwa niejsz¹ rzecz¹ w wykorzystywaniu sferul jako niepodwa alnego wskaÿnika impaktu jest ich poprawne rozpoznanie. Ich kulisty kszta³t (fig. 1B), w przeciwieñstwie do mikrotektytów (fig. 1A) nie odzwierciedla w aden sposób stopienia ska³ macierzystych i lotu p³ynnego stopu krzemianowego w atmosferze. W zapisie geologicznym, jak i œrodowisku naturalnym mo na spotkaæ ró norodn¹ frakcjê podobnego kszta³tu, nie maj¹cej jednak nic wspólnego z impaktem. Fig. 1. A kształty typowe dla mikrotektytów. Zdjęcie dzięki uprzejmości Aubreya Whymarka ( B typowa sferula pochodząca z iłu granicy K/Pg w Lechówce. Zidentyfikowanie sferuli w zapisie kopalnym równie nie oznacza, i jest ona dowodem impaktu. Wrêcz identyczny kszta³t mog¹ wykazywaæ mikro produkty erupcji wulkanicznych (Fisher i Schmincke, 1984; Heiken i Lofgren, 1971; von der Borsch 1971; Heiken i Wohletz, 1985; Iyer i in. 1997). Sferule impaktowe mo na pomyliæ równie z drobinami meteorytowymi, przetopionymi na drodze ablacji (Blanchard i in. 1980; Brownlee 1985; Taylor i in. 1998; Brownlee 2001; Peucker- Ehrenbrink i Schmitz, 2001; Koeberl 2001; Taylor i Lever, 2001). Kolejn¹ kontrowersj¹ dotycz¹c¹ rzekomo impaktowej genezy sferul jest czêsty brak wspó³wystêpowania innych dowodów na kosmiczne zderzenie w zapisie geologicznym, co ma miejsce g³ównie w czêœciach dystalnych wyrzuconego materia³u. W strukturze mikrotektytów nie ma zapisanego niepodwa alnego œladu szoku impaktowego, jak ma to miejsce np. w koezycie i stiszowicie (Glass i Barlow, 1979; Glass i in. 2002). Nie zachowanie siê sferul b¹dÿ minera³ów szokowych mo e byæ spowodowane przemianami mineralogicznymi b¹dÿ geochemicznymi i dotyczy g³ównie utworów starszych, g³ownie Archaiku (Lowe i Byerly, 1986; Simonson 1992; Koeberl i Reimold, 1995b; Simonson 2003; Simonson i Glass, 2004). Równie geochemiczne anomalie zazwyczaj nie wspó³wystêpuj¹ z mikrotektytami. Wyj¹tkami s¹ tu nieliczne osady Prekambru (Simonson i Davies, 1996; Simonson i in. 1998, 2000; Shukolyukov i in. 2000; McDonald i Simonson,
4 Tomasz BRACHANIEC, Adam BROSZKIEWICZ ; Simonson 2003; Simonson i Glass, 2004; Rasmussen i Koeberl, 2004) oraz granicy Kredy i Paleogenu (Alvarez i in. 1980; Koeberl i Shirey, 1997). W 2010 roku French i Koeberl przyjêli nastêpuje kryteria okreœlaj¹ce czy dana frakcja mo e byæ sferulami pochodzenia impaktowego: wielkoœæ zazwyczaj od 60 do 2000 m; formy soczewkowate, ³ezkowate, hantelkowate, choæ nie koniecznie; mo liwa rekrystalizacja rdzenia sferuli; brak nie sferoidalnej frakcji i okruchów wulkanicznych; wspó³wystêpowanie z innymi dowodami impaktu, np. kwarcem szokowym. Pod wzglêdem mineralogicznym sferule musz¹ wykazywaæ siê budow¹ z wyraÿn¹ przewag¹ krzemionki. Nie mog¹ natomiast zawieraæ typowych minera³ów b¹dÿ stopów magmowych oraz pierwiastków wystêpuj¹cych w du ych nagromadzeniach w meteorytach (g³ównie platynowców). Pocz¹tkowe analizy, maj¹ce na celu wyjaœnienie genezy sferul powinny obejmowaæ g³ównie badania mineralogiczno-geochemiczne, celem wyeliminowania innych, potencjalnych Ÿróde³ frakcji. Nale y równie zwróciæ baczn¹ uwagê na wspó³wystêpowanie g³ównie minera³ów szokowych, które nie maj¹ swojego ziemskiego Ÿród³a. Zdaniem Frencha i Koeberla (2010) nie da siê na podstawie wystêpowania samych sferul w zapisie kopalnym stwierdziæ czy rzeczywiœcie w tym interwale czasowym mia³o miejsce du e zderzenie kosmiczne. Spinele żelaza Wdowiak i in. (2001) za pomoc¹ spektroskopii Mössbauera zarejestrowali w osadzie granicy K/Pg cz¹steczki bogate w elazo. Mia³y one kilkanaœcie µm d³ugoœci. Warto zaznaczyæ, e obok wspomnianych spineli w ile zanotowano równie anomaliê irydow¹, a tak e minera³y szokowe. Wed³ug badaczy cz¹steczki by³y zbudowane z goethytu, który powsta³ w wyniku utlenienia faz elaza niklowego, najprawdopodobniej pochodzenia meteorytowego. Mimo wszystko jest to minera³ doœæ mocno rozpowszechniony w skorupie ziemskiej by móc go traktowaæ jako wskaÿnik impaktu. Spinele elaza mog¹ nim byæ pod warunkiem wspó³wystêpowania z anomali¹ geochemiczn¹ czy te minera³ami szokowymi. Fulereny Fulereny (zw³aszcza C 60 ic 70 ; Aldersley-Williams 1995) zosta³y zarejestrowane w osadach na granicy K/Pg (Heymann i in.1994), oraz w rdzeniach wiertniczych krateru Sudbury (Becker i in. 1994, 1996; Mossman i in. 2003; Elsila i in. 2005). Posiada³y one w swej strukturze sk³adniki meteorytu (Becker i in. 1994, 1996). Jednak e pochodzenie i budowa fulerenów pozostaje kontrowersyjna (Taylor i Abdul-Sada, 2000; Buseck 2002). Tworz¹ siê one przy udziale wysokich temperatur i ciœnienia o œrednich wartoœciach, co wyklucza zanotowanie w ich budowie efektów szoku impaktowego, co, przy braku innych dowodów impaktu, wyklucza je z roli niepodwa alnego dowodu.
5 32 Problematyczność identyfikacji impaktu na podstawie geologicznych mikrośladów Efekty impaktu w mikroskamieniałościach Efekty mechaniczne i termiczne odkszta³cenia spowodowane impaktem zosta³y zarejestrowane w wapiennych mikro skamienia³oœciach w osadach zatoki Chesapeake (USA). Uleg³y one g³ównie szczelinowaniu, stopnieniu i ró nego rodzaju deformacjom (Self-Trail 2003; Edwards i Powars, 2003). Z racji sporego nagromadzenia owego materia³u organicznego w osadach o du ej anomalii geochemicznej niektórzy badacze (Self-Trail 2003; Edwards i Powars, 2003; Horton i in. 2005b) wysunêli wniosek jakoby skamienia³oœci mog³y pos³u yæ za wskaÿnik impaktu. Naturalnie wi¹ e siê to z dok³adn¹ analiz¹ sedymentologiczn¹ osadu, maj¹c¹ na celu wykluczenie naturalnych procesów depozycji, jako Ÿród³a wspomnianych odkszta³ceñ. Reasumuj¹c, obecnoœæ w osadzie anomalii geochemicznej b¹dÿ minera³ów szokowych jest wiarygodnym dowodem na impakt w tym konkretnym przedziale czasowym. Przy samym wystêpowaniu sferul i/lub spineli elaza nie mo na od razu wysun¹æ tego samego wniosku. Jeœli próba zarejestrowania innych, bardziej wiarygodnych dowodów impaktowych nie da³a rezultatów nale y przeprowadziæ szczegó³owe analizy geochemiczno mineralogiczne celem okreœlenia genezy badanej frakcji, co i tak mo e nie daæ jednoznacznej odpowiedzi. Fulereny i deformacje mikro skamienia³oœci mog¹ œwiadczyæ o impakcie w bardzo rzadkich przypadkach, przez co nie s¹ to zazwyczaj dowody brane pod uwagê w analizach geochemicznomineralogicznych. Streszczenie Zapis geologiczny zawiera mikro i makro œlady po dawnych impaktach. Makro œlady s¹ du o ³atwiejsze w interpretowaniu i rozpoznawaniu. Œlady mikro mo na umownie podzieliæ na dwie kategorie: bezdyskusyjnie wskazuj¹ce na uderzenie meteorytu oraz takie, które mog¹ na to wskazywaæ, jednak jest to pewnie tylko przy wspó³wystêpowaniu z tymi pierwszej kategorii. Niekwestionowanymi dowodami na impakt s¹ anomalie platynowców oraz minera³y szokowe. W dystalnych czêœciach elipsy rozrzutu mog¹ wystêpowaæ sferule, spinele elaza, fulereny czy nawet zdeformowane skamienia³oœci. Ze wzglêdu na problematycznoœæ w rozpoznaniu czy okreœleniu genezy nie mo na zakwalifikowaæ ich jako jednoznacznych dowodów na impakt. Literatura Addison W.D., Brumpton G.R., Vallini D.A., McNaughton N.J., Davis D.W., Kissin S.A., Fralick P.W., Hammond A.L., 2005, Discovery of a distal ejecta layer from the 1850 Ma Sudbury impact event, Geology, 33, s Aldersley-Williams H., 1995, The Most Beautiful Molecule: the Discovery of the Buckyball, New York, John Wiley and Sons, s Becker L., Poreda R., BadaJ. L., 1996, Extraterrestrial helium trapped in fullerenes in the Sudbury impact structure, Science, 272, s
6 Tomasz BRACHANIEC, Adam BROSZKIEWICZ 33 Becker L., Bada J.L., Winans R.E., Hunt J.E., Bunch T.E., French B.M., 1994, Fullerenes in the 1.85-billion-year-old Sudbury impact structure, Science, 265, s Blanchard M.B., Brownlee D.E., Bunch T.E., Hodge P.W., Kyte F.T., 1980, Meteoroid ablation spherules from deep-sea sediments, Earth and Planetary Science Letters, 46, s Bohor B.F., 1990, Shocked quartz and more; impact signatures in Cretaceous/ Tertiary boundary clays [w:] V. L. Sharpton, P. D.Ward (red.), Global Catastrophes in Earth History: An Interdisciplinary Conference on Impacts, Volcanism, and Mass Mortality, Geological Society of America, Boulder CO, Special Paper, 247, s Brownlee D.E., 1985, Cosmic dust: collections and research, Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 13, s Brownlee D.E., 2001, The origin and properties of dust impacting the Earth [w:] B. Peucker- -Ehrenbrink, B. Schmitz (red.), Accretion of Extraterrestrial Matter Throughout Earth s History, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, s Buseck P., 2002, Geological fullerenes: review and analysis, Earth and Planetary Science Letters, 203, s Byerly G.R., Lowe D.R., Wooden J.L., Xie X., 2002, An Archean impact layer from the Pilbara and Kaapvaal Cratons, Science, 297, s Cannon W.F., Schultz K.J., Horton J.W., Jr., Kring D.A., 2010, The Sudbury impact layer in the Paleoproterozoic iron ranges of northern Michigan, USA, Bulletin of the Geological Society of America, 122, s Claeys P., Casier J.G., Margolis S.V., 1992, Microtektites and mass extinctions: evidence for a late Devonian asteroid impact, Science, 257, s Edwards L.E., Powars D.S., 2003, Impact damage to dinocysts from the late Eocene Chesapeake Bay event, Palaios, 18, s Ellwood B.B., Benoist S.L., El Hassani A., Wheeler C., Crick R.E., 2003, Impact ejecta layer from the mid-devonian: possible connection to global mass extinctions, Science, 300, s Elsila J.E., de Leon N.P., Plows F.L., Buseck P.R., Zare R.N., 2005, Extracts of impact breccia samples from Sudbury, Gardnos, and Ries impact craters and the effects of aggregation on C60 detection, Geochimica et Cosmochimica Acta, 69, s Fisher R.V., Schmincke H.U., 1984, Pyroclastic Rocks. Springer-Verlag, New York. s. 472 French B.M., 1987, Comment on Early Archean silicate spherules of probable impact origin, South Africa and Western Australia, Geology, 15, s French B.M., 1990b, 25 years of the impact-volcanic controversy: is there anything new under the sun? Or inside the Earth? EOS, Transactions of the American Geophysical Union, 71, s French B.M., Koeberl C., 2010, The convincing identification of terrestrial meteorite impact structures: What works, what doesn t, and why, Earth-Science Reviews, 98, s Glass B.P., 1984, Tektites, Journal of Non-Crystalline Solids, 67, s Glass B.P., 1990, Tektites and microtektites: key facts and inferences, Tectonophysics, 171, s Glass B.P., 2002, Upper Eocene impact ejecta/spherule layers in marine sediments, Chemie der Erde, 62, s Glass B.P., Barlow R.A., 1979, Mineral inclusions in Muong-Nong-type indochinites: implications concerning parent material and process of formation, Meteoritics, 14, s Glass B.P., Lu S., Leavens P.B., 2002, Reidite: an impact-produced high-pressure polymorphof zircon found in marine sediment, American Mineralogist, 87, s
7 34 Problematyczność identyfikacji impaktu na podstawie geologicznych mikrośladów Graup G., 1981, Terrestrial chondrules, glass spherules and accretionary lapilli from the suevite, Ries Crater, German, Earth and Planetary Science Letters, 55, s Grieve R.A.F., 1997, Extraterrestrial impact events: the record in the rocks and the stratigraphic column, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 132, s Hagstrum J.T., Abbott D., 2002, Evidence for a large bolide impact in the Proto-Pacific ocean preceding the Chicxulub impact by about 2 million years (abstract), EOS, Transactions of the American Geophysical Union, 83. Heiken G., Lofgren G., 1971, Terrestrial glass spheres, Bulletin of the Geological Society of America, 82, s Heiken G., Wohletz K., 1985, Volcanic Ash, University of California Press, Berkeley, CA, s. 246 Heymann D., Chibante L.P.F., Brooks R.F.R., Wolbach W.S., Smalley R.E., 1994, Fullerenes in the Cretaceous Tertiary boundary layer, Science, 265, s Horton Jr. J.W., Aleinikoff J.N., Kunk M.J., Gohn G.S., Edwards L.E., Self-Trail J.M., Powars D.S., Izett G.A., 2005b, Recent research on the Chesapeake Bay impact structure, USA impact debris and reworked ejecta [w:] T. Kenkmann, F. Hörz, A. Deutsch, (red.), Large Meteorite Impacts III, Special Paper, 384, Geological Society of America, Boulder, CO., s Iyer S.D., Prasad M.S., Gupta S.M., Charan S.N., Mukherjee A.D., 1997, Hydrovolcanic activity in the central Indian Ocean basin. Does nature mimic laboratory experiments?, Journal of Volcanology and Geothermal Research, 78, s Izett G.A., 1990, The Cretaceous Tertiary boundary interval, Raton Basin, Colorado and New Mexico, and its content of shock-metamorphosed minerals: evidence relevant to the K/T boundary impact-extinction hypothesis, Special Paper, Geological Society of America, 249, s. 100 Izett G.A., 1991, Tektites in Cretaceous Tertiary boundary rocks on Haiti and their bearing on the Alvarez impact extinction hypothesis, Journal of Geophysical Research, 96, s Jones A.P., 2005, Meteorite impacts as triggers to large igneous provinces, Elements, 1, s Jones-Zimberlin S., Simonson B.M., Kress-Tomkins D., Garson D., 2006, Using impact spherule layers to correlate sedimentary successions: a case study of the NeoarcheanJeerinah layer (Western Australia), South African Journal of Geology, 109, s Kaiho K., Kajiwara Y., Nakano T., Miura Y., Kawahata H., Tazaki K., Ueishima M., Chen Z., Shi G.R., 2001, End-Permian catastrophe by a bolide impact: evidence of a gigantic release of sulfur from the mantle, Geology, 29, s Kieffer S.W., 1975, Droplet chondrules, Science, 189, s Koeberl C., 1986, Geochemistry of tektites and impact glasses, Annual Review of Earth and Planetary Science, 14, s Koeberl C., 1990, The geochemistry of tektites: an overview, Tectonophysics, 171, s Koeberl C., 1994, Tektite origins by hypervelocity asteroidal or cometary impact: target rocks, source craters, and mechanisms [w:] B. O. Dressler, R. A. F. Grieve, V. L. Sharpton (red.), Large Impact Structures and Planetary Evolution, Special Paper, Geological Society of America, 293, s Koeberl C., 2001, The sedimentary record of impact events [w:] B. Peucker-Ehrenbrink, B. Schmitz (red.), Accretion of Extraterrestrial Matter Throughout Earth s History, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, s Koeberl C., Reimold W.U., 1995b, Early Archean spherule beds in the Barberton Mountains Land, South Africa: no evidence for impact origin, Precambrian Research, 74, s Koeberl C., Shirey S.B., 1997, Re Os isotope systematics as a diagnostic tool for the study of impact craters and ejecta, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 132, s
8 Tomasz BRACHANIEC, Adam BROSZKIEWICZ 35 Kyte F.T., 1988, The extraterrestrial component in marine sediments: description and Interpretation, Paleooceanography, 2, s Lowe D.R., Byerly G.R., 1986, Early Archean silicate spherules of probable impact origin, South Africa and Western Australia, Geology, 14, s Lowe D.R., Byerly G.R., Asaro F., Kyte F.J., 1989a, Geological and chemical record of 3400-million-year-old terrestrial meteorite impacts, Science, 245, s Lowe D.R., Byerly G.R., Kyte F.T., Shukolukov A., Asaro F., Krull A., 1989b, Spherule beds billion years old in the Barberton Greenstone Belt, South Africa: a record of large meteorite impacts and their influence on early crustal and biological evolution, Astrobiology, 3, s MacLeod K.G., Whitney D.L., Huber B.T., Koeberl C., 2007, Impact and extinction in remarkably complete K/T boundary sections from Demerara Rise, tropic western North Atlantic, Bulletin of the Geological Society of America, 119, s Margolis S.V., Claeys P., Kyte F.T., 1991, Microtektites, microkrystites, and spinels from a late Pliocene asteroid impact in the Southern Ocean, Science, 251, s McCall G.J.H., 2001, Tektites in the Geological Record: Showers of Glass from the Sky, Geology Society, London, s McDonald I., Simonson B., 2002, PGE anomalies detected in two more billion year-old spherule layers in the Hamersley Basin of Western Australia (abstract), Lunar and Planetary Science, 33. Melosh H.J., 1989, Impact Cratering: A Geologic Process, Oxford University Press, New York, s Melosh H.J., Vickery A.M., 1991, Melt droplet formation in energetic impact events, Nature, 350, s Montanari A., Koeberl C. (red.), 2000, Impact Stratigraphy: The Italian Record, Lecture Notes in Earth Sciences, Springer Verlag, 93, s Mossman D., Eigendorf G., Tokaryk D., Gauthier-Lafaye F., Guckert K.D., Melezhik V., Farrow C.E.G., 2003, Testing for fullerenes in geological materials: Oklo carbonaceous substances, Karelian shungites, Sudbury Black Tuff, Geology, 31, s O Keefe J.A., 1963, Tektites, University of Chicago Press, Chicago. s O Keefe J.A., 1976, Tektites and their Origin, Elsevier, New York. s Peucker-Ehrenbrink B., Schmitz B. (red.), 2001, Accretion of Extraterrestrial Matter throughout Earth s History, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, s Pufahl P.K., Hiatt E.E., Stanley C.R., Morrow J.R., Nelson G.J., Edwards C.T., 2007, Physical and chemical evidence of the 1850 Ma Sudbury impact event in the Baraga Group, Michigan, Geology, 35, s Rasmussen B., Koeberl C., 2004, Iridium anomalies and shocked quartz in a Late Archean spherule layer from the Pilbara craton: new evidence for a major asteroid impact at 2.63 Ga, Geology, 32, s Reimold W.U., Koeberl C., Johnson S., McDonald I., 2000, Early Archean spherule beds in the Barberton Mountain Land, South Africa: Impact or terrestrial origin [w:] I. Gilmour, C. Koeberl (red.), Impacts and the Early Earth, Lecture Notes in Earth Science, Springer, Heidelberg, 91, s Self-Trail, J.M. 2003, Shock-wave-induced fracturing of calcareous nannofossils from the Chesapeake Bay impact crater, Geology, 31, s Shukolyukov A., Kyte F.T., Lugmair G.W., Lowe D.R., Byerly G.W., 2000, The oldest impact deposits on Earth First confirmation of an extraterrestrial component. Impacts and the Early
9 36 Problematyczność identyfikacji impaktu na podstawie geologicznych mikrośladów Earth [w:] I. Gilmour, C. Koeberl (red.), Lecture Notes in Earth Science, Springer Verlag, Heidelberg, 91, s Simonson B.M., 1992, Geological evidence for a strewn field of impact spherules in the early Precambrian Hamersley Basin of Western Australia, Bulletin of the Geological Society of America, 104, s Simonson B.M., 2003, Petrographic criteria for recognizing certain types of impact spherules in well-preserved Precambrian successions, Astrobiology, 3, s Simonson B.M., Davies D., 1996, PGEs and quartz grains in a resedimented Late Archean impact horizon in the Hamersley Group of Western Australia (abstract), Lunar and Planetary Science, 27, s Simonson B.M., Glass B.P., 2004, Spherule layers records of ancient impacts, Annual Reviews of Earth and Planetary Science, 32, s Simonson B.M., Beukes N.J., Hassler S., 1997, Discovery of a Neoarchean impact spherule horizon in the Transvaal Supergroup of South Africa and possible correlations to the Hamersley Basin of Western Australia (abstract), Lunar and Planetary Science, 28, s Simonson B.M., Byerly G.R., Lowe D.R., 2004, The early Precambrian record of large extraterrestrial impacts [w:] P. Eriksson, W. Alterman, O. Catuneanu (red.), The Precambrian Earth: Tempos and Events, Elsevier Publishing Corp, New York, s Simonson B.M., Koeberl C., McDonald I., Reimold W.U., 2000, Geochemical evidence for an impact origin for a Late Archean spherule layer, Transvaal Supergroup, SouthAfrica, Geology, 28, s Simonson B.M., Davies D., Wallace M., Reeves S., Hasler S.W., 1998, Iridium anomaly but no shocked quartz from Late Archeanmicrokrystite layer: Oceanic impactejecta?, Geology, 26, s Smit J., 1999, The global stratigraphy of the Cretaceous Tertiary boundary impact Ejecta, Annual Reviews of Earth and Planetary Science, 27, s Symes S.J.K., Sears D.W.G., Akridge D.G., Huang S., Benoit P.H., 1998, The crystalline lunar spherules: Their formation and implications for the origin of meteoriticchondrules, Meteoritics and Planetary Science, 33, s Taylor R., Abdul-Sada A.K., 2000, There are no fullerenes in the K T boundary layer, Fullerene Science and Technology, 8, s Taylor S., Lever J.H., 2001, Seeking unbiased collections of modern and ancient Meteorites [w:] B. Peucker-Ehrenbrink, B. Schmitz (red.), Accretion of Extraterrestrial Matter throughout Earth s History, Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, s Taylor S., Lever J.H., Harvey R.P., 1998, Accretion rate of cosmic spherules measured at the South Pole, Nature, 393, s von der Borsch C.C., 1971, Glassy objects in Tertiary deep-sea clays cored by the Deep Sea Drilling Project, Marine Geology, 10, s Wdowiak T.J., Armendarez L.P., Agresti D.G., Wade M.L., Wdowiak S.Y., Claeys P., Izett G., 2001, Presence of an iron-rich nanophase material in the upper layer of the Cretaceous Tertiary boundary clay, Meteoritics and Planetary Science, 36, s
Sferule z granicy Kreda-Paleogen (Lechówka, Polska) wstępne dane
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 6, 2015 Tomasz BRACHANIEC 1, Krzysztof SZOPA 1, Łukasz KARWOWSKI 1, Tomasz KRZYKAWSKI 1, Mariusz SALAMON 1, Krzysztof
Bardziej szczegółowoAnomalie platynowców w historii Ziemi
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 7, 2016 Anna WIECZOREK 1, Tomasz BRACHANIEC 1 Anomalie platynowców w historii Ziemi PGE anomalies in Earth's history
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja kraterów uderzeniowych ze względu na rodzaj środowiska
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 6, 2015 Tomasz BRACHANIEC 1, Krzysztof BROM 1 Identyfikacja kraterów uderzeniowych ze względu na rodzaj środowiska
Bardziej szczegółowoMigracja żelaza w indochinicie podczas jego wygrzewania w 1100 C: badania EMPA i XRD
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 5, 2014 Tomasz BRACHANIEC 1, Krzysztof SZOPA 1, Tomasz KRZYKAWSKI 2, Adam BROSZKIEWICZ 3 Migracja żelaza w indochinicie
Bardziej szczegółowoOsady molasowe źródłem mołdawitów
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 5, 2014 Tomasz BRACHANIEC 1, Krzysztof SZOPA 1, Mirosław SZCZYRBA 1 Osady molasowe źródłem mołdawitów Molasse deposits
Bardziej szczegółowoPowstawanie kraterów impaktowych i ich rodzaje
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 5, 2014 Tomasz BRACHANIEC 1, Zbigniew TYMIŃSKI 2, Adam BROSZKIEWICZ 3 Powstawanie kraterów impaktowych i ich rodzaje
Bardziej szczegółowoImpakty Ries-Steinheim. Wzorzec rozrzutu mołdawitów
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 4, 2013 Tomasz BRACHANIEC 1 Impakty Ries-Steinheim. Wzorzec rozrzutu mołdawitów Ries-Steinheim impacts. Model of
Bardziej szczegółowogdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)
5.5. Wyznaczanie zer wielomianów 79 gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10) gdzie stopieñ wielomianu p 1(x) jest mniejszy lub równy n, przy
Bardziej szczegółowo1. INQUA Commission on Stratigraphy and Chronology (INQUA-SACCOM)
wielkości fizyczne, czas geologiczny, zjawisko, proces, zdarzenie STRATYGRAFIA WYDARZENIOWA: DEFINICJA STRATYGRAFIA WYDARZENIOWA (ang. event stratigraphy) Jest to badanie zapisu zaszłych procesów (zdarzeń)
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowokszta to aniu ono o z sn go kanonu i kna
doi: 10.15503/onis2017.385.396 Ro a syst Ó ks r ki h kszta to aniu ono o z sn go kanonu i kna A Dw j c I s S j, U s M j K. G 11, 87-100 T e-m l:. w j c @ m l.c m A strakt Te : W s m s m, m s j m m h (
Bardziej szczegółowoPochodzenie i ewolucja skał osadowych
1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Pochodzenie i ewolucja skał osadowych 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Provenance and evolution of sedimentary rocks 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoWYNIKI MISTRZOSTW KATOWIC W PŁYWANIU SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH ( R.)
WYNIKI MISTRZOSTW KATOWIC W PŁYWANIU SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH (12.10.2018 R.) 100 metrów stylem zmiennym dziewcząt 1 WB X LO 1:25,52 17 2 KK I LO 1:25,77 15 3 MZ II LO 1:28,70 14 4 AP III LO 1:30,81 13
Bardziej szczegółowoWpływ fali uderzeniowej na zmiany tektoniczne osadów jurajskich wokół krateru Ries studium SEM wybranych skamieniałości
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 7, 2016 Tomasz BRACHANIEC 1, Krzysztof SZOPA 1 Wpływ fali uderzeniowej na zmiany tektoniczne osadów jurajskich wokół
Bardziej szczegółowoINSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS
Kompozyty 11: 2 (2011) 130-135 Krzysztof Dragan 1 * Jarosław Bieniaś 2, Michał Sałaciński 1, Piotr Synaszko 1 1 Air Force Institute of Technology, Non Destructive Testing Lab., ul. ks. Bolesława 6, 01-494
Bardziej szczegółowoSuevit (impaktyt) w kolekcji meteorytów dr. Jacka Siemiątkowskiego
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 2, 2011 Agata KRZESIŃSKA 1 Suevit (impaktyt) w kolekcji meteorytów dr. Jacka Siemiątkowskiego Suevite in the Jacek
Bardziej szczegółowoart. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),
Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Bardziej szczegółowoPochodzenie i ewolucja skał osadowych
1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Pochodzenie i ewolucja skał osadowych 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Provenance and evolution of sedimentary rocks 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoPromocja i identyfikacja wizualna projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Promocja i identyfikacja wizualna projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Białystok, 19 grudzień 2012 r. Seminarium współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoCZUJNIKI TEMPERATURY Dane techniczne
CZUJNIKI TEMPERATURY Dane techniczne Str. 1 typ T1001 2000mm 45mm 6mm Czujnik ogólnego przeznaczenia wykonany z giêtkiego przewodu igielitowego. Os³ona elementu pomiarowego zosta³a wykonana ze stali nierdzewnej.
Bardziej szczegółowo3.
1 2 3 4. :.1 1392 1390..2 m.adib@sbu.ac.ir 3. mkzadeh@gmail.com ) 1385 15. (..4 yousefi.mary@gmail.com....... 134. 22. 1347 1389 1391. 1392. .. 1392 1389.. 5... 6 : (4 (3 (2 (1 (5 (10 (9 (8 (7 (6 (14 (13
Bardziej szczegółowoZestawienie samochodów osobowych Opel zawierające informacje o zużyciu paliwa i emisji CO 2
Zestawienie samochodów osobowych Opel zawierające informacje o zużyciu paliwa i emisji CO 2 Pojazdy pogrupowane według typu paliwa, uszeregowane według wielkości poszczególnych modeli samochodów marki
Bardziej szczegółowoVRRK. Regulatory przep³ywu CAV
Regulatory przep³ywu CAV VRRK SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie Regulator sta³ego przep³ywu powietrza
Bardziej szczegółowoXXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1 - rozwiązania
-1r/1- XXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1 - rozwiązania W zadaniach 1-3 należy wykorzystać mapę (s. 4) i przekrój geologiczny (s. 5). Zadanie 1. Uwaga: w miejscach pozostawionych
Bardziej szczegółowoTechniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu
Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.
Bardziej szczegółowoZapis geochemiczny wymierania K/T świadectwem katastrofy kosmicznej
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 3, 2012 Tomasz BRACHANIEC 1 Zapis geochemiczny wymierania K/T świadectwem katastrofy kosmicznej Geochemical record
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów
Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.
Bardziej szczegółowoZakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury
ZAŁĄCZNIK NR 1 Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury Wiadomości i umiejętności zawarte w wymaganiach ogólnych i szczegółowych w podstawie programowej z biologii dla III etapu edukacyjnego
Bardziej szczegółowoWybuchowe kratery meteorytowe
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 2, 2011 Janusz W. KOSINSKI 1 Wybuchowe kratery meteorytowe Explosive Craters of Meteorites Abstract: The article
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów
Z n a k s p r a w y G C S D Z P I 2 7 1 01 82 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A P r o m o c j a G m i n y M i a s t a G d y n i a p r z e z z e s p óp
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PETROGRAFICZNA SKAŁ POCHODZĄCYCH ZE STRUKTURY IMPAKTOWEJ GARDNOS, NORWEGIA
BIULETYN PAŃSTWOWEGO INSTYTUTU GEOLOGICZNEGO 464: 43 48, 2015 R. DOI: 10.5604/08676143.1200428 CHARAKTERYSTYKA PETROGRAFICZNA SKAŁ POCHODZĄCYCH ZE STRUKTURY IMPAKTOWEJ GARDNOS, NORWEGIA PETROGRAPHIC CHARCTERSITICS
Bardziej szczegółowodoi: /onis A stra t , m. 350 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
doi: 10.15503/onis2017.350.363 Syst aty zny rz g d it ratury: Na zy o ga i zy ró ni si od inny h rz g dó A e O w Z M M l I s Ps h, K U s L b s J P II A. R 14 20-950 L b E-m l: _ l w @ e.pl A strakt Te
Bardziej szczegółowoThe Lorenz System and Chaos in Nonlinear DEs
The Lorenz System and Chaos in Nonlinear DEs April 30, 2019 Math 333 p. 71 in Chaos: Making a New Science by James Gleick Adding a dimension adds new possible layers of complexity in the phase space of
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
Bardziej szczegółowoKra katastrof natura ny h W b j Wspó czesna Japonia w pytaniach i odpowiedziach: Gendai Nippon Q & Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 51
doi: 10.15503/onis2017.49.54 Kra otró n katastrofy Ganbare Warsztaty umierania Katarzyny Boni B b Jel e P B P O h, U s W s, U s 1, 50-137 W Em l: b b jel e @ m l.c m A strakt W s s f m j j s j ój j s f
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów
Z n a k s p r a w y G C S D Z P I 2 7 1 07 2 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f U s ł u g i s p r z» t a n i a o b i e k t Gó w d y s k i e g o C e n
Bardziej szczegółowoPOMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA.
POMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA. Do pomiaru strumienia przep³ywu w rurach metod¹ zwê kow¹ u ywa siê trzech typów zwê ek pomiarowych. S¹ to kryzy, dysze oraz zwê ki Venturiego. (rysunek
Bardziej szczegółowo14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY
14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY Ruch jednostajny po okręgu Pole grawitacyjne Rozwiązania zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania
Bardziej szczegółowoPowszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym
Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w
Bardziej szczegółowoS.A RAPORT ROCZNY Za 2013 rok
O P E R A T O R T E L E K O M U N I K A C Y J N Y R A P O R T R O C Z N Y Z A 2 0 1 3 R O K Y u r e c o S. A. z s i e d z i b t w O l e ~ n i c y O l e ~ n i c a, 6 m a j a 2 0 14 r. S p i s t r e ~ c
Bardziej szczegółowoDRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie
DRGANIA MECHANICZNE materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż. Sebastian Korczak część modelowanie, drgania swobodne Poniższe materiały
Bardziej szczegółowo1 0 2 / m S t a n d a r d w y m a g a ñ - e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu R A D I E S T E T A Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln o ci dla p ot r ze b r yn ku p r acy Kod z klasyfikacji
Bardziej szczegółowoGdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa
Z a ł» c z n i k n r 5 d o S p e c y f i k a c j i I s t o t n y c h W a r u n k Zó aw m ó w i e n i a Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I 2 7 1 0 1 1 2 0 14 W Z Ó R U M O W Y z a w a r t a w Gd y n
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoZawory specjalne Seria 900
Zawory specjalne Prze³¹czniki ciœnieniowe Generatory impulsów Timery pneumatyczne Zawory bezpieczeñstwa dwie rêce Zawór Flip - Flop Zawór - oscylator Wzmacniacz sygna³u Progresywny zawór startowy Charakterystyka
Bardziej szczegółowo1 FILTR. Jak usun¹æ 5 zanieczyszczeñ za pomoc¹ jednego z³o a? PROBLEMÓW Z WOD ROZWI ZUJE. NOWATORSKIE uzdatnianie wody 5 w 1
Jak usun¹æ 5 zanieczyszczeñ za pomoc¹ jednego z³o a? 1 FILTR ROZWI ZUJE PROBLEMÓW Z WOD 1 TWARDOŒÆ 2 ELAZO 3 MANGAN 4 AMONIAK 5 ORGANIKA Zanieczyszczenia takie jak: twardoœæ, mangan, elazo, naturalne substancje
Bardziej szczegółowoSteelmate - System wspomagaj¹cy parkowanie z oœmioma czujnikami
Steelmate - System wspomagaj¹cy parkowanie z oœmioma czujnikami Cechy: Kolorowy i intuicyjny wyœwietlacz LCD Czujnik wysokiej jakoœci Inteligentne rozpoznawanie przeszkód Przedni i tylni system wykrywania
Bardziej szczegółowoPiława Górna, Centrum, ul. Szkolna 6 Opis lokalizacji i dostępności. Obiekt bezpośrednio przy ulicy, wejście na teren za zgodą obsługi Długość
Opis geostanowiska Grzegorz Gil Informacje ogólne (weryfikacja) Numer obiektu 190 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Ośrodek szkolno-wychowawczy w Piławie Górnej Współrzędne geograficzne (WGS
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
Bardziej szczegółowoWYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI
Historia geologii, stratygrafia, czas geologiczny HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA
Bardziej szczegółowoL A K M A R. Rega³y DE LAKMAR
Rega³y DE LAKMAR Strona 2 I. KONSTRUKCJA REGA ÓW 7 1 2 8 3 4 1 5 6 Rys. 1. Rega³ przyœcienny: 1 noga, 2 ty³, 3 wspornik pó³ki, 4pó³ka, 5 stopka, 6 os³ona dolna, 7 zaœlepka, 8 os³ona górna 1 2 3 4 9 8 1
Bardziej szczegółowoUrządzenie do odprowadzania spalin
Urządzenie do odprowadzania spalin Nr. Art. 158930 INSTRUKCJA OBSŁUGI Informacje wstępne: Po otrzymaniu urządzenia należy sprawdzić czy opakowanie jest w stanie nienaruszonym. Jeśli po dostarczeniu produktu
Bardziej szczegółowoposzczególnych modeli samochodów marki Opel z dnia 31.01.2013. skrzyni biegów
1 Opel D1JOI AAAA Ampera X30F 150 KM (elektryczny) AT 34.10.21-36.00 benzyna 1398 1,2 27 2 Opel H-B AE11 Agila 1.0 ECOTEC 68 KM MT5 34.10.21-33.00 benzyna 996 4,6 4,7 106 109 3 Opel H-B AF11 Agila 1.2
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Z a m a w i a j» c y G D Y S K I O R O D E K S P O R T U I R E K R E A C J I J E D N O S T K A B U D E T O W A 8 1 5 3 8 G d y n i a, u l O l i m p i j s k a 5k 9 Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I
Bardziej szczegółowoNawierzchnie z SMA na mostach - za i przeciw
Nawierzchnie z SMA na mostach - za i przeciw dr inŝ.. Krzysztof BłaŜejowskiB Podstawowe problemy nawierzchni mostowych: duŝe odkształcenia podłoŝa (płyty pomostu) drgania podłoŝa (płyty pomostu) szybkie
Bardziej szczegółowoPRZY PODNOSZENIU BEZPIECZEŃSTWO JEST PRIORYTETEM
ZAWIESIA TEKSTYLNE SPANSET POLSKA PRZY PODNOSZENIU BEZPIECZEŃSTWO JEST PRIORYTETEM Transport i przenoszenie elementów o dużej masie i objętości oznacza dla firmy wydatki na atestowane produkty z zakresu
Bardziej szczegółowoFormularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form
Formularz recenzji magazynu Review Form Identyfikator magazynu/ Journal identification number: Tytuł artykułu/ Paper title: Recenzent/ Reviewer: (imię i nazwisko, stopień naukowy/name and surname, academic
Bardziej szczegółowoOLSZTYŃSKIE PLANETARIUM I OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE POLSKIE TOWARZYSTWO METEORYTOWE II SEMINARIUM METEORYTOWE
OLSZTYŃSKIE PLANETARIUM I OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE POLSKIE TOWARZYSTWO METEORYTOWE II SEMINARIUM METEORYTOWE 24-26.04.2003 OLSZTYN Wojciech STANKOWSKI 1, Rafał DERDOWSKI 1 METALICZNE SFERULE ZE STROPOWEJ
Bardziej szczegółowoTechnika Próżniowa. Przyszłość zależy od dobrego wyboru produktu. Wydanie Specjalne.
Technika Próżniowa Przyszłość zależy od dobrego wyboru produktu Wydanie Specjalne www.piab.com P6040 Dane techniczne Przepływ podciśnienia Opatentowana technologia COAX. Dostępna z trójstopniowym wkładem
Bardziej szczegółowoPADY DIAMENTOWE POLOR
PADY DIAMENTOWE POLOR Pad czerwony gradacja 400 Pady diamentowe to doskona³e narzêdzie, które bez u ycia œrodków chemicznych, wyczyœci, usunie rysy i wypoleruje na wysoki po³ysk zniszczone powierzchnie
Bardziej szczegółowoDZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY
DZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY 1./4 Zapisz nazwy wa niejszych sk³adników powietrza, porz¹dkuj¹c je wed³ug ich malej¹cej zawartoœci w powietrzu:...... 2./4 Wymieñ trzy wa ne zastosowania tlenu: 3./4 Oblicz,
Bardziej szczegółowoSTABILNO STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH ZARZ DZANIA WE WSPÓ CZESNYCH WARUNKACH * * *
ROCZNIK NAUKOWY WYDZIA U ZARZ DZANIA W CIECHANOWIE 1-4 (XII) 2018 Ema Halavach STABILNO STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH ZARZ DZANIA WE WSPÓ CZESNYCH WARUNKACH s owa kluczowe: stabilno, cykl ycia, bifurkacja,
Bardziej szczegółowoF u l l H D, I P S D, I P F u l l H D, I P 5 M P,
Z a ł» c z n i k n r 6 d o S p e c y f i k a c j i I s t o t n y c h W a r u n k ó w Z a m ó w i e n i a Z n a k s p r a w yg O S I R D Z P I 2 7 1 02 4 2 0 1 5 W Z Ó R U M O W Y z a w a r t a w G d y
Bardziej szczegółowoSF-AE Sp awik z doci eniem wst pnym Balsa+bambus+lotka 2+2/3+2/4+2/5+2/6+2. SE-KWE Sp awik z doci eniem wst pnym Balsa+polycarbon 2+1/2+2/3+2/3+3/3+4
SE-WD SE-WJ SF-AB SJ-WY SJ-WX SJ-WS SM-76/77 SE-WE SF-AE SE-KWE SJ-WR SF-AD SF-AF SF-AG SE-KJG SE-KJH SE-WD SE-WJ SF-AB SJ-WY SJ-WX SJ-WS SM-76/77 Sp awik Middy Onions z Balsa+polycarbon 4+1/4+2/4+3/4+4
Bardziej szczegółowoI. Minimalne wymagania. Tool Form s.c. Jacek Sajan, Piotr Adamiak. ul. Pafalu 11, 58-100 Świdnica, NIP: 884-267-64-98
Świdnica, 20.11.2015r. Tool Form s.c. Jacek Sajan, Piotr Adamiak ul. Pafalu 11, 58-100 Świdnica, NIP: 884-267-64-98 w związku z realizacjąprojektu pn. Rozpoczęcie produkcji matryc i stempli wykonanych
Bardziej szczegółowon ó g, S t r o n a 2 z 1 9
Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I2 7 1 0 6 3 2 0 1 4 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A D o s t a w a w r a z z m o n t a e m u r z» d z e s i ł o w n i z
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3
Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. EUROPA. RELACJE PRZYRODA CZŁOWIEK 1. Stary
Bardziej szczegółowoOpis i zakres czynności sprzątania obiektów Gdyńskiego Centrum Sportu
O p i s i z a k r e s c z y n n o c is p r z» t a n i a o b i e k t ó w G d y s k i e g o C e n t r u m S p o r t u I S t a d i o n p i ł k a r s k i w G d y n i I A S p r z» t a n i e p r z e d m e c
Bardziej szczegółowoNATURALNY REAKTOR JĄDROWY
Piotr Bednarczyk Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk NATURALNY REAKTOR JĄDROWY CZY WARTOŚĆ STAŁEJ STRUKTURY SUBTELNEJ ZMIENIA SIĘ W CZASIE? WYKŁAD HABILITACYJNY
Bardziej szczegółowoPO S T A N O W I E N I E SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU
PO S T A N O W I E N I E SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU z dnia 26 maja 2010 r., sygn. akt II Ns 3109/09 Przewodniczący: SSR Bożena Sztomber Sąd Rejonowy w Białymstoku II Wydział Cywilny po rozpoznaniu w
Bardziej szczegółowoPodatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
Bardziej szczegółowoA4 Klub Polska Audi A4 B6 - sprężyny przód (FWD/Quattro) Numer Kolory Weight Range 1BA / 1BR 1BE / 1BV
Audi A4 B6 - sprężyny przód E0 411 105 BA żółty niebieski różowy 3 E0 411 105 BB żółty niebieski różowy różowy 4 E0 411 105 BC żółty zielony różowy 5 E0 411 105 BD żółty zielony różowy różowy 6 E0 411
Bardziej szczegółowoPrzepisy regulujące kwestię przyznawania przez Ministra Zdrowia stypendium ministra:
Informacja na temat składania wniosków o Stypendium Ministra Zdrowia dla studentów uczelni medycznych za osiągnięcia w nauce i wybitne osiągnięcia sportowe, w roku akademickim 2011/2012 Ministerstwo Zdrowia,
Bardziej szczegółowoOxford PWN Polish English Dictionary (Wielki Slownik Polsko-angielski)
Oxford PWN Polish English Dictionary (Wielki Slownik Polsko-angielski) PWN- Oxford Wielki s ownik polsko> angielski - PWN-Oxford Wielki s ownik polsko>angielski (Great Polish>English) The most comprehensive
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONKURSU UTWÓR DLA GDAŃSKA. Symfonia Gdańska Dźwięki Miasta
REGULAMIN KONKURSU UTWÓR DLA GDAŃSKA. Symfonia Gdańska Dźwięki Miasta Stowarzyszenie Artystyczne Lustra z siedzibą w Gdyni zwane dalej Organizatorem, ogłasza otwarty Konkurs na utwór muzyczny, który będzie
Bardziej szczegółowoOCHRONA DRZEW NA TERENACH INWESTYCYJNYCH
OCHRONA DRZEW NA TERENACH INWESTYCYJNYCH Teren budowy jest miejscem, gdzie występują liczne zagrożenia dla żywotności i stanu sanitarnego drzew i krzewów w postaci bezpośrednich uszkodzeń mechanicznych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoN O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13
N O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13 KAF Atest Higieniczny: HK/B/1121/02/2007 Obudowy kana³owe KAF przeznaczone s¹ do monta u w ci¹gach prostok¹tnych przewodów wentylacyjnych. Montuje
Bardziej szczegółowoACTA SOCIETATIS METHEORITCAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 1, 2009
Agnieszka JASTRZĘBSKA 1 ACTA SOCIETATIS METHEORITCAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 1, 2009 ZMIANY SZOKOWE W METEORYTACH ŻELAZNYCH NA PRZYKŁADZIE METEORYTÓW MORASKO I JANKOWO
Bardziej szczegółowoKVD. Regulatory sta³ego przep³ywu powietrza
Regulatory sta³ego u powietrza KVD SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie Regulator KVD umo liwia utrzymanie
Bardziej szczegółowoM odzi kons r atorzy ku turo y tyg u, zy i raktyki. Sztuki, Akad ii Sztuk Pi kny h Warsza i. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 237. A stra t. m.
doi: 10.15503/onis2017.237.248 M odzi kons r atorzy ku turo y tyg u, zy i raktyki Li ani stud ntó Wydzia u Kons r a i i R staura i Dzi Sztuki, Akad ii Sztuk Pi kny h Warsza i A T m w W K s j R s j D S,
Bardziej szczegółowoGdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostką budżetową Zamawiającym Wykonawcą
W Z Ó R U M O W Y n r 1 4 k J Bk 2 0 Z a ł» c z n i k n r 5 z a w a r t a w G d y n i w d n i u 1 4 ro ku p o m i 2 0d z y G d y s k i m O r o d k i e m S p o r t u i R e k r e a c j ei d n o s t k» b
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe zasady oceniania. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym.
Przedmiotowe zasady oceniania zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym. Przedmiot: biologia Nauczyciel przedmiotu: Anna Jasztal, Anna Woch 1. Formy sprawdzania
Bardziej szczegółowoNajnowsze zmiany w prawie oświatowym. Zmiany w systemie oświaty
Najnowsze zmiany w prawie oświatowym Zmiany w systemie oświaty Najnowsze zmiany w prawie oświatowym Ustawa przedszkolna Ustawa przedszkolna W dniu 13 czerwca 2013 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy
Bardziej szczegółowoMateria pozaziemska w otoczeniu kraterów meteorytowych Kaali (Estonia)
Geologos, 2008, 14 (2): 211 219 Materia pozaziemska w otoczeniu kraterów meteorytowych Kaali (Estonia) Extraterrestrial material from the surroundings of the Kaali meteorite craters (Estonia) GRZEGORZ
Bardziej szczegółowoPorównawcze badania mössbauerowskie meteorytów: Sołtmany (L6), Chelyabinsk (LL5) i Grzempy (H5)
ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 5, 2014 Karol SZLACHTA 1, Marek WOŹNIAK 2, Jolanta GAŁĄZKA-FRIEDMAN 1 Porównawcze badania mössbauerowskie meteorytów:
Bardziej szczegółowoSłoń. (w języku angielskim: elephant; niemieckim: die Elefanten; francuskim: l'éléphant;)
Słoń (w języku angielskim: elephant; niemieckim: die Elefanten; francuskim: l'éléphant;) Obecnie żyją trzy gatunki słoni. Jest największym zwierzęciem żyjącym na lądzie. Najbardziej szczególnym elementem
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.
Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I 2 7 1 0 5 32 0 1 4 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f W y k o n a n i e p r z e g l» d ó w k o n s e r w a c y j n o -
Bardziej szczegółowoStatystyka matematyczna 2015/2016
Statystyka matematyczna 2015/2016 nazwa przedmiotu SYLABUS B. Informacje szczegółowe Elementy składowe Opis sylabusu Nazwa przedmiotu Statystyka matematyczna Kod przedmiotu 0600-FS2-2SM Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoPiotr Kowalczuk Natura rozpuszczonej materii organicznej w morzach szelfowych w świetle najnowszych zastosowań spektroskopii fluorescencyjnej
Piotr Kowalczuk Natura rozpuszczonej materii organicznej w morzach szelfowych w świetle najnowszych zastosowań spektroskopii fluorescencyjnej Institute of Oceanology, Polish Academy of Sciences, ul. Powstańców
Bardziej szczegółowoSTUDIA MEDIOZNAWCZE MEDIA STUDIES. Vol. 4 (39) 2009. Nr 4 (39) 2009. Warsaw 2009. Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego
The Institute of Journalism of Warsaw University Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego MEDIA STUDIES STUDIA MEDIOZNAWCZE Vol. 4 (39) 2009 Nr 4 (39) 2009 Warsaw 2009 Warszawa 2009 SPIS TREŒCI
Bardziej szczegółowoFORMULARZ OFERTY. Tel. -...; fax -...; NIP -...; REGON -...;
SPW -3431/ 14/11 Załącznik nr 1 FORMULARZ OFERTY ZAMAWIAJĄCY Powiat Wołomiński, ul. Prądzyńskiego 3, 05 200 Wołomin; Jednostka prowadząca sprawę Wydział Gospodarki Nieruchomościami Starostwa Powiatowego
Bardziej szczegółowoMonopolistyczna konkurencja
Monopolistyczna konkurencja Monopolistyczna konkurencja Wiele firm Brak barier wejścia / wyjścia rodukt zróżnicowany Siła rynkowa pojedynczej firmy zależy od stopnia zróżnicowania produktu Dobra bliskimi,
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.
Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I 2 7 1 0 3 12 0 1 4 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f O b s ł u g a o p e r a t o r s k aw r a z z d o s t a w» s p r
Bardziej szczegółowoRaport z przeprowadzenia ankiety dotyczącej oceny pracy dziekanatu POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA. WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ i INFORMATYKI
POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ i INFORMATYKI WEWNĘTRZNY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA Raport z przeprowadzenia ankiety dotyczącej oceny pracy dziekanatu CZĘSTOCHOWA
Bardziej szczegółowoSVS6. Dysze nawiewne. SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / Kraków tel / fax /
Dysze nawiewne Dysze nawiewne s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych du ych obiektów u ytecznoœci publicznej lub przemys³owych gdzie wymagane jest dostarczanie
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa w Gdyni Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów
Z n a k s p r a w y G C S D Z P I 2 7 1 0 2 8 2 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f W y k o n a n i e ro b ó t b u d o w l a n y c h w b u d y n k u H
Bardziej szczegółowoSetki zastosowań ALLU na całym świecie
Setki zastosowań ALLU na całym świecie W załeżności od aplikacji i maszyny bazowej gama produktówallu może łatwo przekształcić zwykłą ładowarkę w efektywne urządzenie Przesiewająco-kruszące, które zastąpi
Bardziej szczegółowoCena maksymalna akcji Prime Car Management S.A. została ustalona na poziomie 53 zł
Komunikat prasowy Warszawa, 19 marca 2014 roku Cena maksymalna akcji Prime Car Management S.A. została ustalona na poziomie 53 zł Cena maksymalna akcji Prime Car Management S.A., jednostki dominującej
Bardziej szczegółowo