Ocena wpływu zagłuszeń celowych na jakość pozycjonowania pojazdów techniką GNSS
|
|
- Franciszek Mróz
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WRONA Maciej 1 ANESZKO Aneta Ocena wpływu zagłuszeń celowych na jakość pozycjonowania pojazdów techniką GNSS WSTĘP Wraz ze wzrostem aplikacji wykorzystujących Globalny System Nawigacji Satelitarnej na rynku komercyjnym oferowane są urządzenia pozwalające w sposób skuteczny zakłócić sygnał satelitów GNSS. Ze względu na niską cenę i prosty sposób działania najszerzej dostępne są urządzenia generujące tzw. szum zakłócający (Interference Noise) na częstotliwości identycznej z GNSS. Takie świadome generowanie sygnału na częstotliwości GNSS określane jest terminem zagłuszanie ( jamming). Znacznie bardziej skomplikowane za równo z punktu widzenia niezbędnej szczegółowej wiedzy fachowej jak i niezbędnego sprzętu jest fałszowanie sygnału (spoofing). Ten drugi rodzaj wpływu na sygnał transmitowany przez satelity jest głównie wykorzystywany przez służby wojskowe [1]. Celem opisanego w niniejszym artykule eksperymentu było zbadanie wpływu zakłóceń celowych typu jamming na wyniki pomiaru techniką GNSS. Wnioski opierają się przede wszystkim na porównaniu współrzędnych z pomiaru rzeczywistego i pomiaru zagłuszanego. Uaktywnienie źródła zagłuszeń może zmniejszyć dokładność wykonywanego pomiaru, lub nawet go uniemożliwić, możliwe jest również zafałszowanie informacji[4]. Pomiary wykonano stosując różne metody, każdą poddając próbie degradacji. Sprawdzono również jak będą zmieniać się wyniki pomiaru wraz z oddalaniem odbiornika od źródła zakłóceń. Istotny punkt to również uważna obserwacja, jak odbiornik reaguje na uaktywniające się, nieznane pole elektromagnetyczne [3]. 1. WRAŻLIWOŚĆ SYGANŁU SATELITARNEGO NA ZAKŁÓCENIA Istnieje wiele możliwości ingerencji w transmisję sygnału satelitarnego. Mogą to być nieświadome działania, ale także czynności kontrolowane i zamierzone. Należy również pamiętać, że sam sprzęt służący do wysyłania i odbierania sygnałów, mimo iż jest profesjonalnie wyprodukowany, nie jest wolny od błędów. Można tu wymienić błędy zegarów odbiornika i satelity, błędy transmisji i zliczania czasu, błędy dokonywania korelacji sygnałów, etc. Wiele z nich można wykluczyć poprzez różnicowanie obserwacji. Moc sygnału transmitowanego przez satelity GPS do anteny odbiornika oscyluje w przybliżeniu wokół wartości -160 dbw [2], w zależności od użytkowanej częstotliwości. Odpowiada to W. Wartość ta sugeruje, że poziom mocy sygnału jest dość niski, a co za tym idzie, łatwo go zagłuszyć. Należy pamiętać, że rozwój technologii dążący do ulepszania i unowocześniania sprzętu, nie idzie tylko w jednym kierunku: jeśli do sprzętu nawigacyjnego są wciąż wprowadzane nowe mechanizmy niwelujące czynniki zaburzające sygnał satelitarny, to także na rynek wprowadzane są coraz lepsze i skuteczniejsze narzędzia służące do zagłuszenia tego sygnału, lub do jego zniekształcania. Urządzenia takie, o różnej mocy działania, są powszechnie dostępne, a ich działanie często jest niezauważane i lekceważone, ze względu na występowanie w tle zakłóceń naturalnych. Moc sygnału zagłuszającego i jego zakres uzależniony jest od wielu czynników, m.in. od rodzaju sygnału, wysokości, na jakiej zostanie umieszczony mechanizm zagłuszający, geomerii usytuowania urządzenia zakłócającego, anteny odbiorczej i satelity, ukształtowania terenu oraz jakości używanego sprzętu. Źródło zagłuszeń tworzy wokół siebie sferę, w której promieniu wszystkie odbiorniki nie będą poprawnie działały, 1 Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji, Wojskowa Akademia techniczna; mwrona@wat.edu.pl 6865
2 dotyczy to również stacji referencyjnych. Przez zastosowanie zagłuszacza, zwykłemu użytkownikowi zostaje uniemożliwione pełne korzystanie z funkcjonalności, jaką oferuje mu GPS. Badania wskazują, że całkowitą utratę sygnału GPS w promieniu 10 kilometrów, może wywołać źródło zagłuszeń o mocy już 1 W. [2] Celowe ingerencje w sygnał satelitarny możemy podzielić na: zagłuszanie (jamming), fałszowanie sygnału (spoofing), oraz zakłócanie i ponowne nadawanie sygnału (meaconing). Zagłuszanie sygnału satelitarnego przy użyciu przeznaczonego do tego urządzenia, podłączonego do źródła zasilania, polega na wyemitowaniu zakłócenia elektromagnetycznego. Na skutek takiego działania zostają wygenerowane przez to urządzenie sygnały, w takim samym paśmie częstotliwości jak sygnał GPS. W ten sposób, powstaje tak zwany szum, czyli niepożądany sygnał, który może zakrywać i tłumić sygnał właściwy [1]. Wszystkie wyżej opisane metody ingerencji w sygnał satelitarny są poważnym zagrożeniem dla pomiarów geodezyjnych. Wykonując pomiar techniką GNSS, w zależności od stosowanej metody pomiarowej, możemy uzyskać dokładność położenia punktu sięgającą kilku milimetrów. Jeśli pomiar wykonywany będzie w sąsiedztwie źródła zagłuszeń, jego dokładność może znacznie odbiegać od oczekiwanej, określonej w poszczególnych wytycznych technicznych lub instrukcjach dla konkretnych prac. Bardzo prawdopodobna może być sytuacja, w której pomimo wysokiej precyzji pomiaru, dokładność będzie bardzo niska, a wyznaczona pozycja będzie pozycją fałszywą. Dokonanie pomiaru może również zostać całkowicie uniemożliwione. 2. POMIAR TESTOWY Celem przeprowadzonego testu było zbadabie jaki mają wpływ zakłócenia celowe na odbiór sygnału satelitarnego, a w rzeczywistości na wyniki pomiaru GNSS. Wpływ na wyniki pomiaru zwykłą metodą pozycjonowania, przy wykorzystaniu dwóch najpopularniejszych systemów satelitarnych, mianowicie GPS i GLONASS, a także wpływ na pomiar metodą DGPS, przy wykorzystaniu systemu SBAS (Satellite Based Augmentation System). Pomiary, które wykonano, ukazują stopień odporności odbiorników GNSS na działanie źródeł zakłócania, w zależności od odległości między odbiornikiem a zakłócaczem, a także ze względu na wybraną metodę pomiaru. Wyniki mogą być też informacją dla użytkowników, jakie elementy obserwować podczas wykonywania pomiaru, jak interpretować nietypowe wskazania kontrolera, tak by zinterpretować celowe degradacje sygnału satelitarnego, na tle zakłóceń naturalnych i przypadkowych. Badania pozwolą też ocenić, którą z przetestowanych metod warto wybrać, która prognozuje lepszą dokładność pomimo ingerencji czynników zewnętrznych i z jakiego powodu. Do pomiarów użyto odbiornika dwuczęstotliwościowego GNSS marki Trimble SPS881 z zainstalowaną aplikacją Survey Controller. Pierwszym krokiem była konfiguracja odbiornika i następujących parametrów: minimalny kąt widoczności satelitów nad horyzontem równy 10o, maska PDOP = 6, częstotliwość L1 i L2. Jako źródło zagłuszeń zagłuszacz GPS-100, zasilany elektrycznie, pracujący na częstotliwości L1, o mocy sygnału 140mW, co przekłada się na zasięg ok. 12m. Urządzenie zagłuszające transmituje sygnał w paśmie o szerokości MHz o częstotliwości środkowej równej 1575,42 MHz. Zagłuszacz został przymocowany do statywu, na wysokości 1,90 m. 6866
3 Rys. 1 Rozmieszczenie punktów pomiarowych podczas eksperymentu Pomiary wykonano w czterech seriach, ustawiając odbiornik w odległości od źródła zagłuszania odpowiednio 5m, 10m, 15m i 20m (Rysunek 1). Odległości te zostały odmierzone ruletką. Używano jednej anteny odbiorczej, także po każdej wykonanej serii, przenoszono ją na kolejny spoziomowany i scentrowany statyw, aby zapewnić możliwie krótkie odstępy czasu pomiędzy obserwacjami. Pierwszy pomiar wykorzystywał tylko satelity systemu GPS, kolejno na stanowiskach od 1do 4. Następnie taki sam pomiar, na każdym stanowisku, powtórzono przy uruchomionym urządzeniu zagłuszającym. Kolejną serię przeprowadzono w sposób identyczny, z wykorzystaniem obserwacji GPS+GLONASS. Ostatnia seria obejmowała pomiar metodą DGPS (Differential GPS), wykorzystując informacje transmitowane przez europejski SBAS o nazwie EGNOS. Na każdym stanowisku i dla każdej metody pomiaru zarejestrowano 15 obserwacji z zagłuszaniem i tyle samo bez zagłuszania. Serie pomiarowe wykonywane były tak, aby przebiegały w zbliżonych warunkach obserwacyjnych. 3. ANALIZA WYNIKÓW Przy wykorzystaniu kombinacji: system GPS i urządzenie zagłuszające, błąd średni położenia punktu wzrósł w porównaniu do błędu przy metodzie GPS nie zagłuszanej, mianowicie błąd ten dla kolejnych stanowisk wyniósł: 0,30 m, 0,29 m, 0,16 m i 0,37 m. Poniższe wykresy obrazują jak na poszczególnych stanowiskach, czyli wraz ze wzrostem odległości od urządzenia zagłuszającego, zmieniały się współrzędne w porównaniu do wartości najbardziej prawdopodobnej pomiaru metodą GPS bez jej zagłuszania. 6867
4 W miarę oddalania się od źródła zagłuszeń, liczba widocznych przez odbiornik satelitów wzrasta. Na stanowisku pierwszym bardzo dokładnie widać wpływ celowych zagłuszeń. Liczba dostępnych satelitów znacznie maleje w porównaniu do pomiaru niezagłuszanego. Poniżej przedstawiono wartość współczynnika PDOP (Positional Dilution of Precision) dla piętnastu obserwacji na stanowisku nr 3.. Współczynnik PDOP na stanowiskach 3 i 4, czyli w odległości 15 metrów i 20 metrów od uruchomionego urządzenia zagłuszającego powraca do wartości, jaka zarejestrowała się podczas pomiaru niezagłuszanego. Mieści się ona w granicach 1,6-1,9. Dla współczynników HDOP (Horizontal Dilution of Precision) i VDOP (Vertical Dilution of Precision) również zachodzi taka sytuacja, że ich wartości wyrównują się dla pomiaru rzeczywistego i pomiaru zagłuszanego. Wartość współczynnika HDOP oscyluje wokół wartości 0,8 1,0, zaś współczynnik VDOP wokół 1,3-1,7. Analizując współczynniki DOP dla stanowisk w odległości 5 i 10 metrów od urządzenia zagłuszającego można stwierdzić, że spełniają wcześniejsze założenia i przewidywania wynikające z liczby dostępnych satelitów. Na stanowisku nr 1, przy pomiarze GPS z zagłuszeniem, wartość współczynnika PDOP jest ponad 5-krotnie większa, niż przy pomiarze bez zagłuszania. Dla stanowiska nr 2 różnica ta zmniejsza się, jednak w pojedynczych obserwacjach przy pomiarze zagłuszanym wartość współczynnika porównywalna jest do wartości uzyskanej na stanowisku nr 1. Analogicznie do współczynnika PDOP, zachowują się HDOP i VDOP. Poniżej prezentuję histogramy dla wybranych stanowisk. Ciekawie prezentuje się stanowisko nr 2, dla którego wartości współczynników VDOP i PDOP, dla dwóch obserwacji spośród piętnastu (6, 13) znacznie wzrastają, nawet o 3 jednostki. Rys. 2 Wartość współczynnika PDOP w czasie pomiaru rzeczywistego i pomiaru z zagłuszeniem (Stanowisko nr 2, GPS). Rys. 3 Wartość współczynnika VDOP w czasie pomiaru rzeczywistego i pomiaru z zagłuszeniem (Stanowisko nr 2, GPS). Kolejną kombinacją pomiarową było wykorzystanie do pomiaru łącznie systemów GPS i GLONASS. Wykorzystanie dwóch systemów oznaczało zwiększenie liczby dostępnych satelitów. 6868
5 Można by zakładać, że użycie systemu GLONASS w tym przypadku podniesie dokładność pomiarów. W efekcie, dla pomiaru niezagłuszanego liczba satelitów minimalnie wynosiła 15, a maksymalnie 18. Po uruchomieniu urządzenia zagłuszającego na stanowisku pierwszym, antena zarejestrowała sygnał maksymalnie z 6 satelitów. Na stanowisku 4 podczas zagłuszania widocznych było maksymalnie 9 satelitów systemu GPS i GLONASS (Rysunek 4). Rys. 4 Liczba widocznych satelitów GPS i GLONASS na stanowisku 1 i 4. Porównując wartość współczynników PDOP, HDOP i VDOP dla pomiaru zagłuszanego, kolejno dla każdego stanowiska, również brakuje zakładanego spadku wartości współczynników wraz z oddaleniem od źródła zagłuszeń. Bardzo podobnie sytuacja szkicuje się dla stanowiska pierwszego i ostatniego. Otóż zarówno w odległości 5 metrów, jak i 20 metrów od zagłuszacza, dla większości obserwacji, wartość współczynników DOP wzrasta zaledwie około 1,5 razy od współczynników charakteryzujących pomiar niezagłuszany. Jednak bardzo ważnym jest, że również dla tych dwóch stanowisk pojawiają się obserwacje o współczynniku znacznie wyższym. Dla stanowiska nr 1 zaistniały dwie obserwacje (8, 12) o współczynnikach DOP około 15 razy przewyższających współczynniki pozostałych 13-tu spostrzeżeń. Dla stanowiska nr 4 wystąpiły również dwie obserwacje (13, 15) o dziesięciokrotnie wyższych współczynnikach DOP. Warto w tym miejscu przypomnieć, że dla tych obserwacji, o zwiększonych współczynnikach, liczba dostępnych satelitów podczas pomiaru była tylko o jeden mniejsza niż dla pozostałych obserwacji. Nie wystąpiła tu duża różnica w ilości aktywnych satelitów, pomimo znacznego wzrostu błędu rozmycia dokładności pozycji. Stanowisko nr 2, oddalone od źródła zagłuszeń o 10 metrów, cechuje się stabilnością współczynników PDOP, HDOP i VDOP, zarówno jeśli chodzi o pomiar rzeczywisty, jak i zagłuszany. Dla pomiaru rzeczywistego współczynnik VDOP utrzymuje się na tym samym poziomie i dla piętnastu obserwacji ma wartość 0,7. Jeśli chodzi o PDOP mieści się w przedziale od 1,2 do 1,4, a HDOP pomiędzy 1,0 a 1,2. Maksymalne odchylenia pomiędzy obserwacjami wynoszą 0,2. Przy pomiarze zagłuszanym wartości te wzrastają, jednak nadal są względem siebie zrównoważone. Współczynnik PDOP, dla trzech pierwszych spostrzeżeń przyjmuje wartość 3,2, dla pozostałych 3,1. HDOP oraz VDOP są stałe dla wszystkich spostrzeżeń i przyjmują wartości 1,7 oraz 2,6. Po przeanalizowaniu rozkładu współczynników DOP można stwierdzić, że działalność urządzenia zagłuszającego jest widoczna na każdym ze stanowisk. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Po przeanalizowaniu średnich błędów pomierzonych punktów, podstawowym wnioskiem jest spadek dokładności pomiaru spowodowany wytwarzaniem zagłuszeń celowych. Występowanie aktywnego pola elektromagnetycznego w pobliżu stanowiska pomiarowego powoduje, że część sygnałów z systemu GNSS nie dociera do anteny odbiorczej. Jeśli wykonywane pomiary opierają się jedynie na systemie GPS to obserwacje takie bardzo podatne są na wpływ zagłuszeń celowych. Degradując tylko częstotliwość L1, można skutecznie 6869
6 uniemożliwić określenie pozycji. Im bliżej źródła zagłuszeń wykonywany jest pomiar, tym większy błąd średni położenia pomierzonego punktu. Wraz z oddalaniem od urządzenia zagłuszającego jego działalność degradująca maleje w sposób stopniowy. Uwidacznia się to w taki sposób, że odchylenia współrzędnych X i Y od wartości najbardziej prawdopodobnej maleją. Porównywalnie podobnie rozkładają się odchyłki dla współrzędnej H. Zagłuszenia celowe mają mniejszy wpływ na dokładność pomiaru przy wykorzystaniu dwóch systemów GPS i GLONASS. Otóż w przypadku próby zagłuszenia jednocześnie dwóch wspomnianych wcześniej systemów, odchylenia współrzędnych od wartości najbardziej prawdopodobnej rozkładają się nierównomiernie, bez względu na odległość anteny odbiorczej od urządzenia zagłuszającego. Porównywalnie ujawnia się wpływ zakłóceń celowych na pomiar wysokości. Odchylenia współrzędnej H mogą być kilkakrotnie większe niż odchylenia współrzędnych X, Y. Celowa ingerencja w sygnał satelitarny, podczas pomiaru różnicowego z wykorzystaniem systemu SBAS jest najbardziej zauważalna. Otóż praca zagłuszacza na częstotliwości L1 wystarcza, aby całkowicie uniemożliwić odbiór sygnału SBAS. Wszystkie składowe współczynnika DOP również reagują na zagłuszanie sygnału satelitarnego. Otóż jeśli degradacja sygnału jest intensywna, kontroler pomimo rejestracji wszystkich współczynników, ukazuje również komunikaty o nadmiernie wysokiej wartości konkretnego współczynnika. Jest to sygnał dla użytkownika aby porównać między innymi liczbę aktywnych satelitów i współczynnik PDOP. Tradycyjny pomiar GPS ma niską odporność na zakłócenia celowe. Niewielkim nakładem kosztów można zdegradować sygnał satelitarny. Zakłócenia celowe można zinterpretować na podstawie zmiany odległości pomiędzy anteną a zakłócaczem, ponieważ odchylenia współrzędnych i wszystkich współczynników rozkładają się równomiernie: wraz ze wzrostem odległości maleją. Podczas wykorzystania do pozycjonowania dwóch systemów GPS i GLONASS, błędy położenia pomierzonych punktów są mniejsze niż przy wykorzystaniu tylko techniki GPS. Połączenie systemów daje większą odporność. Zakłócenia celowe można rozpoznać po pojedynczych obserwacjach, dla których wystąpiły duże odchyleniach współrzędnych od wartości najbardziej prawdopodobnej. Zakłócenia celowe mogą doprowadzić do całkowitej eliminacji sygnału GNSS. Niewielkim nakładem kosztów można przerwać transfer poprawek z systemu SBAS, przy ingerencji w częstotliwość L1. W miejscu, gdzie będą występować zakłócenia celowe, pomiar taki będzie niemożliwym do wykonania. Podstawowym elementem informującym o degradacji sygnału jest współczynnik PDOP. Nawet jeśli pomiar nie zostaje zarejestrowany, urządzenie informuje użytkownika o nadmiernym wzroście wartości współczynnika PDOP. Po zakończeniu działania urządzenia zakłócającego, jego działanie nadal jest widoczne przez kilka do kilkudziesięciu sekund. Po takim czasie, można dopiero wykonać poprawny pomiar. Po upływie kilku sekund zaczyna zwiększać się liczba dostępnych satelitów, aż do momentu gdy do odbiornika będą docierać informacje o wszystkich satelitach i ich poprawnym położeniu. Jako metodę przeciwdziałania zakłóceniom celowym można wprowadzić dodatkowe częstotliwości nadawania sygnałów satelitarnych, czy zastosować zintegrowany system nawigacyjny GPS/INS. Badane zjawisko jest bardzo znaczącym problemem w takich dziedzinach, jak geodezja i nawigacja. Rozwój technologiczny pozwalający na uzyskanie podczas pomiaru wysokiej dokładności, może również doprowadzić do jej degradacji. Występowanie zakłóceń celowych w pobliżu stanowiska pomiarowego powoduje uzyskanie przez użytkownika wyników niepewnych, błędnych, czy zafałszowanych. Stan taki może również doprowadzić do wyłączenia stacji referencyjnych. Skutki takich zjawisk mogą być bardzo negatywne ze względu na stan obecnego uzależnienia geodezji od technik GNSS. 6870
7 Streszczenie Niniejszy artykuł opisuje test przeprowadzony na Wojskowej Akademii Technicznej w 2014 roku. Doświadczenie polegało na próbie oceny wpływu zagłuszeń celowych generowanych przez dostępne na rynku komercyjnym urządzenia low cost na jakość pozycjonowania z wykorzystaniem GNSS. Słowa kluczowe: tu należy wpisać słowa kluczowe, czcionka Times New Roman 11 pkt, pogrubione, wyrównanie do lewej (Styl Słowa Kluczowe) BIBLIOGRAFIA 1. Asghar Tobatoboei, 2007, Detection Characterisation andmitigation of interference in receivers for global navigation satellite systems, The University of New South Wales 2. Glenn D. MacGougan, 2003: High sensitivity Environments, The University of Calgary 3. John A. Volpe, Vulnerability assesement of the transportation infrastructure relying on the Global positioning system 4. Anthony Abbarth 2007, Antyjamming and GPS for Critical Military Applications, Department of Defence, 2002 PODZIĘKOWANIA Niniejsza publikacja powstała w oparciu o środki z projektu PBS/854/2013 Pozyskiwanie i przetwarzanie geodanych dla potrzeb bezpieczeństwa i obronności kraju. 6871
GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu
GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Wyznaczenie pozycji anteny odbiornika może odbywać się w dwojaki sposób: na zasadzie pomiarów
Bardziej szczegółowoDifferential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski
Differential GPS Zasada działania dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl DGPS koncepcja Podczas testów GPS na początku lat 80-tych wykazano, że błędy pozycji w dwóch blisko odbiornikach były
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE DANE SYSTEMU GPS
NAWIGACJA GNSS NAWIGACJA GNSS GNSS Global Navigation Satellite System jest to PODSTAWOWY sensor nawigacji obszarowej. Pojęcie to obejmuje nie tylko GPS NAVSTAR (pierwszy w pełni funkcjonujący globalny
Bardziej szczegółowoPrecyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS
Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Załącznik nr 2 Rozdział 1 Techniki precyzyjnego pozycjonowania w oparciu o GNSS 1. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych metodą precyzyjnego pozycjonowania
Bardziej szczegółowoWykorzystanie systemu EGNOS w nawigacji lotniczej w aspekcie uruchomienia serwisu Safety-of-Life
UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI w Olsztynie Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Dęblinie Wykorzystanie systemu
Bardziej szczegółowoSATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4
SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Można skorzystać z niepełnej analogii do pomiarów naziemnymi
Bardziej szczegółowoPowierzchniowe systemy GNSS
Systemy GNSS w pomiarach geodezyjnych 1/58 Powierzchniowe systemy GNSS Jarosław Bosy Instytut Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu e-mail: jaroslaw.bosy@up.wroc.pl Systemy GNSS
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ETI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 6 Seria: Technologie Informacyjne 2008
ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ETI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 6 Seria: Technologie Informacyjne 2008 Mariusz Chmielecki, Agnieszka Jurkowska, Karol Rudziński, Cezary Specht, Jakub Szulwic, Tadeusz Widerski Politechnika
Bardziej szczegółowoProblem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych
Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Realizacja Osnów Geodezyjnych a Problemy Geodynamiki Grybów, 25-27 września 2014 Ryszard Szpunar, Dominik Próchniewicz, Janusz Walo Politechnika
Bardziej szczegółowoUltra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS
Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Jacek Paziewski Paweł Wielgosz Katarzyna Stępniak Katedra Astronomii i Geodynamiki Uniwersytet Warmińsko Mazurski w
Bardziej szczegółowoSystemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak
Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej powinny spełniać następujące wymagania: system umożliwia określenie pozycji naziemnego użytkownika w każdym momencie, w
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS
GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS Szymon Wajda główny
Bardziej szczegółowoRecenzja Rozprawy doktorskiej mgr int Pawła Przestrzelskiego pt.: Sieciowe pozycjonowanie różnicowe z wykorzystaniem obserwacji GPS i GLONASS"
*jp"
Bardziej szczegółowoDokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski
Dokładność pozycji dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Nawigacja Nawigacja jest gałęzią nauki zajmującą się prowadzeniem statku bezpieczną i optymalną drogą. Znajomość nawigacji umożliwia
Bardziej szczegółowoPomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS
GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS Szymon Wajda główny
Bardziej szczegółowoGeodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Systemy pozycjonowania i nawigacji Nazwa modułu w języku angielskim Navigation
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Miernictwa Górniczego
Laboratorium z Miernictwa Górniczego Materiały pomocnicze I Planowanie warunków obserwacji satelitów GPS/GLONASS Opracował dr inż. Jan Blachowski jan.blachowski@pwr.wroc.pl, pok. 505, bud. K-1, tel. 320
Bardziej szczegółowoSerwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO KODGIS NAWGIS
GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO KODGIS NAWGIS Artur Oruba specjalista Szkolenie Służby Geodezyjnej
Bardziej szczegółowoSystemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak
Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Zniekształcenia i zakłócenia Założenia twórców systemu GPS było, żeby pozycja użytkownika była z dokładnością 400-500 m. Tymczasem po uruchomieniu systemu
Bardziej szczegółowoTechniki różnicowe o podwyższonej dokładności pomiarów
Techniki różnicowe o podwyższonej dokładności pomiarów Adam Ciećko, Bartłomiej Oszczak adam.ciecko@uwm.edu.pl bartek@uw.pl Zastosowanie nowoczesnych satelitarnych metod pozycjonowania i nawigacji w rolnictwie
Bardziej szczegółowoWykorzystanie serwisu ASG-EUPOS do badania i modyfikacji poprawek EGNOS na obszarze Polski
Wykorzystanie serwisu ASG-EUPOS do badania i modyfikacji poprawek EGNOS na obszarze Polski Leszek Jaworski Anna Świątek Łukasz Tomasik Ryszard Zdunek Wstęp Od końca 2009 roku w Centrum Badań Kosmicznych
Bardziej szczegółowoO technologii pomiarów GPS RTK (Real Time Kinematic)
1. Wstęp O technologii pomiarów GPS RTK (Real Time Kinematic) Pomiar RTK to na dzień dzisiejszy najnowocześniejsza na świecie technologia dokładnych pomiarów uzyskiwanych w czasie rzeczywistym bez wykonywania
Bardziej szczegółowoPomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS
Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS Artur Oruba specjalista administrator systemu ASG-EUPOS Plan prezentacji Techniki DGNSS/ RTK/RTN Przygotowanie do pomiarów Specyfikacja
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
PL/EP 1887379 T3 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1887379 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 04.07.2007
Bardziej szczegółowoSieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS)
Sieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS) Mgr inż. Robert Dudek GEOTRONICS KRAKÓW GSI Japan - 21st of June 1999 Wprowadzenie u Dlaczego Sieci stacji referencyjnych GPS? u Pomysł
Bardziej szczegółowoSystemy przyszłościowe. Global Navigation Satellite System Globalny System Nawigacji Satelitarnej
Systemy przyszłościowe Global Navigation Satellite System Globalny System Nawigacji Satelitarnej 1 GNSS Dlaczego GNSS? Istniejące systemy satelitarne przeznaczone są do zastosowań wojskowych. Nie mają
Bardziej szczegółowoCJAM 100 Miniaturowa radiostacja zagłuszająca
CJAM 100 Miniaturowa radiostacja zagłuszająca CJAM 100 to miniaturowa radiostacja zagłuszająca, pozwalająca na zakłócanie komunikacji w sieci komórkowej na małych obszarach. Wystarczy nacisnąć przycisk,
Bardziej szczegółowoWyświetlanie informacji o stanie połączeń
Wyświetlanie informacji o stanie połączeń Istnieje możliwość sprawdzenia informacji o stanie połączeń pomiędzy tym urządzeniem a pojazdem. Połączenia te obejmują również te powiązane z danymi GPS oraz
Bardziej szczegółowoSATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6
SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Równanie pseudoodległości odległość geometryczna satelity s s
Bardziej szczegółowoPomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS. Artur Oruba specjalista administrator systemu ASG-EUPOS
Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS Artur Oruba specjalista administrator systemu ASG-EUPOS Plan prezentacji Techniki DGNSS/ RTK/RTN Przygotowanie do pomiarów Specyfikacja
Bardziej szczegółowoASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce
ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce Jarosław Bosy, Marcin Leończyk Główny Urząd Geodezji i Kartografii 1 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Europejski
Bardziej szczegółowoWZAJEMNE ODDZIAŁYWANIE URZ
ĆWICZENIE 6EMC 1. Wstęp. WZAJEMNE ODDZIAŁYWANIE URZĄDZEŃ W SYSTEMIE (Analiza EMC systemu) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze zjawiskami oddziaływania wybranych urządzeń na inne urządzenia pracujące
Bardziej szczegółowoWykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.
Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.
Bardziej szczegółowoSystemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems
Bardziej szczegółowoCZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO
CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? PORADNIK APOGEO CZY TWÓJ GPS JEST LEGALNY Z AKTAMI PRAWNYMI ORAZ WYMOGAMI GUGIK? Inwestując w profesjonalne rozwiązania pomiarowe GPS/GNSS
Bardziej szczegółowoPrzyswojenie wiedzy na temat serwisów systemu GPS i charakterystyk z nimi związanych
C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 C0 C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 I. KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: SATELITARNE SYSTEMY NAWIGACYJNE 2. Kod przedmiotu: Vd. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego.
Bardziej szczegółowo4π 2 M = E e sin E G neu = sin z. i cos A i sin z i sin A i cos z i 1
1 Z jaką prędkością porusza się satelita na orbicie geostacjonarnej? 2 Wiedząc, że doba gwiazdowa na planecie X (stała grawitacyjna µ = 500 000 km 3 /s 2 ) trwa 24 godziny, oblicz promień orbity satelity
Bardziej szczegółowoWykład 9. Terminologia i jej znaczenie. Cenzurowanie wyników pomiarów.
Wykład 9. Terminologia i jej znaczenie. Cenzurowanie wyników pomiarów.. KEITHLEY. Practical Solutions for Accurate. Test & Measurement. Training materials, www.keithley.com;. Janusz Piotrowski: Procedury
Bardziej szczegółowoGlobalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski
Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie System GLONASS (Global Navigation Satellite System lub Globalnaja Nawigacjonnaja Sputnikowaja Sistiema) został zaprojektowany
Bardziej szczegółowoKoncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej
Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Krzysztof Karsznia Leica Geosystems Polska XX Jesienna Szkoła Geodezji im Jacka Rejmana, Polanica
Bardziej szczegółowoUstawienia trybu pomiarów statycznych (Static) w oprogramowaniu Spectrum Survey Field dla odbiornika Sokkia GRX-1
Ustawienia trybu pomiarów statycznych (Static) w oprogramowaniu Spectrum Survey Field dla odbiornika Sokkia GRX-1 (Opracowanie: I.Romanyszyn) Czynność Wyświetlacz 1. Włączamy odbiornik. Czekamy na załadowanie
Bardziej szczegółowoPrzegląd metod zwiększania precyzji danych GPS. Mariusz Kacprzak
Przegląd metod zwiększania precyzji danych GPS Mariusz Kacprzak Plan prezentacji: 1) Omówienie podstaw funkcjonowania GPS 2) Zasada wyznaczenie pozycji w GPS 3) Błędy wyznaczania pozycji 4) Sposoby korekcji
Bardziej szczegółowoNawigacja satelitarna
Paweł Kułakowski Nawigacja satelitarna Nawigacja satelitarna Plan wykładu : 1. Zadania systemów nawigacyjnych. Zasady wyznaczania pozycji 3. System GPS Navstar - architektura - zasady działania - dokładność
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ
WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ Karol DAWIDOWICZ Jacek LAMPARSKI Krzysztof ŚWIĄTEK Instytut Geodezji UWM w Olsztynie XX Jubileuszowa Jesienna Szkoła Geodezji, 16-18.09.2007
Bardziej szczegółowoXVII Wyprawa Bari studentów z KNG Dahlta z Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie im. S. Staszica w Krakowie Testy odbiornika Spectra Precision SP60
XVII Wyprawa Bari studentów z KNG Dahlta z Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie im. S. Staszica w Krakowie Testy odbiornika Spectra Precision SP60 Inwentaryzacja archeologiczno-geodezyjna dwóch stanowisk
Bardziej szczegółowoUstawienia trybu pomiarów statycznych (Static) w oprogramowaniu TopSURV dla odbiornika Topcon GRS-1
Ustawienia trybu pomiarów statycznych (Static) w oprogramowaniu TopSURV dla odbiornika Topcon GRS-1 (Opracowanie: I.Romanyszyn) Czynność Wyświetlacz 1. Włączamy odbiornik. Czekamy na załadowanie się systemu.
Bardziej szczegółowoANALIZA SZEREGÓW CZASOWYCH OBSERWACJI SATELITARNYCH WYKONYWANYCH Z WYKORZYSTANIEM SERWISU EGNOS
INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Analiza szeregów czasowych... Nr 3/20, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 25 258 Komisja Technicznej Infrastruktury
Bardziej szczegółowoAplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016
Aplikacje Systemów Wbudowanych Nawigacja inercyjna Gdańsk, 2016 Klasyfikacja systemów inercyjnych 2 Nawigacja inercyjna Podstawowymi blokami, wchodzącymi w skład systemów nawigacji inercyjnej (INS ang.
Bardziej szczegółowoTechnologia Z-Blade. Analiza techniczna Marzec 2013
Technologia Z-Blade Analiza techniczna Marzec 2013 Wzrost wydajności pomiarów w trudnych warunkach terenowych dzięki technologii Z-Blade firmy Spectra Precision Spectra Precision Westminster, Colorado,
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych Ćwiczenie nr 11 Ocena dokładności wskazań odbiornika FURUNO GP-80 systemu GPS z zewnętrznym odbiornikiem FURUNO
Bardziej szczegółowoInnowacje wzmacniające system ochrony i bezpieczeństwa granic RP
Warszawa, 12.05.2016 r. gen. bryg. rez. pilot Dariusz WROŃSKI Innowacje wzmacniające system ochrony i bezpieczeństwa granic RP Zastosowanie głowic rodziny WH Obserwacja obiektów statycznych i dynamicznych
Bardziej szczegółowoJanusz Śledziński. Technologie pomiarów GPS
Janusz Śledziński Technologie pomiarów GPS GPS jest globalnym wojskowym systemem satelitarnym, a jego głównym użytkownikiem są siły zbrojne USA. Udostępniono go również cywilom, ale z pewnymi dość istotnymi
Bardziej szczegółowoSATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5
SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Obserwacje fazowe satelitów GPS są tym rodzajem pomiarów, który
Bardziej szczegółowoFastStatic czyli jak wykonać pomiar statyczny
FastStatic czyli jak wykonać pomiar statyczny POMIAR W TERENIE Aby wykonać pomiar statyczny nie ma potrzeby uprzedniego nawiązywania połączenia internetowego, ani rozpoczynania procedury podłączenia do
Bardziej szczegółowoAGROCOM system jazdy równoległej
AGROCOM system jazdy równoległej Jerzy Koronczok Agrocom Polska. Oprogramowanie i nowe możliwości dla rolnictwa. 47-120 Żędowice GPS systemy prowadzenia równoległego Agrocom E-DRIVE: Nowości Baseline HD
Bardziej szczegółowoTypowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie 1) RTK (Real Time Kinematics) Wymaga dwóch pracujących jednocześnie odbiorników oraz łącza radiowego
Bardziej szczegółowoPomiary GPS RTK (Real Time Kinematic)
Geomatyka RTK Pomiary GPS RTK (Real Time Kinematic) Metoda pomiaru kinetycznego RTK jest metodą różnicową stosującą poprawkę na przesunięcie fazowe GPS do wyliczenia współrzędnych z centymetrową dokładnością.
Bardziej szczegółowoAnaliza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej
Analiza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej Konferencja Komisji Geodezji Satelitarnej Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN Satelitarne
Bardziej szczegółowoMIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS
MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS Dr inż. Jan Blachowski Politechnika Wrocławska Instytut Górnictwa Zakład Geodezji i GIS Pl. Teatralny 2 tel (71) 320 68 73 SYLLABUS Podstawy pozycjonowania satelitarnego GPS
Bardziej szczegółowo3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.
3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. Przy rozchodzeniu się fal dźwiękowych może dochodzić do częściowego lub całkowitego odbicia oraz przenikania fali przez granice ośrodków. Przeszkody napotykane
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi na pytania Wykonawców
Numer pisma: NJ/220/2013 Warszawa, dn. 10.06.2013 Wykonawcy Strona internetowa Odpowiedzi na pytania Wykonawców I W imieniu Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowego Instytutu Badawczego jako
Bardziej szczegółowoP R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H
W O J S K O W A A K A D E M I A T E C H N I C Z N A W Y D Z I A Ł E L E K T R O N I K I Drukować dwustronnie P R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H Grupa... Data wykonania
Bardziej szczegółowoTEST. Artykuł recenzowany: Wpływ zakłóceń na pomiary GPS. GPS kontra
TEST Artykuł recenzowany: Wpływ zakłóceń na pomiary GPS GPS kontra zagłuszanie Streszczenie: Wpływ zakłóceń na pomiary GPS. Czasami wykonanie pomiaru GPS jest z niewiadomych przyczyn niemożliwe lub otrzymane
Bardziej szczegółowoPodstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych
Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych dla studentów Chemii 2007 Paweł Korecki 2013 Andrzej Kapanowski Po co jest Pracownia Fizyczna? 1. Obserwacja zjawisk i
Bardziej szczegółowoTEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11
Załącznik nr 7 STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11 Jednostka: KATEDRA GEODEZJI SATELITARNEJ I NAWIGACJI Specjalność: GEODEZJA I GEOINFORMATYKA Prof. dr hab. inż. Stanisław Oszczak
Bardziej szczegółowoStandard techniczny określający zasady i dokładności pomiarów geodezyjnych dla zakładania wielofunkcyjnych znaków regulacji osi toru Ig-7
Załącznik do zarządzenia Nr 27/2012 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 19 listopada 2012 r. Standard techniczny określający zasady i dokładności pomiarów geodezyjnych dla zakładania wielofunkcyjnych
Bardziej szczegółowoCREDIBILITY OF SATELLITE NAVIGATION RECEIVERS
SZULC Dariusz 1 nawigacja satelitarna, dokładność odbiorników GPS WIARYGODNOŚĆ ODBIORNIKÓW NAWIGACJI SATELITARNEJ W artykule zaprezentowano wyniki statycznych pomiarów pozycji z wykorzystaniem wybranych
Bardziej szczegółowoKatedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji. Geodezja i geoinformatyka
Załącznik nr 8 STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji (nazwa Jednostki Organizacyjnej) Geodezja i geoinformatyka (Specjalność) Adam
Bardziej szczegółowoPOMIAR NAPIĘCIA STAŁEGO PRZYRZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFROWYMI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia
Pomiar napięć stałych 1 POMIA NAPIĘCIA STAŁEGO PZYZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFOWYMI Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie: - parametrów typowych woltomierzy prądu stałego oraz z warunków poprawnej ich
Bardziej szczegółowoZbigniew Figiel, Piotr Dzikowicz. Skanowanie 3D przy projektowaniu i realizacji inwestycji w Koksownictwie KOKSOPROJEKT
1 Zbigniew Figiel, Piotr Dzikowicz Skanowanie 3D przy projektowaniu i realizacji inwestycji w Koksownictwie 2 Plan prezentacji 1. Skanowanie laserowe 3D informacje ogólne; 2. Proces skanowania; 3. Proces
Bardziej szczegółowoW OPARCIU JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY
TWORZENIE MODELU DNA ZBIORNIKA WODNEGO W OPARCIU O JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY Tomasz Templin, Dariusz Popielarczyk Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą spektrometru siatkowego
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. grupa II Termin: 19 V 2009 Nr. ćwiczenia: 413 Temat ćwiczenia: Wyznaczanie długości fali świetlnej za pomocą spektrometru
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy
Ćwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy Grupa: wtorek 18:3 Tomasz Niedziela I. CZĘŚĆ ĆWICZENIA 1. Cel i przebieg ćwiczenia. Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia
Laboratorium techniki światłowodowej Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoWiesław Graszka naczelnik wydziału Szymon Wajda główny specjalista
Wiesław Graszka naczelnik wydziału Szymon Wajda główny specjalista Konferencja Satelitarne metody wyznaczania pozycji we współczesnej geodezji i nawigacji Wrocław 02-04. czerwca 2011 r. Wprowadzenie Zakres
Bardziej szczegółowoURZĄD MIASTA OLSZTYNA WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI MIEJSKI OŚRODEK DOKUMENTACJI GEODEZYJNEJ I KARTOGRAFICZNEJ
URZĄD MIASTA OLSZTYNA WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI MIEJSKI OŚRODEK DOKUMENTACJI GEODEZYJNEJ I KARTOGRAFICZNEJ Kontrola wyników pomiarów GNSS wykonywanych techniką RTK i RTN w oparciu
Bardziej szczegółowoSystem informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku.
System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. W Gdańsku tworzony jest obecnie miejski System Informacji Przestrzennej, który będzie stanowił podstawę m.in. Systemu Ratownictwa Miejskiego
Bardziej szczegółowoSATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12
SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12 1 Redukcje obserwacji GPS i zaawansowane pakiety programów redukcyjnych Etapy procesu redukcji obserwacji GPS Procesy obliczeniowe prowadzące od zbiorów obserwacji
Bardziej szczegółowoPrzemysław Kowalski Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej PAN
Opracowanie systemowych rozwiązań wspomagających zabezpieczenie miejsca zdarzenia i proces wykrywczy na podstawie materiału dowodowego utrwalonego za pomocą technik skaningu laserowego oraz satelitarnych
Bardziej szczegółowoTEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH INŻYNIERSKICH STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12
STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2011/12 Jednostka: KATEDRA GEODEZJI SATELITARNEJ I NAWIGACJI Specjalność: GEODEZJA I GEOINFORMATYKA Prof. dr hab. inż. Stanisław 1. Wyznaczenie dokładności
Bardziej szczegółowoRegulacja dwupołożeniowa (dwustawna)
Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) I. Wprowadzenie Regulacja dwustawna (dwupołożeniowa) jest często stosowaną metodą regulacji temperatury w urządzeniach grzejnictwa elektrycznego. Polega ona na cyklicznym
Bardziej szczegółowoGPS jako narzędzie monitorowania podróży w miastach. Błażej Kmieć Michał Mokrzański
GPS jako narzędzie monitorowania podróży w miastach Błażej Kmieć Michał Mokrzański Obecne metody badań w KBR Badania ankietowe w gospodarstwach domowych Badania ankietowe źródło cel kierowców i pasażerów
Bardziej szczegółowoMetoda określania pozycji wodnicy statków na podstawie pomiarów odległości statku od głowic laserowych
inż. Marek Duczkowski Metoda określania pozycji wodnicy statków na podstawie pomiarów odległości statku od głowic laserowych słowa kluczowe: algorytm gradientowy, optymalizacja, określanie wodnicy W artykule
Bardziej szczegółowoGlobal Positioning System (GPS)
Global Positioning System (GPS) Ograniczenia dokładności odbiorników systemu GPS Satellite GPS Antenna Hard Surface 1 Błędy pozycji Niezależne od zasady działania systemu Metodyczne wynikające z zasady
Bardziej szczegółowoTREŚĆ PYTAŃ Z WYJAŚNIENIAMI
PS/1/08/2017 Katowice, dnia 16 sierpnia 2017r. TREŚĆ PYTAŃ Z WYJAŚNIENIAMI Dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienia w trybie zapytania ofertowego na podstawie 64 Regulaminu Udzielania Zamówień przez
Bardziej szczegółowoSterowanie wielkością zamówienia w Excelu - cz. 3
Sterowanie wielkością zamówienia w Excelu - cz. 3 21.06.2005 r. 4. Planowanie eksperymentów symulacyjnych Podczas tego etapu ważne jest określenie typu rozkładu badanej charakterystyki. Dzięki tej informacji
Bardziej szczegółowoAnomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym
Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Dawid Pruchnik Politechnika Warszawska 16 września 2016 Cel pracy Zbadanie możliwości
Bardziej szczegółowoOcena błędów systematycznych związanych ze strukturą CCD danych astrometrycznych prototypu Pi of the Sky
Ocena błędów systematycznych związanych ze strukturą CCD danych astrometrycznych prototypu Pi of the Sky Maciej Zielenkiewicz 5 marca 2010 1 Wstęp 1.1 Projekt Pi of the Sky Celem projektu jest poszukiwanie
Bardziej szczegółowoSystemy satelitarne wykorzystywane w nawigacji
Systemy satelitarne wykorzystywane w nawigacji Transit System TRANSIT był pierwszym systemem satelitarnym o zasięgu globalnym. Navy Navigation Satellite System NNSS, stworzony i rozwijany w latach 1958-1962
Bardziej szczegółowoTabela 1. Udostępnianie danych obserwacyjnych GNSS ze stacji referencyjnych
KOMUNIKAT NR 2 Rejestracja w bazie danych użytkowników, składanie wniosków o udostępnienie danych i udzielenie licencji oraz wnoszenie opłat za dane i usługi systemu ASG-EUPOS Zgodnie z ustawą o zmianie
Bardziej szczegółowoWyrównanie ciągu poligonowego dwustronnie nawiązanego metodą przybliżoną.
Wyrównanie ciągu poligonowego dwustronnie nawiązanego metodą przybliżoną. Uwagi wstępne należy przeczytać przed przystąpieniem do obliczeń W pierwszej kolejności należy wpisać do dostarczonego formularza
Bardziej szczegółoworoku system nawigacji satelitarnej TRANSIT. System ten wykorzystywano
System nawigacji K U R S satelitarnej GPS, część 1 Od historii do przyszłości Wiele osób zajmujących się amatorsko, a nieraz i profesjonalnie elektroniką nie zdaje sobie w pełni sprawy z ogromnego postępu,
Bardziej szczegółowoWyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu
Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania
Bardziej szczegółowoProcedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static
Procedura obliczeniowa zakładania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej odbiornikami AZUS Star i AZUS L1Static Procedura jest określona postanowieniami wycofanego standardu technicznego (instrukcji) G-2 z 2001
Bardziej szczegółowoSystem 1200 Newsletter Nr 54 Sieci RTK - Przykłady studialne
NEWSLETTERY SIECI RTK - PRZYPOMNIENIE Niniejszy numer Newslettera kończy trzyczęściową serię dotyczącą sieci RTK. Zanim zagłębimy się w szczegóły tego numeru przypomnimy tematy dwóch poprzednich numerów.
Bardziej szczegółowoSposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych
INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI ZAKŁAD RADIOKOMUNIKACJI Instrukcja laboratoryjna z przedmiotu Podstawy Telekomunikacji Sposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych Warszawa 2010r. 1. Cel ćwiczeń: Celem ćwiczeń
Bardziej szczegółowoTEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11
Załącznik nr 7 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2010/11 Jednostka: KATEDRA GEODEZJI SATELITARNEJ I NAWIGACJI PROMOTOR Prof. dr hab. inż. Stanisław Oszczak PROMOTOR Mieczysław Bakuła 1.
Bardziej szczegółowo1 Obsługa aplikacji sonary
Instrukcja laboratoryjna do ćwiczenia: Badanie własności sonarów ultradźwiękowych Celem niniejszego ćwiczenia jest zapoznanie osób je wykonujących z podstawowymi cechami i możliwościami interpretacji pomiarów
Bardziej szczegółowoPrzetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe
Przetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe Przetworniki cyfrowo / analogowe W cyfrowych systemach pomiarowych często zachodzi konieczność zmiany sygnału cyfrowego na analogowy, np. w celu
Bardziej szczegółowoZALECENIA TECHNICZNE
GŁÓWNY GEODETA KRAJU ZALECENIA TECHNICZNE Pomiary satelitarne GNSS oparte na systemie stacji referencyjnych ASG-EUPOS Warszawa, 2011 r. Zalecenia techniczne opracował zespół w składzie: Wiesław Graszka,
Bardziej szczegółowo