MINISTERSTWO ŚRODOWISKA DEPARTAMENT GEOLOGII I KONCESJI GEOLOGICZNYCH
|
|
- Damian Popławski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 MINISTERSTWO ŚRODOWISKA DEPARTAMENT GEOLOGII I KONCESJI GEOLOGICZNYCH ZASADY DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ ZWIĄZANYCH Z ROZWOJEM GEOTERMII W POLSCE Warszawa, lipiec 2003r.
2 2 Skrót materiału przyjętego przez Kierownictwo Ministerstwa Środowiska w dniu r. Część I. INFORMACJE PODSTAWOWE O GEOTERMII W POLSCE 1. Wstęp 2. Ocena możliwości wykorzystania wód termalnych w ciepłowniach geotermalnych 3. Istniejące i projektowane instalacje geotermalne Część II. ZASADY DOFINANSOWANIA GEOTERMII 1. Dotychczasowy sposób wsparcia przedsięwzięć związanych z budową instalacji geotermalnych 2. Regulacje prawne dotyczące dofinansowywania przedsięwzięć inwestycyjnych przedsiębiorców 3. Proponowane zasady wsparcia finansowego geotermii. Część III. WNIOSKI
3 3 I. INFORMACJE PODSTAWOWE O GEOTERMII W POLSCE 1. Wstęp Problematyka zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w Polsce, w tym ze złóż geotermalnych zawarta jest między innymi w następujących dokumentach: Strategii Rozwoju energetyki odnawialnej opracowanej w 2000r przez Ministerstwo Środowiska i przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 5 września 2000r. oraz przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 23 sierpnia 2001r. Dokument ten jest wypełnieniem obowiązku wynikającego z Rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 lipca 1999r w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych (M.P. Nr 25, poz.365). Wyznacza on cele ilościowe udziału energii ze źródeł odnawialnych do 2010 oraz do 2020 roku, odpowiednio 7,5% i 14% w ogólnym bilansie energetycznym kraju. II Polityce ekologicznej państwa i w Programie wykonawczym II Polityki ekologicznej państwa na lata opracowanym w 2002r przez Ministerstwo Środowiska i przyjętym przez Radę Ministrów w dniu r. Polityce ekologicznej państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata zatwierdzonej przez Radę Ministrów w dniu 17 grudnia 2002r., a przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 8 maja 2003r. Dokument ten określa między innymi priorytetowe, szczegółowe zadania realizacyjne w zakresie rozwoju energetyki odnawialnej na lata Minister Środowiska powołał międzyresortową grupę roboczą do spraw wdrażania Strategii rozwoju energetyki odnawialnej, koordynującą działania zmierzające do osiągnięcia założonego w Strategii - 7,5% w 2010r udziału energii ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie energetycznym kraju. W czerwcu 2003r wydane zostało Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła ze źródeł odnawialnych.(dz. U. NR 104, poz. 971). Według danych zawartych w roczniku statystycznym wydawanym przez Główny Urząd Statystyczny Ochrona Środowiska 2002 produkcja energii ze źródeł odnawialnych w Polsce w 2001r. (na podstawie danych Europejskiego Centrum Energii Odnawialnej) wynosiła łącznie TJ, w tym energii geotermalnej 188 TJ, co stanowi 0,16% udziału w bilansie wykorzystania wszystkich odnawialnych źródeł energii w kraju.
4 4 Rozpoczęto prace nad rządowym projektem ustawy o wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, który będzie obejmował wszystkie rodzaje źródeł energii odnawialnej o określi między innymi zasady gospodarowania zasobami i mechanizmy wsparcia finansowego rozwoju energetyki odnawialnej. 2. Ocena możliwości wykorzystania wód termalnych w ciepłowniach geotermalnych. Warunki występowania wód termalnych w Polsce są rozpoznane wystarczająco dobrze, aby ocenić możliwości ich wykorzystywania do różnorodnych celów praktycznych (lecznictwo, rekreacja, rolnictwo, ciepłownictwo). Bogaty materiał geologiczny z głębokich wierceń wykonywanych od połowy lat 60-tych przez Instytut Geologiczny i przemysł naftowy stanowi podstawę do wydzielenia regionów perspektywicznych do ujmowania wód o znaczeniu energetycznym. Jednocześnie należy podkreślić, ze Polska nie należy do obszarów o szczególnie korzystnych warunkach geotermalnych i dlatego też energia geotermalna w naszym kraju powinna być zawsze traktowana jako uzupełniające źródło energii i może być wykorzystywana w regionach gdzie na podstawie szczegółowej analizy geologicznej i ekonomicznej wykazano jej opłacalność i konkurencyjność w porównaniu z innymi źródłami energii.na przeważającej części obszaru Polski występują naturalne baseny sedymentacyjno-strukturalne, wypełnione wodami podziemnymi o zróżnicowanych temperaturach, których bezwzględna wartość uzależniona jest od zmian gęstości strumienia cieplnego ziemi. Woda podziemna występująca w tych utworach ma temperaturę od kilkunastu do ponad 90 0 C, a tylko lokalnie ponad C. Biorąc pod uwagę potencjał geotermalny najbardziej perspektywicznymi obszarami dla wykorzystania wód geotermalnych na obszarze Polski jest rozległy obszar Niżu Polskiego, gdzie wody termalne o znaczeniu praktycznym występują w kompleksach kredowych i jurajskich następujących jednostek geologicznych: - synklinorium mogileńsko łódzkiego, - synklinorium szczecińskiego, - synklinorium pomorsko-warszawskiego, - północnej części monokliny przedsudeckiej. Szczególne znaczenie ma kompleks liasowy ze względu na duże miąższości. Skałami zbiornikowymi są piaskowce o porowatości rzędu 20% i miąższości niekiedy ponad 100m. Korzystne warunki do ujmowania wód termalnych występują również w Karpatach, w tym przede wszystkim w Karpatach Wewnętrznych, gdzie występują mezozoiczne osady jednostek tatrzańskich przykryte węglanowymi osadami eocenu. W obrębie Niecki Podhalańskiej występują unikalne w skali kraju, bardzo korzystne warunki geologiczne dla ujmowania wód termalnych (samowypływ, niska mineralizacja wody, duża wydajność pojedynczego otworu - ponad 200 m 3 /h, temperatura na wypływie ponad 90 0 C). W obrębie Zapadliska Przedkarpackiego wody termalne występują w obrębie utworów miocenu, kredy jury i triasu. Najsłabiej rozpoznanym, ale perspektywicznym rejonem dla ujmowania wód termalnych są Sudety, gdzie od wieków na bazie wód leczniczych funkcjonuje lecznictwo uzdrowiskowe. Niniejsza informacja nie dotyczy wykorzystywania wód o niskiej entalpii.
5 5 3. Istniejące i projektowane instalacje getermalne w Polsce W Polsce działają obecnie trzy instalacje geotermalne w: - Bańskiej na Podhalu o mocy 4,5 MW, docelowo 70 MW; - Pyrzycach k/szczecina o mocy 15 MW, docelowo 50 MW, - Mszczonowie k/warszawy o mocy 7,3 MW. W toku są obecnie prace eksperymentalne w ciepłowni geotermalnej w Uniejowie o mocy ca 3,2 MW oraz prace geologiczne związane z budową podziemnej części instalacji geotermalnej w Stargardzie Szczecińskim. W celu rozpoznania i udokumentowania zasobów wód termalnych, które mogłyby być wykorzystywane w ciepłownictwie, w ostatnich 7 latach wykonane zostały ze środków publicznych głębokie otwory wiertnicze ujmujące wody termalne w miejscowościach: Bańska, Biały Dunajec, Skierniewice, Jelenia Góra- Cieplice, Duszniki oraz ostatnio w Stargardzie Szczecińskim. Brak środków finansowych na kontynuację prac geologicznych oraz budowę naziemnej części instalacji uniemożliwia wykorzystywanie udokumentowanych już zasobów wód termalnych w Skierniewicach, Cieplicach i Dusznikach. Najczęściej z inicjatywy jednostek samorządu terytorialnego powstają kolejne projekty instalacji geotermalnych, spośród których można wymienić planowane instalacje w miejscowościach: Koło, Poddębice, Czarnków, Łodź. Projektowane instalacje geotermalne obejmują między innymi wykonanie przynajmniej dwóch głębokich otworów wiertniczych (dubletu geotermalnego otworu eksploatacyjnego i chłonnego). Wykonanie dubletu geotermalnego stanowiącego podziemną część instalacji geotermalnej, związane jest z realizacją prac geologicznych na podstawie koncesji Ministra Środowiska, udzielanej na podstawie ustawy Prawo działalności gospodarczej i ustawy - Prawo geologiczne i górnicze, która wody termalne zalicza do kopalin. Wydobywanie wód termalnych może odbywać się po uzyskaniu koncesji Ministra Środowiska. W związku z promowaniem wykorzystania energii geotermalnej, za wydobywanie wód termalnych (kopalin) nie jest pobierana opłata eksploatacyjna, co zostało rozstrzygnięte w ustawie - Prawo geologiczne i górnicze oraz w wydanym na podstawie art. 84 ust.4 ustawy z dnia 4 lutego 1994r Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz.96 z późn. zm.) - Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2001r w sprawie opłat eksploatacyjnych. Zgodnie z art. 18. ust. 1 pkt. 4 ustawy Prawo geologiczne i górnicze wniosek o koncesję na poszukiwanie i rozpoznanie kopaliny (wody termalnej) powinien zawierać określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję, w celu zapewnienia prawidłowego wykonania działalności objętej wnioskiem. Przy ocenie krajowych zasobów energii geotermalnej, autorzy zwyczajowo posługują się nadwyżką energii wewnętrznej wody termalnej ponad arbitralnie przyjętą (najczęściej 20 0 C) dolną, graniczną temperaturą jej możliwego zagospodarowania energetycznego. W wielu opracowaniach szacujących zasoby energii geotermalnej przyrównuje się do energii chemicznej paliwa umownego, bądź też do zasobów geologicznych paliwa organicznego. Prowadzi to do wyrażania zasobów energii geotermalnej w jednostkach masy paliwa umownego uzyskanych poprzez
6 6 przeliczenie tych zasobów za pomocą wartości opałowej takiego paliwa lub innego równoważnika energii. Przy ocenie zasobów energii geotermalnej zawartej w wodach termalnych o niskiej i średniej temperaturze, takie podejście może wręcz wprowadzić w błąd, gdyż wykorzystywanie umiarkowanych termicznie zasobów oczywiście jest możliwe, ale wymaga istotnego nakładu dodatkowej energii pierwotnej niezbędnego do jej zagospodarowania. W świetle powyższego przy podejmowaniu decyzji o budowie instalacji geotermalnej i analizie ekonomicznej niezbędne jest oszacowanie kosztów związanych z dodatkowym nakładem energii potrzebnej na zagospodarowanie określonego nisko i średniotemperaturowego złoża energii geotermalnej. W zależności od przyjętej metodyki szacowania zasobów energii geotermalnej, przedstawiane prognozy możliwości rozwoju geotermii w Polsce są bardzo zróżnicowane, od bardzo optymistycznych do sceptycznych. Nośnikiem energii geotermalnej są wody podziemne i dlatego też szacowanie zasobów energii geotermalnej winno być oparte przede wszystkim na wynikach rozpoznania i udokumentowania zasobów dyspozycyjnych i eksploatacyjnych wód termalnych. Błędne założenia metodologiczne mogą być przyczyną zbyt dużego entuzjazmu w stosunku do rzeczywistych możliwości wydobywania wód termalnych mogących mieć zastosowanie w ciepłownictwie. O rozwoju geotermii w Polsce nie mogą decydować tylko korzystne warunki geologiczne, ale przede wszystkim analiza ekonomiczna przedsięwzięcia i spodziewane efekty ekologiczne. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że podmioty gospodarcze zainteresowane budową instalacji geotermalnych w Polsce nie posiadają wystarczających środków finansowych na realizację zaprojektowanych prac, a uzyskiwane dotacje na wykonanie prac geologicznych, przede wszystkim ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (po uzyskaniu pozytywnej opinii Ministra Środowiska), są często niewystarczające do realizacji niezbędnych do wykonania prac. Rosnące zainteresowanie zwiększeniem wykorzystania energii geotermalnej w Polsce, skutkuje opracowywaniem kolejnych projektów instalacji geotermalnych, ale inicjatorzy tych projektów z góry zakładają, że zaprojektowane prace geologiczne zostaną sfinansowane ze środków publicznych (NFOŚiGW). Przedkładane Ministrowi Środowiska do zaopiniowania wnioski o dotację dotyczą dofinansowania prac geologicznych związanych z wykonaniem 1 lub 2 otworów, bez gwarancji, że otwory te w przypadku uzyskania wyników umożliwiających ich wykorzystanie w ciepłowni geotermalnej będą w krótkim czasie zagospodarowane.
7 7 Część II ZASADY DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ ZWIĄZANYCH Z ROZWOJEM GEOTERMII W POLSCE 1. Dotychczasowy sposób i forma wspierania przedsięwzięć związanych z budową instalacji geotermalnych w Polsce. Przedsięwzięcia z zakresu ochrony środowiska w Polsce finansowane są od początku lat dziewięćdziesiątych z środków zintegrowanego systemu finansowania przedsięwzięć proekologicznych, którego podstawę stanowią przede wszystkim instytucjonalne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (Narodowy, wojewódzkie, powiatowe, gminne, Ekofundusz). Z funduszami współpracują banki oraz fundacje i programy pomocowe. System finansowania ochrony środowiska uzupełniają środki pochodzące z budżetu centralnego, z budżetów samorządowych oraz pomocy zagranicznej. Dostępne na rynku formy finansowania inwestycji ekologicznych dzielą się na: zobowiązania kapitałowe kredyty, pożyczki, obligacje, leasing, udziały kapitałowe akcje i udziały w spółkach, dotacje. Wymienione formy dofinansowania mogą występować łącznie. Budowa instalacji geotermalnych w Polsce bez wsparcia finansowego ze środków publicznych byłaby niemożliwa, przede wszystkim z uwagi na bardzo wysokie koszty związane z wykonaniem podziemnej części instalacji, ca 30-40% kosztów całej instalacji. Podziemna część instalacji geotermalnej składa się najczęściej z dwóch głębokich otworów eksploatacyjnego i chłonnego (dubletu geotermalnego). W istniejących już instalacjach geotermalnych: w Bańskiej, Pyrzycach, Mszczonowie i w Uniejowie, otwory ujmujące i odbierające wykorzystane wody termalne sfinansowane zostały ze środków publicznych, w tym ze środków budżetowych znajdujących się w dyspozycji byłrgo Centralnego Urzędu Geologii, a następnie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przewidzianych na finansowanie prac geologicznych. Z środków NFOŚIGW w ciągu ostatnich 7 lat, zgodnie z opinią Ministra Środowiska, sfinansowane zostały prace geologiczne, obejmujące wykonanie otworów wiertniczych w celu rozpoznania i udokumentowania zasobów wód termalnych w miejscowościach: Bańska, Biały Dunajec, Skierniewice, Jelenia Góra- Cieplice, Duszniki Zdrój oraz Stargard Szczeciński oraz badania hydrogeologiczne w wykonanych wcześniej 2 głębokich otworach w Uniejowie. Ponadto ze środków NFOŚiGW sfinansowane zostały opracowania wykonane na zamówienie Ministra Środowiska, który od wielu lat w ramach swoich kompetencji prowadzi działania związane z rozpoznawaniem możliwości pozyskiwania energii z geotermii oraz promocją tego odnawialnego źródła energii. W 1997 wydano i udostępniono zainteresowanym podmiotom poradnik metodyczny pt: Zasady i metodyka dokumentowania zasobów wód termalnych i energii geotermalnej oraz sposoby odprowadzania wód zużytych".
8 8 Realizując zadania wynikające z Polityki resortu w dziedzinie hydrogeologii na zamówienie Ministra Środowiska ze środków NFOŚiGW przeznaczanych na prace geologiczne wykonane zostały następujące opracowania. 1) Studium pt: Ocena możliwości wykorzystania istniejących odwiertów w Polsce Południowej i Południowo Zachodniej dla odzysku energii geotermalnej, 1996r. - pod kierunkiem D. Poprawy i B. Mroczkowskiej, Państwowy Instytut Geologiczny - Oddział Karpacki i Dolnośląski. 2) Studium możliwości inwestycyjnych nad wykorzystaniem energii geotermalnej w zbiornikach dolnojurajskim i dolnokredowym w synklinorium mogileńsko - łódzkim na Niżu Polskim, wrzesień 1996r, opracowanie zespołowe pod kierunkiem W. Góreckiego i T. Kuźniaka, Akademia Górniczo-Hutnicza - Kraków. 3) Dokumentacja hydrogeologiczna wód termalnych niecki podhalańskiej, czerwiec 1997r- J. Chowaniec, P. Długosz, B. Drozdowski, St. Nagy, D. Poprawa, St. Witczak, K. Witek - Państwowy Instytut Geologiczny -Oddział Karpacki i Geotermia Podhalańska. 4) Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów eksploatacyjnych ujęcia wód termalnych z utworów jury dolnej w Skierniewicach, marzec 1998r - A. Bentkowski, H. Biernat, K. Bujakowska, J. Kapuściński, Przedsiębiorstwo Geologiczne w Warszawie - Polgeol. 5) Studium możliwości inwestycyjnych nad wykorzystaniem energii geotermalnej w zbiorniku mezozoicznym e niecce szczecińskiej i północnej części monokliny przedsudeckiej, - grudzień 1998r - opracowanie zespołowe pod kierunkiem J. Sokołowskiego - Polska Akademia Nauk - Kraków. 6) Modele geotermalne formacji mezozoicznej na obszarze niecki warszawskiej konstruowane z wykorzystaniem systemu Landmark i studium technicznoekonomiczne, grudzień 1999r - opracowanie zespołowe pod kierunkiem W. Góreckiego i J. Kuźniaka, Akademia Górniczo -Hutnicza w Krakowie. Opracowania te znajdują się w Centralnym Archiwum Geologicznym w Państwowym Instytucie Geologicznym Warszawie ul. Rakowiecka 4 i mogą być wykorzystywane przy projektowaniu kolejnych prac geologicznych na potrzeby inwestycji geotermalnych, na zasadach określonych przez Ministra Środowiska w Regulaminie z dnia 14 marca 2003r w sprawie zasad nieodpłatnego korzystania z informacji geologicznej, do której prawa przysługują Skarbowi Państwa. Na stronie internetowej Departamentu Geologii I Koncesji Geologicznych Ministerstwa Środowiska, w celu promocji geotermii w Polsce prezentowane jest opracowanie pt: Energia geotermalna w Polsce, który zawiera podstawowe informacje niezbędne do przygotowywania szczegółowych projektów instalacji geotermalnych. Od 1995r do chwili obecnej, dotacje ze środków NFOŚiGW na potrzeby geologii związane z pracami geologicznymi służącymi geotermii, po uzyskaniu pozytywnej opinii Ministra Środowiska wyniosły ca 19 mln zł.
9 9 2. Regulacje prawne dotyczące dofinansowania przedsięwzięć inwestycyjnych przedsiębiorców W 2002r Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił między innymi ustawy: 1) Ustawę z dnia 20 marca 2002r o finansowym wspieraniu inwestycji (Dz. U. Nr 41, poz. 363) - określającą zasady i formy udzielania wsparcia finansowego przedsiębiorcom dokonującym nowych inwestycji lub tworzącym nowe miejsca pracy związane z tymi inwestycjami. 2) Ustawę z dnia 27 lipca 2002r o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (DZ. U. Nr 141, poz. 1177) określającą warunki dopuszczalności, zasady udzielania oraz nadzorowania pomocy publicznej dla przedsiębiorców. Zgodnie z ustawą o finansowym wsparciu inwestycji wnioski o udzielenie wsparcia finansowego nowej inwestycji składa się do ministra właściwego do spraw gospodarki w terminie od dnia 1 marca do 31 marca oraz w terminie od dnia 1 października do 31 października danego roku kalendarzowego. (art.11). Podstawą udzielenia wsparcia finansowego jest umowa zawarta przez ministra właściwego do spraw gospodarki z przedsiębiorcą, która określa zobowiązania przedsiębiorcy (art.12). Na podstawie w/w ustawy wydane zostały następujące akty prawne: 1) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 czerwca 2002r w sprawie szczegółowych kryteriów udzielania wsparcia finansowego nowej inwestycji (Dz. U. Nr 82, poz. 768) 2) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 czerwca 2002r w sprawie szczegółowego trybu składania wniosków o udzielenie wsparcia finansowego nowej inwestycji (Dz. U. Nr 85, poz. 770); 3) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 czerwca 2002r. w sprawie szczegółowego trybu i terminów udzielania i odmowy udzielania wsparcia finansowego nowej inwestycji (Dz. U. Nr 85, poz.771). Art. 10 ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, stanowi, że pomoc może być udzielona, jeśli równocześnie: 1) stanowi, w przypadkach inwestowania lub tworzenia nowych miejsc pracy, uzupełnienie środków innych niż środki publiczne, angażowanych przez przedsiębiorców, 2) jej wartość, czas trwania oraz zakres są proporcjonalne do rangi rozwiązywanego problemu oraz, o ile nie pozostaje to w sprzeczności z zasadą, o której mowa w pkt 4, jest udzielana w częściach, 3) przynosi korzyści społeczne po uwzględnieniu kosztów związanych z jej udzieleniem większe niż korzyści możliwe do osiągnięcia bez jej udzielenia, przy uwzględnieniu związanych z tym kosztów,
10 10 4) służy wspieraniu projektów w stopniu niezbędnym i wystarczającym do osiągnięcia celu pomocy, 5) charakteryzuje się przejrzystością ułatwiającą jej nadzorowanie. Zgodnie z art.11 w/w ustawy organy administracji publicznej oraz inne podmioty, działające w ramach swoich ustawowych kompetencji opracowują programy pomocowe. W oparcie o przepisy tej ustawy na rozwój geotermii w Polsce może być udzielana pomoc horyzontalna w oparciu o art. 14 pkt 2 (na prace badawczorozwojowe) i art.14 pkt 5 (na ochronę środowiska). Pomoc horyzotalna na prace badawczo - rozwojowe, zgodnie z art.16 ust. 1 pkt 1 może być udzielana wyłącznie na badania podstawowe, obejmujące działalność badawczą, eksperymentalną lub teoretyczną, podejmowaną w celu zdobycia wiedzy o zjawiskach i faktach, nieukierunkowaną na bezpośrednie zastosowanie w praktyce. Dopuszczalna jest w oparciu o art. 19 ust. 1 pkt 2 pomoc horyzontalna na produkcję energii ze źródeł odnawialnych, jeżeli nie przekracza maksymalnych wielkości pomocy. Organem nadzorującym pomoc jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 23 ) Projekty pomocowe opracowane przez organy administracji publicznej oraz inne podmioty, zgodnie z art. 24 winny być zaopiniowane przez organ nadzorujący pomoc. Opinia organu nadzorującego wymagana jest również w przypadku udzielania pomocy indywidualnej. (art. 25). Organy udzielające pomocy są zobowiązane do przedstawiania organowi nadzorującemu i ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych sprawozdań pozwalających na nadzorowanie pomocy (art. 40). Na podstawie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców wydane zostały następujące akty prawne: 1) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002r w sprawie dopuszczalności pomocy publicznej przeznaczonej na ochronę środowiska (Dz. U. Nr 231, poz. 1938), które określa szczegółowe warunki udzielania oraz maksymalne wielkości pomocy publicznej przeznaczanej przeznaczonej na ochronę środowiska.wielkość pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcy w związku z wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych określona została 6, 7 i 10 w/w rozporządzenia.; 2) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 2002r. w sprawie dopuszczalności pomocy publicznej udzielanej na prace badawczorozwojowe (Dz. U. Nr 186, poz. 1546). W szczególności istotny jest 4 ust.3 pkt.1-2 dotyczący udzielania pomocy na prace badawczo-rozwojowe objęte europejskim programem badań i rozwoju.
11 11 3) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002r w sprawie szczegółowego zakresu informacji przedkładanych organowi nadzorującemu w celu wydania opinii o planowanej pomocy publicznej (Dz. U. Nr 1, poz. 1). Przepisy w/w ustaw oraz obowiązujące już do nich przepisy wykonawcze muszą być stosowane przy rozpatrywaniu wniosków przedsiębiorców o sfinansowanie prac geologicznych (z dotacji NFOŚiGW), których celem jest rozpoznanie i udokumentowanie zasobów wód termalnych możliwych do wykorzystania w planowanych ciepłowniach geotermalnych. Wnioski o dofinansowanie przedsięwzięć geotermalnych opracowane zgodnie z procedurami określonymi w przepisach prawa, mogą być również przedkładane przez przedsiębiorców do innych, niż NFOŚiGW i EkoFundusz, istniejących organów pomocowych. Akcesja Polski do UE w maju 2004r., spowoduje konieczność stosowania wypracowanych przez Komisję Europejską obowiązujących Wytycznych w sprawie pomocy publicznej przeznaczanej na ochronę środowiska z 2001r. (2001/C37/03). Pomoc publiczna dla przedsiębiorców przekraczająca Euro wymagać będzie zgody Komisji Europejskiej. Zgodnie z wytycznymi Komisja Europejska: - bada konieczność zastosowania pomocy publicznej i potwierdza ją tylko wówczas, gdy w swobodnej grze sił rynkowych bez pomocy publicznej dane przedsięwzięcie nie powiodłoby się; - nie dopuszcza dotacji bezterminowych i dotacji w branżach o nadmiernych zdolnościach produkcyjnych; - nie dopuszcza dotacji na zwykłą modernizację urządzeń, o ile nie występuje przy tym jednocześnie innowacja lub restrukturyzacja. Jednocześnie należy podkreślić, że ustawy z zakresu ochrony środowiska jako ustawy określające podstawy prawne udzielania pomocy, a nie określające warunków jej udzielania, nie są bezpośrednio powiązane z prawem Wspólnoty w zakresie pomocy publicznej. W przypadku kolizji norm Prawa ochrony środowiska i przepisów o pomocy publicznej, na zasadzie lex specialis należy stosować przepisy o pomocy publicznej. 3. Proponowane zasady wsparcia finansowego geotermii. Omówione wcześniej rozwiązania prawne wymuszają zmianę podejścia do wspierania inicjatyw przedsiębiorców, zmierzających do budowy kolejnych ciepłowni geotermalnych w Polsce, dla potrzeb których konieczne jest wykonanie prac geologicznych (otworów wiertniczych) zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Przepisy ustaw nie pozwalają już na traktowanie projektowanych prac geologicznych jako prac badawczo rozwojowych, które mogą być finansowane zgodnie z regulaminem NFOŚIGW z środków Narodowego Funduszu przeznaczanych na potrzeby geologii, jako prace badawcze. W przedkładanych wnioskach o dotację cel
12 12 prac określany był dotychczas jako rozpoznanie budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych z uwagi na związane z projektowanymi pracami ryzyko geologiczne. Rzeczywistym celem dofinansowywanych prac geologicznych (dla istniejących już ciepłowni jak i dla ciepłowni obecnie projektowanych) jest bezpośrednie wykorzystywanie w praktyce wyników uzyskanych prac geologicznych (otwór lub otwory, udokumentowane zasoby wód, rozpoznanie chłonności) w celu wydobywania wód termalnych stanowiących źródło ciepła, na podstawie koncesji uzyskanej w oparciu o prawo geologiczne i górnicze. Pozostające w dyspozycji przedsiębiorców otwory wiertnicze stanowią niewątpliwie przysporzenie korzyści finansowych określonemu przedsiębiorcy w zakresie projektowanej i/lub prowadzonej przez niego działalności związanej z wytwarzaniem energii odnawialnej. Aby umożliwić rozwój geotermii w Polsce konieczne jest ścisłe przestrzeganie uregulowań prawnych związanych ze wspieraniem inwestycji geotermalnych i dofinansowywanie tylko takich przedsięwzięć, które w krótkim czasie mogą zostać w pełni zrealizowane, przez utworzone w celu wykorzystania energii geotermalnej podmioty gospodarcze. Angażowanie bardzo dużych środków finansowych na wykonanie prac geologicznych związanych z wykonaniem choćby tylko jednego otworu na wniosek danego przedsiębiorcy, bez rzeczywistych możliwości kontynuowania prac związanych z wykonaniem kolejnego otworu i naziemnej części instalacji geotermalnej, przede wszystkim z własnych środków przedsiębiorcy nie przyczyni się do rzeczywistego wzrostu wykorzystania tego źródła energii odnawialnej. Propozycje dotyczące zasad dofinansowania ze środków publicznych przedsięwzięć geotermalnych przedstawione w niniejszym dokumencie, zaopiniowała Komisja Dokumentacji Hydrogeologicznych w Ministerstwie Środowiska, podzespół ds. geologii i koncesji geologicznych Rady Doradców Ministra Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, EkoFundusz i prof. Wojciech Górecki - doradca Głównego Geologa Kraju. Oczywiste jest, że nie jest możliwe i nie zawsze uzasadnione, wspomaganie wszystkich przedkładanych przez inicjatorów rozwoju geotermii projektów instalacji geotermalnych i dlatego też niezbędne jest wypracowanie jednolitych zasad postępowania przed wydaniem decyzji o dofinansowaniu bądź odmowie dofinansowania zaplanowanych przedsięwzięć, przede wszystkim w formie dotacji ze środków NFOŚiGW przewidzianych na potrzeby geologii. Zagadnienia dotyczące mechanizmów wsparcia finansowego inwestycji mających na celu wykorzystanie energii odnawialnych, w tym również energii geotermalnej, zostaną rozstrzygnięte w przygotowywanym rządowym projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii. Z uwagi na zbyt wysokie obecnie koszty pozyskiwania energii cieplnej z wód termalnych w stosunku do cen energii z alternatywnych źródeł, uznano za uzasadnione czasowe ( do czasu opracowania i wejścia w życie ustawy), odstąpienie od dofinansowania ze środków publicznych, w formie dotacji, nowych projektów instalacji geotermalnych w Polsce.
13 13 Część III WNIOSKI W oparciu o przedłożone stanowiska opiniodawców proponuje się przyjęcie doraźnie następujących zasad dofinansowania planowanych przedsięwzięć geotermalnych w Polsce. 1. Dotychczasowe doświadczenia w istniejących ciepłowniach geotermalnych wskazują, że bez dofinansowania tych inwestycji ze środków publicznych ich działalność nie może być opłacalna ekonomicznie. 2. Dofinansowanie ze środków NFOŚiGW przeznaczonych na potrzeby geologii badań chłonności utworów dolnokredowych ujętych otworem Uniejów IGH-1, po uzyskaniu pozytywnej opinii Ministra Środowiska do wniosku przedłożonego przez Geotermię Uniejów Sp. z o.o. zgodnie z wymaganiami NFOŚiGW i w oparciu o przedstawiony biznes plan całego przedsięwzięci, a nie jak dotychczas jedynie części geologicznej. Rozpoznanie i udokumentowanie zasobów wód termalnych oraz chłonności utworów wodonośnych umożliwi Geotermii Uniejów Sp. z o.o. ubieganie się o koncesję na wydobywanie wód termalnych, a następnie sprawne funkcjonowanie kolejnej czwartej instalacji geotermalnej w Polsce. 3. Czasowe (do czasu uchwalenia ustawy) odstąpienie od dofinansowywania w formie dotacji nowych projektów instalacji geotermalnych w Polsce ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przewidzianych na potrzeby geologii. 4. Dopuszczenie dofinansowywania przedsięwzięć geotermalnych ze środków NFOŚiGW w formie pożyczki w oparciu o wnioski przygotowane przez inwestorów zgodnie z wymaganiami prawa. 5. Uwzględnienie problematyki geotermii, w tym zasad finansowania przedsięwzięć geotermalnych (np. utworzenie funduszu gwarancyjnego ) w opracowywanym przez resort środowiska projekcie ustawy o wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii.
Szanse na rozwój j geotermii w Polsce
Szanse na rozwój j geotermii w Polsce mgr Andrzej Przybycin, Z-ca Dyrektora w Departamencie Geologii i Koncesji Geologicznych Ministerstwa Środowiska Wody termalne-kopaliny zaliczenie wód w d termalnych
Bardziej szczegółowoPOTENCJAŁ I PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA ZASOBÓW GEOTERMALNYCH W POLSCE WSPIERANIE PRZEZ PIG PIB ROZWOJU GEOTERMII ŚREDNIOTEMPERATUROWEJ W POLSCE
POTENCJAŁ I PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA ZASOBÓW GEOTERMALNYCH W POLSCE WSPIERANIE PRZEZ PIG PIB ROZWOJU GEOTERMII ŚREDNIOTEMPERATUROWEJ W POLSCE Program Geologia Złożowa i Gospodarcza Zespół Wód Uznanych
Bardziej szczegółowoUwarunkowania prawne dla geotermii w Polsce
Uwarunkowania prawne dla geotermii w Polsce Dr hab. inż. Barbara Tomaszewska, prof. IGSMiE PAN Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zakład Odnawialnych Źródeł Energii
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE ENERGII GEOTERMALNEJ W POLSCE. PROJEKTY I INSTALACJE EKSPLOATOWANE
INSTYTUT GOSPODARKI SUROWCAMI MINERALNYMI I ENERGIĄ POLSKIEJ AKADEMII NAUK Zakład Odnawialnych Źródeł Energii i Badań Środowiskowych 31-261 Kraków ul. Wybickiego 7 WYKORZYSTANIE ENERGII GEOTERMALNEJ W
Bardziej szczegółowoFinansowanie projektów geotermalnych przez NFOŚiGW
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Finansowanie projektów geotermalnych przez NFOŚiGW Artur Michalski - Wiceprezes Zarządu NFOŚiGW Konferencja: Geotermia impulsem rozwoju polskiej
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2016/2017 Kod: BEZ s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -
Nazwa modułu: Energetyka geotermalna Rok akademicki: 2016/2017 Kod: BEZ-1-505-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Ekologiczne Źródła Energii Specjalność: - Poziom
Bardziej szczegółowoWsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie poprawy efektywności energetycznej
Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie poprawy efektywności Wojciech Stawiany Doradca, Zespół Strategii i Współpracy w NFOŚiGW Konferencja Podkomisji Energetyki Sejmu RP i Urzędu Regulacji Energetyki
Bardziej szczegółowoGEOTERMIA W POLSCE - W CELU PROMOWANIA GEOTERMII. Ministerstwo Środowiska Departament Geologii i Koncesji Geologicznych
GEOTERMIA W POLSCE - DZIAŁANIA ANIA MINISTERSTWA ŚRODOWISKA W CELU PROMOWANIA GEOTERMII Ministerstwo Środowiska Departament Geologii i Koncesji Geologicznych ZŁOśA WÓD TERMALNYCH W POLSCE Woda termalna
Bardziej szczegółowoRozporządzenie Ministra Środowiska 1) z dnia 22 czerwca 2005 r. (Dz.U. Nr 116, poz. 982)
Rozporządzenie Ministra Środowiska 1) z dnia 22 czerwca 2005 r. (Dz.U. Nr 116, poz. 982) w sprawie rozporządzania prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem oraz udostępniania informacji geologicznej
Bardziej szczegółowoRozporządzenie Ministra Środowiska 1) z dnia 22 czerwca 2005 r. (Dz. U. Nr 116, poz. 982 ze zm. z 2006 r. Nr 164, poz. 1159)
Rozporządzenie Ministra Środowiska 1) z dnia 22 czerwca 2005 r. (Dz. U. Nr 116, poz. 982 ze zm. z 2006 r. Nr 164, poz. 1159) w sprawie rozporządzania prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem
Bardziej szczegółowoProgramy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020
Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020 Katowice, maj 2014 roku Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONKURSU. o dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Poznaniu. przedsięwzięć realizowanych w ramach. Programu Priorytetowego NFOŚiGW p.t.
REGULAMIN KONKURSU o dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Poznaniu przedsięwzięć realizowanych w ramach Programu Priorytetowego NFOŚiGW p.t.: Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii
Bardziej szczegółowoKoncepcja rozwoju geotermii w Polsce Słupsk,
Koncepcja rozwoju geotermii w Polsce Słupsk, 22.11.2005 J. Błażejewski, Z. Bociek, W. Górecki, N. Maliszewski, K. Owczarek, A. Sadurski, J. Szewczyk, M. Śliwińska Energia geotermiczna energia odnawialna,
Bardziej szczegółowoZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA
Załącznik do uchwały Rady Nadzorczej nr 176/13 z dnia 17 grudnia 2013 r. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ ZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY
Bardziej szczegółowoPODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA
PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA 2017-2020 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2021-2024 Po przyjęciu dokumentu pn. Program ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego
Bardziej szczegółowoPotencjał i perspektywy wykorzystania zasobów wód termalnych w Polsce
Zasoby i możliwości techniczne rozwoju technologii geotermalnych w Polsce Warszawa 17 maja 2016r. Potencjał i perspektywy wykorzystania zasobów wód termalnych w Polsce Wysoki potencjał wód termalnych?
Bardziej szczegółowoUPRAWNIENIA I KWALIFIKACJE ZAWODOWE ABSOLWENTÓW WGGiOŚ
UPRAWNIENIA I KWALIFIKACJE ZAWODOWE ABSOLWENTÓW WGGiOŚ Absolwenci kierunków studiów Górnictwo i Geologia, Geofizyka oraz Inżynieria Środowiska po uzyskaniu tytułu zawodowego magister inżynier (tj. po ukończeniu
Bardziej szczegółowoWP3.1. Warsztaty krajowe Możliwości rozwoju i bariery dla geotermalnych systemów c.o. Stan i możliwości rozwoju geotermalnych sieci c.o.
Promowanie systemów geotermalnego centralnego ogrzewania w Europie Promote Geothermal District Heating in Europe, GEODH WP3.1. Warsztaty krajowe Możliwości rozwoju i bariery dla geotermalnych systemów
Bardziej szczegółowoFinansowanie zadań. związanych z oszczędnością energii. w tym z energią geotermalną
Finansowanie zadań związanych z oszczędnością energii w tym z energią geotermalną ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie prezentuje: Józef Kała I Zastępca Prezesa
Bardziej szczegółowoPromote Geothermal District Heating in Europe, GEODH. WP3.1. Warsztaty krajowe Możliwości rozwoju i bariery dla geotermalnych systemów c.o.
Promowanie systemów geotermalnego centralnego ogrzewania w Europie Promote Geothermal District Heating in Europe, GEODH WP3.1. Warsztaty krajowe Możliwości rozwoju i bariery dla geotermalnych systemów
Bardziej szczegółowoWsparcie Unijne szansą dla rozwoju ekoinnowacji. Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych
Wsparcie Unijne szansą dla rozwoju ekoinnowacji Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych Katowice 08.12.2016 Źródła dofinansowań Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
Bardziej szczegółowoStan i perspektywy rozwoju geotermii w Polsce. Stand und Perspektiven der Geothermie in Polen
Stan i perspektywy rozwoju geotermii w Polsce Stand und Perspektiven der Geothermie in Polen Marek Hajto AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Katedra Surowców
Bardziej szczegółowoInwestycje wieloletnie i programy wieloletnie
72 BSiE Alicja Młynarska Wichtowska Informacja BSiE nr 822 (IP 96G) Inwestycje wieloletnie i programy wieloletnie A. Inwestycje wieloletnie i programy wieloletnie w świetle obowiązujących przepisów Z budżetu
Bardziej szczegółowoKoncepcja rozwoju geotermii w polskich miastach
Promowanie systemów geotermalnego centralnego ogrzewania w Europie Promote Geothermal District Heating in Europe, GEODH WP3.1. Warsztaty krajowe Możliwości rozwoju i bariery dla geotermalnych systemów
Bardziej szczegółowoJak planować i finansować gminne przedsięwzięcia energetyczne. Wpisany przez Marcin Skomra
W unijnym Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich ustalono możliwość ubiegania się o refinansowanie w 75 proc. przedsięwzięć energetycznych realizowanych przez gminy wiejskie i miejsko-wiejskie. Gospodarka
Bardziej szczegółowoZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ
Uchwała RN nr 230/09 z dnia 21.12.2009 r. Uchwała RN nr 184/10 z dnia 30.11.2010 r. Uchwała RN nr 38/11 z dnia 12.04.2011 r. Uchwała RN nr 218/12 z dnia 18.12.2012 r. ZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA ZE
Bardziej szczegółowoUchwała nr VI/28/07 Rady Miejskiej w Nowogrodźcu z dnia 30 stycznia 2007 r.
Uchwała nr VI/28/07 Rady Miejskiej w Nowogrodźcu z dnia 30 stycznia 2007 r. w sprawie przyjęcia programu współpracy Gminy i Miasta Nowogrodziec z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami uprawnionymi
Bardziej szczegółowoSolsum: Dofinansowanie na OZE
Solsum: Dofinansowanie na OZE Odnawialne źródło energii (OZE) W ustawie Prawo energetyczne źródło energii odnawialnej zdefiniowano jako źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 19 czerwca 2006 r. (Dz. U. Nr 124, poz. 865 z dnia 12.07.2006 r.)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 19 czerwca 2006 r. (Dz. U. Nr 124, poz. 865 z dnia 12.07.2006 r.) w sprawie kategorii prac geologicznych, kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania
Bardziej szczegółowoROCZNY PLAN FINANSOWY WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH NA 2017 ROK
I. 1. Lp. Załącznik do uchwały Nr 46/16 Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Kielcach z dnia 28 listopada 2016 r. ROCZNY PLAN FINANSOWY WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH NA
Bardziej szczegółowoautor dr inż. Piotr Długosz Prezes Zarządu
Energia Geotermalna niedocenione źródło energii odnawialnej. Polska energetyka w świetle ustaleń szczytu klimatycznego COP21 i najnowszych regulacji prawnych autor dr inż. Piotr Długosz Prezes Zarządu
Bardziej szczegółowoZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA
NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ ZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Warszawa, sierpień 2014 r. Spis treści Spis
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 3 PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGAMU
PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGAMU 2 10. PRZEPISY PRAWNE I ŹRÓDŁA INFORMACJI WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGRAMU Krajowe przepisy prawne: Przy sporządzeniu aktualizacji
Bardziej szczegółowoObjaśnienia wartości przyjętych w projekcie Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta Koszalina na lata
12 Objaśnienia wartości przyjętych w projekcie Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta Koszalina na lata 2015-2033 Założenia ogólne 1. Wartości przyjęte w WPF są zgodne z projektem budżetu na 2015 rok.
Bardziej szczegółowoAktywne formy kreowania współpracy
Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.
Bardziej szczegółowoRegulamin Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Starostwie Powiatowym w Raciborzu
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 54/156/08 Zarządu Powiatu Raciborskiego z dnia 8 stycznia 2008 r. Regulamin Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Starostwie Powiatowym w Raciborzu
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 19 czerwca 2006 r.
Dz.U.06.124.865 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 19 czerwca 2006 r. w sprawie kategorii prac geologicznych, kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania tymi pracami oraz sposobu postępowania
Bardziej szczegółowoPROGRAM POMOCY DE MINIMIS UDZIELANEJ PRZEDSIĘBIORCOM NA TERENIE MIASTA ŁODZI W ZAKRESIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII
Załącznik do uchwały Nr Rady Miejskiej w Łodzi z dnia PROGRAM POMOCY DE MINIMIS UDZIELANEJ PRZEDSIĘBIORCOM NA TERENIE MIASTA ŁODZI W ZAKRESIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII DZIAŁ I NAZWA PROGRAMU Program pomocy
Bardziej szczegółowoENERGIA ODNAWIALNA WOJEWÓDZTWO MIEJSCOWOŚĆ TŁO PRZEDSIĘWZIĘCIA MAŁOPOLSKIE TRANSFER WIEDZY I TECHNOLOGII DLA REGIONALNYCH STRATEGII INNOWACYJNYCH
ENERGIA ODNAWIALNA TRANSFER WIEDZY I TECHNOLOGII DLA REGIONALNYCH STRATEGII INNOWACYJNYCH WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE MIEJSCOWOŚĆ Województwo małopolskie zajmuje powierzchnię 15 108 km² a liczba ludności wynosi
Bardziej szczegółowoAKADEMIA KOMERCJALIZACJI
AKADEMIA KOMERCJALIZACJI GRUPA INVESTIN ZAPRASZA NA SZKOLENIE Temat: POZYSKIWANIE FINANSOWANIA INWESTYCYJNEGO I GRANTOWEGO NA ROZWÓJ INNOWACYJNYCH PROJEKTÓW Termin: 26.04.2018 r. Miejsce: Warszawa, Centrum
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA FINANSOWANIA NA RYNKU ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH W POLSCE
Katedra Statystyki ŹRÓDŁA FINANSOWANIA NA RYNKU ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH W POLSCE VI Międzynarodowa Konferencja Naukowa Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Wiedza Gospodarka
Bardziej szczegółowoKoncepcja rozwoju geotermii w miastach
Koncepcja rozwoju geotermii w miastach Autor: Zdzisław Bociek - członek zarządu Polskiego Stowarzyszenia Geotermicznego ( Czysta Energia nr 1/2014) Warunki budowy ciepłowni geotermalnej w każdym z miast
Bardziej szczegółowoNowy Targ, styczeń Czesław Ślimak Barbara Okularczyk
Nowy Targ, styczeń 2015 Czesław Ślimak Barbara Okularczyk Projekt geotermalny na Podhalu był pierwszym tego typu w Polsce. Początkowo realizowany jako projekt naukowy, szybko przekształcił się w zadanie
Bardziej szczegółowoKryteria i zasady udzielania dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Zielonej Górze na 2017 rok.
Kryteria i zasady udzielania dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Zielonej Górze na 2017 rok. Obowiązujące kryteria wyboru przedsięwzięć i zadań dofinansowywanych ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony
Bardziej szczegółowoKonferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa
1 Mazowsze wobec wyzwań przyszłości Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa 2 Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego
Bardziej szczegółowoPlany rozwoju ciepłownictwa geotermalnego w miastach i rola Projektu EOG Lądek-Zdrój
Plany rozwoju ciepłownictwa geotermalnego w miastach i rola Projektu EOG Lądek-Zdrój Roman Kaczmarczyk - Burmistrz Lądka-Zdroju 18 września 2017 Lądek-Zdrój Roman Kaczmarczyk Burmistrz Lądka-Zdroju 18
Bardziej szczegółowoWieloletnia Prognoza Finansowa (WPF) miasta Łodzi na lata 2014-2031
Wieloletnia Prognoza Finansowa (WPF) miasta Łodzi na lata 2014-2031 Załącznik Nr 1 do uchwały Nr Rady Miejskiej w Łodzi z dnia Lp. Wyszczególnienie 2013 (plan po zmianach 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VI/ 84 /2011 RADY POWIATU W OŚWIĘCIMIU. z dnia 25 maja 2011 r.
UCHWAŁA NR VI/ 84 /2011 RADY POWIATU W OŚWIĘCIMIU z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie określenia Zasad udzielania dotacji celowej z budżetu Powiatu Oświęcimskiego na finansowanie lub dofinansowanie kosztów
Bardziej szczegółowoObowiązki gminy jako lokalnego kreatora polityki energetycznej wynikające z Prawa energetycznego
Obowiązki gminy jako lokalnego kreatora polityki energetycznej wynikające z Prawa energetycznego Południowo-Wschodni Oddział Terenowy URE z siedzibą w Krakowie Niepołomice, 17 czerwca 2010 Prezes URE jest
Bardziej szczegółowoOGÓLNE ZASADY STWIERDZANIA KWALIFIKACJI GEOLOGICZNYCH /UPRAWNIEŃ GEOLOGICZNYCH/
OGÓLNE ZASADY STWIERDZANIA KWALIFIKACJI GEOLOGICZNYCH /UPRAWNIEŃ GEOLOGICZNYCH/ /na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19.VI.2006 r. w sprawie kategorii prac geologicznych, kwalifikacji
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Inwestycje samorządu terytorialnego i ich rola w rozwoju społecznogospodarczym
OCENA EFEKTYWNOŚCI I FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WSPÓŁFINANSOWANYCH FUNDUSZAMI UNII EUROPEJSKIEJ Autor: Jacek Sierak, Remigiusz Górniak, Wstęp Jednostki samorządu
Bardziej szczegółowoCzy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo?
Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo? Dariusz Lipka, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Kraków, 11.12.2013 r. Specyfika projektów energetyki odnawialnej -
Bardziej szczegółowoPrzewodnik dla beneficjenta
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Przewodnik dla beneficjenta Samorządy Warszawa 2014 1 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Skutecznie i efektywnie wspieramy
Bardziej szczegółowoInformacja na temat wdrażania Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności energetycznej w Polsce
Ministerstwo Gospodarki Informacja na temat wdrażania Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności energetycznej w Polsce Tomasz Dąbrowski, Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 1 lutego 2011
Bardziej szczegółowoMożliwości wsparcia finansowego inwestycji odpadowych przez WFOSiGW w Rzeszowie 3 lipca 2014 roku
Możliwości wsparcia finansowego inwestycji odpadowych przez WFOSiGW w Rzeszowie 3 lipca 2014 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie W rozumieniu ustawy o finansach publicznych
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do projektu uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej na lata
Załącznik nr 3 do Uchwały nr XXIV/225/2012 Rady Gminy Chełm z dnia 28 grudnia 2012 r. Objaśnienia do projektu uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej na lata 2013-2021. Na podstawie obowiązującego
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 115/2015 Burmistrza Mieszkowic z dnia 28 sierpnia 2015 r.
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 115/2015 Burmistrza Mieszkowic z dnia 28 sierpnia 2015 r. Podstawowe zasady konstrukcji projektu budżetu gminy oraz wieloletniej prognozy finansowej. 1.Ogólne założenia
Bardziej szczegółowoWojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w systemie finansowania zadań proekologicznych w Polsce. Kołobrzeg, 9 grudnia 2013 roku
Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w systemie finansowania zadań proekologicznych w Polsce Kołobrzeg, 9 grudnia 2013 roku Narzędzia polityki ekologicznej państwa: instrumenty prawne
Bardziej szczegółowoSzanse rozwoju energetyki geotermalnej w Polsce na przykładzie Geotermii Podhalańskiej Zakopane, sierpień 2013
Szanse rozwoju energetyki geotermalnej w Polsce na przykładzie Geotermii Podhalańskiej Zakopane, sierpień 2013 Czesław Ślimak Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Geotermia Podhalańska S.A. jest największym
Bardziej szczegółowoCzym w ogóle jest energia geotermalna?
Energia geotermalna Czym w ogóle jest energia geotermalna? Ogólnie jest to energia zakumulowana w gruntach, skałach i płynach wypełniających pory i szczeliny skalne. Energia ta biorąc pod uwagę okres istnienia
Bardziej szczegółowoFinansowanie inwestycji w gospodarce odpadami opakowaniowymi. dr Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych
Finansowanie inwestycji w gospodarce odpadami opakowaniowymi dr Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych Katowice 25.04.2017 Finansowanie MŚP Główne źródła finansowania
Bardziej szczegółowoGEOTERMIA GORĄCY TEMAT
GEOTERMIA GORĄCY TEMAT Od wieków ludzie wykorzystują naturalne ciepłe źródła do kąpieli i ogrzewania ciała, podgrzewania i gotowania pożywienia oraz leczenia ran i odpoczynku. Na dużą skalę z wód termalnych
Bardziej szczegółowoCzęść IV. System realizacji Strategii.
Część IV. System realizacji Strategii. Strategia jest dokumentem ponadkadencyjnym, określającym cele, kierunki i priorytety działań na kilka lat oraz wymagającym ciągłej pracy nad wprowadzaniem zmian i
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA PRZYJĘTE DO OPRACOWANIA PROJEKTU BUDŻETU POWIATU PIASECZYŃSKIEGO NA 2011 ROK
5 ZAŁOŻENIA PRZYJĘTE DO OPRACOWANIA PROJEKTU BUDŻETU POWIATU PIASECZYŃSKIEGO NA 2011 ROK Projekt budżetu Powiatu Piaseczyńskiego na 2011 rok został opracowany w oparciu o aktualnie obowiązujący stan prawny
Bardziej szczegółowoWrocław, dnia 20 listopada 2015 r. Poz. 4938 UCHWAŁA NR 90/2015 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ WE WROCŁAWIU. z dnia 4 listopada 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 20 listopada 2015 r. Poz. 4938 UCHWAŁA NR 90/2015 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ WE WROCŁAWIU z dnia 4 listopada 2015 r. w sprawie stwierdzenia
Bardziej szczegółowoZmiana rządowego programu Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego 1)
Warszawa, 12.06.2015 r. Zmiana rządowego programu Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego 1) W programie Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W SZCZECINIE
KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W SZCZECINIE Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie
Bardziej szczegółowoMetodologia badania. Cele szczegółowe ewaluacji zakładają uzyskanie pogłębionych odpowiedzi na wskazane poniżej pytania ewaluacyjne:
Ewaluacja ex post projektu systemowego PARP pt. Utworzenie i dokapitalizowanie Funduszu Pożyczkowego Wspierania Innowacji w ramach Pilotażu w III osi priorytetowej PO IG Metodologia badania Cel i przedmiot
Bardziej szczegółowoBibliografia. Akty prawne
Bibliografia Akty prawne 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. Nr 62, poz. 627; 2. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody Dz. U. Nr 92, poz. 880; 3. Ustawa
Bardziej szczegółowoOpracowywanie i realizacja programów polityki zdrowotnej. przez jednostki samorządu terytorialnego w 2018 r.
Opracowywanie i realizacja programów polityki zdrowotnej przez jednostki samorządu terytorialnego w 2018 r. Ustawa z dnia 29 września 2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
Bardziej szczegółowoBibliografia. Akty prawne
Bibliografia Akty prawne 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. Nr 62, poz. 627; 2. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne. Dz. U. Nr 115, poz. 1229; 3. Ustawa z dnia
Bardziej szczegółowoSztuka dzielenia się energią
Pozyskiwanie funduszy pomocowych studium przypadku SPEC S.A. Sztuka dzielenia się energią Proces identyfikacji Projektu -cele funduszy pomocowych Cele Unii Europejskiej dla projektów inwestycyjnych w ciepłownictwie
Bardziej szczegółowoFinansowanie ekoinnowacji przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Katowice, listopad 2016 roku
Finansowanie ekoinnowacji przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Katowice, listopad 2016 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
Bardziej szczegółowoProgramy NFOŚiGW z obszaru gospodarki odpadami
Programy NFOŚiGW z obszaru gospodarki odpadami Warszawa, 26 września 2011 roku. Dofinansowanie zadań z obszaru ochrona ziemi w latach 2007-2011 Kwota zawartych i uruchomionych umów o dofinansowanie Ogólna
Bardziej szczegółowoDotychczasowy stan rozwoju geotermii w Polsce i naturalne warunki jej rozwoju
Państwowy Instytut Geologiczny- Państwowy Instytut Badawczy Oddział Karpacki ul. Skrzatów 1, Kraków Dotychczasowy stan rozwoju geotermii w Polsce i naturalne warunki jej rozwoju Józef Chowaniec Warszawa,
Bardziej szczegółowoŚrodki strukturalne na lata
Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury
Bardziej szczegółowoPrezydent Miasta Tarnowa Roman Ciepiela
Prezydent Miasta Tarnowa Roman Ciepiela Czym jest klaster energii? Nowelizacja ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii wprowadziła z dniem 1 lipca 2016 r. innowacyjny w skali Unii
Bardziej szczegółowoWZÓR. Wniosek o dofinansowanie
WZÓR Wniosek o dofinansowanie Załączniki do rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia. (poz. ) Wniosek o dofinansowanie Załącznik nr 1 I-1 realizacji projektu informatycznego lub przedsięwzięcia,
Bardziej szczegółowoElektrownie Geotermalne
Elektrownie Geotermalne Czym w ogóle jest energia geotermalna? Ogólnie jest to energia zakumulowana w gruntach, skałach i płynach wypełniających pory i szczeliny skalne. Energia ta biorąc pod uwagę okres
Bardziej szczegółowoNarodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Przyjmowanie i ocena rocznych sprawozdań z działalności stacji demontażu pojazdów oraz wniosków o dopłatę do demontażu przeprowadzonego w roku 2009.
Bardziej szczegółowoWięcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU. www.asm-poland.com.pl
Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU www.asm-poland.com.pl Więcej niż agencja badawcza ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ RYNKU ASM CENTRUM BADAŃ I ANALIZ
Bardziej szczegółowoWarszawa, luty 2013 roku
Dofinansowanie inwestycji prowadzących do oszczędności energii lub wzrostu efektywności energetycznej przedsiębiorstw w ramach programu priorytetowego NFOŚiGW Warszawa, luty 2013 roku 1 Agenda prezentacji
Bardziej szczegółowo3,47 2,87 2,45. śląskie małopolskie wielkopolskie
3,47 2,87 2,45 śląskie małopolskie wielkopolskie sprzęt, badania i rozwój technologii, to kwota wydana na inwestycje w pobudzanie innowacji, transfer technologii, usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia
Bardziej szczegółowoOpracowanie metody programowania i modelowania systemów wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenach nieprzemysłowych...
monoklina śląsko-krakowska w północnej i środkowej części województwa jako przedłużenie monokliny przedsudeckiej południowej. Jej zasięg wyznacza obszar występowania utworów jury i triasu. zapadlisko górnośląskie
Bardziej szczegółowoWspółpraca międzyinstytucjonalna - PPTSM w kreowaniu polityki surowcowej
Współpraca międzyinstytucjonalna - PPTSM w kreowaniu polityki surowcowej Dr hab. inż. Jan Kudełko, prof. nadzw. Warszawa, 26.05.2014 r. Polska Platforma Technologiczna Surowców Mineralnych Polska Platforma
Bardziej szczegółowoR E G U L A M I N. finansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej
Załącznik do Uchwały Nr XIV/123/2011 Rady Powiatu w Bełchatowie z dnia 14 grudnia 2011r. R E G U L A M I N finansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej Postanowienia ogólne 1 Środki
Bardziej szczegółowoDokument dostępny jest na stronie internetowej: i
Ocena formalna oraz ocena merytoryczna, dokonywana jest zgodnie z kryteriami zapisanymi w dokumencie: Dokument dostępny jest na stronie internetowej: www.cop.lodzkie.pl i www.rpo.lodzkie.pl. KRYTERIA WYBORU
Bardziej szczegółowoFinansowanie inwestycji w gospodarce odpadami opakowaniowymi. Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych
Finansowanie inwestycji w gospodarce odpadami opakowaniowymi Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych Katowice20.04.2016 Fundusze do pozyskania w 2016 r. na gospodarkę odpadami
Bardziej szczegółowoWIELOSTRONNE WYKORZYSTANIE WÓD GEOTERMALNYCH NA PRZYKŁADZIE UNIEJOWA
WIELOSTRONNE WYKORZYSTANIE WÓD GEOTERMALNYCH NA PRZYKŁADZIE UNIEJOWA UNIEJÓW 2008 Energia geotermalna odnawialne źródło energii wykorzystujące ciepło energii z wnętrza Ziemi wędruje do powierzchni ziemi
Bardziej szczegółowoBANK OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.
BANK OCHRONY ŚRODOWISKA S.A. Rola Banku Ochrony Środowiska we wspieraniu inwestycji wykorzystujących odnawialne źródła energii Odnawialne źródła energii: szansa i wyzwanie POLEKO 2007 POLSKI SYSTEM FINANSOWANIA
Bardziej szczegółowoPOŻYCZKI NA EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNĄ W MŚP
POŻYCZKI NA EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNĄ W MŚP KIM JESTEŚMY? Instytucją, która od 25 lat wspiera krajową przedsiębiorczość udzielając preferencyjnych pożyczek ze środków własnych, Budżetu Państwa oraz Unii
Bardziej szczegółowoRola koordynatora w klastrze energii
Rola koordynatora w klastrze energii Opracowanie: Ireneusz Perkowski Katowice, 7 listopad 2017 r. Definicja Koordynatora w ustawie o OZE Ustawa o odnawialnych źródłach energii Koordynator klastra energii
Bardziej szczegółowoI. ZASADY OGÓLNE... 3 II. FORMY ZWROTNE... 6 III. FORMY BEZZWROTNE... 9 IV. ROZLICZENIA KOŃCOWE UMÓW DOTACJI I POŻYCZEK... 10
WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH al. ks. Jerzego Popiełuszki 41, 25 155 Kielce tel. sekretariat 41 366 15 12, 41 333 52 20; fax 41 366 09 05 tel. biuro obsługi 41 368
Bardziej szczegółowoPlan badań, analiz i ekspertyz na 2016 rok w zakresie rozwoju regionalnego województwa opolskiego
III Spotkanie Grupy Sterującej Ewaluacją I Monitoringiem Plan badań, analiz i ekspertyz na 2016 rok w zakresie rozwoju regionalnego województwa opolskiego Jagoda Sokołowska Kierownik Referatu Badań i Ewaluacji
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 1557/2012 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 27 stycznia 2012 roku
Uchwała Nr 1557/2012 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 27 stycznia 2012 roku zmieniająca uchwałę w sprawie ustalenia Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do załącznika nr 1 Wieloletnia Prognoza Finansowa
Objaśnienia do wieloletniej prognozy finansowej Gminy Legionowo na lata 2015-2022 Objaśnienia do załącznika nr 1 Wieloletnia Prognoza Finansowa 1. Dochody 2015 r. wynikają z projektu budżetu Gminy na rok
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 2 do Zarządzenia Wójta Gminy Sieroszewice nr 418/2014 z dnia 12 listopada 2014 r. UZASADNIENIE
Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Wójta Gminy Sieroszewice nr 418/2014 z dnia 12 listopada 2014 r. UZASADNIENIE do uchwały Nr.../2014 Rady Gminy Sieroszewice z dnia... grudnia 2014 w sprawie uchwały budżetowej
Bardziej szczegółowoSpotkanie konsultacyjne na temat Listy przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Katowicach na 2017 rok
Spotkanie konsultacyjne na temat Listy przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Katowicach na 2017 rok Katowice, 7 marca 2016 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowoBarbara Rutkowska Główny Specjalista Zespół ds. 1 Projektów Inwestycyjnych. Łódź,
Barbara Rutkowska Główny Specjalista Zespół ds. 1 Projektów Inwestycyjnych r. Łódź, 22.05.2018 Podstawa prawna działania: ustawa Prawo ochrony środowiska ustawy o finansach publicznych Rozporządzenie w
Bardziej szczegółowoBilans zasobów gazu ziemnego
Bilans zasobów gazu ziemnego w Polsce doc. dr hab. Jerzy Nawrocki 27 stycznia 2010 r., Warszawa Bilans zadanie państwowej słuŝby geologicznej Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 r. Art. 102a
Bardziej szczegółowo