Ćwiczenia 1. Geneza inteligencji polskiej. Przemiany, funkcje, miejsce w strukturze społecznej 2. Rola elit w społeczeństwie polskim dwudziestolecia

Transkrypt

1 Nazwa przedmiotu Społeczeństwo Polskie XX wieku Wykładowca dr Jarosław Chodak Typ przedmiotu(w,ćw, W + CA kw, sem.) Rok studiów I rok studiów I stopnia stacjonarnych i niestacjonarnych Semestr letni Liczba godzin w 30 + ćw 15 / Liczba punktów ECTS Treści programowe Wykład 1. Struktura społeczeństwa polskiego dwudziestolecia międzywojennego 2. Społeczeństwo polskie pod okupacja niemiecką i sowiecką, 3. Społeczne konsekwencje II wojny światowej, 4. Kształtowanie (się) nowego społeczeństwa w latach Chłopi i wieś w strukturze społeczeństwa polskiego 6. Polityka rolna PRL: reforma rolna, kurs na kolektywizację, kółka rolnicze 7. Nacjonalizacja przemysłu i bitwa o handel 8. Kryzysy społeczno - polityczne w PRL. Znacznie dla przeobrażeń społecznych 9. Od buntu do małej stabilizacji. Strategie przystosowawcze do nowego systemu 10. Życie codzienne w PRL. Obraz propagandowy a rzeczywistość 11. Nowomowa. Język opisu rzeczywistości w PRL 12. Rewolucja czy ewolucja systemu? Znaczenie przemian politycznych i społeczno-gospodarczych od 1989 r. Ćwiczenia 1. Geneza inteligencji polskiej. Przemiany, funkcje, miejsce w strukturze społecznej 2. Rola elit w społeczeństwie polskim dwudziestolecia międzywojennego 3. Społeczne podstawy oporu wobec okupacji sowieckiej w latach Nie tylko walka zbrojna. Strajki i demonstracje w latach Tworzenie nowej inteligencji po II wojnie światowej 6. Poznański czerwiec. Zdławiona rewolucja 7. Październik Znaczenie przełomu 1956 roku dla społeczeństwa polskiego 8. Ruch społeczny Solidarność Kryteria i forma Zaliczenie ze stopniem zaliczania zajęć Literatura podstawowa 1. Ihnatowicz Ireneusz, Mączak Antoni, Zientara Benedykt, Żarnowski Janusz: Społeczeństwo polskie od X do XX wieku. Warszawa Słabek Henryk: O społecznej historii Polski

2 Warszawa Mędrzecki Włodzimierz, Rudnicki Szymon, Żarnowski Janusz: Społeczeństwo polskie w XX wieku. Warszawa Paczkowski Andrzej: Strajki, bunty, manifestacje jako polska droga przez socjalizm. Poznań Żarnowski Janusz: Społeczeństwo II Rzeczypospolitej Warszawa Literatura uzupełniająca 1. Dudek Antoni i Marszałkowski Tomasz: Walki uliczne w PRL Kraków Głowacki Albin: Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Łódź Gradzińska Grażyna: Chłopi wobec kryzysów społeczno politycznych w Polsce. Poznań Kurczewski Jacek (red.): Stalinizm. Warszawa Palska Hanna: Nowa inteligencja w Polsce Ludowej. Świat przedstawień i elementy rzeczywistości. Warszawa Żarnowski Janusz (red.): Metamorfozy społeczne, Badania nad dziejami społeczeństwa polskiego w XIX i XX wieku Żarnowski Janusz (red.): Metamorfozy społeczne 2, Badania nad dziejami społeczeństwa polskiego w XIX i XX wieku

3 Nazwa przedmiotu Wykładowca Typ przedmiotu Socjologia pracy dr Dominika Polkowska Przedmiot z tzw. II grupy Rok studiów II rok - studia stacjonarne I stopnia w Lublinie Semestr zimowy Liczba godzin 30 WY+15CA Liczba punktów ECTS 3 Treści programowe 1. Praca w ujęciu socjologicznym: definicja, pojęcia pokrewne. 2. Jakość pracy: pojęcie, technologiczne i humanistyczne ujęcie jakości pracy, wielowymiarowość jakości pracy. 3. Humanizacja pracy: nurt humanistyczny i pragmatyczny. 4. Zakład pracy w ujęciu socjologicznym, główne problemy zakładu pracy. 5. Kierowanie w zakładzie pracy. 6. Motywacja i motywowanie. 7. Zjawiska dezorganizujące i patologiczne w zakładzie pracy: pojęcie konfliktu, sposoby jego rozwiązywania, strajk-definicja, rodzaje. 8. Mobbing i jego skutki. 9. Stres w miejscu pracy. 10. Warunki pracy. 11. Instytucje rynku pracy 12. Kariera zawodowa - pojęcie, istota, indywidualny i instytucjonalny rozwój kariery, ścieżki kariery. Kryteria i forma zaliczania zajęć Literatura podstawowa (do 5 pozycji) Literatura uzupełniająca (do 10 pozycji) 13. Perspektywa makro-analityczna przemian dokonujących się w sferze rynku pracy 14. Kultura/kultury narodowa/e i jej/ich wpływ/y na parametry rynku pracy 15. Dialog społeczny w Polsce 16. Negocjacje jako sposób rozwiązywania konfliktów 17. Szara strefa 18. Bezrobocie wybrane zagadnienia Zaliczenie z oceną 1. Baran Józef: W poszukiwaniu źródeł dobrej roboty. Studium socjologiczne o jakości pracy. Kielce: Wyd. WSP Bechowska-Gebhardt Agata, Stalewski Tadeusz: Mobbing, patologia zarządzania personelem. Warszawa: Wyd. Difin J. Gardawski Juliusz (red.): Polacy pracujący a kryzys fordyzmu. Warszawa: Wyd. Scholar Januszek Henryk, Sikora Jan: Socjologia pracy. Poznań: Wyd. AE Schultz Duane, Schultz Sydney (red.): Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Warszawa: Wyd. PWN Drozdowski Rafał: Rynek pracy w Polsce: recepcja, oczekiwania, strategie dostosowawcze. Poznań: Wyd. Naukowe Dyonizniak Ryszard: Socjologia pracy. Kraków: Wyd. AE Furmanek Waldemar: Zarys humanistycznej teorii pracy (z perspektywy pedagogiki pracy). Toruń: Wyd. Instytut Badań Edukacyjnych 2008.

4 4. Gardawski Juliusz: Dialog społeczny w Polsce: teoria, historia, praktyka. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Katedra Socjologii Ekonomicznej SGH Hryniewicz Janusz: Stosunki pracy w polskich organizacjach. Warszawa: Wyd. Scholar Kabaj Mieczysław: Strategie i prognozy przeciwdziałania bezrobociu w Unii Europejskiej i w Polsce. Warszawa: Wyd. Scholar Kazimierczak Zbigniew (red.): Rynek pracy i bezrobocia. Łódź: Wyd. UŁ Smandek Irmgard: Teorie rynku pracy: praca zbiorowa. Katowice: Wyd. AE Stępnień Jerzy: Socjologia pracy i zawodu. Poznań: Wyd. Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego Titkow Anna (red.): Szklany sufit: bariery i ograniczenia karier kobiet: monografia zjawiska. Warszawa: Wyd. ISP 2003.

5 Nazwa przedmiotu Socjologia przestrzeni Wykładowca dr Danuta Niczyporuk Typ przedmiotu(w,ćw, kw, Przedmiot II grupy sem.) Rok studiów I I rok st. I stopnia Semestr letni Liczba godzin 30 wykładu 15 ćwiczeń Liczba punktów ECTS 4 Treści programowe 1. Przestrzeń jako przedmiot socjologii; 2. Rodzaje przestrzeni; 3. Miejsce i przestrzeń; 4. Przestrzeń w kulturowym obrazie świata; 5. Percepcja i waloryzacja przestrzeni; 6. Przyswajanie przestrzeni; 7. Naznaczanie przestrzeni; 8. Wytwarzanie przestrzeni; 9. Przestrzeń symboliczna: 10. Przestrzeń sacrum; 11. Rodzaje przestrzeni miejskiej; 12. Przestrzenie miast (miasto europejskie, płn. amerykańskie, azjatyckie); 13. Przemiany przestrzeni wiejskiej; 14. Przestrzeń pracy. Kryteria i forma zaliczania zajęć Literatura podstawowa (do 5 pozycji) Egzamin ustny oraz zaliczenie z ćwiczeń na podstawie pracy pisemnej. 1. Jałowiecki Bohdan, Szczepański Marek: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej Warszawa; Wydawnictwo Naukowe Scholar Jałowiecki Bohdan, Majer Andrzej, Szczepański Marek, (red.): Przemiany miasta, wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar Styk Józef, Świeca Andrzej: Przestrzeń Lublina w ocenach jej użytkowników. W: Stare i nowe struktury społeczne w Polsce. T. 8. Red.. Lublin: Wyd. UMCS Niczyporuk Danuta: Czas i przestrzeń w światopoglądzie mieszkańców wsi. Lublin: Wyd. UMCS Niczyporuk Danuta: Przestrzeń symboliczna Lublina w oglądzie mieszkańców. W: Stare i nowe struktury społeczne w Polsce. T. 7: Socjologiczne diagnozy współczesnych przemian społecznych, Red. Józef Styk Lublin: Wydawnictwo UMCS

6 Literatura uzupełniająca (do 10 pozycji) 2008 s Eco Umberto: Pejzaż semiotyczny. Warszawa, PIW Hall Edward T.: Ukryty wymiar, Warszawa: Muza Niczyporuk Danuta: Przestrzeń w kulturowym obrazie świata. W: Przestrzeń w nauce współczesnej. Red. Stefan Symotiuk, Grzegorz Nowak. Lublin: Wyd. UMCS 1998 s Niczyporuk Danuta: Przestrzenna identyfikacja mieszkańców Lublina. W: Region w koncepcjach teoretycznych i diagnozach empirycznych. Red. Małgorzata Dziekanowska, Józef Styk. Lublin: Wyd. Perfekta info 2008 s Niczyporuk Danuta: Przestrzeń wiejskich społeczności lokalnych, "Annales UMCS" Sectio I vol. 26: 2001 s Malikowski Marian, Piegza Janusz: Przemiany przestrzeni wiejskiej w Polsce i na Słowacji. Red.. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2008.

7 Nazwa przedmiotu: Zaangażowanie i neutralność w socjologii. Wykład 30 godz godz. ćwiczeń Wykładowca: dr Agnieszka Kolasa-Nowak Socjologia: III rok studia pierwszego stopnia, zajęcia z II grupy. Cel zajęć: Zajęcia będą dotyczyły kwestii postaw, jakie zajmują badacze współczesnego świata społecznego oraz przyjmowanych przez nich celów poznania. Te zagadnienia znajdują się w centrum socjologii, a szczególnie współczesnej refleksji teoretycznej. W naukach społecznych pytanie o neutralność poznawczą lub też zaangażowanie w zmianę społeczną ma bogatą tradycję i budzi wyjątkowo żywe dyskusje. Przedmiotem zajęć będzie dorobek socjologii krytycznej i argumenty uzasadniające postawę społecznego zaangażowania badacza. Analizie zostaną poddane także racje zwolenników neutralności poznawczej. Zobaczymy też jak obie strategie realizowane są w praktyce badawczej i teoretycznej współczesnej socjologii, także polskiej. Wreszcie oba stanowiska zostaną ukazane w perspektywie socjologii wiedzy, a zwłaszcza jej konstruktywistycznej wersji. W tym ujęciu zastanowimy się, czy możliwa jest poznanie całkowicie neutralne względem rzeczywistości oraz jakie funkcje społeczne może ono pełnić. Tematyka zajęć: - Przypomnienie fundamentów: przedsocjologiczna filozofia społeczna jako poszukiwanie warunków dobrego społeczeństwa oraz socjologia jako nauka przyrodnicza (w swoich początkach); - Klasyczne stanowisko w sprawie neutralności i wolności od wartościowania pierwsze uwagi socjologii humanistycznej; - Karola Marksa postawa badawcza: jak wygląda dzisiaj?; - Badacz jako uczestnik życia społecznego: relacja miedzy badaczem a rzeczywistością w refleksji socjologii interpretatywnej; - Demaskowanie i ujawnianie: społeczna rola tego co ukryte (Freud i Marks). - Poznanie mechanizmów społecznych drogą do lepszego świata czy indywidualnej emancypacji (teoria krytyczna i jej rozwój); - Wiedza i władza: o współczesnej refleksji nad związkami państwa, władzy i nauki (Michel Foucault); - Czy socjotechnika ma dziś zwolenników? - Diagnoza współczesności: jakie zaangażowanie jest możliwe w XXI w.? (Giddens, Bourdieu, Bauman); - Czy teorie neutralne takie są? Problem ukrytych założeń i implikacji praktycznych na przykładzie teorii wyborów racjonalnych; - Polityka a nauka: socjologiczne interpretacje polskiej transformacji; - Wszelka wiedza pochodzi od społeczeństwa: konstruktywizm jako stanowisko w socjologii wiedzy; Literatura podstawowa: Z.Bokszański i in. (red.) Encyklopedia socjologii. T.1-5. Warszawa: Oficyna Naukowa. E.Mokrzycki (red.) Kryzys i schizma, Warszawa: PWN.

8 C. W. Mills Wyobraźnia socjologiczna. Warszawa: PWN. Szacki, Jerzy Historia myśli socjologicznej. Warszawa: PWN. A.Jasińska-Kania (red.) Współczesne teorie socjologiczne. Wybór tekstów. T.1-2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Literatura zalecana: P.Bourdieu Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Oficyna Naukowa. M.Czyżewski, Socjolog i życie potoczne. Studium z etnometodologii i współczesnej socjologii interakcji, Łódź N.Elias Zaangażowanie i neutralność. Warszawa: PWN. A.Manterys, Wielość rzeczywistości w teoriach socjologicznych, Warszawa J.Mucha Socjologia radykalna jako krytyka społeczna. Orientacja radykalna i krytyczna we współczesnej socjologii zachodniej. Warszawa: PWN. C.C.Lemert Michel Foucault. Teoria społeczna i transgresja. Warszawa: PWN. J.Szacki (red.), Czy kryzys socjologii? Warszawa A.Szahaj (red.) Wokół teorii krytycznej Jurgena Habermasa, Warszawa M.Ziółkowski, Znaczenie, interakcja, rozumienie. Studium z symbolicznego interakcjonizmu i socjologii fenomenologicznej jako wersji socjologii humanistycznej, Warszawa A.Zybertowicz Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy. Toruń: Wydawnictwo UMK.

9 Nazwa przedmiotu Promocja zdrowia Wykładowca Dr n. hum. Włodzimierz Piątkowski Typ Wy-30 CA-15 przedmiotu(w,ćw, przedmiot z grupy II kw, sem.) Rok studiów III rok I stopnia, w Lublinie, przedmiot z grupy II Semestr letni Liczba godzin Wy-30 CA- 15 Liczba punktów 3, zal. z oc. ECTS Treści programowe Wykłady: 1.Promocja zdrowia wprowadzenie w problematykę wykładów. 2h 2.Teoretyczne podstawy promocji zdrowia. 4h 3.Promocja zdrowia a socjologia medycyny. Analiza wzajemnych relacji. 2h 4.Socjologia promocji zdrowia. Geneza, przedmiot, funkcje, zastosowania. 4h 5.Historyczna ewolucja idei promocji zdrowia ( ). 2h 6.Społeczna natura zdrowia z przedmiot socjologii medycyny. 4h 7.Promocja zdrowia - ewolucja zakresu zainteresowań. 2h 8.Funkcje promocji zdrowia. 2h 9.Promocja zdrowia taksonomia (cz. 1). 2h 10.Promocja zdrowia taksonomia (cz. 2). 2h 11.Profilaktyka a promocja zdrowia. Analiza wzajemnych relacji. 4h Ćwiczenia: Samopomoc a promocja zdrowia Rola nauk o zachowaniu w programach promocji zdrowia Środowiska promujące zdrowie Socjotechnika promocji zdrowia Liderzy promocji zdrowia sposób kształcenia, zadania, zakres odpowiedzialności Religia w trosce o zdrowie. Nowe wyzwania i perspektywy rozwiązywania problemów zdrowotnych. Wyniki wybranych badań socjologicznych nad promocją zdrowia Aktualne i przyszłe możliwości zatrudniania socjologów w programach promujących zdrowie w Polsce Kryteria i forma zaliczania zajęć Literatura podstawowa (do 5 pozycji) ćwiczenia zaliczenie na podstawie obecności, aktywności na zajęciach i samodzielnej prezentacji pracy seminaryjnej. egzamin ustny. Wykłady: wykazanie się znajomością wszystkich treści prezentowanych na zajęciach oraz ich prawidłowa, samodzielna interpretacja. 1. Taranowicz I., Zdrowie i sposoby radzenia sobie z jego zagrożeniami. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Arboretum, Wrocław Prasons T., System społeczny, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2009, rozdział X: Struktura społeczna i proces dynamiczny na przykładzie nowoczesnej praktyki medycznej. 3. Słońska Z., Społeczna natura zdrowia a negatywna i pozytywna koncepcja zdrowia: teoria i praktyka, w: W. Piątkowski (red.), Socjologia z medycyną. Wokół myśli Magdaleny Sokołowskiej, wyd. IFiS PAN, Warszawa 2010, w druku. 4. Gniazdowski A.: Rola wybranych czynników psychospołecznych w promocji zdrowia w Polsce. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna 1995 nr 7.

10 Literatura uzupełniająca (do 10 pozycji) 5. Taradejna D.: Drama w edukacji promującej zdrowie. Sztuka Leczenia 1998 nr 1, T. IV. Nettelton S.: Sociology as applied to health promotion W: The sociology of Health and Illness. Cambridge Piątkowski W., Płonka-Syroka B. (red.): Socjologia i antropologia Medycyny w działaniu. Wrocław Woynarowska B.: Projekt Szkoła promująca zdrowie w Polsce. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna 1994 nr 1-2. Kawczyńska-Butrym Z. (red.): Uczelnia promująca zdrowie. Założenia programu. Lublin Piątkowski W.: Promocja zdrowia w społeczności lokalnej. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna 1994 nr 1-2. Makowska Z.: Indywidualne strategie radzenia sobie ze stresem: uwarunkowania sytuacji stresowych w związku z praca i ocena ich skuteczności. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna 1996 nr 8-9. Tatoń J., Barmas M., Czech A.: Promocja zdrowia w cukrzycy. Nauczanie samoopieki. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna 1994 nr 3-4. Lightfood J., Bines W.: Do we need health worker in schools W: The making of health policies in Europe, E.N.S.P. Rennes Jackson P.: The development of a scientific fact: the case of passive smoking W: R. Bunton, S. Nettleton, R. Burrows (eds.). The Sociology of Health Promotion. Critical Analyses of Consumption, Lifestyle and Risk. London and New York Parish R.: Health promotion. Rhetoric and reality W: R. Bunton, S. Nettleton, R. Burrows (eds.). The Sociology of Health Promotion. Critical Analyses of Consumption, Lifestyle and Risk. London and New York 2005.

11 Nazwa przedmiotu: SOCJOLOGIA POLITYKI Kierunek: SOCJOLOGIA III ROK Liczba godzin: Wy - 30, Ca - 15 Forma zakończenia przedmiotu: zal z oc. Liczba punktów ECTS: Prowadzący: Jarosław Chodak, Ewa Lecka Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): Zapoznanie się z podstawowymi koncepcjami z zakresu socjologii polityki. Poznanie pojęć przydatnych w konceptualizacji zjawisk sfery polityki. Analiza mechanizmów kształtujących życie polityczne. Treści przedmiotu: I. Wykłady 1. Systemy polityczne 2. Teorie demokracji 3. Powstanie i funkcjonowanie zachodniej demokracji 4. Legitymizacja systemów politycznych; 5. Państwo i jego instytucje. Rola elit w kształtowaniu polityki państwa 6. Demokratyzacja. Strategie promocji demokracji 7. Władza i panowanie 8. Teorie elekcji 9. Determinanty zachowań politycznych 10. Społeczeństwo obywatelskie 11. Kultura polityczna 12. Partycypacja polityczna w społeczeństwie informacyjnym II. Ćwiczenia 1. Ruchy polityczne 2. Mechanizmy formowania się elit politycznych w państwach postkomunistycznych 3. Systemy partyjne; Dynamika rozwoju systemu partyjnego w Polsce po 1989 roku. 4. Wymiary podziałów politycznych współczesnego społeczeństwa polskiego 5. Zachowania wyborcze Polaków Metody kształcenia: wykład, dyskusja z elementami wykładu, prezentacja multimedialna Literatura podstawowa Faulks, Keith Political Sociology. A Critical Introduction, Edinburgh University Press. Huntington, Samuel Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa Krasnodębski, Zdzisław Demokracja peryferii, Warszawa: Wydawnictwo Słowo Obraz Terytoria. Nash, Kate Contemporary Political Sociology, Blackwell Publishers, Orum, Anthony M Introduction to Political Sociology: the Social Anatomy of the Body Politic: Prentice Hall. Sartori Giovanni Teoria demokracji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Waśko, Andrzej Demokracja bez korzeni, Kraków: Wydawnictwo Arcana. Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, red. J. Szczupaczyński, t.1, Wydawnictwo

12 Naukowe SCHOLAR, Warszawa 1995 Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, red. J. Szczupaczyński, t.2, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa Wnuk-Lipiński, Edmund. 2005, Socjologia życia publicznego, Warszawa: Wyd. Naukowe SCHOLAR. Literatura uzupełniająca: Lipset, Seymour M Homo politicus: społeczne podstawy polityki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Linz, Juan J., Alfred Stepan Problems of Democratic Transition and Consolidation. John Hopkins University Press, Baltimore and London. Lucas, Edward Nowa zimna wojna: jak Kremml zagraża Rosji i Zachodowi, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis. McFaul, Michael. 2004/5. Democracy Promotion as a World Value. The Washington Quarterly, 28: 1 (Winter): McFaul, Michael Transitions from Postcommunism Journal of Democracy, 16, no. 3: Forma zaliczenia: test pisemny, kolokwium (ćwiczenia)

13 Nazwa przedmiotu: Socjologia ciała Kierunek: Socjologia Prowadzący: dr Anna Biała Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): Zapoznanie studentów z problematyką obecności ciała ludzkiego w społeczeństwie; Student powinien umieć: - przedstawić argumenty na rzecz postrzegania ciała ludzkiego w aspekcie: biologicznym, społecznym i kulturowym; - rozpoznawać stereotypy kulturowe odnoszące się do ciała ludzkiego i cielesności oraz wskazać argumenty na rzecz ich dekonstrukcji. Student powinien mieć świadomość przyczyn występowania różnorodnych postaw wobec ciała ludzkiego i potrafić wskazać przykłady np. przeciwstawnych postaw i wyjaśnić ich źródła. Student powinien dostrzegać związek między percepcją oraz modyfikacjami ciała ludzkiego i rozwojem technologicznym. Student powinien określić różnego rodzaju zagrożenia wynikające z charakterystycznego dla kultury współczesnej kultu ciała. Treści przedmiotu: - refleksje na temat ciała w mitologii, nauce, sztuce, religii - cielesność w stereotypach kulturowych - socjologia ciała jako dyscyplina naukowa - sposoby modelowania ciała w kulturze - metamorfozy ludzkiego ciała inspiracje i zwiększające się możliwości - kanony urody ciała ludzkiego a kwestia zdrowia - zasady i problemy ergonomii - płeć kulturowa i płeć biologiczna - seksualność człowieka i formy jej eksponowania - przemiany intymności, pojęcie tabu - pojęcie wstydu przemiany, wyznaczanie granic - ciało w komunikacji społecznej - kondycja ciała ponowoczesnego Treści przedmiotu:ćwiczenia - cielesność w stereotypach kulturowych - sposoby modelowania ciała w kulturze - metamorfozy ludzkiego ciała inspiracje i możliwości - kanony urody ciała ludzkiego a kwestia zdrowia - seksualność człowieka i formy jej eksponowania - przemiany intymności, pojęcie tabu - pojęcie wstydu przemiany, wyznaczanie granic - ciało w komunikacji społecznej Metody kształcenia: metody podające: wykład informacyjny metody problemowe: wykład problemowy dyskusja dydaktyczna: związana z wykładem, metody eksponujące: film Literatura podstawowa: Teksty źródłowe: Opracowania:

14 Z. Bauman, Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Warszawa A. Buczkowski, Społeczne tworzenie ciała. Płeć kulturowa i płeć biologiczna, Kraków A. Biała, Ciało człowieka w XXI wieku obszar oddziaływania nowych technologii, [w:] U. Kusio, (red.), Kulturowe wyzwania XXI wieku. Szkice z socjologii, antropologii i psychologii społecznej, Lublin M. Foucault, Historia seksualności, Warszawa A. Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej. Studia, Warszawa A. Giddens, Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, Warszawa A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość. Ja i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa A. Gwóźdź, (red.) Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, Kraków J. M. Kurczewski (red.), Praktyki cielesne, Warszawa Z. Melosik, Tożsamość, ciało i władza, Poznań-Toruń 1996 Literatura uzupełniająca: J. Kopania, Etyczny wymiar cielesności, Kraków, Universitas, E. H. Oleksy i E. Ostrowska (red.), Gender - film media, Kraków, B. Pawlica, M.S. Szczepański, A. Zarębska-Mazan, Pokusy piękna i urody. Rynek chirurgii plastycznej w oglądzie socjologicznym, Tychy J. Ryczek, Piękno w kulturze ponowoczesnej, Kraków Raporty z badań TNS OBOP, CBOS adekwatne do problematyki poruszanej na zajęciach.

15 Nazwa przedmiotu: Pomoc rodzinie w kryzysie Kierunek: Socjologia Liczba godzin: 30 WY+15 CA Forma zakończenia przedmiotu egzamin/zaliczenie z oceną Liczba punktów ECTS:5/4 p. Prowadzący: dr Stanisław Lachowski Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): - Poznanie mechanizmów powstania kryzysu w rodzinie i zjawisk wywołujących kryzys - Zapoznanie się z działalnością najważniejszych instytucji wspierających rodzinę w kryzysie - Poznanie strategii pomocy rodzinie w kryzysie - Opanowanie umiejętności diagnozowania sytuacji kryzysowych w rodzinie i doboru metod wspierania rodzin będących w kryzysie Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia): - Charakterystyka zjawisk wywołujących kryzys w rodzinie (bezrobocie, przemoc, uzależnienia i inne choroby, niewydolność wychowawcza, rozpad) - Unormowania prawne wspierające rodzinę w kryzysie (wybrane zapisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Karta Praw Rodziny, - Polityka społeczna państwa na rzecz rodziny w ostatnich dziesięcioleciach - Strategie wspierania rodziny w kryzysie - Instytucje państwowe wspierające rodzinę - Instytucje samorządowe wspierające rodzinę - Organizacje pozarządowe wspierające rodzinę - Działania Kościoła i grup wyznaniowych na rzecz rodziny - Poradnictwo rodzinne - Rodziny zastępcze - Rodziny adopcyjne - Rodzinne Domy Dziecka - Separacja jako forma rozwiązania kryzysu w rodzinie - Stwierdzenie nieważności małżeństwa jako forma rozwiązania kryzysu w rodzinie - Rozwód jako forma rozwiązania kryzysu w rodzinie Metody kształcenia: - Wykład z zastosowaniem środków audiowizualnych (prezentacje multimedialne) Literatura podstawowa: - Zagrożenia życia rodzinnego. Red. Grażyna Poraj, Jan Rostowski. UŁ. Łódź B. Balcerzak-Paradowska. Rodzina i polityka rodzinna na przełomie wieków. IPiSS. Warszawa Pomoc rodzinie dysfunkcyjnej. Red. Barbara Kałdon. Sandomierz-Stalowa Wola Lachowska B. Dzieci osób owdowiałych. RW KUL. Lublin Lipkowska-Teutsch A. Rodzina a przemoc. PARPA. Warszaw Henryk Cudak. Funkcjonowanie dzieci z małżeństw rozwiedzionych. Wyd. Adam Marszałek. Toruń Zagrożenie życia rodzinnego. Red. Grażyna Poraj, Jan Rostowski. UŁ. Łódź Izdebska Jadwiga. Dziecko osamotnione w rodzinie. Trans Humana. Białystok Kawula Stanisław. Pedagogika rodziny: obszary i panorama problematyki. Wyd. Adam Marszałek. Toruń Seweryńska Anna Maria. Uczeń z rodziny dysfunkcjonalnej: przewodnik dla wychowawców i nauczycieli Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 2004 Literatura uzupełniająca: - Cudak Henryk. Funkcjonowanie rodziny a nieprzystosowanie dzieci i młodzieży. WSP. Kielce Andrzejewski Marek. Ochrona praw dziecka w rodzinie dysfunkcjonalnej. Zakamycze Kraków Pospiszyl I. Przemoc w rodzinie. WSiP. Warszawa Kawczyńska-Butrym Z. Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość. Wydawnictwo Makmed. Lublin Lesiewicz J. Sieć i natężenie wsparcia społecznego rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym UMCS Lublin 2003 (praca

16 dr) Forma zaliczenia: Praca pisemna na wskazany temat lub kolokwium pisemne

17 Nazwa przedmiotu: Doradztwo personalne Kierunek: Socjologia, Prowadzący: dr Zofia Szymanek Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): Zapoznanie studentów z podstawami koncepcji zarządzania personelem jako częścią szerszego procesu zarządzania przedsiębiorstwem i jego uwarunkowaniami. Zapoznanie z podstawowymi funkcjami personalnymi. Rozwijanie umiejętności praktycznego ich zastosowania w zarządzaniu organizacją. Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia): Transformacja pracy i funkcji personalnej. Kompetencje menadżerów i specjalistów personalnych. Podstawy koncepcji zarządzania personelem: istota, ujęcie modelowe. Doradztwo personalne a misja, cele i strategia przedsiębiorstwa. Doradztwo personalne w małych, średnich i dużych firmach a oczekiwania właścicieli, kadry menadżerskiej oraz pozostałych pracowników i ich reprezentacji. Analiza pracy i planowanie personelu: istota i rodzaje analizy pracy; opis stanowiska pracy i jego wykorzystanie; istota i metody planowania, rodzaje planów. Alokacja personelu: istota i uwarunkowania; pozyskiwanie pracowników: rekrutacja, selekcja, adaptacja. Procedura selekcji kandydatów: etapy, techniki, narzędzia. Motywacja i motywowanie: pojęcie, instrumenty, kierunek przeobrażeń, warunki i zasady skutecznego motywowania. Podstawowe teorie motywacji. Projektowanie systemu motywacyjnego: wdrożenie, realizowanie i modyfikowanie. Ocenianie pracowników: istota, rodzaje, cele, kryteria, metody. Konstruowanie systemu ocen pracowników: wdrażanie, wykorzystanie. Szkolenie i rozwój zawodowy pracowników: istota, metody i techniki, rodzaje i formy, planowanie, organizowanie, ewaluacja. Projektowanie systemu szkolenia i rozwoju zawodowego personelu: istota, diagnoza potrzeb szkoleniowych. Derekrutacja pracowników według standardów europejskich. Metody kształcenia: Wykład, case study, dyskusja, ćwiczenia. Literatura podstawowa (do 10 pozycji) i uzupełniająca (do 5 pozycji): Literatura podstawowa: Zarządzanie zasobami ludzkimi, (red.) H. Król, A. Ludwiczyński, Warszawa Z problematyki doradztwa personalnego, (red.) T.Rzepa, Szczecin 2001, cz. 1 i 2002, cz. 2. J. Marciniak, Rekrutacja i zatrudnienie według standardów europejskich, Ostrołęka Strategia personalna firmy, (red.) M. Juchnowicz, Warszawa M. Sidor-Rządkowska, Kształtowanie nowoczesnych systemów ocen pracowników, Kraków Nowoczesne metody doboru i oceny personelu, (red.), T. Witkowski, Kraków M. Dale, Skuteczna rekrutacja i selekcja pracowników, Kraków Zarządzanie zasobami ludzkimi, (red.), W. Golnau, M. Kalinowski, J. Litwin, Warszawa K. Doktór, Dobór i kariery menedżerów personalnych, Warszawa M. Armstrong, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Kraków L. Rae, Planowanie i projektowanie szkoleń, Kraków Literatura uzupełniająca: Zarządzanie zasobami ludzkimi. Materiały do ćwiczeń, H. Król, A. Ludwiczyński, red., Warszawa K. Konecki. Łowcy głów. Headhunting, Warszawa Pocztowski, Najlepsze praktyki zarządzania zasobami ludzkimi w Polsce, II zestaw studiów przypadków, Kraków Jamka, Dobór zewnętrzny i wewnętrzny pracowników. Teoria i praktyka, Warszawa 2001.

18 M. Sloman, Strategia szkolenia pracowników, Warszawa Nazwa przedmiotu: Doradztwo zawodowe Kierunek: Socjologia Prowadzący: dr Zofia Szymanek Cele przedmiotu: Zapoznanie z historycznym i współczesnym kontekstem rozwoju poradnictwa zawodowego ze szczególnym uwzględnieniem genezy, uwarunkowań, poglądów i teorii. Rozwijanie umiejętności przydatnych w praktyce indywidualnego i grupowego doradztwa zawodowego. Rozwijanie umiejętności konstruowania narzędzi oraz praktycznego stosowania metod i technik diagnostycznych do sporządzania ekspertyz doradczych. Treści przedmiotu: Praca, zawód i bezrobocie jako źródła kryzysów a zapotrzebowanie na profesjonalne Doradztwo zawodowe w Polsce i w wiodących krajach Unii Europejskiej - perspektywa psychologiczna i socjologiczna - pojęcie, rodzaje, cele i zadania. Kontekst historyczny i współczesny doradztwa zawodowego: kierunki badań, instytucjonalizacja i profesjonalizacja; zasady współpracy międzyresortowej; działania PUP w zakresie łagodzenia skutków bezrobocia; zadania realizowane przez samorząd województwa lubelskiego w zakresie polityki rynku pracy. Teorie rozwoju zawodowego. Koncepcje psychologiczne człowieka. Modele doradztwa i doradcy zawodu. Metodyka doradztwa indywidualnego. Metodyka doradztwa grupowego. Outplacement jako forma pomocy zwalnianym. Rozmowa doradcza jako metoda o podstawowym znaczeniu. Prawne i etyczne podstawy doradztwa zawodowego. Marketing w procesie poszukiwania pracy. Jak aktywnie szukać pracy (bilans umiejętności i mocnych stron, dokumenty aplikacyjne). Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej? Monitoring rynku pracy cechy regionalnego i lokalnego rynku pracy. Wybrane metody doboru pracowników: interview, Thomas International, Assessment Centre. Treści przedmiotu:ćwiczenia Współczesny rynek pracy - szanse i zagrożenia. Monitoring lokalnego rynku pracy (zawodów deficytowych i nadwyżkowych). Marketing w procesie szukania pracy. Dokumenty aplikacyjne Budowanie sieci kontaktów. Kreatywny plan poszukiwania pracy. Bilans umiejętności i mocnych stron - istota i wykorzystanie w procesie szukania pracy Praktyka doradztwa zawodowego. Możliwości i ograniczenia w konstruowaniu prognoz zawodowych. Metody kształcenia Wykład, pogadanka Literatura podstawowa: Doradca profesja, pasja, powołanie?, B. Wojtasik, A. Kargulowa (red.), Warszawa Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej, B. Wojtasik (red.), Wrocław 2001.

19 Psychologiczna problematyka doradztwa zawodowego (red.) H. Skłodowski, t. 1 i 2, Łódź J. Guichard, M. Huteau, Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego, Kraków E. Herr, S. Cramer, Planowanie kariery zawodowej, Warszawa B. Wojtasik, Warsztat doradcy zawodu, Warszawa A. Bańka, Zawodoznawstwo. Doradztwo zawodowe. Pośrednictwo pracy, Poznań W. Rabczuk, Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów członkowskich, Warszawa J.Taylor, Jak efektywnie poszukiwac pracy, Kraków A. Kargulowa, Poradnictwo w teorii i praktyce, Wrocław Literatura uzupełniająca: A. Kargulowa, Przeciw bezradności. Nurty opcje--kontrowersje w poradnictwie i poradoznawstwie, Wrocław P. Hackett, Interview, czyli rozmowa kwalifikacyjna, Warszawa Z. Uniszewski, Jak rozmawiac szukając pracy, Warszawa D. Schultz, S. Schultz, Psychologia a wyzwania pracz dzisiejszej, Warszawa 2002.

20 Nazwa przedmiotu: Procesy marginalizacji, wykluczenia i reintegracji społecznej. Kierunek: Socjologia Prowadzący: Dr Marta Komorska, doktor, adiunkt i mgr M. Nowakowski Semestr letni Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): Program kursu zawiera prezentację podstawowych pojęć związanych z procesem marginalizacji, wykluczenia i reintegracji społecznej. W trakcie zajęć omówiona zostanie specyfika procesu wykluczenia społecznego, mechanizmy blokowania tych procesów oraz efektywność programów socjalnych służących społecznej reintegracji. Ubóstwo, niepełnosprawność, bezrobocie są podstawowymi zjawiskami przyczyniającymi się do powstania wykluczenia społecznego, a samo wykluczenie przyjmuje skomplikowane i wielowymiarowe formy, które wymagają kompleksowego podejścia, łączącego szeroką gamę programów działania w obszarach takich jak: ubezpieczenia społeczne, pomoc społeczna, edukacja, zatrudnienie, ochrona zdrowia, mieszkania. Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia): Wykład: Pojęcie marginalizacji i wykluczenia społecznego w Polsce, próby definiowania. 2. Diagnozowanie wykluczenia społecznego, operacjonalizacja i pomiar (wskaźniki i miary). 3. Przyczyny procesu marginalizacji (bezrobocie, ubóstwo, niepełnosprawność, środowisko, miejsce zamieszkania, uzależnienia, patologie życia rodzinnego itp.) 4.Okres transformacji w Polsce a procesy marginalizacji. - tło ekonomiczne, - tło społeczne 5. Problematyka wykluczenia społecznego w polityce społecznej. 6. Opracowanie polskiej strategii do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. 7. Reintegracja społeczna grup dotkniętych marginalizacją. 8. Instytucjonalne formy reintegracji społecznej: program zatrudnienia socjalnego, usługi socjalne, programy wyrównujące szanse edukacyjne, usługi profilaktyki zdrowotnej. 9. Procesy marginalizacji społecznej i reintegracji w świetle polityki społecznej UE. Ćwiczenia: 1. Podstawy prawne w ramach walki z procesem marginalizacji i wykluczenia społecznego 2. Prawa obywatelskie a wykluczenie społeczne 3. Zadania Rządowego Zespołu ds. Marginalizacji i Reintegracji Społecznej 4. Instytucje i organizacje odpowiedzialne za prowadzenie działań w obszarze walki z procesem marginalizacji i wykluczenia społecznego 5. Badania nad marginalizacją i wykluczeniem społecznym (narzędzia, wskaźniki) 6. Polityka społeczna a procesy marginalizacji rekomendacje. Podsumowanie zajęć. Metody kształcenia: Wykład z wykorzystaniem foliogramów, nierzadko prowadzony w formie konwersatoryjnej, wzbogacony przedstawieniem kserokopii ważnych artykułów i prezentacją niektórych pozycji piśmiennictwa. Literatura podstawowa: 1. P.Błędowski (red.): Między transformacją a integracją. Polityka społeczna wobec problemów współczesności. SGH, Warszawa K. Marzec-Holka (red.): Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Wyd. U.K.W. Bydgoszcz L. Frąckiewicz (red.): Wykluczenie społeczne. Wyd. AE, Katowice A.Titkow (red.): Szklany sufit. ISP, Warszawa T.Kazimierczak, M. Rymsza (red.): W stronę aktywnej polityki społecznej, ISP, Warszawa K.W. Frieske (red.): Ofiary sukcesu. Zjawiska marginalizacji społecznej w Polsce. IS UW, Warszawa 1997.