SERIA 92/93 SIŁOWNIK PNEUMATYCZNY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA I KONSERWACJI

Transkrypt

1 SERIA 9/93 SIŁOWNIK PNEUMATYCZNY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA I KONSERWACJI

2 Spis treści Informacje dotyczące bezpieczeństwa - Definicja terminów... Opis działania... Medium robocze... Instalacja... Montaż siłownika do zaworu... 4 Ustawienie ograniczników skoku... 4 Konserwacja... 5 Rozwiązywanie problemów... 6 Montaż... 6 Demontaż... 7 Dodanie zespołów sprężyn powrotnych... 8 Rysunek z położeniem zespołu sprężyn powrotnych... 8 Demontaż zespołów sprężyn powrotnych... 9 Ogólne zalecenia odnośnie układu pneumatycznego... 0 Wymiary... 0 Diagram części serii 9/93...

3 Informacje o bezpieczeństwie - Definicja terminów Siłownik pneumatyczny seria 9-93 PRZESTROGA wskazuje potencjalnie niebezpieczną sytuację, która może skutkować śmiercią operatora lub poważnymi obrażeniami ciała. wskazuje na potencjalnie niebezpieczną sytuację, która może skutkować niewielkimi lub umiarkowanymi obrażeniami ciała. oznaczenie stosowane bez znaku ostrzeżenia wskazuje na sytuacje, w których może dojść do niepożądanego zdarzenia lub stanu, w tym uszkodzenia instalacji. Użytkowanie nie stwarzające zagrożeń To urządzenie zostało wyprodukowane we właściwym stanie umożliwiającym instalację i użytkowanie w sposób nie stwarzający zagrożeń. Aby utrzymać urządzenie w stanie nie stwarzającym zagrożeń i zapewnić jego bezpieczną pracę, należy przestrzegać uwag i ostrzeżeń niniejszej instrukcji. Należy podjąć wszelkie środki ostrożności, aby zapobiec uszkodzeniom siłownika na skutek nieostrożnego obchodzenia się, uderzeń lub niewłaściwego przechowywania. Nie wolno czyścić siłownika ściernymi środkami ani skrobać metalowej powierzchni za pomocą jakichkolwiek przedmiotów. System sterowania, do którego jest włączany siłownik, musi posiadać odpowiednie zabezpieczenia zapobiegające wystąpieniu obrażeń personelu oraz uszkodzeniom sprzętu w razie awarii elementów systemu. Wykwalifikowany personel Według niniejszej instrukcji, wykwalifikowana osoba to osoba, która zapoznała się z instalacją, uruchomieniem i obsługą urządzenia, oraz posiadająca odpowiednie kwalifikacje, takie jak: Przeszkolenie w zakresie użytkowania i konserwacji urządzeń i systemów pneumatycznych zgodnie z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa Przeszkolenie lub upoważnienie do podłączania zasilania, odłączania zasilania, uziemiania, oznaczania oraz blokowania obwodów oraz urządzeń pneumatycznych zgodnie z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa Przeszkolenie w zakresie właściwego użytkowania oraz używanie środków ochrony osobistej zgodnie z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa Przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy Jeżeli urządzenie jest zainstalowane w miejscu narażonym na wybuch - przeszkolenie w zakresie instalacji, uruchomienia, użytkowania oraz konserwacji urządzeń w strefach niebezpiecznych Siłownik może być instalowany, uruchamiany, użytkowany i naprawiany wyłącznie przez wykwalifikowany personel. Po doprowadzeniu sprężonego powietrza lub w związku z wyposażeniem w sprężyny w urządzeniu wytwarzane są duże siły fizyczne. Po doprowadzeniu sprężonego powietrza oraz po ściśnięciu sprężyn w siłowniku przechowywana jest duża ilość energii. Aby zapobiec obrażeniom ciała, podczas prowadzenia wszystkich prac instalacyjnych, rozruchowych, obsługi oraz konserwacji należy ściśle przestrzegać wszystkich znajdujących zastosowanie przepisów, norm oraz zasad bezpieczeństwa. Szczególnie istotne jest przestrzeganie wszystkich znajdujących zastosowanie przepisów w przypadku siłowników zainstalowanych w obszarach o potencjalnym zagrożeniu wybuchem.

4 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Prawidłowa i bezpieczna praca siłownika zależy nie tylko od właściwego sposobu jego użytkowania oraz konserwacji, ale także od właściwego transportu, przechowywania oraz instalacji siłownika. Opis działania Siłowniki pneumatyczne Bray serii 9/93 są wyposażone w podwójny tłok oraz mechanizm zębatkowy pozwalające zautomatyzować obsługę zaworów ćwierćobrotowych. W siłownikach obustronnego działania serii 90, doprowadzenie ciśnienia powietrza na port A (patrząc na porty, jest to lewy port) powoduje odsunięcie tłoków od siebie i obrót koła zębatego w lewo. Po podaniu ciśnienia powietrza na port B (patrząc na porty, jest to prawy port) jest ono doprowadzane przez wewnętrzny kanał do przeciwnej strony tłoków, co powoduje przesunięcie tłoków do siebie i obrót koła zębatego w prawo. W normalnym ustawieniu obrót w prawo (tłoki zbliżają się do siebie) powoduje zamknięcie podłączonego zaworu, natomiast obrót w lewo (tłoki oddalają się od siebie) powoduje otwarcie podłączonego zaworu. W siłownikach serii 93 jednostronnego działania (z powrotem sprężynowym) zamontowane są zespoły sprężyn powrotnych, dzięki którym w razie zaniku ciśnienia sprężonego powietrza tłoki są dosuwane do siebie siłą sprężyny. Siła sprężyn powoduje zamknięcie podłączonego zaworu. Jeżeli jednak wymagane jest, aby zawór był otwierany siłą sprężyn, należy zapoznać się z częścią Awaryjne otwarcie rozdziału Instalacja. Medium robocze Zalecane medium robocze to czyste i osuszone przemysłowe sprężone powietrze o ciśnieniu psig (3-0 bar). W razie częstej pracy (ponad 0 cykli na minutę) zaleca się zamontowanie smarownicy przewodu powietrznego. W niektórych przypadkach można stosować inne media, jak olej hydrauliczny, woda lub pewne gazy obojętne, należy jednak najpierw skonsultować się z producentem. Temperatura robocza Zalecany zakres temperatur roboczych to od -5 F do 00 F (-5 C do 95 C). W temperaturach niższych niż 3 F (0 C) należy zwrócić uwagę, aby nie dopuścić do zamarzania wilgoci zgromadzonej w przewodach pneumatycznych. Jeżeli urządzenie jest zainstalowane w miejscu, w którym występują niskie temperatury, należy rozważyć zamontowanie osuszacza. Osuszacz powietrza musi być w stanie obniżyć punkt rosy powietrza o 36 F (0 C) niżej niż temperatura otoczenia. Osuszacz powietrza musi być odpowiednio konserwowany i utrzymywany w stanie sprawności. Instalacja Siłowniki Bray serii 9/93 są przystosowane do bezpośredniego montażu na płycie górnej zaworów kulowych Bray. Przed zamontowaniem siłownika na zaworze zaleca się posmarowanie gniazda napędowego siłownika gęstym smarem. Smar ułatwi zdjęcie siłownika z trzpienia zaworu, nawet po wielu latach pracy. Standardowo siłownik należy zamontować dłuższym bokiem równolegle do rurociągu. Siłownik obustronnego działania standardowo obraca trzpień zaworu w prawo, aby go zamknąć, oraz w lewo, aby go otworzyć. Siłownik z powrotem sprężynowym standardowo obraca trzpień zaworu w prawo, aby go zamknąć w skutek działania sprężyny, oraz w lewo, aby go otworzyć w skutek działania sprężonego powietrza. Standardowo zespoły sprężyn powrotnych są ustawione na awaryjne zamknięcie. Zmiana kierunku działania na awaryjne otwarcie może być przeprowadzona na wiele sposobów. Aby uzyskać więcej informacji, patrz Instrukcje montażu oraz Widok rozstrzelony na ilustracji 3 na stronie.

5 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Metoda ustawienia awaryjnego otwarcia - Montaż siłownika prostopadle do rurociągu Metoda ustawienia awaryjnego otwarcia - Montaż siłownika prostopadle do rurociagu - można ją stosować tylko w zaworach z tarczą umieszczoną koncentrycznie, np. Bray serii 0/, /3 oraz 30/3, oraz w innych zaworach umożliwiających obrót tarczy poza gniazdo. Obrócić siłownik tak, aby dłuższy bok był prostopadle do rurociągu. W tej pozycji zespoły sprężyn powrotnych będą obracać trzpień zaworu w prawo w kierunku zamknięcia, a sprężone powietrze będzie obracać trzpień zaworu w lewo do zamknięcia. Jest to najprostsza metoda, o ile ilość miejsca pozwala na taki montaż siłownika. Metoda ustawienia awaryjnego otwarcia - Obrócenie koła zębatego Metoda ustawienia awaryjnego otwarcia - Obrócenie koła zębatego - można ją stosować tylko w zaworach z tarczą umieszczoną koncentrycznie, np. Bray serii 0/, /3 oraz 30/3, oraz w innych zaworach umożliwiających obrót tarczy poza gniazdo. Szczegółowe instrukcje ponownego montażu krzywki ogranicznika skoku do wałka zębatego znajdują się w części Montaż (strona 6). Przed demontażem siłownika należy odłączyć siłownik od źródła sprężonego powietrza i uwolnić powietrze zgromadzone w siłowniku. Urządzenia zewnętrzne podłączone do siłownika, takie jak przewody, zawory kulowe, elektrozawory, pozycjonery zaworów itp., mogą uniemożliwić spuszczenie powietrza z siłownika. Podczas przygotowania siłownika do bezpiecznego demontażu nie należy polegać na funkcjach urządzeń zewnętrznych zapewniających uwolnienie ciśnienia. Niektóre siłowniki są wyposażone w zespoły sprężyn powrotnych. Przed demontażem wszystkie zespoły sprężyn powrotnych należy przestawić w stan spoczynku (pełnego wydłużenia). Należy całkowicie usunąć sprężone powietrze z wnętrza siłownika (patrz poprzednie ostrzeżenie), i w celu rozprężenia sprężyn należy zapewnić możliwość swobodnego ruchu koła zębatego. Należy upewnić się, że żadne urządzenie, na przykład zamontowany poniżej zawór, nie powstrzymuje ruchu sprężyn do stanu spoczynkowego. Zdjąć pokrywy boczne, wyjąć z siłownika zespoły sprężyn powrotnych i tłoki. Wyjąć wałek zębaty, obrócić o 90 i włożyć ponownie. W tej pozycji zespoły sprężyn powrotnych będą obracać trzpień zaworu w prawo, otwierając zawór, a sprężone powietrze będzie obracać trzpień zaworu w lewo, zamykając zawór. To jest drugi sposób pod względem łatwości przeprowadzenia, umożliwia on montaż siłownika dłuższym bokiem wzdłuż rurociągu. Metoda ustawienia awaryjnego otwarcia 3 - Odwrócenie tłoków Metoda ustawienia awaryjnego otwarcia 3 - Odwrócenie tłoków - można ją stosować dla wszystkich zaworów, ale wymaga zaworów z tarczą zamontowaną mimośrodowo, np. Bray serii 40/4, 4/43 oraz 44/45, oraz innych zaworów z tarczą zamontowaną mimośrodowo, w których zawór zamyka się tylko przy obrocie tarczy w prawo. Szczegółowe instrukcje ponownego montażu krzywki ogranicznika skoku do wałka zębatego znajdują się w części Montaż (strona 6). Zdjąć pokrywy boczne, wyjąć z siłownika zespoły sprężyn powrotnych i tłoki. Obrócić tłoki tak, aby w trakcie zbliżania się tłoków do siebie zębatki obracały wałek zębaty w lewo. (Patrząc na porty zasilania powietrzem, zębatka tłoka po lewej stronie musi być po stronie z portami powietrza) Jest to trzecia metoda pod względem łatwości wykonania, umożliwia ona montaż siłownika z dłuższym bokiem ustawionym wzdłuż rurociągu, i z zachowaniem zasady obrotu w prawo w celu zamknięcia. 3

6 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Montaż siłownika do zaworu Siłownik jest przykręcany do zaworu za pomocą kołków i nakrętek znajdujących się w zestawie montażowym. Przed zamontowaniem siłownika do zaworu wkręcić kołki w odpowiednie otwory siłownika. Kołki powinny siedzieć mocno po wkręceniu ich do końca otworu, nie ma konieczności ich dokręcania. Nałożyć siłownik na zawór tak, aby podstawa siłownika przylegała do kołnierza montażowego zaworu. Zakończyć montaż, przykręcając nakrętki z podkładkami z zestawu montażowego. Aby równomiernie obciążyć kołki, nakrętki należy dokręcać naprzemianlegle. Ustawienie ograniczników skoku Ostatnim etapem instalacji jest sprawdzenie ustawienia ograniczników skoku. Ograniczniki są fabrycznie ustawione na 90 ruchu, jednak ponieważ każda instalacja jest inna, przed przekazaniem zaworu do eksploatacji należy sprawdzić ustawienie. Siłowniki są wykonane z nominalnym ruchem pozazakresowym wynoszącym 5 dla każdego ze skrajnych położeń. Do wykonania niezbędnych regulacji potrzebne są jedynie klucz płaski lub oczkowy oraz klucz sześciokątny o odpowiedniej wielkości. Patrz ilustracja poniżej. Przed ustawieniem ograniczników należy odłączyć siłownik od źródła sprężonego powietrza i uwolnić powietrze zgromadzone w siłowniku. Urządzenia zewnętrzne podłączone do siłownika, takie jak przewody, zawory kulowe, elektrozawory, pozycjonery zaworów itp., mogą uniemożliwić spuszczenie powietrza z siłownika. Podczas przygotowania siłownika do bezpiecznego demontażu nie należy polegać na funkcjach urządzeń zewnętrznych zapewniających uwolnienie ciśnienia. Zdjąć czarną wskazówkę wskaźnika położenia (), odsłaniając nacięcia pod klucz płaski na górnej części koła zębatego. Założyć klucz na nacięcia koła zębatego (3) i ustawić zawór w pożądanym położeniu. Zdjąć pokrywę pyłoszczelną (0) i poluzować przeciwnakrętkę () na śrubie ogranicznika skoku (3). Nie ma konieczności całkowitego odkręcania nakrętki. Za pomocą klucza sześciokątnego wkręcić lub wykręcić śrubę ogranicznika skoku (3), aż do osiągnięcia pożądanego położenia ogranicznika skoku. Przytrzymując śrubę kluczem sześciokątnym, dokręcić przeciwnakrętkę () za pomocą klucza oczkowego. Założyć z powrotem wskazówkę wskaźnika położenia (3), pilnując, aby wskazówka była zorientowana identycznie jak pozycja zaworu, w położeniu otwarcia lub zamknięcia Ilustracja 4

7 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 W niektórych zaworach lub zastosowaniach wymagane jest, aby regulacja ruchu poza zakres wynosiła więcej niż 5. W takiej sytuacji siłownik serii 9/93 może być wyposażony w zamontowane w pokrywach bocznych ograniczniki skoku o powiększonym zakresie. (Wskazówki odnośnie danych gabarytowych znajdują się na stronie 0). W celu uzyskania informacji o tej opcji należy skontaktować się z lokalnym dystrybutorem firmy Bray. Siłowniki z powrotem sprężynowym mogą pracować z podłączoną jedną linią sprężonego powietrza do portu A, ponieważ zespoły sprężyn powrotnych poruszają tłokami po odłączeniu dopływu sprężonego powietrza. W takim trybie pracy powietrze z otoczenia jest wciągane przez port B do komór ze sprężynami. Aby zapobiec dostawaniu się zanieczyszczeń do komory sprężyn, siłowniki skonfigurowane do pracy na jednej linii sprężonego powietrza podłączonej do portu A należy wyposażyć w filtr 40 mikrometrów (lub drobniejszy) zamontowany na porcie B. Jeszcze lepszym rozwiązaniem dla siłowników z powrotem sprężynowym jest montaż 4-drożnego elektrozaworu obsługującego port A i port B. 4-drożny elektrozawór zapewni przy każdym ruchu napełnianie komór ze sprężynami sprężonym powietrzem z instalacji zakładowej. Powietrze zakładowe jest często bardziej czyste niż powietrze z otoczenia, zwłaszcza w obszarach chemicznych lub przemysłowych. Aby wydłużyć czas eksploatacji, zaleca się zamontowanie na wlocie do elementu sterującego kierunkiem pracy (zaworu elektromagnetycznego) filtr z wkładem 40 mikrometrów (lub mniejszym). W razie częstej pracy (ponad 0 cykli na minutę) zaleca się zamontowanie smarownicy przewodu powietrznego. Rutynowa konserwacja siłowników serii 9/93 obejmuje przede wszystkim utrzymanie w odpowiednim stanie układu sprężonego powietrza przez wymianę wkładów, zanim zaczną przepuszczać, dodanie oleju do smarownicy, zanim będzie pracować na sucho, oraz zapobieganie dostawaniu się wody do przewodów powietrznych. Drugim najczęstszym powodem skrócenia czasu eksploatacji jest niewspółosiowość pomiędzy zaworem a siłownikiem. Powstające nadmierne obciążenia boczne łożysk i zębów przekładni mogą spowodować przedwczesną awarię. W celu przedłużenia czasu eksploatacji siłownika należy sprawdzić, czy połączenie mechaniczne między siłownikiem a zaworem jest prawidłowo ustawione i czy siłownik może swobodnie się obracać w całym zakresie skoku zaworu. Konserwacja Solidnie wykonane komponenty oraz fabryczne smarowanie razem zapewniają długi i bezproblemowy czas eksploatacji siłowników serii 9/93. Pył, rdza i woda to najczęstsze powody skrócenia czasu eksploatacji, czynniki te najczęściej dostają się do siłownika przez linię sprężonego powietrza. 5

8 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Rozwiązywanie problemów W Tabeli podane są najczęstsze objawy usterek oraz sposoby ich naprawy. Objaw Prawdopodobna przyczyna Sprawdzić Naprawa Utrata zasilania Połączenie między zaworem a siłownikiem Zawór wyskakuje z gniazda i blokuje się w położeniu otwarcia Niskie ciśnienie powietrza lub uszkodzone pierścienie o-ring Niewspółosiowość połączenia Zbyt duży moment obrotowy w zaworze, zbyt mała wielkość siłownika, niewystarczający przepływ sprężonego powietrza Ciśnienie powietrza przy siłowniku, wycieki na pierścieniach o-ring Współosiowość ustawienia Moment zaworu, obliczenia wielkości siłownika, wielkość przewodów doprowadzających sprężone powietrze oraz elektrozawory Zwiększyć ciśnienie sprężonego powietrza, usunąć nieszczelności w układzie, wymienić pierścienie o-ring Ustawić ponownie Naprawić zawór, użyć siłownika o odpowiedniej wielkości, użyć przewodów pneumatycznych o większej średnicy lub elektrozaworów zapewniających większy przepływ Montaż Nazwy i kształty komponentów oraz podane poniżej numery w nawiasach ( ) są przedstawione na widoku rozstrzelonym siłownika pokazanym na ilustracji 3 na str.. Najprostszym sposobem montażu jest nasmarowanie wszystkich łożysk i uszczelek w trakcie instalacji. Należy stosować smar wysokociśnieniowy pochodzenia naftowego klasy NLGI, z zagęszczaczem opartym o lit. Smar o powyższej specyfikacji powinien być dostępny w każdym sklepie motoryzacyjnym. Wałek zębaty (3) - Zainstalować pierścienie łożysk (6 i 7) oraz pierścienie o-ring ( i ) w odpowiednich rowkach. Włożyć wałek zębaty przez duży otwór w środku dolnej ściany korpusu (). Gdy końcówka wałka zębatego znajdzie się w korpusie, nasunąć krzywkę (6) na wałek, pilnując, aby znak wybity na krzywce był ustawiony równo ze znakiem wybitym na wałku. Dla normalnej instalacji oraz awaryjnej funkcji zamykania należy ustawić naprzeciw siebie pojedyncze znaki. Dla pracy z funkcją awaryjnego otwierania opisanej w metodzie na stronie 3, pojedynczy znak na krzywce należy zrównać z podwójnym znakiem na wałku zębatym. Dla pracy z funkcją awaryjnego otwierania opisanej w metodzie 3 na stronie 3 należy zrównać ze sobą pojedyncze znaki. Następnie na krzywkę należy nałożyć dystans (5). Gdy końcówka wałka zębatego znajdzie się w otworze w górnej ściance korpusu, należy zabezpieczyć wałek za pomocą podkładki (9) oraz pierścienia osadczego (8). Śruby ograniczników skoku (3) - Przełożyć pierścień o-ring (4) przez płaski koniec śruby, aż znajdzie się 5-7 zwojów od końca śruby. Wkręcić śrubę w otwór w pokrywie bocznej płaskim końcem najpierw. Powtórzyć te same kroki dla drugiej śruby. Nakręcić przeciwnakrętkę () na śrubę i dokręcić, aż oprze się o pokrywę boczną. Śruba jest zamocowana na czas próby. Na razie nie ma konieczności ustawiania ograniczników skoku, ponieważ po zamontowaniu siłownika na zaworze mogłyby wymagać kolejnej regulacji. Tłoki () - Założyć segment łożyska (0) na tylną część zębatki, a następnie umieścić pierścień o-ring (9) oraz pierścień prowadzący () w odpowiednich rowkach tłoków. Pierścień o-ring powinien znajdować się w rowku bliżej zębatki. Trzymając korpus tak, aby porty znajdowały się z przodu, przekręcić wałek zębaty tak, aby nacięcie było około 45 w prawo od położenia prostopadłego do dłuższego boku korpusu. Włożyć tłoki w gniazda sprężyn w taki sposób, aby segment łożyska tłoka po prawej stronie był bliżej, a segment łożyska po lewej stronie był dalej. Wsunąć tłoki do środka korpusu tak, aby zazębiły się jednocześnie z wałkiem zębatym. Przyłożyć jednostajną siłę, aż pierścień o-ring zostanie wciśnięty w otwór w korpusie. W tym momencie można dalej wciskać tłoki do środka korpusu lub za pomocą klucza przekręcić wałek zębaty, aby wciągnąć tłoki do środka. 6

9 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Przed kontynuowaniem montażu należy sprawdzić trzy ważne rzeczy.. Gdy tłoki poruszają się do środka korpusu, wałek zębaty musi obracać się w prawo.. Nacięcie 4 mm na górnej powierzchni wałka zębatego musi być w zakresie kilku stopni od dłuższego boku korpusu. 3. Powierzchnie tłoków muszą się znajdować w takiej samej odległości od krawędzi korpusu. Jeżeli wszystkie trzy parametry zgadzają się, można zamontować pokrywy boczne. Jeżeli któryś z powyższych parametrów nie zgadza się, należy wypchnąć tłoki z korpusu, przekręcając wałek zębaty za pomocą klucza, a następnie ponownie włożyć tłoki do korpusu. Jeżeli odpowiedź na pierwsze pytanie jest pozytywna, nie ma konieczności całkowitego wyjmowania tłoków z korpusu. Konieczne jest tylko rozłączenie zębatek i wałka zębatego. Opisana powyżej procedura montażu dotyczy standardowej funkcji awaryjnej - zamknięcia awaryjnego. W przypadku siłowników ustawionych na awaryjne otwarcie, należy postępować zgodnie z metodą lub metodą 3 opisaną na stronie 3. Pokrywy boczne (4) - Włożyć pierścień o-ring (0) w rowek. Za pomocą 4 śrub (5) przykręcić pokrywę boczną do korpusu, pilnując, aby prosty odcinek rowka na pierścień o-ring znajdował się u góry korpusu. Jeżeli prosty odcinek rowka będzie znajdował się u dołu, nie będzie dopływu sprężonego powietrza do zewnętrznej strony tłoków. Wskaźnik położenia (3) - Założyć wskazówkę wskaźnika położenia na górną część wałka zębatego i dokręcić za pomocą śruby z łbem płaskim (4). Standardowo oś wzdłużna wskazówki będzie równoległa do rowka w wałku. Jeżeli siłownik jest zamontowany w poprzek rurociągu, jak opisano powyżej w metodzie, należy obrócić wskaźnik, aby był ułożony równolegle do tarczy przepustnicy lub przelotu w zaworze kulowym lub grzybkowym. Montaż końcowy i testowanie PRZESTROGA Do siłownika nie wolno podłączać źródła sprężonego powietrza o parametrach przekraczających parametry znamionowe siłownika (0 bar / 40 psig). Podłączyć linie sprężonego powietrza do portów wejściowych siłownika i przemieścić siłownik w położenia całkowitego zamknięcia i całkowitego otwarcia w celu sprawdzenia skoku siłownika oraz upewnienia się, czy nie ma wycieków powietrza. Linie pneumatyczne powinny mieć średnicę wewnętrzną przynajmniej 0,50 (6 mm). Linie zasilania powietrzem o ograniczonym przepływie lub dowolna część układu sprężonego powietrza zasilającego siłownik (jak elektrozawory lub bloki zaworowe) zmniejszają czas uruchomienia zaworu, powodują nieoczekiwaną niestabilność zaworu, a nawet mogą spowodować jego awarię. Jeżeli sprężone powietrze jest doprowadzone do portu A, a siłownik osiągnie skrajne położenie, z portu B nie powinno wydobywać się powietrze, i vice versa. Powietrze nie powinno przepływać między pokrywami bocznymi a korpusem, nie powinno uciekać przez ograniczniki skoku ani przez dolną lub górną część wałka zębatego. Naniesienie roztworu wody z mydłem na miejsca uszczelnień pozwoli zauważyć wycieki zbyt małe, aby były słyszalne. Demontaż Przed demontażem siłownika należy odłączyć siłownik od źródła sprężonego powietrza i uwolnić powietrze zgromadzone w siłowniku. Urządzenia zewnętrzne podłączone do siłownika, takie jak przewody, zawory kulowe, elektrozawory, pozycjonery zaworów itp., mogą uniemożliwić spuszczenie powietrza z siłownika. Podczas przygotowania siłownika do bezpiecznego demontażu nie należy polegać na funkcjach urządzeń zewnętrznych zapewniających uwolnienie ciśnienia. 7

10 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Niektóre siłowniki są wyposażone w zespoły sprężyn powrotnych. Przed demontażem wszystkie zespoły sprężyn powrotnych należy przestawić w stan spoczynku (pełnego wydłużenia). Należy całkowicie usunąć sprężone powietrze z wnętrza siłownika (patrz ostrzeżenie na poprzedniej stronie) i w celu rozprężenia sprężyn należy zapewnić możliwość swobodnego ruchu koła zębatego. Należy upewnić się, że żadne urządzenie, na przykład zamontowany poniżej zawór, nie powstrzymuje ruchu sprężyn do stanu spoczynkowego. Jeżeli siłownik jest zamontowany na zaworze, należy go zdemontować i przenieść do czystego miejsca pracy. Zdjąć wskazówkę wskaźnika. Zdjąć obydwie pokrywy boczne, odkręcając śruby z gniazdami sześciokątnymi (imbusowe). Wyjąć obydwa tłoki, obracając wałek zębaty w lewo, aż głowice tłoków wysuną się z korpusu. Wyciągnąć tłoki na zewnątrz. Za pomocą szczypcy do pierścieni osadczych zdjąć pierścień osadczy oraz poliacetalową podkładkę, po czym wyjąć wałek zębaty z korpusu. Następnie można wyjąć łożyska wałka zębatego, pierścienie o-ring, krzywkę oraz dystans. Ilustracja Dodanie zespołu sprężyn powrotnych Przed demontażem siłownika należy odłączyć siłownik od źródła sprężonego powietrza i uwolnić powietrze zgromadzone w siłowniku. Urządzenia zewnętrzne podłączone do siłownika, takie jak przewody, zawory kulowe, elektrozawory, pozycjonery zaworów itp., mogą uniemożliwić spuszczenie powietrza z siłownika. Podczas przygotowania siłownika do bezpiecznego demontażu nie należy polegać na funkcjach urządzeń zewnętrznych zapewniających uwolnienie ciśnienia. Ustawić wałek zębaty w położeniu pełnego zamknięcia (0 ). Ustawić wałek zębaty w położeniu pełnego zamknięcia (0 ). Zdjąć pokrywy boczne i włożyć pożądaną liczbę zespołów sprężyn powrotnych w gniazda w pokrywach, maksymalnie 6 zespołów na pokrywę. Dla właściwej pracy w siłownikach ze sprężynami powrotnymi zespoły sprężyn powinny być ułożone zgodnie z położeniami przedstawionymi na ilustracji. Przyłożyć pokrywę boczną do korpusu, aby zespoły sprężyn powrotnych trafiły w gniazda w tłoku. Za pomocą śrub z gniazdami sześciokątnymi (imbusowych) przykręcić pokrywy boczne do korpusu. Śruby dokręcać stopniowo w sposób naprzemianległy. Przejść do części Montaż końcowy i testowanie. XX XX = Oznaczenie SIZE CODEwielkości SPRĘŻYNY SPRINGS NA KAŻDYM EACH PISTON TŁOKU 33 SPRĘŻYNY SPRINGS NA EACH KAŻDYM PISTON TŁOKU XX XX 4 SPRINGS SPRĘŻYNY NA EACH KAŻDYM PISTON TŁOKU 55 SPRINGS SPRĘŻYN NA EACH KAŻDYM PISTON TŁOKU 6 6 SPRINGS SPRĘŻYN NA EACH KAŻDYM PISTON TŁOKU 8

11 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Demontaż zespołów sprężyn powrotnych Przed demontażem siłownika należy odłączyć siłownik od źródła sprężonego powietrza i uwolnić powietrze zgromadzone w siłowniku. Urządzenia zewnętrzne podłączone do siłownika, takie jak przewody, zawory kulowe, elektrozawory, pozycjonery zaworów itp., mogą uniemożliwić spuszczenie powietrza z siłownika. Podczas przygotowania siłownika do bezpiecznego demontażu nie należy polegać na funkcjach urządzeń zewnętrznych zapewniających uwolnienie ciśnienia. PRZESTROGA Przed demontażem wszystkie zespoły sprężyn powrotnych należy przestawić w stan spoczynku (pełnego wydłużenia). Należy całkowicie usunąć sprężone powietrze z wnętrza siłownika (patrz powyższe ostrzeżenie), a w celu rozprężenia sprężyn należy zapewnić możliwość swobodnego ruchu koła zębatego. Należy upewnić się, że żadne urządzenie, na przykład zamontowany poniżej zawór, nie powstrzymuje ruchu sprężyn do stanu spoczynkowego. Siłownik z zamontowanymi zespołami sprężyn powrotnych i bez podłączonego sprężonego powietrza ustawi się w położeniu awaryjnym, o ile wałek może się swobodnie obracać. Położenie to to całkowite zamknięcie (0 ) lub całkowite otwarcie (90 ). W obu przypadkach, po osiągnięciu położenia awaryjnego, należy zdjąć pokrywy boczne, stopniowo odkręcając śruby z gniazdami sześciokątnymi (stosując schemat naprzemianległy). PRZESTROGA Podczas zdejmowania pokryw bocznych z siłownika wyposażonego w zespoły sprężyn powrotnych, śruby pokryw bocznych należy odkręcać stopniowo, w kolejności naprzemianległej, aż do pełnego rozprężenia sprężyn (pełnego ich wydłużenia). Zespoły sprężyn powinny być całkowicie rozprężone w momencie, gdy śruby pokryw są jeszcze wkręcone w korpus siłownika. Nie należy oczekiwać, że po całkowitym wykręceniu trzech śrub ostatnia śruba będzie w stanie utrzymać sprężyny w stanie ściśniętym. Wyjąć zespoły sprężyn powrotnych. Założyć pokrywy boczne, włożyć śruby i dokręcać stopniowo w kolejności naprzemianległej. PRZESTROGA Przy przykręcaniu pokryw bocznych siłownika zawierającego zespoły sprężyn powrotnych śruby pokryw muszą być dokręcane stopniowo w kolejności naprzemianległej, aż zespoły sprężyn będą lekko naprężone w położeniu awaryjnym. W momencie, gdy wszystkie cztery śruby są już częściowo wkręcone w korpus siłownika, zespoły sprężyn powrotnych powinny być lekko ściśnięte. Nie należy podejmować prób całkowitego ściśnięcia zespołów sprężyn powrotnych przez dokręcenie do końca pokrywy za pomocą wyłącznie jednej śruby i bez użycia pozostałych trzech śrub. Przejść do części Montaż końcowy i testowanie. 9

12 Siłownik pneumatyczny seria 9-93 Ogólne zalecenia odnośnie układu pneumatycznego Dla zapewnienia najwyższej wydajności pracy siłownika serii 9/93 oraz wielu innych urządzeń pneumatycznych przedstawione są poniższe zalecenia: Linie sprężonego powietrza powinny być ułożone zgodnie z standardowymi praktykami rurociągów i nie powinny zawierać nadmiernych pętli, w których może się gromadzić kondensat. Należy dokładnie oczyścić i usunąć zadziory z końców przewodów po ich przycięciu w celu zabezpieczenia rurociągu przed przecięciami. Jeżeli układ sprężonego powietrza podlega działaniu skrajnych temperatur, należy wyposażyć układ w urządzenia osuszające powietrze. Jeżeli przewody były poddawane hydraulicznemu testowi szczelności, w celu usunięcia całej wody przed podłączeniem do siłownika zaleca się przedmuchane ich sprężonym powietrzem o wysokim ciśnieniu. Jeżeli układ jest zależny od urządzeń filtrujących powietrze, filtry powietrza powinny być umieszczone w miejscu umożliwiającym łatwy dostęp w celu wykonania obsługi oraz opróżnienia z kondensatu. Jeśli siłownik zaworu jest obsługiwany przez pneumatyczny pozycjoner zaworu lub przez sterownik pneumatyczny, nie należy używać powietrza naolejonego, chyba że producent pozycjonera lub sterownika wyraźnie zaznaczył, że urządzenie jest przystosowane do powietrza naolejonego. Zazwyczaj powietrze naolejone nie jest zalecane przy stosowaniu pozycjonerów. Jeżeli używane są uszczelniacze złączy pneumatycznych lub taśmy uszczelniające, należy je nałożyć tylko na gwint zewnętrzny i tylko na trzy pierwsze zwoje gwintu. W razie nałożenia na gwinty wewnętrzne, nadmiar środka lub taśmy może dostać się do linii sterujących siłownika i spowodować awarię kolejnych urządzeń. Smarownice na linii powinny być zainstalowane za regulatorami. Należy wyeliminować lub zmniejszyć liczbę ostrych zagięć przewodów sprężonego powietrza. Wymiary Wymiary podane są na rysunkach Bray oznaczonych jako ES: ESA-0460, ESA-0533, ESA-0534, ESA-0533 i ESA-0534 na stronie lub 0

13 Siłownik pneumatyczny seria Ilustracja 3: Widok rozstrzelony siłownika serii 9/93 Element nr Ilość Opis Element nr Ilość Opis Tłok Korpus Wałek zębaty Pokrywa boczna 3 Śruba ogranicznika skoku 5 Element dystansowy, wewn. ogranicznik skoku maks. Zespół sprężyn powrotnych 6 Dolne łożysko wałka zębatego 8 8 Podkładka, poliacetal 0 Górne łożysko wałka zębatego 7 Pierścień osadczy 9 Segment łożyska, poliacetal Pierścień prowadzący, poliacetal Przeciwnakrętka Pierścień o-ring ogranicznika skoku Krzywka, wewnętrzny ogranicznik skoku Śruba z łbem sześciokątnym Podkładka, stal nierdzewna Pierścień o-ring tłoka Pierścień o-ring pokrywy bocznej Pierścień o-ring w górnej części wałka zębatego Pierścień o-ring w dolnej części wałka zębatego Wskazówka wskaźnika położenia Śruba z łbem płaskim

14 A Division of BRAY INTERNATIONAL, Inc Westland East Blvd. Houston, Texas FAX Bray jest zarejestrowanym znakiem towarowym BRAY INTERNATIONAL, Inc. 00 Bray International. Wszystkie prawa zastrzeżone. OM-9_