Analiza regresji pomiędzy poziomem relacji partnerskich a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych

Transkrypt

1 RADZISZEWSKA-ZIELINA Elżbieta 1 SZEWCZYK Bartłomiej 2 Analiza regresji pomiędzy poziomem relacji partnerskich a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych WSTĘP W ciągu ostatnich trzydziestu lat na świecie rozwinęła się idea zarządzania przedsięwzięciami budowlanymi w oparciu o rozwijanie partnerskich relacji między uczestnikami tych przedsięwzięć. W krajach takich jak USA, Wielka Brytania, Australia czy Chiny podejście to przyjęło się szczególnie dobrze i jest obecnie powszechnie stosowane zarówno jako project partnering, jak i strategic partnering. Jak podaje Sobotka w monografii [22, s.10] logistyka może być rozumiana jako: system przepływu dóbr (fizycznych: surowców, materiałów, wyrobów, urządzeń, ludzie; informacji oraz pieniędzy) od dostawcy do odbiorcy; koncepcja zarządzania realnymi procesami przepływu dóbr fizycznych i informacji, oparta na zintegrowanym systemowym ujmowaniu tych procesów; procesy te zwane są procesami logistycznymi; nauka, bazująca na technice, ekonomii i informatyce, badająca uwarunkowania, prawidłowości i zjawiska przepływu dóbr fizycznych i informacyjnych w gospodarce, a także w poszczególnych ogniwach. W tym ujęciu partnering można traktować jako sposób usprawnienia przepływu dóbr fizycznych i informacji poprzez utrzymywanie dobrych kontaktów z innymi uczestnikami przedsięwzięć budowlanych. Popularność tego sposobu zarządzania wynika przede wszystkim ze znaczących korzyści płynących z jego stosowania, na co wskazują publikacje poświęcone temu tematowi np. [4,5,7]. Wśród najważniejszych korzyści należy wymienić, oprócz ograniczenia ilości sporów i poprawy komunikacji między uczestnikami przedsięwzięć, także te przekładające się bezpośrednio na sukces finansowy przedsięwzięć, takie jak redukcja czasu i kosztu realizacji przedsięwzięć czy podniesienie jakości wykonywanych prac. W Polsce jednak, mimo wymienionych zalet, podejście partnerskie nie zyskało do tej pory tak dużej popularności i z pełną świadomością stosowane jest jedynie w pojedynczych przypadkach, np. zaprezentowany w artykule [2]. W ostatnich latach powstało szereg prac zajmujących się tematyką partnerstwa w budownictwie. Anvuur i Kumaraswamy w artykule [1] oraz Cheng i Li w artykule [9] rozwijają w swoich pracach modele koncepcyjne współpracy partnerskiej. Część publikacji [6,10,11] poświęca swoją tematykę identyfikacji krytycznych czynników sukcesu działania partnerstwa. Pośród najistotniejszych należy wymienić: wzajemne zaufanie, efektywną komunikację, odpowiednie zasoby czy wsparcie kierownictwa. Oprócz korzyści płynących z partnerstwa, opisanych w artykułach [4,5,7] istotne są także bariery towarzyszące jego stosowaniu. Na te problemy wskazują autorzy w artykułach [8,13] wymieniając m. in. niezrozumienie koncepcji partnerstwa, bariery kulturowe czy nierówne zaangażowanie uczestników przedsięwzięć. Aby utrzymywać relacje partnerskie na wysokim poziomie w trakcie realizacji przedsięwzięć budowlanych opracowano szereg systemów oceny partnerstwa temu służących, które zaprezentowano w artykułach [3,12,23]. Metoda przedstawiona w pozycji [3] stanowi prostą kwestionariuszową ocenę trzynastu miar partnerstwa przez uczestników 1 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Inżynierii Lądowej; ul. Warszawska 24, Kraków. Tel: , eradzisz@izwbit.pk.edu.pl 2 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Inżynierii Lądowej; ul. Warszawska 24, Kraków. Tel: , bszewczyk@izwbit.pk.edu.pl 14631

2 przedsięwzięcia. Metody przedstawione w pozycjach [12] i [23] pozwalają wyznaczyć syntetyczny wskaźnik poziomu partnerstwa dla wszystkich badanych miar. Zostały one rozbudowane o systemy komputerowe pomagające zbierać i przetwarzać dane, co usprawnia proces oceny. W artykule [19] przeprowadzono analizę porównawczą pięciu metod oceny partnerstwa prezentując ich ogólną charakterystykę oraz wady i zalety. Lu i Yan w artykule [14] przedstawili natomiast model wspomagający ocenę możliwości zastosowania partnerstwa w danej sytuacji. Pośród nielicznych polskich publikacji na ten temat autorka w artykule [15] przedstawia badania relacji partnerskich w przedsiębiorstwach budowlanych w Polsce, Słowacji i na Ukrainie. Badania przeprowadzono przy użyciu metody kwestionariuszowej. Dostawcy materiałów i sprzętu, podwykonawcy, generalni wykonawcy i inwestorzy lub ich przedstawiciele dokonywali oceny 14 parametrów relacji partnerskich i ich ważności. Badania te wskazują, że współpraca partnerska wśród przedsiębiorstw budowlanych w Polsce, Słowacji i na Ukrainie co prawda jest zauważalna lecz jeszcze nie osiągnęła wysokiego poziomu. W artykule [16] przedstawiono metody oceny partnerstwa strategicznego z wykorzystaniem kwestionariuszy, statystyki i logiki rozmytej. Przebadano różne rodzaje funkcji przynależności, defuzyfikacji i działań rozmytych i wybrano własną metodę oceny. Rozwinięciem tej metody jest ekspercki system sterowania relacjami partnerskimi zaprezentowany w artykule [17]. Autorka opracowała również metodę wyboru partnera do współpracy w przedsięwzięciach budowlanych w kontekście rozwijania relacji partnerskich, którą zaprezentowano w artykule [18]. W publikacji [20] opracowano model wpływu relacji partnerskich na czas, koszty, jakość i bezpieczeństwo w przedsięwzięciach budowlanych, który zaprezentowano na rysunku 1. Zostały w nim zidentyfikowane cztery rodzaje możliwości współpracy partnerskiej w przedsięwzięciach budowlanych, ze względu na podmioty nawiązujące współpracę. Wskazano w nim również miary partnerstwa mogące mieć wpływ na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć. Bazując na tym modelu opracowano kwestionariusz ankiety, w której dla oceny poziomu partnerstwa przyjęto skalę pięciostopniową składającą się z następujących ocen: bardzo słabo, słabo, średnio, dobrze, bardzo dobrze. Dla oceny wpływu miar partnerstwa na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych przyjęto skalę pięciostopniową składającą się z następujących ocen: duży negatywny, mały negatywny, nie miała wpływu, mały pozytywny, duży pozytywny. W artykule [21] autorzy dokonali analizy korelacji pomiędzy poziomem relacji partnerskich, w kontekście wskazanych miar partnerstwa i ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych. Spośród 80 poddanych analizie korelacji wyłoniono 29 odznaczających się silną zależnością, które przedstawiono tabeli 1. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie regresji liniowej pomiędzy poziomem relacji partnerskich w kontekście wskazanych miar partnerstwa, a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych. Analizie poddanych zostanie 29 zależności wyłonionych w artykule [21] jako silne. Zakłada się, że dla przedsięwzięć o wyższym poziomie relacji partnerskich, wpływ tych relacji na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo jest bardziej pozytywny (przynosi większe korzyści). Na podstawie analizy regresji zostanie oszacowany poziom korzyści płynących z poprawy współpracy partnerskiej oraz wyłonione zostaną te miary partnerstwa, których poprawa przynosi największe korzyści w postaci redukcji czasu i kosztu realizacji przedsięwzięć budowlanych oraz poprawy ich jakości i bezpieczeństwa

3 Rys. 1. Model badawczy wpływu relacji partnerskich na czas, koszty, jakość i bezpieczeństwo w przedsięwzięciach budowlanych; źródło: [20] 14633

4 inwestorem dostawcami projektantem podwykonawcami Uczestnik przedsięwzięcia, z którym podejmowana jest współpraca Tab. 1. Silne korelacje pomiędzy poziomem relacji partnerskich w kontekście poszczególnych miar partnerstwa, a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych; źródło: [21] Wpływ miary partnerstwa na: Miara partnerstwa Czas Koszt Jakość Bezpieczeństwo udział w opracowywaniu dokumentacji organizacji placu budowy dzielenie się zasobami materialnymi i ludzkimi (sprzęt, pracownicy) dzielenie się zasobami niematerialnymi (wiedza, umiejętności, informacje) zaufanie komunikacja ujednolicanie i przestrzeganie standardów i reguł zachowania dotrzymywanie ustalonych terminów i wysokości wynagrodzeń rzadkość występowania sporów i szybkość ich rozwiązywania elastyczne podejście do zmian komunikacja szybkość reagowania na problemy projektowe dostosowanie rozwiązań projektowych (robót dodatkowych i zamiennych) do możliwości wykonawcy zaufanie co do jakości materiału terminowość dostaw i szybkość realizacji nowych zamówień wysokość udzielanych rabatów bieżące wsparcie techniczne wypracowanie udogodnień w zagospodarowaniu placu budowy dotrzymywanie ustalonych terminów i wysokości wynagrodzeń dyspozycyjność nadzoru inwestorskiego przy odbiorach i obmiarach rzadkość występowania sporów i szybkość ich rozwiązywania 14634

5 1 METODY BADAŃ Bazując na modelu wpływu relacji partnerskich na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych, opracowanym w publikacji [20] i przedstawionym w formie graficznej na rysunku 1 opracowano kwestionariusz ankiety, służącej do zbadania korelacji będącej przedmiotem tego opracowania. W kwestionariuszu ankiety w nawiązaniu do opracowanego w publikacji [20] modelu wyróżniono cztery rodzaje współpracy partnerskiej w przedsięwzięciach budowlanych ze względu na podmioty, z jakimi generalny wykonawca nawiązuje współpracę: podwykonawcy, projektant, dostawcy, inwestor. Dla każdego z tych rodzajów wskazano miary partnerstwa, mogące mieć wpływ na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych. W ankiecie poproszono najpierw o ocenę na przykładzie konkretnego przedsięwzięcia budowlanego poziomu partnerstwa przy współpracy generalnego wykonawcy z danym uczestnikiem przedsięwzięcia budowlanego w kontekście poszczególnych miar partnerstwa. Następnie poproszono o ocenę wpływu tych miar na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji tych przedsięwzięć budowlanych. Dla oceny poziomu partnerstwa przyjęto skalę pięciostopniową składającą się z następujących ocen: bardzo słabo, słabo, średnio, dobrze, bardzo dobrze. Dla oceny wpływu miar partnerstwa na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych przyjęto skalę pięciostopniową składającą się z następujących ocen: duży negatywny, mały negatywny, nie miała wpływu, mały pozytywny, duży pozytywny. Przeprowadzono badania wstępne sondażowe dla 52 przedsięwzięć budowlanych. Kwestionariusz wypełniali eksperci kierownicy budów zarządzający przedsięwzięciami budowlanymi, mający pełną wiedzę na temat analizowanego przedsięwzięcia. Dane zebrane z ankiet zakodowano przypisując poszczególnym ocenom poziomu relacji partnerskich wartości od 1 do 5, gdzie 1 to ocena bardzo słaba, a 5 bardzo dobra. Oceny wpływu miar partnerstwa zakodowano natomiast przypisując poszczególnym ocenom wartości od -2 (dla wpływu dużego negatywnego) do 2 (dla wpływu dużego pozytywnego). Wartość 0 odpowiada brakowi wpływu. Dla zebranych w ten sposób danych wykonano analizę korelacji co przedstawiono w artykule [21]. Dla 29 wyłonionych w tej analizie silnych zależności pomiędzy poziomem relacji partnerskich w kontekście wskazanych miar partnerstwa, a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych, wykonano analizę regresji liniowej metodą najmniejszych kwadratów, co jest przedmiotem niniejszego artykułu. Funkcja regresji przyjmuje postać funkcji liniowej (1). Dla każdej z tych zależności wyznaczono współczynniki funkcji regresji a i b. Zakłada się, że większe korzyści w odniesieniu do czasu, kosztu, jakości i bezpieczeństwa realizacji przedsięwzięć budowlanych osiągane są w przypadku przedsięwzięć o wysokim poziomie relacji partnerskich. gdzie: y zmienna objaśniana, x zmienna objaśniająca, a,b współczynniki regresji. (1) 2 WYNIKI W tabeli 2 przedstawiono wyniki dokonanej analizy regresji liniowej metodą najmniejszych kwadratów. Użyto skali cieniowania, stosując ciemniejsze tło wraz ze wzrostem wartości współczynnika kierunkowego b badanych zależności. Im wyższa wartość tego współczynnika, tym poprawa relacji partnerskich w kontekście konkretnej miary partnerstwa przynosi większe korzyści w odniesieniu do czasu, kosztu, jakości lub bezpieczeństwa

6 inwestorem dostawcami projektantem podwykonawcami Uczestnik przedsięwzięcia, z którym podejmowana jest współpraca Tab. 2. Współczynniki regresji dla zależności pomiędzy poziomem relacji partnerskich w kontekście poszczególnych miar partnerstwa, a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych; źródło: opracowanie własne Współczynniki regresji dla zależności między poszczególnymi miarami partnerstwa, a ich wpływem na: Miara partnerstwa Czas Koszt Jakość Bezpieczeństwo b a b a b a b a udział w opracowywaniu dokumentacji organizacji placu budowy dzielenie się zasobami materialnymi i ludzkimi (sprzęt, pracownicy) dzielenie się zasobami niematerialnymi (wiedza, umiejętności, informacje) 0,691-1,594 zaufanie 0,647-1,317 komunikacja 0,921-2,652 0,787-2,484 ujednolicanie i przestrzeganie standardów i reguł zachowania dotrzymywanie ustalonych terminów i wysokości wynagrodzeń rzadkość występowania sporów i szybkość ich rozwiązywania 0,756-2,006 0,686-1,703 0,814-2,114 0,890-2,634 0,924-2,868 0,737-2,369 0,992-3,203 elastyczne podejście do zmian 0,854-2,477 0,789-2,361 komunikacja 0,934-2,808 0,666-2,080 szybkość reagowania na problemy projektowe dostosowanie rozwiązań projektowych (robót dodatkowych i zamiennych) do możliwości wykonawcy zaufanie co do jakości materiału terminowość dostaw i szybkość realizacji nowych zamówień wysokość udzielanych rabatów 0,911-2,621 0,803-2,379 0,508-1,234 0,775-2,217 0,820-2,418 bieżące wsparcie techniczne 0,678-1,659 0,634-1,535 wypracowanie udogodnień w zagospodarowaniu placu budowy dotrzymywanie ustalonych terminów i wysokości wynagrodzeń dyspozycyjność nadzoru inwestorskiego przy odbiorach i obmiarach rzadkość występowania sporów i szybkość ich rozwiązywania 0,646-1,636 0,630-1,870 0,730-1,905 0,851-2,384 0,644-1,818 0,760-2,459 0,715-2,565 Obliczone wartości współczynników kierunkowych funkcji regresji zbliżone do 1,000 wskazują, że poprawa relacji partnerskich o jeden stopień w przyjętej skali ocen spowoduje poprawę ich wpływu na czas, koszt, jakość lub bezpieczeństwo o około jeden stopień. Przykładowo, na podstawie otrzymanych wyników można się spodziewać, że poprawa komunikacji między generalnym wykonawcą, a projektantem z średniej na bardzo dobrą, przyniesie poprawę jej wypływu na czas realizacji przedsięwzięcia z braku tego wpływu na duży pozytywny wpływ, a zatem uzyskamy skrócenie czasu realizacji przedsięwzięcia

7 Na podstawie otrzymanych wyników regresji możemy stwierdzić, że największe korzyści z rozwijania relacji partnerskich można osiągnąć w odniesieniu do czasu realizacji przedsięwzięcia. Dla 4 z badanych zależności współczynnik kierunkowy funkcji regresji osiąga wartość powyżej 0,9. Są to zależności pomiędzy: współpracą z podwykonawcami w kontekście rzadkości występowania sporów i szybkości ich rozwiązywania, a czasem realizacji przedsięwzięć budowlanych (0,992); współpracą z projektantem w kontekście komunikacji, a czasem realizacji przedsięwzięć budowlanych (0,934); współpracą z podwykonawcami w kontekście komunikacji, a czasem realizacji przedsięwzięć budowlanych (0,921); współpracą z projektantem w kontekście szybkości reagowania na problemy projektowe, a czasem realizacji przedsięwzięć budowlanych (0,911). Oprócz tego wartość współczynnika kierunkowego funkcji regresji powyżej 0,9 osiągnęła również zależność między współpracą z podwykonawcami w kontekście dotrzymywanie ustalonych terminów i wysokości wynagrodzeń, a kosztem realizacji przedsięwzięć budowlanych (0,924). Rozwijanie współpracy w kontekście powyższej miary partnerstwa ma również najsilniejszy spośród badanych, wpływ na jakość realizacji przedsięwzięcia (0,737). Natomiast zależność pomiędzy współpracą z podwykonawcami w kontekście ujednolicania i przestrzegania standardów i reguł zachowania, a bezpieczeństwem, jako jedyny z analizowanych odnoszący się do poprawy tego parametru osiągnął wartość współczynnika kierunkowego funkcji regresji równą 0,814. Pozostałe z badanych zależności również wskazują na korzyści w odniesieniu do czasu, kosztu, jakości i bezpieczeństwa realizacji przedsięwzięć budowlanych, płynące z poprawy relacji partnerskich, jednak są one na nieco niższym poziomie. Można również stwierdzić, iż największe korzyści są osiągane poprzez rozwijanie współpracy z podwykonawcami i projektantem, na co wskazują wysokie wartości współczynników kierunkowych funkcji regresji. W odniesieniu do dostawców natomiast najistotniejsza jest współpraca w kontekście zapewnienia bieżącego wsparcia technicznego, co ma wpływ zarówno na czas, jak i jakość realizacji przedsięwzięć budowlanych. Otrzymane wyniki wskazują z kolei, że współpraca z inwestorem przynosi największe korzyści w odniesieniu do czasu realizacji przedsięwzięć i najistotniejszą miarą partnerstwa w tym kontekście jest dyspozycyjność nadzoru inwestorskiego przy odbiorach i obmiarach. WNIOSKI W artykule przedstawiono analizę regresji dla 29 zależności między poziomem relacji partnerskich w kontekście wskazanych miar partnerstwa, a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, iż relacje partnerskie, spośród 4 badanych parametrów, największe korzyści przynoszą w odniesieniu do skrócenia czasu realizacji przedsięwzięć, mniejsze zaś w odniesieniu do kosztu, jakości i bezpieczeństwa realizacji przedsięwzięć. Wyznaczone w wyniku analizy funkcje regresji liniowej posłużą do stworzenia kompleksowego systemu oceny i sterowania relacjami partnerskimi w przedsięwzięciach budowlanych, co będzie przedmiotem kolejnych publikacji. Streszczenie W artykule wykorzystano opracowany model wpływu relacji partnerskich na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych. W oparciu o niego stworzono kwestionariusz ankiety i przeprowadzono wstępne badania sondażowe. Artykuł prezentuje analizę regresji pomiędzy poziomem relacji partnerskich w kontekście wskazanych w modelu miar partnerstwa, a ich wpływem na czas, koszt, jakość i bezpieczeństwo realizacji przedsięwzięć budowlanych. Analizie poddanych zostało 29 zależności wyłonionych w artykule [21] jako silne. Analizę tą przeprowadzono w oparciu o dane zebrane z 52 przedsięwzięć budowlanych. Obliczono dla badanych zależności wartości współczynników regresji. Na podstawie przeprowadzonej analizy regresji oszacowano poziom korzyści płynących z poprawy współpracy partnerskiej oraz wyłoniono miary partnerstwa, których poprawa przynosi największe korzyści w odniesieniu do redukcji czasu i kosztu realizacji przedsięwzięć budowlanych oraz poprawy ich jakości i bezpieczeństwa

8 Analysis of regression between the level of partnering relations and their influence on the time, cost, quality and safety of implementation of construction projects Abstract The present paper uses the developed model of the influence of partnering relations on the time, cost, quality and safety of implementation of construction projects. On its basis, a questionnaire has been created and a preliminary survey has been conducted. The paper presents an analysis of regression between the level of partnering relations in the context of the partnering measures indicated in the model and their influence on the time, cost, quality and safety of implementation of construction projects. 29 correlations identified in article [21] as strong was analysed. The analysis was conducted based on the data collected in 52 construction projects. The values of the regression coefficients have been calculated for the examined relations. The analysis allowed for estimating the level of benefits of improving partnering cooperation and indicating the measures of partnering, whose improvement of which with regard to the time, cost, quality and safety of implementation of construction projects indicating the measures of partnering whose improvement brings the greatest benefits with regard to the reduction of time and cost of implementation of construction projects and the improvement of their quality and safety. BIBLIOGRAFIA 1. Anvuur, A.M., Kumaraswamy, M.M. (2007). Conceptual model of partnering and alliancing, Journal of Construction Engineering and Management, 133(3), str Badura, B., Leśniak, A. (2008). Partnering between parties involved in the development process, Przegląd Budowlany, 10 str Bayliss R., Cheung S.O., Suen H.C.H., Wong S.P. (2004). Effective partnering tools in construction: a case study on MTRC TKE contract 604 in Hong Kong, International Journal of Project Management, 22, str Beach, R., Webster, M., Campbell, K.M. (2005). An evaluation of partnership development in the construction industry, International Journal of Project Management, 23(8), str Black, C., Akintoyeb, A., Fitzgerald, E. (2000). An analysis of success factors and benefits of partnering in construction, International Journal of Project Management, 18, str Chan, A., Chan, D., Chiang, Y., Tang, B., Chan, E., Ho, K. (2004). Exploring critical success factors for partnering in construction projects, Journal of Construction Engineering and Management, 130(2), str Chan, A.P.C., Chan, D.W.M., Ho, K.S.K. (2003). An empirical study of the benefits of construction partnering in Hong Kong, Construction Management and Economics, 21, str Chan, A.P.C., Chan, D.W.M., and Ho, K.S.K. (2003). Partnering in construction: Critical study of problems for implementation, Journal of Management in Engineering, 19(3), str Cheng, E.W.L., Li, H. (2001). Development of a conceptual model of construction partnering, Engineering, Construction and Architectural Management, 8(4), str Cheng, E.W.L., and Li, H. (2002). Construction partnering process and associated critical success factors: quantitative investigation, Journal of Management in Engineering, 18(4), str Cheng, E., Li, H., Love, P. (2000). Establishment of critical success factors for construction partnering, Journal of Management in Engineering, 16(2), str Cheung S.O., Suen H.C.H., Cheung K.K.W. (2003). An automated partnering monitoring system Partnering Temperature Index, Automation in Construction, 12, str Eriksson, P. E., Nilsson, T. (2008). Client perceptions of barriers to partnering, Engineering, Construction and Architectural Management, 15(6), str Lu, S.K., Yan, H. (2007). A model for evaluating the applicability of partnering in construction, International Journal of Project Management, 25(2), str Radziszewska-Zielina E. (2010). Analysis of the partnering relations of polish, slovak and ukrainian construction enterprises, Technological and Economic Development of Economy, 16(3), str

9 16. Radziszewska-Zielina E. (2011). Assessment methods of partnering relations of Polish, Slovak and Ukrainian construction enterprises with the fuzzy logic, Archives of Civil Engineering, 57(1), str Radziszewska-Zielina E. (2011). Fuzzy control of the partnering relations of a construction enterprise, Journal of Civil Engineering and Management, 17(1), str Radziszewska-Zielina E. (2010). Methods for selecting the best partner construction enterprise in terms of partnering relations, Journal of Civil Engineering and Management, 16(4), str Radziszewska-Zielina E., Szewczyk B. (2014). Analysis of methods for assessing partner relationships in construction projects, Technical Transactions, 2-B/2014, str Radziszewska-Zielina E., Szewczyk B. (2014). The model of partner relationships impact on time, cost, quality and safety in construction projects, International Scientific Conference People, Buildings and Environment, materiały konferencyjne, Brno University of Technology, Faculty of Civil Engineering. 21. Radziszewska-Zielina E., Szewczyk B. (2014). Analysis of correlations between the level of partnering relations and their influence on the time, cost, quality and safety of implementation of construction projects, Selected Scientific Papers - Journal of Civil Engineering, 9(2), str Sobotka A., Logistyka przedsiębiorstw i przedsięwzięć budowlanych, Wydawnictwa AGH, Kraków Yeung J.F.Y., Chan A.P.C., Chan D.W.M. (2009). A computerized model for measuring and benchmarking the partnering performance of construction projects, Automation in Construction, 18, str