Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski

Transkrypt

1 Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski Kraków, 9 maja 2012 r. Tomasz Geodecki Piotr Kopyciński Łukasz Mamica Marcin Zawicki

2 Etap diagnostyczny Diagnoza pogłębiona (załącznik do RSI WM ) Synteza diagnozy część 2 dokumentu RSI Analiza strategiczna SWOT część 3 dokumentu RSI

3 Obszary diagnozy 8 obszarów cząstkowych: 1. Kluczowe dane makroekonomiczne 2. Nowoczesne technologie 3. Infrastruktura regionu wiedzy 4. Kadry B+R 5. Instrumenty regionu wiedzy 6. Przedsiębiorczość i promocja przedsiębiorczości 7. Infrastruktura dla społeczeństwa informacyjnego 8. Implementacja polityki rozwoju Małopolski w dziedzinie innowacyjna gospodarka. Wnioski z badań ewaluacyjnych

4 Różnorodność wydatków innowacyjnych w krajach UE Źródło: T. Geodecki i in. Kurs na innowacje; jak wyprowadzić Polskę z rozwojowego dryfu? Fundacja gospodarki i administracji publicznej, Kraków 2012.

5 Wydatki B+R w relacji do PKB Źródło: Nauka i technika w 2009 r., GUS 2011.

6 Nowoczesne technologie Wysoki udział nakładów B+R (ogółem oraz przedsiębiorstw) w relacji do PKB. Korzystna struktura wydatków innowacyjnych przedsiębiorstw. Korzystna struktura wydatków przedsiębiorstw na transfer technologii. Intensywne uczestnictwo w kulturze i solidna baza dla rozwoju przemysłów kreatywnych. Silny sektor informatyczny w aspekcie infrastruktury badawczej oraz działalności przedsiębiorstw. Wsparcie środków europejskich dla działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw i sektora publicznego. Rosnące gospodarcze znaczenie przemysłów kreatywnych i wzrost przewagi konkurencyjnej Małopolski w tym sektorze. Dalszy rozwój przedsiębiorstw sektora, energetycznego, informatycznego oraz nauk o życiu. Niski udział zatrudnienia w przemysłach wysokiej i średniowysokiej techniki. Niski udział zatrudnienia w sektorze usług opartych na wiedzy. Obniżający się udział produktów wysokiej i średniowysokiej techniki w wolumenie eksportu województwa. Wysoki udział niskiej jakości miejsc pracy w przedsiębiorstwach branży outsourcingowej i offshoringowej oferowanych absolwentom szkół wyższych. Pogorszenie warunków dla wykorzystania funduszy europejskich w nowym okresie programowania ( ).

7 Infrastruktura regionu wiedzy Wysoka liczba instytucji otoczenia biznesu. Wysoki potencjał badawczy małopolskich szkół wyższych i innych instytucji naukowych. Wysoka, na tle kraju, aktywność naukowo-badawcza małopolskich instytucji naukowych w Programach Ramowych UE. AGH koordynatorem węzła CC PolandPlus w ramach Wspólnoty Wiedzy i Innowacji projektu KICinnoenergy. Wysoki poziom aktywności studenckiej (wymiana międzyuczelniana, przedsiębiorczość akademicka). Obecność jednostek badawczo-rozwojowych międzynarodowych koncernów. Wysokie zatrudnienie w przedsiębiorstwach funkcjonujących w Krakowskim Parku Technologicznym. Identyfikacja i wsparcie kluczowych dla rozwoju regionu dziedzin gospodarki (inteligentna specjalizacja regionu smart specialisiation) Zwiększenie wydatków na rozwój infrastruktury instytucji naukowych nakierowanej na badania i upowszechnianie wiedzy a nie wyłącznie dydaktykę Modyfikacja polityki wspierania sektora B+R w regionie w oparciu o doświadczenia z lat Słabe powiązania sfery B+R i instytucji otoczenia biznesu z przedsiębiorstwami. Brak rzetelnych danych dotyczących efektów funkcjonowania instytucji otoczenia biznesu. Relatywnie niska wymiana międzynarodowa nauczycieli akademickich. Słabo wykrystalizowane klastry nowoczesnych technologii. Słabo rozwinięty układ instytucjonalny w zakresie wsparcia przedsiębiorstw w sferze wzornictwa przemysłowego. Podmiotowe, a nie wynikowe wspieranie instytucji otoczenia biznesu. Powiększanie się dystansu naukowego między województwem małopolskim a mazowieckim i innowacyjnymi regionami zagranicznymi, w tym w zakresie realizacji projektów badawczych i udziału w programach wymiany naukowej.

8 Kadry w sektorze B+R Znaczący w skali krajowej potencjał kadrowy w sektorze B+R. Najwyższy w skali kraju wskaźnik liczby studentów szkół wyższych przypadających na 10 tys. ludności. Znaczący potencjał w zakresie liczby absolwentów kierunków inżynieryjnotechnicznych, informatycznych oraz biologicznych. Zwiększenie zatrudnienia pracowników naukowych w firmach i intensyfikacja w nich staży naukowców. Lepsze dostosowanie procesu kształcenia wyższego do potrzeb firm w regionie. Niski i zmniejszający się w ostatnich latach potencjał kadrowy pracowników naukowych w firmach. Zmniejszająca się w ostatnich latach liczba pracowników sektora B+R. Emigracja pracowników naukowych. Likwidacja lub przenoszenie za granicę działów badawczo-rozwojowych w firmach..

9 Instrumenty regionu wiedzy Relatywnie korzystna w skali kraju (druga pozycja) relacja nakładów wewnętrznych na badania i prace rozwojowe (GERD) w stosunku do PKB. Pozycja lidera w skali kraju w zakresie wykorzystania funduszy podwyższonego ryzyka na działalnośd innowacyjną, przy relatywnie jednak niskim poziomie krajowym. Bardzo słaba aktywnośd patentowa (ok. 4,5% średniej dla całej Unii Europejskiej w zakresie liczby zgłoszeo patentów do Europejskiego Urzędu Patentowego na 1 milion mieszkaoców). Bardzo niskie nakłady na działalnośd innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłowych (w 2009 r. jedynie 4,8% nakładów ogólnokrajowych). Zmiana podejścia w zakresie finansowania w przedsiębiorstwach polegająca na preferencji dla prac B+R kosztem ograniczania zakupu gotowych maszyn i technologii. Stworzenie systemu zachęt dla finansowania działalności innowacyjnej przedsiębiorstw we współpracy z rozwiniętym w regionie sektorem naukowo-badawczym. Wystąpienie kryzysu gospodarczego i zahamowanie inwestycji w rozwój nowych technologii w firmach. Możliwośd ograniczenia nakładów na działalnośd B+R ze środków budżetowych ze względu na problemy z równoważeniem budżetu paostwa.

10 Przedsiębiorczość i promocja przedsiębiorczości Korzystna struktura populacji przedsiębiorstw mniejszych: relatywnie na tle kraju większa liczba małych, a mniejsza mikroprzedsiębiorstw. Mocne kulturowo-społeczne podstawy przedsiębiorczości. Zwiększająca się powierzchnia stref aktywności gospodarczej. Istnienie lokalnych, uwarunkowanych kulturowo skupisk przedsiębiorstw. Dalszy napływ inwestycji zagranicznych. Poprawa klimatu dla inwestowania w Polsce. Ograniczanie wsparcia dotacyjnego dla przedsiębiorstw na rzecz instrumentów zwrotnych. Duża liczba powiatów o niskiej stopie przedsiębiorczości i duże zróżnicowanie wewnątrzregionalne tego wskaźnika. Niski wpływ regionalnej polityki wspierania przedsiębiorstw na wzrost ich innowacyjności. Kreowanie gospodarki równoległej jako efekt bezpośredniego wspierania przedsiębiorstw. Niekorzystna struktura populacji większych przedsiębiorstw: niski udział dużych przedsiębiorstw, które charakteryzują się największą intensywnością innowacyjną. Dominacja stref aktywności gospodarczej pierwszej generacji, których więzi z sektorem B+R są nikłe. Nadmierna koncentracja na pozyskiwaniu inwestorów zewnętrznych do stref aktywności gospodarczych kosztem wspomagania lokalnych przedsiębiorstw.. Pogłębianie się różnic wewnątrzregionalnych w zakresie stopy przedsiębiorczości Utrzymujący się słaby poziom otoczenia instytucjonalnego w Polsce rzutujący na skłonność do inwestowania w Małopolsce.

11 Infrastruktura dla społeczeństwa informacyjnego Relatywnie dobrze rozwinięta infrastruktura telekomunikacyjna. Aktywność samorządów na rzecz upowszechniania korzystania z komputerów oraz Internetu. Brak barier kulturowych w korzystaniu z Internetu. Istnienie bariery infrastrukturalnej w dostępie do szerokopasmowego Internetu, zwłaszcza na obszarach wiejskich i w małych miastach. Niski odsetek usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną. Relatywnie niskie wykorzystywanie Internetu w przedsiębiorstwach. Digitalizacja zasobów i dyfuzja treści cyfrowych. Dalszy rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego. Rozwój sieci nowych generacji (m.in. FTTH). Zwiększenie administracyjno-prawnych ograniczeń w dostępie do treści cyfrowych i ich upowszechniania.