Dyrektorzy Jednostek Organizacyjnych TVP SA wszyscy

Transkrypt

1 Warszawa, r. L.dz. WIZJA/68/2009 Dyrektorzy Jednostek Organizacyjnych TVP SA wszyscy Związek Zawodowy Pracowników Twórczych TVP S.A Wizja zwraca się do Państwa z gorącym apelem o powstrzymanie destrukcji naszej Spółki wyrażającej się miedzy innymi w zwolnieniach grupowych. Poniżej przedstawiamy opinię prawną, która jednoznacznie definiuje skutki, jakie grożą Spółce z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, jeśli zamiar przeprowadzenia zwolnień grupowych dojdzie do skutku. W poczuciu odpowiedzialności za losy naszej firmy apelujemy do Państwa o zapoznanie się z poniższą opinią prawną i wyciągnięciu niezależnych wniosków. Opinia niezależnej kancelarii w znaczniej mierze pokrywa się nawet z opinia Biura Prawnego TVP SA w tej samej sprawie. OPINIA PRAWNA 1. Regulamin zwolnień grupowych stanowi: Par. 4. ust. 5. Pracodawca gwarantuje ponowne zatrudnienie pracownika zwolnionego w ramach niniejszego grupowego zwolnienia, w razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej, jeżeli pracownik zgłosi w formie pisemnej zamiar powrotu do zakładu pracy w ciągu roku od rozwiązania stosunku pracy, - 1 -

2 co wynika wprost z Ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników: Art W razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej pracodawca powinien zatrudnić pracownika, z którym rozwiązał stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia, jeżeli zwolniony pracownik zgłosi zamiar podjęcia zatrudnienia u tego pracodawcy w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy. 2. Państwowa Inspekcja Pracy po przeprowadzonych w TVP S.A. kontrolach stwierdziła, że: istnieje w TVP S.A. notoryczny proceder łamania Kodeksu pracy w zakresie art. 22, który stanowi: 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem Zatrudnienie w warunkach określonych w 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w 1. Oznacza to, że w zdecydowanej większości osoby posiadające tzw. długoterminowe umowy o stałej współpracy, posiadają w rzeczywistości umowy o pracę, co będzie miało swoje konsekwencje wobec zwolnień grupowych w odniesieniu do wspomnianych w pkt. 1. tej porady prawnej przepisów. Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w Gdańsku, po zakończonej w styczniu 2009 roku kontroli w Agencji Informacji, w wystąpieniu pokontrolnym Symb akt 5301 nr rej K001-Ws01/2009 nakazała: 1. Przeanalizowanie treści umów cywilnoprawnych oraz sposobu ich realizacji w odniesieniu do osób zatrudnionych w Zakładzie Realizacyjno-Produkcyjnym w Agencji Informacji w celu ustalenia, czy wybrana forma zatrudnienia narusza art. 22. Kodeksu pracy oraz przekształcenie umów cywilnoprawnych cywilnoprawnych umowy o pracę we wszystkich przypadkach w których w oparciu o dokonaną analizę, zgodnie z Kodeksem Pracy powinna być zawarta umowa o pracę 4. Przekształcenia umów cywilnoprawnych zawartych z Jerzym Majewskim, Mają Nowak, Jarosławem Tarasewiczem i Robertem Śniegockim, w umowy o pracę

3 W uzasadnieniu tej decyzji inspektorzy pracy napisali: Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące prawidłowości wyboru formy prawnej zatrudnienia. W tym zakresie przeanalizowano umowy cywilnoprawne zawarte z osobami świadczącymi pracę na rzecz Agencji Informacji, które w czerwcu 2008 wystąpiły do Prezesa TVP S.A. z wnioskiem zawarcie umowy o pracę, ze względu na faktyczne wykonywanie czynności w warunkach odpowiadających stosunkowi pracy. Należy podkreślić, iż zagadnienie to było już przedmiotem poprzedniej kontroli Inspekcji Pracy, w wyniku której wydano wystąpienie zawierające wniosek o treści: nie zawieranie z pracownikami umów cywilnoprawnych cywilnoprawnych warunkach wykonywania pracy, odpowiadających stosunkowi pracy, w których to należy zastosować umowę o pracę. Dokonana analiza wykazała, iż osoby świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych dla Agencji Informacji na stanowiskach operatora obrazu, operatora dźwięku, asystenta zobowiązane są do wykonywania pracy określonego rodzaju, pod kierownictwem, w wyznaczonym miejscu i czasie, za wynagrodzeniem. Należy podkreślić, że sposób realizacji zobowiązań wynikających z umowy cywilnoprawnej nie różni się od sposobu realizacji zobowiązań wynikających z umów o pracę w odniesieniu do tych samych grup pracowników. Praca wykonywana w warunkach określonych w art. 22. Kp jest pracą świadczoną w ramach stosunku pracy, niezależnie od tego, jaka nazwę nadano umowie. Jak trafnie przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia , I PKN 642/98 (OSNAPiUS 2000, Nr 11, poz. 417), nazwa umowy nie ma znaczenia, jeżeli nawiązany stosunek prawny ma cechy wskazane w art Kp. Telewizja Polska S.A. Biuro Kadr, Szkoleń i Spraw Socjalnych pismem z dnia 3 marca 2009, l.dz. THK/1216/2009 zobowiązała dyrektora Agencji Informacji do niezwłocznego zrealizowania wniosków pokontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy, tym samym przyznając się do łamania art.22. Kp. Ponieważ w pozostałych jednostkach TVP S.A. podobny proceder trwa dalej ZZPT TVP S.A. Wizja złożył kolejne zawiadomienie w tej sprawie do PIP. Po dokonaniu kolejnej kontroli inspektorzy pracy, w pismach do ok. 30 osób składających skargi, poraz kolejny przywołali powyższe argumenty i stwierdzili, że skierują wniosek o przekształcenie ich umów cywilnoprawnych w umowy o pracę z uwagi, iż sposób realizacji zobowiązań wynikających z zawartych umów wyczerpuje przesłanki wskazane w art Kp. Dodatkowo, w piśmie nr. rej / /2009/1240 Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat w Gdańsku stwierdza: Wobec powtarzania się nieprawidłowości dotyczących zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach, w których powinny być zawierane umowy o pracę, inspektorzy pracy rozważają skierowanie do Prokuratury zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art Kodeksu - 3 -

4 karnego, które polega na złośliwym lub uporczywym naruszaniu praw pracownika wynikających ze stosunku pracy. Jeśli zatem pracodawca zastosuje się do zaleceń pokontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy, będzie musiał zawrzeć umowy o stosunek pracy z ok. 30 osobami, które złożyły skargi, w takich zawodach m.in. jak realizator wizji, światła, dźwięku, operator kamery. Realizacja tych zaleceń nastąpi zapewne po , a więc w momencie, kiedy zaczną być rozwiązywane umowy o pracę w ramach zwolnień grupowych. Skutkiem tego będzie przymus przywrócenia do pracy, zwalnianych osób, wynikający z przepisów omówionych w pkt. 1. Jeśli zaś pracodawca poraz kolejny zlekceważy zalecenia PIP musi liczyć się z zawiadomieniem prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Można też zakładać z ogromną dozą prawdopodobieństwa, że PIP wobec w/w 30 osób wystąpi z urzędu do Sądu Pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy. Wszystkie kolejne osoby, będące w podobnej, jak opisywana sytuacja, po złożeniu skarg do PIP lub pozwów do Sądu Pracy, mogą spodziewać się podobnego werdyktu. W samej APT osób takich jest ok Pracodawca musi się liczyć się z tym, że podobny skutek, jak opisany w pkt. 2. może wywołać również dalsze zawieranie z pracownikami nieetatowymi umów cywilnoprawnych w miejsce zwalnianych osób. Sąd Rejonowy dla m. ST. Warszawy w uzasadnieniu wyroku z dnia , w sprawie sygn. Akt. VII P 1403/07 stwierdza: W ostatnim czasie widoczna jest ekspansja zatrudnienia niepracowniczego, wypierającego z rynku pracy zatrudnienie pracownicze Polityka stosowania zatrudnienia niepracowniczego, w miejsce pracowniczego, ma na celu przede wszystkim obniżenie kosztów zatrudnienia. Z przepisów polskiego prawa nie wynika zakaz stosowania umów cywilnoprawnych o zatrudnienie. Dopuszczalne jest zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych zwłaszcza w zakresie działalności o charakterze pobocznym dla danego podmiotu gospodarczego. Jeżeli jednak podmiot zatrudniający stosuje zatrudnienie cywilnoprawne w zakresie swojego głównego przedmiotu działalności zatrudniając coraz większą liczbę osób na podstawie umów cywilnoprawnych tzw. Współpracowników w miejsce osób, które poprzednio posiadały status pracowniczy, można mówić o nadużywaniu zatrudnienia niepracowniczego

5 W TVP S.A. podstawową działalnością jest produkcja programu telewizyjnego. Jako działalność poboczną można więc wyłącznie rozumieć np. usługi transportu, sprzątania, księgowe, prawne itp. Praca dziennikarza, realizatora, operatora, montażysty itp. wpisuje w podstawowy zakres działalności przedsiębiorstwa, a więc powinna być, poza nielicznymi, jednostkowymi - a nie stałymi - przypadkami, wykonywana przez pracowników etatowych!!!!! Regulamin zwolnień grupowych stanowi: 2. Podstawowym kryterium doboru pracowników do zwolnienia grupowego jest znaczenie zadania danym stanowisku pracy w realizacji niezbędnych procesów w TVP S.A. Wynika z tego, że pracodawca rozwiązując umowę o pracę np. realizatora programu lub dziennikarza w ramach zwolnienia grupowego i w to miejsce zatrudniając współpracownika, a więc powierzając te same zadania osobie na umowie cywilnoprawnej, jakie wykonywał zwolniony pracownik etatowy, wykonuje czynność pozorną i taka też staje się tym samym przyczyna rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę. Z tego wynika wprost że zwolnienie pracownika nie było konieczne, gdyż jego pracę powierzono współpracownikowi. Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników stanowi: Art Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej: 1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, 2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników, 3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników - zwanego dalej grupowym zwolnieniem - 5 -

6 Skoro więc tę samą pracę, którą wykonywał zwolniony, w ramach zwolnienia grupowego pracownik, powierzono współpracownikowi, zatrudnionemu na umowie cywilnoprawnej, dodatkowo w zakresie podstawowej dla TVP S.A. działalności, to nie zachodziły przesłanki wynikające z w/w ustawy, a więc wypowiedzenia umów o pracę, wynikające z uchwały zarządu TVP S.A. nr 453/2009 w sprawie zamiaru przeprowadzenia grupowego zwolnienia oraz uchwały Zarządu nr 500/2009, w takim wypadku naruszają przepisy w/w ustawy. Konsekwencją będą skuteczne pozwy sądowe o przywrócenie zwalnianych osób do pracy, a cały proces okaże się przeciwproduktywny, co Związek zawodowy Pracowników Twórczych TVP S.A. Wizja wykazywał w swoim stanowisku z dnia w procesie rokowań prowadzonych w ramach sporu zbiorowego przeciwko pogorszeniu warunków pracy, wyrażających się między innymi w zamiarze zwolnień grupowych. Ponieważ wiemy, że są składane pracownikom oferty rozwiązywania umów o pracę za porozumieniem stron w zamian za obietnicę ponownego zatrudnienia na umowach cywilnoprawnych, wszystkie wymienione wyżej konsekwencje staną się udziałem TVP SA. Propozycje nie do odrzucenia zostały np. złożone przez Pana Dyrektora Roberta Korzeniowskiego dziennikarzom TVP Sport Grzegorzowi Świątkiewiczowi, Ryszardowi Łabędziowi, Jackowi Banasikowskiemu, Jackowi Małkowskiemu, Jackowi Dąbrowskiemu, Jackowi Jońcy. Mamy podobne sygnały z wielu jednostek. Wszystkie podobne działania spowodują lawinę pozwów do Sądu Pracy o przywrócenie do pracy, pozwów, jak - przewiduje nawet Biuro Prawne TVP SA wygranych przez pracowników. Praktyka zastępowania umowy o pracę umową cywilnoprawną co do zasady jest niedopuszczalna. Należy pamiętać, iż świadczenie usług na podstawie umowy zlecenia nie może prowadzić do wykonywania pracy w warunkach podporządkowania, przy obowiązku stosowania się do wiążących poleceń (tak SN w wyroku z 15 października 1999 r., I PKN 307/99 oraz a contrario w wyroku z 4 kwietnia 2002 r., I PKN 776/00). W świetle powyższych analiz prawnych i wyroków Sadu Pracy ZZPT TVP SA przestrzega przed pochopnymi decyzjami, które mogą narazić Spółkę na poważne konsekwencje finansowe, będące konsekwecją spodziewanych procesów sądowych. Z poważaniem Barbara Markowska Przewodnicząca ZZPT TVP SA Wizja - 6 -