Normy wskaÿnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i m³odzie y Ziemi Lubuskiej

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Normy wskaÿnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i m³odzie y Ziemi Lubuskiej"

Grzegorz Borowski
8 lat temu
Przeglądów:

1 PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D³ugosza w Czêstochowie Seria: KULTURA FIZYCZNA z. VII, 2007 Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaÿnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i m³odzie y Ziemi Lubuskiej S³owa kluczowe: BMI, normy, dzieci i m³odzie Ziemi Lubuskiej Standards for the weight-height index (BMI) for a population of children and youth in the state of lubuskie. Key words: BMI, standards, children and youth in the state of Lubuskie Abstract This paper s goal is to present a somatic profile of a population of the Lubuskie state s children and youth aged On the basis of the results of measurements of body mass and height, carried out over the period of on a population of 4845 boys and 4860 girls, their body mass index (BMI) was calculated. The authors propose BMI standards for the population in question. Wstêp Norma rozwojowa jest biologicznym uk³adem odniesienia, s³u ¹cym do oceny rozwoju fizycznego zarówno populacji w wieku rozwojowym, jak i pojedynczych osobników. Jej zakres jest wyznaczony i opisany metodami statystycznymi. Sposób jej stosowania zale y od celu, jakiemu ma s³u yæ. Uk³adem odniesienia mog¹ byæ ró ne zakresy zmiennoœci genotypowej danej cechy wyznaczone przez œredni¹ arytmetyczn¹ i odchylenie standardowe [1]. Powszechnie stosowanym obrazem graficznym normy jest siatka centylowa. Z uporz¹dkowanego szeregu statystycznego obserwacji dowolnej cechy najczêœciej odczytujemy wartoœci cech odcinaj¹ce kolejno 3, 10, 25, 75, 90, 97% obserwacji. Wyznaczone w ten sposób wartoœci s¹ kolejnymi centylami. Na siatkach centylowych obszar normy ograniczony jest do 50% obserwacji, a jego granice 5 lutego :03:37

Lubuskiej Standards for the weight-height index (BMI) for a population of children and youth in the state of lubuskie.

2 82 Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz wyznaczaj¹ wentyle C15-C75. Pozosta³e przypadki mieszcz¹ce siê w kana³ach miêdzy C3 ic10,c10 ic25,c75 ic90 oraz C90 ic97 bêd¹ œwiadczyæ o bardzo ma³ych, ma³ych lub du ych i bardzo du ych wartoœciach danej cechy. Wyznaczaj¹c siatkê centylow¹ osobnika, orientujemy siê jednoczeœnie w poziomie jego rozwoju na tle rówieœników oraz w kategorii cechy. Ponadto sprowadzaj¹c wartoœæ cechy do mediany, mo emy okreœliæ wiek rozwojowy osobnika. Celowoœæ tworzenia regionalnych norm rozwoju fizycznego wynika z pe³niejszego, bardziej obiektywnego ujêcia danego osobnika na tle najbli szego zespo³u. Wyniki porównañ z innymi œrodowiskami ukazuj¹ dystanse w aspekcie nierównoœci spo³ecznych. Normy powinny byæ podstawow¹ informacj¹ o uczniach umo- liwiaj¹c¹ planowanie i monitorowanie pracy, czynnikiem selekcji do sportu wyczynowego, zdrowego trybu ycia. Materia³ i metody Materia³ stanowi¹ wyniki badañ przekrojowych dzieci i m³odzie y Ziemi Lubuskiej wykonane przez Andrzeja Malinowskiego, Ryszarda Asienkiewicza, Józefa Tatarczuka, Aleksandra Stu³ê, Artura Wandycza w latach Analiz¹ objêto 4845 ch³opców i 4863 dziewcz¹t w wieku 7 18 lat. Na podstawie pomiarów wysokoœci i masy cia³a wykonanych przy u yciu wagi lekarskiej i wzrostomierza wyliczono wskaÿnik wagowo-wzrostowy (BMI) [2]. Ka demu dziecku wyliczono wiek kalendarzowy w uk³adzie dziesiêtnym, który stanowi³ podstawê klasyfikacji. Z przeciêtnych wartoœci wskaÿnika ilorazowego okreœlono normy w ujêciu centylowym. Uzyskane wyniki zestawiono porównawczo z dzieæmi poznañskimi [5], krakowskimi [3] oraz zamieszkuj¹cymi województwo lubelskie [7]. Materia³ opracowano podstawowymi metodami statystycznymi [4], a wyniki przedstawiamy w tabelach 1 5 oraz w postaci graficznej (ryciny 1 2). Wyniki i stwierdzenia 1. W analizowanym okresie ontogenezy (17 18 lat) zwiêksza siê wraz z wiekiem wielkoœæ wskaÿnika wagowo-wzrostowego w zespo³ach ch³opców i dziewcz¹t Ziemi Lubuskiej, zachowuj¹c charakter dymorficzny. Porównawczo do zespo³ów dziewcz¹t zespo³y ch³opców s¹ we wszystkich klasach wieku tê sze. Najwiêksze ró nice w m³odszych klasach wieku odnotowano wœród 11- i 12-latków, natomiast w starszych klasach wœród 17- i 18-latków. 2. Porównawczo, w analizowanym okresie ontogenezy (7 18 lat) najbardziej masywni s¹ ch³opcy z Poznania we wszystkich klasach wieku, nastêpnie zespo³y ch³opców z Krakowa (w wieku 7 11 lat) przed rówieœnikami z Ziemi Lubuskiej, a najbardziej smukli s¹ ch³opcy zamieszkuj¹cy województwo lubelskie. W kla- 5 lutego :03:37

Wyznaczaj¹c siatkê centylow¹ osobnika, orientujemy siê jednoczeœnie w poziomie jego rozwoju na tle rówieœników oraz w kategorii cechy.

3 Normy wskaÿnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i sach wieku lat Lubuszanie relatywnie do porównywanych populacji s¹ najsmuklejsi, z wyj¹tkiem najstarszych roczników ch³opców z Krakowa (17 18 lat). 3. Zespo³y dziewcz¹t zamieszkuj¹ce Ziemiê Lubusk¹ relatywnie do porównywanych populacji s¹ najsmuklejsze, natomiast najtê sze s¹ z Poznania oraz mieszkanki województwa lubelskiego (17 18 lat). Piœmiennictwo 1. Cieœlik J., Kaczmarek M., Kaliszewska-Drozdowska M.D.,1994, Dziecko poznañskie 90. Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznañ. 2. Drozdowski Z., 1982, Antropometria w wychowaniu fizycznym. AWF, Poznañ. 3. Dziecko krakowskie Poziom rozwoju biologicznego dzieci i m³odzie y miasta Krakowa, (red.) S. Go³¹b, M. Chrzanowska. AWF, Kraków Guilford J.P.,1960, Podstawowe metody statystyczne w psychologii i pedagogice. PWN, Warszawa. 5. Krzy aniak A., Krawczyñski M., Walkowiak J., WskaŸniki proporcji wagowo-wzrostowych w populacji dzieci i m³odzie y miasta Poznania. Pediatria Praktyczna 2000, t. 8, nr 4, Malinowski A., Asienkiewicz R., Tatarczuk J., Stu³a A., Wandycz A., 2005, Dziecko lubuskie. Uniwersytet Zielonogórski. 7. Rozwój fizyczny i sprawnoœæ fizyczna dzieci i m³odzie y z województwa lubelskiego, (red.) J. Saczuk. AWF Warszawa, Zamiejscowy Wydzia³ Wychowania Fizycznego w Bia³ej Podlaskiej, Bia³a Podlaska lutego :03:37

Zespo³y dziewcz¹t zamieszkuj¹ce Ziemiê Lubusk¹ relatywnie do porównywanych populacji s¹ najsmuklejsze, natomiast najtê sze s¹ z Poznania oraz mieszkanki województwa lubelskiego (17 18 lat).

4 84 Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Tabela 1. Charakterystyka liczbowa wysokoœci cia³a ch³opców i dziewcz¹t Ziemi Lubuskiej. Tabela 2. Charakterystyka liczbowa masy cia³a ch³opców i dziewcz¹t Ziemi Lubuskiej. 5 lutego :03:38

5 Normy wskaÿnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i Tabela 3. Wartoœci centylowe wskaÿnika BMI ch³opców Ziemi Lubuskiej. Tabela 4. Wartoœci centylowe wskaÿnika BMI dziewcz¹t Ziemi Lubuskiej. 5 lutego :03:38

6 86 Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Rycina 1. Siatka centylowa wskaÿnika BMI ch³opców Ziemi Lubuskiej. Rycina 2. Siatka centylowa wskaÿnika BMI dziewcz¹t Ziemi Lubuskiej. 5 lutego :03:38

7 Normy wskaÿnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i Tabela 5. Zestawienie porównawcze œrednich arytmetycznych wskaÿnika wagowo-wzrostowego (BMI). [1] Go³¹b S., Chrzanowska M.(red.) 2002, [2] Saczuk J.(red.) 2005, [3] Krzy aniak A. i wsp. 2000, [4] Malinowski A. i wsp lutego :03:38

wagowo-wzrostowego (BMI). [1] Go³¹b S., Chrzanowska M.(red.

8 D:\!!!_PRACA\KULTURA FIZYCZNA 7\KULTURA_FIZYCZ_7_ASIENKIEWICZ_2.vp 5 lutego :00:16

Podobne dokumenty

Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej

Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna