aquatherm green aquatherm blue aquatherm state of the pipe Stan: 2018

Transkrypt

1 Stan: 018 aquatherm green System rurociągowy z polipropylenu dla techniki zaopatrzenia w wodę pitną i zastosowania w instalacjach sanitarnych aquatherm blue System rurociągowy z polipropylenu do zastosowania w instalacjach grzewczych, klimatyzacyjnych i technologicznych aquatherm state of the pipe

2 OPIS SZCZEGÓLNYCH CECH RUR 6 CECHY SYSTEMU 7 CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁU DOPUSZCZALNE CIŚNIENIE ROBOCZE TRWAŁOŚĆ RUR PRZY CIŚNIENIU WEWNĘTRZNYM OBOJĘTNOŚĆ FIZJOLOGICZNA I MIKROBIOLOGICZNA ŁĄCZENIE ELEMENTÓW aquatherm OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ZALETY SYSTEMU aquatherm GWARANCJA ODPORNOŚĆ NA PROMIENIOWANIE UV ODPORNOŚĆ CHEMICZNA 1 ZASADY MONTAŻU 13 TECHNIKA MOCOWANIA PUNKTY STAŁE PS PUNKTY PRZESUWNE (ŚLIZGOWE) PP ODLEGŁOŚCI PODPÓR DLA RUR METODY UKŁADANIA PRZEWODÓW UKŁADANIE PODTYNKOWE I W PODŁODZE UKŁADANIE NA ŚCIANACH (natynkowo) TULEJE PRZY PRZEJŚCIACH PRZEZ PRZEGRODY WYDŁUŻENIA I KOMPENSACJE NACIĄG WSTĘPNY 18 IZOLACJE 19 IZOLACJA CIEPLNA IZOLACJE NA RUROCIĄGACH WODY ZIMNEJ 0 PRÓBY CIŚNIENIOWE 1 PRÓBY CIŚNIENIOWE PRÓBA WSTĘPNA PRÓBA GŁÓWNA PRÓBA KOŃCOWA PROTOKÓŁ PRÓBY CIŚNIENIOWEJ TECHNIKA ZGRZEWANIA 3 PRZYGOTOWANIE NARZĘDZI OBRÓBKA MECHANICZNA RUR ZGRZEWANIE ELEMENTÓW ZGRZEWANIE RUR JEDNORODNYCH WYTYCZNE ZGRZEWANIA W TEMPERATURACH UJEMNYCH ZGRZEWANIE MONTAŻ ZŁĄCZEK SIODEŁKOWYCH TECHNIKA ZGRZEWANIA ZŁĄCZEK SIODEŁKOWYCH MONTAŻ ELEKTROZŁĄCZEK

3 TECHNIKA MONTAŻU ELEKTROZŁĄCZKI 34 ZGRZEWARKA STACJONARNA 35 ŚCISK MECHANICZNY 35 NAPRAWA USZKODZEŃ RUROCIĄGU 35 ZGRZEWANIE DOCZOŁOWE RUR O ŚREDNICY POWYŻEJ 15 mm 36 ŁĄCZENIE RUR O DUŻYCH ŚREDNICACH 36 PROJEKTOWANIE INSTALACJI 38 OGÓLNE ZASADY PROJEKTOWANIA 38 WYDŁUŻENIA LINIOWE PRZEWODÓW 39 KOMPENSACJA WYDŁUŻEŃ 40 RAMIĘ ELASTYCZNE 41 KOMPENSATOR U-KSZTAŁTOWY 4 NACIĄG WSTĘPNY 4 KARTY KATALOGOWE 44 aquatherm green pipe SDR 11 S (d. fusiotherm) 44 aquatherm green pipe SDR 6 S (d. fusiotherm) 45 aquatherm green pipe SDR 7,4 MF (d. fusiotherm Stabi Glass) 46 aquatherm green pipe SDR 9 MF RP 47 aquatherm blue pipe SDR 7,4 / 11 MF (d. climatherm Stabi Glass) 48 aquatherm blue pipe SDR 11/17,6 MF d.climatherm Stabi Glass) 49 aquatherm blue pipe SDR 7,4/11 MF OT (d. climatherm Stabi Glass OT) 50 aquatherm blue pipe SDR 11 S (d. climatherm) 51 WSPÓŁCZYNNIK OPORÓW MIEJSCOWYCH ξ DLA KSZTAŁTEK AQUATHERM 5 WSPÓŁCZYNNIK OPORÓW MIEJSCOWYCH ξ DLA KSZTAŁTEK AQUATHERM 53 WSPÓŁCZYNNIKI OPORÓW MIEJSCOWYCH ξ DLA BLOKÓW ROZDZIELCZYCH 54 PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIA 55 PRZYKŁADY PODŁĄCZEŃ GRZEJNIKÓW 57 PRZEGLĄD SYSTEMU aquatherm green & aquatherm blue 58 System mocowania rur - CADDY 6 Izolacje do rur 63 Uchwyty do rur 64 Uchwyty do rur, złączki 65 Złączki 66 Złączki, elementy montażowe 77 Złączki 78 Rozdzielacze 84 Zawory 85 Złączki 87 Złączki, akcesoria 88 Narzędzia 89 3

4 ervice AQUATHERM-POLSKA INFOLINIA TECHNICZNA +48 () { { Centrala Warszawa ul. Puławska Warszawa tel.: () fax: () Oddział Katowice ul. Pułaskiego Katowice tel./fax: (3) Oddział Gdynia ul. Janka Wiśniewskiego Gdynia tel./fax: (58) Wsparcie techniczne Czy to wskazówki na placu budowy, pomoc dotycząca systemów u Państwa w zakładzie czy prezentacje w sklepach branżowych - oprócz szkoleń w Warszawie i Radebergu oferujemy pomoc techniczną. Technicy firmy aquatherm codziennie służą Państwu pomocą - kontakt znajdą Państwo na naszej stronie internetowej com.pl i Szkolenia Firma aquatherm oferuje bezpłatne 1-dniowe szkolenia specjalistyczne w swojej siedzibie w Warszawie oraz -dniowe seminaria szkoleniowe w Centrum Szkoleniowym w Radebergu (Niemcy). Targi Firma aquatherm jest reprezentowana na wszystkich ważnych targach branży sanitarnej i grzewczej w kraju i za granicą. Informacje na temat terminów targów znajdą Państwo na stronie internetowej 4

5 ZMIANA NAZW PRODUKTÓW Chęć ciągłego doskonalenia produktów aquatherm, jak również dążenie do znalezienia dla nich nowych obszarów zastosowania wpłynęło na decyzję o wprowadzeniu zmian w nazewnictwie. Ta strategiczna decyzja ma wpłynąć na precyzyjne powiązanie nazwy produktów, oferowanych na rynku światowym przez aquatherm z ich przeznaczeniem. Aktualna konwencja nazewnictwa, przy tak szerokiej ofercie, już nieprecyzyjnie wiąże nazwę rury z obszarem przewidzianego dla niej zastosowania. Istotną kwestią jest również fakt, że wiele z naszych rur i systemów ma nazwy, które nie odnoszą się w sposób jednoznaczny do macierzystej marki aquatherm. Ponadto, wiele firm z branży na całym świecie wykorzystuje przyjęte przez nas nazewnictwo wprowadzając w błąd odbiorców co do pochodzenia i jakości produktów, tworząc zamieszanie i osłabiając siłę i wyjątkowość marki aquatherm, poprzez utratę możliwości jednoznacznej identyfikacji produktów. Wprowadzenie zmian będzie przebiegać systematycznie, stąd też w okresie przejściowym będzie funkcjonowało podwójne nazewnictwo obejmujące obie nazwy, starą i nową. Znajdziecie je Państwo w nadruku na rurach i w katalogach. Dualizm ten podyktowany jest koniecznością aktualizacji wielu dokumentów w tym aprobat technicznych, certyfikatów, oraz przyswojenie nowego nazewnictwa. Tabela 1 Nowa nazwa Zastosowanie Nr Nazwa dotychczasowa Nazwa marki Firma System SDR Uzupełnienie nazwy Konstrukcja rury Cecha szczególna Woda pitna Klimatyzacja Technika basenowa Chemikalia Instalacje tryskaczowe Sprężone powietrze Ogrzewnictwo Geotermia Przemysł stoczniowy 1 fusiotherm SDR 11 aquatherm green pipe 11 S P M P P M P P P fusiotherm SDR 6 aquatherm green pipe 6 S P M P P M P P P 3 fusiotherm Stabi SDR 7,4 aquatherm green pipe 7,4 MS P M P P M P P P 4 fusiotherm Stabi Glass SDR 7,4 aquatherm green pipe 7,4 MF P M P P M P P P 5 fusiotherm Stabi Glass SDR 7,4 UV aquatherm green pipe 7,4 MF UV P M P P M P P P 6 fusiotherm Stabi Glass SDR 7,4 ISO aquatherm green pipe 7,4 MF Ti P M P P M P P P 7 fusiotherm Stabi Glass SDR 9 RP aquatherm green pipe 9 MF RP P M P P M P P P 8 Climatherm SDR 11 aquatherm blue pipe 11 S P P P P P P 9 Climatherm Stabi Glass SDR 11/SDR 7,4 aquatherm blue pipe 7,4/11 MF P P P P P P 10 Climatherm Stabi Glass SDR 11/SDR 7,4 UV aquatherm blue pipe 7,4/11 MF UV P P P P P P 11 Climatherm Stabi Glass SDR 11/SDR 7,4 OT aquatherm blue pipe 7,4/11 MF OT P P P P P P 1 Climatherm Stabi Glass SDR 11/SDR 7,4 UV OTaquatherm blue pipe 7,4/11 MF UV OT P P P P P P 13 Climatherm Stabi Glass SDR 17,6 aquatherm blue pipe 17,6 MF P P P P P P 14 Climatherm Stabi Glass SDR 11/SDR 7,4 ISO aquatherm blue pipe 7,4/11 MF TI P P P P P P 15 Climatherm Stabi Glass SDR 11/SDR 7,4 OT ISOaquatherm blue pipe 7,4/11 MF OT TI P P P P P P 16 aquatherm firestop SDR 7,4 aquatherm red pipe 7,4 MF HI P Legenda: P - zastosowanie polecane M - zastosowanie możliwe 5

6 OPIS SZCZEGÓLNYCH CECH RUR Nowe oznaczenia wprowadzają następujące oznaczenia literowe charakteryzujące szczególne właściwości rur. S - (z ang. Single) rury jednorodne UV - odporne na promienie UV MF - (z ang. Multilayer Faser) wielowarstwowe stabilizowane włóknem szklanym OT - (z ang. Oxygen Tight) szczelne dyfuzyjnie TI - rury preizolowane (z ang. Thermal Isolation) RP - (z ang. Raised Pressure) o zwiększonej wytrzymałości na ciśnienie HI - (z ang. Hardy Inflammable) o odporności ogniowej klasy B1 Zastosowanie rur obrazuje Tabela 1 na poprzedniej stronie. Instalacja w kotłowni 6

7 CECHY SYSTEMU CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁU Rury i kształtki wykonane są z polipropylenu PP-R (fusiolen). Materiał ten wyróżnia się m.in. specjalną stabilnością cieplną. Jego właściwości fizyczne są dostosowane do wymagań stawianych instalacjom sanitarnym i grzewczym. Przy stałym obciążeniu temperaturą 70 C ekstrapolowana trwałość przewodów aquatherm przekracza 50 lat. Temperatury wyższe, nawet do 100 C (przy krótkotrwałych zakłóceniach) nie stwarzają żadnych problemów. Przy ciągłych temperaturach od 70 C do 90 C zmniejsza się odpowiednio trwałość przewodów. Ponadto maksymalne temperatury robocze w instalacjach występują w okresie rzędu kilku procent czasu całego sezonu grzewczego. Stąd też maksymalna temperatura robocza dla systemu aquatherm została określona na 90 C, a temperatura pracy ciągłej wynosi 80 C. Dla określenia dopuszczalnych ciśnień roboczych w instalacjach gorącej wody służy tabela, zamieszczona na kolejnych stronach, uwzględniająca występowanie okresowo temperatur wyższych od stałej temperatury pracy (70 C) w przedziale C. Należy wziąć pod uwagę, że dotyczy to warunków przy ciągłym obciążeniu temperaturą, bez uwzględnienia przerw (w naszej strefie klimatycznej 5-6 miesięcy) między sezonami grzewczymi. Instalacje technologiczne 7

8 Tabela. DOPUSZCZALNE CIŚNIENIE ROBOCZE DLA WODY CIEPŁEJ I ZIMNEJ Nazwa dotychczasowa fusiotherm Temperatura Lata pracy aquatherm green pipe SDR 11 S aquatherm green pipe SDR 6 S aquatherm green pipe SDR 7,4 MF aquatherm green pipe SDR 9 MF RP Dopuszczalne ciśnienie robocze 0ºC 30ºC 40ºC 50ºC 60ºC 65ºC 70ºC ,6 8,0 5 14,1 8,1 6,8 6, ,7 7,3 6,1 6,5 5 13,3 6,5 5,3 6,0 50 1,9 5,7 4,5 5,6 1 1,8 5,5 4,3 4, ,9,8 3, ,6 3,1,0 3, 5 11,,3 1,3, ,9 1,8 0,7,3 1 10,8 1,5 0,5 1,3 5 10,1 0, 19, 0,5 10 9,8 19,6 18,7 0,1 5 9,4 18,8 18,0 19,6 50 9, 18,3 17,5 19,3 1 9, 18,3 17,5 18,4 5 8,5 17,0 16, 17,7 10 8, 16,5 15,7 17,3 5 8,0 15,9 15, 16,9 50 7,7 15,4 14,7 16,6 1 7,7 15,4 14,7 15,8 5 7, 14,3 13,7 15,1 10 6,9 13,8 13, 14,8 5 6,7 13,3 1,6 14,4 50 6,4 1,7 1,1 14, ,6 13,9 14,6 5 13,6 1,9 13, ,1 1,5 13,6 5 1,6 1,0 13, ,1 10,6 13,0 1 13,0 1,4 13,5 5 11,9 11,4 1, ,7 11,1 1,5 5 10,1 9,6 1, 30 8,8 9,3 1,1 50 8,5 8,1 11,9 8

9 Tabela 3. DOPUSZCZALNE CIŚNIENIE ROBOCZE DLA CENTRALNEGO OGRZEWANIA Nazwa dotychczasowa climatherm fusiotherm Temperatura ciągła 70ºC w tym 90 dni w roku Temperatura ciągła 70ºC w tym 60 dni w roku Temperatura ciągła 70ºC w tym 30 dni w roku Sezon grzewczy Temperatura 75ºC 80ºC 85ºC 90ºC 75ºC 80ºC 85ºC 90ºC 75ºC 80ºC 85ºC 90ºC Lata pracy aquatherm blue pipe SDR 11 MF, SDR 11 OT SDR 11 S aquatherm blue pipe SDR 17,6 MF aquatherm green pipe 7,4 MF Dopuszczalne ciśnienie robocze w systemach grzewczych zamkniętych aquatherm green pipe 9 MF RP 5 9,38 5,38 14,7 1, ,08 5,1 13,79 1,80 5 7,8 4,48 11,74 1,0 45 6,77 3,89 10,18 1,00 5 8,88 5,09 13,50 11, ,46 4,86 1,80 11,40 5 7,38 4,4 11,14 11,10 4,5 6,49 3,7 9,79 10,90 5 8,17 4,69 1,4 10, ,8 4,49 11,87 10,40 5 6,70 3,85 10,14 10,10 37,5 6,07 3,49 9,18 10,00 5 7,50 4,30 11,39 9, ,19 4,13 10,94 9,50 5 5,85 3,36 8,86 9,0 35 5,39 3,09 8,16 9,10 5 9,6 5,31 14,11 1, ,90 5,11 13,57 1,10 5 7,6 4,37 11,58 11, ,60 3,79 10,05 11,50 5 8,61 4,94 13,1 11, ,4 4,73 1,54 11,0 5 6,93 3,98 10,56 10, ,18 3,55 9,41 10,70 5 7,91 4,54 1,03 10, ,56 4,34 11,5 10,0 5 6,05 3,47 9, 9, ,57 3,0 8,48 9,80 5 7,5 4,16 11,04 9, ,40 3,67 9,76 9,30 5 5,1,94 7,81 9, ,90,81 7,46 9,00 5 9,17 5,6 14,0 1,0 10 8,79 5,04 13,38 1,00 5 7,45 4,7 11,33 11, ,45 3,70 9,8 11,40 5 8,46 4,85 1,90 11, ,11 4,65 1,35 11,00 5 6,60 3,78 10,05 10,70 37,5 5,98 3,43 9,09 10,60 5 7,76 4,45 11,81 11, ,03 4,04 10,7 10,10 5 5,63 3,3 8,58 9,80 3,5 5,8 3,03 8,03 9,70 5 6,96 3,99 10,59 9, ,88 3,37 8,96 9,0 5 4,70,70 7,17 8,90 9

10 Tabela 4. DOPUSZCZALNE CIŚNIENIE ROBOCZE DLA INNYCH ZASTOSOWAŃ Nazwa dotychczasowa climatherm fusiotherm Temperatura Lata pracy aquatherm blue pipe SDR 11 MF SDR 11 OT aquatherm blue pipe SDR 17,6 MF aquatherm green pipe SDR 7,4 MF aquatherm green pipe SDR 9 MF RP 10ºC 15ºC 0ºC 30ºC 40ºC 50ºC 60ºC 70ºC 75ºC 80ºC 90ºC Ciśnienie robocze rur w ogólnych zastosowaniach przy stałej pracy poza obszarami przedstawionymi w poprzednich tabelach 1 7,8 1,8 30, 31,7 5 6, 1,0 8, 30,6 10 5,6 11,7 7,7 30, 5 4,7 11,4 6,9 9,6 50 4,1 11,1 6,1 9, ,5 10,8 5, 8,7 1 5,7 11,8 9,4 9,8 5 4, 11,1 7,4 8,7 10 3,6 10,8 6,9 8,3 5,8 10,5 6,1 7,7 50, 10, 5,3 7, ,6 9,9 4,5 6,9 1 3,8 10,9 8,6 8,0 5,3 10,3 6,8 6,9 10 1,7 10,0 6,1 6,5 5 1,0 9,6 5,3 6,0 50 0,4 9,4 4,5 5, ,9 9,1 3,7 5,1 1 0, 9,3 4,3 4,5 5 18,9 8,7,8 3, ,4 8,5,0 3, 5 17,8 8, 1,3, ,3 7,9 0,7, ,8 7,7 0,0 1,9 1 17,1 7,9 0,5 1,3 5 16,0 7,4 19, 0, ,6 7, 18,7 0,1 5 15,0 6,9 18,0 19, ,6 6,7 17,5 19, ,1 6,5 16,8 18,9 1 14,5 6,7 17,5 18,4 5 13,5 6, 16, 17, ,1 6,0 15,7 17,3 5 1,6 5,8 15, 16,9 50 1, 5,6 14,7 16, ,9 5,5 14,1 16,3 1 1, 5,6 14,7 15,8 5 11,4 5, 13,7 15, ,0 5,1 13, 14,8 5 10,6 4,9 1,6 14, ,3 4,7 1,1 14,1 1 10,3 4,7 1,4 13,5 5 9,6 4,4 11,4 1,8 10 9, 4, 11,1 1,5 5 8,0 3,7 9,6 1, 50 6,8 3,1 8,1 11,9 1 9,4 4,3 11,7 1,4 5 8,7 4,0 10,8 9,9 10 8,0 3,7 10,0 9,7 5 6,4 3,0 8,0 9,5 50 5,4,5 6,7 9,3 1 8,6 4,0 10,4 9,5 5 7,7 3,5 9, 9,0 10 6,5 3,0 7,8 8,9 5 5,,4 6, 8,6 1 7, 3,3 8,7 7,8 5 5,1,3 6,0 7,4 10 4,3,0 5,1 7,3 10

11 TRWAŁOŚĆ RUR PRZY CIŚNIENIU WEWNĘTRZNYM Miernikiem jakości rur jest ich trwałość przy ciśnieniu wewnętrznym. Dla określenia trwałości rur i kształtek aquatherm z polipropylenu PP-R przeprowadzono, przy ciśnieniu wewnętrznym, wiele pomiarów laboratoryjnych na rurach prostych i wygiętych, a także na rurach połączonych z kształtkami. Próbki były badane przy różnej temperaturze i różnym ciśnieniu wewnętrznym aż do ich pęknięcia, co uwiarygadnia znakomite wyniki. Przy oznaczaniu rur producent zrezygnował z pojęcia ciśnienia nominalnego PN np. PN 10, PN 5, używając w zamian oznaczeń S lub SDR, gdzie: S - liczba seryjna rury według ISO 4065 (seria wymiarowa) SDR (Standard Dimension Ratio) oznacza: SDR = S+1 = d/s gdzie d - średnica zewnętrzna rury, a s - grubość ścianki. Nowe oznaczenia (SDR) odpowiadają oznaczeniom starym (PN) zgodnie z poniższą tabelką: S SDR PN , 7,4 16, W tym wydaniu poradnika używane są oznaczenia nowe. Poprzez dopasowanie rozmiarów rur do wymagań normy ISO, grubości ścianek niektórych rur mogą różnić się o kilka dziesiętnych milimetra od grubości według normy DIN Nie ma to jednak żadnego wpływu na jakość i trwałość rur. W porównaniu do poprzedniej, obecne wydanie normy zakłada (w oparciu o wieloletnie doświadczenie), że żywotność rur z polipropylenu przy temperaturze roboczej 50 C przekracza 100 lat. OBOJĘTNOŚĆ FIZJOLOGICZNA I MIKROBIOLOGICZNA Woda przesyłana rurociągami musi odpowiadać pod względem bakteriologicznym, hydrobiologicznym i fizyko-chemicznym wymaganiom zawartym w Rozporządzeniu MZiOS o warunkach, jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze (Dz.U. Nr 35 poz. 305 z 1990 r.). Elementy i urządzenia stykające się bezpośrednio z wodą przeznaczoną do picia powinny posiadać Atest Higieniczny Państwowego Zakładu Higieny. Elementy systemu aquatherm tj. rury i kształtki dodatkowo przeznaczone do kontaktu z wodą do picia spełniają warunki normy DIN 1988 T, ponadto rury instalacyjne z tworzyw sztucznych odpowiadają zaleceniom KTW Federalnego Urzędu Zdrowia oraz badaniom i ocenie nr 70 (DVGW), dotyczącej mnożenia się mikroorganizmów na materiałach mających kontakt z wodą pitną. Przydatność w budownictwie rur i kształtek aquatherm z polipropylenu pod względem higienicznym poświadczona jest aktualnym Atestem Higienicznym PZH. Obojętność fizjologiczna systemu wynikająca z rodzaju materiału uznana jest świadectwem badań jednostki badawczej DVGW Centrum Technologii Wody (TZW) w Karlsruhe. Ogromną rolę w zakresie obojętności fizjologicznej systemów instalacyjnych pełnią badania organoleptyczne. Doskonale wyposażone zakładowe laboratorium aquatherm w Attendorn prowadzi takie badania na szeroką skalę, zatrudniając specjalistów mających opinię najlepszych w Niemczech. To właśnie prowadzone przez nich badania własności organoleptycznych wody mającej długotrwały kontakt z różnymi przewodami rurowymi pozwalają wykryć podróbki systemu aquatherm, wyprodukowane z granulatu zawierającego niewłaściwe lub wręcz szkodliwe składniki. ŁĄCZENIE ELEMENTÓW aquatherm Przy łączeniu elementów aquatherm poprzez zgrzewanie (polifuzję termiczną) nie występuje konieczność stosowania dodatkowych materiałów, na których obojętność fizjologiczną także należałoby zwrócić uwagę. Woda pitna jest podstawowym środkiem spożywczym. Potwierdzeniem wysokiej jakości higienicznej polipropylenu jest wzrastające jego zastosowanie w opakowaniach środków spożywczych. Czyni to ten materiał optymalnym opakowaniem dla wody pitnej. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA Rury i kształtki aquatherm spełniają wymagania klasy palności B (normalna zapalność). Należy wspomnieć, że podczas spalania polipropylenu nie wydzielają się szkodliwe produkty jak chlorowodór czy dioksyny. Jako środek przeciw przenoszeniu ognia stosowane są obudowy rur. Są one używane przy przejściach przez przegrody budowlane, którym stawiane są wymagania odporności ogniowej. Okres odporności ogniowej to minimalny czas w minutach, w jakim przy próbie pożarowej środki ochronne powstrzymują przenoszenie ognia i dymu. Zakres koniecznych środków ochrony jest zależny od rodzaju instalacji. Strefy pożarowe i klasy odporności ogniowej są ustalane wg lokalnych przepisów krajowych. Informacji udzielają władze budowlane, względnie rzeczoznawcy ochrony przeciwpożarowej. Miejsca, przez które przechodzą rury, muszą posiadać tę samą klasę odporności ogniowej co przegrody budowlane, takie jak ściany i stropy. Dla instalacji wykonanych w technologii aquatherm nadają się wszystkie systemy ochrony pożarowej, które posiadają odpowiednie dopuszczenia. 11

12 ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO GWARANCJA System jest wytwarzany z nieszkodliwego dla środowiska polipropylenu. Zarówno przy obróbce jak i przy odpadach nie powstają żadne materiały (substancje) zagrażające środowisku. Jednakże długi czas rozkładu polipropylenu, szacowany na 000 lat, nakazuje wielką odpowiedzialność za przemyślaną gospodarkę tym surowcem. Polipropylen nadaje się do dalszego przetworzenia, jednak jego ponowne użycie do produkcji rur i kształtek aquatherm jako materiału już raz przetworzonego termicznie, jest bardzo ograniczone i podlega rygorystycznej kontroli, co zapewnia najwyższą jakość produktów finalnych zakładów aquatherm. ZALETY SYSTEMU aquatherm aquatherm to marka z 40-letnią tradycją to wszystkie niezbędne elementy do budowy instalacji system oferuje zakresy średnic od 16 do 630 mm umożliwiając zastosowanie w różnorodnych instalacjach, szeroko rozumianego obszaru budownictwa rury, kształtki, zawory pochodzą od jednego producenta i obejmuje je jedna 10-letnia gwarancja system jest kompatybilny z innymi systemami rurowymi firmy aquatherm użyte stabilizatory zdecydowanie podnoszą żywotność elementów systemu Rury i kształtki: są odporne na korozję i inkrustację ich mała przewodność cieplna w znacznym stopniu ogranicza grubość izolacji użyte do produkcji barwniki nie przepuszczają światła, a więc nie ma niebezpieczeństwa rozwoju alg w rurociągach elementy gwintowane tzw. wtopki wykonane są z odpornego na odcynkowanie stopu, a złożona geometria tych elementów gwarantuje wysoką wytrzymałość na siły ścinające Materiał: charakteryzuje się wysoką odpornością chemiczną jest wolny od metali ciężkich takich jak Pb, Ni, Cu jest obojętny fizjologicznie i mikrobiologicznie zawiera dezaktywator ultrafioletu Rury i kształtki aquatherm produkowane lub dostarczane przez firmę aquatherm GmbH z siedzibą w Attendorn D-57439, Biggen 5, Niemcy, objęte są 10-letnią gwarancją. W ramach tej gwarancji wykonuje się bezpłatnie wymianę rur i kształtek, jeśli nastąpiły szkody, których udowodnioną przyczyną są ich wady materiałowe lub konstrukcyjne. Dla produktów firmy aquatherm GmbH obowiązuje ubezpieczenie dotyczące odpowiedzialności cywilnej zakładu z rozszerzoną odpowiedzialnością cywilną za szkody powstałe w związku z wadliwością produktu (polisa ubezpieczeniowa Zurich Gruppe Deutschland). Wysokość odszkodowania wynosi do ODPORNOŚĆ NA PROMIENIOWANIE UV Rurociągi z PP-R w instalacjach wewnętrznych w stanie zabudowanym nie są narażone na działanie promieni ultrafioletowych. Rury i kształtki aquatherm zawierają stabilizator ultrafioletowy, który pozwala na składowanie ich na zewnątrz maksymalnie przez 6 miesięcy. Instalacje narażone na długotrwały dostęp światła słonecznego należy zabezpieczyć przed bezpośrednim działaniem promieniowania słonecznego lub użyć do ich budowy rur aquatherm blue pipe UV lub aquatherm green pipe UV. ODPORNOŚĆ CHEMICZNA Rury i kształtki aquatherm charakteryzują się wysoką odpornością chemiczną. Odporność chemiczna elementów gwintowanych (metalowych), nie może być porównana z odpornością elementów z polipropylenu (PP). Z tego powodu kształtki z gwintem nie nadają się do wszystkich obszarów zastosowań w instalacjach przemysłowych. Na życzenie klientów istnieje jednak możliwość użycia kształtek z wtopką gwintowaną wykonaną z metali szlachetnych, np. stali nierdzewnej, co umożliwia stosowanie kształtek także w ekstremalnie niekorzystnych warunkach. Odporność chemiczna polipropylenu zależy od rodzaju transportowanej substancji, jej stężenia, a także od innych czynników, np. temperatury, ciśnienia medium oraz temperatury otoczenia. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu systemu oferowanego przez aquatherm w instalacji przemysłowej, w razie wątpliwości należy zasięgnąć opinii producenta. Pytania prosimy kierować do firmy aquatherm-polska biuro@aquatherm.com.pl 1

13 ZASADY MONTAŻU TECHNIKA MOCOWANIA Podczas montażu instalacji aquatherm rurociągi należy odpowiednio zamocować do konstrukcji budowlanych. Elementami przeznaczonymi do mocowania rur aquatherm są obejmy metalowe z wkładką gumową wykonaną ze specjalnej, przeznaczonej dla rur z tworzyw sztucznych mieszanki odpornej na wulkanizację. Obejmy metalowe bez wkładki są w technologii rur z polipropylenu niedopuszczalne. Powodują uszkodzenia mechaniczne powierzchni zewnętrznej rur, prowadząc w dłuższym okresie do powstawania szkodliwych mikropęknięć. Średnice obejm odpowiadają średnicom zewnętrznym rur. Przy montażu instalacji rozróżnia się dwa rodzaje mocowań: PS punkty (podpory) stałe stanowią one trwałe punktowe podparcie rurociągu zapewniające brak możliwości jego osiowego przemieszczania na skutek wydłużalności liniowej PP punkty (podpory) przesuwne (tzw. ślizgowe) mają za zadanie podpierać rurociąg wraz z zawartą w nim cieczą, umożliwiając osiowe przesuwanie się rurociągu na skutek jego wydłużeń liniowych. Rozstaw (odległość) podpór zależny jest od rodzaju i średnicy rur oraz różnicy temperatury roboczej czynnika oraz temperatury otoczenia w trakcie montażu. Maksymalny rozstaw obejm dla podpór przesuwnych można określić, posługując się tabelami zawartymi w poradniku Obejma metalowa do rur W takim przypadku metalowa obejma (z wkładką gumową) musi być dociśnięta z odpowiednią siłą oraz wytrzymywać siłę wynikającą z pracy rury. Praktycznie po wyjęciu pierścienia dystansowego, wystarczy fabryczną obejmę dokręcić śrubą, aż do pełnego zetknięcia się połówek obejmy. Tam gdzie jest to możliwe, należy jednak w dalszym ciągu stosować opory boczne, wykorzystując w tym celu trójniki, mufki itp. mufa PUNKTY STAŁE PS Przez zamontowanie punktów stałych instalacja zostaje podzielona na odcinki. Zapobiega to niekontrolowanym ruchom przewodów na skutek wydłużeń i gwarantuje pewne prowadzenie rur. Punkt stały wykonuje się zaciskając na rurze (po wyjęciu podkładki dystansowej) obejmę metalową, trwale zamocowaną do przegrody budowlanej. Obejma powinna znajdować się ściśle między dwoma oporami bocznymi np. mufami. Jako opory boczne można również wykorzystać trójniki, złączki z gwintami metalowymi lub zawory polipropylenowe. Punkty stałe powinny być tak wymiarowane i wykonywane, aby mogły przejmować siły wynikające z wydłużeń przewodów łącznie z ewentualnymi obciążeniami dodatkowymi. Przy stosowaniu prętów gwintowanych lub śrub kotwiących należy zwracać uwagę na zachowanie możliwie minimalnych odległości rur od przegrody budowlanej celem uniknięcia działania sił, pochodzących od wydłużeń rurociągów, na dużym ramieniu. Konstrukcje mocujące obejmy do przegród budowlanych muszą być odpowiednio sztywne i stabilne tak, aby mogły przejąć naprężenia od sił działających podczas pracy rurociągu. trójnik obejma Konstrukcja punktu stałego PUNKTY PRZESUWNE (ŚLIZGOWE) PP Mocowania przesuwne muszą umożliwiać ruch przewodu w kierunku osiowym bez uszkodzenia rury. Przy lokalizowaniu punktu przesuwnego, należy zwracać uwagę, aby sąsiadujące kształtki lub elementy armatury nie utrudniały ruchu przewodu. Wkładki gumowe obejm mocujących wyróżniają się gładką, zdolną do poślizgu powierzchnią, dodatkowo tłumiącą drgania instalacji. Prawidłowe działanie punktu przesuwnego zapewnia stosowanie pierścieni dystansowych, montowanych na śrubie dociskowej uchwytu. 13

14 ODLEGŁOŚCI PODPÓR DLA RUR Tabela 5. aquatherm green pipe SDR6 S (d. fusiotherm SDR 6) Temperatura ΔT [ºC] Średnica rur d [mm] Odległość podpór [cm] Tabela 6. aquatherm green pipe, aquatherm blue pipe SDR 11 S (d. fusiotherm & climatherm SDR 11) Temperatura medium 0 C Średnica rur d [mm] Odległość podpór [cm] Tabela 7. aquatherm green pipe SDR 7,4 MF &, aquatherm blue pipe SDR 7,4 MF (d. fusiotherm Stabi Glass & climatherm Stabi Glass SDR 7,4) Temperatura ΔT [ºC] Średnica rur d [mm] Odległość podpór [cm]

15 ODLEGŁOŚCI PODPÓR DLA RUR Tabela 8. aquatherm green pipe SDR 9 MF RP (d. fusiotherm Stabi Glass SDR 9) Temperatura ΔT [ºC] Średnica rur d [mm] Odległość podpór [cm] Tabela 9. aquatherm blue pipe SDR 11 MF (d. climatherm Stabi Glass SDR 11) Temperatura ΔT [ºC] Średnica rur d [mm] Odległość podpór [cm] Tabela 10. aquatherm blue pipe SDR 17,6 MF (d. climatherm Stabi Glass SDR 17,6) Temperatura ΔT [ºC] Średnica rur d [mm] Odległość podpór [cm]

16 METODY UKŁADANIA PRZEWODÓW Rozróżniamy następujące sposoby układania rurociągów: montaż podtynkowy oraz w szlichcie podłogowej montaż w szachtach oraz za ściankami osłonowymi montaż po wierzchu ścian W przypadku montażu przewodów c.w. i c.o. na ścianach i w szachtach, należy brać pod uwagę zmiany długości rur wynikające z rozszerzalności cieplnej materiału i zapobiegać skutkom tych wydłużeń poprzez użycie rur zespolonych MF lub zastosowanie rozwiązań kompensacyjnych. System rurowy aquatherm nadaje się do wszystkich wymienionych metod montażu. UKŁADANIE RUR W SZACHTACH INSTALACYJNYCH Ze względu na różne wydłużenia rur zespolonych MF i rur S, montaż pionów w szachcie należy wykonywać odpowiednio do wybranego typu rur. Przy układaniu pionów z rur S bez stabilizacji (jednorodnych), poza zastosowaniem właściwej kompensacji, należy zwrócić uwagę, aby odgałęziony przewód miał możliwość ugięcia się na dostatecznej długości. Można to uzyskać przez: Ls UKŁADANIE PODTYNKOWE I W PODŁODZE Przy układaniu podtynkowym i w podłodze (w szlichcie betonowej) wydłużanie przewodów rurowych w zasadzie nie jest uwzględniane. Nie jest wymagana także konieczność zachowania odległości między obejmami mocującymi rury do podłoża. W przypadku izolowania przewodów w bruździe ściennej, izolacja termiczna wykonana zgodnie z obowiązującymi przepisami, pozostawia rurze wystarczającą swobodę pracy (wydłużenia). Jeśli wydłużenie jest większe od swobodnej przestrzeni izolacji, wówczas materiał rury przejmuje naprężenia wynikające z nadwyżki wydłużenia. Celem ochrony powierzchni rur przed skutkami ocierania się o ostre elementy zaprawy tynkarskiej należy rurę bez izolacji w bruździe ściennej owinąć warstwą tektury falistej, folii itp. lub nałożyć rury osłonowe typu peszel. Grubość warstwy tynku powinna wynosić min. 3 cm dla średnicy 16-5 mm i minimum 4 cm dla większych średnic. Dla wzmocnienia tynku zaleca się, zwłaszcza przy większych średnicach, stosowanie siatki tynkarskiej. Rury umieszczone bezpośrednio w podłodze (w szlichcie betonowej), a także połączenia rur (zgrzewane polifuzyjnie), po wykonaniu próby ciśnieniowej można zalewać szlichtą betonową na sztywno, bez stosowania warstwy osłonowej. W tym przypadku otaczająca rurę warstwa betonu nie dopuszcza do wydłużenia termicznego, rura przejmuje wszystkie naprężenia (będą one mniejsze od wartości krytycznych). Ze względów wytrzymałościowych grubość warstwy betonu nad rurą powinna wynosić minimum 4 cm. 1. Odpowiednie umiejscowienie pionu w szachcie (z zachowaniem odległości L S ).. Odpowiednio dużą średnicę rury osłonowej przewodu odgałęzionego. 3. Zastosowanie ramienia elastycznego z montażem dodatkowego załamania. Stosując rury zespolone MF o pięciokrotnie mniejszej wydłużalności, można ominąć kompensowanie zmiany ich długości, poprzez umieszczenie obejmy punktu stałego bezpośrednio przy każdym rozgałęzieniu przewodu (wydłużenia nie są przenoszone na sąsiednie odcinki). Obejma punktu stałego powinna być tak wykonana, aby mogła przejąć siły działające na punkt stały. Piony mogą być więc wykonywane jako sztywne, tzn. bez kompensatorów U-kształtowych. Występujące w takich przypadkach wydłużenia są pomijane. Należy zwracać uwagę, aby odstępy między punktami stałymi nie przekraczały 3 metrów. 16

17 UKŁADANIE NA ŚCIANACH (natynkowo) Rury aquatherm umożliwiają perfekcyjne wykonanie instalacji sanitarnych i grzewczych. Przy montażu po wierzchu ścian, natynkowym, należy położyć szczególny nacisk na wygląd i stabilność formy instalacji. Biorąc pod uwagę wydłużalność liniową rurociągów wody ciepłej i centralnego ogrzewania, należy zarówno w fazie projektowania jak i wykonawstwa przewidzieć stosowną dla danej geometrii instalacji kompensację. Podstawową formą kompensacji, do której powinno się dążyć jest samokompensacja, wykorzystująca zmianę kierunku przebiegu rurociągów, podobnie jak w sieciach zewnętrznych, wykorzystując załamania rurociągu w postaci litery L lub Z. W sytuacjach, gdy jest to niemożliwe (np. długie odcinki poziomów bez możliwości zmian kierunków), należy na rurociągach zamontować punkty stałe oraz kompensatory U-kształtowe budowane przy użyciu czterech kolan i odpowiednich odcinków rur. Przyjmuje się, że na odcinku rurociągu o długości 40m powinien być zamontowany jeden kompensator U-kształtowy. owanie kompensatorów omówiono poniżej. Efektem wydłużenia cieplnego rur prowadzonych bez kompensacji jest ich wyboczenie, powodujące nieestetyczny wygląd rurociągów, oraz powstawanie w pracującym rurociągu niekontrolowanych naprężeń i niepożądanych przemieszczeń jego elementów np.: trójników. Stosowanie rur wielowarstwowych takich jak MF, mających niski współczynnik wydłużalności (α=0,03 mm/mk; 0,035 mm/mk) pozwala na zmniejszenie wielkości kompensatorów, a w niektórych przypadkach całkowitą rezygnację z ich budowania. Przykładem takiego rozwiązania są typowe w budownictwie mieszkaniowym piony instalacyjne. TULEJE PRZY PRZEJŚCIACH PRZEZ PRZEGRODY Wszystkie przejścia rurociągów aquatherm przez przegrody budowlane należy prowadzić w tulejach ochronnych wykonanych z rur tworzywowych. WYDŁUŻENIA I KOMPENSACJE W instalacjach wody ciepłej oraz centralnego ogrzewania realizowanych z rur polipropylenowych, do niwelacji wydłużeń liniowych przewodów rurowych stosuje się kompensatory U-kształtowe. W instalacjach wody zimnej i wody lodowej kompensacji nie wykonujemy z uwagi na małą, pomijalną wielkość wydłużenia lub skrócenia liniowego. Kompensatory wykonuje się z czterech kolan i odpowiednich odcinków rur stanowiących ramiona kompensatora i punktu stałego. Dla prawidłowej pracy kompensatora nie ma znaczenia jego sposób ułożenia: pionowy w dół, pionowy w górę, skośny czy też poziomy. Sposób jego polaryzacji z reguły wynika z konkretnych uwarunkowań, wynikających z przebiegu trasy instalacji, architektury obiektu czy też kolizji i konieczności ominięcia innych instalacji. W przypadku długich, prostych ciągów rur w poziomach instalacyjnych, dla skompensowania wydłużeń, zaleca się wykonanie kompensatora U pośrodku 40-metrowego odcinka rurociągu. Pomiędzy punktami stałymi w określonych odległościach należy zamontować podpory przesuwne. Sposób obliczenia wymiarów kompensatora podany jest w rozdziale Projektowanie instalacji (str. 38). W przypadku instalacji wody zimnej kompensacji się nie wykonuje. Poza kompensacją wydłużeń istotnym elementem ograniczającym wyboczenie rurociągów są punkty przesuwne, podpierające rurociąg w określonych odległościach, odpowiadających rodzajowi rur i ich przeznaczeniu. L 1 PS PP PP PP PS PP L Amin. L s PS Kompensator U-kształtowy 17

18 NACIĄG WSTĘPNY Δl Δl Dla zwiększenia możliwości kompensacyjnych oraz przede wszystkim zmniejszenia długości kompensatora, celowe jest zastosowanie naciągu wstępnego. Wymagane jest tu jednak jego dokładne zaprojektowanie i wykonanie. Kompensator po zmontowaniu ma kształt otwartego trapezu, jednak po uruchomieniu instalacji przyjmie kształt wpisany w prostokąt. PP Amin. PP Lsv PP PS Kompensator z naciągiem wstępnym PP PS PP PS PS PP PP PS PS PP PP Wykonanie pionu instalacyjnego z rur wielowarstwowych bez kompensatorów U-kształtowych. Wykonanie pionu instalacyjnego z rur jednorodnych z zastosowaniem kompensatorów U-kształtowych. Odległość między PS do 3 m. 18

19 IZOLACJE IZOLACJA CIEPLNA Materiał fusiolen użyty do wytworzenia rur i kształtek aquatherm charakteryzuje się dużą izolacyjnością cieplną (współczynnik przewodności cieplnej wynosi 0,15 W/mK, podczas gdy dla stali 58,, a dla miedzi 419,9 W/mK) Pomiary wykazały, że np. przy temperaturze medium ok. 70 C, temperatura powierzchni rur aquatherm jest niższa o 0 C niż temperatura powierzchni rur tradycyjnych. Straty ciepła nieizolowanych rur aquatherm w instalacjach ciepłej wody oraz cen-tralnego ogrzewania są niewielkie. Jednak według obowiązujących przepisów rurociągi w tych instalacjach powinny być izolowane. Izolacja cieplna przewodów rozdzielczych i komponentów w instalacjach centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej (w tym cyrkulacyjnych), instalacjach chłodu powinna spełniać następujące wymagania określone w Tabeli 11. Tabela 11 Wymagania dla izolacji o współczynniku przewodzenia 0,035 W/mK dla rur wg. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dn zał. Nr * Lp. Rodzaj przewodu Minimalna grubość izolacji 1 Średnica wewnętrzna do 3 mm 0 mm Średnica wewnętrzna mm do 35 mm 30 mm 3 Średnica wewnętrzna 35 do 100 mm równa średnicy wewnętrznej 4 Średnica wewnętrzna ponad 100 mm 100 mm 5 Przewody i armatura wg pozycji 1-4 przechodząca przez ściany lub stropy 1/ wymagań z poz Przewody centralnego ogrzewania wg poz 1-4, ułożone w komponentach budowlanych między ogrzewanymi pomieszczeniami różnych użytkowników 1/ wymagań z poz Przewody wg. poz. 6 ułożone w podłodze 6 mm 8 Przewody instalacji wody lodowej prowadzone wewnątrz budynku ** 50% wymagań z poz Przewody instalacji wody lodowej prowadzone na zewnątrz budynku ** 100% wymagań z poz. 1-4 * przy zastosowaniu materiału izolacyjnego o innym współczynniku przenikania należy odpowiednio skorygować grubość warstwy izolacyjnej ** izolacja cieplna wykonana jako nieprzepuszczająca tlenu Biorąc pod uwagę izolacyjne właściwości rur aquatherm, opracowano korektę wymaganej grubości izolacji dla rur z polipropylenu. Tabela 11 podaje grubość izolacji dla rur aquatherm w sposób zgodny z aktualnymi przepisami, określającymi grubość izolacji z materiału o współczynniku przenikania ciepła 0,035 W/mK. 19

20 Tabela 1. Grubość izolacji zgodna z Rozporządzeniem o oszczędności energii (EnEV) i wynikami badań nr G-136/97 FIW Monachium dla rur o λ=0,15 W/mK Średnica rur 50% 100% 16 mm 10 mm 0 mm 0 mm 10 mm 0 mm 5 mm 10 mm 0 mm 3 mm 15 mm 30 mm 40 mm 15 mm 30 mm 50 mm 18 mm 35 mm 63 mm 3 mm 45 mm 75 mm 8 mm 55 mm 90 mm 33 mm 65 mm 110 mm 40 mm 80 mm 15 mm 45 mm 90 mm 160 mm 50 mm 100 mm 00 mm 50 mm 100 mm 50 mm 50 mm 100 mm 315 mm 50 mm 100 mm 355 mm 50 mm 100 mm 400 mm 50 mm 100 mm 450 mm 50 mm 100 mm 500 mm 50 mm 100 mm 560 mm 50 mm 100 mm 630 mm 50 mm 100 mm IZOLACJE NA RUROCIĄGACH WODY ZIMNEJ Celem zapobieżenia kondensacji pary wodnej na skutek osiągnięcia na powierzchni rur temperatury punktu rosy oraz ewentualnego wzrostu temperatury wody zimnej na skutek ich przebiegu przez pomieszczenia ogrzewane lub w bezpośrednim sąsiedztwie przewodów cieplnych, rurociągi instalacji wody zimnej również wymagają izolowania. Tabela 13. Minimalna grubość izolacji dla rur wody zimnej wg PN-85/B-041 Lp. Lokalizacja przewodu Minimalna grubość izolacji 1 Przewody układane w pomieszczeniach nieogrzewanych (np. piwnice) 4 mm Przewody układane swobodnie w pomieszczeniach ogrzewanych 9 mm 3 Przewody układane w kanale bez przewodów ciepła 4 mm 4 Przewody układane w kanale obok przewodów ciepła 13 mm 5 Przewody układane w pionowych bruzdach ściennych 4 mm 6 Przewody układane w zagłębieniu ściany obok przewodów ciepła 13 mm 7 Przewody układane na stropie betonowym 4 mm 0

21 PRÓBY CIŚNIENIOWE PRÓBY CIŚNIENIOWE PRÓBA GŁÓWNA Wszystkie instalacje wodne muszą być poddane próbie ciśnieniowej przed zakryciem i zaizolowaniem zgodnie z Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót Budowlano-Montażowych. W próbie tej ciśnienie próbne musi stanowić 1,5-krotną wartość ciśnienia roboczego. Własności materiału w technologii aquatherm prowadzą w trakcie próby ciśnieniowej do odkształcenia rury, co wpływa na wynik próby. Współczynnik cieplnej wydłużalności liniowej przewodów aquatherm także wpływa na jej wynik. Różnica temperatur pomiędzy otoczeniem rury a czynnikiem próbnym prowadzi do zmian ciśnienia. Zmiana temperatury o 10 K odpowiada tutaj odchyleniu ciśnienia o 0,5 do 1 bara, dlatego też przy próbie ciśnieniowej instalacji z przewodami aquatherm należy utrzymać niezmienną temperaturę czynnika próbnego. Próbę ciśnieniową należy przeprowadzać w trzech etapach: jako próbę wstępną, główną i końcową. Bezpośrednio po próbie wstępnej, należy przeprowadzić próbę główną, pozostawiając instalację pod ciśnieniem uzyskanym w końcówce próby wstępnej. Czas próby głównej wynosi godziny. W tym czasie ciśnienie próbne, odczytane po próbie wstępnej, nie może obniżyć się o więcej niż 0, bara. PRÓBA WSTĘPNA Do pomiaru ciśnień próbnych należy używać manometru, który pozwala na bezbłędny odczyt zmiany ciśnienia o 0,1 bara. Powinien on być umieszczony możliwie w najniższym punkcie instalacji. PRÓBA KOŃCOWA Po zakończeniu próby wstępnej i głównej, należy przeprowadzić próbę końcową. W próbie tej, w 4 cyklach co najmniej 5 minutowych, wytwarzane jest na przemian ciśnienie 10 barów i 1 bara. Pomiędzy poszczególnymi cyklami próby, sieć rur powinna być pozostawiona w stanie bezciśnieniowym. W żadnym miejscu badanej instalacji nie może wystąpić nieszczelność. Przy próbie wstępnej należy zastosować ciśnienie próbne, odpowiadające 1,5-krotnej wartości najwyższego możliwego ciśnienia roboczego. Ciśnienie to musi być wytworzone w czasie 30 minut dwukrotnie, w odstępie 10 minut. Po dalszych 30 minutach próby, ciśnienie nie może obniżyć się o więcej niż 0,6 bara. Nie mogą wystąpić żadne nieszczelności. bar Z próby ciśnienia zostaje sporządzony protokół, który musi być podpisany przez inwestora i wykonawcę z podaniem miejsca i daty. Protokół jest dokumentem niezbędnym do zgłoszenia ewentualnych reklamacji dotyczących wad materiałowych produktów. Pmax. = 0,6 bar ciśnienie (bary) Pmax. = 0, bar próba główna próba wstępna min. 180 min ciśnienie (bary) 10 bar 1 bar czas (min) min. 4 min. min. 4 min. próba końcowa min. 4 min. 5 min. 10 min. 1

22 PROTOKÓŁ PRÓBY CIŚNIENIOWEJ Protokół próby ciśnieniowej instalacji aquatherm max. Ciśnienie próbne: (1,5 ciśnienia roboczego) bar Adres / Nazwa obiektu: Spadek ciśnienia: (po 30 min. max 0,6 bar) Próba główna bar Długość rur 16 mm 160 mm 0 mm 00 mm 5mm 50 mm 3 mm 315 mm 40 mm 355 mm 50 mm 400 mm 63 mm 450 mm 75 mm 500 mm 90 mm 560 mm 110 mm 630 mm 15 mm Ciśnienie: po próbie wstępnej Spadek ciśnienia: (po godzinach max 0, bar) Wynik próby: pozytywny / negatywny Próba końcowa * Ciśnienie próbne 10 bar: utrzymać przez min. minuty. bar bar bar Długość rurociągów: m Najwyższy punkt instalacji Ciśnienie próbne 1 bar: utrzymać przez min. minuty. bar ponad manometrem: Początek próby godzina: m Ciśnienie próbne 10 bar: utrzymać przez min. minuty. bar Koniec próby godzina: Ciśnienie próbne 1 bar: utrzymać przez min. minuty. bar Inwestor: Ciśnienie próbne 10 bar: utrzymać przez min. minuty. bar Wykonawca: Ciśnienie próbne 1 bar: utrzymać przez min. minuty. bar Data: Ciśnienie próbne 10 bar: utrzymać przez min. 5 minut. bar Ciśnienie próbne 1 bar: utrzymać przez min. 5 minut. bar * Między cyklami ciśnienie w rurociągu należy doprowadzić do zera.

23 TECHNIKA ZGRZEWANIA Połączenie elementów aquatherm wykonuje się techniką zgrzewania (polifuzja termiczna). Polega ona na nagrzaniu w temperaturze 60 C (w odpowiednim czasie, zależnym od średnicy) wewnętrznej powierzchni kształtki oraz zewnętrznej powierzchni rury, a następnie na wciśnięciu rury w mufę kształtki. Następuje wówczas jednorodne połączenie materiału obydwu elementów, zapewniające szczelność i niezawodność. PRZYGOTOWANIE NARZĘDZI Do zgrzewania powinny być używane tylko oryginalne narzędzia aquatherm. Nakładki grzewcze (tuleja grzewcza i trzpień grzewczy) muszą być silnie dokręcone przy pomocy dostarczanych kluczy i ściśle przylegać do płyty grzewczej zgrzewarki. Nakładki grzewcze muszą być wolne od zanieczyszczeń i sprawdzone przed montażem pod względem czystości. Wymagana temperatura zgrzewania do łączenia elementów systemu rur aquatherm wynosi 60 C. Przed rozpoczęciem zgrzewania należy skontrolować temperaturę nakładek. Kontrolę wykonuje się termometrem elektronicznym lub kredką termometryczną zmieniajacą barwę zależnie od temperatury. Temperaturę pracy zgrzewarki należy kontrolować regularnie. Przy wymianie nakładki grzewczej należy po nagrzaniu zgrzewarki ponownie skontrolować jej temperaturę. Uszkodzone nakładki grzewcze muszą być bezwzględnie wymienione. OBRÓBKA MECHANICZNA RUR Rury należy przecinać prostopadle do ich osi używając odpowiednich narzędzi nożyc do rur, obcinaka krążkowego lub (dla większych średnic) pił tarczowych. Każdorazowo przed przystąpieniem do zgrzewania przy pomocy dostarczonego szablonu i ołówka należy zaznaczyć na końcu rury głębokość zgrzewu. Niewłaściwa (za mała) głębokość zgrzewania spowoduje osłabienie połączenia. W przypadku, gdy rura będzie wsunięta za głęboko w końcówkę grzewczą zgrzewarki, spowodujemy jej zakryzowanie (przewężenie), a w przypadku ekstremalnym nawet jej zasklepienie. Zgrzewarka ręczna W razie potrzeby, tuleja grzewcza i trzpień grzewczy powinny być oczyszczone przy pomocy szmatki z włókna naturalnego i ewentualnie spirytusu. Nakładki grzewcze należy mocować w taki sposób, aby ich powierzchnia nie wystawała poza obrzeże płyty grzewczej zgrzewarki. Dlatego też nakładki grzewcze powyżej Ø 40 należy mocować zawsze w tylnym otworze płyty grzewczej zgrzewarki. Zależnie od temperatury zewnętrznej, nagrzewanie zgrzewarki trwa od 10 do 30 minut. Zakończenie wygrzewania jest sygnalizowane zgaśnięciem lampki kontrolnej termostatu. Pierwszego zgrzewania można dokonać po dalszych pięciu minutach. Pomiar temperatury zgrzewarki Rury zespolone z warstwą z włókna szklanego (aquatherm green pipe, d. fusiotherm Stabi Glass oraz aquatherm blue pipe d.climatherm Stabi Glass) nie wymagają operacji usuwania wierzchniej warstwy tworzywa. Przygotowanie tych rur do zgrzewania przebiega jak dla rur jednorodnych i ogranicza się jedynie do wyznaczenia głębokości zgrzewania. 3

24 ZGRZEWANIE ELEMENTÓW Głębokość zgrzewania, czasy nagrzewania, czasy łączenia oraz czasy chłodzenia określa Tabela 14. Dotyczy wszystkich rodzajów rur o średnicy do 15 mm. Czas nagrzewania rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy rura i kształtka zostaną wprowadzone na pełną głębokość nakładek grzewczych, co odpowiada głębokości zgrzewania. Tabela 14 Średnica zewnętrzna [mm] Głębokość zgrzewania [mm] Czas nagrzewania [s] Czas łączenia [s] Czas chłodzenia [min] Cięcie rur dla temperatury < +5 C czas przedłużyć o 50% 16 13, , , , , , , , , , , Oznaczenie głębokości zgrzewu Zdzierak do rur UV 4

25 ZGRZEWANIE RUR JEDNORODNYCH Koniec rury należy wsunąć bez obracania do tulei grzewczej aż do zaznaczonej głębokości zgrzewania i równocześnie nasunąć kształtkę na trzpień grzewczy - również bez obracania, aż do wyczuwalnego oporu. Należy bezwzględnie stosować czas nagrzewania wg tabeli 15. Aby zmniejszyć wysiłek przy nagrzewaniu elementów o większych wymiarach, zaleca się wkładać powoli rurę i kształtkę na nakładki grzewcze kilkoma ruchami posuwistymi. Rury i kształtki o średnicy mm mogą być zasadniczo zgrzewane przy wykorzystaniu ręcznej zgrzewarki. Celem ułatwienia prac można skorzystać ze ścisku mechanicznego lub zgrzewarki stacjonarnej aquatherm. Po upływie czasu nagrzewania wyjąć rurę i kształtkę z nakładek grzewczych i natychmiast, bez obracania zsunąć je razem, aż zaznaczona granica głębokości zgrzewania zostanie pokryta przez powstały nadmiar materiału. Na czas studzenia należy unieruchomić łączone części. aquatherm green pipe SDR 11 S (d. fusiotherm SDR 11) Z uwagi na grubość ścianek rur tego typu, dla średnic 0 i 5 mm czas nagrzewania rur cienkościennych skracamy o połowę w stosunku do katalogowego czasu ustalonego dla danej średnicy. Czas nagrzewania złączek pozostaje niezmieniony. Technika nagrzewania rur jednorodnych, cienkościennych jest następująca: nakładamy na końcówkę grzewczą zgrzewarki kształtkę i nagrzewamy ją przez połowę czasu (Patrz tabela 15) przewidzianego dla danej średnicy. Przy nasuwaniu złączki na końcówkę grzewczą, należy sobie pomóc dla przeciwwagi poprzez podparcie płyty grzewczej nożycami, zdzierakiem, itp.; nie należy jednak opierać tych elementów o końcówki grzewcze ze względu na możliwość uszkodzenia powłoki teflonowej; po tym czasie wkładamy w końcówkę grzewczą rurę cienkościenną na głębokość zaznaczoną szablonem i na-grzewamy ją (wraz ze złączką) przez drugą połowę czasu przewidzianego dla danej średnicy, licząc ten czas od mo-mentu całkowitego włożenia rury w końcówkę grzewczą; zdejmujemy równocześnie rurę i złączkę i łączymy obydwa elementy wsuwając je na głębokość powierzchni nagrzanych; powinien przy tym na całym obwodzie połączenia utworzyć się kołnierz z nadmiaru materiału. WYTYCZNE ZGRZEWANIA W TEMPERATURACH UJEMNYCH Przy wykonywaniu zgrzewów w ujemnych temperaturach otoczenia zaleca się zwrócenie szczególnej uwagi na zachowanie warunków gwarantujących optymalną jakość zgrzewu (połączenia). Wymagania te można sformułować następująco: Zgrzewanie kształtki z rurą W czasie zgrzewania połączenie może być jeszcze skorygowane. Korekta ogranicza się jedynie do wzajemnego osiowego ustawienia rury i kształtki w zakresie kilku stopni. Obracanie elementów jest niedopuszczalne. Po upływie czasu łączenia, połączenie nie może być już skorygowane. Po upływie czasu chłodzenia połączenie może być w pełni obciążone ciśnieniem. Rezultatem fusiotermicznego połączenia rury i kształtki jest jednorodność materiału łączonych elementów. stała kontrola normatywnej temperatury końcówek grzewczych, tzn. 60 C, poprzez obserwację lampki sygnalizacyjnej termostatu lub pomiar temperatury stopniowe nakładanie (wciskanie) rury i złączki na końcówki grzewcze, bez nadmiernego wymuszenia w temperaturze otoczenia poniżej 5 C stosowanie zwiększonych o 50% czasów nagrzewania. Miejsce nagrzewania i łączenia elementów należy osłaniać od wiatru. W sprawie zakresu zwiększania czasu nagrzewania elementów (rury, złączki) w temperaturach ujemnych instalator powinien też kierować się własnym doświadczeniem. Chodzi bowiem o to, aby nadtopienie materiału rury i złączki zapewniło trwałe połączenie (pełną fuzję termiczną) elementów łączonych, natomiast nie spowodowało deformacji zgrzewu. Pozostałe wymagania technologiczne procesu zgrzewania (czas łączenia, sezonowania, itp.) są takie same jak dla temperatur dodatnich. 5

26 ZGRZEWANIE Zgrzewanie ręczne rur o średnicy mm Przemycie końcówki rury spirytusem 99,9% 5 Zgrzewanie wygrzewanie elementów w czasie ustalonym dla danej średnicy 6 Oznaczenie głębokości zgrzewania Zgrzewanie wyjęcie zgrzewarki 7 Wyjęcie kształtki z opakowania Zgrzewanie wsunięcie mufy na rurę Zgrzewanie wprowadzenie rury i kształtki na pełną głębokość na trzpienie zgrzewarki 8 Zgrzewanie unieruchomienie zgrzewanych elementów na czas chłodzenia 6

27 Zgrzewanie ręczne rur o średnicy mm 5 Dla zmniejszenia wysiłku koniecznego do zgrzewania rur mm użyj ścisku Ścisk mechaniczny zamontowany 6 Ścisk mechaniczny ustawienie szczęk Przemycie spirytusem końcówki rury 3 Ścisk mechaniczny ustawienie szczęk na mufie 7 Wprowadzenie zgrzewarki z jednoczesnym przesuwem łączonych elementów 4 Ścisk mechaniczny oznaczenie na końcu rury miejsca posadowienia szczęki ścisku 8 Wygrzewanie elementów w czasie dostosowanym do ich średnicy 7

28 Zgrzewanie ręczne rur o średnicy mm c.d. 13 Po wymaganym czasie studzenia rozpinamy szczęki ścisku 14 Po rozluźnieniu rozsuwamy szczęki ścisku 11 Elementy zgrzewane są wsunięte na pełną głębokość 15 Demontujemy szczęki z rury i kształtki zgrzewania 16 Demontujemy urządzenie 8

29 Zgrzewanie rur o średnicy mm z wykorzystaniem zgrzewarki stacjonarnej 5 Do zgrzewania elementów o średnicy mm użyteczna jest zgrzewarka stacjonarna Montaż kształtki w uchwycie Włączenie zgrzewarki 6 Krawędź kształtki musi przylegać w czterech punktach do szczęki mocującej Ustawienie średnicy przy pomocy pokrętła 7 Pokrętło umożliwia bezwysiłkowy przesuw ogrzewanych elementów Ustawienie szczęk mocujących 8 Ustawienie automatu do określenia głębokości zgrzewania zależnie od średnicy 9

30 Zgrzewanie rur o średnicy mm z wykorzystaniem zgrzewarki stacjonarnej c.d. Sprawdzenie wymaganej osiowości elementów 13 Używając pokrętła wprowadzamy zgrzewane elementy na końcówki zgrzewarki 10 Sprawdzenie wymaganej osiowości elementów 14 Po wygrzaniu w określonym czasie rozsuwamy szczęki i wyjmujemy zgrzewarkę. 11 Sprawdzenie wymaganej osiowości elementów 15 Pokręcając pokrętłem bez wysiłku łączymy zgrzewane elementy Zgrzewanie wprowadzenie zgrzewarki 16 Po czasie wymaganym do schłodzenia rurę i kształtkę mocujemy ponownie celem wykonania kolejnego zgrzewu 30

31 Zgrzewanie doczołowe rur o średnicy powyżej 15 mm Zgrzewanie przeprowadzamy wykorzystując typ lekki zgrzewarki doczołowej 5 Frezowanie zgrzewanych powierzchni z zastosowaniem docisku pneumatycznego Mocowanie rur w szczękach imadła pneumatycznego 6 Rozsunięcie szczęk i wyjęcie frezu 3 Mocowanie rur w szczękach imadła pneumatycznego 7 Usunięcie powstałych wiórów Frezowanie zgrzewanych powierzchni wstawienie frezu 8 Sprawdzenie równoległości zgrzewanych po-wierzchni (max. szczelina 0,5 mm) 31

32 Zgrzewanie doczołowe rur o średnicy powyżej 15 mm Przemycie spirytusem zgrzewanych powierzchni 13 Rozsunięcie zgrzewanych elementów i wyjęcie zgrzewarki Procedurę prowadzenia zgrzewów doczołowych opisano na str Ustawienie zgr zewarki 11 Zsunięcie zgrzewanych powierzchni 14 Zsunięcie elementów zgrzewanych z podniesieniem ciśnienia 15 Studzenie zgrzewu przez wymagany procedurą czas 1 Proces zgrzewania zgodny z procedurą 16 Obniżenie ciśnienia do 0 i rozpięcie szczęk imadła 3

33 MONTAŻ ZŁĄCZEK SIODEŁKOWYCH Zgrzewane złączki siodełkowe mogą być użyte w przypadku rur począwszy od średnicy 40 mm. Złączki siodełkowe stosowane są dla: późniejszego przyłączania odgałęzień wykonywania rozdzielaczy naprawy, mocowania zanurzonych tulejek czujników. TECHNIKA ZGRZEWANIA W miejscu gdzie ma być umiejscowione odgałęzienie, wywiercić otwór przy pomocy wiertarki. Należy użyć wierteł z frezem, aby nie uszkodzić ścianki rury. Wygrzewanie otworu w rurze Wiercenie otworu Wygrzewanie siodełka Dla rur aquatherm blue pipe SDR 11 MF - OT (d. climatherm Stabi Glass OT) należy przy użyciu odpowiedniego zdzieraka usunąć powłokę antydyfuzyjną. Dzięki zespoleniu złączki siodełkowej z powierzchnią zewnętrzną i ścianką wewnętrzną rury otrzymujemy połączenie zapewniające szczelność i wytrzymałość mechaniczną. Usunięcie warstwy OT Zespolenie siodełka z rurą Przed rozpoczęciem procesu zgrzewania należy sprawdzić, czy używane zgrzewarki aquatherm i narzędzia odpowiadają ogólnym wytycznym. Nakładki grzewcze do zgrzewania siodełek muszą osiągnąć wymaganą temperaturę 60 C. Powierzchnie, które będą zgrzewane, muszą być czyste i suche. Aby zamontować siodełko, należy jednocześnie wsunąć króciec złączki siodełkowej w tuleję grzewczą i trzpień nakładki w otwór nawiercony w rurze. Od tego momentu odliczamy czas nagrzewania, wynoszący 30 sekund. Po upływie tego czasu i jednoczesnym wyjęciu złączki z tulei grzewczej oraz z otworu rury, należy natychmiast wsunąć nadtopiony króciec siodełka w otwór w rurze. Złączkę należy wcisnąć bez wkręcania do momentu, aż połączą się powierzchnie rury i kołnierza siodełka, a na ich styku pojawi się obwódka z nadmiaru materiału. Złączka siodełkowa zespala się na stałe z rurą w ciągu 30 sekund. Po upływie 10 minut połączenie jest trwałe. Siodełka na rozdzielaczu 33

34 MONTAŻ ELEKTROZŁĄCZEK Mufy do zgrzewania elektrooporowego tzw. elektrozłączki znajdują zastosowanie tam, gdzie nie można użyć zwykłych zgrzewarek, np. w miejscach niedostępnych lub w przypadku konieczności naprawy uszkodzonego rurociągu. Są to tuleje z polipropylenu z wtopionym drutem elektrooporowym. Podłączając napięcie elektryczne do spirali grzejnej mufy (za pośrednictwem specjalnego aparatu do zgrzewania) powodujemy nadtopienie ścianek rury i mufy i w końcowym efekcie, dzięki fuzji termicznej, ich połączenie. Konstrukcja elektrozłączki umożliwia wsunięcie w nią rury bez wcześniejszego nagrzewania łączonych elementów, co umożliwia wykonanie tzw. nasuwki. Elektrozgrzewarka aquatherm służy do zgrzewania elektrozłączek o średnicach 0-50 mm. Aby utrzymać złączki w należytej czystości, do chwili zgrzewania należy przechowywać je w oryginalnych opakowaniach. Jeśli elektromufa zabrudziła się, należy oczyścić jej wewnętrzną ściankę spirytusem, używając czystych chusteczek z włókien naturalnych (z włókien sztucznych się nie nadają). Po oczyszczeniu, powierzchnie zgrzewane rury i złączki nie mogą być dotykane. Następnie końcówki rur wsuwamy do oporu w elektrozłączkę. Niedopuszczalne jest wsunięcie rur w elektrozłączkę na głębokość mniejszą niż minimalna. TECHNIKA MONTAŻU ELEKTROZŁĄCZKI Urządzenie do zgrzewania elektrozłączek musi być podłączone do gniazda posiadającego uziemienie. Należy przestrzegać wartości napięcia sieciowego 0 V. Przed podłączeniem urządzenia należy sprawdzić, czy podana na tabliczce wartość znamionowa napięcia odpowiada napięciu sieciowemu. Końcówki rur, które będą łączone, należy przyciąć prostopadle do osi rury. Jest to jeden z warunków koniecznych do wykonania prawidłowego połączenia. W kolejnej operacji z końcówek rur należy przy pomocy odpowiedniego zdzieraka usunąć zewnętrzną fabryczną warstwę rury, na długości odpowiadającej głębokości posadowienia rury w 1/ długości elektromufy. Wartości te podano w Tabeli 16. Tak przygotowaną końcówkę rury należy przemyć spirytusem celem odtłuszczenia i, co jest niezwykle ważne, osuszenia. Obrobionych końcówek rur nie należy dotykać, aby ich ponownie nie zanieczyścić. Końcówki można osłonić plastikowymi torebkami. Dokładne wygładzenie powierzchni rury gwarantuje wykonanie jednolitego i mocnego zgrzewu. Uszkodzenia na powierzchni rury, jak np. podłużne rowki lub zadrapania w strefie zgrzewania są niedopuszczalne! Zgrzewanie należy rozpocząć w ciągu 30 minut od frezowania. Elektrozłączka powinna być wyjęta z opakowania ochronnego tuż przed procesem łączenia. Zachowanie czystości obok właściwej obsługi urządzenia należy do najważniejszych warunków prawidłowego zgrzewania. Złączka po zamontowaniu na końcówkach rur jest jeszcze ruchoma. Należy ułożyć ją w taki sposób, aby szczelina między rurą a elektrozłączką była jednakowa na całym obwodzie. Niewłaściwe umieszczenie rury w otworze złączki może prowadzić do nierównomiernego roztopienia elementów łączonych, co grozi wykonaniem wadliwego zgrzewu. Podczas montażu końcówki rur i złączki muszą być suche, nieruchome i nie mogą podlegać jakimkolwiek naprężeniom. Zgrzewarkę należy podłączyć do gniazda zasilającego a elektrody do gniazd elektromufy. Dostosować aparat zgrzewający do średnicy złączki posługując się przyciskami <, >. Wskazanie średnicy na ekranie zgrzewarki musi odpowiadać zgrzewanej elektrozłączce. Wciskając przycisk START należy rozpocząć zgrzewanie i kontrolować jego przebieg. Dwa krótkie dzwonki oznaczają zakończenie pracy zgrzewarki. Jednakże miejsce zgrzewu może być obciążane lub poruszane dopiero po całkowitym wystygnięciu! Minimalny czas stygnięcia jest zaznaczony na elektrozłączce. Przy temperaturach powietrza przekraczających 5 C lub w przypadku silnego nasłonecznienia czas stygnięcia należy odpowiednio przedłużyć. Tabela 15 średnica zew. rury (mm) ET min. (mm) ET max. (mm) ,

35 ZGRZEWARKA STACJONARNA NAPRAWA USZKODZEŃ RUROCIĄGU Do usuwania skutków uszkodzeń rurociągów spowodowanych np. przez przebicie ścianki rury gwoździem lub jej przewiercenie, aquatherm oferuje zestaw naprawczy. W jego skład wchodzi sztyft polipropylenowy o średnicach 7 i 11 mm oraz odpowiedniej średnicy nakładki grzewcze. Dla ułatwienia wykonywania połączeń rurociągów o większych średnicach (50 15 mm) i prefabrykacji fragmentów instalacji (np. wykonywania kolektorów), można zastosować zgrzewarkę stacjonarną aquatherm. Umożliwia ona uzyskanie idealnych współosiowych połączeń przy minimalnym wysiłku fizycznym monterów. Maszyna do zgrzewania fusiotherm została opracowana specjalnie do stacjonarnego zgrzewania elementów rurociągów średnicy mm. Przy pomocy tej maszyny mogą być precyzyjnie montowane także inne skomplikowane elementy instalacji. ŚCISK MECHANICZNY W razie konieczności wykonywania zgrzewów w miejscach gdzie kłopotliwe jest zastosowanie zgrzewarki stacjonarnej, np. praca na rusztowaniu lub w kanałach instalacyjnych, możemy zastosować ścisk mechaniczny. Urządzenie to obsługuje średnice mm. 35

36 ZGRZEWANIE DOCZOŁOWE RUR O ŚREDNICY POWYŻEJ 15 mm Do wykonania połączenia rur aquatherm o średnicach mm stosujemy zgrzewarki doczołowe. Osiowe wzajemne przesunięcie końców obrabianych przedmiotów nie może być większe niż 10% grubości ścianki. Frezowanych powierzchni przygotowanych do zgrzewania nie należy dotykać rękami i winny być one wolne od jakichkolwiek zanieczyszczeń. Docisk frezarki regulujemy przesuwem zgrzewarki. Po sfrezowaniu obu zgrzewanych płaszczyzn rozsuwamy sanie zgrzewarki. Określamy tzw. ciśnienie transportowe dla zamocowanego odcinka rury. Odczytu ciśnienia dokonujemy na manometrze w trakcie zbliżania końcówek łączonych elementów (przy po-wolnym przesuwie bez klaśnięcia ). Wartość ta powinna być ustalona bardzo dokładnie. To ciśnienie jest minimalnym ciśnieniem, jakie jest konieczne do osiowego przesunięcia obrabianego przedmiotu i zależy od jego długości i wagi. Zgrzewarka doczołowa ŁĄCZENIE RUR O DUŻYCH ŚREDNICACH Mocujemy elementy zgrzewane w uchwytach zgrzewarki. Elementy lekkie, np. kształtki, krótkie odcinki rur, mocujemy w ruchomych obejmach zgrzewarki. Elementy ciężkie, o ile to możliwe, mocujemy w uchwytach stałych. Rury mocujemy stosując dwie obejmy na rurę. (Rys. 1) Rys. 3 Zgrzewanie rozpoczynamy od sprawdzenia czystości płyty grzewczej i temperatury zgrzewarki. Gotową do pracy zgrzewarkę (dioda miga + 10 minut) wkładamy między elementy zgrzewane. (Rys. 3) Wartość ciśnienia transportowego należy dodać do ciśnienia P1 (zależnego od średnicy i SDR rury). Uzyskana wartość jest to ciśnienie łączne wygrzewania konieczne do uzyskania wypływki o wysokości H [mm]. (Tabela 16) Rys. 1 Dla większych długości rur należy przewidzieć zastosowanie podpór dla zapewnienia współosiowości zgrzewanej rury z rurą lub kształtką. Rys. Frezujemy obie zgrzewane płaszczyzny przy użyciu frezarki elektrycznej - pożądany jest ciągły wiór (tasiemka o grubości nie większej niż 0, mm) i uzyskanie szczeliny między elementami nie większej niż 0,5 mm. 36 Dla lekkich elementów ciśnienie łączne równe jest P1. Po uzyskaniu stosownej wypływki, ciśnienie jest redukowane do 10% wartości ciśnienia łącznego. Tym zredukowanym ciśnieniem P wygrzewamy końcówki łączonych elementów w czasie t1. Następnie rozsuwamy sanie celem wyjęcia zgrzewarki. (Rys. 4) Rys. 4

37 Czynność ta powinna zakończyć się w czasie t. Zbliżamy ponownie nagrzane końcówki rur (Rys. 5) (czynimy to delikatnie bez klaśnięcia ) i w czasie t3 zwiększamy ciśnienie do ciśnienia łącznego P3. Pozostawiamy pod tym ciśnieniem elementy zgrzewane w uchwytach przez czas t4. Po tym czasie można obniżyć ciśnienie do zera, poluźnić uchwyty i wyjąć zgrzane elementy. Rys. 5 Tabela 16. Tabela wartości parametrów zgrzewania doczołowego dla zgrzewarki marki Rothenberger dane wymiarowe zrównanie nagrzewanie łączenie studzenie dxs SDR p1 H t1 p t t3 p3 t4 160 x 14, x 1,9 7,4 16 1, x1 8, x 7,4 7, x, , x 34, 7, x 8, UWAGA: Zgrzewarki innych producentów wymagają zastosowania innych parametrów zgrzewania określonych przez producenta. S D H P1 P P3 t1 t t3 t4 37

38 PROJEKTOWANIE INSTALACJI OGÓLNE ZASADY PROJEKTOWANIA Projektowanie instalacji należy wykonać zgodnie z przepisami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Pomocne w projektowaniu instalacji z rur aquatherm są dostępne programy do projektowania Instalsoft i Sankom. Projektowanie instalacji z polipropylenu firmy aquatherm przeprowadza się zgodnie z metodyką obliczeń jak dla instalacji tradycyjnych, uwzględniając jednak inne wartości oporów liniowych i miejscowych. Kryterium pomocniczym doboru średnicy rury w instalacji wodociągowej jest maksymalna dopuszczalna prędkość przepływu. Obliczeniowa prędkość ze względu na hałas oraz konieczność zredukowania uderzeń hydraulicznych nie powinna przekraczać wartości podanych w Tabeli 17. Liniowe spadki ciśnienia, oraz obliczeniowa prędkość przepływu w ujęciu tabelarycznym dostępne są na stronie internetowej: oraz (wersja polska - Zasady układania instalacji) Tabela 17. max. obliczeniowa prędkość przepływu przy czasie przepływu Rodzaj przewodu do 15 min [m/s] > 15 min [m/s] Przewody przyłączne Przewody użytkowe: Odcinki z armaturą przepływową o niskiej stracie ciśnienia (,5)* Odcinki z armaturą przepływową o wyższych stratach ciśnienia ** 5,5 * Zawory kulowe (od DN 0) ** Zawory przelotowe 38

39 WYDŁUŻENIA LINIOWE PRZEWODÓW Rurociągi aquatherm (tak jak wszystkie rurociągi z innych materiałów) pod wpływem zmiany temperatury czynnika płynącego w rurach oraz zmiany temperatury otoczenia, ulegają wydłużeniu liniowemu. Dla praktycznego określania wydłużeń służą poniższe przykłady obliczeń oraz tabele. Wielkością charakteryzującą podatność rur na wydłużenia cieplne jest współczynnik wydłużalności liniowej α. Dla wyznaczenia zmiany długości rur miarodajną jest różnica między temperaturą montażu T m a roboczą temperaturą czyn-nika T w oraz wartości charakteryzujące rurę. Przykład: obliczenie wydłużenia liniowego (Rys. 6) Dane: Długość rury: L = 5 m Temperatura robocza: T w = 60 C Temperatura montażu: T m = 0 C Różnica temperatur: T = 40 K Współczynnik wydłużalności liniowej: α (np. 0,03 mm/mk) Dla porównania wydłużenie dla rury: aquatherm green pipe SDR 6 S ( d.fusiotherm) (α = 0,15 mm/mk) wynosi: L = 0,15 mm/mk x 5 m x 40K L = 150,0 mm aquatherm blue pipe SDR 11 MF (d. climatherm Stabi Glass) aquatherm green pipe SDR 7,4 MF (d. fusiotherm Stabi Glass) (α = 0,035 mm/mk) L = 0,035 mm/mk x 5 m x 40K L = 35,0 mm Dla rur zespolonych aquatherm wydłużalność jest pięciokrotnie mniejsza niż dla rur jednorodnych. Wydłużenie L obliczane jest z następującego wzoru: L = α x L x T Materiał: rura zespolona aquatherm green pipe SDR 7,4 MS (d. fusiotherm Stabi) (α = 0,03 mm/mk) L = 0,03 mm/mk x 5 m x 40K L = 30,0 mm PS PP L ΔL Rys. 6 39

40 KOMPENSACJA WYDŁUŻEŃ W celu wyeliminowania skutków wydłużeń liniowych stosuje się różne rozwiązania kompensacyjne. Przy natynkowym układaniu instalacji z rur aquatherm, wydłużenie L musi być uwzględnione już przy projektowaniu. Należy tak projektować i wykonywać prowadzenie rur, aby mogły się one swobodnie poruszać w ramach obliczonych wydłużeń. Dla kompensacji zmian długości rur stosuje się: ramię elastyczne kompensator U-kształtowy Wydłużenia cieplne rurociągów można również określić korzystając z tabeli 18, 19 oraz 0. Tabela 18. aquatherm green pipe S & aquatherm blue pipe S α = 0,150 mm/mk (d. fusiotherm & climatherm ) Długość rury [m] Różnica temperatur T = T w - T m [K] Wydłużalność L [mm] Tabela 19. aquatherm green pipe MS α = 0,030 mm/mk (d.fusiotherm Stabi) 40 Długość rury [m] Różnica temperatur T = T w - T m [K] Wydłużalność ΔL [mm] Tabela 0. aquatherm green pipe MF & aquatherm blue pipe MF α = 0,035 mm/mk (d. fusiotherm Stabi Glass & climatherm Stabi Glass) Różnica temperatur T = T w - T m [K] Długość rury [m] Wydłużalność ΔL [mm]

41 RAMIĘ ELASTYCZNE PS - punkt stały PP - podpora przesuwna PS PP Ls PS Rys. 7 L ΔL W większości przypadków dla przejęcia zmian długości mogą być wykorzystane zmiany kierunku przebiegu rury i jest to rozwiązanie zalecane. Długość ramienia elastycznego jest określana jak w poniższym przykładzie obliczeniowym. Przykład obliczenia długości ramienia elastycznego (Rys. 7): Dane: Wydłużenie: L = 30 mm Średnica rury: d = 40 mm Stała materiałowa dla rur z polipropylenu: K = 15 Długość ramienia elastycznego oblicza się wg następującego wzoru: L S = K x d x ΔL L S = 15 x 40,0 mm x 30 mm L S = 50,0 mm Długość ramienia elastycznego wynosi 50 mm Znając wartość wydłużenia liniowego L, możemy do wyznaczania długości L S ramienia elastycznego dla rur posłużyć się Tabelą 1: Tabela 1. Średnica rury [mm] Wydłużenia liniowe L [mm] Długość L S ramienia elastycznego [m] 0 0,1 0,30 0,37 0,4 0,47 0,5 0,56 0,60 0,64 0,67 0,70 0,73 5 0,4 0,34 0,41 0,47 0,53 0,58 0,63 0,67 0,71 0,75 0,79 0,8 3 0,7 0,38 0,46 0,54 0,60 0,66 0,71 0,76 0,80 0,85 0,89 0, ,30 0,4 0,5 0,60 0,67 0,73 0,79 0,85 0,90 0,95 0,99 1, ,34 0,47 0,58 0,67 0,75 0,8 0,89 0,95 1,01 1,06 1,11 1, ,38 0,53 0,65 0,75 0,84 0,9 1,00 1,06 1,13 1,19 1,5 1,3 75 0,41 0,58 0,71 0,8 0,9 1,01 1,09 1,16 1,3 1,30 1,36 1,4 90 0,45 0,64 0,78 0,90 1,01 1,10 1,19 1,7 1,35 1,4 1,49 1, ,50 0,70 0,86 0,99 1,11 1, 1,3 1,41 1,49 1,57 1,65 1,7 15 0,53 0,75 0,9 1,06 1,19 1,30 1,40 1,50 1,59 1,68 1,76 1, ,60 0,85 1,04 1,0 1,34 1,47 1,59 1,70 1,80 1,90 1,99, ,67 0,95 1,16 1,34 1,50 1,64 1,77 1,90,01,1,,3 50 0,75 1,06 1,30 1,50 1,68 1,84 1,98,1,5,37,49, ,84 1,19 1,46 1,68 1,88,06,3,38,53,66,79, ,89 1,6 1,55 1,79,00,19,36,53,68,83,96 3, ,95 1,34 1,64 1,9,1,3,51,68,85 3,00 3,15 3, ,01 1,4 1,74,01,5,46,66,85 3,0 3,18 3,34 3, ,06 1,5 1,84,1,37,60,81 3,00 3,18 3,35 3,5 3, ,1 1,59 1,94,4,51,75,97 3,17 3,37 3,55 3,7 3, ,19 1,68,06,38,66,9 3,15 3,37 3,57 3,76 3,95 4,1 41

42 KOMPENSATOR U-KSZTAŁTOWY NACIĄG WSTĘPNY L1 L ΔL ΔL PS PP PP PP PS PP PP Amin. PP PP Amin. Ls Lsv PS PS Rys. 8 Rys. 9 L S = długość kompensatora A min = szerokość kompensatora Jeżeli skompensowanie wydłużenia przez zmianę kierunku nie jest możliwe, konieczne jest zastosowanie kompensatora U-kształtowego. Do jego wykonania, obok potrzebnej ilości rury, konieczne są 4 kolana 90. Do zaprojektowania i wykonania kompensatora, poza dłu-gością ramienia elastycznego L S odpowiadającego długości kompensatora, musi być znana jego szerokość A min. Przykład obliczenia: szerokość kompensatora U-kształto-wego (Rys. 8) Dane: Wydłużenia: L = 30 mm Odstęp bezpieczeństwa: SA = 150 mm Szerokości kompensatora A min określa się wg następującego wzoru: A min = x L + SA A min = x 30,0 mm + 150,0 mm A min = 10,0 mm Szerokość kompensatora U-kształtowego A min w powyższym przykładzie wynosi 10 mm, a długość obliczona poprzednio L S = 50 mm. Dla zwiększenia możliwości kompensacyjnych oraz zmniejszenia długości kompensatora celowe jest zastosowanie naciągu wstępnego. Przy dokładnym zaprojektowaniu i wykonaniu, montaż z naciągiem wstępnym zapewnia estetyczny wygląd przewodu, gdyż przesunięcie w wyniku wydłużenia jest prawie niewidoczne. Przyjmuje się długość naciągu wstępnego jako L /. Długość ramienia L SV dla ramienia elastycznego z naciągiem wstępnym wyznaczamy wg następującego przykładu oblicze-niowego. Przykład obliczenia długości ramienia elastycznego z naciągiem wstępnym (Rys. 9). Dane: Wydłużenie: L = 30 mm Stała materiałowa dla polipropylenu: K = 15 Średnica rury: d = 40 mm Długość ramienia elastycznego z naciągiem wstępnym wynika z następującego wzoru: L SV = K x d x 0,5 x ΔL Wynikająca z wyżej przedstawionych danych wyjściowych długość ramienia elastycznego przy uwzględnieniu naciągu wstępnego wynosi L SV = 15 x 0,0mm x 0,5 x 30,0 mm L SV = 368,0 mm Dla kompensatora bez naciągu długość ramienia L S jest znacznie większa i wynosi 50 mm. Długość L SV ramienia elastycznego z naciągiem wstępnym dla rur można również określić na podstawie Tabeli 3. 4

43 Tabela. Średnica rury [mm] Wydłużenia liniowe L [mm] Długość L S ramienia elastycznego z naciągiem wstępnym [m] 0 0,15 0,1 0,6 0,30 0,34 0,37 0,40 0,4 0,45 0,47 0,50 0,5 5 0,17 0,4 0,9 0,34 0,38 0,41 0,44 0,47 0,50 0,53 0,56 0,58 3 0,19 0,7 0,33 0,38 0,4 0,46 0,50 0,54 0,57 0,60 0,63 0, ,1 0,30 0,37 0,4 0,47 0,5 0,56 0,60 0,64 0,67 0,70 0, ,4 0,34 0,41 0,47 0,53 0,58 0,63 0,67 0,71 0,75 0,79 0,8 63 0,7 0,38 0,46 0,53 0,60 0,65 0,70 0,75 0,80 0,84 0,88 0,9 75 0,9 0,41 0,50 0,58 0,65 0,71 0,77 0,8 0,87 0,9 0,96 1, ,3 0,45 0,55 0,64 0,71 0,78 0,84 0,90 0,95 1,01 1,06 1, ,35 0,50 0,61 0,70 0,79 0,86 0,93 0,99 1,06 1,11 1,17 1, 15 0,38 0,53 0,65 0,75 0,84 0,9 0,99 1,06 1,13 1,19 1,4 1, ,4 0,60 0,73 0,85 0,95 1,04 1,1 1,0 1,7 1,34 1,41 1, ,47 0,67 0,8 0,95 1,06 1,16 1,5 1,34 1,4 1,50 1,57 1, ,53 0,75 0,9 1,06 1,19 1,30 1,40 1,50 1,59 1,68 1,76 1, ,60 0,84 1,03 1,19 1,33 1,46 1,58 1,68 1,79 1,88 1,97, ,63 0,89 1,09 1,6 1,41 1,55 1,67 1,79 1,9,00,1, ,67 0,95 1,16 1,34 1,50 1,64 1,77 1,9,01,1,, ,71 1,01 1,3 1,4 1,59 1,74 1,88,01,13,5,36, ,75 1,06 1,3 1,5 1,68 1,84 1,98,1,5,37,49, ,79 1,1 1,37 1,59 1,77 1,94,10,4,38,51,63, ,84 1,19 1,46 1,68 1,88,06,3,38,53,66,79,9 43

44 KARTY KATALOGOWE KARTA KATALOGOWA aquatherm green pipe SDR 11 S (d. fusiotherm) Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Atesty i aprobaty : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP - R S5/ SDR 11 PZH: HK/W/0569/01/013 niestabilizowane α = 0,150mm/mK PN- ENISO aquatherm green pipe SDR 11 S zielony, 4 niebieskie pasy di d s nr art. Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu d [mm] s [mm] di [mm] [l/m] [kg/m] DN [mb] Zgrzewy mufowe ,9 16, 0,06 0, ,3 0,4 0,37 0, ,9 6, 0,539 0, ,7 3,6 0,834 0, ,6 40,8 1,307 0, ,8 51,4,074 1, ,9 61,,959 1, , 73,6 4,5, ,0 90 6,359 3, ,4 10, 8,199 3, Zgrzewy doczołowe ,6 130,8 13,430 6, , , 163,6 1,010 9, , ,7 04,6 3,861 15, , ,6 57,8 5,17 4, , , 90,6 66,35 31, , ,3 37,4 84,9 41, , ,9 368, 106,477 5, ,8

45 KARTA KATALOGOWA aquatherm green pipe SDR 6 S (d. fusiotherm) Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Atesty i aprobaty : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP-R S,5/ SDR 6 PZH: HK/W/0569/01/013 niestabilizowane α = 0,150 mm/mk PN-EN ISO aquatherm green pipe SDR 6 S zielony di d s Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu d [mm] s [mm] di[mm] [l/m] [kg] DN [mb] ,7 10,6 0,088 0, ,4 13, 0,137 0, , 16,6 0,16 0, ,4 1, 0,353 0, ,7 6,6 0,555 0, ,3 33,4 0,876 1, ,5 4 1,385 1, ,5 50 1,963, ,86 3, ,3 73,4 4,9 5, nr art. 45

46 KARTA KATALOGOWA aquatherm green pipe SDR 7,4 MF (d. fusiotherm Stabi Glass) Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Atesty i aprobaty : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP-R S3,/ SDR 7, 4 PZH: HK/W/0644/010 stabilizowane GF α = 0,035 mm/mk AT /010 aquatherm green pipe SDR 7,4 MF zielony, 4 zielone pasy s di nr art. d Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu d [mm] s [mm] di [mm] [l/m] [kg] DN [mb] Zgrzewy mufowe ,8 14,4 0,163 0, ,5 18 0,54 0, ,4 3, 0,43 0, ,5 9 0,66 0, ,9 36, 1,09 0, ,6 45,8 1,647 1, ,3 54,4,33, ,3 65,4 3,358 3, ,1 79,8 4,999 4, ,1 90,8 6,47 5, Zgrzewy doczołowe ,9 116, 10,599 9, , ,4 145, 16,558 15, , , 181,6 5,901 3, ,8

47 KARTA KATALOGOWA aquatherm green pipe SDR 9 MF RP Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Atesty i aprobaty : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP - R S4/ SDR 9 PZH: HK/W/0098/01/014 stabilizowane GF α = 0,035 mm/mk AT /014 aquatherm green pipe SDR 9 MF RP zielony, 4 zielone pasy s di nr art. d Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu d [mm] s [mm] di [mm] [l/m] [kg] DN [mb] Zgrzewy mufowe ,6 4,8 0,483 0, ,5 31 0,754 0, ,6 38,8 1,18 0, ,1 48,8 1,869 1, ,4 58,,659 1, ,1 69,8 3,85, ,3 85,4 5,75 3, ,386 4, Zgrzewy doczołowe ,9 14, 1,109 7, , ,4 155, 18,908 1, , ,9 194, 9,605 19, , , 44,6 46,966 30, , ,7 75,6 59,65 39,03-5,8 47

48 KARTA KATALOGOWA aquatherm blue pipe SDR 7,4 / 11 MF (d. climatherm Stabi Glass) Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP - R S3,; SDR 7,4/ S5; SDR 11/ S8,3; SDR 17,9 stabilizowane GF α = 0,035 mm/mk AT /013 aquatherm blue pipe SDR 7,4 / SDR 11 MF niebieski, 4 zielone pasy s di nr art. SDR d Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu d [mm] s [mm] di mm] [l/m] [kg] DN [mb] Zgrzewy mufowe ,4 0,8 14,4 0,163 0, ,4 5 3,5 18 0,54 0, ,4 3 4,4 3, 0,43 0, ,9 6, 0,539 0, ,7 3,6 0,834 0, ,6 40,8 1,307 0, ,8 51,4,074 1, ,8 61,4,959 1, , 73,6 4,5, ,359 3, ,4 10, 8,199 4, Zgrzewy doczołowe ,6 130,8 13,430 6, , 163,6 1,010 10,

49 KARTA KATALOGOWA aquatherm blue pipe SDR 11/17,6 MF (d.climatherm Stabi Glass) Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP-R S5; SDR 11/ S 8,3; SDR 17,6 stabilizowane GF α = 0,035 mm/mk AT /013 aquatherm blue pipe SDR 11/ SDR 17,6 MF niebieski, 4 zielone pasy s di d nr art. SDR Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu d [mm] s [mm] d i [mm] [l/m] [kg] DN [mb] Zgrzewy mufowe ,6 15 7,1 110,8 9,637, Zgrzewy doczołowe ,6 130,8 13,430 6, , 163,6 1,010 10, ,7 04,6 3,861 16, ,6 57,8 5,17 5, , , 90,6 66,90 3, , ,3 37,4 84,90 9, , ,9 368, 106,477 34, , , ,1 141,8 15,79 4, , , ,4 177, 4,661 6, , , , 1,6 38,568 10, , , ,6 57,8 61,3 16, , , ,1 314,8 77,83 1, , ,6 400,7 354,6 98,756 6, , , , ,036 34, , , ,4 443, 154,7 4, , , ,7 496,6 193,688 5, , , ,7 558,6 45,070 66, ,8 49

50 KARTA KATALOGOWA aquatherm blue pipe SDR 7,4 / 11 MF OT (d. climatherm Stabi Glass OT) Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP-R S3,; SDR 7,4/ S5; SDR 11 stabilizowane GF α = 0,035 mm/mk AT /013 aquatherm blue pipe SDR 7,4 / SDR 11 MF OT niebieski perłowy s di nr art. SDR d Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu [mm] s [mm] di [mm] [l/m] [kg] DN [mb] Zgrzewy mufowe ,4 0,8 14,4 0,163 0, ,4 5 3,5 18 0,54 0, ,4 3 4,4 3, 0,43 0, ,7 3,6 0,834 0, ,6 40,8 1,307 0, ,8 51,4,074 1, ,8 61,4,959 1, , 73,6 4,5, ,359 3, ,4 10, 8,199 4, Zgrzewy doczołowe ,6 130,8 13,430 7, , , 163,6 1,010 11, , ,7 04,6 3,861 16, ,8

51 KARTA KATALOGOWA aquatherm blue pipe SDR 11 S (d. climatherm) Producent : Materiał : Seria wymiarowa : Rodzaj stabilizacji : Wydłużalność liniowa : Deklaracja zgodności z : Identyfikacja produktu : Kolor : aquatherm fusiolen PP-R S5; SDR 11 niestabilizowane α = 0,150 mm/mk PN-EN ISO aquatherm blue pipe SDR 11 S niebieski s di nr art. SDR d Średnica zewnętrzna Grubość ścianki Średnica wewnętrzna Pojemność wodna Waga Średnica nominalna Ilość w opakowaniu d [mm] s [mm] di [mm] [l/m] [kg] DN [mb] ,9 16, 0,06 0, ,3 0,4 0,37 0, ,9 6, 0,539 0,

52 Tabela 3. WSPÓŁCZYNNIK OPORÓW MIEJSCOWYCH ξ DLA KSZTAŁTEK AQUATHERM Kształtka Rysunek Schemat przepływu Uwagi Mufa Wartość ξ 0,5 Redukcja Redukcja o 1 wymiar 0,40 o wymiary 0,50 o 3 wymiary 0,60 o 4 wymiary 0,70 o 5 wymiary 0,80 o 6 wymiary 0,90 Kolano 90 1,0 Kolano 90 zewn./wewn. 1,0 Kolano 45 1,0 Kolano 45 zewn./wewn. 0,50 Trójnik Trójnik redukcyjny Trójnik przelotowy 0,5 Trójnik przelotowy z odpływem 1,0 Trójnik przelotowy z dopływem 0,80 Trójnik rozbieżny 1,80 Trójnik zbieżny 3,00 Wartość otrzymujemy z sumy dla trójnika i redukcji Rozdział strumienia,10 Połączenie strumienia 3,70 Czwórnik 5

53 Tabela 4. WSPÓŁCZYNNIK OPORÓW MIEJSCOWYCH ξ DLA KSZTAŁTEK AQUATHERM Kształtka Rysunek Schemat przepływu Uwagi Wartość ξ Kształtka przejściowa z gwintem wewn. 0,50 Kształtka przejściowa z gwintem zewn. 0,70 Kolano z gwintem wewn. 1,40 Kolano z gwintem zewn. 1,60 Rozdział strumienia Trójnik przejściowy z gwintem wewn. 16 x ½ x 16 0 x ¾ x 0 0 x ½ x 0 5 x ¾ x 5 3 x 1 x 3 5 x ½ x 5 3 x ¾ x 3 1,40 1,60 1,80 Rozdział strumienia Trójnik przejściowy z gwintem zewn. Zawór prosty Zawór skośny Zawór KFR Zawór kulowy Zawór spustowy 0 x ½ x 0 0 mm 5 mm 3 mm 40 mm 0 mm 5 mm 3 mm 40 mm 0 mm 5 mm 3 mm 40 mm 0 mm 5 mm 3 mm 40 mm 50 mm 63 mm 1,80 9,50 8,50 7,60 5,70 5,00 4,40 3,80 3,0 5,00 4,40 3,80 3,0 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 53

54 Tabela 5. WSPÓŁCZYNNIK OPORÓW MIEJSCOWYCH ξ DLA BLOKÓW ROZDZIELCZYCH Rysunek Uwagi Rysunek Uwagi Współczynnik strat ξ Instalacja wodociągowa 1 Z.W. 1 1 przelot zredukowany 5 mm Instalacja grzewcza 1 P 1 1 przelot zredukowany 0 mm 1,00 C.W. * * Z przelot 5 mm przelot 0 mm 0,5 Instalacja wodociągowa 1 Z.W. 1 1 C.W. * * odpływ 0 mm Instalacja grzewcza odpływ 16 mm 0,80 1 P 1 1 dopływ 0 mm dopływ 16 mm 1,60 Z odpływ 0 mm zredukowany odpływ zredukowany,0 Z.W C.W. odpływ 5 mm 1,0 Instalacja wodociągowa C.W. * * * * Z.W. dopływ 5 mm 0,80 BLOKI ROZDZIELCZE Bloki rozdzielcze ("zielone krzyżówki") umożliwiają estetyczne rozprowadzenie instalacji mieszkaniowej, wodociągowej lub grzewczej bez konieczności stosowania trójników i mijanek, w znacznie krótszym czasie. Instalację można prowadzić w podłodze, pod tynkiem lub za listwą podłogową. Mały blok rozdzielczy (Rys. 10) znajduje zastosowanie w instalacjach grzewczych, natomiast duży blok rozdzielczy (Rys. 11) zarówno w grzewczych jak i wodociągowych. Centralne ogrzewanie Woda użytkowa Z 1 P 1 1 P P Z.W. Z.W. 1 1 C.W. 1 Z.W. Z Z Powrót/woda zimna C.W. C.W. Zasilanie/woda ciepła * * Cyrkulacja cyrkulacja Wytłoczone cyfry 1 i informują o przeznaczeniu przyłączy bloku rozdzielczego fusiotherm. Podczas montażu ułatwiają orientację i układanie instalacji. W wariancie dla ogrzewania (Rys. 10) w drogę przepływu 1 podłączono powrót, a w - zasilanie. Także odwrotne ustawienie zasilania i powrotu jest możliwe. W przypadku podłączenia instalacji wodociągowej (Rys. 11), drogę przepływu 1 przewidziano dla wody zimnej, a drogę dla pod-łączenia wody ciepłej. Wyjścia dolne w stanie fabrycznym są zamknięte. Poprzez proste rozwiercenie (wiertło 18 mm) wykonuje się podłączenia z drogą przepływu. W ten sposób można podłączyć dodatkowy przewód, np. cyrkulacje. 54 Rys. 10 Rys. 11

55 1 Z.W. 1 1 C.W. 1 Z.W. Z.W. C.W. 1 * * PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIA * * C.W. cyrkulacja Z.W. C.W. * * Instalacja wodociągowa - przykładowe zastosowania Przewód cyrkulacyjny można włączyć w obieg poprzez podłączenie do dowolnego bloku rozdzielczego aquatherm. Redukcje do dalszych przewodów o mniejszych średnicach można zgrzewać bezpośrednio przy bloku rozdzielczym aquatherm. Dostarczany razem z blokiem korek służy jako zaślepka 5 mm do zamknięcia jednego przepływu. Obcinając końcówkę, można z niego wykonać redukcję z 5 mm na 16 mm lub złączkę 16 mm. Odwracając blok rozdzielczy aquatherm wierzchem do dołu i rozwierając fabrycznie zamknięte odejścia, nawet w ciasnych pomieszczeniach można wykonać zwarte połączenia instalacyjne. Tym sposobem udaje się wyeliminować wykonanie kłopotliwych i czasochłonnych obejść pod lub nad położonymi już rurociągami, w tym także kucie muru. 55

56 Z P Z P P P Z Z Instalacje grzewcze - przykładowe zastosowania Podłączenia zasilania i powrotu przewodów grzejnych do bloku rozdzielczego aquatherm wykonuje się z rur o średnicy ze-wnętrznej 0 mm. Odchodzące na bok króćce 16 mm umożliwiają, przy pomocy białych kolanek przyłączeniowych aquatherm (art. nr 8519) i bloku zaworowego aquatherm (art. nr lub 85107) idealne podłączenie grzejników. Przy zastosowaniu bloku rozdzielczego aquatherm nie ma znaczenia, po której stronie ma być podłączone zasilanie lub powrót grzejnika. Blok rozdzielczy można odwrócić wierzchnią stroną w dół i odpowiednio dopasować przewody. Z P P Z P Z Z P P Z Jeśli grzejnik nie znajduje się w bezpośredniej bliskości ostatniego odgałęzienia bloku rozdzielczego, można wgrzać dodatkowe przewody o średnicy 16 mm za pomocą dwóch łączników redukcyjnych 0/16 mm (art. nr 11109). 56

57 PRZYKŁADY PODŁĄCZEŃ GRZEJNIKÓW Montaż podpodłogowy z zastosowaniem bloku zaworowego kątowego lub prostego. Montaż w listwie przypodłogowej z blokiem zaworowym kątowym lub ze śrubunkowymi króćcami przyłączeniowymi (zestaw nr 83006). Montaż przypodłogowy z zastosowaniem dwóch złączek zaciskowych. Przy montażu w listwie przypodłogowej możliwe jest też podłączenie grzejnika w konwencjonalny sposób przy zastosowaniu białych złączek z gwintem zewnętrznym 16 mm x G.Z.1/ (nr 83306). 57

58 PRZEGLĄD SYSTEMU aquatherm green & aquatherm blue x,7 mm x 3,4 mm x 4, mm x 5,4 mm x 6,7 mm x 8,4 mm x 10,5 mm x 1,5 mm x 15,0 mm x 18,4 mm 10106* 16 x,7 mm 10108* 0 x 3,4 mm 10110* 5 x 4, mm materiał: polipropylen PP-R kolor: zielony opakowanie: sztanga 4 m * w zwoju 100 m Φ 16, Φ 0, Φ 5 Rury aquatherm green pipe SDR 6 S rury jednorodne α = 0,150 mm/mk x 1,9 mm x,3 mm x,9 mm x 3,7 mm x 4,6 mm x 5,8 mm x 6,8 mm x 8, mm x 10,0 mm x 11,4 mm x 14,6 mm x 18, mm x,7 mm x 8,6 mm x 3, mm x 36,3 mm x 40,9 mm 10308* 0 x 1,9 mm 10310* 5 x,3 mm 1031* 3 x,9 mm materiał: fusiolen PP-R kolor: zielony, 4 niebieskie pasy opakowanie: sztanga 4 m Φ 0-15 mm sztanga 5,8 m Φ mm * w zwoju 100 m Φ 0-5 mm * w zwoju 50 m Φ 3 mm aquatherm green pipe SDR 11 S rury jednorodne α = 0,150 mm/mk 58

59 Rury x,8 mm x 3,5 mm x 4,4 mm x 5,5 mm x 6,9 mm x 8,6 mm x 10,3 mm x 1,3 mm x 15,1 mm x 17,1 mm x 1,9 mm x 7,4 mm x 34, mm materiał: fusiolen PP-R kolor: zielony, 4 zielone pasy opakowanie: sztanga 4 m Φ 0-15 mm sztanga 5,8 m Φ mm aquatherm green pipe SDR 7,4 MF rury zespolone α = 0,035 mm/mk Nowość x 3,6 mm x 4,5 mm x 5,6 mm x 7,1 mm x 8,4 mm x 10,1 mm x 1,3 mm x 14,0 mm x 17,9 mm x,4 mm x 7,9 mm x 35, mm x 39,7 mm materiał: fusiolen PP-RP kolor: zielony, 4 zielone pasy opakowanie: sztanga 4 m Φ 3-15 mm sztanga 5,8 m Φ mm aquatherm green pipe SDR 9 MF RP rury zespolone α = 0,035 mm/mk SDR 9 SDR 7,4 Rura aquatherm green pipe SDR 9 MF RP to nowa propozycja producenta firmy aquatherm. Opracowanie nowego jakościowo tworzywa o nazwie fusiolen PP-R umożliwiło produkcję nowej generacji rur stabilizowanych włóknem szklanym, łączących wszystkie zalety dotychczas produkowanych rur fusiotherm Stabi Glass SDR 7,4. Do niewątpliwych zalet nowych rur należą: zwiększony o 14% strumień przepływu, dzięki możliwości zastosowania mniejszej grubości ścianek obniżona o 16% waga rur; obniżona o 16% waga rur; zwiększone ciśnienie robocze, zgodnie z DIN 000; zachowany niski współczynnik wydłużalności liniowej α = 0,035 mm/mk; krótsze czasy zgrzewania doczołowego dla rur dużych średnic. Obszarem zastosowania tych rur są instalacje ciepłej wody użytkowej, oraz centralnego ogrzewania. 59

60 Rury x,8 mm SDR 7,4 5 x 3,5 mm x 4,4 mm x,9 mm x 3,7 mm x 4,6 mm x 5,8 mm x 6,8 mm x 8, mm x 10,0 mm SDR x 11,4 mm x 14,6 mm x 18, mm x,7 mm x 8,6 mm x 3, mm x 36,3 mm x 40,9 mm x 7,1 mm x 9,1 mm x 11,4 mm x 14, mm x 17,9 mm SDR 17,6 355 x 0,1 mm x,7 mm x 5,5 mm x 8,4 mm x 31,7 mm x 35,7 mm Nowość materiał: fusiolen PP-R kolor: niebieski, 4 zielone pasy aquatherm blue pipe SDR 7,4 / 11 / 17,6 MF rury zespolone α = 0,035 mm/mk opakowanie: sztanga 4 m Φ 0-15 mm sztanga 5,8 m Φ mm NIE DO WODY PITNEJ 60

61 Rury x,8 mm SDR 7,4 5 x 3,5 mm x 4,4 mm x 3,7 mm x 4,6 mm x 5,8 mm SDR x 6,8 mm x 8, mm x 10,0 mm x 11,4 mm x 14,6 mm SDR x 18, mm x,7 mm materiał: fusiolen PP-R kolor: niebieski perłowy z warstwą antydyfuzyjną opakowanie: sztanga 4 m Φ 0-15 mm sztanga 5,8 m Φ mm NIE DO WODY PITNEJ aquatherm blue pipe SDR 7,4 / 11 MF OT rury zespolone α = 0,035 mm/mk 61

62 System mocowania rur - CADDY CADDY wspornik montażowy x 41 x 1,5 mm długość 150 mm 1 x 41 x 1,5 mm długość 300 mm 41 x 41 x 1,5 mm długość 300 mm 41 x 41 x 1,5 mm długość 450 mm CADDY profil perforowany x 41 x 1,5 mm długość 000 mm 1 x 41 x 1,5 mm długość 000 mm CADDY obejma do mocowań profili perforowanych x 41 mm/1 x 41 mm dł. 000 mm CADDY śruba z łbem młoteczkowym M8 x 40 mm M10 x 40 mm CADDY element połączeniowy SLICK M M10 CADDY zacisk TKN M M10 6

63 System zamocowania rur - CADDY CADDY pręt gwintowany M8 x 1000 mm M8 x 000 mm M10 x 1000 mm 5960 M10 x 000 mm CADDY złączka gwintowana M M10 CADDY kołek rozporowy stalowy M8 x 40 mm M10 x 40 mm M10 x 1000 mm 5960 M10 x 000 mm CADDY kołek rozporowy mosiężny M8 x 40 mm M10 x 40mm Izolacje do rur Otulina termoizolacyjna z pianki polietylenowej PE gr. 6 mm dla rur Ø 16 mm gr. 9 mm gr. 13 mm 8060 gr. 6 mm 8090 dla rur Ø 0 mm gr. 9 mm 8130 gr. 13 mm 8065 gr. 6 mm 8095 dla rur Ø 5 mm gr. 9 mm 8135 gr. 13 mm 8063 gr. 6 mm 8093 dla rur Ø 3 mm gr. 9 mm 8133 gr. 13 mm gr. 9 mm dla rur Ø 40 mm gr. 13 mm 63

64 Uchwyty do rur Obejma metalowa z wkładką gumową mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm kolor gumy zielony z podkładkami dystansowymi Punkt stały do mocowania rur mm mm mm mm Uchwyty z tworzywa jednoramienny L = 45 mm Tuleja pomocnicza jednoramienny L = 75 mm dwuramienny L = 45 mm dwuramienny L = 75 mm dla rury 16 x,7 mm dla rury 16 x, mm Wkręt, kołek rozporowy materiał: chromowana zapobiega kryzowaniu zgrzewu W-1 M8 x 50 W- M8 x 80 W-3 M8 x 100 W-4 M8 x 10 W-5 M8 x 150 W-6 M8 x Ø 10 x 50 mm 64

65 Uchwyty do rur, złączki Uchwyt z tworzywa mm mm mm mm mm mm mm Złączka mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm Redukcja mufowa wewn./zewn /3 mm /3 mm /40 mm /40 mm /50 mm /50 mm /63 mm /63 mm /75 mm /75 mm /90 mm /90 mm /110 mm 65

66 Złączki Redukcja /16 mm /16 mm /0 mm /0 mm /5 mm /0 mm /5 mm /3 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /50 mm /40 mm /50 mm /63 mm /0 mm /5 mm /3 mm /50 mm /63 mm /75 mm /63 mm /75 mm /90 mm /75 mm /90 mm /110 mm 160/110 mm /15 mm /15 mm /160 mm /160 mm SDR 7, /00 mm /00 mm /50 mm /50 mm /315 mm /110mm /15mm /15 mm /160mm /160 mm /00 mm /00 mm /50mm SDR /50mm /315mm /50mm /315mm /355mm /315mm /355mm /400mm aquatherm blue pipe /110 mm /15 mm /15 mm /160 mm /160 mm /00 mm /00 mm /50 mm /50 mm /315 mm /50 mm /315 mm /355 mm SDR 450/315 mm 17, /355 mm /400 mm /315 mm /355 mm /400 mm /450 mm /400 mm /450 mm /500 mm /400 mm /450 mm /500 mm /560 mm 66

67 Złączki Kolano mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm 1138 SDR 7,4 50 mm mm mm mm mm mm 1143 SDR mm mm 1147* 400 mm 1149* 450 mm aquatherm blue pipe mm mm mm SDR mm mm mm mm mm mm mm mm SDR 17,6 400 mm mm mm mm mm śr mm * - wzmocnione włóknem szklanym Kolano 90 wewn./zewn. (nyplowe) mm mm mm mm mm 67

68 Złączki Kolano mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm 1538 SDR 7,4 50 mm mm mm mm mm mm 1543 SDR mm mm mm mm aquatherm blue pipe mm mm mm SDR mm mm mm mm mm mm mm mm SDR 17, mm mm mm mm mm od śr mm Kolano 45 wewn./zewn. (nyplowe) mm mm mm mm 68

69 Złączki Trójnik mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm SDR 7,4 50 mm mm mm mm mm mm SDR mm mm mm mm aquatherm blue pipe mm mm mm SDR mm mm mm mm mm mm mm mm SDR 17, mm mm mm mm mm 69

70 Złączki Trójnik redukcyjny x 16 x 16 mm x 16 x 0 mm x 0 x 16 mm x 5 x 0 mm x 16 x 16 mm x 16 x 0 mm x 16 x 5 mm x 0 x 0 mm x 0 x 5 mm x 16 x 3 mm x 0 x 0 mm x 0 x 3 mm x 5 x 5 mm x 5 x 3 mm x 0 x 40 mm x 5 x 40 mm x 3 x 40 mm x 0 x 50 mm x 5 x 50 mm x 3 x 50 mm x 40 x 50 mm x 0 x 63 mm x 5 x 63 mm x 3 x 63 mm x 40 x 63 mm x 50 x 63 mm x 0 x 75 mm x 5 x 75 mm x 3 x 75 mm x 40 x 75 mm x 50 x 75 mm x 63 x 75 mm x 3 x 90 mm x 40 x 90 mm x 50 x 90 mm x 63 x 90 mm x 75 x 90 mm x 63 x 110 mm x 75 x 110 mm x 90 x 110 mm x 75 x 15 mm x 90 x 15 mm x 110 x 15 mm x 75 x 160 mm x 90 x 160 mm x 75 x 00 mm x 90 x 00 mm x 110 x 00 mm x 15 x 00 mm x 160 x 00 mm x 75 x 50 mm x 90 x 50 mm x 110 x 50 mm x 15 x 50 mm SDR 7, x 160 x 50 mm x 00 x 50 mm x 15 x 315 mm x 160 x 315 mm x 00 x 315 mm x 50 x 315 mm x 15 x 355 mm x 160 x 355 mm x 00 x 355 mm x 50 x 355 mm x 315 x 355 mm 70

71 Złączki Trójnik redukcyjny aquatherm blue pipe x 75 x 00 mm x 90 x 00 mm x 110 x 00 mm x 15 x 00 mm x 160 x 00 mm x 75 x 50 mm x 90 x 50 mm x 110 x 50 mm x 15 x 50 mm x 160 x 50 mm x 00 x 50 mm x 15 x 315 mm x 160 x 315 mm x 00 x 315 mm x 50 x 315 mm x 15 x 355 mm SDR x 160 x 355 mm x 00 x 355 mm x 50 x 355 mm x 315 x 355 mm x 15 x 400 mm x 160 x 400 mm x 00 x 400 mm x 50 x 400 mm x 315 x 400 mm x 355 x 400 mm x 15 x 450 mm x 160 x 450 mm x 00 x 450 mm x 50 x 450 mm x 315 x 450 mm x 355 x 450 mm x 400 x 450 mm x 75 x 160 mm x 90 x 160 mm x 75 x 00 mm x 90 x 00 mm x 110 x 00 mm x 15 x 00 mm SDR 17,6 00 x 160 x 00 mm x 75 x 50 mm x 90 x 50 mm x 110 x 50 mm x 15 x 50 mm x 160 x 50 mm x 00 x 50 mm x 15 x 315 mm x 160 x 315 mm x 00 x 315 mm x 50 x 315 mm x 15 x 355 mm x 160 x 355 mm x 00 x 355 mm x 50 x 355 mm x 315 x 355 mm x 15 x 400 mm x 160 x 400 mm x 00 x 400 mm x 50 x 400 mm x 315 x 400 mm x 355 x 400 mm x 15 x 450 mm x 160 x 450 mm x 00 x 450 mm x 50 x 450 mm x 315 x 450 mm x 355 x 450 mm x 400 x 450 mm x 15 x 500 mm SDR 17,6 500 x 160 x 500 mm x 00 x 500 mm x 50 x 500 mm x 315 x 500 mm x 355 x 500 mm x 400 x 500 mm x 450 x 500 mm x 15 x 560 mm x 160 x 560 mm x 00 x 560 mm x 50 x 560 mm x 315 x 560 mm x 400x 560 mm x 450 x 560 mm x 500 x 560 mm x 15 x 630 mm x 160 x 630 mm x 00 x 630 mm x 50 x 630 mm x 315 x 630 mm x 400 x 630 mm x 450 x 630 mm x 500 x 630 mm x 560 x 630 mm 71

72 Złączki Czwórnik mm mm mm mm mm Zaślepka mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm SDR 7,4 50 mm mm mm aquatherm green pipe & aquatherm blue pipe mm mm mm SDR mm mm mm mm aquatherm blue pipe mm mm mm mm SDR 355 mm ,6 400 mm mm mm mm mm 7

73 Złączki Złączka siodełkowa 15156* 40/0 mm 15158* 40/5 mm /0 mm /5 mm /0 mm /5 mm /3 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /50 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /50 mm /63 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /50 mm /63 mm /75 mm /90 mm /0 mm /5 mm /3 mm /40 mm /50 mm /63 mm /75 mm /90 mm /110 mm /15 mm /40 mm /50 mm /63 mm /75 mm /90 mm /110 mm /15 mm /63 mm /75 mm /90 mm /110 mm /15 mm /160 mm (SDR 11) /160 mm (SDR 7,4) /90 mm /110 mm /15 mm /160 mm (SDR 11) /160 mm (SDR 7,4) /75 mm /110 mm /15 mm /90 mm /15 mm /63 mm /110 mm /75 mm /90 mm /15 mm /110 mm Uwaga: do montażu siodełek wymagane są narzędzia ze stron 9-93 tego katalogu wiertła systemowe: art nakładki grzewcze: art przyrządy do fazowania otworów w rurach zespolonych aquatherm green pipe (d. fusiotherm Stabi): art * nie nadają się do rur OT 73

74 Złączki Mijanka mm mm mm mm Kołnierze mm do art mm do art mm do art mm do art mm do art mm do art mm do art. 1554/ mm do art mm do art /15531/ mm do art /15535/ mm do art /15539/ mm do art / mm do art / mm do art mm do art materiał: polipropylen PP z 30% z dodatkiem włókna szklanego wzmocniony wkładką stalową mm do art mm do art mm do art

75 Złączki Tuleja do połączeń kołnierzowych (z uszczelką) mm mm mm mm mm mm mm 1556* 15 mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm SDR mm mm mm mm mm mm mm mm SDR 17, mm mm mm mm mm tylko do kołnierza o śr. 110 mm Elektrozłączka mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm 1730* 160 mm 1734* 00 mm 1738* 50 mm do wykonania połączeń konieczny aparat zgrzewający (art , str. 90) i odpowiedni zdzierak (art , str. 9; , str. 91) * - nie nadają się do rur OT 75

76 Złączki, elementy montażowe Kolano z uchwytami do mocowania mm x 1/ G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 3/4 G.W mm x 1/ G.W. Płytka montażowa /150/80 mm zastosowanie: do mocowania kolana z uchwytem (art ) Dwuzłączka płaska z dwoma połączeniami zgrzewanymi i uszczelką mm mm mm mm mm Dwuzłączka płaska z uszczelką mm mm mm mm mm mm mm zastosowanie: do zimnej wody materiał: PP-R 76

77 Złączki, elementy montażowe Łącznik do armatury wypływowej / Kolano wpuszczane z uchwytami do mocowania zastosowanie: przy przejściach przez przegrody gipsowo-kartonowe mm 1/" G.W mm x 1/ G.W. Złączka z gwintem wewn./zewn. i przeciwnakrętką mm 1/ G.W. x 3/4 G.Z. Kolano z gwintem wewn./zewn. i przeciwnakrętką mm 1/ G.W. x 3/4 G.Z mm 1/ G.W. x 3/4 G.Z mm 1/ G.W. x 3/4 G.Z. Korek do prób ciśnieniowych cz. 1/ G.Z. (czerwony) n. 1/ G.Z. (niebieski) cz. 3/4 G.Z. (czerwony) n. 3/4 G.Z. (niebieski) Szablon do montażu podejść pod baterie Kolano z gwintem wewn./zewn. i przeciwnakrętką x 1/" G.W x 3/4" G.Z. gwint o długości 30 mm 77

78 Złączki Złączka z G.W mm x 1/ G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 3/4 G.W. Złączka z G.W. dostosowana do klucza płaskiego mm x 1/ G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 3/4 G.W mm x 1 G.W mm x 1 G.W mm x 1 1/4 G.W mm x 1 1/4 G.W mm x 1 1/ G.W mm x 1 1/ G.W mm x G.W mm x G.W. Złączka z G.Z. z uszczelnieniem mm x 1/ G.Z mm x 1/ G.Z mm x 3/4 G.Z. Złączka z G.Z mm x 1/ G.Z mm x 1/ G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 1/ G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3/4 G.Z. 78

79 Złączki Złączka z G. Z. dostosowana do klucza płaskiego mm x 1/ G.Z mm x 1/ G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 1 G.Z mm x 1 1/4 G.Z mm x 1 G.Z mm x 1 1/4 G.Z mm x 1 1/4 G.Z mm x 1 1/ G.Z mm x 1 1/ G.Z mm x G.Z mm x G.Z mm x 1/ G.Z mm x 3 G.Z mm x 4 G.Z. Złączka z G.Z. z uszczelnieniem dostosowana do klucza płaskiego do wgrzania w kształtkę mm x 1/ G.Z. Złączka z G.Z. z uszczelnieniem dostosowana do klucza płaskiego do zgrzania z rurą mm x 1/ G.Z mm x 1/ G.Z. Kolano z G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 1 G.W. 79

80 Złączki Kolano nyplowe z G.W mm x 1/ G.W. Kolano z G.Z mm x 1/ G.Z mm x 1/ G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 1 G.Z. Trójnik z G.W mm x 1/ G.W. x 16 mm mm x 1/ G.W. x 0 mm mm x 3/4 G.W. x 0 mm mm x 1/ G.W. x 5 mm mm x 3/4 G.W. x 5 mm mm x 1/ G.W. x 3 mm mm x 3/4 G.W. x 3 mm mm x 1 G.W. x 3 mm mm x 1 G.W. x 50 mm Trójnik z G.Z mm x 1/ G.Z. x 0 mm Dwuzłączka płaska z G.Z mm x 1/ G.Z mm x 1/ G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 1 G.Z. 80

81 Złączki Dwuzłączka płaska z G.W mm x 1/ G.W mm x 3/4 G.W mm x 1 G.W mm x 1 1/4 G.W mm x 1 1/ G.W mm x G.W. Łącznik z nakrętką i uszczelką mm z nakr. R mm z nakr. R 1 1/ mm z nakr. R 1 1/ mm z nakr. R mm z nakr. R 1/ mm z nakr. R 3/ mm z nakr. R 3 1/ mm z nakr. R 4 Łącznik do podłączenia wodomierza mm z nakr. R 3/ mm z nakr. R 3/ mm z nakr. R 3/4 Łącznik z ruchomą nakrętką mm z nakr. R mm z nakr. R mm z nakr. R 1 1/ mm z nakr. R 1 1/ mm z nakr. R 1 1/ mm z nakr. R 1 1/ mm z nakr. R mm z nakr. R mm z nakr. R 1/ mm z nakr. R 1/ mm z nakr. R 3/ mm z nakr. R 3/ mm z nakr. R 3 1/ 81

82 Złączki Dwuzłączka płaska z G. Z. do połączeń śrubunkowych mm x 1 G.Z mm x 1 G.Z mm x 1 1/4 G.Z mm x 1 1/4 G.Z mm x 1 1/ G.Z mm x 1 1/ G.Z mm x G.Z mm x G.Z mm x 1/4 G.Z mm x 1/4 G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3/4 G.Z mm x 3 1/ G.Z. Łącznik do połączeń śrubunkowych G.Z. x 1/ G.W /4 G.Z. x 3/4 G.W / G.Z. x 1 G.W G.Z. x 1 1/4 G.W /4 G.Z. x 1 1/ G.W /4 G.Z. x G.W / G.Z. x 1/ G.W G.Z. x 3 G.W. Nypel redukcyjny G.Z. x 1/ G.Z /4 G.Z. x 3/4 G.Z / G.Z. x 1 G.Z G.Z. x 1 1/4 G.Z /4 G.Z. x 1 1/ G.Z /4 G.Z. x G.Z / G.Z. x 1/ G.Z G.Z. x 3 G.Z. 8

83 Złączki Złączka siodełkowa z G.W. dostosowana do klucza płaskiego /5 mm x 1/ G.W /5 mm x 1/ G.W /5 mm x 1/ G.W /5 mm x 1/ G.W. 8 90/5 mm x 1/ G.W /5 mm x 1/ G.W /5 mm x 1/ G.W /5 mm x 1/ G.W /5 mm x 1/ G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /5 mm x 3/4 G.W /3 mm x 1 G.W /3 mm x 1 G.W /3 mm x 1 G.W /3 mm x 1 G.W /3 mm x 1 G.W /3 mm x 1 G.W. Uwaga: do montażu siodełek wymagane są narzędzia ze stron 9-93 tego katalogu wiertła systemowe: art nakładki grzewcze: art przyrządy do fazowania otworów w rurach aquatherm green pipe: art Złączka siodełkowa z G.Z. dostosowana do klucza płaskiego /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 1/ G.Z /5 mm x 3/4 G.Z /5 mm x 3/4 G.Z /5 mm x 3/4 G.Z /5 mm x 3/4 G.Z /5 mm x 3/4 G.Z /5 mm x 3/4 G.Z /5 mm x 3/4 G.Z /5 mm x 3/4 G.Z. Uwaga: do montażu siodełek wymagane są narzędzia ze stron 9-93 tego katalogu wiertła systemowe: art nakładki grzewcze: art przyrządy do fazowania otworów w rurach aquatherm green pipe: art

84 Rozdzielacze Blok rozdzielaczy /5 mm 0 mm odejścia, przelot 5 mm Rozdzielacz 4 sekcji mm x 16 mm mm x 0 mm Złączka do odpowietrzania rozdzielacza mm x 1/ G.W. Zawory Zawór kulowy zewn./ wewn PP/mosiądz do rozdzielacza PP mm Uchwyt do rozdzielaczy 6010p 3 mm Zawór odcinający mm mm mm mm Zawór odcinający podtynkowy mm mm mm 84

85 Zawory Zawór odcinający podtynkowy z zabezpieczonym pokrętłem mm mm mm Zawór odcinający podtynkowy z przedłużonym wrzecionem mm mm mm Zawór odcinający podtynkowy z zabezpieczonym pokrętłem i przedłużonym wrzecionem mm mm mm Przedłużacz do zaworu odcinającego podtynkowego L = 9 mm 4090 L = 13 mm Zawór skośny, odcinający mm mm mm mm 85

86 Zawory Zawór skośny, odcinający zwrotny mm mm mm mm Zawór kulowy PP/MS mm mm mm mm mm mm Przedłużacz do zaworu kulowego /5 mm, dł. 35 mm /40 mm, dł. 35 mm /63 mm, dł. 35 mm Zawór kulowy DN mm mm mm mm mm mm mm 65 Zawór kulowy DN mm /15* mm 100 * - do śr. 15 mm należy zastosować art i art mm 15 Kurek spustowy mm mm mm mm mm mm 86

87 Złączki Podwójne kolano przyłączeniowe mm dł. = 350 mm Podwójne kolano przyłączeniowe mm dł. = 00 mm Podwójne kolano przyłączeniowe mm dł. = 00 mm Blok rozdzielczy /16 mm Łącznik redukcyjny /" G.Z. x 3/4" G.Z. Osłona przyłącza grzejnika 8515 dla rur Ø16-17 mm Komplet śrubunkowy do połączenia grzejnika mm / G.W. 3/4" Złączka z gwintem zewn. dostosowana do klucza płaskiego mm / G.Z. 1/" 87

88 Złączki, akcesoria Blok zaworowy kątowy, odcinający 85103s nakrętka G.W. 3/4" Blok zaworowy prosty, odcinający 85107s nakrętka G.W. 3/4" Zacisk do bloków zaworowych 85108v 16x,0 mm x 3/4" Łuk prowadzący 8197 Ø 17/18 mm 8198 Ø 0 mm 8199 Ø 5 mm 81 Ø 3 mm 88

89 Narzędzia Obcinak krążkowy do rur Ø mm krążek tnący 50105a głęb. cięcia 19 mm Nożyce do cięcia rur Ø mm Obwodowa piła tarczowa do cięcia rur Ø mm Tarcza do cięcia 50107* Ø 15 mm 50109** Ø 30 mm Zgrzewarka ręczna (500 W) Ø 16-3 mm Zgrzewarka ręczna (800 W) Ø mm Zgrzewarka ręczna (1400 W) Ø mm 89

90 Narzędzia Zgrzewarka stacjonarna (1400 W) z kompletem kamieni dla śr. rur Ø mm Zgrzewarka stacjonarna (1400 W) z kompletem kamieni dla śr. rur Ø mm Mechaniczny docisk ułatwiający zgrzewanie ręczne (napęd elektryczny) dla śr. rur Ø mm Zgrzewarka stacjonarna z osprzętem - do zgrzewania doczołowego Rothenberger dla śr. rur Ø mm dla śr. rur Ø mm dla śr. rur Ø mm Zgrzewarka stacjonarna LIGHT - do rur preizolowanych dla śr. rur Ø mm Zgrzewarka hydrauliczna - do zgrzewania doczołowego 50179p dla śr. rur Ø mm Zgrzewarka ręczna (1500 W) - płaska dla śr. rur Ø 160 mm Aparat do zgrzewania elektrozłączek dla śr. rur Ø 0-50 mm 90

91 Narzędzia Sztyft do sprawdzania temperatury zgrzewarki Nakładka grzewcza do art mm Sztyft PP do naprawy uszkodzeń mm mm Sztyft PP do naprawy uszkodzeń i 11 mm Zdzierak do rur MS i OT i 0 mm i 5 mm i 3 mm i 40 mm i 50 mm i 75 mm mm mm i 15 mm Zdzierak do rur MS i OT oraz przy montażu elektrozłączek art i 5 mm i 40 mm i 63 mm i 90 mm i 15 mm Ostrza zapasowe do art ,