ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/ Warszawa, Dom ogrodnika usytuowany na terenie zespołu pałacowo - parkowego Muzeum Pałac w Wilanowie

Transkrypt

1 dr inż. Sta nisław Karczma r czy k mob il mailto: skarczmarc zyk zta.on et.pl mg r inż. Wiesław Bereza mob il mailto: wb ereza@usk.pk.ed u.pl K B - PROJEKTY KONSTRUKCYJNE spółka z ograniczon ą odpowied zialnością Krak ó w, u l. Nu s zk iewic za 1/27 tel. / fa x. +48 (1 2 ) N IP Ekspertyza konstrukcyjno budowlana dotycząca stanu technicznego i programu wymaganych prac zabezpieczających w domu ogrodnika usytuowanym na terenie zespołu pałacowo - parkowego Muzeum Pałac w Wilanowie. Zleceniodawca: Obiekt: Muzeum Pałac w Wilanowie, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/ Warszawa, Dom ogrodnika usytuowany na terenie zespołu pałacowo - parkowego Muzeum Pałac w Wilanowie Zespół autorski: Ekspertyza geotechniczna: Kraków, grudzień 2008

2 Spis zawartości opracowania: 1. Ekspertyza konstrukcyjno budowlana dotycząca stanu technicznego i programu wymaganych prac zabezpieczających w domu ogrodnika usytuowanym na terenie zespołu pałacowo - parkowego Muzeum Pałac w Wilanowie. 2. Zalecenia dotyczące prac zabezpieczających i modernizacyjnych wymaganych na etapie kompleksowej konserwacji domu ogrodnika. 3. Załączniki Wyniki przeprowadzonych badań geotechnicznych Dokumentacja fotograficzna stanu zachowania budynku w grudniu

3 Ekspertyza konstrukcyjno budowlana dotycząca stanu technicznego i programu wymaganych prac zabezpieczających w domu ogrodnika usytuowanym na terenie zespołu pałacowo - parkowego Muzeum Pałac w Wilanowie. 1. Formalne i merytoryczne podstawy opracowania. Ekspertyza opracowana na zlecenie Muzeum Pałac w Wilanowie Warszawa, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16. Potrzeba opracowania ekspertyzy wiąże się z planowaną kompleksową konserwacją i modernizacją budynków stanowiących zabudowę zespołu pałacowo parkowego Muzeum Pałac w Wilanowie. Merytoryczną podstawę opracowania ekspertyzy stanowią: a) Wyniki przeglądu domu ogrodnika przeprowadzonego przez autorów ekspertyzy dnia roku. b) Informacje uzyskane od użytkowników i zarządców obiektów wchodzących w skład zespołu zabudowy Muzeum Pałac w Wilanowie. c) Wyniki odkrywek, badań i pomiarów przeprowadzonych w ramach ekspertyzy geotechnicznej posadowienia budynku. d) Wyniki badań podłoża gruntowego. e) Obowiązujące przepisy i literatura przedmiotu Cel i zakres opracowania ekspertyzy. Konieczność opracowania ekspertyzy wynika zarówno z planowanych prac konserwatorskich i modernizacyjnych jak również z faktu widocznych uszkodzeń konstrukcyjnych i korozyjnych budynku. Ekspertyza zawiera systematykę występujących uszkodzeń budynku i analizę przyczyn ich powstania. W opracowaniu ujęto również program zalecanych prac zabezpieczających budynek przed jego dalszą degradacją. Niezależnie od rozwiązania merytorycznego problemów związanych z bezpiecznym użytkowaniem budynku ekspertyza stanowi spełnienie formalnego wymogu stawianego dokumentacji projektowej i konserwatorskiej na etapie uzyskania pozwolenia na budowę. Dom ogrodnika użytkowany obecnie jako biuro i magazyny zespołu pełniącego funkcję opiekuna zespołu parkowego nie zapewnia wymaganej powierzchni użytkowej niezbędnej do prawidłowego wypełniania wszystkich obowiązków wynikających z bieżącej opieki i nadzoru nad zielenią parku i ogrodów pałacu Ogólny opis stanu zachowania domu ogrodnika oraz systematyka uszkodzeń. Dom ogrodnika użytkowany jest obecnie jako stanowiska pracy i biura zespołu ogrodników pełniących funkcję opiekunów założenia ogrodowego i parkowego pałacu. Zakres obowiązków zespołu obejmuje zarówno bieżącą pielęgnację drzew, krzewów i roślinności jak również przygotowanie i przechowywanie różnych rozsad oraz środków używanych do pielęgnacji zieleni. Opisany w skrócie zakres czynności i obowiązków 3

4 określa różnorodność wymagań użytkowych jakie powinny spełniać pomieszczenia magazynowe, pracownie i pomieszczenia biurowe. Budynek określany jako dom ogrodnika jest budynkiem jednopiętrowym, podpiwniczonym w całym obrysie rzutu. Część obrysu pierwszego piętra stanowią pomieszczenia użytkowe, część zaś poddasze. Budynek wzniesiono jako murowany z cegły ceramicznej pełnej na zaprawie wapiennej. Budynek jest przekryty układem stromych dachów krytych dachówką ceramiczną. Przegląd zewnętrznych ścian budynku wykazał obecność konstrukcyjnych pęknięć sygnalizujących odkształcenia wytworzone nierównomiernym osiadaniem. Rozkład i charakter tych uszkodzeń stanowił podstawę do wytypowania miejsca odkrywek fundamentów i badań geotechnicznych podłoża gruntowego. Drugą grupę istotnych wad użytkowych budynku stanowią strefy nadmiernego zawilgocenia ścian piwnic. Rozkład stref zawilgocenia wskazuje na brak pionowej izolacji ścian zewnętrznych jako główną przyczynę tej formy zagrożeń budynku. 1.4.Wyniki geotechnicznych badań podłoża gruntowego i fundamentów domu ogrodnika. W celu sprawdzenia warunków posadowienia domu ogrodnika wykonano dwie odkrywki fundamentów w piwnicach budynku i badania podłoża gruntowego przez nawiercenie otworów na głębokość 5,50m pod poziomem istniejącego terenu. Głębokość otworów mierzona od dna odkrywki wynosiła po 2,50m. Dodatkowo z dna odkrywki nr 1 dokonano sondowanie sondą udarową ITB - ZW na głębokość 2,20m poniżej dna odkrywki. W wyniku wykonanych odkrywek i badań stwierdzono, że dom ogrodnika jest posadowiony na gruncie rodzimym, który stanowią piaski średnie o stopniu zagęszczenia JD=0,5. Takie parametry podłoża należy ocenić jako korzystne warunki posadowienia budynku. Miąższość warstwy piasków wynosi co najmniej 1,90m poniżej poziomu posadowienia fundamentów. Wraz ze wzrostem głębokości stopień zagęszczenia warstwy piasku średniego rośnie stopniowo do wartości JD=0,70. Poziom wody gruntowej ustalono w badaniach na głębokości 4,90m poniżej poziomu istniejącego terenu. Oznacza to, że woda gruntowa występuje na głębokości 1,30m poniżej podstawy fundamentu. Przy piaszczystym podłożu stanowi to zabezpieczenie ścian fundamentowych przed zjawiskiem kapilarnego podciągania wilgoci. W odkrywce nr 1 wykonanej w piwnicy domu ogrodnika ustalono głębokość posadowienia fundamentów w stosunku do poziomu posadzki. Zagłębienie fundamentów wynosi 1,0m w stosunku do posadzki, co jest równoznaczne ze spełnieniem konstrukcyjnego warunku normowego w tym zakresie. Ława fundamentowa jest wykonana z cegły ceramicznej pełnej na zaprawie wapiennej. Na poziomie posadzki w przekroju fundamentu uformowano odsadzkę o szerokości 20cm. Fundament ściany od strony ul. Biedronki posiada dwie odsadzki. Odsadzka na poziomie posadzki piwnicy posiada szerokość 20cm, a druga posadzka na głębokości 0,70m pod posadzką posiada szerokość 10cm. Wysokość przekroju ławy pod dolną posadzką wynosi tylko 30cm. W drugiej odkrywce fundamentu wykonanej również z poziomu posadzki piwnicy stwierdzono podobne warunki posadowienia jak w odkrywce nr 1. Podstawa fundamentu jest zagłębiona 1,0m poniżej poziomu posadzki piwnicy. W przekroju ławy fundamentowej występuje jedna odsadzka o szerokości 10cm usytuowana na 4

5 głębokości 70cm poniżej poziomu posadzki piwnicy. Również w tym otworze badawczym wykonanym z dna odkrywki ustalono wodę gruntową na poziomie 4,90m poniżej poziomu istniejącego terenu. Reasumując należy stwierdzić, że wykonane odkrywki i przeprowadzone badania geotechniczne potwierdziły dobre warunki posadowienia budynku. Istniejące zarysowania powstały w tej sytuacji najprawdopodobniej jako skutek oddziaływań o charakterze losowym jakie mogły wystąpić w przeszłości. Taką interpretację przyczyn zarysowania potwierdza również fakt, że rysy mają charakter uszkodzeń ustabilizowanych bez oznak aktywnego przyrostu. Przegląd piwnic domu ogrodnika wykazał obecność zagrożenia ścian zewnętrznych piwnic przez wilgoć. Wobec stwierdzonego w badaniach geotechnicznych braku kontaktu ścian fundamentowych z wodą gruntową istniejące zawilgocenie można przypisać tylko skutkom braku izolacji pionowej zewnętrznych ścian domu ogrodnika. Zjawisko zawilgocenia może być dodatkowo spotęgowane przez nieszczelności kanalizacji burzowej lub kanalizacji sanitarnej. Poza opisanymi uszkodzeniami i wadami budynek wykazuje jedynie oznaki zużycia spowodowanego jego użytkowaniem. Można zatem ocenić ogólny stan techniczny budynku jako na ogół dobry. Brak jest sygnałów i oznak wskazujących na zagrożenie awarią lub znaczącym uszkodzeniem elementów budowlanych i konstrukcyjnych tego budynku Podsumowanie, wnioski. Budynek określony jako dom ogrodnika w zespole zabudowy zespołu parkowo pałacowego Muzeum Pałac w Wilanowie wykazuje szereg uszkodzeń i wad wynikających w pierwszym rzędzie z zagrożenia ścian piwnic przez wilgoć. Drugą grupę istotnych uszkodzeń stanowią rozpojenia i zarysowania ścian zewnętrznych budynku. Uwzględniając wyniki badań geotechnicznych a w szczególności badania dotyczące poziomu zwierciadła wody gruntowej można z wysokim prawdopodobieństwem przypisywać zawilgocenie ścian piwnic skutkom braku izolacji pionowej ścian i być może dodatkowo skutkom nawadniania gruntu przez nieszczelną kanalizację burzową lub sanitarną. Uszkodzenia ścian polegające na pionowych zarysowaniach i rozspojeniach mają charakter uszkodzeń ustabilizowanych. W świetle przeprowadzonych badań geotechnicznych fundamentów i podłoża budynku brak jest podstaw do przypisywania tych uszkodzeń wadliwym rozwiązaniom posadowienia. Można zatem przypuszczać, że ta grupa uszkodzeń powstała w przeszłości jako skutek jednorazowych lub okresowych oddziaływań. Pomimo tych uszkodzeń budynek nie stwarza żadnego zagrożenia awarią bądź nieodwracalnymi uszkodzeniami ograniczającymi trwałość i niezawodność układu nośnego budynku. W ramach kompleksowej konserwacji mającej na celu wyeksponowanie estetyki budynku należy wykonać prace remontowe, modernizacyjne i konserwacyjne o zakresie remontu drobnego. Dominować będą zatem prace związane z rutynowym zakresem bieżącej konserwacji a zatem częściowa odnowa i wymiana uszkodzonych tynków, kontrola i ewentualna naprawa kanalizacji, naprawy pokrycia i malowanie. Decyzje dotyczące wymaganego zakresu zabezpieczeń przeciwwilgociowych będą mogły być podjęte po wykonaniu kontroli kanalizacji. 5

6 2.0. Zalecenia dotyczące prac zabezpieczających i modernizacyjnych wymaganych na etapie kompleksowej konserwacji domu ogrodnika. W ramach planowanej odnowy i konserwacji budynku domu ogrodnika należy uwzględnić następujące prace zabezpieczające o charakterze konstrukcyjno budowlanym: a) Istniejące rysy i rozpojenia należy iniektować zaczynami mineralnymi. Taki zabieg przywróci przestrzenna sztywność budynku i spójność zarysowanych ścian. Nie zachodzi potrzeba dodatkowego kotwienia zarysowanych ścian, ponieważ na etapie wymiany stropów na żelbetowe miało miejsce ich zwieńczenie. żelbetowymi wieńcami. Jeżeli na etapie remontu zaistnieje potrzeba uzupełnienia elementów kotwiących ściany to należy zastosować siatki lub taśmy z włókna węglowego naklejane bezpośrednio na powierzchnię ceglanego lica ściany. b) Zawilgocone i zasolone tynki na ściankach piwnic należy wymienić na tynki szerokoporowe. Zakres wymiany można określić kierując się granicami i strefami przebarwień i nalotów soli rozpuszczalnych. c) Na etapie remontu należy rozważyć możliwość zastosowania farb typu Thermo shield lub Aquaton jako powłok poprawiających izolacyjność termiczną ścian zewnętrznych budynku. d) W ramach planowanej odnowy konieczna będzie naprawa lub wymiana instalacji elektrycznych i instalacji sanitarnych stanowiących wyposażenia techniczne budynku. Zakres prac winien być określony w odrębnym, specjalistycznym opracowaniu. 6