OCENA STANU ZDROWIA JAMY USTNEJ U DOROSL YCH PACJENTÓW Z MUKOWISCYDOZĄ

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "OCENA STANU ZDROWIA JAMY USTNEJ U DOROSL YCH PACJENTÓW Z MUKOWISCYDOZĄ"

Maciej Piekarski
5 lat temu
Przeglądów:

1 lek. dent. TOMASZ HILDEBRANDT OCENA STANU ZDROWIA JAMY USTNEJ U DOROSL YCH PACJENTÓW Z MUKOWISCYDOZĄ ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH Promotor: dr hab. rio med. Elżbieta Świętochowska Promotor pomocniczy: dr n. med. Anna Zawilska KATEDRA I ZAKŁAD BIOLOGII MEDYCZNEJ I MOLEKULARNEJ Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Zofia Ostrowska WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM LEKARSKO-DENTYSTYCZNYM W ZABRZU ŚLĄSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY W KATOWICACH ZABRZE 2017

2 1. Streszczenie Wstęp: Mukowiscydoza (CF-cystic Jibrosis) to zespół chorobowy uwarunkowany genetycznie, dziedziczony w sposób autosomalny recesywny, spotykany u rasy kaukaskiej. Zgodnie z danymi Polskiego Towarzystwa Mukowiscydozy obecnie w Polsce zarejestrowanych jest ponad 1300 osób, a szacunkowe dane mówią, że ogólna liczba chorych wynosi około 2000 pacjentów. U podstaw schorzenia leży zaburzenie w genie CFTR, który znajduje się w 7 chromosomie. Odpowiedzialny jest on za kodowanie syntezy białkazależnego od camp transportera jonowego. Stosowana u pacjentów z mukowiscydozą fannakoterapia - leki antybiotykowe i stelydowe, czy leki pod postacią syropów i aerozoli mają niepodważalny wpływ na organizm, w tym również na objętość oraz jakość wydzielanej śliny, która współtworzy ekosystem jamy ustnej. W dostępnym piśmiennictwie brak jest danych, dotyczących oceny stężeń: rezystyny, lizozymu, laktoferyny, aktywności a-amylazy, ph i pojemności buforowej śliny oraz stanu uzębienia i higieny jamy ustnej w grupie dorosłych pacjentów z mukowiscydozą. Najnowsze piśmiennictwo ogranicza się jedynie do badań przeprowadzonych na dzieciach, dlatego też tematyka i zakres badań mogą stanowić ważne uzupełnienie aktualnej wiedzy dotyczącej stanu jamy ustnej u dorosłych pacj entów z mukowiscydozą. Cel pracy: Ocenie poddano stan zdrowia jamy ustnej dorosłych pacjentów z mukowiscydozą stosując wskaźniki higieny jamy ustnej, wskaźniki określające stan uzębienia (PUW), wskaźnik periodontologicznych potrzeb leczniczych (CPITN), ankietę dotyczącej wybranych nawyków higienicznych, żywieniowych oraz opieki stomatologicznej. Określono stężenia wybranych parametrów śliny u dorosłych pacjentów z mukowiscydozą na podstawie: wskaźników fizykochemicznych oraz biochemicznych śliny. Poddano analizie powiązania między wybranymi parametrami fizykochemicznymi i biochemicznymi śliny, a stanem zdrowia jamy ustnej określonym na podstawie wskaźników higieny. Materiał i metody: Badaniami objęto 40 dorosłych pacjentów (powyżej 18 roku życia) z rozpoznaną i potwierdzoną badaniami genetycznymi mukowiscydozą. Osoby te w okresie zaostrzenia choroby były hospitalizowane w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc Kliniki Pneumunologii i Mukowiscydozy w Rabce Zdroju. Grupę kontrolną stanowiło 40 osób zdrowych, losowo dobranych' zgodnie co do wieku i płci z grupą badaną, z wykluczonym procesem zapalnym. Byli to pacjenci Poradni Ogólnostomatologicznej Akademickiego Centrum Stomatologii i Medycyny Specjalistycznej w Bytomiu, którzy po raz pierwszy zgłosili się celem leczenia stomatologicznego.

3 Na podstawie przeprowadzonego badania jamy ustnej, wskaźników higieny, wskaźników uzębienia, oraz ankiety oceniono stan higieny jamy ustnej. Określono ilość wydzielanej śliny spoczynkowej i stymulowanej, a następnie określono w niej stężenia wybranych parametrów fizykochemicznych i biochemicmych. Wnioski: Podsumowując wyniki można stwierdzić, że stan zdrowia jamy ustnej wskazuje na występowanie niezadowalającej higieny jamy ustnej, co sugeruje wprowadzenie stałej opieki stomatologicznej. Ponad to czynnikami sprzyjającymi szerzeniu się próchnicy zębów oraz rozwojowi stanów zapalnych przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej są niskie wartości ph śliny, pojenmości buforowej oraz objętości wydzielanej śliny spoczynkowej oraz stymulowanej. Potwierdzeniem toczących się procesów zapalnych zarówno w obrębie całego organizmu, jak i jamie ustnej są wyższe wartości stężeń całkowitego kwasu sjalowego (TSA), białka całkowitego i TNF-u. Słowa kluczowe: mukowiscydoza, zdrowie jamy ustnej, stan zębów, ślina,

4 2. Abstract Background: Cystic fibrosis (CF-cystic fibrosis) is a genetically detennined disease, inherited in an autosomai recessive manner, seen in Caucasians. According to the Polish Association of Cystic Fibrosis currently in Poland there are over 1,300 people and estimates say that the total number of patients is around 2,000 patients. At the heart disease is a disorder of the CFTR gene, which is 10cated in chromosome 7. It is responsib1e for encoding the synthesis of a camp-dependent ion transporter protein. Drugs used in patients with cystic fibrosis - antibiotic and steroid drugs, or drugs in the fonn of syrups and aeroso1s have illldeniab1e impact on the body including the v01ume and quality of saliva that contributes to the ecosystem of the mouth. A vai1able literature lacks data concerning the assessment of concentrations of: resistin, 1ysozyme, lactoferrin, a-amy1ase activity, ph and buffering capacity of saliva and denta1 status and ora1 hygiene in adult patients with cystic fibrosis. Recent 1iterature is 1imited to studies conducted in chi1dren, so the subject matter and scope of the research cou1d be an important complement to the current know1edge on the condition of the ora1 cavity in adu1t patients with cystic fibrosis. Aim of the study: Ora1 health of adult patients with cystic fibrosis was evaluated using indicators of ora1 hygiene, indicators deseribing the state of the teeth (D:MF), rate of periodonta1 treatment needs (CPITN), as well as surveys on selected hygienic habits, nutrition and dental care. Concentrationsof se1ected parameters of saliva in adult patients with cystic fibrosis based on: physicochemica1 and biochemical parameters of sa1iva. The re1ationship between selected physicochemica1 and biochemica1 parameters of sa1iva and ora1 health condition was ana1yzed in the study. Materiał and methods: Study included 40 adult patients (18 or o1der) diagnosed with cystic fibrosis (confirmed with genetic test). These individua1s suffering exacerbation of the disease were hospitalized at the Institute of Tuberculosis, Lung Disease and Cystic Fibrosis in Rabka Zdrój. Control group consisted of 40 healthy individuals random1y se1ected according to the age and sex of study group population wit h no active inflammatory process. They were patients of the Academic Center of Dentistry and Specia1ist Medicine in Bytom, who showed up for dental treatment for the first time. Based on examination, ora1 hygiene indicators, indicators of teeth, and the survey the state of ora1 hygiene was assessed. The quantity of saliva resting and stimulated was set out, then its physicochemical and biochemical parameters were evaluated.

5 Conclusion: Summing up the results it can be conduded that oral health indicates the presence ofunsatisfactory orał hygiene which suggests introduction of a complex dental care. Moreover factors contributing to the development of dental caries, periodontal inflammations and mucous diseases are low ph of saliva, poor buffer capacity and low vohune of saliva secreted resting and stimulated. Confirmation of ongoing inflammatory processes in the whole body and the oral cavity are higher concentrations of total sialic acid (TSA), total protein rate and TNF -a. rate. Key Words: Cystic Fibrosis, Oral Health, Dental Health, Caries, Saliva

Podobne dokumenty

Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.

Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii