Wymagania edukacyjne historia, klasa IV a,b,c rok szkolny 2018/2019

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne historia, klasa IV a,b,c rok szkolny 2018/2019 Ocena Wymagania edukacyjne Wymagania edukacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia Uwagi Z ryzykiem dysleksji lub dysleksją rozwojową Dostosowania ogólne przewidziane dla każdej grupy Dopuszczająca (2) DZIAŁ I. HISTORIA.CO TO TA- KIEGO Uczeń wie, co to jest historia i czym zajmuje się historyk. Uczeń wie, czym zajmuje się archeolog. Uczeń wie, co to są: źródło historyczne, legenda, zabytek. Uczeń zna różne rodzaje zegarów. Wskazuje podstawowe podziały czasu stosowane w historii (wiek, tysiąclecie, era).uczeń wie, co to są mapa i plan. Wie, co to jest: tytuł mapy, legenda mapy. DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MOJA OJCZYZNA Uczeń wie, co to są: pamiątka rodzinna, zwyczaj, tablica przodków. Uczeń wie, co to są: ojczyzna, patriotyzm, region. Uczeń zna pojęcia gwary, DZIAŁ I. HISTORIA.CO TO TAKIEGO Uczeń wie, co to jest historia i czym zajmuje się historyk. Uczeń wie, czym zajmuje się archeolog. Uczeń wie, co to są: źródło historyczne, legenda, zabytek. Uczeń zna różne rodzaje zegarów. Wskazuje podstawowe podziały czasu stosowane w historii (wiek, tysiąclecie, era) przy pomocy nauczyciela..uczeń wie, co to są mapa i plan. Wie, co to jest: tytuł mapy, legenda mapy. DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MO- JA OJCZYZNA Uczeń wie, co to są: pamiątka rodzinna, zwyczaj, tablica przodków. Uczeń podejmuje próbę wyjaśnienia Uczniowie z uwagi na dostosowania mogą odpowiedzi dotyczące mapy udzielać na podstawie atlasu w ławce. Uczniowie mający orzeczenie mają wydłużony czas pracy. Podczas odpowiedzi ustnych nauczyciel zadaje pytania pomocniczne naprowadzające. Uczeń opanował w niewielkim stopniu umiejętności zapisane w podstawie programowej. Większość zadań, nawet bardzo łatwych wykonuje przy pomocy nauczyciela. Nie jest aktywny na lekcjach, ale stara się wykonywać polecenia nauczyciela. Pracuje niesystematycznie, wymaga

2 stroju regionalnego. Uczeń wie, które miasto jest stolicą Polski i jakie są polskie symbole narodowe. Uczeń wie, co to jest legenda. DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JAGIELLONÓW Uczeń wie, co to są: plemię, gród. Uczeń wie, kto to byli św. Wojciech i Bolesław Chrobry. Uczeń rozpoznaje insygnia koronacyjne. Uczeń wie, co to jest klasztor. Wymienia zajęcia średniowiecznych zakonników. Uczeń wie, kto to był Kazimierz Wielki. Uczeń wie, kto to byli Jadwiga Andegaweńska i Władysław Jagiełło. Uczeń wie, kim byli Krzyżacy. Zna datę bitwy pod Grunwaldem. Wie, kto to był Zawisza Czarny. Uczeń wie, kto to byli: rycerz, giermek. Wie, co to jest herb. Wymienia elementy średniowiecznego zamku. Uczeń wie, gdzie urodził się Mikołaj Kopernik. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWY- CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Uczeń wie, które miasto założył Jan Zamoyski. Uczeń wie, kto to byli: Stefan Czarniecki, Augustyn Kordecki, Jan III Sobieski. Zna datę bitwy pod Wiedniem. Uczeń wie, kiedy powołano Komisję Edukacji Narodowej. Uczeń zna datę dzienną uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji. pojęć : ojczyzna, patriotyzm, region. Uczeń próbuję określić pojęcie gwary, stroju regionalnego. Uczeń wie, które miasto jest stolicą Polski i jakie są polskie symbole narodowe. Uczeń wie, co to jest legenda. DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JA-GIELLONÓW Uczeń wie, co to są: plemię, gród i klasztor. Uczeń wie, kto to byli św. Wojciech i Bolesław Chrobry. Uczeń podejmuję próbę rozróżnienia insygniów koronacyjnych. Wymienia za pomocą dodatkowych pytań pomocniczych zajęcia średniowiecznych zakonników. Uczeń odróżnia postacie Kazimierz Wielki, Jadwiga Andegaweńska, Władysław Jagiełło i Zawisza Czarny. Uczeń wie, kim byli Krzyżacy. Zna datę bitwy pod Grunwaldem. Uczeń wie, kto to byli: rycerz, giermek. Wie, co to jest herb. Wymienia z pomocą nauczyciela elementy średniowiecznego zamku. Uczeń wie, gdzie urodził się Mikołaj Kopernik. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWY- CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Uczeń wie, które miasto założył Jan Zamoyski. Uczeń potrafi rozróżnić postaci: Stefan Czarniecki, Augustyn Kordecki, Jan III Sobieski, Tadeusz Kościuszko. stałej zachęty. Często nie potrafi poprawnie wykonać samodzielnie i poprawnie zadań domowych, ale podejmuje takie próby.

3 Wie, kto to był Tadeusz Kościuszko. Wymienia trzy państwa uczestniczące w rozbiorach Polski. Uczeń wie, kto i kiedy napisał tekst Mazurka Dąbrowskiego. Zna na pamięć pierwszą zwrotkę i refren polskiego hymnu. Uczeń wie, co to były branka i Cytadela warszawska. Zna datę rozpoczęcia powstania styczniowego. Uczeń wie, co to były rusyfikacja i germanizacja. Uczeń wie, z czego zasłynęła Maria Skłodowska-Curie. DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTAT- NICH STU LAT Uczeń zna datę rozpoczęcia I wojny światowej. Wie, kto to był Józef Piłsudski. Uczeń zna datę Bitwy Warszawskiej. Uczeń wskazuje na mapie Gdynię i COP. Uczeń wie, co to były obozy koncentracyjne i podaje przykład takiego obozu. Wie, co to były Armia Krajowa i Szare Szeregi. Zna datę rozpoczęcia II wojny światowej. Uczeń zna datę dzienną rozpoczęcia powstania warszawskiego. Uczeń zna datę zakończenia II wojny światowej. Wie, kto to byli Witold Pilecki i Danuta Siedzikówna Inka. Uczeń zna datę roczną powstania Solidarności. Wie, kto to jest Lech Wałęsa. Uczeń wie, kto to był Jan Paweł II (Karol Wojtyła). Zna datę bitwy pod Wiedniem. Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie Komisję Edukacji Narodowej. Uczeń zna datę dzienną uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji. Wymienia trzy państwa uczestniczące w rozbiorach Polski. Uczeń wie, kto i kiedy napisał tekst Mazurka Dąbrowskiego. Zna na pamięć pierwszą zwrotkę i refren polskiego hymnu. Uczeń ma wydłużony czas na zapamiętanie tekstu. Uczeń przy pomocy nauczyciela wie, co to były branka i Cytadela warszawska. Zna datę rozpoczęcia po-wstania styczniowego. Uczeń na podstawie pytań pomocniczych wie, co to były rusyfikacja i germanizacja. Po przypomnienie uczeń wie, z czego zasłynęła Maria Skłodowska- Curie. DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTATNICH STU LAT Uczeń zna datę rozpoczęcia I wojny światowej. Uczeń ma wydłużony czas na zaliczenie dat. Uczeń zna datę Bitwy Warszawskiej. Uczeń wskazuje na mapie Gdynię i COP. Uczeń wie, co to były obozy koncentracyjne i podaje przykład takiego obozu. Wie, co to były Armia Krajowa i Szare Szeregi. Zna datę rozpoczęcia II wojny światowej. Uczeń zna datę dzienną rozpoczęcia powstania war-

4 szawskiego. Uczeń zna datę zakończenia II wojny światowej. Uczeń rozróżnia postaci: Józef Piłsudski, Witold Pilecki i Danuta Siedzikówna. Dostateczna (3) DZIAŁ I. HISTORIA..CO TO TAKIE- GO Uczeń wymienia w kolejności chronologicznej epoki w dziejach człowieka. Uczeń wie, jakimi narzędziami i technikami posługuje się archeolog. Uczeń wie, jakie funkcje pełni muzeum.dzieli źródła historyczne na pisane i niepisane. Uczeń umieszcza wydarzenia na osi czasu.wie, co to jest chronologia. Określa na podstawie daty rocznej wiek i jego połowę (w odniesieniu do naszej ery).oblicza czas, który upłynął między wydarzeniami z okresu naszej ery. Uczeń wie, jakie są rodzaje map i planów historycznych. Wskazuje na mapie konkretne miejsca i określa ich przynależność państwową. DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MOJA OJCZYZNA Uczeń odróżnia pamiątkę od zwyczaju oraz tablicę potomków od tablicy przodków. Podaje przykład pamiątki i zwyczaju w swojej rodzinie. Uczeń wie, co to jest mała ojczyzna. Uczeń wskazuje na mapie i nazywa region, w którym mieszka. Uczeń wymienia najważniejsze polskie święta państwowe. Uczeń zna i opowiada legendy o Lechu, DZIAŁ I. HISTORIA..CO TO TA- KIEGO Uczeń stara się wymienić a w kolejności chronologicznej epoki w dziejach człowieka. Uczeń wie, jakimi narzędziami i technikami posługuje się archeolog. Uczeń wie, jakie funkcje pełni muzeum.przy pomocy nauczyciela dzieli źródła historyczne na pisane i niepisane.uczeń umieszcza wydarzenia na osi czasu. Wie, co to jest chronologia. Określa na podstawie daty rocznej wiek i jego połowę (w odniesieniu do naszej ery).oblicza czas, który upłynął między wydarzeniami z okresu naszej ery. Uczeń ma wydłużony czas pracy.uczeń zna jakie są rodzaje map i planów historycznych. Uczeń dokonuje próby wskazania na mapie konkretne miejsca. Za pomocą nauczyciela określa ich przynależność państwową. DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MOJA OJ-CZYZNA Uczeń podejmuję próbę odróżnienia pamiątki od zwyczaju oraz tablicy potomków od tablicy przodków. Podaje przykład pamiątki i zwyczaju w swojej rodzinie. Uczeń wie, co to jest Uczeń w znacznej mierze opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej. Samodzielnie wykonuje tylko łatwe zadania, trudniejsze problemy i ćwiczenia rozwiązuje przy pomocy nauczyciela. Rzadko aktywnie uczestniczy w lekcjach. Wykonuje obowiązkowe prace domowe, ale popełnia błędy.

5 Czechu i Rusie oraz o Piaście i Popielu. DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JAGIELLONÓW Uczeń zna datę przyjęcia chrztu przez Mieszka I. Opowiada, jak wyglądało życie codzienne w państwie Mieszka I. Uczeń zna datę zjazdu w Gnieźnie i koronacji Bolesława Chrobrego. Opowiada o męczeńskiej śmierci św. Wojciecha. Uczeń omawia funkcje poszczególnych insygniów władzy monarszej. Uczeń omawia zajęcia średniowiecznych zakonników. Opowiada o przepisywaniu ksiąg.uczeń wymienia najważniejsze osiągnięcia Kazimierza Wielkiego. Wie, kto to był Mikołaj Wierzynek. Zna datę założenia Akademii Krakowskiej. Uczeń zna legendę o klamerce królowej Jadwigi. Wskazuje na mapie Wielkie Księstwo Litewskie. Zna datę zawarcia unii w Krewie. Uczeń zna przebieg bitwy pod Grunwaldem. Opowiada o bitwie pod Grunwaldem. Odczytuje z planu przebieg bitwy pod Grunwaldem. Rozumie znaczenie powiedzenia: polegać jak na Zawiszy. Uczeń wie, kto to był paź. Wie, co to są: turniej rycerski, pasowanie na rycerza. Podaje przykładowe zasady kodeksu rycerskiego. Uczeń opowiada o życiu Mikołaja Kopernika. Opowiada o życiu krakowskich żaków. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWYmała ojczyzna. Uczeń wskazuje na mapie i nazywa region, w którym mieszka. Uczeń przy pomocy nauczyciela wymienia najważniejsze polskie święta państwowe. Uczeń zna legendy o Lechu, Czechu i Rusie oraz o Piaście i Popielu DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JA-GIELLONÓW Uczeń zna datę przyjęcia chrztu przez Mieszka I. Opowiada ustnie bądź pisemnie jak wyglądało życie codzienne w państwie Mieszka. Uczeń zna datę zjazdu w Gnieźnie i koronacji Bolesława Chrobrego. Opowiada o męczeńskiej śmierci św. Wojciecha. Uczeń przy pomocy nauczyciela omawia funkcje poszczególnych insygniów władzy monarszej. Uczeń omawia zajęcia średniowiecznych zakonników. Uczeń wymienia za pomocą pytań pomocniczych osiągnięcia Kazimierza Wielkiego. Wie, kto to był Mikołaj Wierzynek. Zna datę założenia Akademii Krakowskiej. Uczeń zna legendę o klamerce królowej Jadwigi. Wskazuje na mapie Wielkie Księstwo Litewskie. Zna datę zawarcia unii w Krewie. Uczeń zna datę bitwy pod Grunwaldem. Opowiada o bitwie pod Grunwaldem. Odczytuje z planu przebieg bitwy pod Grunwaldem. Rozumie znaczenie powiedzenia: polegać jak na Zawiszy. Uczeń wie, kto to był paź. Wie, co to

6 CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Uczeń wie, kto to był Jan Zamoyski i wymienia jego osiągnięcia. Uczeń wie, co to była husaria i jak wyglądał husarz. Podaje skutki wojen Polski ze Szwecją i z Turcją. Zna datę rozpoczęcia i zakończenia potopu szwedzkiego. Zna słowa drugiej zwrotki Mazurka Dąbrowskiego. Uczeń wymienia osiągnięcia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w dziedzinie kultury. Wie, kim byli Marcello Bacciarelli i Canaletto. Rozpoznaje na ilustracji pałac Na Wodzie w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Uczeń zna datę insu-rekcji kościuszkowskiej. Wie, co to jest insurek-cja i kto to byli kosynierzy. Wie, dlaczego 3 maja obchodzi się w Polsce święto narodowe. Uczeń wie, kto to byli: Napoleon Bonaparte, Jan Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki. Wie, kiedy powstały Legiony Polskie. Zna na pamięć polski hymn. Uczeń wie, co to były manifestacje patriotyczne i kto brał w nich udział. Wie, kto to był Romuald Traugutt. Uczeń wie, co to jest tajne nauczanie. Omawia sytuację Polaków w poszczególnych zaborach. Opowiada o oporze Polaków wobec rusyfikacji oraz germanizacji (Michał Drzymała, dzieci z Wrześni). Uczeń wymienia osiągnięcia Marii Skłodowskiej-Curie są: turniej rycerski, pasowanie na rycerza. Podaje przykładowe zasady kodeksu rycerskiego. Uczeń opowiada o życiu Miko-łaja Kopernika. Opowiada o życiu krakowskich żaków. Uczeń może odpowiedzieć w formie pisemnej. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWY- CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Uczeń wie, kto to był Jan Zamoyski i wymienia jego osiągnięcia. Uczeń wie, co to była husaria i jak wyglądał husarz. Podaje skutki wojen Polski ze Szwecją i z Turcją. Zna datę rozpoczęcia i zakończenia potopu szwedzkiego. Zna słowa drugiej zwrotki Mazurka Dąbrowskiego. Uczeń ma wydłużony czas na zapamiętania tekstu. Uczeń wymienia osiągnięcia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w dziedzinie kultury. Wie, kim byli Marcello Bacciarelli i Canaletto. Rozpoznaje na ilustracji pałac Na Wodzie w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Uczeń zna datę insurekcji kościuszkowskiej. Wie, co to jest insurekcja i kto to byli kosynierzy. Stara się wyjaśnić dlaczego 3 maja obchodzi się w Polsce święto narodowe. Uczeń potrafi rozróżnić postaci: Napoleon Bona-parte, Jan Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki. Wie, kiedy powstały Legiony Polskie. Zna na pamięć polski hymn. Na naukę

7 DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTAT- NICH STU LAT Uczeń wyjaśnia, dlaczego wojnę z lat nazywamy światową. Wie, kto to był Roman Dmowski. Wymienia polskie formacje wojskowe walczące podczas I wojny światowej. Uczeń rozumie pojęcia: Armia Czerwona, bolszewicy. Opowiada o przebiegu Bitwy Warszawskiej. Uczeń opowiada o powstaniu portu i miasta Gdyni. Uczeń wie, kto to był Eugeniusz Kwiatkowski. Uczeń wie, co to były tajne nauczanie i mały sabotaż. Wie, kto to byli Rudy, Alek i Zośka. Opowiada o akcji pod Arsenałem. Uczeń wie, ile dni trwało powstanie warszawskie. Zna skutki powstania warszawskiego. Uczeń wie, na czym polegała specyfika władzy komunistów w Polsce. Wie, kto to byli żołnierze niezłomni (wyklęci). Opowiada o dokonaniach Witolda Pileckiego i Danuty Siedzikówny Inki. Uczeń zna datę wprowadzenia stanu wojennego. Wie, kto to byli Wojciech Jaruzelski i Jerzy Popiełuszko. Uczeń wie, kto to był Stefan Wyszyński. Wie, kiedy wybrano Karola Wojtyłę na papieża. Zna najważniejsze fakty z życia papieża Polaka. ma wydłużony czas pracy. Uczeń wie, co to były manifestacje patriotyczne i kto brał w nich udział. Wie, kto to był Romuald Traugutt. Uczeń wie, co to jest tajne nauczanie. Przy pomocy nauczyciela omawia sytuację Polaków w poszczególnych zaborach. Uczeń podejmuję próby samodzielnego Opowiadania o oporze Polaków wobec rusyfikacji oraz germanizacji (Michał Drzy-mała, dzieci z Wrześni). Uczeń wymienia osiągnięcia Marii Skło-dowskiej-Curie. DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTAT- NICH STU LAT Uczeń wyjaśnia, dlaczego wojnę z lat nazywamy światową. Wie, kto to był Roman Dmowski. Uczeń zna polskie formacje wojskowe walczące podczas I wojny światowej. Uczeń podejmuje próbę rozróżnienia pojęcia: Armia Czerwona, bolszewicy. Opowiada o przebiegu Bitwy Warszawskiej. Uczeń za pomocą pytań pomocniczych opowiada o powstaniu portu i miasta Gdyni. Uczeń wie, kto to był Eugeniusz Kwiatkowski. Uczeń za pomocą nauczyciela wie co to było tajne nauczanie i mały sabotaż. Wie, kto to byli Rudy, Alek i Zośka. Opowiada o akcji pod Arsenałem. Uczeń wie, ile dni trwało powstanie war-szawskie. Zna skutki powstania warszawskiego. Uczeń próbuje samo-

8 dzielnie wyjaśnić, na czym polegała specyfika władzy komunistów w Polsce. Wie, kto to byli żołnierze niezłomni (wklęci). Zna historię Witolda Pileckiego i Danuty Siedzikówny Inki. Uczeń zna datę wprowadzenia stanu wojennego. Uczeń podejmuję próbę rozróżnienia postaci Wojciech Jaruzelski, Jerzy Popiełuszko i Stefan Wyszyński. Wie, kiedy wybrano Karola Wojtyłę na papieża. Potrafi wymienić fakty z życia papieża Polaka. Dobra (4) DZIAŁ I. HISTORIA.CO TO TA- KIEGO. Uczeń wyjaśnia, po co uczy się historii. Uczeń wymienia przykłady znalezisk archeologicznych i ocenia ich przydatność dla poznawania przeszłości. Uczeń wskazuje różne formy poznawania historii (film fabularny, dzieło malarskie). Rozumie znaczenie źródeł historycznych w pracy historyka, podaje konkretne przykłady. Uczeń wie, w jakim celu i gdzie sporządzono pierwsze kalendarze. Rozumie, jakie znaczenie w poznawaniu i nauce historii ma chronologia. Uczeń odróżnia różne rodzaje map historycznych. Wskazuje różnice między mapą dawną i współczesną. DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MOJA OJCZYZNA Uczeń rysuje tablicę przodków i tablicę potomków. Gromadzi pamiątki ze swo- DZIAŁ I. HISTORIA.CO TO TAKIEGO. Uczeń podejmuje próbę wyjaśnienia, po co uczy się historii. Uczeń wymienia przykłady znalezisk archeologicznych i za pomocą nauczyciela ocenia ich przydatność dla poznawania przeszłości. Uczeń wskazuje różne formy poznawania historii (film fabularny, dzieło malarskie). Stara się wyjaśnić znaczenie źródeł historycznych w pracy historyka, podaje konkretne przykłady. Uczeń wie, w jakim celu i gdzie sporządzono pierwsze kalendarze. Rozumie, jakie znaczenie w poznawaniu i nauce historii ma chronologia. Uczeń potrafi odróżnić różne rodzaje map historycznych. Wskazuje różnice między mapą dawną i współczesną DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MO- Uczeń w większości opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej. Samodzielnie rozwiązuje zadania o średnim stopniu trudności, a z pomocą nauczyciela trudne. Bierze czynny udział w lekcji. Wykonuje prace domowe, także nieobowiązkowe.

9 jego dzieciństwa. Uczeń rozumie znaczenie małej ojczyzny w swoim życiu i w historii. Uczeń wskazuje na mapie i nazywa główne regiony współczesnej Polski. Uczeń rozumie, że mamy obowiązek chronić nasze symbole narodowe i okazywać im szacunek. Uczeń rozumie znaczenie legend w poznawaniu przeszłości. Wymienia przykłady legend związanych z różnymi regionami Polski. DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JAGIELLONÓW Uczeń wymienia przyczyny i skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I. Odróżnia źródło historyczne od legendy. Uczeń wskazuje na mapie ziemie przyłączone przez Bolesława Chrobrego do Polski. Wymienia postanowienia zjazdu w Gnieźnie. Uczeń wymienia najważniejsze etapy uroczystości koronacyjnych w średniowieczu. Uczeń wymienia dwa średniowieczne zakony. Zna pojęcia opata i relikwii. Uczeń wskazuje na mapie ziemie wchodzące w skład państwa Kazimierza Wielkiego na początku jego panowania i przyłączone do Polski przez tego władcę. Wymienia osiągnięcia gospodarcze, polityczne i kulturowe Kazimierza Wielkiego. Uczeń zna herby Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego. Wymienia przyczyny i skutki unii polsko-litewskiej. Uczeń opowiada, jak JA OJ-CZYZNA Uczeń rysuje tablicę przodków i tablicę potomków. Gromadzi pamiątki ze swojego dzieciństwa. Uczeń podejmuję próbę wyjaśnienia znaczenie małej ojczyzny w swoim życiu i w historii. Uczeń wskazuje na mapie i nazywa główne regiony współczesnej Polski. Uczeń zadanie może wykonać na podstawie atlasu. Uczeń rozumie, że mamy obowiązek chronić nasze symbole narodowe i okazywać im szacunek. Uczeń rozumie znaczenie legend w poznawaniu przeszłości. Zna przykłady legend związanych z regionami Polski. DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JA-GIELLONÓW Uczeń stara się wymienić przyczyny i skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I. Wskazuje różnice pomiędzy źródłem historycznym a legendą. Uczeń wskazuje na mapie ziemie przyłączone przez Bolesława Chrobrego do Polski. Zadanie może być wykonane na podstawie atlasu. Wymienia postanowienia zjazdu w Gnieźnie. Uczeń wymienia za pomocą pytań pomocnicznych najważniejsze etapy uroczystości koronacyjnych w średniowieczu. Uczeń wymienia dwa średniowieczne zakony. Zna pojęcia opata i relikwii. Uczeń podejmuje próbę bądź wska-

10 Krzyżacy założyli swoje państwo. Wskazuje na mapie: Malbork, Gdańsk, Pomorze Gdańskie, Grunwald. Wymienia przyczyny i skutki wielkiej wojny z Krzyżakami. Uczeń wyjaśnia pojęcia: herb, turniej, pasowanie na rycerza. Wie, jakie były funkcje poszczególnych elementów średniowiecznego zamku. Uczeń opowiada, jakie wykształcenie miał Mikołaj Kopernik. Wskazuje na mapie miejsca związane z Mikołajem Kopernikiem. Objaśnia, czego dotyczyła teoria heliocentryczna. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWY- CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Uczeń rozumie określenie mąż stanu. Wie, kto był ostatnim królem z dynastii Jagiellonów. Wymienia trzech królów wybranych na polski tron po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów. Uczeń wyjaśnia terminy: potop szwedzki, Lew Lechistanu. Rozumie znaczenie obrony Jasnej Góry w czasach potopu szwedzkiego. Uczeń wie, w jakim celu powołano Komisję Edukacji Narodowej. Wie, co to były Szkoła Rycerska i obiady czwartkowe. Uczeń zna datę i przyczyny II rozbioru Polski. Opowiada o bitwie pod Racławicami. Wie, co to była Konstytucja 3 maja i rozumie jej znaczenie. Wskazuje na mapie trzy państwa zaborcze i zagarnięte przez nie polskie ziemie. Uczeń opowiazuje na mapie ziemie wchodzące w skład państwa Kazimierza Wielkiego na początku jego panowania i przyłączone do Polski przez tego władcę. Wymienia osiągnięcia gospodarcze, polityczne i kulturowe Kazimierza Wielkigo. Uczeń potrafi rozróżnić herby Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego. Wymienia przyczyny i skutki unii polsko-litewskiej. Uczeń opowiada, jak Krzyżacy założyli swoje państwo. Wskazuje na mapie za pomocą nauczyciela : Malbork, Gdańsk, Pomorze Gdańskie, Grunwald. Wymienia przyczyny i skutki wielkiej wojny z Krzyżakami. Uczeń wyjaśnia pojęcia: herb, turniej, pasowanie na rycerza. Wie, jakie były funkcje poszczególnych elementów średniowiecznego zamku. Uczeń opowiada o Mikołaj Kopernik. Wskazuje na mapie miejsca związane z Mikołajem Kopernikiem. Zna pojęcie teorii heliocentrycznej. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWY- CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Uczeń podejmuje próbę wyjaśnienia określenia mąż stanu. Wie, kto był ostatnim królem z dynastii Jagiellonów. Wymienia z pomocą nauczyciela trzech królów wybranych na polski tron po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów. Uczeń wyja-

11 da o powstaniu Legionów Polskich. Uczeń wie, że w 1830 roku wybuchło powstanie listopadowe. Wymienia przyczyny i skutki powstania styczniowego. Rozumie, dlaczego powstańcy styczniowi podjęli walkę partyzancką. Uczeń wie, co to jest Rota Marii Konopnickiej. Wie, co to były rugi pruskie. Uczeń wie, kiedy i za co Maria Skłodowska-Curie otrzymała dwukrotnie Nagrodę Nobla. DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTAT- NICH STU LAT Uczeń omawia dwie polskie orientacje polityczne podczas I wojny światowej. Wie, kto to był Józef Haller. Rozumie, dlaczego I wojna światowa była szansą dla Polski na odzyskanie niepodległości. Uczeń wymienia przyczyny i skutki wojny Polski z bolszewicką Rosją. Wskazuje na mapie ziemie, o które Polacy walczyli w okresie kształtowania się granic odrodzonego państwa polskiego. Uczeń wie, kto to był Władysław Grabski. Rozumie znaczenie powstania Gdyni i COP dla odrodzonej Polski. Uczeń wie, co to było Polskie Państwo Podziemne. Wymienia i omawia formy represji stosowane prze okupantów względem Polaków oraz sposoby walki Polaków z okupantami. Uczeń wie, jaką rolę w powstaniu warszawskim odgrywali najmłodsi powstańcy (harcerze, łącznicy i sanitariuszki). Uczeń wyjaśnia określenie żołnierze śnia terminy: potop szwedzki, Lew Lechista-nu. Stara się wyjaśnić znaczenie obrony Jasnej Góry w czasach potopu szwedzkiego. Uczeń wie co to były Komisja Edukacji Narodowej, Szkoła Rycerska i obiady czwartkowe. Uczeń zna datę i przyczyny II rozbioru Polski. Podejmuje próbę opowiadania o bitwie pod Racławicami. Wie, co to była Konstytucja 3 maja i rozumie jej znaczenie. Wskazuje na mapie trzy państwa zaborcze i zagarnięte przez nie polskie ziemie. Uczeń opowiada o powstaniu Legionów Polskich. Uczeń wie, że w 1830 roku wybuchło powstanie listopadowe. Wymienia przyczyny i skutki powstania styczniowego. Rozumie, dlaczego powstańcy styczniowi podjęli walkę partyzancką. Uczeń wie, co to jest Rota Marii Konop-nickiej i rugi pruskie. Uczeń wie, kiedy i za co Maria Skłodo-wska-Curie otrzymała dwukrotnie Na-grodę Nobla. DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTAT-NICH STU LAT Uczeń omawia dwie polskie orientacje polityczne podczas I wojny światowej. Wie, kto to był Józef Haller. Potrafi wyjaśnić dlaczego I wojna światowa była szansą dla Polski na

12 niezłomni. Rozumie pojęcia: Urząd Bezpieczeństwa, komuniści, milicja. Uczeń podaje przyczyny i skutki zawarcia porozumień sierpniowych oraz wprowadzenia stanu wojennego. Dostrzega związek między działalnością Solidarności a obaleniem komunizmu w Polsce. Zna datę pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych. Uczeń opowiada o życiu i działalności Jana Pawła II. Uczeń wie, co to były obchody tysiąclecia chrztu Polski. odzyskanie nie-podległości. Uczeń stara się wymienić a przyczyny i skutki wojny Polski z bolszewicką Rosją. Podejmuję próby wskazania na mapie ziemie, o które Polacy walczyli w okresie kształtowania się granic odrodzonego państwa polskiego. Uczeń wie, kto to był Władysław Grabski. Rozumie znaczenie powstania Gdyni i COP dla odrodzonej Polski. Uczeń wie, co to było Polskie Państwo Podziemne. Wymienia formy represji stosowane prze okupantów względem Polaków oraz sposoby walki Polaków z okupantami. Uczeń wie, jaką rolę w powstaniu war-szawskim odgrywali najmłodsi powstańcy (harcerze, łącznicy i sanitariuszki). Uczeń wyjaśnia określenie żołnierze niezłomni. Rozumie pojęcia: Urząd Bezpieczeństwa, komuniści, milicja. Uczeń podejmuje próby wyjaśnienia przyczyny i skutki zawarcia porozumień sierpniowych oraz wprowadzenia stanu wojennego. Dostrzega związek między działalnością Solidarności a obaleniem komunizmu w Polsce. Zna datę pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych. Uczeń opowiada o życiu i działalności Jana Pawła II. Uczeń podejmuje próbę wyjaśnienia obchodów tysiąclecia chrztu Polski. Bardzo dobra DZIAŁ I.HISTORIA..CO TO TA- DZIAŁ I.HISTORIA..CO TO TA-

13 (5) KIEG0 Uczeń rozumie wpływ wydarzeń historycznych na teraźniejszość oraz wpływ współczesnych zdarzeń, także z własnego życia, na kształtowanie się przyszłej historii. Uczeń rozumie znaczenie pracy archeologa dla poznawania przeszłości. Uczeń odczytuje informacje z ilustracji przedstawiającej źródło niepisane. Rozumie, dlaczego należy chronić źródła historyczne. Uczeń rozumie, dlaczego inaczej liczymy czas w odniesieniu do okresów przed naszą erą i naszej ery. Na podstawie daty rocznej określa wiek (w odniesieniu do czasów przed naszą erą). Uczeń rozumie znaczenie czytania mapy dla poznania zjawisk i procesów historycznych. DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MOJA OJCZYZNA Uczeń rozumie korzyści wynikające z poznania swojej historii i historii swojej rodziny. Uczeń znajduje informacje na temat swojej małej ojczyzny. Interesuje się życiem lokalnym. Uczeń rozumie znaczenie lokalnych zwyczajów jako elementu polskiej kultury. Uczeń rozumie konieczność zdobywania wiedzy o ojczyźnie. Uczeń opowiada przykładową legendę związaną z wybranym regionem Polski. Wskazuje w legendzie elementy realne i fikcyjne. DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JAGIELLONÓW KIEG0 Uczeń po naprowadzeniu rozumie wpływ wydarzeń historycznych na teraźniejszość oraz wpływ współczesnych zdarzeń, także z własnego życia, na kształtowanie się przyszłej historii. Uczeń rozumie znaczenie pracy archeologa dla poznawania przeszłości. Uczeń za pomocą nauczyciela odczytuje informacje z ilustracji przedstawiającej źródło niepisane. Rozumie, po naprowadzeniu dlaczego należy chronić źródła historyczne. Uczeń we własnym tempie pracy rozumie, dlaczego inaczej liczymy czas w odniesieniu do okresów przed naszą erą i naszej ery. Po naprowadzeniu na podstawie daty rocznej określa wiek (w odniesieniu do czasów przed naszą erą). Uczeń rozumie znaczenie czytania mapy dla poznania zjawisk i procesów historycznych. DZIAŁ II. MOJA HISTORIA, MO- JA OJ-CZYZNA Uczeń po naprowadzeniu rozumie korzyści wynikające z poznania swojej historii i historii swojej rodziny. Uczeń za pomocą nauczyciela znajduje informacje na temat swojej małej ojczyzny. Interesuje się życiem lokalnym. Uczeń rozumie znaczenie lokalnych zwyczajów jako elementu polskiej kultury. Uczeń rozumie konieczność zdobywania wiedzy o oj-

14 Uczeń wymienia najważniejsze plemiona żyjące na ziemiach polskich. Rozumie wpływ chrześcijaństwa na rozwój kultury i państwowości.uczeń rozumie znaczenie wykupienia ciała św. Wojciecha przez Bolesława Chrobrego. Podejmuje próbę oceny panowania Bolesława Chrobrego. Uczeń wymienia i krótko omawia wszystkie etapy uroczystości koronacyjnych w średniowieczu. Uczeń rozumie znaczenie klasztorów w średniowieczu. Uczeń rozumie znaczenie panowania Kazimierza Wielkiego dla historii Polski i je ocenia. Omawia osiągnięcia gospodarcze, polityczne i kulturowe Kazimierza Wielkiego. Uczeń zna rodowód królowej Jadwigi i wie, dlaczego zasiadła ona na polskim tronie. Uczeń rozumie znaczenie bitwy pod Grunwaldem. Uczeń rozumie znaczenie kodeksu rycerskiego. Uczeń wyjaśnia, jakie było znaczenie teorii Kopernika dla rozwoju nauki. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWY- CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Rozumie rolę wybitnej jednostki w dziejach. Uczeń zna datę bitwy pod Chocimiem, w której dowodził Jan III Sobieski. Rozumie treść drugiej zwrotki Mazurka Dąbrowskiego. Uczeń wie, kto to byli Ignacy Krasicki i Grzegorz Piramowicz. Rozumie znaczenie rozwoju nauki i sztuki. Uczeń ocenia insurekcję kościuszkowską czyźnie. Uczeń opowiada przykładową legendę związaną z wybranym regionem Polski. Wskazuje w legendzie elementy realne i fikcyjne. DZIAŁ III. W POLSCE PIASTÓW I JAGIELLONÓW Uczeń po naprowadzeniu wymienia najważniejsze plemiona żyjące na ziemiach polskich. Rozumie wpływ chrześcijaństwa na rozwój kultury i państwowości. Uczeń rozumie znaczenie wykupienia ciała św. Wojciecha przez Bolesława Chrobrego. Podejmuje samodzielną próbę oceny panowania Bolesława Chrobrego. Uczeń za pomocą nauczyciela wymienia i krótko omawia wszystkie etapy uroczystości koronacyjnych w średniowieczu. Uczeń rozumie znaczenie klasztorów w średniowieczu. Uczeń po naprowadzeniu rozumie znaczenie panowania Kazimierza Wielkiego dla historii Polski i je ocenia. Z pomocą nauczyciela omawia osiągnięcia gospodarcze, polityczne i kulturowe Kazimierza Wielkiego. Uczeń zna rodowód królowej Jadwigi i wie, dlaczego zasiadła ona na polskim tronie. Uczeń po naprowadzeniu rozumie znaczenie bitwy pod Grunwaldem. Uczeń rozumie znaczenie kodeksu rycerskiego. Uczeń za pomocą pytań pomocniczych wyjaśnia,

15 wskazuje jej mocne i słabe strony. Uczeń rozumie znaczenie Napoleona dla sprawy polskiej. Uczeń opowiada o działaniu państwa podziemnego podczas powstania styczniowego. Jeśli to możliwe, znajduje w swojej okolicy miejsca związane z powstaniem styczniowym i zna jego lokalnych bohaterów. Ocenia znaczenie oporu Polaków wobec zaborców. Uczeń ocenia działalność Marii Skłodowskiej-Curie. DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTAT- NICH STU LAT Uczeń opowiada o początkach niepodległego państwa polskiego. Uczeń, rozumie określenie Cud nad Wisłą. Uczeń wymienia trudności, z którymi Polacy zmagali się po odzyskaniu niepodległości. Uczeń rozumie, dlaczego należy czcić pamięć Polaków prześladowanych podczas II wojny światowej. Jeśli to możliwe, znajduje w swojej okolicy miejsca związane z prześladowaniami ludności polskiej podczas II wojny światowej i zna lokalnych bohaterów tego okresu. Uczeń wymienia przyczyny klęski powstania warszawskiego. Uczeń rozumie, dlaczego należy czcić pamięć żołnierzy niezłomnych. Uczeń rozumie znaczenie powstania Solidarności dla historii Polski i Europy. jakie było znaczenie teorii Kopernika dla rozwoju nauki. DZIAŁ IV. W CZASACH ZWY- CIĘSTW I LATACH NIEWOLI Rozumie rolę wybitnej jednostki w dziejach. Uczeń zna datę bitwy pod Chocimiem, w której dowodził Jan III Sobieski. Rozumie po naprowadzeniu zna treść drugiej zwrotki Mazurka Dąbrowskiego. Uczeń wie, kto to byli Ignacy Krasicki i Grzegorz Piramowicz. Podejmuje próbę samodzielnego wyjaśnienia znaczenia rozwoju nauki i sztuki. Uczeń po naprowadzeniu ocenia insurekcję kościuszkowską wskazuje jej mocne i słabe strony. Uczeń rozumie znaczenie Napoleona dla sprawy polskiej. Uczeń po naprowadzeniu opowiada o działaniu państwa podziemnego podczas powstania styczniowego. Jeśli to możliwe, znajduje w swojej okolicy miejsca związane z powstaniem styczniowym i zna jego lokalnych bohaterów lub bierze w niej czynny udział. Ocenia znaczenie oporu Polaków wobec zaborców. Uczeń ocenia działalność Marii Skłodowskiej-Curie. DZIAŁ V. TRUDNE DZIEJE OSTAT-NICH STU LAT Uczeń po naprowadzeniu opowiada o początkach niepodległego państwa polskiego. Uczeń, zna określenie

16 Uczeń rozumie rolę i znaczenie Kościoła katolickiego w powojennej Polsce. Cud nad Wisłą. Uczeń po naprowadzeniu wymienia trudności, z którymi Polacy zmagali się po odzyskaniu nie-podległości. Uczeń wie, dlaczego należy czcić pamięć Polaków prześladowanych pod-czas II wojny światowej. Jeśli to możliwe, znajduje w swojej ok-licy miejsca związane z prześladowaniami ludności polskiej podczas II wojny światowej i zna lokalnych bohaterów tego okresu. Uczeń po naprowadzeniu wymienia przyczyny klęski po-wstania warszawskiego. Uczeń wyjaśnia, dlaczego należy czcić pamięć żołnierzy niezłomnych. Uczeń po naprowadzeniu rozumie znaczenie powstania Solidarności dla historii Polski i Europy. Uczeń samodzielnie wyjaśnia rolę i znaczenie Kościoła katolickiego Celująca (6) Wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania. Doskonale opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej. Samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności. Czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować i interpretować je w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią z podstawy programowej. Aktywnie uczestniczy w lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. Z powodzeniem bierze udział w konkur- Wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania. Doskonale opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej. Samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym wyższym niż w przypadku oceny bardzo dobrej stopniu trudności. Czyta ze zrozumieniem we własnym tempie lub we fragmentach teksty kultury przewidziane w programie, wskazane wcześniej do opracowania, potrafi analizować i interpretować je Uczeń opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej. Samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o znacznym stopniu trudności. Zazwyczaj aktywnie uczestniczy w lekcjach i zajęciach pozalekcyj-

17 sach tematycznie związanych z historią. Wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe. Odznacza się samodzielnością i dojrzałością sądów. Współpracuje w zespole, podejmuje działania mające na celu sprawną realizację zadań. Wykorzystuje wiedzę, umiejętności i zdolności twórcze przy odbiorze i analizie tekstów źródłowych. Przygotowuje projekt lub prezentację multimedialną. Posiada umiejętności z zakresu nauki o języku wyższe niż przewidywane w programie nauczania klasy IV. w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią z podstawy programowej. Aktywnie uczestniczy w lekcjach i wybranych zajęciach pozalekcyjnych. Bierze udział w wybranych konkursach tematycznie związanych z historią. Na miarę swoich możliwości wykonuje wszystkie prace domowe i zadania dodatkowe. Odznacza się samodzielnością i dojrzałością sądów. Współpracuje w zespole, podejmuje działania mające na celu sprawną realizację zadań. Wykorzystuje wiedzę, umiejętności i zdolności twórcze przy analizie tekstów żródłowych. Przygotowuje projekt lub prezentację multimedialną. Posiada umiejętności z zakresu nauki o historii przewidywane w programie nauczania klasy IV. nych. Bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim. Wykonuje prace domowe, często angażuje się w zadania dodatkowe. Oprac. Katarzyna Miksa