Źródło: Alcohol Alert, nr: 34, Październik 1996, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
|
|
- Małgorzata Małecka
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 tłum. Anna Tabaczyńska Rok: 2000 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 11 Źródło: Alcohol Alert, nr: 34, Październik 1996, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. Celem działań zapobiegawczych jest ograniczenie zjawiska nadużywania alkoholu i zmniejszenie jego skutków. Działania takie obejmują z jednej strony strategię regulacji zachowań związanych z piciem, z drugiej zaś - interwencje środowiskowe i edukacyjne ukierunkowane na modyfikację tych zachowań. Aby określić skuteczność oddziaływań profilaktycznych, badacze posługują się metodami naukowymi, takimi jak kontrolowane próby kliniczne z zastosowaniem randomizacji, analiza serii czasowych i symulacja komputerowa. Uzyskane w ten sposób dane są pomocne zarówno w kształtowaniu polityki w zakresie profilaktyki, jak i w ukierunkowaniu interwencji środowiskowych i edukacyjnych na tym polu. W tym numerze Alcohol Alert przedstawiono podsumowanie badań nad skuteczności wybranych inicjatyw w każdym z tych obszarów. Strategia regulacji zachowań związanych z piciem alkoholu Podatki od sprzedaży alkoholu Badacze stwierdzili, że podatki od sprzedaży alkoholu oraz jego ceny wpływają na konsumpcję alkoholu i jej konsekwencje [1]. Badania wskazują, że wzrost cen piwa prowadzi do obniżenia poziomu spożycia i zmniejszenia częstości picia, w tym intensywnego picia, wśród młodzieży [2, 3]. Wyższe podatki od sprzedaży wiążą się z niższym wskaźnikiem śmiertelnych wypadków drogowych, szczególnie w grupie młodych kierowców [4, 5], i ze zmniejszeniem liczby niektórych typów przestępstw [6]. Wyniki badań sugerują, że osoby najintensywniej pijące, stanowiące 5% ogółu pijących, w odróżnieniu od osób mniej pijących, nie ograniczają spożycia alkoholu po podniesieniu jego ceny [7]. W jednym z badań stwierdzono, że intensywnie pijący, którzy nie zdawali sobie sprawy z niekorzystnych dla zdrowia skutków picia, w mniejszym stopniu reagowali na zmiany cen niż pijący umiarkowanie lub pijący intensywnie, ale świadomi skutków picia [8]. Podwyższenie minimalnego wieku, w którym picie alkoholu jest dozwolone (minimum legal drinking age - MLDA) Przepis określający minimalny wiek, w którym picie alkoholu jest dozwolone ma na celu zmniejszenie spożycia alkoholu wśród osób poniżej 21 roku życia, aby zapobiec śmiertelnym wypadkom drogowym i innym negatywnym skutkom picia [9-11]. Podwyższeniu minimalnego wieku towarzyszy obniżenie spożycia, liczby wypadków drogowych i związanych z tym 1 / 7
2 przypadków śmierci w grupie osób poniżej 21 roku życia [11, 12]. W badaniu ogólnokrajowym przeprowadzonym po podwyższeniu minimalnego wieku, w którym picie alkoholu jest dozwolone, stwierdzono w tej grupie wiekowej kierowców znaczący spadek liczby śmiertelnych wypadków z udziałem jednego pojazdu spowodowanych w nocy [9]. Wypadki takie najczęściej mają związek z piciem alkoholu. Reguła zerowej tolerancji Ustawa o krajowym systemie autostrad (National Highway Systems Act) zachęca wszystkie stany do wprowadzenia - począwszy od 1 października 1998 roku - przepisów określających maksymalny dopuszczalny poziom alkoholu we krwi (blood alcohol concentration - BAC) u kierowców poniżej 21 roku życia na 0,02% [0,2 promila] lub mniej [13]. Analiza efektów wprowadzenia w pierwszych 12 stanach tego przepisu wykazała - w stosunku do innych stanów, które takich przepisów nie wprowadziły - relatywny spadek o 20% liczby śmiertelnych wypadków z udziałem jednego pojazdu spowodowanych w nocy przez kierowców poniżej 21 roku życia [12, 14]. Inne przepisy dotyczące poziomu alkoholu we krwi (BAC) Aby zmniejszyć liczbę śmiertelnych wypadków w pojazdach mechanicznych, 14 stanów wprowadziło ograniczenie dopuszczalnego BAC u kierowców do 0,1-0,08% [1-0,8]. W jednym z badań stwierdzono, że w stanach, w których wprowadzono takie ograniczenia - w porównaniu z sąsiednimi stanami, gdzie nie zaostrzono przepisów - nastąpił 16-procentowy spadek liczby śmiertelnych wypadków, w których zginęli kierowcy mający 0,08 % lub więcej alkoholu we krwi. Odrębnie przeprowadzona analiza zgromadzonych danych wykazała, iż zaostrzenie przepisów dotyczących dopuszczalnej zawartości alkoholu we krwi spowodowało również 18- procentowy spadek wypadków, w których zginęli kierowcy mających we krwi 0,15% alkoholu lub więcej [15]. Przepisy dotyczące odebrania prawa jazdy W 38 stanach wprowadzono przepisy zezwalające na cofnięcie bez wyroku sądu zezwolenia na prowadzenie pojazdów. Celem było zapobieżenie wypadkom drogowym będącym skutkiem niebezpiecznej jazdy, w tym prowadzenia pojazdów po wypiciu alkoholu i BAC powyżej ustalonego limitu [16]. Wprowadzenie tych przepisów powiązano z wykazanym w niektórych badaniach spadkiem o 5% liczby śmiertelnych wypadków podczas jazdy w nocy [17, 18]. W innych badaniach stwierdzono zmniejszenie liczby śmiertelnych wypadków nocą o 6% - 9% [17]. Odpowiedzialność karna sprzedających i podających alkohol Coraz częściej pociąga się do odpowiedzialności karnej za spowodowanie urazów i śmierci w wypadkach drogowych osoby nieodpowiedzialnie sprzedające i podające alkohol. Badacze ocenili potencjalny wpływ odpowiedzialności karnej tych osób na wskaźnik śmiertelnych wypadków drogowych spowodowanych piciem alkoholu w Teksasie [19]. Po wyroku sądu w 1983 roku w sprawie związanej z naruszeniem prawa przez podającego alkohol spadła o 6,5% liczba śmiertelnych wypadków drogowych z udziałem jednego pojazdu spowodowanych nocą. Liczba ta jeszcze bardziej zmalała - o dodatkowe 5,3% - po wyroku w kolejnej takiej sprawie wydanym w 1984 roku. Przyjęcie wniosku o wpływie odpowiedzialności karnej podającego alkohol na zmniejszenie wypadkowości wymaga jednak potwierdzenia tych wyników w dalszych 2 / 7
3 badaniach. Napisy ostrzegawcze Napisy ostrzegawcze obowiązkowo umieszczane na butelkach z napojami alkoholowymi mają informować pijących i przypominać im, iż skutkiem picia alkoholu mogą być wady wrodzone u potomstwa, upośledzenie zdolności kierowania pojazdem lub obsługiwania innych urządzeń mechanicznych, a także problemy zdrowotne. Badania wskazują, że poziom poparcia społecznego dla tej inicjatywy jest bardzo wysoki, a świadomość treści napisów ostrzegawczych istotnie wzrasta [20]. Okazało się również, iż poziom percepcji opisanego ryzyka związanego z piciem był wysoki jeszcze zanim pojawiły się napisy i ogólnie nie wzrasta [21] oraz że napisy nie mają znaczącego wpływu na ryzykowne zachowania, aczkolwiek niektóre przejawy tego wpływu mogą wskazywać na wczesne stadia zmiany zachowań [20]. W jednym z badań z udziałem kobiet ciężarnych stwierdzono, iż po pojawieniu się napisów ostrzegawczych spadło spożycie alkoholu wśród kobiet bardzo mało pijących, ale nie miało ono wpływu na konsumpcję alkoholu wśród pijących bardziej intensywnie [22]. Interwencje środowiskowe i edukacyjne Saving Lives Program Program wprowadzony w 6 społecznościach lokalnych stanu Massachusetts miał na celu zmniejszenie liczby przypadków prowadzenia pojazdów po wypiciu alkoholu oraz zachęcenie do bezpiecznej jazdy. W przedsięwzięcie zaangażowały się media, przedsiębiorstwa, szkoły różnych stopni, organizacje społeczne oraz policja. Prowadzono zajęcia edukacyjne w szkołach średnich, realizowano programy profilaktyczne w college ach, kontrolowano sprzedaż napojów alkoholowych itp. W miejscowościach uczestniczących w programie wydarzyło się w czasie jego trwania o 25% mniej - porównaniu z resztą stanu - śmiertelnych wypadków drogowych, a o 42% większy był spadek liczby wypadków śmiertelnych spowodowanych alkoholem. W społecznościach objętych programem zmniejszył się również odsetek kierowców w wieku poniżej 21 roku życia, którzy w wywiadzie podali, iż w miesiącu poprzedzającym badanie prowadzili po wypiciu alkoholu [17]. Life Skills Training - LST W czasie treningu uczniowie klas 7-9 uczą się umiejętności przeciwstawiania się społecznym naciskom związanym z piciem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych, a także poszerzania kompetencji społecznych i podnoszenia samooceny. Stwierdzono, iż LST zwiększa wiedzę uczniów na temat negatywnych skutków picia alkoholu oraz pozwala realnie, bez przeceniania, postrzegać problem powszechności picia [23]. Badanie długotrwałych skutków udziału w treningu, przeprowadzone w grupie uczniów 12 klasy, którzy uczestniczyli w stosunkowo pełnej wersji programu, wykazało znacząco niższe niż w grupie kontrolnej wskaźniki dotyczące picia w ciągu tygodnia, picia intensywnego i upijania się. W pełnej próbie osób, które wzięły udział w programie, także zaobserwowano znacząco niższe niż w grupie kontrolnej wskaźniki dotyczące pijaństwa [24]. Projekt Northland Jest to składający się z wielu elementów program interwencyjny oparty na udziale szkoły i społeczności lokalnej, którego celem jest opóźnienie rozpoczęcia picia, zapobieganie i ograniczenie konsumpcji alkoholu oraz związanych z tym problemów wśród młodzieży. 3 / 7
4 Składają się nań programy społeczno-behawioralne, działania liderów grup rówieśniczych, działania rodziców, zajęcia edukacyjne dla rodziców, działania grup zadaniowych ukierunkowane na całą społeczność [25, 26]. Po pierwszych trzech latach realizacji programu w klasach 6-8 wskaźniki rozpowszechnienia picia alkoholu - odnoszące się do ostatniego miesiąca i ostatniego tygodnia przed badaniem - znacząco obniżyły się wśród uczniów ze społeczności objętych programem w porównaniu z grupami kontrolnymi. Efekty interwencji były szczególnie wyraźne wśród tych uczniów, którzy przed rozpoczęciem programu nie mieli jeszcze doświadczeń związanych z piciem alkoholu [27]. Alcohol Misuse Prevention Study - AMPS W programie AMPS brali udział uczniowie klas 5-8. Koncentrowano się przede wszystkim na uczeniu umiejętności przeciwstawiania się wpływowi rówieśników i wyjaśnianiu uczniom, na czym polega niewłaściwe postrzeganie zjawiska picia alkoholu przez ich rówieśników. Wśród młodych ludzi najbardziej zagrożonych nasilającym się nadużywaniem alkoholu - a więc tych, którzy zaczęli wcześnie pić - interwencja dała skromny, ale trwały, statystycznie znaczący efekt spowolnienia wzrostu nadużywania alkoholu w klasach 8 [28, 29] do 12 [30]. Powtórzenie badania ponownie wykazało znaczący wpływ interwencji na podgrupę najwyższego ryzyka [29]. Projekt STAR Celem projektu STAR - w którym uczestniczą szkoły, środki masowego przekazu, rodzice, organizacje społeczne oraz struktury związane z polityką zdrowotną z dwóch obszarów Środkowego Zachodu - jest opóźnienie momentu rozpoczęcia picia alkoholu i używania innych substancji psychoaktywnych oraz zmniejszenie rozpowszechnienia ich wśród uczniów rozpoczynających naukę w 6 klasie. W ramach projektu uczniowie uczą się umiejętności przeciwstawiania się piciu alkoholu oraz zdobywają wiedzę na temat rzeczywistego - a nie postrzeganego - rozpowszechnienia picia alkoholu wśród ich rówieśników. Wczesne badania sprawdzające efekty programu wykazały, że w niewielkim stopniu wpłynął on na poziom picia alkoholu [31, 32], ale w badaniu wykonanym po 6 latach w Kansas City stwierdzono u uczniów, którzy byli objęci programem, niższy - w porównaniu z grupą kontrolną z innych szkół - wskaźnik wzrostu poziomu picia i epizodów pijaństwa w tym okresie. Podobny, choć słabszy wpływ udziału w programie zaobserwowano po upływie 3,5 roku w Indianapolis [33]. Drug Abuse Resistance Education - DARE Działanie edukacyjne, typowo kierowane do dziesięcio-, jedenastoletnich uczniów klas 5 i 6 i prowadzone przez funkcjonariuszy policji, ma na celu dostarczenie informacji na temat alkoholu i innych środków psychoaktywnych oraz wykształcenie umiejętności społecznych i umiejętności podejmowania decyzji, pomocnych w wyrażaniu odmowy. Badania wykazały, że program w zasadzie nie wywiera wpływu na picie alkoholu [34-36]. Programy informacyjne Programy, w trakcie których próbuje się odwieść uczniów od picia alkoholu za pomocą wzbudzania strachu, nie wpływają na zmianę zachowania [30, 37]. Podkreślanie zagrożeń związanych z alkoholem może powodować, iż stanie się on pociągający dla tych, którzy poszukują ryzyka. Programy dostarczają informacji na temat farmakologicznych skutków alkoholu - stąd możliwość, iż pobudzą ciekawość i skłonią do picia [37]. 4 / 7
5 Trening dla sprzedawców i podających alkohol Trening taki, obowiązkowy w niektórych stanach, uczy sprzedających i podających alkohol zmiany praktyk, szczególnie wobec nieletnich klientów i tych, którzy wykazują wyraźne objawy intoksykacji. Uczestnicy treningu zdobywają wiedzę o skutkach picia alkoholu, stosowaniu odpowiednich przepisów oraz o tym, jak odmówić podania alkoholu klientowi w stanie intoksykacji i jak pomóc mu zorganizować powrót do domu, by sam nie siadał za kierownicą. Niektóre - choć nie wszystkie - badania wykazują, że po treningu zwiększa się liczba interwencji wobec klientów. Jedna z ocen dotyczących skutków polityki obowiązkowych treningów dla sprzedawców alkoholu i podających alkohol na terenie stanu Oregon wykazała statystycznie istotny wpływ treningu na zmniejszenie liczby nocnych wypadków drogowych z udziałem jednego pojazdu w tym stanie [38]. Zapobieganie nadużywaniu alkoholu i problemom z tym związanym - komentarz dyrektora NIAAA dr. med. Enocha Gordisa Zapobieganie obejmuje szeroki zakres działań, począwszy od tych, które dotyczą całej populacji, poprzez kontrolę społeczną i regulacje prawne, aż po działania związane ze specyficznymi grupami - takimi jak młodzież - czy też nastawione na jednostkę. Wiele spośród takich działań uzupełnia się wzajemnie, na przykład przedsięwzięcie regulowane przepisami, jakim są napisy ostrzegające o wpływie alkoholu na zdrowie (kontrola społeczna i regulacja prawna) spełnia zarazem funkcję edukacyjną. W tym numerze Alcohol Alert próbujemy ukazać różne składniki szerokiego spektrum działań zapobiegawczych; opis dziedzin profilaktyki w żadnym razie nie jest wyczerpujący, a niektóre z nich, według opisu należące do jednej kategorii, równie dobrze mogą znaleźć się w innych. Dzięki narzędziom współczesnej nauki można działania profilaktyczne dokładnie badać. Ostatnio dowiedziono, że niektóre metody zapobiegania są skuteczne, a inne mniej lub wcale. Ta wiedza pomoże społecznościom lokalnym, władzom stanowym i innym strukturom, które w sposób istotny inwestują w działania profilaktyczne, rozwinąć i udoskonalić istniejące programy, by osiągały wyznaczone cele. Tłumaczenie: Anna Tabaczyńska Bibliografia [1] Leung, S.-F., & Phelps, C.E. "My kingdom for a drink...?" A review of the estimates of the price sensitivity of demand for alcoholic beverages. In: Hilton, M.E., & Bloss, G., eds. Economics and the Prevention of Alcohol-Related Problems. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism Research Monograph No. 25. NIH Pub. No Rockville, MD: the Institute, pp [2] Coate, D., & Grossman, M. The effects of alcoholic beverage prices and legal drinking ages on youth alcohol use. Journal of Law and Economics 31(1): , [3] Grossman, M.; Coate, D.; & Arluck, G.M. Price sensitivity of alcoholic beverages in the United States: Youth alcohol consumption. In: Holder, H., ed. Control Issues in Alcohol Abuse Prevention: Strategies for States and Communities. Greenwich, CT: JAI Press, pp [4] Ruhm, C.J. Alcohol policies and highway vehicle fatalities. Journal of Health Economics, in press. [5] Saffer, H., & Grossman, M. Beer taxes, the legal drinking age, and 5 / 7
6 youth motor vehicle fatalities. Journal of Legal Studies 16(2): , [6] Cook, P.J., & Moore, M.J. Economic perspectives on reducing alcohol-related violence. In: Martin, S.E., ed. Alcohol and Interpersonal Violence: Fostering Multidisciplinary Perspectives. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism Research Monograph No. 24. NIH Pub. No Rockville, MD: the Institute, pp [7] Manning, W.G.; Blumberg, L.; & Moulton, L.H. The demand for alcohol: The differential response to price. Journal of Health Economics 14(2): , [8] Kenkel, D.S. New estimates of the optimal tax on alcohol. Economic Inquiry XXIV(2): , [9] O Malley, P.M., & Wagenaar, A.C. Effects of minimum drinking age laws on alcohol use, related behaviors and traffic crash involvement among American youth: Journal of Studies on Alcohol 52(5): , [10] Klitzner, M.; Stewart, K.; & Fisher, D. Reducing underage drinking and its consequences. Alcohol Health & Research World 17(1):12-18, [11] Wagenaar, A.C. Minimum drinking age and alcohol availability to youth: Issues and research needs. In: Hilton, M.E., & Bloss, G., eds. Economics and the Prevention of Alcohol-Related Problems. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism Research Monograph No. 25. NIH Pub. No Rockville, MD: the Institute, pp [12] Hingson, R.; Heeren, T.; & Winter, M. Lower legal blood alcohol limits for young drivers. Public Health Reports 109(6): , [13] National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. Alcohol Alert No. 31: Drinking and Driving. PH 362. Bethesda, MD: the Institute, [14] Martin, S.E.; Voas, R.; & Hingson, R. Zero tolerance laws: Effective public policy? Alcoholism: Clinical and Experimental Research, in press. [15] Hingson, R.; Heeren, T.; & Winter, M. Lowering state legal blood alcohol limits to 0.08 %: The effect on fatal motor vehicle crashes. American Journal of Public Health 86(9): , 1996a. [16] Hingson, R.; McGovern, T.; Howland, J.; et al. Reducing alcohol-impaired driving in Massachusetts: The Saving Lives Program. American Journal of Public Health 86(6): , 1996b. [17] Hingson, R. Prevention of alcohol-impaired driving. Alcohol Health & Research World 17(1):28-34, [18] Zador, P.L.; Lund, A.K.; Fields, M.; et al. Fatal Crash Involvement and Laws Against Alcohol Impaired Driving. Arlington, VA: Institute for Highway Safety, [19] Wagenaar, A.C., & Holder, H.D. Effects of alcoholic beverage server liability on traffic crash injuries. Alcoholism: Clinical and Experimental Research 15(6): , [20] MacKinn on, D.P. Review of the effects of the alcohol warning label. In: Watson, R.R., ed. Alcohol, Cocaine, and Accidents. Totowa, NJ: Humana Press, [21] Hilton, M.E. An overview of recent findings on alcoholic beverage warning labels. Journal of Public Policy & Marketing 12(1):1-9, [22] Hankin, J.R.; Firestone, J.I.; Sloan, J.J.; et al. The impact of the alcohol warning label on drinking during pregnancy. Journal of Public Policy & Marketing 12(1):10-18, [23] Botvin, G.J.; Baker, E.; Dusenbury, L.; et al. Preventing adolescent drug abuse through a multimodal cognitive-behavioral approach: Results of a 3-year study. Journal of Consulting and Clinical Psychology 58: , [24] Botvin, G.J.; Baker, E.; Dusenbury, L.; et al. Long-term follow-up results of a randomized drug abuse prevention trial in a white middle-class population. JAMA 273(14): , [25] Perry, C.L.; Williams, C.L.; Forster, J.L.; et al. Background, conceptualization and design of a community-wide research program on adolescent alcohol use: Project Northland. Health Education Research: Theory & Practice 8(1): , [26] Williams, C.L.; Perry, C.L.; Dudovitz, B.; et al. A home-based prevention program for sixth-grade alcohol use: Results from Project Northland. The Journal of Primary Prevention 16(2): , [27] Perry, C.L.; Williams, C.L.; Veblen-Mortenson, S.; et al. Project Northland: Outcomes of a communitywide alcohol use prevention program during early adolescence. American Journal of Public Health 86(7): , [28] Dielman, T.E.; 6 / 7
7 Shope, J.T.; Leech, S.L.; et al. Differential effectiveness of an elementary school-based alcohol misuse prevention program. Journal of School Health 59(6): , [29] Shope, J.T.; Kloska, D.D.; Dielman, T.E.; et al. Longitudinal evaluation of an enhanced Alcohol Misuse Prevention Study (AMPS) curriculum for grades six through eight. Journal of School Health 64: , [30] Dielman, T.E. School-based research on the prevention of adolescent alcohol use and misuse: Methodological issues and advances. In: Boyd, G.; Howard, J.; & Zucker, R.A., eds. Alcohol Problems Among Adolescents: Current Directions in Prevention Research. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, [31] Johnson, C.A.; Pentz, M.A.; Weber, M.D.; et al. Relative effectiveness of comprehensive community programming for drug abuse prevention with high-risk and low-risk adolescents. Journal of Consulting and Clinical Psychology 58(4):47-56, [32] Pentz, M.A.; Dwyer, J.H.; MacKinnon, D.P.; et al. A multicommunity trial for primary prevention of adolescent drug abuse: Effects on drug abuse prevalence. JAMA 261(22): , [33] Pentz, M.A. Preventing drug abuse through the community: Multicomponent programs make the difference. In: David, S., et al., eds. Drug Abuse Prevention Research. Rockville, MD: National Institute on Drug Abuse, in press. [34] Rosenbaum, D.P.; Flewelling, R.L.; Bailey, S.L.; et al. Cops in the classroom: A longitudinal evaluation of drug abuse resistance education (DARE). Journal of Research in Crime and Delinquency 31(1):3-31, [35] Ringwalt, C.L.; Ennett, S.T.; & Holt, K.D. An outcome evaluation of Project DARE. Health Education Research: Theory and Practice 6: , [36] Ennett, S.T.; Tobler, N.S.; Ringwalt, C.L.; et al. How effective is drug abuse resistance education? A meta-analysis of Project DARE outcome evaluations. American Journal of Public Health 84(9): , [37] Botvin, G.J. Principles of prevention. In: Coombs, R.H., & Ziedonis, D.M., eds. Handbook on Drug Abuse Prevention: A Comprehensive Strategy to Prevent the Abuse of Alcohol and Other Drugs. Boston: Allyn and Bacon, [38] Holder, H.D., & Wagenaar, A.C. Mandated server training and reduced alcohol-involved traffic crashes: A time series analysis of the Oregon experience. Accident Analysis and Prevention 26(1):89-97, / 7
Źródło: Alcohol Alert, nr: 20, Kwiecień 1993, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
tłum. Anna Tabaczyńska Rok: 2000 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 9 Źródło: Alcohol Alert, nr: 20, Kwiecień 1993, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Pojęcie
Bardziej szczegółowoSlick Tracy Home Team (PDD) and Amazing Alternatives (FM) programmes
11/30/16 SHARING THE SHARING THE RESULTS LOOKING HOW TO REDUCE ALCOHOL RESULTS RELATED RARHAHARM - FINAL CONFERENCE Slick Tracy Home Team (PDD) and Amazing Alternatives (FM) programmes Katarzyna Okulicz-Kozaryn
Bardziej szczegółowotłum. Katarzyna Kurza Rok: 2002 Czasopismo: Alcohol Alert Numer:
tłum. Katarzyna Kurza Rok: 2002 Czasopismo: Alcohol Alert Numer: Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak powszechnym i destrukcyjnym zjawiskiem jest picie alkoholu w kampusach college ów. Rozmiary
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr 59, 2004, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.
tłum. Anna Nowosielska Rok: 2004 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: Źródło: Alcohol Alert, nr 59, 2004, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Prawie 50% nastolatków
Bardziej szczegółowoAlkohol i prowadzenie pojazdu skala problemu w Polsce
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Międzynarodowa konferencja ekspertów w zakresie wymiany dobrych praktyk w obszarze bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce Warszawa dn. 1. 09. 2015 r. Alkohol i prowadzenie
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 31, Styczeń 1996, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
tłum. Michał Sacewicz Rok: 1999 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 3 Źródło: Alcohol Alert, nr: 31, Styczeń 1996, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Prowadzenie
Bardziej szczegółowoBłażej Gawroński Stare Jabłonki r.
Błażej Gawroński Stare Jabłonki 29 30.09.2011r. Ocena skuteczności sposobów zapobiegania jeździe po pijanemu (Anderson.P.&Baumberg, B. (2006) Alcohol in Europe, London) Obniżenie poziomu BAC (blood alcohol
Bardziej szczegółowoW Stanach Zjednoczonych, każdego dnia, dzieci poniżej 16. roku życia wypije swój pierwszy łyk alkoholu:
tłum. Magdalena Wasińska Rok: 2006 Czasopismo: www.niaaa.nih.gov Numer: Rodzina Alkohol jest najczęściej wybieranym przez dzieci i dorastającą młodzież środkiem psychoaktywnym: - Przed ukończeniem 18 roku
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 11, Styczeń 1991, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
tłum. Anna Tabaczyńska Rok: 2000 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 7 Źródło: Alcohol Alert, nr: 11, Styczeń 1991, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Nadużywanie
Bardziej szczegółowo266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów
266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów dorosłych (15 %) przekracza ten poziom; 20 milionów (6
Bardziej szczegółowoAdaptacja amerykańskiego programu profilaktyki alkoholowej Fantastyczne Możliwości znaczenie ewaluacji procesu i badań jakościowych
Alkoholizm i Narkomania 2005, Tom 18: nr 3, 43-62 Adaptacja amerykańskiego programu profilaktyki alkoholowej Fantastyczne Możliwości znaczenie ewaluacji procesu i badań jakościowych Agnieszka Pisarska,
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI
PROGRAM PROFILAKTYKI 2011-2014 Opracowała: H. Polaska Ewaluacja programu: I.WSTĘP Program profilaktyki był w ciągu 3 lat jego wdrażania ewaluowany. Po przeprowadzeniu ankiet wśród uczniów i rodziców stwierdzono.
Bardziej szczegółowoSTYLE SPOŻYWANIA ALKOHOLU PRZEZ STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI WYŻSZYCH ORAZ ICH OPINIE DOTYCZACE WYBRANYCH ASPEKTÓW PROBLEMATYKI ALKOHOLOWEJ
ROCZNIKI NAUK O RODZINIE Tom 1(56) 2009 HANNA KARAKUŁA STYLE SPOŻYWANIA ALKOHOLU PRZEZ STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI WYŻSZYCH ORAZ ICH OPINIE DOTYCZACE WYBRANYCH ASPEKTÓW PROBLEMATYKI ALKOHOLOWEJ Zagrożenia
Bardziej szczegółowo2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.
ZARZĄDZENIE Nr 904/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 11.04.2018 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zmiany uchwały Nr
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok
Projekt GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok 1. Postanowienia ogólne ROZDZIAŁ I Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych
Bardziej szczegółowoMIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII. na 2014 rok
Załącznik do Zarządzenia Nr 56/ON/2013 Burmistrza Miasta Rejowiec Fabryczny z dnia 5 listopada 2013 r. Projekt MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH i MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA
Bardziej szczegółowoJanusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 2015 r.
Janusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 215 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW ESPAD Badanie zostało wykonane przez
Bardziej szczegółowoMiejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii dla Miasta Tomaszów Lubelski na 2015 rok
Załącznik do uchwały Nr II/8/2014 Rady Miasta Tomaszów Lubelski z dnia 19 grudnia 2014 roku Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii dla Miasta Tomaszów Lubelski
Bardziej szczegółowoJanusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW ESPAD
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. BOLESŁAWA PRUSA W SKIERNIEWICACH 2016/2017 Szkolny Program Profilaktyki został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną Liceum Ogólnokształcącego
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PRAWNA : Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i profilaktyczna szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii.
Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych w Katolickim Zespole Edukacyjnym - Publicznej Katolickiej Szkole Podstawowej im. św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI, ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2014.
Załącznik Nr 1 Do Uchwały Nr 366/XXXIII/2013 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 17 grudnia 2013 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI, ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XV / 122 / 2008 Rady Gminy Szemud z dnia 14 lutego 2008 roku
Uchwała Nr XV / 122 / 2008 Rady Gminy Szemud z dnia 14 lutego 2008 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie
Bardziej szczegółowoDziałania Samorządu Województwa Łódzkiego w obszarze przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy
Działania Samorządu Województwa Łódzkiego w obszarze przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy konferencja prasowa Łódź, 08 kwietnia 2016 r. DOKUMENTY STRATEGICZNE W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ W PRZEDMIOCIE
Bardziej szczegółowoSYSTEM ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH W POLSCE
SYSTEM ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH W POLSCE Panel dyskusyjny. Poznań 25.11.2016 Jakub Kołodziejczyk Jakie są atuty i ograniczenia działań profilaktycznych wobec dzieci i młodzieży realizowanych w Polsce?
Bardziej szczegółowoProgram Domowych Detektywów Jaś i Małgosia na tropie oraz Fantastyczne Możliwości
Program Domowych Detektywów Jaś i Małgosia na tropie oraz Fantastyczne Możliwości Opracowanie programu: Krzysztof Ostaszewski, Agnieszka Pisarska, Anna Borucka, Krzysztof Bobrowski, Katarzyna Okulicz-Kozaryn
Bardziej szczegółowo1. Grupa Robocza ds. Zdrowia Publicznego omówiła i uzgodniła treść projektu konkluzji Rady.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 2 grudnia 2015 r. (OR. en) 14391/1/15 REV 1 SAN 389 NOTA Od: Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady Rada Posiedzenie Rady ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia
Bardziej szczegółowoWykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Otmuchowa. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Uchwała Nr XXXIII/253/2013 Rady Miejskiej w Otmuchowie z dnia 28 października 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Otmuchów na rok
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 52, Kwiecień 2001, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.
tłum. tłum. Magdalena Ślósarska Rok: 2001 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 13 Źródło: Alcohol Alert, nr: 52, Kwiecień 2001, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov
Bardziej szczegółowoWnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku
Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych
Bardziej szczegółowoUchwała Nr IV/13/2011 Rady Gminy Szemud z dnia 21 stycznia 2011 roku
Uchwała Nr IV/13/2011 Rady Gminy Szemud z dnia 21 stycznia 2011 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie
Bardziej szczegółowoCel IV: Profilaktyka narkomanii i dopalaczy
Cel IV: Profilaktyka narkomanii i dopalaczy Profilaktyka uniwersalna kierowana do wszystkich uczniów w określonym wieku bez względu na stopień ryzyka wystąpienia zachowań problemowych lub zaburzeń psychicznych
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXI/236/2017 RADY MIEJSKIEJ W RAKONIEWICACH. z dnia 14 listopada 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXI/236/2017 RADY MIEJSKIEJ W RAKONIEWICACH z dnia 14 listopada 2017 r. w sprawie gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na 2018 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 29, Lipiec 1995, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
tłum. Katarzyna Kurza Rok: 1999 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 3 Źródło: Alcohol Alert, nr: 29, Lipiec 1995, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Wypowiedź Minister
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLV/437/14 RADY MIASTA MIŃSK MAZOWIECKI. z dnia 27 października 2014 r.
UCHWAŁA NR XLV/437/14 RADY MIASTA MIŃSK MAZOWIECKI z dnia 27 października 2014 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii
Bardziej szczegółowoprofilaktyka selektywna goes net
profilaktyka selektywna FreD goes net Nie wszyscy młodzi ludzie traktują narkotyki lub alkohol jak coś szkodliwego. Eksperymentowanie z narkotykami staje się coraz powszechniejsze, co szczególnie w okresie
Bardziej szczegółowoTrend in drug use in Poland
Prevalence and patterns of drug use among general population Indicator (GPS) Annual Expert Meeting 214 Trend in drug use in Poland Janusz Sierosławski Institute of Psychiatry i Neurology Warsaw Lisbon,
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA JAROSŁAWIA NA ROK
GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA JAROSŁAWIA NA ROK 2014-2016 WSTĘP Problem zażywania środków psychoaktywnych przez młodzież jest jednym z głównych problemów społecznych zarówno w Polsce
Bardziej szczegółowoBadanie Rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych oraz używania narkotyków wśród mieszkańców województwa łódzkiego zostało wykonane przez: Pracowni
Rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych oraz używania narkotyków wśród mieszkańców województwa łódzkiego Badanie Rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych oraz używania narkotyków wśród mieszkańców
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 23 stycznia 2015 r.
UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE z dnia 23 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Żarów na 2015 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15
Bardziej szczegółowoBadanie opinii polskich kierowców dotyczące progów zwalniających
STOWARZYSZENIE INTEGRACJI STOŁECZNEJ KOMUNIKACJI ul. Mroczna 5/23, 01-456 Warszawa Badanie opinii polskich kierowców dotyczące progów zwalniających Jan Jakiel Warszawa, wrzesień 2005 r. 1 We wrześniu 2005
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A nr XLI/239/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 26 lutego 2014 roku
U C H W A Ł A nr XLI/239/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii na rok 2014
Bardziej szczegółowoGminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok
Załącznik do uchwały RG Nr.. dnia Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok WSTĘP Narkomania jest zjawiskiem ogólnoświatowym. Powstaje na podłożu przeobrażeń zachodzących we współczesnym cywilizowanym
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2007
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr V/21/2007 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 14 lutego 2007 w sprawie: przyjęcia do Gminnego Programu Profilaktyki i Alkoholowych HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
Bardziej szczegółowoBajka o Jasiu i Małgosi
Bajka o Jasiu i Małgosi Wprowadzenie dla nauczyciela: Według statystyk małopolskiej policji, na terenie naszego województwa w roku 2012 doszło do 3901 wypadków i 25801 kolizji, w których śmierć poniosło
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XLIII / 355 / 2005 Rady Gminy Szemud z dnia 29 grudnia 2005 roku
Uchwała Nr XLIII / 355 / 2005 Rady Gminy Szemud z dnia 29 grudnia 2005 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w
Bardziej szczegółowoProjekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 262 / 5237 / 17 Zarządu Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia 17 stycznia 2017 r. Projekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA RAMOWE PROGRAMU
ZAŁOŻENIA RAMOWE PROGRAMU Używanie środków psychoaktywnych przez młodzież stanowi jeden z głównych problemów społecznych w Polsce. Badania 1 przeprowadzone w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE KURZĘTNIK NA ROK 2008
Załącznik do Uchwały Rady Gminy w Kurzętniku z dnia GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE KURZĘTNIK NA ROK 2008 I. Wstęp. Przeciwdziałanie narkomanii jest jednym z podstawowych i najbardziej
Bardziej szczegółowoTerapia i edukacja dziecka z ASD oparta na dowodach. Model NPDC w placówkach oświatowych
Terapia i edukacja dziecka z ASD oparta na dowodach Model NPDC w placówkach oświatowych Terapia oparta na dowodach Evidence based practise doświadczenie kliniczne wartości i potrzeby pacjenta EBP najlepsze
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 rok
Załącznik do uchwały Nr X/64/15 Rady Gminy Wilczęta z dnia 27 listopada 2015 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 rok Podstawą
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 68, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.
tłum. Magdalena Wasińska Rok: 2006 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: Źródło: Alcohol Alert, nr: 68, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Zbyt często w dzisiejszych
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XLVI / 242 /2014 Rady Miasta w Brzezinach z dnia 24 stycznia 2014 r.
Uchwała Nr XLVI / 242 /2014 Rady Miasta w Brzezinach z dnia 24 stycznia 2014 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLV/431/13 RADY GMINY ANDRESPOL. z dnia 17 grudnia 2013 r.
UCHWAŁA NR XLV/431/13 RADY GMINY ANDRESPOL z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2014 Na podstawie art.18 ust.2, pkt
Bardziej szczegółowoMiejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Katowicach na 2015 rok PROJEKT
Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Katowicach na 2015 rok PROJEKT S P I S T R E Ś C I Wstęp Rozdział I Działania Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Bardziej szczegółowoJELENIA GÓRA, PAŹDZIERNIK 2006 R.
STRATEGIE DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I INTERWENCYJNYCH WOBEC DZIECI I MŁODZIEŻY Z GIMNAZJUM NR 4 W JELENIEJ GÓRZE ZAGROŻONYCH UZALEŻNIENIEM Uchwała Nr24/06 Rady Pedagogicznej Gimnazjum Nr 4 w Jeleniej Górze
Bardziej szczegółowoz dnia 6 lutego 2014 r.
UCHWAŁA NR 300/XXX/VI/2014 RADY GMINY LINIA z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014 Na podstawie art.18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca
Bardziej szczegółowoPozytywna profilaktyka w szkole naszych marzeń. Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w W-wie
Pozytywna profilaktyka w szkole naszych marzeń Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w W-wie Szkoła jako wyzwanie Rosnące oczekiwania dotyczące wysokiego poziomu: Nauczania Wychowania
Bardziej szczegółowoESPAD. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UśYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW. Janusz Sierosławski
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii MŁODZIEś A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UśYWANIA U
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VI / 27 / 2011 RADY GMINY CZERNIKOWO. z dnia 22 lutego 2011 r.
UCHWAŁA NR VI / 27 / 2011 RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE WIERZBICA W 2017 ROKU
Załącznik nr 1 Do uchwały nr XXVIII/180/2016 Rady Gminy Wierzbica z dnia 30 listopada 2016 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE WIERZBICA
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2017r. Rozdział I.
Załącznik do Uchwały Nr XIX/82/2016 Rady Gminy w Sobieniach-Jeziorach z dnia 30 grudnia 2016 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2017r.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku
UCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2015. Na podstawie: art.
Bardziej szczegółowoWybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne DOMOWI DETEKTYWI Charakterystyka programu Polska Adaptacja programu amerykańskiego programu Slick Tracy Home Team Program. Pierwsze wdrożenie 1999 r. Koordynator, szkolenia
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR X/55/15 RADY GMINY POŚWIĘTNE
UCHWAŁA NR X/55/15 RADY GMINY POŚWIĘTNE z dnia 18 grudnia 2015r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Poświętne
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXV/296/2016 RADY GMINY SZEMUD. z dnia 25 listopada 2016 r.
UCHWAŁA NR XXV/296/2016 RADY GMINY SZEMUD z dnia 25 listopada 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA XXXV/241/2017 RADY GMINY OLSZANKA. z dnia 18 grudnia 2017 r.
UCHWAŁA XXXV/241/2017 RADY GMINY OLSZANKA z dnia 18 grudnia 2017 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr XLI/261/2013 Rady Gminy Olszanka z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania
Bardziej szczegółowo4. Spożywanie alkoholu przez kobiety w ciąży: Zalecamy, aby kobiety w ciąży unikały spożywania alkoholu. Polityka dotyczy 6 kluczowych kwestii:
W historii ludzkości piwo cieszyło się uznaniem w wielu kulturach. O ile spożywane jest w sposób odpowiedzialny przez dorosłych, wiąże się z uroczystościami, przyjaźnią i radością życia. Zdecydowana większość
Bardziej szczegółowoNarzędzia promocji zdrowia w polityce Unii Europejskiej
Narzędzia promocji zdrowia w polityce Unii Europejskiej lek. dent Mariusz Geremek Zakład Zdrowia Publicznego Wydział Zdrowia Publicznego Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Ocena oddziaływania (Impact
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 37, Lipiec 1997, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
tłum. Monika Lewicka Rok: 1999 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 3 Źródło: Alcohol Alert, nr: 37, Lipiec 1997, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Pomimo przepisów
Bardziej szczegółowoSocjokulturowe aspekty spożycia alkoholu w Polsce
Socjokulturowe aspekty spożycia alkoholu w Polsce Dr hab. n. med. Maciej Pilecki Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Katedry Psychiatrii UJ CM Za panowania Augusta III kraj cały nie wytrzeźwiał jeszcze
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr XII/67/2015 RADY MIEJSKIEJ W RAKONIEWICACH. z dnia 19 listopada 2015 r.
UCHWAŁA Nr XII/67/2015 RADY MIEJSKIEJ W RAKONIEWICACH z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie: gminnego programu przeciwdziałania narkomanii na 2016 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny. Znajdź rozwiązanie-nie pij
Program profilaktyczny Znajdź rozwiązanie-nie pij Dla uczniów klas trzecich Gimnazjum nr 1 w Myślenicach 2011/2012 SPIS TRESCI 1. Podstawa prawna programu... 2. Założenia Programu i określenie problemu
Bardziej szczegółowoJanusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r.
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXX/275/13 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE. z dnia 24 stycznia 2013 r.
UCHWAŁA NR XXX/275/13 RADY MIEJSKIEJ W BIERUTOWIE w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta i Gminy Bierutów
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR. RADY GMINY PIĄTNICA z dnia.
UCHWAŁA NR. RADY GMINY PIĄTNICA z dnia. W sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2011 Na podstawie art.18 ust.2
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/ /2018
PROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/2017 2017/2018 Podstawa prawna 1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.); 2. Ustawa
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A NR IV/21/14. RADY GMINY DMOSIN z dnia 30 grudnia 2014r.
U C H W A Ł A NR IV/21/14 RADY GMINY DMOSIN z dnia 30 grudnia 2014r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminy Dmosin na rok 2015 Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY GMINY STARA BIAŁA. z dnia r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok
Projekt UCHWAŁA NR... RADY GMINY STARA BIAŁA z dnia... 2018 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990
Bardziej szczegółowoZmiany do szkolnego Programu Profilaktyki
Zmiany do szkolnego Programu Profilaktyki I. Prawna podstawa opracowania szkolnego Programu Profilaktyki: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia 29 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010r., Nr 113 poz.759 z późn. zm.);
Załącznik do uchwały Nr XII/56/2011 Rady Gminy Bojszowy z dnia 28.11.2011r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2012 ROK Podstawę prawną opracowania programu stanowi:
Bardziej szczegółowoPreliminarz wydatków i harmonogram działań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach zadań własnych na 2012 rok
Preliminarz wydatków i harmonogram działań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach zadań własnych na 2012 rok Rodzaj zadania 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2006 ROK
Załącznik do uchwały Nr XL/401/06 Rady Miejskiej Wodzisławia Śl. z dnia 27 stycznia 2006 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2006 ROK
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR III/22/2018 RADY GMINY SZEMUD. z dnia 20 grudnia 2018 r.
UCHWAŁA NR III/22/2018 RADY GMINY SZEMUD z dnia 20 grudnia 2018 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Szemud
Bardziej szczegółowoSzkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Warszawa, dn. 04.09.2016 Szkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie I. Podstawa prawna. Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XVII/311/15 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 29 października 2015 r.
UCHWAŁA NR XVII/311/15 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 29 października 2015 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2016r. Na podstawie art. 18 ust.
Bardziej szczegółowoMałgorzata Gromadecka-Sutkiewicz, Jan Kłos
Gromadecka-Sutkiewicz Probl Hig Epidemiol 1, M, Kłos 91(4): J. 699-73 Konsumpcja alkoholu przez młodzież kończącą edukację w liceach ogólnokształcących... 699 Konsumpcja alkoholu przez młodzież kończącą
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU. z dnia r.
Projekt z dnia 23 grudnia 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU z dnia... 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Bardziej szczegółowoI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2012 ROK
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 0007.101.2011 Rady Gminy Przykona z dnia 22 grudnia 2011roku GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2012 ROK Niniejszy
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I BEZPIECZEŃSTWA
PROGRAM PROFILAKTYKI I BEZPIECZEŃSTWA GMINNEGO ZESPOŁU SZKÓŁ W MICHAŁOWIE NA LATA 2012-2017 1 I. PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 2 kwietnia 1997r. Konwencja o Prawach Dziecka
Bardziej szczegółowoPlan of Study : call for 2012/2013 and subsequent PUBLIC HEALTH ADMINISTRATION YEAR I. 1. Subject to choose from (university-wide) 1 15 15
Plan of Study : call for 0/0 and subsequent Field of study: Specialty: Type of study: System: Academic year: PUBLIC HEALTH PUBLIC HEALTH ADMINISTRATION I degree full-time 0/0 and subsequent YEAR I NUMBER
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr III/18/2018 RADY GMINY LELIS z dnia 28 grudnia 2018 r.
UCHWAŁA Nr III/18/2018 RADY GMINY LELIS z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY GMINY SZTABIN. z dnia... 2015 r.
Projekt z dnia 2 grudnia 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY GMINY SZTABIN z dnia... 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2016
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLI/952/13 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 30 października 2013 r.
UCHWAŁA NR XLI/952/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 30 października 2013 r. w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2014r. Na podstawie art. 18 ust.
Bardziej szczegółowoSkrót raportu. o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego w województwie Pomorskim w 205 roku
Skrót raportu o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego w województwie Pomorskim w 205 roku W roku 2015, na drogach woj. pomorskiego doszło do 2675 wypadków drogowych. W wypadkach tych zginęło 170 osób,
Bardziej szczegółowoSprawozdanie merytoryczne z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2017r.
Sprawozdanie merytoryczne z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2017r. W 2017 roku działając na podstawie ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym Burmistrz Głuchołaz
Bardziej szczegółowoPOLITYKA PREWENCYJNA
V Forum Bezpieczeństwa Transportu Alkohol w ruchu drogowym polski problem? Warszawa, 30 stycznia 2014 r. POLITYKA PREWENCYJNA WOBEC NIETRZEŹWYCH UŻYTKOWNIKU YTKOWNIKÓW W DRÓG Ilona Buttler Instytut Transportu
Bardziej szczegółowoMiejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2014
Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2014 Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zakłada realizację przedsięwzięć z zakresu profilaktyki
Bardziej szczegółowozaanga owanie spo eczne zaufanie poczucie w asnej skuteczno ci alienacja
Psychologia Spo eczna 2016 tom 11 3 (38) 310 320 Instytut Psychologii, Uniwersytet Wroc awski zaanga owanie spo eczne zaufanie poczucie w asnej skuteczno ci alienacja social involvement civic involvement
Bardziej szczegółowo