PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY TOM 6 INSTALACJI TELEINFORMATYCZNE

Transkrypt

1 P A T I O PRACOWNIA PROJEKTOWA ARCHITEKT MAŁGORZATA ADAMCZYK BEZRZECZE ul. RAJSKA 1 tel , fax mm.adamczyk@op.pl. DATA : WRZESIEŃ 2009 PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY TOM 6 INSTALACJI TELEINFORMATYCZNE INWESTOR : ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE AL. PIASTÓW 17, SZCZECIN TEMAT : PRZEBUDOWA I MODERNIZACJA LABORATORIÓW NAUKOWYCH W BUDYNKU HALI TECHNOLOGICZNEJ WYDZIAŁU INśYNIERII MECHANICZNEJ I MECHATRONIKI ZACHONIOPOMORSKIEGO UNIWERSYTU TECHNOLOGICZNEGO W SZCZECINIE ADRES INWESTYCJI : AL. PIASTÓW 19A, SZCZECIN, DZIAŁKA NR 2 PROJEKTANCI : mgr inŝ. PIOTR KARAŚ upr. POL 012 inŝ. HALINA RZEWUSKA upr. 4/Sz/79 SPRAWDZAJĄCY : mgr inŝ. ZBIGNIEW RZEWUSKI upr. 208/Sz/76 1

2 LANSTER Sp. z o.o. ul. Racławicka Kraków tel. (012) info@lanster.com KARTA TYTUŁOWA Przedmiot opracowania: Projekt instalacji okablowania strukturalnego modernizacji i przebudowy laboratoriów w budynku hali technologicznej wydziału inŝynierii mechanicznej i mechatroniki ZUT w Szczecinie Inwestor: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie al. Piastów 17, Szczecin Adres obiektu: Hala technologiczna wydziału inŝynierii mechanicznej i mechatroniki ZUT w Szczecinie al. Piastów 19A, Szczecin Tytuł opracowania: Projekt okablowania strukturalnego Stadium projektu: projekt wykonawczy 2

3 1 Zakres projektu Podstawa opracowania projektu ZałoŜenia projektowe ustalone z Inwestorem Rozwiązania szczegółowe dotyczące topologii wyboru systemu oraz komponentów Specyfikacja klasyfikacji środowiska Okablowanie poziome Wymagania związane z kablem poziomym Wytyczne związane z interfejsami RJ45 w panelach krosowych i punktach uŝytkowników Zestawy gniazd końcowych dla uŝytkowników Okablowanie szkieletowe Wytyczne związane z okablowaniem szkieletowym budynkowym FO Wytyczne związane z interfejsami światłowodowymi Wytyczne związane ze szkieletem do obsługi aplikacji telefonicznych Wytyczne związane z doprowadzeniem zewnętrznego kabla telefonicznego Budowa punktów dystrybucyjnych Szafy dystrybucyjne Wytyczne dotyczące paneli krosowych okablowania symetrycznego Wytyczne dotyczące paneli światłowodowych Dodatkowe uwagi dotyczące paneli krosowych Pomieszczenia przeznaczone na punkty dystrybucyjne Wytyczne dotyczące elastycznych kabli połączeniowych (krosowych) Kable miedziane Kable światłowodowe Wymogi gwarancyjne oraz zgodność komponentów z normami Obliczenia maksymalnych długości kanałów transmisyjnych Miedziane okablowanie poziome Światłowodowe okablowanie szkieletowe Trasy kablowe Separacja kabli teleinformatycznych od elektrycznych Prowadzenie tras kablowych pod tynkiem Prowadzenie tras kablowych w suficie podwieszanym Administracja Gwarancja producenta okablowania Dodatkowe wytyczne dla wykonawcy Specyfikacja pomiarów oraz odbioru robót Pomiary torów transmisyjnych Dokumentacja powykonawcza Uwagi dotyczące zamówień publicznych Spis załączników

4 1 Zakres projektu Przedmiotem niniejszego opracowania jest projekt instalacji okablowania strukturalnego. Projekt wykonywany jest dla Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Zakres prac obejmuje zaplanowanie systemu okablowania strukturalnego dla budynku hali technologicznej wydziału InŜynierii Mechanicznej i Mechatroniki. W projekcie przedstawiono plan okablowania poziomego i szkieletowego dobór i organizacje punktów dystrybucyjnych oraz propozycje urządzeń aktywnych lokalnej sieci komputerowej. Projekt opracowano na podstawie wytycznych inwestora uwzględniając funkcjonalność systemu oraz wymagania nowoczesnych urządzeń transmisji danych. 2 Podstawa opracowania projektu Podstawą do opracowania zagadnień związanych z okablowaniem strukturalnym są normy okablowania strukturalnego. Normy europejskie dotyczące ogólnych wymagań oraz specyficznych dla środowiska biurowego oraz przemysłowego: PN-EN :2007 Technika Informatyczna Systemy okablowania strukturalnego Część 1: Wymagania ogólne PN-EN :2008 Technika Informatyczna Systemy okablowania strukturalnego Część 2: Budynki biurowe; PN-EN :2008 Technika informatyczna -- Systemy okablowania strukturalnego -- Część 3: Zabudowania przemysłowe; Dodatkowe normy europejskie związane z planowaniem powołane w projekcie: EN :2009 Technika informatyczna. Instalacja okablowania Część 1- Specyfikacja i zapewnienie jakości; EN :2009 Technika informatyczna. Instalacja okablowania Część 2 - Planowanie i wykonawstwo instalacji wewnątrz budynków; PN-EN :2005 Technika informatyczna. Instalacja okablowania Część 3 Planowanie i wykonawstwo instalacji na zewnątrz budynków; Pozostałe normy europejskie powołane w projekcie: PN-EN 50346:2004/A1:2009 Technika informatyczna. Instalacja okablowania - Badanie zainstalowanego okablowania łącznie z dodatkiem z 2009r; PN-EN 50310:2007 Stosowanie połączeń wyrównawczych i uziemiających w budynkach z zainstalowanym sprzętem informatycznym; System okablowania oraz wydajność komponentów musi pozostać w zgodzie z wymaganiami normy PN-EN :2007 lub z adekwatnymi normami międzynarodowymi, tj. ISO/IEC Uwaga W przypadku powołań normatywnych nie datowanych obowiązuje zawsze najnowsze wydanie cytowanej normy. Nie naleŝy korzystać z dokumentów będących w stadium roboczym (draft) danej normy. 3 ZałoŜenia projektowe ustalone z Inwestorem Lokalizacja, ilość i wielkość stanowisk roboczych wynika ze wskazówek UŜytkownika końcowego oraz zaproponowanych przez architektów aranŝacji pomieszczeń. Punkty dystrybucyjne w budynku hali technologicznej mają zostać połączone łączem szkieletowym, którego wydajność ma zostać wyskalowana na działanie aplikacji 1000Base-SX/LX z moŝliwością migracji do 10GBase-SR/SW. 4

5 System okablowania poziomego ma być wykonany w oparciu o komponenty pozwalające na działanie aplikacji 100Base-TX z moŝliwością migracji do szybszych aplikacji. System okablowania ma pozwalać na zmianę ilości interfejsów końcowych bez konieczności dokładania kabla oraz ponownego zakańczania gniazd na kablach jedynie przez wymianę wkładek z pojedynczej (1xRJ45) na podwójną (2xRJ45) lub odwrotnie. System okablowania ma zapewnić moŝliwość zainstalowania zestawu róŝnych interfejsów, które mogą być wykorzystywane przez sprzęt działający w budynku. Wymiana interfejsu ma odbywać się na zasadzie wkładek (bez potrzeby fizycznego zakańczania nowego interfejsu na kablu). Producent powinien zapewnić dostępność wkładek z interfejsami RJ45, DB9, RJ12, BNC. Zakłada się, Ŝe wszystkie usługi głosowe będą realizowane za pomocą telefonii analogowej lub cyfrowej. Główny punkt dystrybucyjny ma być zlokalizowany w pomieszczeniu 108. MontaŜ gniazd końcowych ma być realizowany natynkowo w puszkach. Producent oferowanego systemu okablowania strukturalnego musi spełniać wymagania jakościowe potwierdzone odpowiednimi certyfikatami lub programami: np. ISO 9001, GHMT Premium Verification Program. Sieć okablowania strukturalnego ma być objęta bezpłatną gwarancją systemową producenta okablowania na czas minimum 25 lat, tj. taką, która obejmuje niezawodne działanie komponentów pasywnych oraz moŝliwość uruchomienia wyznaczonego zestawu aplikacji we wszystkich torach transmisyjnych podczas trwania całego okresu gwarancyjnego. 4 Rozwiązania szczegółowe dotyczące topologii wyboru systemu oraz komponentów W celu spełnienia wszystkich wymagań ustalonych z Inwestorem w punkcie 3 system projektowany jest całościowo z wysokiej jakości komponentów jednego producenta pozwalających na uzyskanie odpowiednich parametrów transmisyjnych oraz funkcjonalnych. W związku ze spełnieniem wymagań gwarancyjnych i odpowiednich programów jakościowych został wybrany renomowany producent Tyco Electronics AMP Netconnect. 4.1 Specyfikacja klasyfikacji środowiska Środowisko wewnątrz budynku w którym będzie instalowany osprzęt kablowy zostało podzielone na dwie strefy. Strefa I jest środowiskiem biurowym i została sklasyfikowana jako M 1 I 1 C 1 E 2 zgodnie z EN :2007. Do Strefy I zalicza się wszystkie pomieszczenia oprócz hali technologicznej pomieszczenie 45. Strefa II jest środowiskiem przemysłowym i została sklasyfikowana jako M 1 I 2 C 1 E 2. Do Strefy II zalicza się pomieszczenie hali technologicznej pomieszczenie 45. Maksymalne długości kanałów zostały obliczone przy pesymistycznym załoŝeniu transmisji w temperaturze środowiska wzrastającej do 40 C. 4.2 Okablowanie poziome Ze względu na trudne warunki elektromagnetyczne środowiska w którym będą prowadzone kable oraz wymóg zapewnienia transmisji wielu aplikacji na jednym kablu ustala się, Ŝe system będzie bazował na kablach symetrycznych podwójnie ekranowanych tak aby 5

6 zapewnić wydajność minimum klasy E. Kable będą dobierane ze względu na maksymalizację tłumienia sprzęŝenia (minimalizacja przesłuchu obcego oraz wpływu zakłóceń elektromagnetycznych). Aby zapewnić moŝliwość wymiany oraz obsługi róŝnego typu interfejsów wybrano system oparty o wymienne wkładki. System oraz komponenty zostały wybrane na podstawie TR tak aby zapewnić moŝliwość migracji w sieci poziomej do aplikacji 10GBase-T w przyszłości Wymagania związane z kablem poziomym Kabel sieci poziomej ma mieć konstrukcję 4x2x0,5 F/FTP (skrętka 4-ro parowa z kaŝdą parą ekranowaną oddzielnie folią aluminiową oraz ekranem zewnętrznym wykonanym z foli aluminiowej wokół całego kabla). Podwójny ekran ma na celu zminimalizowanie przesłuchu obcego w występującego w wiązkach kablowych, zminimalizowanie przesłuchu pomiędzy parami w kablu oraz zminimalizowanie wielkości separacji sieci teleinformatycznej od elektrycznej. Kabel ma charakteryzować się wydajnością kat. 6 i mieć konstrukcję F/FTP. Parametry mechaniczne oraz elektryczne muszą być zgodne ze specyfikacją normy PN-EN :2005. Ze względu na instalacje kabla w korytarzach będących drogami ewakuacyjnymi wymaga się aby osłona zewnętrzna była typu LSZH. Tabela 1 Specyfikacja kabla F/FTP kat. 6 uŝytego w projekcie Charakterystyki mechaniczne Promienie gięcia Po zainstalowaniu 30 mm Zakres temperatur Podczas instalacji 0 C do +50 C Po zainstalowaniu -20 C do +60 C Siła wyciągania max.100 N (simpleks) Średnica zewnętrzna kabla 7,3mm Średnica Ŝyły 23 AWG Waga 55 kg / km Typ ekranu folia aluminiowa na parach, folia aluminiowa na kablu Osłona zewnętrzna LSZH, biała Charakterystyki elektryczne Pojemność wzajemna 43 nf/km Impedancja 100 Ω ± 15 Ω(100 MHz) Rezystancja pętli stałoprądowej 16 Ω/100m NVP 79% Zgodność z normami ISO/IEC11801 Budowa i parametry transmisyjne EN IEC EN Palność IEC

7 Tabela 2 Charakterystyki transmisyjne kabla uŝytego w projekcie f [MHz] Tłumienie [db] Typ. ACR [db] Typ. PSNEXT [db] Typ. PSELFEXT [db] Min. RL [db] Typ ,3 72, ,5 59, Rysunek 1 Przekrój kabla F/FTP Wytyczne związane z interfejsami RJ45 w panelach krosowych i punktach uŝytkowników Wkładki (gniazda RJ45) instalowane w puszkach natynkowych dla uŝytkowników oraz w panelach krosowych mają zapewnić obsługę aplikacji 100Base-TX oraz ISDN. Przypisanie pinów w interfejsach RJ-45 oraz ich wydajność musi być zgodna z PN-EN :2007. Wyspecyfikowano dwa rodzaje punktów uŝytkownika: Do obsługi aplikacji komputerowych oraz telefonicznych, gniazdo i odpowiadający mu port panela będą wyposaŝane we wkładki 2xRJ45 100Base-TX + ISDN. Do obsługi dwóch aplikacji komputerowych, gniazdo i odpowiadający mu port panela będą wyposaŝane we wkładki 2xRJ45 100Base-TX + 100Base-TX. Ekran puszki w której będzie instalowana wkładka ma mieć postać szczelnej klatki Faradaya zapewniając ekranowanie 360. Wymagane jest aby producent przedstawił odpowiednie certyfikaty pomiarowe na zgodność z parametrami dla złącza kategorii 6 (test de-embeded) Zestawy gniazd końcowych dla uŝytkowników Gniazdo ma być zgodne ze standardem uchwytu osprzętu elektroinstalacyjnego typu Mosaic (45x45mm). Powinno zawierać zacisk zapewniający optymalne mocowanie kabla i kontakt ekranu. 7

8 Rysunek 2 Uniwersalne ekranowane gniazdo teleinformatyczne Wybór interfejsu zakańczającego kabel zaleŝy od zastosowanej wymiennej wkładki wkładanej do uniwersalnego ekranowanego złącza modularnego (widok poniŝej). Rysunek 3 Uniwersalne ekranowane 8-pozycyjne złącze Gniazda mają być montowane natynkowo w puszkach. Widok Punktu Logicznego pokazano na rysunkach poniŝej. Występuje on w dwóch konfiguracjach. Gniazda instalowane w strefie I biurowej W pomieszczeniach biurowych gniazda naleŝy instalować w puszkach Mosaic. Puszki naleŝy instalować w odległości nie większej niŝ 0,3m od gniazd sieci elektrycznej oraz w odległości 0,3 m od powierzchni podłogi. Do kaŝdej puszki doprowadzić kabel F/FTP kat.6 oraz po pomiarach certyfikacyjnych wyposaŝyć w odpowiednią wkładkę wg rysunku podkładu budowlanego z naniesioną siecią okablowania strukturalnego. Gniazda instalowane w strefie II przemysłowej W strefie przemysłowej gniazda naleŝy mocować w puszkach o podwyŝszonej szczelności IP44. Puszki naleŝy instalować na słupach w odległości ok. 1,2m od podłogi. Do kaŝdej puszki doprowadzić kabel F/FTP kat.6 oraz wyposaŝyć po pomiarach certyfikacyjnych w odpowiednią wkładkę wg rysunku podkładu budowlanego z naniesioną siecią okablowania strukturalnego. 8

9 PoniŜej przedstawiono widok dwóch konfiguracji gniazd występujących na obiekcie Rysunek 4 Konfiguracja 1 punktu końcowego uŝytkownika przeznaczona do obsługi aplikacji telefonicznych i 100Base-TX Rysunek 5 Konfiguracja 2 punktu końcowego uŝytkownika przeznaczona do obsługi dwóch aplikacji 100Base-TX 4.3 Okablowanie szkieletowe Okablowanie szkieletowe ma zapewnić kanały transmisyjne o duŝej przepływności bitowej łączące poszczególne węzły sieci ze sobą. W celu uniknięcia wpływu zakłóceń elektromagnetycznych część odpowiedzialna za szybką transmisję danych ma być wykonana w technologii światłowodowej. Obsługa usług głosowych będzie realizowana na okablowaniu symetrycznym. W celu zminimalizowania wpływu zakłóceń elektromagnetycznych szkielet miedziany będzie zbudowany z kabli ekranowanych Wytyczne związane z okablowaniem szkieletowym budynkowym FO Szkielet budynkowy naleŝy wykonać z uŝyciem kabla światłowodowego wielomodowego kategorii OM3 tak aby osiągnąć docelową wydajność klasy OF300 przy 850nm oraz OF500 przy 1300nm. NaleŜy zastosować kabel o konstrukcji luźnej tuby (bufor o średnicy 250µm) tak aby zwiększyć odporność na czynniki zewnętrzne typu woda czy rozciąganie i zakończyć go w panelach światłowodowych wyspecyfikowanych w punkcie oraz na interfejsie zgodnym ze specyfikacją podaną w punkcie W związku z prowadzeniem kabla wewnątrz budynku wzdłuŝ dróg ewakuacyjnych naleŝy zastosować kabel w osłonie ULSZH. 9

10 Tabela 3 Specyfikacja budowy kabla FO MM OM3 4x50/125/250 uŝytego w projekcie Parametry mechaniczne 4 włókna światłowodowe Budowa Konstrukcja luźnej tuby wyłącznie elementy dielektryczne Osłona zewnętrzna ULSZH kolor seledynowy Palność IEC część 1 oraz 3 Emisja dymów IEC część 1 oraz 2 Emisja gazów Ŝrących IEC 6075 część 1 oraz 2 Toksyczność NES 713 Średnica zewnętrzna kabla 6 mm Waga 73 kg/km Maksymalna siła wyciągania 1800 N Odporność na zgniatanie 1000 N Minimalny promień gięcia 100 mm Temperatura pracy -40 C do 80 C Parametry i budowa włókien światłowodowych Włókna wielomodowe OM3 zgodne z Kategoria kabla FO PN-EN oraz ISO/IEC Średnica rdzenia ± tolerancja 50µm ± 3µm Średnica płaszcza ± tolerancja 125µm ± 2µm Tabela 4 Parametry transmisyjne kabla FO MM OM3 4x50/125/250 uŝytego w projekcie Typ włókna Pasmo przy OFL [MHz x km] Pasmo przy EMB [MHz x km] Tłumienność [db/km] 850nm 1300 nm 850nm 850nm 1300nm OM ,7 0, Wytyczne związane z interfejsami światłowodowymi We wszystkich panelach krosowych światłowodowych naleŝy zastosować interfejs typu LC. W przypadku światłowodów wielomodowych wymaga się by złącze spełniało wymogi normy PN-EN Ze względu na istotny wpływ parametrów geometrycznych interfejsów mechanicznych na całkowite tłumienie toru transmisyjnego zaleca się stosowanie złącz z kontrolowaną jakością polerowania czoła feruli potwierdzone odpowiednim certyfikatem producenta. Tabela 5 Parametry zastosowanych złącz światłowodowych Złącza wielomodowe Strata wtrąceniowa Strata odbiciowa maksymalna minimalna [db] [db] Zakres temperatur [ C] LC, ferula ceramiczna PC 0,3 >20-10 do

11 Rysunek 6 Wtyk LC simpleks oraz adapter LC dupleks Wytyczne związane ze szkieletem do obsługi aplikacji telefonicznych W celu zapewnienia działania aplikacji telefonicznych oraz innych o małych przepływnościach bitowych przewidziano szkielet wykonany z kabli symetrycznych. Pomiędzy główną szafą dystrybucyjną BD a pozostałymi szafkami naleŝy poprowadzić po 4 kable ekranowane F/UTP kategorii 5, następnie zakończyć je na gniazdach RJ45 ekranowanych kategorii 5 montowanych kaŝdy z osobna w modularnym panelu krosowym. W miejscach gdzie obecnie jest doprowadzone okablowanie telefoniczne z miasta tzn linie mające połączenie bez pośrednictwa centrali telefonicznej ZUT naleŝy pozostawić bez ingerencji instalatora Wytyczne związane z doprowadzeniem zewnętrznego kabla telefonicznego Starą głowicę telekomunikacyjną zainstalowaną w pomieszczeniu 3 naleŝy zdemontować i zastąpić szafką w której będą instalowane łączówki telekomunikacyjne. Wszystkie kable wieloparowe przychodzące z zewnątrz naleŝy zakończyć na łączówkach rozłącznych 10- parowych a następnie nałoŝyć na nie magazynki bezpieczników. Kabel wieloparowy kategorii 3 doprowadzony z szafy BD rozszyć na łączówkach 10-parowych. Wykonać odpowiednie krosy pomiędzy stroną stacyjną a miejską. Szafka telefoniczna z łączówkami pełni rolę zabezpieczającą przed przepięciami oraz przedłuŝenia kabla do szafy BD. W szafie BD kabel wieloparowy kat.3 zakończyć na 25 portowym panelu telefonicznym z gniazdami RJ Budowa punktów dystrybucyjnych Szafy dystrybucyjne W szafie dystrybucyjnej naleŝy zainstalować osprzęt połączeniowy oraz aktywny sprzęt teleinformatyczny. Szafa powinna posiadać stopień ochrony przynajmniej IP20 zgodnie z PN-EN Uwaga Dokładne zestawienie wyposaŝenia szaf oraz zestawienie ilościowe sprzętu instalowanego w szafach znajduje się w zestawieniu materiałowym dołączanym do projektu. Zaleca się by sprzęt był instalowany w szafach zgodnie z zaproponowanym na rysunkach dołączonych do projektu Wymagania dla szafy stojącej Wysokość 42U (wstępne obsadzenie sprzętem zakłada pozostawieni wolnej przestrzeni w szafie na przyszłą rozbudowę systemu). Szerokość 800mm oraz głębokość 800 mm w związku z planowaniem uŝycia wieszaków pionowych. 4 szyny nośne o rozstawie 19 z moŝliwością ich przesuwania. 11

12 Szkielet powinien być skręcany, wyposaŝony w przednie drzwi perforowane oraz tylne drzwi perforowane skrócone. Zawiasy do drzwi powinny być przekładane tak by istniała moŝliwość ich otwierania zarówno w lewą jak i prawą stronę. Drzwi boczne zdejmowane pełne tak by istniała moŝliwość ewentualnego dostawienia kolejnych szaf i ich połączenia. Wszystkie drzwi powinny być zamykane na kluczyki. W związku z instalacją urządzeń aktywnych w szafie wieniec górny powinien posiadać perforacje oraz zestaw wentylatorów tak by zapewnić odpowiednią wentylację szafy. Wieniec dolny powinien składać się z cokołu przeznaczonego na ewentualne umieszczenie zapasu kabli oraz zaślepki z włókniny zabezpieczającej przed pyłem i kurzem. Podstawa powinna posiadać nóŝki regulowane tak by istniała moŝliwość dokładnego wypoziomowania szafy. W szafie powinien znaleźć się komplet linek uziemiających. Otwory do wprowadzania kabli do szafy powinny być zaślepione przepustami szczotkowymi. Szafa powinna być wykonana z metalu ze względu na dodatkowe zabezpieczenie przed zakłóceniami elektromagnetycznymi. Elementy obudowy powinny posiadać zabezpieczanie antykorozyjne Szafy wiszące Wysokość 9U (wstępne obsadzenie sprzętem zakłada pozostawienie wolnej przestrzeni w szafie na przyszłą rozbudowę systemu). W związku z uproszeniem instalacji oraz ewentualnego serwisowania sprzętu w szafie jej konstrukcja powinna być dzielona z sekcją przykręcaną do ściany oraz sekcją otwieraną z zainstalowanym sprzętem do szyn 19. W związku z instalacją urządzeń aktywnych w szafie wieniec górny powinien posiadać perforacje oraz zestaw wentylatorów tak by zapewnić odpowiednią wentylację szafy. W szafie powinien znaleźć się komplet linek uziemiających. Otwory do wprowadzania kabli do szafy powinny być zaślepione przepustami szczotkowymi. Szafa powinna być wykonana z metalu. Elementy obudowy powinny posiadać zabezpieczanie antykorozyjne. Drzwi przednie powinny być przeszklone Wytyczne dotyczące paneli krosowych okablowania symetrycznego Panele krosowe będą słuŝyć do zakończenia całości okablowania symetrycznego poziomego doprowadzonego do szaf dystrybucyjnych. Panele powinny mieć konstrukcję umoŝliwiającą montaŝ w szafie z szynami o rozstawie 19. Z tyłu panela krosowego miedzianego powinna znajdować się półka podtrzymująca kable. Kable powinny być montowane do półek za pomocą opasek rzepowych (ze względu na parametry transmisyjne nie zaleca się stosowania opasek samozaciskowych). 12

13 Rysunek 7 Ekranowany panel krosowy uniwersalny 24 porty z półką na kable Wytyczne dotyczące paneli światłowodowych Na panelach krosowych światłowodowych naleŝy zakończyć kable światłowodowe okablowania szkieletowego prowadzonego pomiędzy punktami dystrybucyjnymi. Światłowodowe panele krosowe mają mieć konstrukcje umoŝliwiającą montaŝ w szafie z rozstawem szyn mocujących 19. Wysokość panela 1U z 24 portami dupleksowymi. Ze względu na niezawodność połączeń światłowodowych wymaga się by: Budowa i wyposaŝenie panela zapewniały zabezpieczenie interfejsów światłowodowych przed kurzem, tj powinny być stosowane zatyczki do adapterów, panel powinien posiadać odpowiednie przepusty do prowadzania kabli, oraz nie powinien posiadać duŝych otworów przez, które mógłby przenikać kurz. Panel ma posiadać odpowiednie wyposaŝanie zapewniające trwałe mocowanie kabla światłowodowego na obudowie panela. Panel ma posiadać odpowiednie elementy słuŝące do prowadzenia oraz składowania zapasu włókien światłowodowych. Ze względu na łatwość implementacji połączeń światłowodowych oraz ewentualne serwisowanie oraz zmiany preferowane są panele o konstrukcji szufladowej. Rysunek 8 Modularny panel światłowodowy LC o konstrukcji szufladowej Dodatkowe uwagi dotyczące paneli krosowych Kolory wszystkich elementów występujących w szafie zostały dobrane w jednolity sposób tak aby zachować estetyczny wygląd szafy dystrybucyjnej. 13

14 4.4.5 Pomieszczenia przeznaczone na punkty dystrybucyjne Pomieszczenie przeznaczone na główny punkt dystrybucyjny zostało dobrane na zasadzie zachowania maksymalnych długości kabli poziomych wyliczonych w Punkcie 5, oraz wytycznych związanych z bezpieczeństwem działania sieci oraz jej funkcjonalności. Do obsługi sieci przewidziano pomieszczenie 108, w którym ma zostać zakończone okablowanie poziome oraz szkieletowe wg zestawienia poniŝej. Tabela 6 Zestawienie punktów dystrybucyjnych Nazwa PD 1 Lokalizacja PD Szafy składowe PD BD Pomieszczenie 108 stojąca 1x42U 800x800 Obsługiwany obszar przez PD Główny PD budynku okablowanie poziome części parteru okablowanie poziome strefy przemysłowej FD1 Pomieszczenie 26 wisząca 9U Okablowanie poziome części biurowej w strefie z pomieszczeniem 26 FD2 Pomieszczenie na hali Ilość i konfiguracja gniazd ok. poz. zakończonych w PD Ilość i typ kabli szkieletowych zakończonych w PD 39 kabli kat.7 F/FTP 8x4/50/125 OM3 8x4 kable kat.5 F/UTP 10 kabli kat.7 F/FTP 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP wisząca 9U Laboratorium A brak 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP FD3 Pomieszczenie 36 wisząca 9U Pomieszczenie 36 brak 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP FD4 Pomieszczenie 36 wisząca 9U Laboratorium cnc brak 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP FD5 Pomieszczenie 6 wisząca 9U Laboratorium 6 brak 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP FD6 Pomieszczenie 7 wisząca 9U Laboratorium 7 brak 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP FD 7 Pomieszczenie na hali FD 8 Pomieszczenie 114 wisząca 9U Laboratorium metrologiczne wisząca 9U Laboratorium P3 brak 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP brak 1x4/50/125 OM3 1x4 kable kat.5 F/UTP 4.5 Wytyczne dotyczące elastycznych kabli połączeniowych (krosowych) Ze względu na wymaganą wysoką trwałość i niezawodność połączeń naleŝy stosować kable połączeniowe (krosowe) wykonane i przetestowane fabrycznie przez producenta systemu okablowania strukturalnego. Producent powinien zapewnić zgodność dostarczanych elastycznych kabli połączeniowych z wymogami PN-EN Kable miedziane Kable obszaru roboczego, krosowe oraz sprzętowe przeznaczone do obsługi aplikacji sieci komputerowych maja charakteryzować się wydajności kategorii 6. Powinny być wykonane z linki podwójnie ekranowanej o budowie S/FTP lub F/FTP z nadrukiem na osłonie 1 PD Punkt Dystrybucyjny 14

15 zewnętrznej zawierającym informacje o konstrukcji kabla, średnicy Ŝył, paśmie przenoszenia oraz nazwę lub logo producenta (tego samego producenta, co pozostałe komponenty okablowania). Rysunek 9 Symetryczny kabel połączeniowy RJ45-RJ45 Do obsługi aplikacji telefonicznych naleŝy uŝyć kabli UTP kat.5 z interfejsem RJ45 lub innych dostarczonych wraz ze sprzętem telefonicznym pod warunkiem kompatybilności wtyków z gniazdem RJ Kable światłowodowe Kable sprzętowe (krosowe) maja posiadać interfejs typu LC dupleks. Mają być wykonane z kabla światłowodowego dwuwłókowego OM3. Osłona zewnętrzna oraz wtyki powinny być kodowane kolorami zgodnie z PN-EN Dodatkowo osłona kabla powinna posiadać nadruk zawierający informacje o typie włókna, oraz nazwę lub logo producenta (tego samego producenta, co pozostałe komponenty okablowania). Parametry transmisyjne złącz światłowodowych dla kabli krosowych są identyczne z tymi podanymi w Tabela 5 Parametry zastosowanych złącz światłowodowych. Rysunek 10 Dupleksowy kable połączeniowy FO z wytykami LC 4.6 Wymogi gwarancyjne oraz zgodność komponentów z normami W związku z wytycznymi dotyczącymi gwarancji na system okablowania strukturalnego instalowane komponenty powinny spełniać poniŝsze warunki. Elementy pasywne składające się na system okablowania strukturalnego muszą być oznaczone nazwą lub znakiem firmowym, tego samego producenta okablowania i pochodzić z jednolitej oferty rynkowej będącej kompletnym systemem w takim zakresie, aby zostały spełnione warunki niezbędne do uzyskania bezpłatnej gwarancji w/w producenta. Aby zagwarantować powtarzalne parametry elementów torów miedzianych jak i światłowodowych oraz potwierdzić zgodność parametrów elektrycznych jak i tłumienia i pasma przenoszenia komponentów światłowodowych z obowiązującymi normami wymagane jest na etapie oferty przedstawienie odpowiednich certyfikatów zgodności wydanych przez niezaleŝne laboratoria (np. GHMT, Delta). Dodatkowo producent dostarczanych komponentów powinien zapewnić zgodność powyŝszych komponentów ze wszystkimi wymaganymi normami dotyczącymi bezpieczeństwa (np. palność, emisja dymów itp.). 15

16 5 Obliczenia maksymalnych długości kanałów transmisyjnych 5.1 Miedziane okablowanie poziome Analiza najgorszego przypadku przy temperaturze otoczenia t = 40 C oraz stosunku tłumienności kabli połączeniowych do kabli poziomych wynoszących 1,5. Typ kabla poziomego F/FTP oraz docelowa klasa wydajności E. Maksymalna długość kabli sprzętowych oraz obszaru roboczego nie moŝe przekraczać w sumie 10m. W przypadku dostarczenia kabli o długościach przekraczających powyŝszą naleŝy obliczyć na nowo długości graniczne dla łączy stałych. Model z krosowaniem bezpośrednim TO Maksymalna długość poziomego łącza stałego L max = 85m. 5.2 Światłowodowe okablowanie szkieletowe Sprawdzenie najgorszego przypadku dla połączenia pomiędzy punktami dystrybucyjnymi wg Rysunek 11 Schemat wyprostowany połączeń w szkielecie budynkowym. Maksymalna długość kabla pomiędzy szafami 92m liczba złącz = 2 liczba spojeń = 2 Obliczenia dla klasy OF300 i długość fali 850nm Max L = 127m Max L > L rzeczywistego Obliczenia dla klasy OF500 i długości fali 1300nm Max L = 672m Max L > L rzeczywistego Rysunek 11 Schemat wyprostowany połączeń w szkielecie budynkowym 6 Trasy kablowe Sposób prowadzenia okablowania poziomego oraz pionowego w projektowanych trasach kablowych powinien umoŝliwiać dołoŝenie dodatkowego okablowania w późniejszym czasie, równieŝ po oddaniu obiektu do uŝytkowania. 16

17 W przypadku prowadzenia kabli teleinformatycznych oraz elektrycznych naleŝy przestrzegać wielkości separacji pomiędzy niniejszymi instalacjami wyznaczonej w punkcie 6.1 Separacja kabli teleinformatycznych od elektrycznych. Uwaga Przy układaniu kabli naleŝy zostawić zapas ok. 2m kabla przy szafie dystrybucyjnej, jednak maksymalna długość łącza stałego nie moŝe przekroczyć tej wyznaczonej w Punkcie 5 Obliczenia maksymalnych długości kanałów transmisyjnych. 6.1 Separacja kabli teleinformatycznych od elektrycznych Wielkość separacji dla trasy kablowej jest obliczona dla przypadku kabli F/FTP sklasyfikowanych pod względem elektromagnetycznym jako klasa c. Zakłada się, Ŝe ilość obwodów elektrycznych 230V 50Hz max 20A prowadzonych równolegle z siecią teleinformatyczną nie będzie większa niŝ 15. Tabela 7 Minimalna wielkość separacji kabli teleinformatycznych od elektrycznych Przegroda stalowa z Przegroda stalowa Bez przegrody siatki perforowana elektromagnetycznej Uwaga 1 Uwaga 2 50 mm 38 mm 25 mm Uwaga 1 Siatka o oczkach o wymiarach ok. 50mm na 100 mm lub blacha z perforacją większą niŝ 20% powierzchni. Uwaga 2 Perforacja nie przekraczająca 20% powierzchni. Separacja kabli ma być utrzymana na całej długości trasy wyłączając jedynie pomieszczenie przeznaczone na punkt dystrybucyjny. NaleŜy przewidzieć separację tras kablowych od: silników indukcyjnych w wielkości minimum 1m, oświetlenia jarzeniowego w wielkości minimum 0,13m. 6.2 Prowadzenie tras kablowych natynkowo w korytkach Okablowanie naleŝy doprowadzić do gniazda w korytkach instalacyjnych instalowanych natynkowo tak aby istniała moŝliwość ewentualnego usunięcia z nich kabli. Okablowanie poziome naleŝy odseparować od sieci elektrycznej na minimalną odległość wyznaczoną w punkcie Prowadzenie tras kablowych w suficie podwieszanym W miejscach gdzie występuje sufit podwieszany okablowanie naleŝy rozprowadzić na korytach zainstalowanych w przestrzeni nad sufitem uwzględniając maksymalne obciąŝenie koryt oraz minimalną wielkość separacji wyznaczoną w punkcie Prowadzenie tras kablowych w hali technologicznej W pomieszczeniu hali technologicznej okablowanie naleŝy rozprowadzić na korytach zainstalowanych w przestrzeni pod sufitem max 0,5m od sufitu przy słupach nośnych uwzględniając maksymalne obciąŝenie koryt oraz minimalną wielkość separacji wyznaczoną w punkcie

18 7 Administracja Wszystkie kable powinny być oznaczone numerycznie, w sposób trwały, tak od strony gniazda, jak i od strony szafy dystrybucyjnej. Te same oznaczenia naleŝy umieścić w sposób trwały na gniazdach telekomunikacyjnych w obszarach roboczych oraz na panelach krosowych. Konwencja oznaczeń okablowania poziomego: X. Y. C gdzie: X identyfikator szafy, Y numer panela krosowego, C numer portu w panelu. Konwencja oznaczeń okablowania szkieletowego: Znacznik : X 1. B 1. C 1 : X 2. B 2. C 2 gdzie: Znacznik FO szkieletowa sieć światłowodowa, T szkieletowa sieć miedziana, X identyfikator szafy, B numer panela w szafie, C numer portu w panelu. Wszelkie dodatkowe wytyczne, dotyczące planu zachowania jakości zawarte są w normie PN-EN Gwarancja producenta okablowania Całość rozwiązania uniwersalnego okablowania strukturalnego zgodnie z wytycznymi UŜytkownika ma być objęta jednolitą 25-letnią bezpłatną gwarancją systemową producenta, obejmującą całą część transmisyjną miedzianą i światłowodową wraz z innymi elementami dodatkowymi. Gwarancja ma być udzielona przez producenta bezpośrednio klientowi końcowemu. Gwarancja systemowa na sieć okablowania z wykorzystaniem sprzętu jednego producenta wymienionego w projekcie obejmuje: gwarancję materiałową (producent zagwarantuje, Ŝe jeśli w jego produktach podczas dostawy, instalacji bądź 25-letniej eksploatacji wykryte zostaną wady lub usterki fabryczne, to produkty te zostaną naprawione bądź wymienione); gwarancję parametrów łącza/kanału (producent zagwarantuje, Ŝe łącze stałe bądź kanał transmisyjny zbudowany z jego komponentów prze okres 25 lat będzie charakteryzował się parametrami transmisyjnymi przewyŝszającymi wymogi stawiane przez normę PN-EN :2007 dla okablowania klasy E); gwarancję aplikacji (producent zagwarantuje, Ŝe na jego systemie okablowania przez okres 25 lat będą pracowały dowolne aplikacje (współczesne i stworzone w przyszłości), które zaprojektowane były (lub będą) dla systemów okablowania klasy E (w rozumieniu normy EN :2007); W celu uzyskania tego rodzaju gwarancji cały system musi być zainstalowany przez firmę instalacyjną posiadającą odpowiedni status uprawniający do udzielenia gwarancji producenta. Aby na etapie oferty dowieść zdolności udzielenia gwarancji 25-letniej systemowej producenta okablowania, uŝytkownikowi końcowemu (lub Inwestorowi) firma instalacyjna powinna przedstawić: 18

19 certyfikat imienny zatrudnionego pracownika wydany przez producenta; aktualną umowę z producentem okablowania regulującą warunki udzielenia gwarancji bezpłatnie uŝytkownikowi końcowemu. 9 Dodatkowe wytyczne dla wykonawcy Przed przystąpieniem do prac Wykonawca powinien zaktualizować połoŝenie gniazd abonenckich z aktualnym projektem aranŝacji wnętrz. Wysokość i rozmieszczenie (szczegółowe połoŝenie) gniazd RJ45 uzgodnić przed przystąpieniem do prac instalacyjnych na placu budowy z inspektorem nadzoru, kierownikiem robót, przedstawicielem Inwestora oraz skoordynować z połoŝeniem gniazd zasilania komputerów (~230V) w przypadku występowania obu typów gniazd w sąsiedztwie. Wszystkie metalowe korytka, drabinki kablowe, szafy kablowe 19" wraz z osprzętem oraz urządzeniami aktywnymi sieci teleinformatycznej naleŝy uziemić by zapewnić ochronę przeciwporaŝeniową oraz zapobiec powstawaniu zakłóceń. Sieć uziemiająca i połączenia wyrównawcze powinny być uwzględniać zapisy w normie PN-EN 50310:2007. Wszelkie dodatkowe wytyczne dotyczące wykonawstwa instalacji okablowania wewnątrz budynków zawarte są w normie PN-EN , a na zewnątrz budynków w PN-EN W przypadku jakichkolwiek rozbieŝności w dokumentacji, naleŝy pisemnie zgłosić problem projektantowi, który zobowiązany jest do pisemnego rozstrzygnięcia. Wszystkie materiały wprowadzone do robót powinny być nowe, nieuŝywane, najnowszych aktualnych wzorów. RóŜnice pomiędzy wymienionymi normami w projekcie a proponowanymi normami zamiennymi musza być w pełni opisane przez Wykonawcę i przedłoŝone do zatwierdzenia przez Biuro Projektów na 30 dni przed terminem, w którym Wykonawca Ŝyczy sobie otrzymać zgodę. W przypadku, kiedy ustali się, Ŝe proponowane alternatywne rozwiązania nie zapewniają równorzędnego działania, Wykonawca zastosuje się do wymienionych w dokumentacji projektowej. Alternatywy są moŝliwe w przypadkach, kiedy proponowane rozwiązania są co najmniej równorzędne konstrukcyjnie, funkcjonalnie i technicznie w stosunku do wskazanych w dokumentacji. Rozwiązaniom takim powinny towarzyszyć wszelkie informacje konieczne dla kompletniej oceny przez Biuro Projektów łącznie z rysunkami, obliczeniami projektowymi, specyfikacjami technicznymi, przedziałem cen, proponowana technologia budowy i innymi istotnymi szczegółami. JeŜeli oferent zdecyduje się na zastosowanie rozwiązania alternatywnego, powinien do oferty dołączyć pisemna zgodę od Projektanta, stwierdzającą o równowaŝności technicznej i funkcjonalnej rozwiązań. 10 Specyfikacja pomiarów oraz odbioru robót W celu odbioru instalacji okablowania strukturalnego muszą być spełnione następujące warunki wymienione w punktach 10.1 oraz Pomiary sieci powinny być zgodne z normą 50346:2004/A1:2009. Pomiary części światłowodowej powinny być wykonane zgodnie z normą ISO/IEC Pomiary naleŝy wykonać dla wszystkich interfejsów okablowania poziomego oraz szkieletowego Pomiary torów transmisyjnych Pomiary naleŝy wykonać miernikiem dynamicznym (analizatorem), który posiada wgrane oprogramowanie umoŝliwiające pomiar parametrów według aktualnie 19

20 obowiązujących norm. Sprzęt pomiarowy musi posiadać aktualny certyfikat potwierdzający dokładność jego wskazań. Analizator okablowania wykorzystany do pomiarów sieci musi charakteryzować się minimum III poziomem dokładności (proponowane urządzenia to np. MICROTEST Omniscanner, FLUKE DTX). W przypadku części miedzianej sieci pomiary naleŝy wykonać w konfiguracji pomiarowej Łącza stałego (ang. Permanent Link ) przy wykorzystaniu uniwersalnych adapterów pomiarowych do pomiaru łącza stałego Kategorii 6/Klasy E. Adaptery pomiarowe Łącza stałego muszą być wyposaŝone w końcówki pomiarowe, oznaczone symbolem PM06 (pasują do wyŝej podanych typów analizatorów okablowania). Pomiary naleŝy wykonywać na interfejsach pojedynczych tj. z wkładkami RJ45 kat.6 tak aby był moŝliwy pomiar całego zestawu parametrów charakteryzujących klasę E. Pomiar kaŝdego toru transmisyjnego poziomego (miedzianego) powinien zawierać: mapę połączeń, długość połączeń i NVP, opóźnienie propagacji oraz róŝnicę opóźnień propagacji, tłumienie, NEXT i PS NEXT w dwóch kierunkach, ACR-F i PS ACR-F w dwóch kierunkach, ACR-N i PS ACR-N w dwóch kierunkach, RL w dwóch kierunkach. Pomiar toru transmisyjnego światłowodowego wielodomowego powinien określać tłumienie łącza w dwóch oknach transmisyjnych: 850nm i 1300nm natomiast w przypadku światłowodu jednomodowego 1310nm oraz 1550nm w odniesieniu do długości kabla światłowodowego. Tłumienie moŝe być wyznaczone za pomocą miernika spadku mocy optycznej lub reflektometru. Pomiar spadku mocy optycznej naleŝy wykonać przy wykorzystaniu metody z 3 kablami referencyjnymi. NiezaleŜnie od rodzaju włókna światłowodowego kompletny pomiar tłumienia kaŝdego toru transmisyjnego światłowodowego powinien być przeprowadzony w dwie strony w dwóch oknach transmisyjnych: od punktu A do punktu B w oknie 850nm (MM)/ 1310nm (SM) od punktu B do punktu A w oknie 850nm (MM)/ 1310nm (SM) od punktu A do punktu B w oknie 1300nm (MM) / 1550nm (SM) od punktu B do punktu A w oknie 1300nm(MM) / 1550nm (SM). Na raportach pomiarów powinna znaleźć się informacja opisująca wielkość marginesu (inaczej zapasu, tj. róŝnicy pomiędzy wymaganiem normy a pomiarem, zazwyczaj wyraŝana w jednostkach odpowiednich dla kaŝdej wielkości mierzonej) podanych przy najgorszych przypadkach. Parametry transmisyjne muszą być poddane analizie w całej wymaganej dziedzinie częstotliwości. Zapasy (margines bezpieczeństwa) musi być podany na raporcie pomiarowym dla kaŝdego oddzielnego toru transmisyjnego Dokumentacja powykonawcza Po zakończeniu prac instalatorskich naleŝy wykonać i przekazać UŜytkownikowi końcowemu dokumentacje powykonawczą, która powinna zawierać: Raporty z pomiarów dynamicznych okablowania, Rzeczywiste trasy prowadzenia kabli poziomych i szkieletowych, Rzeczywistą lokalizację gniazd telekomunikacyjnych (końcowych uŝytkownika), Oznaczenia poszczególnych szaf, gniazd, kabli i portów w panelach krosowych, Lokalizację przebić przez ściany i podłogi. 20

21 Wszelkie szczegółowe wytyczne dotyczące dokumentacji powykonawczej zawarte są w normie EN Uwagi dotyczące zamówień publicznych Zgodnie z zasadami zamówień publicznych moŝna zastosować materiały i rozwiązania równowaŝne, to jest w Ŝadnym stopniu nie obniŝające standardu i nie zmieniające zasad i rozwiązań technicznych przyjętych w projekcie. W przypadku zastosowania innych rozwiązań i elementów niŝ te zaproponowane w projekcie naleŝy pisemnie tj. z wykresami, tabelami porównawczymi charakterystyk udowodnić, Ŝe zaproponowany alternatywny system osiągnie zakładaną wydajność oraz zapewni prawidłowe kompatybilne działanie w przypadku operowania w zdefiniowanym środowisku oraz zapewnia ochronę i bezpieczeństwo ludzi oraz urządzeń podłączanych do sieci strukturalnej. W szczególności w przypadku urządzeń pasywnych sieci teleinformatycznej oraz telefonicznej, takich jak okablowanie, osprzęt połączeniowy, równowaŝność techniczna musi być potwierdzona w formie pisemnej przez przedstawiciela Inwestora oraz Projektanta. 12 Spis rysunków 1. RZUT PARTERU (z siecią okablowania strukturalnego) 1: RZUT PIĘTRA (z siecią okablowania strukturalnego) 1: SCHEMAT IDEOWY 4. RYSUNEK SZAFEK FD1 5. RYSUNEK SZAFY BD - zestawienie materiałowe 21

22

23

24

25

26