Opracowanie: Kamila Walenciak,

Transkrypt

1

2 Etap ten ukazuje opinie użytkowników przestrzeni na temat zagospodarowania poszczególnych terenów zieleni w mieście, a także propozycje zmian kierunku rozwoju, kształtowania i zarządzania zielenią miejską. Służy zwróceniu ogólnej uwagi na obszary działania, które według mieszkańców nie funkcjonują wystarczająco dobrze i wymagają udoskonalenia. Jest to pierwszy etap procesu badawczego, realizowany na podstawie odpowiedzi z kart 6 ( Informacje dodatkowe ) i 7 ( Zakończenie ). Są to dane jakościowe nieprzestrzenne, możliwe do pozyskania również za pomocą ankiety tradycyjnej, a także w cyklicznych badaniach opinii publicznej. Na pytanie Co ogólnie zmienił(a)by Pan(i) w terenach zieleni w Olsztynie? odpowiedziało 108 osób. Najwięcej respondentów zwróciło uwagę na poprawę infrastruktury komunikacji pieszo-rowerowej (74,1% osób) oraz poprawę pielęgnacji zieleni (70,4%). Nieco ponad 60% badanych uważa, że należy wykazać większą dbałość o wyposażenie terenów zieleni. Za powiększeniem obszaru terenów zieleni głosowało ponad 57% ankietowanych, zaś nikt nie wskazał odpowiedzi, aby ten obszar zmniejszyć. Niespełna połowa respondentów zwróciła uwagę na zwiększenie różnorodności nasadzeń i kompozycji roślinnych, polepszenie dostępności terenów zieleni dla osób niepełnosprawnych i wózków dziecięcych oraz wprowadzenie nowego wyposażenia. Ponadto 37% badanych uważa, że w Olsztynie powinno się wprowadzać więcej zieleni sezonowej, a 30% osób zauważa problem braku bezpieczeństwa (ryc. 1). Ryc. 1. Propozycje ogólnych zmian dotyczących terenów zieleni miejskiej w Olsztynie 13 osób skorzystało z możliwości wypowiedzi otwartej i udzieliło następujących odpowiedzi: wprowadzać więcej traw ozdobnych; wprowadzić tereny zieleni na osiedlach (przy blokowiskach); wprowadzać więcej zieleni przyulicznej; wprowadzać więcej koszy na śmieci (zbyt rzadkie opróżnianie istniejących); eliminacja zabetonowanych placów; 2

3 zapewnić wybiegi dla psów; wprowadzić więcej parkingów; przystosować tereny zieleni do rekreacji, a nie tylko do oglądania; wprowadzić trasy do jazdy na rolkach; wprowadzić więcej ławek i latarni (poprawić oświetlenie); żeby było ładniej! Większość z powyższych uwag znajduje swoje potwierdzenie w zgromadzonych danych przestrzennych wskazanych lokalizacjach w poszczególnych kategoriach treści geoankiety. Dotyczy to przede wszystkim zieleni przyulicznej (przy ciągach komunikacyjnych), której brak wskazywano w okolicach konkretnych ulic. Równie wysoce odczuwalny jest brak zieleni osiedlowej (przy zabudowie mieszkalnej), poparty dużą liczbą wskazanych lokalizacji. Kolejne propozycje zmian dotyczą wprowadzenia nowego wyposażenia terenów zieleni, takiego jak np. ławki, latarnie czy kosze na śmieci. Elementy te są również dość często przez respondentów wymieniane i lokalizowane przestrzennie w karcie ankiety dotyczącej miejsc wymagających zmian innych, niż wprowadzenie zieleni. Wyżej wymienione komentarze zostały uwzględnione w tabeli poniżej, łącznie z 22 uwagami z karty 7 (ostatniej) geoankiety. W karcie tej respondenci mieli dodatkową możliwość wypowiedzi na temat terenów zieleni w kwestii, która nie była poruszona w ankiecie, ale też w kwestii, na którą chcieliby zwrócić szczególną uwagę. Komentarze przeanalizowano i dokonano ich pogrupowania oraz kategoryzacji (tab. 1). Tab. 1. Dodatkowe uwagi respondentów dotyczące terenów zieleni w Olsztynie pogrupowane według charakteru problemu KOMENTARZE RESPONDENTÓW 1 KATEGORIA PROBLEMU 2 Trzeba stworzyć więcej miejsc, gdzie młodzież może uprawiać sporty (np. boiska do koszykówki, skateparki itp.). MIEJSCA DO Należy tworzyć miejsca publiczne, w których ludzie będą chętnie spędzać czas. REKREACJI Takich, gdzie jest dużo zieleni, dużo miejsc do siedzenia, gdzie mogą się bawić dzieci. Przystosować tereny zieleni do rekreacji, a nie tylko do oglądania. Bardzo bym chciała, aby wybierane były projekty, które uwzględniają roślinność w danym miejscu. Złym rozwiązaniem jest zniszczenie wszelkiej roślinności, następnie położenie płyt / wylanie betonu, a potem ustawienie donic z kwiatami. Wszystkie fajne zielone miejsca w okolicy mojego miejsca zamieszkania, gdzie można pospacerować, choćby z psami, są powoli przekształcane w ogromne blokowiska. Zielona przestrzeń w Olsztynie jest eliminowana na korzyść betonowych placów i pomników. Coraz mniej w Olsztynie zieleni wysokiej, brak nowych nasadzeń roślin z tej grupy. Za dużo betonu, projekty nowych przestrzeni na wizualizacjach pięknie wyglądają bo mają wstawione zazwyczaj wysokie drzewa. W praktyce wygląda to inaczej. Olsztyn był miastem zieleni. Teraz jest placem kostki brukowej, np. Park Centralny nad Łyną. Zaniedbano szeroko pojęte Śródmieście, a Stare Miasto szczególnie. To ma być wizytówka miasta, a nie drogi przelotowe lub osiedla na peryferiach. Martwi mnie, że w centrum miasta (ul. Piłsudskiego, Kościuszki, Wyzwolenia, Park Podzamcze) wycinane są drzewa nasze zielone płuca i wylewany jest beton. Musimy dbać bardziej o nasze zielone miasto i uświadomić mieszkańców, że to nasze wspólne dobro. Wolne tereny zielone są sprzedawane deweloperom, tym samym przestrzeń staje się niekomfortowa dla mieszkańców ze względu na gęstą zabudowę. WYCINKA DRZEW I ZABUDOWA TERENÓW ZIELONYCH 1 Komentarze po modyfikacji (poprawa pisowni i podział wg kategorii problemu). 2 Kategorie ocen o charakterze negatywnym wyróżniono na czerwonym tle, o charakterze pozytywnym na tle zielonym. 3

4 Więcej zieleni, mniej betonu. Zieleni brakuje w planach nowych osiedli. Coraz większe obszary są zabudowywane bez jakiegokolwiek ładu przestrzennego. Monotematycznie, ale mi i wielu znajomym brakuje miejsca, gdzie by było można legalnie i bezpiecznie spuścić psy ze smyczy, żeby mogły się pobawić. To może nawet być odpłatne w granicach rozsądku, rzecz jasna. W Olsztynie bardzo ciężko umożliwić swojemu psu swobodne wybieganie. Generalnie bardzo krytycznie oceniam zmiany na niekorzyść dotyczące olsztyńskiej zieleni: masową wycinkę, brak pielęgnacji drzewek posadzonych w ramach tzw. nasadzeń kompensacyjnych, w rezultacie czego wiele z nich niszczeje i w rezultacie ginie. Zieleń w Olsztynie jest zaniedbana! Niewystarczająca jakość zieleni w miejscach najbardziej reprezentacyjnych. Tereny zielone w Olsztynie są zaniedbane i brudne. Miasto nie wykazuje należytej dbałości o te przestrzenie. Uważam, że w Olsztynie powinno się bardziej dbać o parki. Mniej roślin alergennych. Brak nasadzeń egzotycznych drzew i krzewów, które komponowałyby się z architekturą osiedla. Wprowadzać więcej traw ozdobnych. Wprowadzać więcej zieleni przyulicznej. Brakuje zieleni przy ulicach i chodnikach. Niewystarczająca ilość oraz jakość zieleni i elementów małej architektury w miejscach najbardziej reprezentacyjnych. Olsztyn nie może reklamować się jako miasto ogród, bo nim nie jest. Gdzie tu są ogrody / parki / skwery. Może być co najwyżej Olsztyn miasto las lub miasto jezioro. Jestem za pomysłem wprowadzenia większej ilości ogólnodostępnych parków (nawet niewielkich terenów zielonych), bez placów zabaw, po prostu dla atrakcyjności spaceru i odpoczynku od hałasu. Należy wykorzystać potencjał jezior w mieście. Należy posadzić urzędników na rowerach i kazać im się przejechać zgodnie z przepisami po istniejących ciągach rowerowych. Niech dostrzegą, jak trzeba lawirować pomiędzy przejazdami, znikającymi drogami rowerowymi. Wprowadzić trasy do jazdy na rolkach. Wprowadzić więcej parkingów. Wprowadzić więcej ławek i latarni (poprawić oświetlenie). Wprowadzać więcej koszy na śmieci (zbyt rzadkie opróżnianie istniejących). Znam statystyki, z których wynika, że w polskich miastach procentowo jest bardzo dużo zieleni, w porównaniu np. do zachodniej Europy. Ale ta zieleń jest słabo zagospodarowana, tak też jest w Olsztynie. Zieleń na osiedlach jest źle urządzona. Żeby było ładniej! Podoba mi się sposób aranżacji zieleni koło Ratusza. Jest to w dużej mierze przemyślane, zaprojektowane. Podoba mi się też nabrzeże Jeziora Długiego. Uważam, że w Olsztynie jest wystarczająca liczba parków. Uważam, że zieleń, która w Olsztynie jest obecnie, jest bardzo dobrze zagospodarowana i wystarczająca. WYBIEGI DLA PSÓW ZANIEDBANIE ZIELENI ROŚLINY ALERGENNE NOWE GATUNKI I KOMPOZYCJE ROŚLIN ZIELEŃ PRZYULICZNA DEFICYT TERENÓW ZIELONYCH POTENCJAŁ JEZIOR ŚCIEŻKI ROWEROWE DO JAZDY NA ROLKACH PARKINGI MAŁA ARCHITEKTURA ZŁE ZAGOSPODARO WANIE DOBRE ZAGOSPODARO WANIE Treść powyższej tabeli jednoznacznie wykazuje zdecydowaną dominację uwag o charakterze negatywnym. Tylko troje respondentów wypowiedziało się na temat zagospodarowania olsztyńskich terenów zieleni z aprobatą. Zwrócono przy tym uwagę na wystarczającą ilość terenów zielonych, a nawet wskazano konkretne miejsca, których zagospodarowanie uznano za korzystne (plac przy Urzędzie Miasta i okolice Jeziora Długiego). Większość komentarzy krytycznych dotyczy problemu powszechnej w ostatnim czasie wycinki drzew i przeznaczania terenów otwartych pod zabudowę. Dodatkowo za powszechny problem uznano brak należytej pielęgnacji zieleni miejskiej, szczególnie w parkach i w miejscach reprezentacyjnych. Co ciekawe, dostrzeżono ten problem także w stosunku do nasadzeń kompensacyjnych, czyli nasadzeń realizowanych w ramach kompensacji przyrodniczej za wycinkę drzew i krzewów spowodowanej realizacją danej inwestycji. W tej sytuacji pielęgnacja roślin należy do obowiązków inwestora. W związku 4

5 z tym należałoby zwiększyć kontrolę prowadzonych zabiegów pielęgnacyjnych, aby działania kompensacyjne, i tak z przyrodniczego punktu widzenia nieadekwatne do ponoszonych strat, spełniały swoje zadanie. Ważną kwestią z punktu widzenia użytkowników przestrzeni jest również przystosowanie terenów zieleni do rekreacji. Wyrażono zapotrzebowanie na tereny rekreacji czynnej, tj. boiska sportowe, skateparki, a także place zabaw dla najmłodszych. Ponadto zaapelowano o rozwój ścieżek rowerowych i tras do jazdy na rolkach. Istotna do wstępnej oceny zielonej przestrzeni miasta była ogólna ocena poszczególnych terenów zieleni. O taką poproszono respondentów w karcie 6 geoankiety. Za pomocą pięciostopniowej skali ( z możliwością wyboru opcji nie mam zdania ) ocenie poddano pięć rodzajów terenów zielonych: parki, skwery / zieleńce / place, zieleń osiedlową, tereny rekreacyjno-sportowe / place zabaw oraz zieleń przyuliczną (ryc. 2-6). Ryc. 2. Ogólna ocena zagospodarowania parków Ryc. 3. Ogólna ocena zagospodarowania skwerów, zieleńców, placów 5

6 Ryc. 4. Ogólna ocena zagospodarowania zieleni osiedlowej (towarzyszącej zabudowie) Ryc. 5. Ogólna ocena zagospodarowania terenów rekreacyjno sportowych i placów zabaw Ryc. 6. Ogólna ocena zagospodarowania zieleni przyulicznej Ponad połowa spośród 108 osób, które dokonały przedmiotowej oceny terenów zieleni, oceniła zagospodarowanie parków jako średnie. Tylko 2% ankietowanych uważa je za bardzo złe, tyle samo osób uważa je z kolei za bardzo dobre. Warto podkreślić, że aż 37% odpowiedzi zawierało ocenę wysoką, co oznacza największe zadowolenie mieszkańców z zagospodarowania parków, spośród wszystkich rodzajów terenów zieleni w mieście. Wiąże się to z pewnością z podejmowanymi w ostatnich latach działaniami rewitalizacyjnymi i rewaloryzacyjnymi terenów parkowych (np. Parku Centralnego i Parku 6

7 Podzamcze), dzięki którym zwiększyła się liczba ich użytkowników. Drugim rodzajem terenów zielonych, który otrzymał najwięcej ocen pozytywnych (18% wysokich i 3% bardzo wysokich) są tereny rekreacyjno-sportowe i place zabaw. Na większe zadowolenie mieszkańców z ich zagospodarowania może mieć wpływ korzystne przystosowanie do rekreacji nabrzeża Jeziora Długiego oraz obecnie realizowana inwestycja nad Jeziorem Ukiel. Skwery, zieleńce i place otrzymały jedynie 2% ocen bardzo wysokich i 6% ocen bardzo wysokich. 43% ankietowanych ocenia ich zagospodarowanie jako średnie, zaś 35% jako niskie i 11% jak bardzo niskie. Jeszcze gorzej w ogólnej ocenie wypada zieleń osiedlowa. Aż 29% odpowiedzi wykazuje ocenę najniższą. Podobną opinię respondenci wydali w sprawie zieleni przyulicznej. W poniższej tabeli (tab. 2) zestawiono przyznane przez ankietowanych oceny, uznając za ocenę pozytywną oceny bardzo wysokie i wysokie, a za ocenę negatywną bardzo niskie i niskie. Wartości średnie pozostają bez zmian. Ryc. 7 stanowi podsumowanie ogólnej oceny negatywnej i pozytywnej poszczególnych terenów zieleni. Najwięcej negatywnych opinii respondenci wydali w sprawie zagospodarowania zieleni osiedlowej (64% odpowiedzi), zieleni przyulicznej (60%) oraz skwerów, zieleńców, placów (46%). Najkorzystniej mieszkańcy oceniają stan zagospodarowania parków (39% odpowiedzi) oraz terenów rekreacyjno-sportowych i placów zabaw (21%). Tab. 2. Rozkład pozytywnych, średnich i negatywnych ocen terenów zieleni w Olsztynie RODZAJ TERENÓW ZIELENI OCENA POZYTYWNA [% odpowiedzi] OCENA ŚREDNIA [% odpowiedzi] OCENA NEGATYWNA [% odpowiedzi] PARKI SKWERY / ZIELEŃCE / PLACE ZIELEŃ OSIEDLOWA TERENY REKREACYJNO SPORTOWE / PLACE ZABAW ZIELEŃ PRZYULICZNA Ryc. 7. Rozkład pozytywnych i negatywnych ocen terenów zieleni w Olsztynie 7