Badania podstawowe i aplikacyjne w zakresie ochrony roślin włóknistych prowadzone w IWNiRZ Poznań

Transkrypt

1 K. Heller, M. Wielgusz, M. Byczyoska Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich krzysztof.heller@iwnirz.pl Badania podstawowe i aplikacyjne w zakresie ochrony roślin włóknistych prowadzone w IWNiRZ Poznań WYBRANE ZAGADNIENIA REJESTRACJI ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN W MYŚL PRZEPISÓW ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 1107/ , Poznań 1

2 Zakres badań IWNiRZ Len (włóknisty i oleisty) Konopie jednopienne Morwa Rośliny energetyczne (miskantus, kenaf, konopie, len oleisty, zboża, kukurydza) Rośliny zielarskie len włóknisty len oleisty konopie jednopienne morwa wielkolistna

3 Uprawa lnu - prognozy Len oleisty - wzrost Wzrost powierzchni uprawy w UE Wzrost powierzchni uprawy (aktualnie ha - prognozy 0,3 0,4 mln ha) Zastosowanie siemienia lnianego Dodatek do pasz Dodatek do żywności Znaczenie kwasów omega 3 Len włóknisty - kryzys Zmniejszenie areału uprawy Kryzys ekonomiczny (odzież lniana droga) Konkurencja produktów Made in China Globalne ocieplenie ale Wzrost znaczenia przemysłu biokompozytów z włókna i paździerzy lnianych Materiały izolacyjne Geowłókniny

4 Len oleisty kierunki wykorzystania w UE Siemię mielone ton Pasze (całe nasiona paszy) ton Dodatek do żywności ton Spożycie oleju lnianego w Europie na niskim poziomie

5 "Punkt badania rynku" - przy IWNiRZ Poznań

6 "Punkt badania rynku" - przy IWNiRZ Poznań

7 "Punkt badania rynku" - przy IWNiRZ Poznań

8 nici i dratwa szewska sieci i inne tkaniny techniczne i dekoracyjne filce surowiec do produkcji papieru przędza czesankowa specjalna nici powrozy materiały izolacyjne przędza zgrzebna włókno krótkie wyczeski włókno czesane tkaniny dekoracyjne przędza czesankowa tkacka odpadki przędzalnicze tkaniny pościelowe materiał wyściółkowy surowiec do prod. papieru włokniny włókno trzepane długie przędza zgrzebna specjalna czyściwo tkaniny pościelowe przędza zgrzebna tkacka przędza zgrzebna przędza zgrzebna tkacka przędza zgrzebna specjalna włókno krótkie pakuły targaocowe włókno techniczne włókno krótkie trzepane włókno kotonizowane sznury słoma roszona paździerze słoma surowa odziarniona nasiona materiał siewny słoma surowa nieodziarniona biomasa 8

9 Len oleisty i jego produkty farby, lakiery, olej jadalny przemysł piekarniczy i spożywczy suplementy diety przemysł olejarski przemysł farmaceutyczny nasiona lnu materiał siewny słoma surowa odziarniona słoma surowa nieodziarniona

10 Punkty krytyczne w uprawie lnu włóknistego i oleistego Len włóknisty susza i wysokie temperatury gęstość siewu - wyleganie chwasty fuzarioza pchełki, wciornastki Len oleisty chwasty uprawy ekologiczne fuzarioza szkodniki

11 Stresy Biotyczne chwasty (len, konopie nasienne) choroby (len, konopie) szkodniki (len) Abiotyczne susza (len włóknisty) metale ciężkie (len włóknisty, oleisty, konopie)

12 Ochrona roślin badania IWNiRZ Poznań Badania Badania podstawowe Badania aplikacyjne Ontogeneza lnu i chwastów Biologia chwastów Populacje chwastów Q włókna # chwasty Odporność genotypów na choroby, suszę Wiązanie Cd przez len oleisty Biologiczna ocena SOR Hodowla odpornościowa Metody OR Synteza nowych SOR (adiuwant, antytranspirant, zaprawa nasienna)

13 Badania podstawowe Chwasty Ontogeneza len # chwasty Zbiorowiska chwastów (len, konopie) Jakość włókna a poziom zachwaszczenia Choroby Odporność genotypów lnu na choroby (kolekcja Linum IWNiRZ)

14 Badania podstawowe Susza Odporność na suszę genotypów lnu z kolekcji IWNiRZ Wodne okresy krytyczne lnu włóknistego Ekspresja genów w warunkach suszy Zapamiętywanie suszy przez rośliny lnu dziedziczenie epigenetyczne Metale ciężkie Biochemia wiązania metali ciężkich (kadm) przez len oleisty

15 Ocena ekspresji genów roślin lnu w warunkach suszy ZD Pętkowo 2011

16 Badania podstawowe choroby lnu i konopi 1. reizolacja i identyfikacja patogenów grzybowych lnu i konopi a także roślin zielarskich 2. tworzenie kolekcji grzybów patogenicznych 3. biologia działania biopreparatów i innych substancji biologicznych na czyste kultury patogenów grzybowych in vitro

17 Ocena odporności na Fusarium, genotypów z kolekcji Linum -W latach , oceniono 680 genotypów Linum w aspekcie odporności na Fusarium -Do bardzo odpornych zaliczono 99 -Wśród nich polskie odmiany lnu włóknistego: -ARTEMIDA MODRAN NIKE SELENA LUNA

18 Badania aplikacyjne Chwasty Biologiczna ocena przydatności herbicydów w uprawie lnu Biologiczna ocena adiuwantów (Lenmix 800 EC patent IWNiRZ) Technologie ochrony lnu przed chwastami

19 Badania aplikacyjne Choroby Ocena skuteczności działania fungicydów Ekologiczne metody ochrony lnu i roślin zielarskich przed chorobami (zaprawy, preparaty opryskowe, nawozy organiczne) Zastosowanie nawozów zawierających mikroelementy w związkach chelatowych w celu zwiększenia odporności roślin

20 Badania aplikacyjne Susza Biologiczna ocena antytranspirantów w uprawie lnu (PKA, ASA) preparat IWN-11 Hodowla odmian odpornych na suszę Metale ciężkie Uprawa lnu i konopi na terenach skażonych Agrotechniczne modele cyklu życiowego włókna lnianego Koszty ekologiczne OR

21 Biostymulatory w ochronie roślin przed suszą IWN-11 patent UP Poznań - IWNiRZ Preparat INF-11

22 Lenmix 800 EC (rozwiazanie wg IWNiRZ) adjuwant na bazie oleju lnianego 80 % olej lniany 10 % surfaktant niejonowy 6 % surfaktant kationowy 4 % surfaktant kationowy 22

23 HARMONOGRAM OCHRONY LNU WŁÓKNISTEGO CHOROBY WCIORNASTKI CHWASTY WYRYWANIE LNU PCHEŁKI CHOROBY BBCH

24 Zaprawy Obecnie nie ma w zaleceniach żadnej zaprawy dla lnu. Zaprawę Oxafun T 75 DS - do roku 2010 można było stosować (s. aktywna : tiuram i karboksyna) - nie ma przedłużonej rejestracji Sarox T 500 FS (przeciw antraknozie i zgorzeli siewek) Substancja aktywna: tiuram 25%, karboksyna 25% Ważność zezwolenia: Ostateczny termin obrotu środkiem:

25 Fungicydy powschodowe Dithane Neo Tec 75 WG - substancja aktywna: mankozeb 75 % - ważność zezwolenia:

26 Herbicydy l.p. herbicyd s. aktywna stosowanie Data zezwolenia Ostateczny termin stosowania 1. Asulam 400 SL Asulam 40% 2. Asulox 400 SL Asulam 40% 3 Afalon dyspersyjny 450 SC Linuron 45% Owies głuchy i Chwasty dwuliścienne Owies głuchy i Chwasty dwuliścienne Chwasty dwuliścienne Agro Gold Quizalofop 05 EC Chizolofop P-etylowy 5% Chwasty jednoliścienne jednoroczne Agro-Asulam 400 SL Asulam 40% Owies głuchy Chwasty

27 Herbicydy c.d. l.p. herbicyd s. aktywna stosowanie Data zezwolenia Ostateczny termin stosowania 6 Cyklon 300 SL Chlopyralid 30% Chwasty dwuliścienne Fusilade Forte 150 EC Fluazyfop -p-butylowy 15% 8 Glean 75 WG Chlorsulfron 75% Chwasty prosowate i owies głuchy, Perz właściwy, Chwasty jednoliścienne jednoroczne Chwasty dwuliścienne Mefisto Pro 05 EC Chizolofop P-etylowy 5% Chwasty jednoliścienne jednoroczne

28 Insektycydy pchełki, wciornastki l.p. Insektyced s. aktywna zwalczany szkodnik Data zezwolenia Ostateczny termin stosowania 1. Karate Zeon 050 CS Lambdacyhalotryna Pchełka lnowa Długostopka lnowa Wciornastek lnowiec

29 Liczba środków ochrony roślin i s.b.cz zalecanych dla upraw lnu w Polsce w latach 2000 i liczba zalecanych środków liczba substancji aktywnych Fungicydy do Herbicydy Herbicydy zaprawiania przedwschodowe dolistne nasion Graminicydy Insektycydy Chwasty dwuliścienne 0 0

30 Wnioski 1. Asortyment środków zalecanych do ochrony lnu i konopi w Polsce nie jest adekwatny do stanu zaawansowania badań prowadzonych w tym zakresie w naszym kraju. 2. Listę SOR zalecanych dla lnu w Polsce należy poszerzyć o następujące preparaty: zaprawy nasienne o działaniu grzybobójczym zaprawy nasienne o działaniu grzybobójczym i owadobójczym (np. Cruiser OSR 322 FS s.b.cz. tiametoksam + metalaksyl-m + fludioksonil), herbicyd powschodowy (chlorsulfuron + linuron) ograniczający wtórne zachwaszczenie upraw, graminicydy (Focus Ultra 100 EC - cykloksydym), insektycycy skuteczne w warunkach wyższych temperatur (acetamipryd, tiametoksam).

31 Wnioski 3. Dla upraw konopi celowe byłoby zarejestrowanie następujących środków: graminicydy na plantacje zagrożone przez Elymus repens, insektycydy do ochrony upraw przed pchełkami

32 IWNiRZ Poznań ul. Wojska Polskiego 71 b PL Poznan tel : ( ) fax.: ( ) sekretariat@inf.poznan.pl

33 Dziękuję za uwagę!